1. Mở đầu
- Lý do chọn đề tài
“Làng học sinh” trường THPT Mường Lát là khu nội trú dành cho học sinh
con em đồng bào dân tộc thiểu số thuộc khu vực các xã xa trường không thể đi buổi
đến trường.
Trường THPT Mường Lát có vị trí tại thị trấn huyện Mường Lát. Là huyện
vùng cao biên giới nằm ở phía Tây của tỉnh Thanh Hóa, diện tích tự nhiên toàn
huyện 81.461,44 ha. Tổng dân số 7.280 hộ/35.096 khẩu (17.752 nam và 17.344
nữ). Dân tộc Thái chiếm 46,6% tổng dân số, dân tộc Mông chiếm 40,2%, dân dộc
Dao chiếm 2,0%, dân tộc Khơ mú chiếm 2,4%, dân tộc Mường chiếm 4,3% và dân
tộc Kinh chiếm 4,5%. Tôn giáo 891 hộ/5.367 khẩu. Là khu vực tập trung, sinh sống
của nhiều đồng bào dân tộc thiểu số nhất tỉnh Thanh Hoá. Mường Lát cách thành
phố Thanh Hố 250 km, có đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào (100km).
Địa hình chủ yếu là đồi núi dốc khiến giao thông, thông tin liên lạc gặp nhiều trở
ngại, có những bản cách trung tâm huyện 90km. Kinh tế cịn rất nhiều khó khăn
(nằm trong danh sách 62 huyện nghèo nhất cả nước - theo Quyết định 30a). Phương
thức canh tác của đồng bào còn lạc hậu. Một bộ phận dân cư địa phương còn mang
nặng tập quán du canh, du cư. Đời sống nhân dân phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ
của Chính phủ thơng qua các dự án, các chương trình đầu tư phát triển (đặc biệt là
chương trình 135, 134, 30a).
Trường được thành lập năm 1999. Buổi đầu nhà trường có 2 lớp 10 với 70
học sinh và 4 giáo viên. Đến nay, nhà trường có 19 lớp với 749 học sinh và 45 cán
bộ, giáo viên, công nhân viên. Do địa hình giao thơng nhiều đường dốc cao, vực
sâu, nhiều suối và sơng. Bên cạnh đó, địa bàn rộng, nhiều xã ở xa trung tâm nên
học sinh không thể đi học và về trong ngày dẫn đến các em phải làm lán ở và trọ
học gần trường. Chính điều này đã ảnh hưởng rất lớn tới việc giảng dạy, học tập
của thầy và trò nhà trường.
Năm 2005, nhà trường được Tổ chức Terres Des Hommer (Tổ chức phi
chính phủ của CHLB Đức) hỗ trợ hơn 4 tỷ đồng để xây dựng 31 ngôi nhà (theo
kiến trúc nhà sàn của đồng bào dân tộc) để cho các em có khu ở ổn định sinh hoạt,
học tập và được đặt tên là “ Làng học sinh”, có vị trí cách nhà trường hơn 1km,
nhưng cơng trình phải để dang dở, thiếu hạng mục và dừng lại do thiếu vốn đối ứng
và chênh lệch giá. Tuy nhiên, vì thiếu nơi ở nên nhà trường đã tổ chức cho học sinh
vào nội trú tại “Làng”. Có thể nói thời gian đầu cơng tác quản lý học sinh nội trú
gặp rất nhiều khó khăn, thiếu nước, thiếu tường rào... công tác quản lý đối với các
em học sinh về giờ giấc sinh hoạt, an ninh trật tự, các mối quan hệ xã hội trong và
ngồi khu nội trú phức tạp, khó khăn về cơng tác vệ sinh, tổ chức các hoạt động
ngoại khóa, khó khăn về đội ngũ quản lý...vv
Là Phó Hiệu trưởng nhà trường lúc bấy giờ, tôi được phân công phụ trách
công tác quản lý khu nội trú, trong những điều kiện khó khăn như vậy, tơi đã tìm
1
SangKienKinhNghiem.net
nhiều biện pháp phù hợp và đã đem lại hiệu quả trong việc quản lý học sinh nội trú
góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ giáo dục hàng năm của nhà trường. Và qua
công tác tham mưu, là một trong những biện pháp của sáng kiến đã giúp cho “
Làng học sinh” trường THPT Mường Lát ngày một khang trang và hồn thiện hơn.
