Báo cáo " Về phương thức bầu dồn phiếu theo quy định tại luật doanh nghiệp năm 2005 " pptx

nghiên cứu - trao đổi
42 tạp chí luật học số 3/2011




Ths. Đỗ Quốc Quyền *
Ths. Hoàng Anh Tuấn **
ut doanh nghip nm 2005 quy nh
thm quyn thnh lp hi ng qun tr
(HQT) thuc v i hi ng c ụng
(HC), c thc hin thụng qua bu c
vi phng thc bu dn phiu. Tớnh hp lớ
ca phng thc bu dn phiu th hin ch
yu vic phng thc ny bo m cho tt
c cỏc phiu bu u cú hiu lc khi bu cỏc
thnh viờn HQT, phự hp vi nguyờn tc
biu quyt i vn ti HC. Mc dự vy,
quy nh v phng thc bu dn phiu ti
Lut doanh nghip nm 2005 cũn cú im
cha hp lớ. Bờn cnh ú, phỏp lut hin
hnh khụng cú nhng quy nh c th to c
s phỏp lớ ỏp dng phng thc bu dn
phiu khi bói nhim, min nhim v bu b
sung thnh viờn HQT, gõy nờn nhiu khú
khn, lỳng tỳng v vng mc cho cỏc
CTCP khi gii quyt cỏc vn cú liờn quan.
Trong phm vi bi vit ny, chỳng tụi xin
bỡnh lun v cỏc khớa cnh nờu trờn ch ra

cỏc khuyt thiu ca phỏp lut cn c
hon thin trong trong thi gian ti.
1. Tớnh phự hp v tớnh khoa hc ca
phng thc bu dn phiu
Lut doanh nghip nm 2005 (im c
khon 2 iu 96) quy nh HC cú thm
quyn Bu, min nhim, bói nhim thnh
viờn hi ng qun tr, thnh viờn ban kim
soỏt; khon 3 iu 104 quy nh Vic biu
quyt bu thnh viờn HQT v ban kim soỏt
phi thc hin theo phng thc bu dn
phiu, theo ú mi c ụng cú tng s phiu
biu quyt tng ng vi tng s c phn s
hu nhõn vi s thnh viờn c bu ca hi
ng qun tr hoc ban kim soỏt v c ụng
cú quyn dn ht tng s phiu bu ca mỡnh
cho mt hoc mt s ng c viờn.
Quy nh trờn c hiu nh sau: Gi s,
CTCP ó phỏt hnh 1.000 c phn ph thụng,
s thnh viờn HQT l 5 ngi, c ụng A
ang s hu 100 c phn ph thụng (10% s
c phn ó phỏt hnh cú quyn biu quyt).
Nh vy, tng s phiu bu (khi bu thnh
viờn HQT) l 5 x 1.000 c phn = 5.000
phiu bu, A cú s phiu bu l 5 x 100 c
phn = 500 phiu bu (10% tng s phiu
bu). Thc hin phng thc bu dn phiu,
c ụng A bu 100 phiu cho ng c viờn
th nht (2%) v 400 phiu cho ng c viờn
th hai (8%). Cỏc c ụng khỏc u cú s

phiu biu quyt v cú quyn b phiu tng
t nh c ụng A. C ụng c quyn bu
tng ng s c phn m mỡnh ang s hu.
Mi c phn cú mt phiu biu quyt, phiu
bu ó c c ụng dnh cho ng c viờn
ny thỡ phiu ú khụng c s dng mt
ln na bu ng c viờn khỏc. Nh vy,
tt c cỏc phiu bu i vn ca c ụng u
cú hiu lc, ng c viờn s trỳng c l thnh
L
* Hc vin ti chớnh
** Cụng ti lut TNHH Bin Bc


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 3/2011 43
viờn HQT bi s tớn nhim theo s c phn
thuc s hu ca cỏc c ụng.
Lut doanh nghip nm 1999
(1)
quy nh
trong CTCP, HC cú thm quyn bu,
min nhim, bói nhim thnh viờn HQT,
thnh viờn ban kim soỏt (khon 2 iu 70)
nhng khụng cú quy nh hng dn tng
t nh ni dung ca khon 3 iu 104 Lut
doanh nghip nm 2005, dn n vic cỏc
CTCP t chc bu thnh viờn HQT theo
nhng cỏch thc khỏc nhau, thm chớ l sai
trỏi. Trc õy, khi Lut doanh nghip nm

