Báo cáo " Pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam với việc bảo vệ quyền của phụ nữ theo CEDAW " potx

Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự Việt Nam với việc thực hiện CEDAW


tạp chí luật học số 3/2006 95




TS. Dơng Tuyết Miên *
uyn con ngi ca ph n l vn
luụn c quan tõm c bit ca cng
ng quc t v nhiu quc gia trờn th gii
trong ú cú Vit Nam. Mc dự quyn li v
a v ca ngi ph n c ci thin ỏng
k t sau chin tranh th gii th hai nhng
trờn thc t, nhiu ni trờn th gii, s phõn
bit i x cng nh hnh h ngc ói, búc
lt tn bo ngi ph n vn cũn tn ti. Ph
n tuy chim t l cao hn so vi nam gii,
thc hin nhiu chc nng quan trng trong
ú cú chc nng sinh sn duy trỡ nũi ging v
nuụi dng con cỏi v cú th tham gia tt
nhiu hot ng xó hi khỏc nhng h vn
cũn chu nhiu thit thũi. Theo thng kờ ca
Liờn hp quc, ph n chim a s trong
nhng ngi nghốo kh ca th gii v s
ph n nụng thụn nghốo tỳng ó tng thờm
lờn 50% k t sau nm 1975 tr li õy. Ph
n chõu , chõu Phi phi lm vic nhiu
hn nam gii 13 gi mt tun. Trờn ton th
gii, ph n cú thu nhp ớt hn t 30% n

40% so vi nam gii trong nhng cụng vic
nh nhau. S ph n nm gi cỏc cng v
qun lớ hnh chớnh nh nc ch chim 10%,
cũn trong cỏc cng v qun lớ sn xut thỡ
cha n 20% Trc bi cnh ú, vic
chm dt s phõn bit i x i vi ph n,
ci thin a v v m bo s bỡnh ng, tin
b ca ph n l vic lm vụ cựng cn thit.
Vit Nam l mt trong nhng quc gia
u tiờn trờn th gii kớ, phờ chun v gia
nhp Cụng c v xoỏ b mi hỡnh thc phõn
bit i x i vi ph n (kớ vo ngy
29/7/1980, phờ chun vo ngy 27/11/1981).
Tuõn th quy nh ca Cụng c, trong
nhng nm qua, Vit Nam ó tớch cc ni
lut hoỏ cỏc quy nh ca Cụng c trong cỏc
lnh vc khỏc nhau.
Trong lnh vc phỏp lut hỡnh s, c B
lut hỡnh s nm 1985 trc õy v B lut
hỡnh s hin hnh u cú nhng quy nh bo
v ph n khi h l nn nhõn ca ti phm
cng nh khi h l ngi phm ti.
B lut hỡnh s cú nhiu quy nh trc
tip hoc giỏn tip bo v quyn bỡnh ng
ca ngi ph n. Cỏc hnh vi nguy him
cho xó hi cú tớnh cht phõn bit i x i
vi ph n u b coi l ti phm v b trng
tr nghiờm khc. Hỡnh pht quy nh cho
nhng ti ny va m bo cú tớnh rn e
ngi phm ti, va cú tớnh giỏo dc h tr

thnh ngi cụng dõn cú ớch cho xó hi ng
thi cũn t c mc ớch phũng nga
chung. Cỏc hnh vi cú tớnh cht phõn bit i
x i vi ph n b coi l ti phm trc ht
phi k n ti xõm phm quyn bỡnh ng
ca ph n. õy l quy nh trc tip bo v
quyn bỡnh ng ca ngi ph n. iu 130
quy nh: Ngi no dựng v lc hoc cú
hnh vi nghiờm trng khỏc cn tr ph n
tham gia hot ng chớnh tr, kinh t, khoa
hc, vn hoỏ, xó hi thỡ b pht cnh cỏo, ci
Q

* Ging viờn Khoa lut hỡnh s
Trng i hc Lut H Ni
Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự Việt Nam với việc thực hiện CEDAW