Năm 2012, Tập đồn Viễn thơng quân đội Viettel đã tài trợ 2 tỷ đồng để huyện
Mường Lát và nhà trường tiếp tục hoàn thiện khu làng học sinh. Nhờ đó, đã giúp
hàng trăm học sinh của nhà trường ở các xã xa hàng năm có nơi lưu trú ổn định và
n tâm học tập.
Chính vì lí do như vậy tơi chọn đề tài “ Một số biện pháp quản lý học sinh
nội trú góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ giáo dục ở trường THPT Mường
Lát”.
- Mục đích nghiên cứu
Đưa ra những biện pháp quản lý phù hợp, và thiết thực để đem lại hiệu quả
trong quá trình quản lý học sinh nội trú.
- Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là: Một số biện pháp quản lý học sinh nội trú góp phần
vào việc hoàn thành nhiệm vụ giáo dục ở trường THPT Mường Lát.
- Phương pháp nghiên cứu
+ Nghiên cứu các tài liệu, văn bản, nghị Quyết, nghị định, chỉ thị, thông tư...
+ Khảo sát thực tế và điều tra cơ bản.
+ Phương pháp phân tích, so sánh.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Trước đây, học sinh đến trường đi học các em đều phải dựng lán, lều tạm bợ
ở những khu vực gần trường để ở (vì giao thơng đi lại gặp nhiều khó khăn). Trong
những ngày mưa lũ, giá rét, ngày mùa, học sinh nghỉ học rất nhiều, việc huy động
học sinh đến lớp gặp nhiều khó khăn. Từ khi có khu nội trú “ Làng học sinh” các
em có nơi ăn, ở, sinh hoạt ổn định, gần trường và chỉ về nhà vào ngày cuối tuần.
Trong công tác quản lý, bên cạnh việc bố trí ăn, ở hợp lý, khoa học, các em còn
được tổ chức rèn luyện, giáo dục kỹ năng sống thơng qua các hoạt động ngoại khóa
ngồi giờ lên lớp, học sinh đã tự biết tổ chức cuộc sống, giữ gìn vệ sinh, đồn kết
tập thể. Sau giờ lên lớp giáo viên và học sinh đã tăng gia sản xuất, trồng rau xanh…
Nhờ đó, giúp học sinh thêm yêu lao động và có thêm kỹ năng sống để về tun
truyền trong gia đình, thơn bản. Nhà trường đã tổ chức tốt các hoạt động ngoại
khóa, hoạt động ngồi giờ, văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, lễ hội, tết các dân
tộc, để học sinh giao lưu hiểu thêm văn hóa các dân tộc; tạo thêm sự thân thiện, gắn
kết giữa các học sinh với nhau.
Đối với học sinh dân tộc thiểu số, cái thiếu nhất vẫn là kỹ năng sống, tự lập
và hoạt động tập thể. Nhờ có khu nội trú và cơng tác quản lý đã giúp các em nhanh
chóng hịa nhập được với thầy cô và bạn bè. Nhà trường đã tập trung chú trọng tới
2
SangKienKinhNghiem.net
các hoạt động giáo dục đặc thù, dạy học sinh từ những điều nhỏ nhất để giúp học
sinh nêu cao tinh thần tự giác, tự quản. Qua đó, nội trú “ Làng học sinh” đã trở
thành ngôi nhà chung của các em.
Hiệu quả của mơ hình nội trú đã có tác động đến việc thay đổi nhận thức của
một bộ phận đồng bào các dân tộc thiểu số về giáo dục. Từ đó, đã huy động được
các nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục vùng cao. Đồng thời đã nhận được sự
quan tâm lãnh, chỉ đạo, đầu tư của cấp ủy, chính quyền các cấp. Các sở, ban,
ngành, đoàn thể, UBND huyện phối hợp tốt với Sở Giáo dục và Đào tạo; sự ủng hộ
của cha mẹ học sinh.
