Tải bản đầy đủ (.docx) (42 trang)

Xây dựng văn hoá chính trị cho sinh viên học viện báo chí và tuyên truyền trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (227.88 KB, 42 trang )

MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Trong chính trị học, vấn đề văn hố chính trị chiếm một vị trí quan
trọng, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động chính trị. Nhận thấy vị trí và
vai trị quan trọng của văn hố chính trị, Đảng ta đã chủ trương tiếp tục phát
triển sâu rộng và nâng cao chất lượng nền văn hoá tiên tiến đậm đà bản sắc
dân tộc, gắn kết chặt chẽ và đồng bộ hơn với sự phát triển của kinh tế, làm
cho văn hoá thẩm thấu sâu vào mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đặc biệt là
lĩnh vực chính trị tạo ra chất lượng mới của cuộc sống, xây dựng và hoàn
thiện nhân cách con người Việt Nam thời kỳ cơng nghiệp hố, hiện đại hố.
Q trình cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước, đang bước đầu gặt
hái những thành công, cùng với chủ trương của Đảng về vấn đề văn hoá, đã
tạo bước đà thuận lợi cho việc phát triển một nền văn hoá Việt Nam tiến tiến
đậm đà bản sắc dân tộc, ngay cả trong văn hố chính trị. Nhưng cịn một thực
tế đang đặt ra đối với vấn đề văn hố chính trị trong sinh viên Việt Nam.
Q trình mở cửa phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa cùng với nó là q trình hội nhập quốc tế, một mặt đã tạo ra những
thuận lợi cho q trình đi tắt đón đầu, q trình cơng nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước. Hội nhập quốc tế tạo ra cơ hội để phát triển khoa học công nghệ,
xây dựng và bồi dưỡng phát triển nguồn nhân tài, đặc biệt nâng cao trình độ
chun mơn của đội ngũ trí thức và nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời
kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố, tạo động lực để hiện đại hoá văn
hoá dân tộc. Hiện đại nền văn hoá dân tộc trước hết phải thực hiện trong hệ
thống giáo dục và trong nhà trường, tạo ra mơi trường lành mạnh trong q
trình xây dựng con người mới đáp ứng nhu cầu cơng nghiệp hố, hiện đại hố
đất nước.
Hội nhập quốc tế góp phần tăng trưởng kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi
cho việc hiện đại hoá nền văn hoá dân tộc, tạo điều kiện cho nhu cầu hưởng
1



thụ văn hố ngày càng cao của nhân dân. Nó kích thích tính dân tộc, thúc đẩy
tinh thần cạnh tranh nâng cao văn hoá của dân tộc cho nhân dân.
Mặt khác, cũng có thể thấy một số vấn đề nổi nên trong hội nhập quốc
tế ảnh hưởng đến văn hoá nói chung, văn hố chính trị nói riêng. Đó là, sự tụt
hậu về văn hoá. Sự ảnh hưởng của một số văn hố chính trị trên thế giới làm
mất đi tính độc lập tự chủ trong văn hố chính trị Việt Nam đã được hun đúc
qua ngàn đời. Nó biểu hiện ra đó là thái độ thờ ơ với chính trị, ý thức chính trị
non kém và niềm tin chính trị giảm sút.
Đặc biệt, nó xẩy ra rất nhiều có xu hướng trở thành phổ biến trong một
bộ phận sinh viên Việt Nam. Một bộ phận của đội ngũ trí thức ở Việt Nam,
ảnh hưởng trực tiếp đến vấn đề phát triển đất nước, đến con đường Đảng và
nhân dân chúng ta đã lựa chọn.
Học sinh,sinh viên là những người chủ tương lai của đất nước,chính họ
là những người sẽ tiếp thu những truyền thống quý báu của dân tộc để tiếp tục
xây dựng một đất nước tươi đẹp để bước vào một thời kỳ mới,một thời kỳ
khơng ít những khó khăn và gian nan,đó chính là thời kỳ hội nhập quốc tế.
Nhằm phát huy lại những truyền thống văn hố tốt đẹp của dân tộc,
trong đó có văn hố chính trị, phát huy hơn nữa truyền thống của đội ngũ trí
thức, khơi dậy và nâng cao ý thức, thái độ và niềm tin chính trị cho bộ phận
của đội ngũ trí thức này, xứng đáng là “Thủ đơ gió ngàn” của dân tộc trong
cuộc kháng chiến thần thánh chống lại thực dân xâm lược.Chính vì thế mà em
chọn đề tài “Xây dựng văn hố chính trị cho sinh viên Học viện Báo chí và
Tuyên truyền trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay” làm đề tài tiểu luận
của mình.
2.Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu.
2.1.Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng,tiểu luậnđề xuất phương
hướng và một số giải pháp cơ bản nhằm xây dựng văn hố chính trị của học
sinh,sinh viên trong giai đoạn hiện nay.
2



