Báo cáo " Ý nghĩa của luật so sánh trong hoạt động lập pháp " potx

Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


Tạp chí luật học số 4/2007 3


(1)



TS. Phạm Trí Hùng *
p phỏp l hot ng quan trng th
hin quyn lc nh nc. Lp phỏp
bao gm vic ban hnh hin phỏp, cỏc b
lut v cỏc o lut. Vi t cỏch l c quan
quyn lc nh nc cao nht v l c quan
duy nht cú quyn lp hin v lp phỏp,
Quc hi ban hnh lut th ch hoỏ
ng li ch trng ca ng, quy nh
nhng lnh vc, nhng vn quan trng,
c bn nht ca i sng ca nh nc v
xó hi.
(2)

Cụng cuc i mi mi mt i sng xó
hi nc ta, c bit l i mi v chớnh
tr v phỏp lut; s phỏt trin cỏc mi quan
h trờn trng quc t v trong khu vc,
quỏ trỡnh hi nhp ca t nc ó cho thy
s cn thit phi nghiờn cu kinh nghim
phỏp lớ ca cỏc nc trờn th gii, trc ht

l phc v hot ng lp phỏp.
Thc t hot ng xõy dng phỏp lut
Vit Nam cho thy vic d tho vn bn
quy phm phỏp lut thng c giao cho
cỏc b, ngnh cú liờn quan. Trong cỏc giai
on ca hot ng lp phỏp u cú s
dng vic nghiờn cu, so sỏnh, i chiu
vi cỏc vn bn quy phm phỏp lut tng
ng trong cỏc h thng phỏp lut trờn th
gii. Tuy nhiờn, nu vic nghiờn cu, so
sỏnh, i chiu mang tớnh t phỏt, ri rc,
ngu hng thỡ s thiu cỏi nhỡn tng th v
hot ng ca vn bn quy phm phỏp lut
trong thc tin phỏp lớ v cỏc quan h ca
nú, khụng s dng c ht nhng u th
v nhng kin thc chuyờn mụn ca lut so
sỏnh vi t cỏch mt mụn khoa hc.
Trong bi vit ny, chỳng tụi mun
phõn tớch ý ngha ca lut so sỏnh trong
nhng giai on c th ca quỏ trỡnh lp
phỏp, qua õy cho thy s cn thit phi s
dng thnh qu ca lut so sỏnh vo hot
ng lp phỏp.
T gúc nhỡn chung nht, ý ngha thc
tin hng u ca lut so sỏnh l nghiờn cu
kinh nghim ca nc ngoi nhm thc
hin cú hiu qu vic i mi v hon thin
h thng phỏp lut quc gia. Nhng cụng
trỡnh nghiờn cu v thnh tu mi nht ca
lut so sỏnh khụng ch a ra cho nh lm

lut cỏc mụ hỡnh v khuụn mu ó c s
dng thnh cụng nc ngoi m cũn a
ra nhng kt lun rỳt ra t nghiờn cu kinh
nghim nc ngoi. Lut so sỏnh giỳp tip
thu nhng kinh nghim ó c kim chng
nc ngoi gii quyt vn tng t,
mt khỏc cũn cho phộp xem xột cỏc mt tiờu
cc, hn ch ca kinh nghim nc ngoi.
Khi xõy dng vn bn quy phm phỏp lut
mi, nh lm lut thng chỳ ý xem xột cỏc
quy phm phỏp lut ang tn ti v ang cú
hiu lc ca phỏp lut nc ngoi - nhng
quy phm m kt qu ỏp dng chỳng trong
thc tin ó c tớch ly, kim nghim.
L
*
Trung tõm
l
u
t so sỏnh