Để tổ chức tốt công tác quản lý yêu cầu người quản lý cần phải tổ chức thực
hiện tốt và triệt để các hoạt động sau:
- Tổ chức và quản lý học sinh ở nội trú: Hướng dẫn việc tiếp nhận HS vào ở
nội trú; làm thủ tục đăng ký tạm trú; phổ biến các quy định, nội quy của nhà trường
về nội trú. Hướng dẫn các biện pháp nhằm quản lý học sinh nội trú (Lập sơ đồ các
phòng ở khu nội trú, lập sổ HS nội trú; tổ chức các hoạt động tự quản để phát huy
vai trò chủ động, trách nhiệm với bản thân và tôn trọng tập thể của HS nội trú; xây
dựng tiêu chí thi đua và tổ chức thực hiện về bảo đảm an ninh, trật tự, vệ sinh môi
trường, mỹ quan của khu nội trú; tổ chức các biện pháp bảo đảm an ninh, trật tự, an
tồn, phịng chống dịch bệnh, phịng chống các tệ nạn xã hội trong khu nội trú...);
- Tổ chức giáo dục HS nội trú: Tổ chức giáo dục HS tự chăm sóc bản thân
(như vệ sinh cá nhân; giặt, phơi, gấp chăn, màn quần áo; giữ gìn sức khỏe); giáo
dục kỹ năng sống tập thể cho HS nội trú (như kỹ năng giao tiếp, ứng xử, ăn, uống
trong khu nội trú và phòng ở; kỹ năng sử dụng, bảo quản dụng cụ, trang thiết bị
trong phòng ở và khu nội trú); giáo dục HS kỹ năng phòng tránh tệ nạn xã hội; giáo
dục HS tham gia các hoạt động xã hội, hoạt động cơng ích, hoạt động đến ơn đáp
nghĩa, uống nước nhớ nguồn; giáo dục HS ý thức lao động phục vụ cuộc sống: lao
động tự phục vụ, lao động sản xuất cải thiện đời sống, lao động tạo cảnh quan môi
trường,...
- Tổ chức và hướng dẫn HS nội trú tự học: Việc hướng dẫn HS xây dựng kế
hoạch tự học phù hợp với kế hoạch khung thời gian năm học; tổ chức quản lí, theo
dõi, đơn đốc việc tự học của HS; việc hướng dẫn, hỗ trợ HS trong các thời gian tự
học.
- Tổ chức đời sống vật chất và chăm sóc sức khỏe cho HS nội trú
+ Việc tổ chức bếp nấu ăn đảm bảo vệ sinh an toàn cho học sinh...
+ Việc khám sức khỏe ban đầu và định kỳ cho học sinh; tổ chức phịng tránh
dịch bệnh cho HS; chăm sóc và phối hợp với gia đình chăm sóc HS lúc đau ốm,
nằm viện điều trị...
- Tổ chức đời sống tinh thần cho học sinh nội trú: Hướng dẫn tổ chức các
hoạt động nhằm tạo khơng khí thi đua, thắt chặt tình đồn kết giữa các dân tộc, các
thành viên trong khu nội trú và đáp ứng nhu cầu về tinh thần cho HS như: Tổ chức
3
SangKienKinhNghiem.net
sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, hoạt động TDTT; tổ chức ngày tết dân tộc, thi học
sinh các dân tộc thanh lịch, thi tìm hiểu văn hóa các dân tộc; tổ chức thư viện thân
thiện, phòng đọc sách, báo, xem ti vi; tổ chức các dịch vụ như Internet, khu vui
chơi, giải trí cho HS,...
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
“ Làng học sinh” trường THPT Mường Lát có tổng diện tích 8.382m2 được
khởi công xây dựng vào năm 2007, do Tổ chức Terre des hommes (CHLB Đức) tài
trợ gần 4 tỉ đồng xây dựng. Theo quyết định số 3632/QĐ UBND, ký ngày
25/11/2005 của UBND tỉnh Thanh Hóa, dự án Làng học sinh THPT Mường Lát
được thực hiện trong 3 năm, với hơn 4 tỉ đồng xây 31 nhà ở nội trú với diện tích .....
cho 10 học sinh/ 1 nhà, cơng trình phụ trợ, hệ thống điện nước, nhà bếp, khu vệ
sinh cho học sinh. Trong đó vốn tài trợ 50%, vốn đối ứng địa phương 50%. Nhà
được xây bằng khung, sàn bê tơng, vách ghép ván gỗ do dân đóng góp (theo yêu
cầu của huyện), kèo gỗ và mái lợp ngói.
