NGHIÊN CỨU KHOA HỌC SƯ PHẠM ỨNG DỤNG - LỰA CHỌN THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU pot

B2: LỰA CHỌN THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU







4 dạng thiết kế phổ biến trong
NCKHSPƯD và
Thiết kế cơ sở AB hoặc thiết kế đa
cơ sở AB
Vận dụng lựa chọn dạng thiết kế
phù hợp cho một đề tài cụ thể

1


Thiết kế nghiên cứu
4 thiết kế được sử dụng phổ biến:

1. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động với
nhóm duy nhất.
2. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động với
các nhóm tương đương.
3. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động với
các nhóm ngẫu nhiên.
4. Thiết kế chỉ kiểm tra sau tác động với các
nhóm ngẫu nhiên.
2

Thiết kế nghiên cứu
1. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác
động với nhóm duy nhất
Kiểm tra
trước tác động

TÁC ĐỘNG

Kiểm tra
sau tác động

O1

X

O2

Kết quả sẽ được đo bằng việc so sánh chênh lệch giá trị
trung bình của kết quả bài kiểm tra trước tác động và
sau tác động.
O2-O1>0  X (tác động) có ảnh hưởng

3


Lưu ý:


Nguy cơ đối với nhóm duy nhất

Một vấn đề đối với thiết kế sử dụng nhóm duy nhất là
nguy cơ đối với độ giá trị của dữ liệu. Kết quả kiểm tra
tăng lên có thể khơng phải do tác động mà do
một số yếu tố khác không liên quan làm ảnh
hưởng đến giá trị của dữ liệu.
Ví dụ: nhóm học sinh tham gia nghiên cứu đã có sự
trưởng thành tự nhiên về năng lực trong khoảng thời
gian tiến hành kiểm tra trước tác động và sau tác động.

 Thiết kế này đơn giản
4


Thiết kế nghiên cứu
2. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động với
các nhóm tương đương
Nhóm

Tác động

N1

Kiểm tra trước
tác động
O1

X

Kiểm tra sau

tác động
O3

N2

O2

---

O4

•N1: Nhóm thực nghiệm, N2: Nhóm đối chứng
∀O3 - O4 > 0  X (tác động) có ảnh hưởng
• N1 và N2 là hai lớp học sinh có trình độ tương đương. Ví dụ: N1 là
học sinh lớp 10A (có 40 em) và N2 là lớp 10B (có 43 em).

5


Thiết kế nghiên cứu
2. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động
với các nhóm tương đương (tiếp theo)
Chọn 2 nhóm: Hai nhóm sẽ được kiểm tra để chắc chắn
rằng năng lực liên quan đến hoạt động thực nghiệm là
tương đương (ví dụ: hai nhóm có điểm số mơn Tốn trước
tác động tương đương nhau)
•

• Thực hiện kiểm tra trước tác động
• Tác động

• Thực hiện kiểm tra sau tác động

6


Ưu điểm :
• Có thể kiểm sốt được những nguy cơ đối với
độ giá trị của dữ liệu, việc giải thích kết quả có
giá trị hơn.
• Những gì xảy ra gây ảnh hưởng tới nhóm
thực nghiệm cũng có thể ảnh hưởng tới nhóm
đối chứng.
Hạn chế :
Do học sinh khơng được lựa chọn ngẫu nhiên
nên các nhóm vẫn có thể khác nhau ở một số
điểm.
7


Thiết kế nghiên cứu
3. Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động với các
nhóm được phân chia ngẫu nhiên
Nhóm

Kiểm tra trước
tác động

Tác động Kiểm tra sau
tác động

N1

O1

X

O3

N2

O2

---

O4

•N1: Nhóm thực nghiệm, N2: Nhóm đối chứng
∀O3 - O4 > 0  X (tác động) có ảnh hưởng
•N1 và N2 có các thành viên được phân chia ngẫu
nhiên đảm bảo tương đương.
8


Ưu điểm:

Có thể kiểm sốt được hầu hết những nguy cơ đối
với giá trị của dữ liệu và việc giải thích có cơ sở
vững chắc hơn.
Hạn chế:

Có thể ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của
lớp học do việc phân chia ngẫu nhiên học sinh vào
các nhóm.