2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu trên, luận văn thực hiện một số nhiệm vụ như sau:
- Làm rõ cơ sở lý luận của việc xây dựng văn hố chính trị của sinh viên.
- Chỉ ra tầm quan trọng của việc xây dựng văn hố chính trị của sinh
viên trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
- Làm rõ những yếu tố tác động đến văn hố chính trị của sinh viên
trong thời kỳ hội nhập quốc tế.
- Nêu lên quan điểm, đường lối chính sách của Đảng, Nhà nước về
thanh niên, sinh viên và văn hố chính trị của thanh niên, sinh viên.
- Làm rõ thực trạng văn hố chính trị của học sinh,sinh viên hiện nay.
- Đưa ra phương hướng và một số giải pháp cơ bản nhằm xây dựng văn
hố chính trị của học sinh, sinh viên trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: văn hố chính trị cho học sinh,sinh viên hiện nay
Phạm vi nghiên cứu:nghiên cứu văn hóa chính trị cho học sinh,sinh
viên trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay.
4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Cơ sở lý luận: dựa trên quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh và Đảng ta về văn hố nói chung, văn hố chính trị nói riêng.
Phương pháp nghiên cứu: cùng với phương pháp duy vật lịch sử,lơ gic,
phân tích,nghiên cứu và so sánh, tổng hợp điều tra xã hội học,và tham khảo
các ý kiến của các chuyên gia.
5. Ý nghĩa của đề tài
Ý nghĩa lý luận, đề tài góp phần sâu sắc hơn về lý luận xây dựng văn
hóa chính trị của sinh viên và là tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm tới
vấn đề xây dựng văn hóa chính trị của học sinh,sinh viên.
Ý nghĩa thực tiễn, đề tài góp phần làm tài liệu tham khảo cho những
người làm công tác giáo dục tư tưởng, công tác truyên truyền, công tác giáo


3


dục chính trị nhất là thực hiện cơng tác giáo dục tư tưởng và giáo dục lý luận
chính trị đối với học sinh,sinh viên hiện nay.
6. Kết cấu của luận văn
Đề tài gồm:phần mở đầu;nội dung(bao gồm 3 chương);kết luận;danh
mục tài liệu tham khảo.

4


Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG VĂN HĨA
CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP
QUỐC TẾ
1.1 Một sô khái niệm cơ bản
1.1.1 Khái niệm văn hố chính trị
Khái niệm văn hố
Văn hố chinh trị là một khía cạnh, một lĩnh vực của văn hố xã hội có
giai cấp. Trong tiến trình phát triển của lịch sử, các giai cấp cầm quyền đã
thay nhau sử dụng thứ quyền lực này để duy trì và thống trị sự phát triển của
xã hộ.
Văn hố chính trị là một bộ phận của văn hố nói chung cho nên chỉ có
thể xác định khái niệm văn hố chính trị trên cơ sở văn hoá.
Văn hoá là một khái niệm rộng, đa nghĩa. Khái niệm về văn hố có rất
nhiều tổ chức và các cá nhân khác cũng bàn về khái niệm về văn hố. Chủ
tịch Hồ Chí Minh kính yêu của chúng ta, anh hùng giải phóng dân tộc, danh
nhân văn hoá thế giới cũng đưa ra một định nghĩa văn hố.
Khái niệm văn hóa đã được đặt ra từ rất lâu trong sự phát triển của tư

duy nhân loại. Đã có nhiều định nghĩa về văn hố với những cách tiếp cận
khác nhau để giải thích về văn hoá.
Ngay từ thời xa xưa từ văn hoá đã sớm xuất hiện trong ngôn ngữ của
nhân loại, đặc biệt ở các quốc gia được coi là cái nôi văn minh nhân loại.
Ngày nay khái niệm văn hố đã có rất nhiều những khái niệm khác nhau
như: trong cuốn “Từ điển chính trị rút gọn của Liên Xơ”, tập thể tác giả quan niệm
rằng, văn hố là trình độ phát triển lịch sử nhất định của xã hội, là sức sáng tạo và
khả năng của con người biểu hiện trong các phương thức tổ chức đời sống và hoạt
động sáng tạo của con người, cũng như trong các giá trị vật chất và tinh thần do
con người sáng tạo nên. Theo quan điểm này ta thấy và có thể hiểu, văn hoá là

5


một phạm trù dùng để chỉ độ phát triển của con người, trong điều kiện xã hội, lịch
sử nhất định, thể hiện trên ba nội dung chính.
- Trình độ phát triển, năng lực bản chất (sức sáng tạo và khả năng) của
con người trong điều kiện lịch sử tương ứng.
- Trình độ đạt được của phương thức tổ chức và hoạt động của con người.
- Toàn bộ giá trị vật chất, tinh thần do con người sáng tạo nên.
Năm 1942, Hồ Chí Minh đã định nghĩa về văn hố, “vì lẽ sinh tồn cũng
như mục đích của cuộc sống, lồi người sáng tạo và phát minh ra, ngôn ngữ,
chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những
công cụ cho sinh hoạt hàng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử dụng.
Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hoá” [44,tr. 431] Xuất
phát từ thực tiễn phát triển của nhân dân, của dân tộc, trong Hội nghị Trung
ương lần thứ năm Ban Chấp Hành Trung ương khoá VIII, Đảng ta khảng
định: “văn hoá Việt Nam là thành quả hàng ngàn năm lao động, sáng tạo và
chiến đấu kiên cường, dựng nước và giữ nước của cộng đồng các dân tộc Việt
Nam, là kết quả tiếp thu những tinh hoa và giao lưu văn hoá của nhân loại,

của nền văn minh thế giới để khơng ngừng hồn thiện mình. Văn hố Việt
Nam hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử
vẻ vang của dân tộc, là nền tảng tình thần, vừa là mục tiêu, vừa là động lực
của sự phát triển xã hội”. Nền văn hoá Việt Nam là nền văn hoá tiên tiến đậm
đà bản sắc dân tộc, bao gồm tám lĩnh vực chủ yếu: Tư tưởng, đạo đức, lối
sống, giáo dục và khoa học, văn học, nghệ thuật, thông tin đại chúng, giao lưu
văn hố với các nước ngồi, thể chế văn hố. Trong đó tư tưởng, đạo đức, lối
sống là những lĩnh vực then chốt của văn hoá.
Văn hoá là một phạm trù chỉ toàn bộ mối quan hệ giữa con người với
con người, con người với tự nhiên, ở đó thể hiện trình độ phát triển lịch sử
nhất định của xã hội, thơng qua trình độ phát triển năng lực và khả năng
sáng tạo của con người cũng như các giá trị vật chất, tinh thần do con người
sáng tạo nên.
6


