SIÊU ÂM ĐÁNH GIÁ CẤU TRÚC THAI NHI doc

03/25/14
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc thai nhi
Siêu âm đánh giá cấu trúc thai nhi
1
1
SIÊU ÂM ĐÁNH GIÁ CẤU
SIÊU ÂM ĐÁNH GIÁ CẤU
TRÚC THAI NHI
TRÚC THAI NHI
BS Đỗ Thị Mỹ An
BS Đỗ Thị Mỹ An
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
2
Mục tiêu bài giảng
Mục tiêu bài giảng
Biết được các mặt cắt chuẩn trong khảo sát SA cấu
Biết được các mặt cắt chuẩn trong khảo sát SA cấu
trúc thai
trúc thai
Nhận biết và nêu đặc điểm hình ảnh siêu âm thai nhi
Nhận biết và nêu đặc điểm hình ảnh siêu âm thai nhi
bình thường
bình thường


Nhận biết và nêu đặc điểm những dị tật thai chẩn
Nhận biết và nêu đặc điểm những dị tật thai chẩn
đoán được trên những mặt cắt chuẩn

đoán được trên những mặt cắt chuẩn
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
3
Siêu âm sản khoa
Siêu âm sản khoa
Tam cá nguyệt thứ nhất:
Tam cá nguyệt thứ nhất:
–
Xác định thai: số lượng, vị trí, tuổi thai
Xác định thai: số lượng, vị trí, tuổi thai
–
Dấu hiệu bất thường NST: khoảng mờ vùng gáy (NT),
Dấu hiệu bất thường NST: khoảng mờ vùng gáy (NT),
xương mũi…
xương mũi…
Tam cá nguyệt thứ hai:
Tam cá nguyệt thứ hai:
–
Đánh giá cấu trúc, dị tật thai
Đánh giá cấu trúc, dị tật thai
–
Đánh giá nhau, ối, tăng trưởng
Đánh giá nhau, ối, tăng trưởng
Tam cá nguyệt thứ ba:
Tam cá nguyệt thứ ba:
–
Đánh giá sự tăng trưởng, sức khỏe thai
Đánh giá sự tăng trưởng, sức khỏe thai

–
Đánh giá nhau ối, những bất thường xuất hiện trễ
Đánh giá nhau ối, những bất thường xuất hiện trễ
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
4
Các cơ quan
Các cơ quan
Hệ thần kinh
Hệ thần kinh
Đầu mặt cổ
Đầu mặt cổ
Vùng ngực: hệ hô hấp, hệ tuần hoàn
Vùng ngực: hệ hô hấp, hệ tuần hoàn
Vùng bụng: hệ tiêu hóa, hệ tiết niệu
Vùng bụng: hệ tiêu hóa, hệ tiết niệu
Hệ cơ xương
Hệ cơ xương
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
5
Hệ Thần Kinh
Hệ Thần Kinh
Vòm sọ
Vòm sọ
Cấu trúc não bộ:
Cấu trúc não bộ:
–

Hai bán cầu đại não
Hai bán cầu đại não
–
Hệ thống não thất
Hệ thống não thất
–
Tiểu não
Tiểu não
Cột sống
Cột sống
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
6
Hệ Thần Kinh
Hệ Thần Kinh
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
7
Hệ Thần Kinh: Những mặt cắt
Hệ Thần Kinh: Những mặt cắt
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
8
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ - mặt cắt ngang
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ - mặt cắt ngang
Ba mặt cắt ngang:
Ba mặt cắt ngang:

–
Mặt cắt qua não thất bên:
Mặt cắt qua não thất bên:
khảo sát não thất bên
khảo sát não thất bên
–
Mặt cắt qua đồi thị: đường
Mặt cắt qua đồi thị: đường
kính lưỡng đỉnh, vòng
kính lưỡng đỉnh, vòng
đầu, cấu trúc đại não
đầu, cấu trúc đại não
–
Mặt cắt tiểu não: tiểu não,
Mặt cắt tiểu não: tiểu não,
hố sau
hố sau
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
9
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ -
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ -
mặt cắt qua não thất bên
mặt cắt qua não thất bên
Khảo sát não thất bên, đám
Khảo sát não thất bên, đám
rối mạch mạc
rối mạch mạc
Đám rối mạch mạc lấp gần