Trng i hc Lut H Ni
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


4 Tạp chí luật học số 4/2007

Lut so sỏnh cú ý ngha quan trng
trong hot ng lp phỏp, c bit cỏc tiu
giai on: Lm sỏng t v nhn thc nhu

cu iu chnh phỏp lut; hỡnh thnh mụ
hỡnh t tng v mụ hỡnh c cu ca vn
bn quy phm phỏp lut; son tho d ỏn;
tho lun, sa i, chnh lớ d ỏn.
Ngoi ra, lut so sỏnh cú ý ngha c
bit trong nghiờn cu a ra cỏc c s
khoa hc nhm xỏc nh hỡnh hi, chin
lc trong hot ng lp phỏp xõy dng
h thng phỏp lut Vit Nam, khng nh v
trớ ca h thng phỏp lut Vit Nam trong
ngụi nh chung ca trt t phỏp lut th
gii. ng thi, trong bi cnh ton cu hoỏ
v hi nhp, nhỡn t khớa cnh hi ho hoỏ
v thng nht hoỏ phỏp lut, nghiờn cu
lut so sỏnh cú ý ngha c bit cn thit.
(3)

1. í ngha ca lut so sỏnh trong vic
lm sỏng t v nhn thc nhu cu iu
chnh phỏp lut
Hot ng xõy dng phỏp lut l hot
ng s dng rng rói nht cỏc kt qu ca
nghiờn cu so sỏnh lut. Chớnh trong quỏ
trỡnh hot ng lp phỏp ny sinh nhu cu
cp thit tỡm hiu xem cỏc vn bn quy
phm phỏp lut ca cỏc nc khỏc c xõy
dng nh th no.
(4)
Ngay giai on u
ca quỏ trỡnh lm lut - giai on tin chun

b d ỏn, vic s dng cỏc ti liu so sỏnh
lut lm lun c ra quyt nh xõy dng
d ỏn vn bn quy phm phỏp lut l ht
sc cn thit.
Cỏc nh lm lut thng s dng nhng
ti liu so sỏnh phỏp lut giai on u
ca quỏ trỡnh lm lut v coi chỳng l mt
yu t quan trng ca vic hỡnh thnh quan
im v vic bo m thụng tin cho hot
ng xõy dng phỏp lut.
Lut so sỏnh hng n vic nghiờn cu
mt cỏch sõu sc v quy mụ cỏc hin tng
phỏp lut trong cỏc h thng phỏp lut th
gii, di gúc so sỏnh h thng phỏp
lut Vit Nam vi cỏc h thng phỏp lut
trờn th gii, qua ú ch ra nhng vn bn
quy phm phỏp lut no nc ta cũn thiu
v cn phi b sung trong quỏ trỡnh hi
nhp quc t, trong bi cnh ton cu hoỏ.
í ngha nhn thc, ý ngha thụng tin ca
lut so sỏnh õy cú tỏc dng nh mt
trong nhng lun c v s cn thit phi cú
vn bn quy phm phỏp lut, nht l i vi
vn bn quy phm phỏp lut mi cha tng
c xõy dng Vit Nam. Vớ d: Trong
quỏ trỡnh hp tỏc v hi nhp, chỳng ta thy
nhng thỏch thc ch yu ca h thng
phỏp lut Vit Nam l trong lnh vc phỏp
lut c trng cho c ch th trng. T
cỏch nhỡn nhn so sỏnh lut chỳng ta thy

cỏc quc gia cú nn kinh t th trng phỏt
trin (nh M, c, Nht ) phỏp lut cnh
tranh ra i sm, c quan tõm v phỏt
trin liờn tc, c coi l ch nh phỏp lớ
c bn ca phỏp lut hnh chớnh-kinh t.
Trong khi ú, Vit Nam, sau hn 10 nm
chuyn sang nn kinh t th trng, mc dự
tỡnh trng cnh tranh khụng lnh mnh ang
nhc nhi, c bit c quyn ang l vt
cn i vi nhng sỏng to v t do kinh
doanh song lut cnh tranh cha c nh
lm lut quan tõm xõy dng.
(5)
Nh vy,
lut so sỏnh bng nghiờn cu chung h
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