Khái niệm chính trị
Chính trị xuất hiện từ khi xã hội có giai cấp và xã hội phân chia thành
giai cấp. Đồng thời, khi mà giai cấp ra đời thì nhà nước cũng ra đời, nhà nước
chính là biểu hiện cao nhất, tập trung nhất về chính trị.
Trong lịch sử phát triển của xã hội, chính trị đã từng là hoạt động là
cơng cụ đặc quyền của những nhóm xã hội thống trị, để buộc những người bị
trị phục tùng họ, thực hiện những việc đảm bảo cho lợi ích của họ. Chính trị
được coi là đặc quyền của tầng lớp “bên trên”, thậm chí của một người là
“Thiên tử”. Cùng với sự ra đời và phát triển của các trào lưu dân chủ, nhất là
những thắng lợi của cách mạng dân chủ, chính trị trở thành cơng việc đơng
đảo của quần chúng, chính trị được hiểu như là quyền tham gia vào công việc
của Nhà nước và việc quản lý xã hội của quần chúng. Ngay từ đầu chính trị
được hiểu như vậy và biểu hiện như vậy cho thấy đây là công việc phức tạp,
nhạy cảm và đa dạng.

Từ đó có thể rút ra: chính trị là hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa
các giai cấp, giữa các dân tộc và quốc gia, trong vấn đề, giành, giữ thực thi
quyền lực Nhà nước, là sự tham gia của nhân dân vào công việc Nhà nước và
xã hội, là hoạt động của các giai cấp, các đảng phái chính trị, các Nhà nước
nhằm tìm kiếm những khả năng thực hiện đường lối và mục tiêu đã đề ra. Đây
là quan niệm tiếp cận chính trị từ hai quan niệm cơ bản. Chính trị với tư cách
là quan hệ đặc biệt của các chủ thể chính trị liên quan đến các vấn đề quyền
lực chính trị, và chính trị với tư cách là hoạt động xã hội đặc thù của các chủ
thể chính trị có liên quan tới vấn đề Nhà nước.
Khái niệm văn hố chính trị:
Như một thành tố của văn hóa,văn hóa chính trị xuất hiện trong lịch sử
cùng với sự xuất hiện của giai cấp,nhưng khái niệm văn hóa chính trị lại khá
mới mẻ trong lý luận chính trị Mác-Lênin.Các nhà kinh điển của chủ nghĩa
Mác-Lênin chưa đưa ra khái niệm đầy đủ về văn hóa chính trịn nhưng đã đề
cập tới một số nội dung cơ bản làm cơ sở cho việc tiếp cận khái niệm này.
7


Văn hóa chính trị có thể được tiếp cận từ hai cấp độ:cấp độ xã hội và
cấp độ cá nhân.Từ cấp độ xã hội,văn hóa chính trị biểu hiện sự quan tâm của
con người đến công việc quản lý,điều hành của nhà nước đối với cơng việc
tồn xã hội;sự quan tâm tới chức năng;nhiệm vụ của các tổ chức trong hệ
thống chính trị và thái độ của xã hội đối với những hoạt đông ấy.
1.1.2. Khái niệm hội nhập quốc tế
Đến nay chưa có một định nghĩa hồn chỉnh nào nói về khái niệm hội
nhập quốc tế, nhưng các khái niệm liên quan thì rất nhiều ví dụ như hội nhập
kinh tế quốc tế, tồn cầu hố. Ngày nay, thế giới đang phát triển với xu thế
tồn cầu hố, xu thế họp tác kinh tế quốc tế, những xu thế này nó tác động
đến mọi khía cạnh của đời sống quốc tế, nên khi tìm hiểu về hội nhập quốc tế
ta không thể bỏ qua hội nhập kinh tế quốc tế và tồn cầu hố.

Hội nhập quốc tế là một xu thế khách quan do sự phát triển lực lượng
sản xuất làm tăng lên những mỗi liên hệ ảnh hưởng tác động lẫn nhau, phụ
thuộc lẫn nhau của tất cả các khu vực, các quốc gia dân tộc trên thế giới.
Ngày nay, khi nói tới hội nhập quốc tế thì người ta hay hiểu nó giống tồn cầu
hóa, tồn cầu hóa kinh tế hầu hết người ta đều thừa nhận: Tồn cầu hóa là một
xu thế khách quan lơi cuốn ngày càng nhiều nước tham gia. Song nhận thức
và lý giải tồn cầu hóa quả là vấn đề rộng lớn, phức tạp, nó bắt đầu từ kinh tế,
nhưng khơng dừng lại ở kinh tế. Nó tác động trực tiếp tới mọi vấn đề kinh tế,
chính trị, văn hóa – xã hội. Tồn cầu hóa tác động và ảnh hưởng tới mọi lợi
ích khơng chỉ ở phạm vi quốc gia, dân tộc, giai cấp, mà cả nhân loại nên có
thể hiểu gần như tồn cầu hố là hội nhập quốc tế.
1.1.3. Khái niệm sinh viên
Thuật ngữ sinh viên có nguồn gốc từ tiếng Latinh là student, có
nghĩa là những người làm việc nhiệt tình, tìm hiểu và khai thác tri thức một
cách tự giác.
Theo từ điển tiếng Việt: “sinh viên là những người học ở bậc học đại
học, cao đẳng”.
8