9


Thiết kế nghiên cứu
4. Thiết kế chỉ kiểm tra sau tác động với các
nhóm được phân chia ngẫu nhiên

Nhóm

Tác động

Kiểm tra sau tác động

N1

X

O3

N2

---

O4

• O3 – O4> 0  X (tác động) có ảnh hưởng

• Thành viên của 2 nhóm được phân chia ngẫu nhiên
đảm bảo tương đương.

10


Ưu điểm:
• Khơng có kiểm tra trước tác động đảm bảo khơng có
nguy cơ liên quan đến kinh nghiệm làm bài kiểm tra.
• Bớt được thời gian kiểm tra và chấm điểm
Hạn chế:
Có thể ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của lớp
học do việc phân chia ngẫu nhiên học sinh vào các
nhóm.

11


Tóm tắt về các thiết kế nghiên cứu
Thiết kế

Lưu ý

1

Thiết kế kiểm tra trước và sau Thiết kế đơn giản
tác động với nhóm duy nhất
nhưng có nhiều nguy
cơ đối với độ giá trị của
dữ liệu

2

Thiết kế kiểm tra trước và sau Hạn chế được một số
tác động với các nhóm tương nguy cơ đối vơí độ giá
đương
trị của dữ liệu

3

Thiết kế kiểm tra trước và sau Hạn chế được một số
tác động với các nhóm được nguy cơ đối với độ giá
phân chia ngẫu nhiên
trị của dữ liệu

4

Thiết kế chỉ kiểm tra sau tác Thiết kế đơn giản và
động với các nhóm được phân hiệu quả
chia ngẫu nhiên
12


Lưu ý
Người nghiên cứu sẽ lựa chọn thiết kế
phù hợp nhất với điều kiện thực tế của
môi trường nghiên cứu.
Bất kể thiết kế nào được lựa chọn,
người nghiên cứu cần lưu ý đến những
hạn chế và ảnh hưởng của nó tới nghiên

cứu.
13


Thiết kế cơ sở AB




A: giai đoạn cơ sở (hiện trạng, chưa có
tác động/can thiệp)
B: giai đoạn tác động
Có 3 trường hợp:





Thiết kế cơ sở AB: Thiết kế chỉ có 1 giai đoạn
cơ sở A, 1 giai đoạn tác động B
Thiết kế ABAB: Khi ngừng tác động sau giai
đoạn B – thực hiện giai đoạn A lần thứ hai.
Sau đó làm lại giai đoạn B để khẳng định kết
quả.
Thiết kế đa cơ sở AB: Có các giai đoạn cơ sở
khác nhau (có giai đoạn cơ sở A khác nhau của
các HS khác nhau)
14

Ví dụ về
thiết kế cơ sở AB
Đề tài: Tăng tỷ lệ hồn thành bài tập
và độ chính xác trong giải bài tập bằng
việc sử dụng thẻ báo cáo hằng ngày.
B.M.Drew và các cộng sự. (1982)

15


Đề tài: Tăng tỷ lệ hoàn thành bài tập và độ chính
xác trong giải bài tập bằng việc sử dụng thẻ báo
cáo hằng ngày (tiếp theo)
Hiện trạng

Giải pháp
thay thế

- Có hai học sinh Lớp 3 là Jeff và David
thường xuyên khơng làm bài tập Tốn trên
lớp.
- GV thường: quở trách, giữ ở lại trường sau
khi tan học, phạt, thuyết phục, vv...vì
khơng hồn thành bài tập Tốn Lớp 3.
Giáo viên sử dụng thẻ báo cáo hằng ngày
để thông báo cho cha mẹ học sinh về hành
vi có tiến bộ, cha mẹ các em sẽ khen ngợi cho phép các em xuống dưới nhà chơi.