Sau gần 3 năm thi cơng, mới chỉ có 20 căn nhà được hồn thiện và đưa vào
sử dụng, 11 căn cịn lại mới cơ bản hoàn thành xong phần đổ cột và lợp mái, chưa
ghép vách và cơng trình phụ trợ theo thiết kế (ngun nhân dẫn đến cơng trình dở
dang là do thiếu kinh phí đối ứng). Ngân sách huyện thì rất hạn chế, mỗi năm tồn
huyện chỉ thu được khoảng 400 triệu đồng. Tỷ lệ hộ đói nghèo cao nhất tỉnh, việc
huy động sức dân đóng góp là rất khó khăn nên khơng thể đầu tư được.
Vì thiếu nơi ở nên nhà trường đã tổ chức cho các em nội trú trong những
ngơi nhà đã được hồn thiện (20 nhà). Công tác quản lý ban đầu gặp rất nhiều khó
khăn như:
Về điều kiện sinh hoạt, cơ sở vật chất và đội ngũ quản lý.
Khơng có nước sạch hợp vệ sinh, thiếu nước sinh hoạt, khơng có bếp nấu
ăn...
Hệ thống tường rào, cổng “Làng” đều tạm bợ, rào bằng vật liệu cành cây sẵn
có.
Khơng có tivi, đài báo, khơng có sân chơi thể thao ( học sinh miền núi rất
thích bóng chuyền, đá bóng).
Đội ngũ quản lý gồm 1 đồng chí Phó Hiệu trưởng, 1 giáo viên ( phân cơng
nhiệm vụ và tinh thần tự nguyện) khơng có chế độ, thù lao.
Đầu tháng 9/2012, trong đợt mưa, lốc đã làm nhiều ngôi nhà bị tốc mái và hư
hỏng nặng, các em phải ra ngoài làm lán tạm và trọ ở nhà dân.
Về tình hình an ninh trật tự.
Thanh niên ở các xã, thị trấn khu vực gần trường hay vào quấy phá sau khi
đã uống rượu, nhiều học sinh ở xã xa bị dọa nạt, bị đón đánh do bị thanh niên ở địa
phương bắt nạt, thậm chí có em sợ nên bỏ học, học sinh nữ luôn bị thanh niên đến
chọc ghẹo, tán tỉnh hàng đêm.
4
SangKienKinhNghiem.net
Học sinh nam trong khu nội trú hay xảy ra xung đột, va chạm, giữa dân tộc
này và dân tộc kia, nhất là các em học sinh người dân tộc Mơng và các em học sinh
dân tộc Thái. Ngồi ra các em còn tham gia đánh bài, uống rượu bia...
Quan hệ yêu đương nam nữ của các em trong khu nội trú phức tạp và khó
quản lý.
2.3. Một số giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Trước những khó khăn đó, nhà trường đã xác định: Quản lí học sinh nội trú là
q trình quản lí hoạt động giáo dục trong nhà trường, là nhiệm vụ trọng tâm, có ý
nghĩa quyết định đến vấn đề hồn thành nhiệm vụ dạy học, hạn chế tình trạng học
sinh bỏ học và duy trì tốt sĩ số.
Ban Giám hiệu nhà trường đã cùng với cấp uỷ đảng, chính quyền địa phương
các xã vận động phụ huynh học sinh góp sức, lo vật liệu làm thêm nhà bếp, giá
phơi... để các em có thêm chổ nấu ăn, phơi áo quần... Nhà trường đã ra quyết định
thành lập Ban quản lí “ Làng học sinh” và phân công tất cả giáo viên phụ trách các
phòng giúp đỡ các em. Với trách nhiệm là quản lí cơng tác nội trú khu “ Làng học
sinh” tôi đã tham mưu cho BGH thực hiện một số biệp pháp sau:
Biện pháp 1: Xây dựng một chương trình hoạt động phù hợp đặc điểm tình
hình của nhà trường, của địa phương, phù hợp với nhiệm vụ năm học.
Ban giám hiệu đã bám sát nhiệm vụ năm học, tình hình thực tế của học sinh
bán trú để xây dựng kế hoạch nội dung chương trình hoạt động quản lý thật cụ thể
từng năm, từng tháng, từng chủ đề của nhà trường phát động cho phù hợp với tình
hình của nhà trường, của địa phương, phù hợp với nhiệm vụ năm học.