Đám rối mạch mạc lấp gần
đầy não thất bên
đầy não thất bên
Ngã ba não thất
Ngã ba não thất
–
Đo bờ trong – trong, vuông góc
Đo bờ trong – trong, vuông góc
với trục dọc của não thất bên
với trục dọc của não thất bên
–
< 10mm
< 10mm
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
10
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ
- mặt cắt qua đồi thị
- mặt cắt qua đồi thị
Khảo sát đồi thị, đường giữa, vách
Khảo sát đồi thị, đường giữa, vách
trong suốt, hai bán cầu đại não và
trong suốt, hai bán cầu đại não và
vòm sọ.
vòm sọ.
Mặt cắt để đo đường kính lưỡng
Mặt cắt để đo đường kính lưỡng
đỉnh và vòng đầu

đỉnh và vòng đầu
–
Đồi thị
Đồi thị
–
Vách trong suốt
Vách trong suốt
–
Không bao gồm tiểu não
Không bao gồm tiểu não
–
Đo ngoài – trong bờ xương sọ
Đo ngoài – trong bờ xương sọ
Hai bán cầu đại não cân xứng qua
Hai bán cầu đại não cân xứng qua
đường giữa
đường giữa
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
11
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ -
Hệ Thần Kinh: Hộp sọ -
mặt cắt qua tiểu não
mặt cắt qua tiểu não
Khảo sát tiểu não, thùy nhộng, não
Khảo sát tiểu não, thùy nhộng, não
thất 4 và bể lớn
thất 4 và bể lớn
Kích thước bể lớn :

Kích thước bể lớn :
–
Đo từ bờ ngoài của thùy nhộng đến bờ
Đo từ bờ ngoài của thùy nhộng đến bờ
trong của xương sọ
trong của xương sọ
–


3-10mm
3-10mm
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
12
Thai vô sọ - não
Thai vô sọ - não
1/1000
1/1000
Không có vòm sọ - màng
Không có vòm sọ - màng
não – nhu mô não (nhiều
não – nhu mô não (nhiều
mức độ tổn thương)
mức độ tổn thương)
–
Không có vòm sọ (không
Không có vòm sọ (không
đo được ĐK lưỡng đỉnh),
đo được ĐK lưỡng đỉnh),

nhu mô não tiếp xúc trực
nhu mô não tiếp xúc trực
tiếp với nước ối
tiếp với nước ối
–
Hai mặt lồi, có một phần
Hai mặt lồi, có một phần
xương trán
xương trán
Chẩn đoán từ 11-14 tuần
Chẩn đoán từ 11-14 tuần
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
13
Thai vô sọ - não
Thai vô sọ - não
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
14
Dãn não thất
Dãn não thất
0.3–1.5/ 1000
0.3–1.5/ 1000
Não thất bên ≥ 10 mm (một hoặc 2 bên)
Não thất bên ≥ 10 mm (một hoặc 2 bên)
Đơn độc hoặc là dấu hiệu đi kèm với các bất
Đơn độc hoặc là dấu hiệu đi kèm với các bất
thường khác.

thường khác.
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
15
Tràn dịch toàn não
Tràn dịch toàn não
1–2.5/10 000
1–2.5/10 000
Bán cầu não được hình thành
Bán cầu não được hình thành
nhưng sau đó bị tiêu hủy.
nhưng sau đó bị tiêu hủy.
Khoang hộp sọ chứa dịch
Khoang hộp sọ chứa dịch
hoàn toàn hoặc còn một phần
hoàn toàn hoặc còn một phần
mô não.
mô não.
Có rãnh liên bán cầu. Đồi thị,
Có rãnh liên bán cầu. Đồi thị,
cuống não bình thường
cuống não bình thường
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
16
Não thất duy nhất
Não thất duy nhất
1/6000–16 000 (1/250 TH sẩy thai)