96







tạp chí luật học số 3/2006

to khụng giam gi n mt nm hoc pht tự
t 3 thỏng n mt nm. Quyn bỡnh ng

ca ph n l mt quyn c bn ó c Hin
phỏp nc ta ghi nhn. Tuy nhiờn, trong xó
hi, do nh hng ca tn d t tng phong
kin nờn vn cũn tn ti nhng t tng coi
thng ph n, kỡm hóm khụng ph n
phỏt trin ngang tm nam gii. Vi t tng
lc hu: Con gỏi ly chng l con ngi ta
nờn mt s bc cha m khụng mun con hc
cao vỡ s tn kộm m khụng c gỡ hoc mt
s nam gii li cú t tng lc hu cho rng
ngi ph n sau khi ly chng ch c phc
v nh chng v con cỏi, khụng c tham gia
cỏc hot ng xó hi khỏc. Vỡ vy, thc t ó
xy ra mt s trng hp nh ngi chng cú
hnh vi ỏnh p, hnh h cn tr khụng
cho v i hc hoc tham gia cụng tỏc xó hi,
hoc ngi b cú t tng hp hũi ỏnh p
con gỏi khụng cho i hc bt nh ly
chng hoc ngi chng cú hnh vi li dng
ngi ph n mờ tớn da nt khụng cho
ngi ph n tham gia cỏc hot ng chớnh tr,
kinh t, khoa hc, vn hoỏ xó hi a
phng Thc t cho thy ch th ca ti ny
ngoi trng hp cú quan h rut tht vi nn
nhõn cũn cú th l ngi khỏc nh th trng
c quan, ng nghip Cú th núi, quy nh
v ti xõm phm quyn bỡnh ng ca ph n
l c s phỏp lớ quan trng nghiờm tr cỏc
hnh vi cn tr ngi ph n tham gia cỏc
hot ng xó hi núi chung ng thi, quy

nh ny cú vai trũ vụ cựng quan trng trong
vic rn e, giỏo dc i vi nhng ngi
khỏc vn cũn cú t tng cng nh cú hnh
vi nh kin i vi ph n.
Xut phỏt t c im riờng v gii, a
v ca ngi ph n (cng nh tr em gỏi) thỡ
kh nng n gii b xõm hi tỡnh dc cao hn
rt nhiu so vi nam gii. Trong nhng
trng hp ny, ph n (cng nh tr em gỏi)
b coi l cụng c tho món dc vng thp
hốn ca mt s nam gii. tho món dc
vng ny, mt s nam gii ó cú hnh vi ch
p thụ bo lờn danh d, nhõn phm ca
ngi ph n, gõy chn ng nng n v tinh
thn i vi n gii. Quyn bt kh xõm
phm v tỡnh dc ca n gii l mt quyn
chớnh ỏng c phỏp lut Vit Nam ghi
nhn v cú c ch phỏp lớ bo m trong ú
cú phỏp lut hỡnh s. Ngi ph n cú quyn
t do quyt nh vn tỡnh dc ca mỡnh
trờn c s phự hp vi quy nh ca phỏp lut
v o c xó hi, khụng ai cú quyn cng
ộp h. Bo v quyn bt kh xõm phm v
tỡnh dc ca n gii cng chớnh l biu hin
c th ca bo v quyn bỡnh ng ca n
gii. Phỏp lut hỡnh s Vit Nam ngay t khi
mi ra i ó quy nh v trng tr khỏ
nghiờm khc cỏc ti xõm phm tỡnh dc ca
ngi ph n nhng n BLHS nm 1999,
quy nh v cỏc ti ny mi tng i c

hon thin v thc s cú hiu qu trong vic
bo v quyn bt kh xõm phm v tỡnh dc
ca ngi ph n. Cỏc hnh vi xõm phm
tỡnh dc ca ngi ph n (cng nh tr em
gỏi) b coi l ti phm bao gm:
+ Ti hip dõm (iu 111) v ti hip
dõm tr em (iu 112);
+ Ti cng dõm (iu 113) v ti cng
dõm tr em (iu 114);
+ Ti giao cu vi tr em (iu 115);
+ Ti lon luõn (iu 150);
+ Ti dõm ụ vi tr em (iu116);
+ Ti mua dõm ngi cha thnh niờn (iu 256).
Cn lu ý l trong s cỏc ti núi trờn cú
Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự Việt Nam với việc thực hiện CEDAW


tạp chí luật học số 3/2006 97

mt s ti nn nhõn cng cú th l nam gii
nh ti giao cu vi tr em, ti dõm ụ vi tr
em, ti lon luõn nhng ch yu nn nhõn ca
nhúm ti ny l n gii. Bờn cnh ú, BLHS
cũn b sung tỡnh tit tng nng bit mỡnh b
nhim HIV m vn phm ti cỏ th hoỏ
trỏch nhim hỡnh s trit hn na i vi
mt s ti xõm phm tỡnh dc ca n gii cú
tho món tỡnh tit ny. Tỡnh tit bit mỡnh b
nhim HIV m vn phm ti c coi l tỡnh
tit tng nng nh khung i vi cỏc ti: Hip