Biện pháp 2: Tổ chức, điều hành, kiểm tra giám sát, đánh giá kết quả hoạt
động quản lý học sinh nội trú.
* Đối với việc tổ chức chỉ đạo, kiểm tra thực hiện hoạt động quản lý:
Ban quản lí khu bán trú được phân công phụ trách hoạt động quản lý có trách
nhiệm tổ chức chỉ đạo các hoạt động quản lý mơ hình nội trú. Kiểm tra, giám sát
mọi hoạt động. Cụ thể là Hiệu trưởng chỉ đạo, kiểm tra giám sát ban quản lý nội
trú, giáo viên chủ nhiệm, Bí thư ĐTN thực thi kế hoạch hoạt động quản lý, đánh giá
kết quả thực hiện từng tháng.
* Đối với việc đánh giá kết quả hoạt động.
- Ban giám hiệu phải đánh giá một cách trung thực, khách quan, cơng bằng
khơng mang tính cá nhân.
- Đánh giá ưu, khuyết điểm trong quá trình thực hiện kế hoạch quản lý nội trú
cũng như các phong trào trong nội trú trường học.
- Đánh giá kết quả hoạt động của từng khối lớp ở nội trú, đánh giá kết quả của
từng học sinh ở nội trú.
Biện pháp 3: Đổi mới và đa dạng hố các hình thức hoạt động quản lý phù
hợp nhu cầu và hứng thú của học sinh ở lứa tuổi thiếu niên, phù hợp với điều kiện
cụ thể nhà trường.
5
SangKienKinhNghiem.net
Để đổi mới được những nội dung, hình thức hoạt động, đa dạng hố các loại
hình hoạt động quản lý, Ban giám hiệu phải biết phát huy những năng lực, sáng tạo
của Ban quản lý nội trú, giáo viên chủ nhiệm... Biết mở rộng, phát huy tính dân
chủ, khuyến khích học sinh tham gia bàn bạc, trao đổi, sáng tạo để tìm ra những
hình thức hoạt động quản lý mới, bổ sung hoặc điều chỉnh nội dung hoạt động quản
lý cho phù hợp với điều kiện và khả năng thực hiện của từng khối lớp trong khu nội
trú nhà trường.
Xây dựng khu vui chơi thể dục thể thao,
Phát huy vai trò tự quản và quyền tham gia hoạt động của học sinh nội trú là
cơ sở quan trọng đối với việc phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của
học sinh nội trú trong học tập và rèn luyện.
Biện pháp 4: Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức hoạt động quản lý học sinh nội trú
cho giáo viên và học sinh.
- Bồi dưỡng năng lực của ban quản lý nội trú: Tạo điều kiện cho Ban quản lý
khu nội trú tham quan học tập kinh nghiệm và tổ chức các buổi thảo luận về cách
quản lý có hiệu quả.
- Bồi dưỡng năng lực tổ chức cho giáo viên chủ nhiệm: Hàng năm Ban giám
hiệu tổ chức tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm về công tác quản lý học sinh nội trú
cùng với ban quản lý học sinh nội trú, đồng thời từng bước tiến hành và xây dựng
đưa ra các nội quy, quy chế thật chặt chẽ, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của
từng khối lớp học sinh trong khu vực nội trú nhà trường.
- Bồi dưỡng năng lực cho đội xung kích cờ đỏ nội trú vào đầu năm học:
Hướng dẫn các em phong cách, ngôn ngữ, phương pháp điều khiển. Đội ngũ này sẽ
đóng góp vai trị tích cực cho hoạt dộng tự quản của học sinh trong khu vực nội trú
nhà trường. Tuy nhiên cũng phải dự kiến các tình huống xảy ra trong quá trình tự
quản của các em việc tiến hành hoạt động tự quản, cách ứng xử, giải quyết.
Biện pháp 5: Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường
để năng cao chất lượng tổ chức hoạt động quản lý nội trú. Cụ thể là:
- Đảng uỷ, chính quyền địa phương sử dụng tối đa năng lực của các cấp lãnh
đạo xã, các ban ngành đồn thể, đặc biệt là cơng tác an ninh trật tự...
- Phân công nhiệm vụ cụ thể cho các tổ chức và các thành viên trong ban chỉ
đạo chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được phân công.