1/6000–16 000 (1/250 TH sẩy thai)
Não trước không chẻ đôi → không phân tách hoặc
Não trước không chẻ đôi → không phân tách hoặc
phân tách không hoàn chỉnh hai bán cầu đại não
phân tách không hoàn chỉnh hai bán cầu đại não
→dính liền hai não thất bên và não thất ba.
→dính liền hai não thất bên và não thất ba.
Ba dạng: không phân thùy, bán phân thùy và phân
Ba dạng: không phân thùy, bán phân thùy và phân
thùy
thùy
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
17
Não thất duy nhất
Não thất duy nhất
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
18
Thoát vị não – màng não
Thoát vị não – màng não
1/ 5000 – 1/ 100 000
1/ 5000 – 1/ 100 000
Màng não – mô não thoát vị ra
Màng não – mô não thoát vị ra
ngoài qua nơi gián đoạn ở phần
ngoài qua nơi gián đoạn ở phần
xương sọ

xương sọ
SA:
SA:
–
Hộp sọ gián đoạn
Hộp sọ gián đoạn
–
Đường kính lưỡng đỉnh nhỏ hơn bt
Đường kính lưỡng đỉnh nhỏ hơn bt
–
Cấu trúc màng não±nhu mô não trồi
Cấu trúc màng não±nhu mô não trồi
vào buồng ối
vào buồng ối
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
19
DANDY–WALKER
DANDY–WALKER


1/25 000–30 000
1/25 000–30 000
Teo một phần hoặc hoàn toàn
Teo một phần hoặc hoàn toàn
thùy nhộng
thùy nhộng
SA:
SA:

–
Nang hố sau thông thương với
Nang hố sau thông thương với
não thất 4, tách đôi hai thùy tiểu
não thất 4, tách đôi hai thùy tiểu
não
não
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
20
Hệ Thần Kinh: Cột Sống
Hệ Thần Kinh: Cột Sống
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
21
Hệ Thần Kinh: Cột
Hệ Thần Kinh: Cột
Sống
Sống
Cốt hóa từ tuần thứ 10
Cốt hóa từ tuần thứ 10
Đốt sống có 3 trung tâm hóa
Đốt sống có 3 trung tâm hóa
xương: thân sống và 2
xương: thân sống và 2
nhánh bên
nhánh bên
–

Mặt cắt dọc: chạy song song,
Mặt cắt dọc: chạy song song,
hội tụ tại đốt sống cùng
hội tụ tại đốt sống cùng
–
Mặt cắt ngang: hình chữ U
Mặt cắt ngang: hình chữ U
hay V
hay V
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
22
Hệ Thần Kinh: Hở
Hệ Thần Kinh: Hở
cột sống
cột sống
1/1000
1/1000
Mô thần kinh tủy – màng tủy
Mô thần kinh tủy – màng tủy
thoát vị ra ngoài ở nơi cột sống
thoát vị ra ngoài ở nơi cột sống
gián đoạn
gián đoạn
Hình ảnh trực tiếp:
Hình ảnh trực tiếp:
–
Gián đoạn cột sống (mặt cắt
Gián đoạn cột sống (mặt cắt

dọc), đốt sống có hình V ở mặt
dọc), đốt sống có hình V ở mặt
cắt ngang
cắt ngang
–
Khối thoát vị
Khối thoát vị
Hình ảnh gián tiếp: Arnold-
Hình ảnh gián tiếp: Arnold-
Chiari II
Chiari II
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
23
Hệ Thần Kinh: Hở cột sống
Hệ Thần Kinh: Hở cột sống
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
24
Hệ Thần Kinh: Hở cột sống
Hệ Thần Kinh: Hở cột sống
Arnold-Chiari II:
Arnold-Chiari II:
–
“
“
lemon sign”:xương trán
lemon sign”:xương trán

lõm
lõm
–
“
“
banana sign”: bể lớn bị
banana sign”: bể lớn bị
bít kín, tiểu não dẹp và
bít kín, tiểu não dẹp và
cong
cong
03/25/14
Siêu âm đánh giá cấu trúc
thai nhi
25
Đầu – Mặt – Cổ
Đầu – Mặt – Cổ