Theo L.X.Kơn thì giới sinh viên một mặt là một bộ phận của thanh
niên, mặt khác là một bộ phận của giới trí thức. Cịn theo ý kiến của một số
nhà nghiên cứu thì sinh viên là nhóm nhân khẩu xã hội được xác định trong
độ tuổi thanh niên và đang theo học tại các trường đại học, cao đẳng trên
phạm vi cả nước.
Ở Việt Nam, sinh viên là một bộ phận thanh niên đã được tuyển chọn
qua các kỳ thi quốc gia và được đào tạo trong các trường đại học, cao đẳng.
Họ là lớp người được đào tạo để có trình độ học vấn cao, trình độ khoa học kỹ
thuật và chuyên môn giỏi sớm tiếp nhận các tri thức khoa học và công nghệ
tiên tiến, nhạy cảm và năng động trong tư duy, nhiều hoài bão ước mơ và lý

tưởng hoá về cuộc sống cao đẹp. Sinh viên sẽ là lực lượng chủ yếu của sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, nhiều người trong số học sẽ
trở thành những cán bộ chủ chốt trong các ngành kinh tế - xã hội.
Sinh viên có hệ thống nhu cầu và định hướng giá trị phát triển phong
phú đa dạng, là lực lượng tiêu biểu cho những tiến bộ xã hội và đang đòi hỏi
vươn lên khẳng định chỗ đứng của mình, tham gia vào đời sống chính trị và
kinh tế của xã hội mới, văn minh và hiện đại.
Với tư cách là trí thức trẻ, sinh viên có nhu cầu, nguyện vọng phong
phú và khát vọng vươn lên. Họ cũng là lớp người tiếp nhận và xử lý nhanh
thông tin mới, sớm định hướng về các giá trị nhân văn, có xu hướng nhập
cuộc và khẳng định vị trí của mình trong đời sống xã hội, có ý thức tự tin, tự
chủ và tính tích cực, chủ động trong các hoạt động khoa học kỹ thuật, cơng
nghệ và hoạt động sáng tạo. Do đó, cơng nghiệp hố, hiện đại hố thích ứng
nhu cầu phát triển của sinh viên, là cơ hội để sinh viên khẳng định khả năng
của mình trong xã hội.
Tóm lại:Sinh viên là lớp người, mà khi nhắc tới nó gợi cho chúng ta
cái gì trong sáng tốt đẹp, là người quá sớm để coi là từng trải nhưng cũng
quá muộn nếu coi là ngây thơ. Họ là những người học tập và rèn luyện trong

9


các trường đại học cao đẳng để trau rồi kỹ năng nghiệp cũng như tu dưỡng
bản thân để tự hoàn thiện chính mình.
1.2 Tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa chính trị của sinh
viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền trong thời kỳ hội nhập quốc tế
1.2.1 Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên góp phần phát triển
con người tồn diện
Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói, muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội
phải có con người xã hội chủ nghĩa. Đức, tài là hai mặt nhân cách của con

người, là nội dung không thể thiếu trong giáo dục con người tồn diện. Mục
đính là tạo ra những con người đáp ứng nhu cầu xã hội, và người cũng chú
trọng trong các vấn đề xây dựng con người xã hội chủ nghĩa, theo Hồ Chí
Minh, trong việc giáo dục và học tập, phải chú trọng đến các mặt, đạo đức
cách mạng, giác ngộ chủ nghĩa, văn hoá kỹ thuật lao động sản xuất, do vậy ở
đây ta thấy xây dựng văn hố chính trị cũng là một khâu quan trọng trong
cơng tác giáo dục tồn diện. Bởi, ngồi kiến thức chun mơn thì người sinh
viên còn phải đươc trau rồi những tư tưởng, đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lòng
yêu nước, yêu quê hương, cộng đồng, gia đình làng xóm, làm cho sinh viên
khơng chỉ là người có kiến thức chuyên sâu, có kỹ năng được đào tạo một
cách chuyên nghiệp bài bản, chắc chắn, mà cịn phải có lối sống, phẩn chất
của một con người xã hội chủ nghĩa, nó thể hiện qua văn hoá người sinh viên
trong cuộc sống hiện tại và sau này, văn hố chính trị là phấn khơng thể thiếu.
Khơng những thế trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại
hố hiện nay, con người càng cần phải có những phẩm chất chính trị, đạo đức
cách mạng, có chun mơn nghiệp vụ, có năng lực sáng tạo và ln cập nhật
tri thức mới, có khả năng vận dụng những tri thức mang lại hiệu quả cao trong
mọi hoạt động… những tư chất đó bẩm sinh thì ít vậy làm thế nào để có được
những tư chất đó, có thể có nhiều cách một trong các cách là xây dựng văn
hố chính trị của sinh viên giúp họ trong q trình học tập rèn luyện thì cũng
hình thành những tư chất đó đáp ứng nhu cầu xã hội.
10


Hơn nữa xây dựng văn hố chính trị của sinh viên sẽ trang bị thế giới
quan, nhân sinh quan và phương pháp luận biện chứng cho sinh viên, sẽ góp
phần đào tạo sinh viên trở thành những con người toàn diện. Bởi xây dựng
văn hố chính trị sẽ nâng cao nhận thức về các quy luật chính trị - xã hội, giúp
sinh viên có cái nhìn khách quan, chân thực về thế giới, với những mâu thuẫn
khách quan vốn có của nó và cách thức giải quyết. Hiểu được các vấn đề có