- Kiểm tra, đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm để các kế hoạch quản lý học
sinh nội trú trong các năm học tiếp theo được tốt hơn. Biểu dương những thành tích
đạt được của cá nhân, tập thể. Phát huy sức mạnh đoàn kết tập thể và hiệu quả của
các đoàn thể tham gia.
Biện pháp 6: Tiếp tục bổ sung, xây dựng cơ sở vật chất, chính sách hỗ trợ
cho khu nội trú nhằm bảo đảm những yêu cầu về trang thiết bị và chế độ cho hoạt
động quản lý học sinh nội trú:
6
SangKienKinhNghiem.net
- Tham mưu với các cấp chính quyền tiếp tục đầu tư xây dựng khu nội trú
như: giếng nước, bếp ăn, nhà sinh hoạt tập thể, cơng trình vệ sinh..., hỗ trợ thêm
lương thực, thực phẩm cho các em. Đặc biệt, tham mưu cho UBND huyện kêu gọi
các tổ chức tài trợ để tiếp tục đầu tư hồn thiện cơng trình ngày một khang trang.
Năm 2012, Tập đồn Viễn thơng quân đội Viettel đã tài trợ 2 tỷ đồng để tiếp tục
đầu tư vào các hạng mục như: xây tường gạch bao quanh thay cho ván thưng, thay
kèo bằng sắt và lợp tôn; xây nhà bếp, bể nước...vv.
- Kêu gọi phụ huynh học sinh hỗ trợ kinh phí khoan giếng, kêu gọi các
trường THPT ở miền xi chia khó, giúp đỡ các trang thiết bị máy lọc nước để đảm
bảo nguồn nước sạch, hợp vệ sinh cho học sinh.
- Tạo mọi điều kiện về kinh phí cho hoạt động quản lý, tạo điều kiện tốt về
thời gian, chế độ, cơ chế đánh giá để giáo viên quản lý tốt nội trú trường học.
Biện pháp 7: Phân cơng bố trí giáo viên tiến hành phụ đạo, hướng dẫn, giúp
đỡ các em trong học tập.
Ở nội trú thầy, cơ giáo có thể kiểm tra việc học của các em thường xuyên
hơn, nắm được sức học của từng em và có điều kiện giúp đỡ các em, qua đó bù đắp
những lỗ hổng kiến thức cho các em, giúp các em có ý chí phấn đấu vươn lên trong
học tập.
Bann giám hiệu đã kêu gọi và phân công giáo viên phụ trách các phòng,
thường xuyên kiểm tra, động viên nhắc nhở các em trong sinh hoạt hàng ngày. Qua
đó để gần gủi và nắm bắt những tâm tư, nguyện vọng của các em cũng như nắm bắt
một số tư tưởng có biểu hiện cực đoan để kịp thời động viên uốn nắn.
Biện pháp 8: Đảm bảo an ninh trật tự trong khu vực nội trú.
- Thành lập đội xung kích bao gồm cán bộ giáo viên và học sinh nhằm bảo
vệ tài sản cũng như trật tự ở khu nội trú.
- Phối hợp với công an thị trấn, công an huyện lên phương án chuẩn bị đối
phó với sự cố bất thường xảy ra như: hỏa hoạn, thanh niên bên ngoài vào gây rối để
đảm bảo an ninh trật tự cho khu nội trú, gúp các em an tâm học tập.
Biện pháp 9: Tuyên truyền, vận động, phối kết hợp giữa gia đình với nhà
trường và chính quyền địa phương:
Phải thực hiện tốt công tác tuyên truyền vận động một cách sâu rộng đến
tồn thể nhân dân, gia đình học sinh, chính quyền địa phương hiểu rõ mục đích,
tính thiết thực, hiệu quả của mơ hình học sinh nội trú.
Biện pháp 10: Gần gũi, động viên các em ổn định tư tưởng, an tâm học tập ở
khu nội trú dân nuôi:
Đối với học sinh khu nội trú thì giáo viên vừa là người thầy, người cha,
người anh, người chị, người bạn của các em. Bởi lẽ các em xa gia đình, bố mẹ,
hàng ngày được tiếp xúc nhiều với thầy cô. Cho nên giáo viên luôn gần gũi, thường
xuyên tâm sự với các em để nắm bắt tâm tư nguyện vọng để chia sẽ cùng các em,
7
SangKienKinhNghiem.net
cũng như chăm sóc các em lúc ốm đau, lúc trái gió trở trời... để từ đó các em an
tâm hơn.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm.