Tạp chí luật học số 4/2007 5

thng phỏp lut ca cỏc nc cú nn kinh t
th trng phỏt trin v nghiờn cu c th
ch nh lut chng cnh tranh v c
quyn cỏc nc ú ó gúp phn lm sỏng
t nhn thc nhu cu iu chnh phỏp lut
cho ra i Lut chng cnh tranh v c
quyn Vit Nam.
(6)
im cn lu ý õy
l mt vn bn phỏp lut cú trong h thng

phỏp lut nc ngoi nhng khụng nht
thit phi cú trong h thng phỏp lut Vit
Nam. Lut so sỏnh bờn cnh vic ch ra
nhng nột tng ng v khỏc bit gia cỏc
h thng phỏp lut cũn lớ gii ti sao cú
nhng tng ng v khỏc bit ú, ti sao
cn thit phi cú vn bn phỏp lut ú trong
bi cnh ca h thng phỏp lut nc ngoi.
Nghiờn cu lut so sỏnh giỳp chỳng ta
hiu sõu hn v h thng phỏp lut Vit
Nam bi nú to iu kin nhỡn nhn h
thng phỏp lut Vit Nam mt cỏch khỏch
quan, vi quan im mi v khong cỏch
cn thit, khụng b rng buc bi nhng gii
phỏp phỏp lut nht nh m nu khụng
nghiờn cu lut so sỏnh cú th coi l ng
nhiờn, khụng th thay th. Qua nghiờn cu
lut so sỏnh cú th thy trong cỏc h thng
phỏp lut trờn th gii cú cỏch gii quyt
cỏc vn tng t mt cỏch n gin v
hiu qu hn. ng dng ny cú th s dng
lm lun c lm sỏng t nhn thc nhu
cu iu chnh phỏp lut bng cỏch thay th,
sa i, b sung vn bn quy phm phỏp
lut ó cú. Vớ d t nm 1998 tr v nm
1990, ch th kinh doanh np thu doanh
thu cho cỏc sn phm, dch v c cung
ng trờn th trng thụng qua doanh thu bỏn
hng, thu doanh thu xỏc nh trờn c s
ton b giỏ tr hng hoỏ, dch v cung ng

nờn xy ra tỡnh trng trựng lp thu doanh
thu qua nhiu giai on khỏc nhau ca chu
trỡnh sn xut lu thụng.
(7)
Qua nghiờn cu
lut so sỏnh phỏp lut iu chnh quan h ti
chớnh cỏc nc chỳng ta thy cú cỏch gii
quyt hiu qu hn ca ch thu giỏ tr
gia tng v õy l mt trong nhng c s
lm sỏng t nhn thc nhu cu iu chnh
phỏp lut cho ra i Lut thu giỏ tr gia
tng nm 1997.
(8)

2. ng dng ca lut so sỏnh trong
vic hỡnh thnh mụ hỡnh t tng v c
cu ca vn bn lut
Sau khi ó s dng ti liu nghiờn cu
lut so sỏnh nh mt trong nhng lun c
phõn tớch s cn thit phi cú lut v a
vo chng trỡnh xõy dng lut - o lut
cn thit phi ban hnh c a vo son
tho. Lut ban hnh vn bn quy phm phỏp
lut quy nh: C quan, t chc trỡnh d ỏn
lut, phỏp lnh thnh lp ban son tho.
Ban son tho s tng kt ỏnh giỏ cỏc quy
nh phỏp lut hin hnh, chun b t liu,
ti liu liờn quan (trong ú cú cỏc ti liu so
sỏnh lut), trờn c s ú son tho cỏc
chng iu c th v chun b d tho cỏc

vn bn quy nh chi tit, hng dn thc
hin.
(9)
Cn phi thy rng, trc khi i vo
son tho cỏc chng iu c th, vic hỡnh
thnh mụ hỡnh t tng v mụ hỡnh c cu
ca vn bn lut l ht sc cn thit. cỏc
nc khỏc nhau s cú nhng mụ hỡnh t
tng v c cu vn bn phỏp lut khỏc
nhau, vớ d mt s nc quy nh cỏc ti
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


6 Tạp chí luật học số 4/2007

phm v mụi trng trong b lut hỡnh s,
mt s nc quy nh cỏc ti phm ny
trong lut mụi trng.
Vic nghiờn cu so sỏnh cỏc h thng
phỏp lut trờn th gii v phõn nhúm chỳng
giỳp chỳng ta hỡnh dung h thng phỏp lut
ca Vit Nam nm trong nhúm cỏc h thng
phỏp lut no, mụ hỡnh t tng v mụ hỡnh
c cu cn theo hỡnh mu no ca vn bn
quy phm phỏp lut tng ng ca h
thng phỏp lut no. Vic hiu rừ cỏc h
thng phỏp lut trờn th gii trong s so
sỏnh chỳng vi nhau giỳp la chn c
mụ hỡnh t tng v mụ hỡnh c cu vn
bn quy phm phỏp lut ti u v phự hp