tính quy luật sinh viên ngày càng tin váo sự lãnh đạo của Đảng và chủ nghĩa
xã hội, vào sự nghiệp cách mạng của chúng ta. Trên cơ sở đó hướng họ phấn
đấu rèn luyện, và đóng góp thiết thực vào sự nghiệp cách mạng, làm cho họ
ngày càng nâng cao bản lĩnh chính trị sống có đạo đức có lý tưởng.
Tóm lại, xây dựng văn hố chính trị sẽ định hướng thực tiễn nhân văn
cho sinh viên, xây dựng văn hố chính trị của sinh viên làm cho sinh viên
thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin, tạo nên những sinh viên hăng hái đi đầu
trên nhiều lĩnh vực,có thái độ nhận thức chính tri tốt, phát huy truyền thống
xung kích của những thế hệ thanh niên đi trước, làm giàu cho bản thân cho xã
hội thông qua các phong trào đồn thể.
1.2.2 Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên góp phần tạo nguồn
nhân lực chất lượng cao đáp ứng q trình cơng nghiệp hố, hiện đại hoá,
phát triển kinh tế tri thức và đẩy mạnh hội nhập quốc tế
Sinh viên là những thanh niên trí thức có vai trị rất quan trọng trong sự
phát triển quốc gia vì đây là bộ phận quan trọng của nguồn nhân lực chất
lượng cao. Trước yêu cầu đổi mới của đất nước, quá trình hội nhập ngày càng
sâu rộng, phát huy vai trị của thanh niên nói chung sinh viên nói riêng trong
cơng cuộc đổi mới là rất quan trọng. Muốn phát huy vai trò của lực lượng này
cần nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho họ, tập
trung tích cực cổ vũ họ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Bác Hồ, tạo
sự chuyển biến thực sự trong lối sống, đạo đức của họ.
Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên sẽ giúp họ nâng cao trình độ
tư duy lý luận khoa học, giúp sinh viên khẳng định bản thân và hội nhập vào
11


xã hội hiện đại, góp phần phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ,
vươn lên làm chủ khoa học và cơng nghệ, đẩy mạnh sự nghiệp cơng nghiệp
hố, hiện đại hoá và kinh tế tri thức trong thời kỳ hội nhập. Xây dựng văn hố
chính trị của sinh viên qua việc trang bị phương pháp luận khoa học giúp sinh

viên nâng cao khả năng thích ứng với xu thế đẩy mạnh hội nhập và giao lưu
hợp tác quan hệ quốc tế. Trong môi trường hội nhập và giao lưu hợp tác quốc
tế, sinh viên có điều kiện thuận lợi thể tiếp thu văn minh nhân loại, học tập và
ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật, họ sẽ trở lên tự tin hơn tham gia
ngày càng nhiều vào sự phát triển của đất nước.
Xây dựng văn hoá chính trị của sinh viên thơng qua việc trang bị thế
giới quan duy vật biện chứng, giúp sinh viên biết yêu lao động, thường xuyên
tham gia học tập một cách nghiên túc đem lại hiệu quả cao. Từ đó, họ có khả
năng vươn lên làm chủ khoa học cơng nghệ tiến tiến, để xứng đáng với vị trí,
vai trị của mình trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
1.2.3 Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên góp phần đào tạo thế
hệ cán bộ trẻ kế tục sự nghiệp cách mạng
Trong sự nghiệp cách mạng cũng như trong giai đoạn hiện nay Đảng
ln đánh giá cao về vai trị của thanh niên nói chung và sinh viên nói riêng.
Bởi sinh viên là những người có phẩm chất quý báu như trẻ khoẻ, có học
thức, ham học, năng động, dám nghĩ, dám làm theo cái mới. Họ đại diện cho
sức sống của thanh niên, sức mạnh của dân tộc. Tuy nhiên, trong xã hội hiện
đại, để những tiềm năng đó trở thành hiện thực, trở thành động lực trong công
cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là trong sự phát triển của đất nước, họ
cần được định hướng đúng đắn trên cơ sở trang bị kiến thức một cách tồn
diện, trong đó nhận thức đầy đủ về hệ tư tưởng vô sản, đặc biệt tạo niềm tin
trung thành với lý tưởng cộng sản.
Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên củng cố niềm tin của sinh
viên vào sự lãnh đạo của Đảng, vào chế độ xã hôi chủ nghĩa, và thực hiện
ngày càng tốt đẹp hơn công cuộc đổi mới đất nước. Khi họ có niềm tin vững
12


chắc thì sẽ quyết định khuynh hướng mục đích và hiệu quả hoạt động của
mình, và hoạt động hăng say, tích cực trong học tập, cơng tác, đóng góp thiết

thực cho đất nước, xã hội.
Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên là giáo dục lý tưởng cách
mạng cho sinh viên, lý tưởng của Đảng thể hiện ở sự ham hiểu biết, làm chủ
tri thức, giáo dục lòng yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội và tinh thần chủ nghĩa
xã. Lý tưởng là sự phản ánh hiện thực khách quan một cách đặc biệt trong ý
thức của con người dưới dạng hình tượng, kiểu mẫu hay chuẩn mực, mà con
người cần phấn đấu đạt tới. Người có lý tưởng cao đẹp khơng những có u
cầu cao với bản thân mình mà cịn thể hiện tinh thần trách nhiệm cơng việc
vơi người khác. Q trình thực hiện hố lý tưởng bắt đầu bằng việc củng cố
giá trị niềm tin, rồi sau đó niềm tin trở thành động lực quan trọng đối với hoạt
động của con người.
Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên sẽ tạo cho sinh viên niềm tin
và lý tưởng, tin vào sự lãnh đạo của Đảng vào con đường chủ nghĩa xã hội
vào lý tưởng của Đảng Cộng sản. Để rồi nó quay lại tác động trở thành động
lực cho sinh viên ham học hỏi hiểu biết trở thành người cán bộ có đủ đức đủ
tài đáp ứng nhu cầu thời kỳ đổi mới, thời hội nhập quốc tế.
1.2.4 Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên góp phần tích cực
vào cc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng - văn hoá
Xây dựng văn hoá chính trị của sinh viên là giáo dục đạo đức, lý tưởng
cách mạng, lối sống, niềm tin, tạo nên một con người có niềm tin sâu sắc với
Đảng, có lập trường vững vàng trước mọi thử thách. Điều đó, góp phần cho
sinh viên có dũng khí bảo vệ hệ tư tưởng vô sản, bảo vệ Đảng Cộng sản và
chế độ xã hôi chủ nghĩa, bảo vệ các giá trị văn hố truyền thống của dân tộc
có sức đề kháng với “Diễn biến hồ bình” của kẻ thù với hình thức ngày thâm
độc và tinh vi.
Trong tình hình thế giới và khu vưc có nhiều biến đổi, hội nhập quốc tế
đang đưa lại những thời cơ và thách thức lớn. Đặc biệt các thế lực thù địch
13