dõm, hip dõm tr em, cng dõm, cng dõm
tr em, giao cu vi tr em. õy l nhng
trng hp ngi phm ti khi xõm hi n
quyn bt kh xõm phm v tỡnh dc ca n
gii m li cũn khụng cú ý thc gi gỡn, bo
v sc kho tỡnh dc cho n gii. Ngoi ra,
BLHS cũn quy nh mt s ti mi m nn
nhõn ch yu l ph n nh ti lõy truyn HIV
cho ngi khỏc (iu 117), ti c ý truyn
HIV cho ngi khỏc (iu 118).
(1)
Cỏc ti
xõm phm tỡnh dc c B lut hỡnh s quy
nh hỡnh pht nghiờm khc, c bit l i vi
cỏc ti hip dõm, hip dõm tr em, cng dõm
tr em. Hỡnh pht nghiờm khc nht l t hỡnh
c quy nh cho hai ti hip dõm, hip dõm
tr em. Hỡnh pht tự chung thõn c ỏp dng
cho 3 ti l hip dõm, hip dõm tr em, cng
dõm tr em. Tự cú thi hn c ỏp dng cho
tt c cỏc trng hp trờn, khụng cú hỡnh pht
nh hn pht tự ỏp dng cho cỏc ti xõm phm
tỡnh dc. Cỏc ti hip dõm, hip dõm tr em,
cng dõm, cng dõm tr em, dõm ụ i vi
tr em, ngi phm ti cũn cú th b ỏp dng
hỡnh pht b sung cm m nhim chc v,
cm hnh ngh hoc lm cụng vic nht nh
t 1 nm n 5 nm. Vic quy nh ng li
x lớ núi trờn trong BLHS i vi cỏc ti xõm
phm tỡnh dc ca ngi ph n ó th hin

chớnh sỏch hỡnh s ca Nh nc ta, ú l
nghiờm tr nhng hnh vi xõm hi tỡnh dc ca
n gii cng nh xõm hi danh d, nhõn phm
ca h. Quy nh ca BLHS v nhúm ti xõm
phm tỡnh dc ca ngi ph n l c s phỏp
lớ quan trng bo v quyn bỡnh ng ca
n gii cng nh nghiờm tr cỏc hnh vi
phm ti thuc nhúm ny.
Hnh vi mua bỏn ph n nhm ộp buc
ph n hot ng mi dõm hoc lao ng bt
hp phỏp cng nh cỏc hnh vi cha mi
dõm, mụi gii mi dõm trc li trờn thõn
xỏc ngi ph n l biu hin c th ca hnh
vi phõn bit i x i vi ph n,
(2)
coi ph
n nh mt mún hng sng kim tin
hoc tho món thỳ tiờu khin ca mt s nam
gii. Cú th núi, õy l hin tng tiờu cc
din ra nghiờm trng khụng ch Vit Nam
m cũn nhiu nc trờn th gii.
Vit Nam, tỡnh trng ph n v tr em
b la bỏn ra nc ngoi din bin phc
tp,
(3)
mc dự lut phỏp v cỏc chớnh sỏch
ca ng v Nh nc Vit Nam nghiờm cm
s ch p lờn nhõn phm v phõn bit i
x i vi ph n, c bit cm mói dõm,
trong thc t, t nn mua bỏn ph n v mói

dõm xuyờn biờn gii v trong ni a Vit
Nam vn mc ỏng lo ngi.
(4)
Trờn thc t,
ng v Nh nc ta luụn coi trng vic bo
m quyn bỡnh ng ca ph n cng nh
bo v danh d, nhõn phm ca ngi ph
n. Vỡ vy, trờn c s chớnh sỏch hỡnh s ca
ng v Nh nc v ni dung ca CEDAW,
ti mua bỏn ph n ó c phỏp lut hỡnh s
nc ta quy nh ti iu 119. So vi quy
nh ca BLHS nm 1985 thỡ quy nh ca
BLHS nm 1999 v ti mua bỏn ph n
Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự Việt Nam với việc thực hiện CEDAW