nht. La chn mụ hỡnh t tng v c cu
sai s dn n s tht bi ca vn bn quy
phm phỏp lut c ban hnh. Xin nờu ra
trng hp B lut dõn s v thng mi
Thỏi Lan. Nm 1909 cui triu vua Rama
V, Chớnh ph Thỏi Lan quyt nh thnh lp
Hi ng lp phỏp d tho B lut dõn
s v thng mi. Bn tho cui cựng ca
B lut dõn s v thng mi c trỡnh v
thụng qua nm 1923 l do cỏc c vn ngi
Phỏp giỳp xõy dng theo mụ hỡnh t
tng v mụ hỡnh c cu ca B lut
Napoleon. Vic la chn mụ hỡnh ny ó
gõy nhiu phn ng, tranh cói trong gii
lut v trờn thc t, B lut ny ch tn ti 2
nm v sau ú b thay th bi b lut mi:
B lut dõn s v thng mi theo mụ hỡnh
B lut dõn s Nht Bn vi nguyờn mu l
B lut dõn s c. B lut dõn s Phỏp
chu nh hng ca thuyt lut t nhiờn vi
cỏch t duy tỏch ri phỏp lut khi o c
ó t ra khụng phự hp. H thng phỏp lut
truyn thng ca Thỏi Lan thm m tinh
thn Pht giỏo rừ rng l gn gi vi tinh
thn ca B lut dõn s c hn.
(10)
Qua
õy cú th thy tm quan trng mang tớnh
quyt nh ca vic la chn mụ hỡnh t
tng v mụ hỡnh c cu vn bn quy phm

phỏp lut. Trong vic la chn ú, cỏc
nghiờn cu lut so sỏnh cú vai trũ to ln.
Mt vớ d khỏc cú th k n l vic la
chn mụ hỡnh cho D ỏn lut v lut s
Vit Nam, ban son tho ó t chc nghiờn
cu cụng phu v phỏp lut ca mt s nc
v lut s, a ra cỏc mụ hỡnh c th v
tng vn nh tờn gi, phm vi iu chnh
v khỏi nim lut s; t chc xó hi, ngh
nghip ca lut s v qun lớ hot ng
hnh ngh ca lut s
(11)

3. ng dng ca lut so sỏnh trong
son tho d ỏn lut, phỏp lnh
Sau khi ó la chn c mụ hỡnh t
tng v mụ hỡnh c cu vn bn quy phm
phỏp lut, bc tip theo l son tho cỏc
ch nh, cỏc quy phm phỏp lut c th ca
d ỏn lut. Vic nghiờn cu kinh nghim
ca cỏc nc v k thut xõy dng tng ch
nh, tng quy phm phỏp lut, kinh
nghim trong la chn gii phỏp phỏp lớ
iu chnh tng quan h phỏp lut c th l
ht sc cn thit. Chớnh trong giai on
son tho d ỏn lut, ý ngha ca lut so
sỏnh c th hin y nht. Thay vỡ
phi d oỏn v cú nguy c phi chn
nhng gii phỏp kộm thớch hp, rừ rng cú
th khai thỏc, tham kho cỏc kinh nghim

quý bỏu, phong phỳ ca nc ngoi, tỡm ra
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


Tạp chí luật học số 4/2007 7

cỏc cỏch x lớ n gin v ó c ỏp dng
cú hiu qu nc ngoi. Tuy nhiờn, cn
lu ý l phi nghiờn cu kinh nghim ca
nc ngoi theo quan im phờ phỏn. Cỏc
nguyờn tc v thit ch hot ng cú hiu
qu trong nhng iu kin c thự nht nh
mt nc cú th s l hon ton khụng
phự hp v thm chớ cú th s nguy him
i vi nc khỏc.
(12)