cũng lợi dụng tình hình đang âm mưu diễn biến hồ bình. Đối tượng nhạy
cảm chúng hướng tới ở đây là thanh niên, trong đó sinh viên chiến vai trị
quan trọng. Để thực hiện chúng âm mưu lôi kéo họ, kích động sinh viên chạy
theo lối sống thực dụng, làm băng hoại đạo đức, làm chệch hướng xã hội chủ
nghĩa, suy thối về chính trị, tư tưởng, xa rời lý tưởng của Đảng và mất
phương hướng chính trị. Chúng lợi dụng giao lưu văn hoá, kinh tế thị trường,
chiến tranh tâm lý bằng nhiều con đường, dưới nhiều hình thức, chúng đưa
vào nước ta những thị hiếu tầm thường, những quan niệm dễ dãi về tự do,
hịng dẫn đến vơ chính phủ, xã hội rối ren và lật đổ chế độ khi thời cơ đến.
Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên làm cho họ có nhận thức
đúng, có thái độ nên án những thói hư tật xấu trong xã hội như tình trạng phi
văn hố, xa rời văn hoá, làm cho nhiều chuẩn mực xã hội nhiễu loạn, thay đổi
theo chiều hướng xấu, tình trạng vì đồng tiền và danh vị cá nhân chà đạp lên
truyền thống đạo đức, tình nghĩa con người, quan hệ thầy trị, bạn bè suy
thối.
Xây dựng văn hố chính trị của sinh viên làm cho học có được phẩm
chất lối sống lành mạnh. Đây sẽ là bức tường thép bảo vệ sinh viên trước
những cám dỗ hiện nay.

14


Chương 2: THỰC TRẠNG VĂN HĨA CHÍNH TRỊ CỦA SINH VIÊN
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN HIỆN NAY
2.1. Xây dựng văn hóa chính trị cho sinh viên học viện Báo chí và
Tuyên truyền hiện nay.
2.1.1 Một số yếu tố ảnh hưởng đến việc xây dựng văn hóa chính trị
cho sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
2.1.2 Đặc điểm của Học viện Báo chí và Tuyên truyền
Học viện Báo chí và Tuyên truyền trực thuộc Học viện Chính trị Hành

chính quốc gia Hồ Chí Minh,là trưởng nằm trên địa thành phố Hà Nội,được
thành lập năm 1962,nhiệm vụ chính của trường là đào tạo và bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ giảng viên các ngành lý luận Chính trị Mác – Lênin,Tư tưởng Hồ
Chí Minh,cán bộ Tư tưởng – Văn hóa,Báo chí và Truyền thơng đại chúng cho
Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Về cơ sở vật chất:Trường có tổng diện tích 88.128m2 bao gồm các khu
nhà làm việc,nhà học tập,khu tập thể cán bộ,ký túc xá dành cho sinh viên và
diện tích nhà trường,vườn hoa,cây xanh…trang bị đầy đủ thiết bị dậy
học:máy chiêu,phịng quay studio…
Về bề dày thành tích:Với bề dày 50 năm hình thành và phát triển,Học
viện Báo chí và Tuyên truyền có thể nói là một trong những cái nôi đào tạo
cán bộ lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam,rất nhiều học viên sau khi ra
trường đã nắm giữ những vị trí quan trọng trong bộ máy của Đảng và Nhà
nước Việt Nam,trong các cơ quan Tư tưởng Văn hóa,cơ quan Báo chí và
Truyền thơng…
Về cơng tác đào tạo:Hiện tại,nhà trường đào tạo 16 chuyên ngành bậc
đại học,4 chuyên ngành bậc cao học,2 chuyên ngành báo chí đào tạo nghiên
cứu sinh.

15


Là nơi đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao cho xã hội,Học viện
đã tạo ra môi trường giáo dục lành mạnh,đầy dủ,hiện tại,cơ sở vật chất thuận
tiện cho cơng tác giáo dục,đảm bảo sự tương tác có hiệu quả giữa chủ thể giáo
dục và đối tượng giáo dục.Truyền thống lịch sử vẻ vang,cùng với những
thành tích cao mà nhà nước đã ghi nhận đã tạo nên nét đặc trưng riêng vốn có
của Học viện,nó gắn kết với sinh viên nhà trường,và bồi dưỡng đắp them tình
cảm, long tự hào của học viện.Có yêu quý,hài long và tâm huyết với mơi
trường hàng ngày mà mình nghiên cứu,học tập,thì giảng viên,cán bộ cơng