98







tạp chí luật học số 3/2006

tng i hon thin hn. C th l nh lm
lut ó b sung mt s tỡnh tit tng nng mi
nhm cỏ th hoỏ trỏch nhim hỡnh s hn
na, m bo x lớ nghiờm i vi nhng

trng hp phm ti cú tỡnh tit ny. ú l
cỏc tỡnh tit tng nng: Mua bỏn ph n vỡ
mc ớch mi dõm, cú tớnh cht chuyờn
nghip, mua bỏn nhiu ngi, mua bỏn nhiu
ln. Ngay ti khon 1 - Cu thnh ti phm c
bn ca ti ny, nh lm lut ó quy nh rừ:
Ngi no mua bỏn ph n thỡ b pht tự t
hai nm n by nm. Trng hp phm ti
tho món cỏc tỡnh tit tng nng nh khung
khon 2 nh: Mua bỏn ph n vỡ mc ớch mi
dõm, cú t chc, cú tớnh cht chuyờn nghip,
a ra nc ngoi, mua bỏn nhiu ngi,
mua bỏn nhiu ln thỡ b pht tự t 5 nm n
20 nm. Ngoi ra, ngi phm ti mua bỏn
ph n cũn cú th b ỏp dng hỡnh pht b
sung l pht tin, qun ch hoc cm c trỳ.
Quy nh ca BLHS v ti mua bỏn ph n l
cụng c phỏp lớ quan trng trong vic trng tr
nhng i tng cú hnh vi mua bỏn ph n
ng thi gúp phn vo vic bo v danh d,
nhõn phm ca ngi ph n.
Tuy nhiờn, thc t cho thy s v ỏn v
ti mua bỏn ph n b a ra xột x cha
phn ỏnh ỳng thc trng ca ti phm ny
hay núi cỏch khỏc ti phm n cũn chim t l
ln. Tỡnh hỡnh ti mua bỏn ph n nc ta
trong nhng nm qua cũn phc tp do nhiu
nguyờn nhõn khỏc nhau trong ú cú nguyờn
nhõn phỏp lut hỡnh s cha thc s hon
thin. Li nhun m ngi phm ti thu c

t vic phm ti mua bỏn ph n l rt ln
ch sau buụn bỏn ma tuý v v khớ, ng thi
hu qu m ngi phm ti gõy ra cho nn
nhõn khụng ch n thun l s hnh h v
th xỏc m cũn l nhng au n v tinh thn
dai dng, kộo di. Tuy nhiờn, hỡnh pht m
nh lm lut quy nh cho ti ny cha thc
s nghiờm khc: Khung c bn ch l t 2
nm n 7 nm cũn khung tng nng l t 5
nm n 20 nm. Mt khỏc, trong rt nhiu
trng hp, ngi phm ti cũn ang tõm bỏn
c h hng rut tht ca mỡnh nh chỏu h,
em h, thm chớ c em rut, ch rut hoc con
ca mỡnh. Cú nhiu ph n cng nh tr
em gỏi vỡ tin vo li ha hn ca ngi thõn
nờn ó tr thnh nn nhõn ca ti mua bỏn
ph n (hoc ti mua bỏn tr em). Nhng
trng hp ny, ngi phm ti phi b x lớ
nghiờm hn trng hp mua bỏn ph n
thụng thng khỏc thỡ s rn e mi thc s
hu hiu. Chỳng tụi cho rng ngn chn cú
hiu qu s gia tng ca ti ny thỡ mt bin
phỏp quan trng l phi sa i lut hỡnh s
ỏp ng c thc tin xột x. i vi
khung c bn, nh lm lut nờn sa i hỡnh
pht theo hng nng hn l b pht tự t 5
nm n 12 nm. Khon 2 cng sa i hỡnh
pht theo hng nng hn l t 10 nm n
20 nm hoc tự chung thõn. ng thi, nh
lm lut nờn b sung mt tỡnh tit tng nng

nh khung mi vo khon 2. ú l tỡnh tit:
Mua bỏn ngi l h hng rut tht ca mỡnh.
Hnh vi cha mi dõm, mụi gii mi dõm
nhm thu li trờn thõn xỏc ca ngi ph n
l mt biu hin c th ca hnh vi phõn bit
i x i vi ph n, bi vỡ trong nhng
trng hp ny, ngi ph n khụng c
i x nh mt con ngi m ch l mt th
chi cho ngi phm ti khai thỏc kim
tin v phc v cho thỳ hng lc khụng
lnh mnh ca mt s nam gii. B lut hỡnh
s ó coi cỏc hnh vi cha mi dõm, mụi gii
Ph¸p luËt h×nh sù vµ tè tông h×nh sù ViÖt Nam víi viÖc thùc hiÖn CEDAW