Xut phỏt t ng li i mi ca ng
v trong iu kin hi nhp kinh t khu vc
v th gii thỡ mt o lut tt khụng nhng
phi phn ỏnh ỳng n, khỏch quan cỏc giỏ
tr phự hp vi iu kin kinh t, chớnh tr,
xó hi trong nc m cũn phi cha ng
cỏc giỏ tr nhõn loi c tha nhn chung.
Do vy, cú th ly mc phự hp gia lut
quc gia v lut quc t m Nh nc ta ó
tham gia kớ kt hoc tha nhn ỏnh giỏ
cht lng ca mt o lut. Tiờu chớ ỏnh
giỏ cht lng ca lut ny m bo cho cỏc
o lut khụng nhng phn ỏnh cỏc giỏ tr

xó hi trong nc m cũn phi tỡm kim, k
tha cỏc giỏ tr v kinh nghim ca nhõn
loi trong iu chnh cỏc quan h xó hi
bng phỏp lut.
Hot ng lp phỏp trong mt ý ngha
no ú mang tớnh cht k thut. Ton b quỏ
trỡnh ny c thc hin bi mt h thng
nhng thao tỏc k thut, t phỏt hin nhu
cu, ũi hi cn phi iu chnh bng phỏp
lut n vic iu tra, kho sỏt, thc nghim
xỏc nh cỏc mc tiờu, cỏc nguyờn tc v
vic chn la hỡnh thc th hin, s dng
ngụn ng phỏp lớ, xõy dng cỏc quy phm,
cỏc ch nh v d tho cỏc vn bn, thm
tra, phn bin cỏc d tho Mt o lut cú
cht lng tt khụng ch cú ni dung tt m
cũn phi cú hỡnh thc th hin tt. Cht
lng ca mt o lut tu thuc vo nhiu
yu t nhng trong ú khụng th khụng k
n vai trũ to ln ca k thut lp phỏp th
hin trong o lut. K thut lp phỏp l s
kt tinh nhng tinh hoa phỏp lớ ca nhõn
loi. K thut lp phỏp tt l tng th cỏc tri
thc khoa hc phỏp lớ (c bit trong ú cú
khoa hc lut so sỏnh) ó c s dng
trong quỏ trỡnh son tho mt o lut nhm
m bo cho nú cú y kh nng iu
chnh cú hiu qu cỏc quan h xó hi.
(13)

Nh nghiờn cu lut hc c L. Sertoma
ó a ra bn phõn loi nhng khú khn m
nh lm lut gp phi khi s dng nhng s
liu, kt qu nghiờn cu lut so sỏnh, ú l:
1) Nhng khú khn mang tớnh hỡnh thc
(bao gm nhng khú khn trong vic tỡm
kim, thu thp ti liu cn thit v khú khn
v ngụn ng); 2) Nhng khú khn v tõm lớ
(tr ngi do nhng nh hng tõm lớ ó
c hỡnh thnh); 3) Nhng khú khn mang
tớnh thc t (bao gm nhng khú khn trong
vic thu nhn nhng kt qu v mụ hỡnh
ng dng ó c chun b sn); 4) Nhng
khú khn v kin thc v trỡnh (do kin
thc v trỡnh ca nhng ngi tham gia
vo hot ng lp phỏp cú th cú nhng hn
ch). Nh lut hc ngi c U. Drobnig
cũn b sung thờm khú khn v thi gian
khi o lut cn thụng qua nhanh chúng s
khụng cú thi gian lm quen mt cỏch
nghiờm tỳc vi kinh nghim nc ngoi.
(14)

Cỏc o lut v cỏc vn bn quy phm
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