nhân viên nhà trường,cungd sinh viên mới có thể rèn luyện thực hiên thành
công mục tiêu đào tạo.
2.1.3 Đặc điểm của sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiện nay
Sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền hiên nay tính từ thời điểm
năm 2008 đến thời điểm hiện tại,gắn liền với khóa 28,29,30 và 31,thuộc lứa
tuổi từ 19 đến 23…
Sinh viên Học viện có những đặc điểm của sinh viên Việt Nam nói
chung,nhưng bên cạnh đó cung có những đặc điểm riêng biệt.
- Học viện Báo chí và Tuyên truyền với đặc trưng là trường giảng dạy
các khối ngành xã hội,lại là trường Đảng,nên nhìn chung sinh viên đều có ý
thức tốt chấp hành nội quy,quy chế của nhà trường,các chuẩn mực đạo đức
đối với bản thân,gia đình,cộng đồng,xã hội được nhận thức và định hướng
nghiêm túc,chặt chẽ cơng tác giáo dục,vì thế cũng được phổ biến rộng rãi và
phát huy hiệu quả hơn.

16


- Học viện đào tạo đại học chính quy đối với hai khối lý luận và nghiệp
vụ.Đặc trưng riêng của mỗi khối ngành đòi hỏi sinh viên phải thực sự nghiêm
túc trong học tập, hăng hái tham gia sinh hoạt Đồn, hoạt động ngoại khóa.
Đặc biệt là khối nghiệp vụ… ngay từ năm học thứ nhất,sinh viên đã được làm
quen với cơng việc của người phóng viên,trực tiếp tiếp xúc và thực hành,tác
nghiệp.Phương pháp giảng dạy này đã góp phần lớn vào việc hình thành nên
đặc trưng tính năng động,sáng tạo,khả năng tổ chức sự kiện,quản lý sinh
viên.Sự nhạy bén,khả năng thích ứng nhanh,giúp cho cơng tác giáo dục đạo
đức trong nhà trường được thực hiện triệt để,do có sự tự ý thức,tự giáo dục và
hợp tác của sinh viên.
2.2. Các yếu tố tác động đến văn hóa chính trị của sinh viên Học
viện Báo chí và Tun truyền

Văn hố chính trị phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Có thể khái quát một
số yếu tố cơ bản sau:
2.2.1 Môi trường văn hố của sinh viên
Mơi trường văn hố của sinh viên là điều kiện sống sinh hoạt của sinh
viên, nó là những hoạt động, những dịng tư tưởng hàng ngày ảnh hưởng đến
hành động, tâm lý của sinh viên, rồi qua đó tạo nên những hiện tượng văn hố
nhất định. Nhưng có thể khẳng định đây chỉ là nghĩa hẹp của mơi trường văn
hố. Mà nói đến mơi trường văn hố ảnh hưởng đến sự hình thành văn hố
của sinh viên tức là phải nói đến điều kiện kinh tế, chính trị, văn hố, xã hội
của đất nước.
Cơng cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng đang từng bước được
thực hiện hoá. Sự tăng trưởng kinh tế là một thực tế hiển nhiên, sự phát triển
của đất nước là sự thực mà khơng ai có thể phủ nhận được. Chính những
thành tựu kinh tế đang đem lại cho đất nước đổi thay, mà không chỉ sinh viên,
thanh niên và tầng lớp nhân dân khác thấy được sự đúng đắn của đường lối
đổi mới, do vậy đã ý thức hơn mối quan hệ gắn bó sâu sắc giữa độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội, thấy được tầm quan trọng của nhiệm vụ công nghiệp
17


hố, hiện đại hố đất nước. Đây chính là điều kiện khách quan xây dựng văn
hố chính trị của sinh viên.
Văn hố là một mảng khơng thể thiếu của con người, văn hố của con
người được hình thành trong mơi trường sống của họ, nó khơng phải một lúc
một lát là hình thành ngay mà cả một quá trình, như vậy chỉ một mặt trong
môi trường sống cũng đã tác động đến con người. Sinh viên là một một bộ
phận, tác động đến q trình hình thành văn hố của họ, vậy văn hố chính trị
cũng khơng thể tránh khỏi tác động này.
Nói đến mơi trường sống của sinh viên khơng chỉ nói tới lĩnh vực kinh
tế mà cịn phải nói đến cả chính trị và văn hố nữa. Chính điều này cũng tác

động rất lớn tới sự hình thành văn chính trị của sinh viên.
Về chính trị, với đường lối đổi mới của Đảng, đất nước ta thu nhiều
thành tựu to lớn, điều này đã được thực tiễn kiểm nghiệm và chứng minh. Đất
nước không những vượt qua những chấn động lớn về chính trị trong khu vực
và trên thế giới, mà lòng tin của nhân dân ngày càng tin tưởng vào sự lãnh
đạo cùa Đảng vào con đường xã hội chủ nghĩa, chính điều này ảnh hưởng sâu
sắc tới niềm tin lý tưởng của sinh viên. Một trong những yếu tố chính cấu
thành nên văn hố chính trị.
Cùng với Đảng, bộ máy Nhà nước với tư cách là cơ quan hành chính
cao nhất của quốc gia, ngày càng tỏ ra có hiệu lực. Bộ máy ấy đã ban hành
nhiều văn bản thống nhất quản lý xã hội, tạo điều kiện cho việc ổn định và
phát triển xã hội là trong đó phát triển văn hố, văn hố chính trị nói riêng
trong quần chúng, trong thanh niên và trong sình viên. Những điều này có tác
dụng ảnh hưởng tích cực tới văn hố của sinh viên nói riêng thanh niên và
quần chúng nhân dân, trong đó có văn hố chính trị.
2.2.2 Trình độ nhận thức của sinh viên, đặc điểm tâm lý lứa tuổi
Sinh viên là người có hồi bão ước mơ lý tưởng hoá về cuộc sống cá
nhân, có xu hướng tự khẳng định vị trí của mình, cho nên khi xác định được ý
thức, lý tưởng họ sẵn sàng xả thân cho lý tưởng của mình. Lịch sử kháng
18