16

Đề tài: Tăng tỷ lệ hoàn thành bài tập và độ chính xác
trong giải bài tập bằng việc sử dụng thẻ báo cáo hằng
ngày (tiếp theo)

Thiết kế đa cơ sở AB
Thiết kế

Đo lường

Quan sát, ghi chép kết quả giai đoạn cơ sở
A (4 ngày với Jeff, 10 ngày với David)
Tác động
Quan sát, ghi chép kết quả giai đoạn tác
động B
Tỷ lệ hoàn thành - số lượng các bài tập
được hoàn thành.
Độ chính xác - số lượng các bài tập được
giải chính xác.
17


Thiết kế cơ sở AB
Bắt đầu tác động
Jeff

Tỷ lệ hoàn thành

Độ chính xác

Ngày
Giai đoạn chưa tác động (A)

Giai đoạn tác động (B)

 Thiết kế AB: Các kết quả nghiên cứu trong
giai đoạn chưa tác động và giai đoạn tác động.
18

18


Đề tài: Tăng tỷ lệ hoàn thành bài tập và độ chính xác
trong giải bài tập bằng việc sử dụng thẻ báo cáo
hằng ngày (tiếp theo)
Phân
tích

Khơng có phép kiểm chứng nào được sử dụng.
Quan sát – so sánh đường đồ thị ở giai đoạn
cơ sở với đường đồ thị ở giai đoạn có tác động.

Kết quả

Cả Jeff và David đều có cải thiện về tỷ lệ hồn
thành bài tập và độ chính xác trong giải bài
tập.

19

Jeff

Tỷ lệ hồn thành

Bắt đầu tác
động

Độ chính xác

GĐ cơ sở

David
Tỷ lệ hồn thành
Bắt đầu tác động
GĐ cơ sở
Độ chính xác

20


Thiết kế đa cơ sở AB
Có 2 giai đoạn cơ sở khác nhau:
Giai đoạn cơ sở
Jeff

Khoảng thời
gian
4 ngày

David

10 ngày

21


Thiết kế đa cơ sở AB
Tại sao có các giai đoạn cơ sở khác nhau?
Để tăng độ giá trị của dữ liệu bằng việc kiểm soát Nguy
cơ tiềm ẩn đối với độ giá trị của dữ liệu:

- Một yếu tố nào đó (ngồi biện pháp can thiệp
được sử dụng) cũng đã có thể thay đổi hành vi
của Jeff.
- Vì hai em học sinh cùng lớp nên những gì làm
thay đổi Jeff cũng có thể làm thay đổi David.
22


Một số lưu ý khi áp dụng
•

B2. Lựa chọn thiết kế:
Thiết kế 1: Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động
đối với nhóm duy nhất
- Ưu điểm: TK đơn giản
- Hạn chế: chứa đựng nhiều nguy cơ ảnh hưởng do có
tác động khác ví dụ như HS có kinh nghiệm làm bài
KT…

23


Một số lưu ý khi áp dụng
B2. Lựa chọn thiết kế:
Thiết kế 2: Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động
đối với nhóm tương đương
Chọn 2 lớp nguyên vẹn
Thiết kế 3 : Thiết kế kiểm tra trước và sau tác động
đối với nhóm ngẫu nhiên
- Các nhóm ngẫu nhiêu phải đảm bảo sự tương đương
- Thiết kế khó thực hiện vì nó ảnh hưởng tới hoạt động
bình thường của lớp học
Thiết kế 4 : Thiết kế kiểm tra sau tác động đối với
nhóm ngẫu nhiên
Như với thiết kế 3
24


Bài tập 1 (Nhóm làm việc trên giấy A0)
Trình bày các nội dung theo khung sau:
Hiện trạng:
• Tìm hiểu hiện trạng
• Liệt kê nguyên nhân
• Chọn một nguyên nhân để tác động
Giải pháp thay thế:
•Xác định giải pháp thay thế
• Dự kiến tên đề tài
Vấn đề nghiên cứu:

• Xác định vấn đề nghiên cứu
• Xây dựng giả thuyết NC
Lựa chọn thiết kế
25