Qua hai năm thực hiện mơ hình nội trú với những biện pháp trên, nhà trường
đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ như sau:
- Hạn chế tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng, khơng cịn những em phải
bỏ học vì nhà xa trường, vốn tiếng phổ thơng của các em được nâng lên, các em
mạnh dạn hơn, có tinh thần và thái độ học tập cao hơn, chất lượng hai mặt giáo dục
được củng cố và nâng cao. Cụ thể là:
* Về chất lượng hai mặt giáo trong những năm qua:
- Học lực:
Năm học
Số học sinh
Giỏi Khá T. Bình
Yếu
Kém
Ghi chú
0
60
617
42
0
2006 – T.Trường 817
Chưa thực
2007
Nội trú 125
0
8
72
45
0
hiện biện
pháp quản
0
47
555
103
70
2007 – T.Trường 775
lý nội trú
2008
Nội trú 154
0
38
23
86
7
9
178
561
28
4
2014 – T.Trường 780
Thực hiện
2015
Nội trú 235
5
121
109
0
0
biện pháp
6
198
475
31
1
2015 – T.Trường 718
quản lý nội
2016
trú
Nội trú 290
3
107
167
13
0
(Theo báo cáo tổng kết các năm học 2006 – 2007; 2007 – 2008; 2014 – 2015;
2015 - 2016 của Trường THPT Mường Lát )
- Hạnh kiểm:
Năm
Số học sinh
Khá
T. Bình
Yếu
Ghi chú
Tốt
học
488
135
92
4
Chưa
2006 – T.Trường 817
thực hiện
2007
Nội trú 125
41
50
33
1
biện pháp
T.Trường 775
319
278
178
0
2007 –
quản lý
2008
Nội trú 154
52
37
65
0
nội trú
657
94
13
4
2014 – T.Trường 780
Thực
2015
hiện biện
Nội trú 235
197
35
3
0
pháp
2015 – T.Trường 718
596
82
35
5
quản lý
2016
Nội trú 290
245
45
0
0
nội trú
(Theo báo cáo tổng kết các năm học 2006 – 2007; 2007 – 2008; 2014 – 2015; 2015
- 2016 của Trường THPT Mường Lát )
* Tỷ lệ học bỏ học, học sinh chuyên cần hằng ngày trên lớp:
8
SangKienKinhNghiem.net
Năm học
2006 –
2007
2007 –
2008
2014 –
2015
2015 –
2016
TS học sinh
Bỏ học
Số lượng
Tỷ lệ%
Tỷ lệ chuyên
cần
817
45
0.05
Trên 70%
775
64
0.08
Trên 75%
780
27
0.03
Trên 85%
749
31
0.04
Trên 94%
Ghi chú
Chưa thực
hiện biện
pháp quản
lý nội trú
Thực hiện
biện pháp
quản lý nội
trú
(Theo số liệu thống kê của Trường THPT Mường Lát )
So sánh kết quả đạt được trong hai năm thực hiện mơ hình với hai năm chưa
thực hiện mơ hình nội trú, cho ta thấy rõ hiệu quả mang lại của mơ hình. Điều đó
khẳng định có sự chuyển biến tích cực trong việc sử dụng các biện pháp quản lý
học sinh nội trú ở “ Làng học sinh” của nhà trường.
3. Kết luận, kiến nghị
- Kết luận
Quản lý học sinh nội trú đóng một vai trò quan trọng trong việc giáo dục dạy
và học cũng như quản lý giáo dục học sinh của nhà trường hiện nay, nhất là các
trường THPT ở khu vực miền núi. Quản lý được tiến hành, thực hiện bởi một
chương trình, hệ thống các hoạt động theo những nội dung quản lý do Ban quản lý
khu nội trú, cùng Ban giám hiệu đưa ra phong phú với các hình thức đa dạng, hấp
dẫn và sinh động tương đối có hiệu quả. Trong điều kiện đổi mới của đất nước,
những thay đổi lớn lao trong đời sống kinh tế - xã hội có tác động mạnh mẽ tới sự
phát triển nhân cách của mỗi con người. Học sinh ngày nay có những bước phát
triển mới về chất trong quá trình rèn luyện và học tập. Các em thường mạnh dạn
hơn, có tư duy tốt hơn nhằm khẳng định sự phát triển của bản thân. Người lãnh đạo
phải nắm bắt đúng nhu cầu đó để xây dựng kế hoạch tổ chức quản lý học sinh nói
chung và quản lý học sinh bán trú dân ni nói riêng nhằm thoả mãn nhu cầu
nguyện vọng của học sinh, qua đó giúp các em phát triển những năng lực.