8 Tạp chí luật học số 4/2007

phỏp lut l nhng khỏch th ph bin nht

ca nghiờn cu lut so sỏnh trong hot ng
lp phỏp. Nhu cu ca nh lm lut l
nghiờn cu so sỏnh cỏc o lut ca cỏc
nc trờn th gii nhm tỡm ra nhng im
tng ng trong i tng iu chnh phỏp
lut. Vic tip cn d dng cỏc o lut
nc ngoi lm cho chỳng tr thnh ngun
quy phm thun li cho vic so sỏnh v s
dng. Nhng ng thi, vic d tip cn ú
cng tim n c nhng cỏm d ca vic bt
chc, sao chộp c hc. Khi ú mc ớch
thụng tin ó ln ỏt v loi tr mc ớch phõn
tớch ca nghiờn cu lut so sỏnh. T õy
ny sinh nguy c xõm chim phỏp lut
ca cỏc vn bn quy phm phỏp lut gia
cỏc nc. Do ú, khi nghiờn cu cỏc lut v
vn bn quy phm phỏp lut ca cỏc nc,
trc ht cn ỏnh giỏ ỳng gii hn ca s
tng ng hoc ca s khỏc bit trong i
tng iu chnh ca cỏc lut v vn bn
quy phm phỏp lut. Tip theo cn lm sỏng
t v trớ ca vn bn trong h thng iu
chnh phỏp lut ca ngnh lut hoc liờn
ngnh lut. ng thi cn lm sỏng t c s
tng quan ca chỳng vi cỏc vn bn quy
phm phỏp lut khỏc, t chỳng trong bi
cnh kinh t-xó hi, phi ỏnh giỏ c tớnh
kh thi ca vic ỏp dng chỳng. Vic thu
thp thụng tin v thc tin ỏp dng ca o
lut c nghiờn cu so sỏnh (nhm trỏnh

a ra kt lun mang tớnh hỡnh thc) cng
cú vai trũ c bit quan trng.
(15)

4. ng dng ca lut so sỏnh trong
tho lun, sa i, chnh lớ d ỏn lut
Sau khi d ỏn ó c son tho, vic
s dng nghiờn cu lut so sỏnh i
chiu nú vi vn bn quy phm phỏp lut
tng ng cỏc h thng phỏp lut trong
khu vc v trờn th gii l mt trong nhng
c s khoa hc lm cn c tho lun, sa
i, chnh lớ d ỏn.
Ti kỡ hp, i biu Quc hi tin hnh
tho lun t, on v ti phiờn hp ton th.
phc v cho kỡ hp, cỏc i biu Quc
hi phi c, nghiờn cu cỏc ti liu c
gi ti trc (cỏc d ỏn lut, cỏc bỏo cỏo )
hiu, nm c cỏc ni dung mt cỏch
sõu sc cú th tham gia tho lun mt
cỏch tt nht. Kốm theo cỏc d ỏn lut cỏc
i biu nghiờn cu, tham gia úng gúp ý
kin cú th cú nhng ti liu nghiờn cu lut
so sỏnh giỳp cho cỏc i biu Quc hi cú
cỏc thụng tin cn thit v ni dung cỏc d ỏn
lut, chun b h thng kin thc lm c s
cho vic tho lun, chnh lớ, thụng qua d ỏn
lut ti kỡ hp cú hiu qu, cht lng.
Trờn th gii vic cung cp ti liu
nghiờn cu lut so sỏnh phc v tho

lun, sa i, chnh lớ d ỏn lut ó tr
thnh ph bin. Duma quc gia Nga v
Ngh vin Tõy Ban Nha, trong cỏc ti liu
phõn tớch thụng tin v d tho lut bao gi
cng a ra ti liu, thụng tin v phỏp lut
nc ngoi tng ng.
(16)
Liờn bang Nga
cú hn mt t chc nghiờn cu lut so sỏnh
chuyờn nghip phc v hot ng xõy dng
phỏp lut núi chung v hot ng lp phỏp
núi riờng l Vin phỏp lut v lut so sỏnh
trc thuc Chớnh ph Liờn bang. Theo iu
l ca Vin (ban hnh ngy 29/3/1994),
trong Vin cú cỏc ban chuyờn mụn v cỏc
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


Tạp chí luật học số 4/2007 9

ngnh phỏp lut nc ngoi, v t phỏp quc
t, v phỏp lut ca cỏc nc thuc cng
ng cỏc quc gia c lp. Vin l c quan
t vn v cỏc vn phỏp lut ca Chớnh
ph Nga, chu trỏch nhim son tho cỏc ti
liu v cỏc vn phỏp lut ca Nga v nc
ngoi theo yờu cu ca Chớnh ph Nga, xut
bn thụng tin tng quan v bỏo cỏo v phỏp
lut nc ngoi khớa cnh chuyờn ngnh,
nh ch v t nc hc. Vin tin hnh