t¹p chÝ luËt häc sè 3/2006 99

mại dâm là tội phạm (Điều 254, Điều 255) và
quy định hình phạt nghiêm khắc cho các tội
này. Hình phạt nghiêm khắc nhất quy định
cho tội chứa mại dâm là tù chung thân. Còn
các trường hợp khác, hình phạt được quy định
cho người phạm tội là tù có thời hạn, không
có hình phạt nhẹ hơn tù có thời hạn áp dụng
cho tội này. Ngoài ra, người phạm tội còn có
thể bị áp dụng phạt tiền, tịch thu tài sản, quản
chế với tính chất là hình phạt bổ sung. Đối
với tội môi giới mại dâm, hình phạt nặng nhất
có thể áp dụng cho người phạm tội là hai
mươi năm tù, còn hình phạt nhẹ nhất có thể

áp dụng cho người phạm tội là 6 tháng tù.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp
dụng hình phạt bổ sung là phạt tiền từ 1 triệu
đồng đến 10 triệu đồng.
Do ảnh hưởng của tàn dư tư tưởng phong
kiến trọng nam khinh nữ và gia trưởng nên
tình trạng bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em
nói chung cũng như bạo lực gia đình vẫn còn
tồn tại ở nước ta. Thực tế cho thấy nạn nhân
của tình trạng bạo lực này chủ yếu là phụ nữ
và trẻ em. Ví dụ như người chồng thường
xuyên có hành vi đánh đập, chửi mắng vợ
hoặc người cha thường xuyên có hành vi
đánh đập con cái. BLHS đã quy định một số
tội phạm để trừng trị người phạm tội. Trường
hợp người phạm tội có hành vi ngược đãi
hoặc hành hạ nạn nhân gây hậu quả nghiêm
trọng hoặc hành vi nói trên tuy chưa gây hậu
quả nghiêm trọng nhưng đã bị xử phạt hành
chính về hành vi này mà còn vi phạm thì
người phạm tội sẽ bị xử lí về tội ngược đãi
hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con
cháu, người có công nuôi dưỡng mình - Điều
151 (trong thực tế, nạn nhân của tội này
không chỉ có phụ nữ và trẻ em mà còn có thể
là người khác). Hình phạt quy định cho tội
này là cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 3
năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 3 năm.
Trường hợp hành vi hành hạ, ngược đãi đến
mức gây thương tích đáng kể cho nạn nhân

thì người phạm tội sẽ bị xử lí về tội cố ý gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ
của người khác (nạn nhân của tội này trên thực
tế có thể là nam giới). Hình phạt nhẹ nhất quy
định cho tội này là cải tạo không giam giữ và
hình phạt nặng nhất là tù chung thân còn tù có
thời hạn được quy định cho cả 4 khung hình
phạt. Trường hợp người phạm tội có hành vi
cố ý sử dụng bạo lực dẫn tới nạn nhân chết thì
sẽ bị xử lí về tội giết người. Thực tế đã có
không ít trường hợp người chồng vũ phu có
hành vi đánh đập dã man vợ mình đến chết.
Trường hợp tội giết người, hình phạt nghiêm
khắc nhất áp dụng đối với người phạm tội là tử
hình, hình phạt nhẹ nhất là tù có thời hạn.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị áp
dụng hình phạt bổ sung là cấm đảm nhiệm
chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc
nhất định, bị quản chế hoặc cấm cư trú.
Bên cạnh đó, để bảo vệ phụ nữ với tư cách
là nạn nhân của tội phạm, BLHS hiện hành
còn coi tình tiết “phạm tội đối với phụ nữ có
thai” là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự
(Điều 48 khoản 1điểm h) và tình tiết này còn
là tình tiết tăng nặng định khung đối với một
số tội như: Tội giết người (Điều 93 khoản 1
điểm b) - đó là “giết phụ nữ mà biết là có thai”;
tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý (điểm
d khoản 2 Điều 197) - đó là tình tiết “Đối với
phụ nữ mà biết là đang có thai”, Tội cưỡng

bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất
ma tuý (điểm đ khoản 2 Điều 200) - đó là “Đối
với phụ nữ mà biết là đang có thai”…
Pháp luật hình sự và tố tụng hình sự Việt Nam với việc thực hiện CEDAW