Qua quá trình nghiên cứu tơi nhận thức được rằng quản lý học sinh có ý nghĩa
quan trọng ở trường THPT. Quản lý học sinh nội trú là một hoạt động đa dạng và
phong phú cùng với các hoạt động dạy học trên lớp và các hoạt động khác gắn bó
chặt chẽ, bổ sung cho nhau, xen kẽ nối tiếp nhau được tiến hành đồng thời ở nhà
trường để tạo nên một kết quả tổng hợp góp phần đào tạo người học sinh phát triển
tồn diện về các mặt đức, trí, thể, mĩ.
Trên đây là những biện pháp chỉ đạo và quản lý học sinh khu nội trú “ Làng
học sinh” ở trường THPT Mường Lát mà tôi nghiên cứu trong thời gian qua. Tôi
tin tưởng rằng có hướng đi đúng đắn, cùng sự nỗ lực phấn đấu của bản thân, tập thể
9
SangKienKinhNghiem.net
cán bộ, giáo viên, công nhân viên của nhà trường, chắc chắn trường THPT Mường
Lát có những bước phát triển quản lý vững chắc trong những năm tiếp theo góp
phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đáp ứng nhu cầu ngày
càng cao của địa phương nói riêng cũng như của đất nước nói chung. Vì điều kiện
thời gian nghiên cứu chưa nhiều, năng lực hạn chế, kinh nghiệm chưa nhiều nên
những vấn đề được trình bày trong đề tài này khơng tránh khỏi những thiếu sót. Do
vậy tơi rất mong được góp ý của quý thầy cô và đồng nghiệp.
- Kiến nghị
1. Đối với UBND huyện Mường Lát.
- Tạo điều kiện về kinh phí giúp nhà trường xây dựng thêm khu nhà sinh hoạt
chung cho học sinh, nhà ăn, nhà phơi quần áo, nhà để xe khoan thêm giếng nước...
để cho học sinh an tâm trọ học.
- Vận động các ban ngành, các tổ chức, các nhà hảo tâm hổ trợ thêm cơ sở vật
chất cho các em học sinh nội trú như: Chăn màn, quần áo, sách vở, lương thực,
thực phẩm...
- Tiếp tục tham mưu với UBND huyện Mường Lát trong việc kêu gọi các tổ
chức, các doanh nghiệp tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất. Nhà trường đã làm tờ trình
gửi Tập đồn viễn thơng qn đội Viettel về việc tiếp tục xin kinh phí đầu tư đường
bê tơng vào Làng học sinh, xây tường rào bao quanh, làm nhà sinh hoạt tập thể cho
học sinh nội trú Làng học sinh.
- Tham mưu các chế độ trợ cấp, hỗ trợ cho các em học sinh cũng như giáo
viên làm công tác quản lí học sinh nội trú.
2. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa.
Tổ chức các Hội thảo trao đổi kinh nghiệm quản lý học sinh nội trú giữa các
trường có học sinh bán trú, nội trú.
Tổ chức các đợt tập huấn cho cán bộ quản lý nhà trường cũng như giáo viên
được giao trách nhiệm quản lý nội trú của nhà trường.
3. Đối với chính quyền địa phương.
- Đẩy mạnh hơn nữa cơng tác xã hội hố giáo dục, phát huy vai trò của hội
đồng giáo dục của địa phương.
- Kết hợp các ban ngành đoàn thể trong các xã, thị trấn về công tác tuyên
truyền vận động nhân dân. Đảm bảo an ninh khu vực nội trú của nhà trường được
tốt nhất.
10
SangKienKinhNghiem.net
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Mường Lát, ngày 13 tháng 5 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
TRẦN ANH VĂN
11
SangKienKinhNghiem.net