phõn tớch cỏc mi tng quan gia phỏp
lut ca Liờn bang vi phỏp lut ca cỏc
ch th ca Liờn bang Nga gúc úng
gúp vo hot ng xõy dng phỏp lut,
Vin phỏp lut v lut so sỏnh trc thuc
Chớnh ph Liờn bang kt hp vi cỏc ban v
tiu ban ca Duma quc gia Nga, Vn
phũng Tng thng Nga, Vn phũng chớnh
ph Nga v B t phỏp Nga trong thm
nh nhu cu iu chnh phỏp lut; mụ hỡnh
t tng v mụ hỡnh c cu ca vn bn quy
phm phỏp lut; son tho d ỏn vn bn quy
phm phỏp lut; tho lun, sa i, chnh lớ
d ỏn vn bn quy phm phỏp lut Trong
tt c cỏc tiu giai on ca quy trỡnh xõy
dng cỏc vn bn quy phm phỏp lut quan
trng Liờn bang Nga u cú t hng
nghiờn cu c th hoc cú s tham gia ca
cỏc chuyờn gia t Vin phỏp lut v lut so
sỏnh trc thuc Chớnh ph Liờn bang cỏc
chuyờn gia ny (thng l nhng hc gi,
giỏo s ni ting ) úng gúp ý kin t gúc
lut so sỏnh, trờn c s s dng nhng
nghiờn cu v cỏc quy phm, ch nh,
ngnh lut c th ca cỏc h thng phỏp lut
trờn th gii.
(17)

5. Kt lun
Nhu cu ca hot ng lp phỏp thỳc

y vic tng cng nghiờn cu so sỏnh cỏc
o lut mt phn nhm tỡm ra nghiờn cu
lut so sỏnh ú nhng iu tng t, ging
nhau trong i tng iu chnh phỏp lut,
trong hỡnh thc v phng phỏp ca s iu
chnh phỏp lut. Cỏc vn bn quy phm
phỏp lut c cỏc nghiờn cu lut so sỏnh
chỳ ý nhiu nht bi nú cho phộp tỡm thy
c nhng c im chung ca cỏc h thng
vn bn quy phm phỏp lut, cỏc xu hng
phỏt trin trựng hp ca chỳng ln cỏc c
thự trong h thng phỏp lut ú.
vn dng thnh cụng nhng kt qu
nghiờn cu ca lut so sỏnh vo hot ng
lp phỏp, cỏc nh lm lut cn hiu rừ ý
ngha ca lut so sỏnh, ng thi cn nm
vng nhng phng phỏp, cỏch thc tip
cn ca lut so sỏnh. Cõu hi sp ti l cn
phi lm gỡ v lm nh th no ng dng
lut so sỏnh vo hot ng lp phỏp cn
c tip tc nghiờn cu.
gúc nhn thc rừ c ý ngha ca
lut so sỏnh trong hot ng xõy dng phỏp
lut núi chung v trong nhng tiu giai on
c th, trờn c s xem xột quy trỡnh, thc
tin hot ng xõy dng phỏp lut Vit
Nam chỳng ta thy:
Cn a nhng ng dng ca lut so
sỏnh vo sõu hn na trong hot ng lp
phỏp, cn coi ú l yờu cu bt buc trong

cỏc tiu giai on c th ca quy trỡnh xõy
dng phỏp lut.
Trờn thc t, hot ng chun b cỏc
d tho lut do cỏc ban son tho tin hnh
Lí luận và kĩ năng sử dụng luật so sánh trong hoạt động lập pháp


10 Tạp chí luật học số 4/2007

v õy mc , phm vi s dng cỏc kt
qu nghiờn cu lut so sỏnh cn c chỳ ý
xem xột. nõng cao cht lng ca d
tho lut, cn cú s tham gia ca cỏc c
quan nghiờn cu, cỏc trng i hc lut,
cỏc khoa lut, cỏc nh nghiờn cu lut hc
núi chung v cỏc nh nghiờn cu lut so
sỏnh núi riờng vo cỏc ban son tho. S
tham gia ny cú th bng nhiu hỡnh thc
khỏc nhau nh: Cung cp cỏc ti liu, thụng
tin lut hc, cỏc kt lun v thm nh
tng ng; a cỏc nh nghiờn cu trc tip
tham gia vo quỏ trỡnh son tho; s dng
cỏc nghiờn cu lut so sỏnh v tip thu
nhng kin ngh do cỏc nh nghiờn cu lut
so sỏnh a ra.
Cú th ngh ti vic thnh lp mt t
chc nghiờn cu lut so sỏnh chuyờn nghip
phc v hot ng xõy dng phỏp lut núi
chung v hot ng lp phỏp núi riờng.
(18)