2005 cha cú hiu lc, s CTCP ó ỏp dng
theo tinh thn ca phng thc bu dn
phiu ch l cỏ bit. Trng hp ph bin l
cỏc CTCP ó ỏp dng cỏch thc bu thnh
viờn HQT theo cỏch thc bu c ph thụng
u phiu nhng kt qu trỳng c li tớnh
theo t l c phn tỏn thnh, dn n cỏc c
ụng ln thao tỳng cuc b phiu, lm mt
hiu lc phiu bu ca (nhúm) c ụng s
hu ớt c phn (m tp quỏn thng gi l c
ụng thiu s). Tht vy, nu vn dng khon
2 iu 77
(2)
Lut doanh nghip nm 1999 quy
nh iu kin ngh quyt ca HC
c thụng qua tớnh kt qu bu thnh
viờn HQT thỡ (nhúm) c ụng s hu n
49% tng s c phn ó phỏt hnh cú quyn
biu quyt cng khụng th c c i din
ca mỡnh tham gia HQT. Phng thc bu
dn phiu ti Lut doanh nghip nm 2005
ó khc phc c nhc im ca Lut
doanh nghip nm 1999. Nh vy, trc ht
chỳng ta cú th khng nh rng: Phng thc
bu dn phiu l phự hp, bo m nguyờn tc
biu quyt i vn khi bu thnh viờn HQT;
quy nh ca khon 3 iu 104 Lut doanh
nghip nm 2005 ó giỳp cho phng thc
ny c hiu v vn dng thng nht. Ngh
nh ca Chớnh ph s 102/2010/N-CP

(3)
ó
hng dn rừ hn ti iu 29: 1. Phng
thc dn phiu bu quy nh ti im c
khon 3 iu 104 ca Lut doanh nghip
c ỏp dng i vi tt c cỏc cụng ti c
phn, gm c cỏc cụng ti niờm yt, tr
trng hp phỏp lut v chng khoỏn cú quy
nh khỏc v 2. Trc v trong cuc hp
i hi ng c ụng, cỏc c ụng cú quyn
cựng nhau lp nhúm c v dn phiu
bu cho ngi do h c.
Vn m chỳng tụi cho rng cn c
bn thờm l tớnh khoa hc ca phng thc
bu dn phiu theo quy nh ny. Trong vớ
d trờn, tớnh tng s phiu bu thnh viờn
HQT v s phiu bu ca mi c ụng,
chỳng ta cn nhõn vi 5. õy l quy nh
tht s khú hiu, bi cỏch thc ú hon ton
khụng cú gỡ khỏc khi s nhõn l 1 hoc 1
vn, cú chng ch khỏc nhau v s m. Nu
s nhõn l 1 (thay vỡ s nhõn l 5 nh khi ỏp
dng quy nh hin hnh), khi CTCP cú
1.000 c phn thỡ tng s phiu bu l 1.000,
c ụng A cú 100 phiu bu (10%), c ụng
A bu cho ng c viờn th nht 20 phiu
(t 2%) v ng c viờn th hai l 80 phiu
(t 8%) - kt qu hon ton ging vi khi
nhõn vi 5 hay nhõn vi 1 vn. Phõn s toỏn
hc s khụng thay i giỏ tr nu nh t s

v mu s cựng c nhõn vi mt s. Vic
la chn s nhõn l 1 (tc l khụng cn thc
hin bt kỡ mt phộp nhõn no) s l khoa
hc vỡ khi con s nh thỡ vic m v chia t
l % n gin hn v c bit l khụng cn
thit phi to ra mt cỏch thc riờng bit khi
HC bu thnh viờn HQT (cng nh
thnh viờn ban kim soỏt) so vi vic quyt