100







tạp chí luật học số 3/2006

Phỏp lut hỡnh s Vit Nam ó cú mt s
quy nh nhm bo v ngi ph n khi h
cú thai hoc cú con nh cho dự h l ngi
phm ti.
Khi ngi ph n l ch th ca ti
phm, trờn c s nguyờn tc nhõn o ca
lut hỡnh s Vit Nam, BLHS hin hnh ó
quy nh: Khụng ỏp dng t hỡnh i vi
ph n cú thai hoc ph n ang nuụi con
di 36 thỏng tui khi phm ti hoc khi b
xột x. Khụng thi hnh ỏn t hỡnh i vi ph
n cú thai hoc ph n ang nuụi con di
36 thỏng tui. Trng hp ny hỡnh pht t
hỡnh chuyn thnh tự chung thõn (iu 35

BLHS). ng thi, BLHS cú quy nh kộo
di thi gian hoón, tm ỡnh ch chp hnh
hỡnh pht tự i vi ngi phm ti l ph n
cú thai, ph n ang nuụi con nh di 36
thỏng tui cho n khi con 36 thỏng tui
(iu 61, 62 BLHS).
Nguyờn tc bo v ph n v tr em ca
lut hỡnh s Vit Nam c th hin rừ nột
qua tỡnh tit Ngi phm ti l ph n cú
thai c quy nh l tỡnh tit gim nh trỏch
nhim hỡnh s theo im l khon 1 iu 46.
Quy nh v ti git con mi ca
BLHS (iu 95 BLHS) cng th hin rừ
chớnh sỏch khoan hng ca Nh nc i vi
ph n phm ti. Trng hp ngi ph n
trng thỏi mi sinh con (trong vũng 7 ngy tr
li) nu git con hoc vt b con mi do
nh hng nng n ca t tng lc hu hoc
trong hon cnh khỏch quan c bit thỡ mc
trỏch nhim hỡnh s c gim nh hn so
vi trng hp git ngi thụng thng.
Trng hp ny ngi phm ti ch b pht ci
to khụng giam gi n hai nm hoc b pht
tự t 3 thỏng n 2 nm. S d BLHS quy
nh gim nh hỡnh pht nh vy vỡ trong
trng thỏi mi sinh con, ngi ph n cú tõm
sinh lớ cha n nh, kh nng nhn thc v
kh nng iu khin hnh vi b hn ch.
Túm li, h thng phỏp lut Vit Nam
trong ú cú phỏp lut hỡnh s ó to ra c s

phỏp lớ tng i y , ton din m
bo thc thi quyn bỡnh ng nam n. Mc dự
trờn thc t vn cũn tn ti mt s hnh vi vi
phm quyn bỡnh ng nam n, hn ch c
hi phỏt trin ca n gii nhng chỳng ta tin
rng nhng hnh vi ny s b hn ch v tin
ti b loi b khi i sng xó hi bi chỳng
ta cú h thng phỏp lut tng i hon thin.
Vn quan trng l ch phỏp lut trong ú
cú phỏp lut hỡnh s phi c ỏp dng
nghiờm minh trờn thc t./.

(1). Nhỡn chung, nam gii khụng nhn thc c y
trỏch nhim ca mỡnh trong vic bo v sc kho
tỡnh dc ca ngi ph n. Ph n cú nhiu kh nng
lõy bnh t nhng ngi chng cú nguy c cao nh
cú hnh vi quan h tỡnh dc khụng an ton vi bn
tỡnh hoc gỏi mi dõm, tiờm chớch ma tuý. Mt cuc
iu tra xó hi hc cho thy ch cú 37% nam gii bit
mỡnh b HIV khi quan h tỡnh dc vi v cú dựng bao
cao su, cũn li 67% vn khụng dựng bao cao su. Xem:
Phõn tớch tỡnh hỡnh v xut chớnh sỏch nhm tng
cng s tin b ca ph n v bỡnh ng gii Vit
Nam, 9/2000, tr. 50.
(2). iu 6 CEDAW quy nh: Cỏc nc tham gia
Cụng c phi ỏp dng mi bin phỏp thớch hp k
c phỏp lut loi b mi hỡnh thc buụn bỏn ph
n v búc lt ph n lm ngh mi dõm.
(3). Xem: Ch th ca Th tng Chớnh ph v tng
cng hot ng vỡ s tin b ca ph n cỏc b,

cỏc c quan ngang b, c quan thuc Chớnh ph v u
ban nhõn dõn cỏc tnh, thnh ph trc thuc trung
ng ngy 15/7/2004.
(4). Xem: Bỏo cỏo quc gia ln th hai v tỡnh hỡnh
thc hin Cụng c ca Liờn hp quc v xoỏ b mi
hỡnh thc phõn bit i x i vi ph n, Nxb. Ph
n, H Ni 1999, tr. 41.