(1). Dựng thut ng lut hc so sỏnh ch mụn
khoa hc so sỏnh cỏc h thng phỏp lut khỏc nhau
nhm tỡm ra nhng nột tng ng v khỏc bit, gii
thớch ngun gc, ỏnh giỏ cỏch gii quyt, phõn nhúm
cỏc h thng phỏp lut s chớnh xỏc v trỏnh gõy
hiu nhm hn. Tuy nhiờn thut ng lut so sỏnh
(Comparative Law) ó c hỡnh thnh t rt lõu v
c s dng ph bin trong cỏc cụng trỡnh khoa hc
nờn chỳng tụi dựng thut ng ny.
(2). Hi ng quc gia ch o biờn son T in
bỏch khoa Vit Nam, T in bỏch khoa Vit Nam,
H Ni, 2002, tr.660.
(3).Xem: Nguyn Thanh Tõm, lut so sỏnh trong
quỏ trỡnh hi nhp phỏp lut, Ti liu hi tho ng
dng ca lut so sỏnh trong hot ng lp phỏp,
Trng i hc Lut H Ni, thỏng 10/2006.
(4) . .,
, , 1996, . 49 -50.

(5).Xem: Nguyn Nh Phỏt, Lut so sỏnh v mt
s vn lớ lun, Tp bi vit chuyờn lut so
sỏnh, H Ni, 2003, tr.12.
(6).Xem: Nguyn Nh Phỏt, ng dng ca lut so
sỏnh vo thc tin xõy dng Lut cnh tranh Vit
Nam, Ti liu hi tho ng dng ca lut so sỏnh
trong hot ng lp phỏp, Trng i hc Lut H
Ni, thỏng 10/2006.
(7).Xem: Lờ Hng Hnh (ch biờn), Nhng nn tng

phỏp lớ c bn ca kinh t th trng nh hng xó
hi ch ngha Vit Nam, H Ni, 2002, tr.157.
(8).Xem: Lut thu giỏ tr gia tng 1997, Ngh nh s
79/2000/N-CP ngy 29/12/2000 quy nh chi tit thi
hnh Lut thu giỏ tr gia tng.
(9).Xem: Phan Trung Lý, Nng lc lp phỏp v yờu cu
khỏch quan ca vic tng cng nng lc lp phỏp,
Tp chớ nh nc v phỏp lut, s 2/2006, tr. 16-17.
(10).Xem: Dng Thanh Mai, H thng phỏp lut
ca cỏc nc ASEAN, Tp bi vit chuyờn lut so
sỏnh, H Ni, 2003, tr.199-200.
(11).Xem: V b tr t phỏp, Ni dung c bn ca
D ỏn lut v lut s, so sỏnh vi phỏp lut ca mt
s nc.
(12). Michael Bogdan, Lut so sỏnh, H Ni,
2002, tr. 22.
(13).Xem: Trn Ngc ng, V vic nõng cao cht
lng cỏc d ỏn lut, Tp chớ nh nc v phỏp
lut, s 3, 2003, tr.4-5.
(14). . .,
, , 1996, . 50.
(15).Xem: Nguyn Quc Hon, S dng lut so
sỏnh trong hot ng lp phỏp, Ti liu hi tho
ng dng ca lut so sỏnh trong hot ng lp
phỏp, Trng i hc Lut H Ni, thỏng 10/2006.
(16).Xem: Vừ Khỏnh Vinh, Giỏo trỡnh lut so sỏnh,
H Ni, 2002, tr. 143.
(17). Ngun:
(18). Chc nng, nhim v v hot ng ca t chc
nghiờn cu lut so sỏnh chuyờn nghip phc v hot

ng lp phỏp cú th c nờu ra lm ti cho
nhng nghiờn cu sõu v c th hn. Cú th tham
kho mụ hỡnh vin phỏp lut v lut so sỏnh trc
thuc Chớnh ph Liờn bang Nga c nờu ra trờn.