nghiên cứu - trao đổi
44 tạp chí luật học số 3/2011
nh cỏc vn khỏc thuc thm quyn m
hon ton khụng nh hng n quyn ca
c ụng c b phiu bu cho tt c cỏc
thnh viờn HQT. im a khon 1 iu 79
Lut doanh nghip nm 2005 ó quy nh:
mi c phn ph thụng cú mt phiu
biu quyt. Thit ngh, khon 3 iu 104
Lut doanh nghip nm 2005 cn c sa
i vi ni dung: Vic biu quyt bu
thnh viờn hi ng qun tr v ban kim
soỏt phi thc hin theo phng thc bu
dn phiu, theo ú c ụng cú quyn dn ht
s phiu bu ca mỡnh cho mt hoc mt s
ng c viờn. Ngi trỳng c thnh viờn hi
ng qun tr hoc thnh viờn ban kim soỏt
c xỏc nh theo s phiu bu tớnh t cao
xung thp, bt u t ng c viờn cú s
phiu bu cao nht cho n khi s thnh

viờn ó c i hi ng c ụng quyt
nh. Trng hp cú t hai ng c viờn tr
lờn t cựng s phiu bu nh nhau cho
thnh viờn cui cựng ca hi ng qun tr
hoc ban kim soỏt thỡ s tin hnh bu li
trong s cỏc ng c viờn cú s phiu bu
ngang nhau hoc la chn theo tiờu chớ quy
ch bu c hoc iu l cụng ti.
2. Phỏp lut hin hnh khụng cú c s
phỏp lớ ỏp dng phng thc bu dn
phiu cho vic bói nhim, min nhim v
bu b sung thnh viờn HQT
Theo Lut doanh nghip nm 2005,
thnh viờn HQT b bói nhim, min nhim
trong cỏc trng hp: 1) Khụng cú tiờu
chun v iu kin l thnh viờn HQT; 2)
Khụng tham gia cỏc hot ng ca HQT
trong 6 thỏng liờn tc, tr trng hp bt kh
khỏng; 3) Cú n xin t chc. Ngoi ra,
thnh viờn HQT cú th b min nhim bt c
lỳc no theo quyt nh ca HC.
(4)
Quyt
nh ca B ti chớnh s 12/2007/Q-BTC
ngy 13/3/2007 v vic ban hnh Quy ch
qun tr cụng ti ỏp dng cho cỏc cụng ti niờm
yt trờn s giao dch chng khoỏn/trung tõm
giao dch chng khoỏn quy nh: Trong
trng hp mt thnh viờn HQT b mt t
cỏch thnh viờn theo quy nh ca phỏp lut

v iu l cụng ti, b cỏch chc hoc vỡ mt
lớ do no ú khụng th tip tc lm thnh
viờn HQT, HQT cú th b nhim ngi
khỏc thay th. Thnh viờn HQT thay th
trong trng hp ny phi c biu quyt
thụng qua ti HC gn nht.
Tuy nhiờn, Lut doanh nghip nm 2005
v cỏc vn bn hng dn thi hnh (c Ngh
nh ca Chớnh ph s 102/2010/N-CP v
Ngh nh ca Chớnh ph s 139/2007/N-CP
trc õy) hon ton khụng cú quy nh
hng dn chi tit v cỏch thc, th tc
chm dt t cỏch thnh viờn HQT cng
nh khụng cú quy nh v vic ỏp dng
phng thc bu dn phiu HC bói
nhim, min nhim v bu b sung thnh
viờn HQT. õy l khim khuyt ỏng k
ca phỏp lut hin hnh, cú th lm ny sinh
nhng vn phỏp lớ phc tp khi gii quyt
cỏc vn cú liờn quan.
Th nht, ai cú quyn bói min, min
nhim thnh viờn HQT v bu thnh viờn
HQT thay th?
Thm quyn bói nhim, min nhim
thnh viờn HQT thuc v HC nh
quy nh ti im c khon 2 iu 96 Lut
doanh nghip nm 2005. Vy HC quyt
nh bói, min thnh viờn HQT theo cỏch
thc no? Phng thc bu dn phiu c
ỏp dng bu thnh viờn HQT, ngha l