chiến của dân tộc đã khẳng định điều đó khi rất nhiều sinh viên xếp bút
nghiên lên đường đi kháng chiến, họ sẵn sàng xả thân vì lý tưởng, phấn đấu
với niềm lạc quan, sức sống mạnh mẽ của tuổi thanh xuân cháy bỏng. Với sự
cống hiến đó họ ham hiểu biết, ham học hỏi, ln tìm tịi học hỏi cái mới,
nhạy cảm với cái mới để bổ sung, tổng hồ vào nguồn tri thức của mình. Bên
cạnh đó sự phát triển về ý thức ngày càng thể hiện rõ phẩm chất, nhân cách
của họ, họ tham gia vào mọi mặt của đời sống xã hội với một sự tìm tịi học
hỏi, để tự nâng cao nhận thức của mình. Đặc biệt là các vấn đề về chính trị xã

hội, cũng qua đó dần hình thành văn hố xã hội nói chung, văn hố chính trị
nói riêng.
Tuy nhiên, phải khẳng định ở lứa tuổi của mình có những hạn chế cũng
tác động đến q trình hình thành văn hố chính trị của họ. Đó chính là đặc
điểm tâm lý lứa tuổi lứa tuổi của bồng bột, của đam mê, của sự dao động non
nớt, sinh viên là người vẫn chưa có kinh nghiệm sống, chưa va vấp trong mơi
trường chính trị nhiều, sự trải nghiệm của họ gần như chỉ là những bài thực
tập trong phịng thí nghiệm, nhất hoạt động trong đời sống chính trị cịn thiếu,
lại dễ ngả nghiêng, dao động. Chính vì vậy, trong điều kiện mới hiện nay, đất
nước đang bước vào thời cơ mới hội nhập quốc tế, một mặt đem lại những
thuận lợi to lớn cho sự phát triển nhưng đằng sau nó là cả một hệ luỵ kéo dài,
nó tác động đến tâm lý của sinh viên, và phần nào đó nó dẫn đến việc hình
thành văn hố chính trị trong họ.
Nếu như đặc điểm tâm lý lứa tuổi tác động đến việc xây dựng văn hố
chính trị của sinh viên thì khơng thể không nhắc tới một yếu tố nữa ở đây là
nhận thức của họ và gần như là quan trọng nhất bởi nó liên quan tới việc hình
thành thé giới quan nhân sinh quan của sinh viên.
Trong thời kỳ hội nhập quốc tế hiện nay, sự giao lưu và giao thoa giữa
các vùng miền trong đất nước, trong khu vực, trên thế giới đang diễn ra với
tốc độ chóng mặt, vậy trong sự giao thoa ấy có những luồng văn hố tư tưởng
xấu thì họ sẽ nhận thức ra sao nó có ảnh hưởng gì tới việc hình thành văn hoá
19


chính trị khi mà lượng tri thức của họ cóp nhặt chưa đủ phân tích vấn đề này.
Đây sẽ là một câu hỏi lớn. Để trả lời câu hỏi này cần một bảng thống kê,
nhưng ta có thể chắc chắn nó có ảnh hưởng tới việc hình thành văn hố chính
trị trong họ, những người sinh viên.
2.2.3 Ảnh hưởng của hội nhập quốc tế và sự giao lưu các luồng văn
hoá cho thế hệ trẻ đặc biệt là sinh viên

Phải khẳng định rằng, nghiên cứu tác động của hội nhập quốc tế đối
việc xây dựng văn hố chính trị của sinh viên là việc làm hết sức bức thiết
hiện nay.
Trong những năm gần đây khi mở rộng hội nhập quốc tế, đã mở ra cho
chúng ta nhiều cơ hội, có thể kể đến đó là sự mở rộng sản xuất, đáp ứng yêu
cầu của nhân dân. Người dân có điều kiện tiếp cận với cơng nghệ hiện đại,
trình độ học vấn và tay nghề được nâng cao. Điều này tạo những nhân tố mới
trong đời sống xã hội.
Trong xu thế hội nhập với động lực là sự phát triển của khoa học và
công nghệ, đã tạo nên những nhân tố mới kích thích tính năng động sáng tạo
ở mỗi con người và tồn xã hội. Có thể nói chưa bao giờ nhu cầu học tập và
hiểu biết của nhân dân lại được tăng cao như ngày hôm nay. Một phong trào
học tập đã xuật hiện người ta học chính trị, kinh tế, ngoại ngữ, chuyên môn,
tin học, bảo vệ môi trường, dinh dưỡng .v.v…
Các hoạt động giáo dục đào tạo thơng tin báo chí, phát thanh truyền
hình đều trở nên sơi động, thu hút sự quan tâm của tồn xã hội. Nhiều loại
hình trường lớp ra đời, nhiều chương trình phát thanh được xây dựng. Báo,
tạp chí đều tăng số trang, ra nhiều kỳ có nhiều chun mục cơng nghệ hiện
đại, đã bước đầu sử dụng trong công tác giáo dục đào tạo, và ở đây đối tượng
đặc biệt là sinh viên, ít nhiều ảnh hưởng đến tâm tư tình cảm lối sống của họ.
Trên đây là những mặt thuận lợi, nhưng bên cạnh những mặt thuận lợi
không thể không kể đến những khó khăn nhất định trong xã hội phát triển, các
hoạt động giáo dục đào tạo các phương tiện thông tin đại chúng, đang ra sức
20



×