Bệnh AMD gây mù mắt ở người trên 55 tuổi ppt

Bệnh AMD gây mù mắt
ở người trên 55 tuổi

Hiện nay, số người lớn tuổi ở Hoa Kỳ ngày càng tăng lên, cho nên có nhiều
loại bệnh của người cao niên phát sinh mà trước nay chưa từng thấy.
Bệnh age-related macular degeneration (AMD), là một nguyên cơ hàng đầu
làm mù mắt cho những vị cao niên trên 55 tuổi hiện nay. Riêng ở Hoa Kỳ,
bệnh này đã ảnh hưởng hơn 10 triệu người trong nước. Vì số lượng những
người lớn tuổi càng ngày càng gia tăng, bệnh mù mắt do AMD đang trở
thành một nguy cơ lớn. AMD bắt đầu ảnh hưởng một mắt trước và sau một
vài năm mắt kia cũng sẽ bị theo.

Có hai loại AMD

AMD loại ướt xuất hiện khi những mạch máu lạ, bất bình thường, hình
thành ngay ở dưới macula. Những mạch máu này bể và rỉ máu, chất lỏng ra,
làm macula bị biến dạng và thành thẹo, cho nên macula bị hư chức năng. Vì
vậy, mắt người bị bệnh sẽ từ từ bị mờ rồi có thể trở thành mù hoàn toàn
trong những ca nặng. AMD loại ướt sẽ phát triển nhanh chóng hơn loại khô
rất nhiều, nhưng cũng may loại ướt chỉ xảy ra khoảng 10%.
90% kia là những người bị AMD loại khô. Ở dưới võng mạc có một màn
đặc biệt được mang tên “retinal pigment epithelium” (RPE). RPE từ từ sẽ
mỏng dần và bắt đầu tiết ra những chất màu vàng bất bình thường mang tên
là “drusen”. Những drusen này ngăn cản những tế bào mang chất dinh
dưõng đến retina làm hư hại macula. Hậu quả cuối cùng cũng sẽ đưa đến mù
lòa nhưng chậm hơn loại ướt, có thể là vài năm.
Trong những trường hợp này, AMD sẽ từ từ làm cho mắt bị mù hoàn toàn.
Trong thời gian đầu, mắt sẽ mờ, nhưng hình ảnh sẽ càng ngày càng trở nên

móp méo và mập mờ. Sau đó, mắt sẽ bị mù hoàn toàn trong những ca nặng.
Người mắc bệnh sẽ cảm thấy bơ vơ, tủi thân, và cảm thấy bị tình trạng suy
thoái. Những người thân trong gia đình nên cảm thông và giúp đỡ cho người
bệnh trong lúc này.
Cơ quan National Eye Institute (NEI), vào đầu thập niên 1990 đã thực hiện
một cuộc nghiên cứu kéo dài 10 năm về một “super” vitamin đặc biệt bao
gồm những chất bổ cho mắt để làm chậm lại sự phát triển của AMD. Kết
quả của cuộc nghiên cứu này đã được thông báo 5 năm trước đây đã tìm ra
rằng “super” vitamin gồm có vitamin A, C, E, beta-carotene, chất kẽm, chất
đồng khi uống mỗi ngày đã giảm được sự phát triển của AMD 25%.
Bắt đầu năm 2006, cơ quan NEI đã tiến hành một cuộc nghiên cứu lần thứ 2
để tìm hiểu thêm về chất dinh dưỡng omega-3-fatty acids có trong cá, lutein
và zeaxanthin có trong rau cải xanh, vì ba chất này đã không được nghiên
cứu trong lần đầu tiên.
Lutein và zeaxanthin là những chất làm nên sắc tố trong “macular” của
chúng ta. Hơn nữa, một số lượng lớn của hai chất này có tự nhiên trong mắt
của chúng ta. Hai chất này rất quan trọng vì chúng bảo vệ cho mắt không bị
thoái hóa.
So sánh với kết quả của cuộc thử nghiêm lần đầu tiên, kết luận của cuộc thí
nghiệm thứ nhì đề nghị rằng “super” vitamin để bảo vệ nhãn quan nên bỏ đi
thành phần vitamin A (vì quá nhiều vitamin A sẽ làm hư gan), bỏ đi thành
phần beta-carotene. Số lượng vitamin C thì vẫn giữ như cũ, giảm bớt số
lượng vitamin E, và bớt 50% chất kẽm.
Lutein và zeaxanthin rất quan trọng cũng như omega-3-fatty acids. Trong
những cuộc thí nghiệm, kết quả cho thấy nếu như chúng ta không ăn đủ chất
lutein, zeaxanthin, và omega-3-fatty acids thì khả năng bị AMD loại ướt rất
cao.
Omega-3-fatty acids là chất vitamin có rất nhiều trong cá. Nếu chúng ta ăn
nhiều cá nướng hoặc hấp, thì sẽ giảm bớt được khả năng bị AMD loại ướt.
Ngược lại, trong dầu chiên (vegetable oil) chứa rất nhiều chất omega-6-fatty

acids, và trong những cuộc thí nghiệm năm 2001 đã cho thấy nếu chúng ta
ăn nhiều chất này, thì nguy cơ bị AMD sẽ cao hơn. Kiều Liên xin nhắc các
bạn đừng vội nghĩ là mình có thể bảo vệ sức khoẻ bằng cách ăn cá chiên.
Người nào dễ mắc bệnh AMD?
- Di truyền trong gia đình.
- Hút thuốc (mặc dù đã bỏ).
- Da tái hoặc màu mắt lợt.
- Sống hoặc làm việc ngoài trời nhiều mà không bảo vệ mắt.
- Những cá nhân bị béo phì dễ bị mắc bệnh AMD.
- Nữ giới dễ bị mắc bệnh hơn nam giới.
- Không ăn đủ ba chất dinh dưỡng lutein, zeaxanthin và omega-3-fatty acids.
Nói tóm lại, để bảo vệ cho mắt và nhãn quan, nên ăn nhiều rau cải xanh, cá
hấp hoặc nướng, tập thể dục đều đặn, tránh làm việc quá nhiều ngoài nắng
hoặc khi phải làm việc lâu ngoài trời, nhớ đeo mắt kiếng có chất chống tia
cực tím của mặt trời (UV coating) để bảo vệ mắt, không nên hút thuốc và
nhớ đi khám mắt định kì để tránh bị bệnh mắt.