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 3/2011 45
c ụng ch c s dng phiu bu mt ln,
ó bu ng c viờn ny s khụng c bu
cho ng c viờn khỏc. V bn cht, c ụng
tng ng vi s c phn ang s hu cú
quyn c lp la chn thnh viờn HQT
(i din) cho mỡnh qun lớ cụng ti. Vy, khi
bói min thnh viờn HQT, HC bói
min theo cỏch thc no? Mt c ụng trc
ú s dng ton b phiu bu ca mỡnh bu
cho thnh viờn HQT A, nay cú c biu
quyt bói min thnh viờn HQT B hoc
C hay khụng? Nu cú thỡ rừ rng l khụng
hp lớ v luụn l s bt li cho (nhúm) c
ụng thiu s. Tht vy, HQT c bu
gm 5 thnh viờn (A, B, C, D v M) vi
nhim kỡ 5 nm, 4 thnh viờn (A, B, C, D) do
mt nhúm c ụng s hu 82% c phn la
chn, 1 thnh viờn (M) do nhúm c ụng s
hu 18% c phn la chn. Tht l phi lớ nu
n phiờn hp thng niờn ca HC ngay
sau ú, thnh viờn M b HC bói min
theo quyt nh ca nhúm c ụng s hu
82% c phn, vỡ nú vụ hiu hoỏ v tc b
quyn biu quyt ca (nhúm) c ụng thiu
s s hu 18% cũn li. Cõu hi nờu ra cha
c tr li, dn n quy nh ca Lut

doanh nghip nm 2005 v bói, min thnh
viờn HQT khụng th thc hin c. Vn
tng t cng c t ra khi HC
bu b sung thnh viờn HQT do cú thnh
viờn HQT chm dt t cỏch trc khi ht
nhim kỡ: Nhng c ụng no s c b
phiu bu b sung? Phỏp lut cn cú
hng dn chi tit v vn ny vi mc
tiờu bo m hiu lc ca tt c cỏc phiu
bu ca cỏc c ụng. Chỳng tụi cho rng ch
c ụng no ó b phiu bu thnh viờn
HQT thỡ mi cú quyn bói min thnh viờn
HQT ó c bu ú. Trng hp cn phi
bói min thnh viờn HQT, cụng ti (HC
hoc HQT) s thụng bỏo n (nhúm) c
ụng ó bu thnh viờn HQT ú chng
minh v s cn thit phi bói, min vỡ li ớch
ca cụng ti v li ớch ca chớnh cỏc c ụng
ó b phiu bu, qua ú vn ng (nhúm) c
ụng bói min thnh viờn HQT m h ó
bu v la chn ngi khỏc thay th tham
gia HQT. i vi trng hp phi bu b
sung theo quy nh ca phỏp lut, ch nhng
c ụng ó bu ngi trc ú mi cú quyn
la chn thnh viờn HQT thay th.
Th hai, Quyt nh ca B ti chớnh s
12/2007/Q-BTC ngy 13/3/2007 quy nh
cho HQT c b nhim tm thi thnh
viờn HQT l khụng hp lớ v trỏi Lut
doanh nghip nm 2005.

Quyt nh s 12/2007/Q-BTC ngy
13/3/2007 quy nh cho HQT thm quyn
cú th b nhim thnh viờn HQT thay th
trong trng hp mt thnh viờn b mt t
cỏch thnh viờn theo quy nh ca phỏp lut
v iu l cụng ti, b cỏch chc hoc vỡ mt lớ
do no ú khụng th tip tc lm thnh viờn
HQT. Vic thay th thnh viờn HQT trong
trng hp ny phi c biu quyt thụng
qua ti cuc hp gn nht ca HC. Quy
nh ca vn bn di lut ny cng khụng rừ
rng, thiu chớnh xỏc vỡ khụng cú c s thc
t v trỏi vi Lut doanh nghip nm 2005.
Bi l, quy nh cho HQT c quyn b
nhim thnh viờn HQT thay th l tht s
khú hiu vỡ khụng xut phỏt t quyn quyt
nh ca cỏc c ụng (ngay c khi ú ch l
gii phỏp tỡnh th). iu ny khụng c
Lut doanh nghip nm 2005 quy nh cho
phộp m ngc li Lut doanh nghip nm


nghiên cứu - trao đổi
46 tạp chí luật học số 3/2011
2005 li cú quy nh v vic HQT vn hot
ng bỡnh thng nu s lng thnh viờn
HQT b khuyt thiu (gim) nh hn hoc
bng 1/3 so vi quy nh ti iu l cụng ti.
Ch trong trng hp s thnh viờn HQT b
gim quỏ 1/3 so vi quy nh ti iu l cụng

ti thỡ HQT mi phi triu tp cuc hp
HC (trong thi hn 60 ngy, k t ngy
s thnh viờn b gim quỏ 1/3) bu b sung
thnh viờn HQT. Trong cỏc trng hp
khỏc, HC bu thnh viờn mi thay th
thnh viờn HQT ó b min nhim, bói
nhim ti cuc hp gn nht.
(5)
Hn na, nu
HQT ó b nhim mt s thnh viờn HQT
b sung theo quy nh ti Quyt nh s
12/2007/Q-BTC ngy 13/3/2007 thỡ ti
cuc hp gn nht, HC biu quyt chp
thun hoc khụng chp thun t cỏch thnh
viờn HQT b sung theo nguyờn tc v cỏch
thc no? Gi s (nu cú) mt cỏch thc hp
lớ v hp phỏp HC biu quyt v vn
ny, nu thnh viờn ú khụng c chp
thun bi HC thỡ cỏc ngh quyt ca
HQT c thụng qua trc ú vi s biu
quyt ca thnh viờn HQT ú cú hiu lc
hay khụng? c bit l trong trng hp s
hin din ca thnh viờn HQT quyt nh
n tớnh hp l ca cuc hp HQT v ngh
quyt ca HQT khụng c thụng qua nu
thiu s chp thun ca a s.
(6)

Quy nh ca Lut doanh nghip nm
2005 v phng thc bu dn phiu ỏp dng

cho bu thnh viờn HQT (cng nh thnh
viờn ban kim soỏt) CTCP l tin b c
cng ng cỏc nh qun tr v cỏc nh
nghiờn cu hng ng. Song phng thc
bu dn phiu li b chớnh phỏp lut hin
hnh vụ hiu hoỏ vỡ cha cú c s phỏp lớ
phự hp hng dn v vic ỏp dng phng
thc ny min nhim, bói nhim v bu
b sung thnh viờn HQT. S khuyt thiu
ny dn n nhng khim khuyt ca Lut
doanh nghip nm 1999 vn cha c khc
phc trit , quyn li ca (nhúm) c ụng
thiu s vn khụng c bo v. Thc t,
vn bói nhim, min nhim v bu b
sung thnh viờn HQT l vn quan trng,
xy ra thng xuyờn trong i sng phỏp lớ
ca cỏc CTCP, d dn n cỏc tranh chp ni
b gay gt lm ỡnh tr hot ng bỡnh
thng ca cỏc CTCP. Vi nhng vn
c t ra nh trờn, chỳng tụi cho rng cỏc
c quan xõy dng phỏp lut cn tip tc
nghiờn cu nhng quy nh b sung v thay
th bo m tớnh ng b, tớnh phự hp vi
thc tin ca phỏp lut, gúp phn to ra c
c s phỏp lớ cú tớnh hon thin cao, hng
dn ton din cho hot ng ca cỏc CTCP
Vit Nam hin nay./.

(1). Lut doanh nghip s 13/1999/QH10 ngy
12/6/1999, cú hiu lc k t ngy 01/01/2000 n

ngy 01/07/2006.
(2).Xem: Khon 2 iu 77 l iu lut duy nht ca
Lut doanh nghip nm 1999 quy nh iu kin
thụng qua ngh quyt ca HC l c s c ụng
i din ớt nht 51% tng s phiu biu quyt ca tt
c cỏc c ụng d hp chp thun. Vn bu thnh
viờn HQT khụng thuc cỏc trng hp ỏp dng nh
tỳc s 65% quy nh ti im b khon 2 iu 77.
(3).Xem: Ngh nh s 102/2010/N-CP3 ngy
01/10/2010 hng dn chi tit thi hnh mt s iu
ca Lut doanh nghip nm 2005 cú hiu lc k t
ngy 15/11/2010 thay th Ngh nh s 139/2007/N-CP
ngy 05/9/2007.
(4).Xem: iu 110 v 115 Lut doanh nghip nm 2005.
(5).Xem: iu 115 Lut doanh nghip nm 2005.
(6).Xem: Khon 8 iu 112 Lut doanh nghip nm 2005.