04/03/14 1
CIV. LÝ THUYẾT VỀ SẢN
XUẤT VÀ CHI PHÍ
A.Lý thuyết về sản xuất
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng suất biên
giảm dần
II.Phối hợp các yếu tố có chi phí thấp nhất
B.Lý thuyết về chi phí sản xuất
I.Một số khái niệm
II.Phân tích chi phí SX trong ngắn hạn
III.Phân tích chi phí SX trong dài hạn
04/03/14 2
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
1.Hàm sản xuất (the production function)
Diễn tả mối tương quan vật thể giữa
số lượng sản phẩm được sản xuất ra
và các yếu tố sản xuất được sử dụng
tương ứng với trình độ kỹ thuật nhất
đònh
.
04/03/14 3
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Dạng tổng quát của hàm sản xuất:
Q = f (a, b. c ….)
Với Q: số lượng sản phẩm đầu ra
a,b,c…: số lượng yếu tố sản xuất
04/03/14 4
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Để đơn giản, ta chia các yếu tố sản
xuất thành hai loại là :
Vốn (K)
Lao động (L)
⇒ Hàm sản xuất có thể viết lại:
Q = f (K, L)
04/03/14 5
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Thể hiện:
Phương pháp sản xuất hiệu quả
Q phụ thuộc các yếu tố đầu vào:
Một YTSX thay đổi ⇒ Q thay đổi
Các YTSX thay đổi ⇒ Q thay đổi
Kỹ thuật sản xuất thay đổi⇒ hàm sản
xuất thay đổi.
04/03/14 6
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Để phân biệt tác động của:
Thay đổi một yếu tố sản xuất
Thay đổi tất cả yếu tố sản xuất
đến Q ta phân biệt:
Hàm sản xuất ngắn hạn
Hàm sản xuất dài hạn
04/03/14 7
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Ngắn hạn (short run) là khoảng thời gian
có 1 hoặc 1 số các yếu tố sản xuất thay
đổi về số lượng còn các YTSX khác
không đổi về số lượng trong quá trình
sản xuất.
Do đó, trong ngắn hạn các YTSX được
chia làm hai loại:
04/03/14 8
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Yếu tố sản xuất cố đònh: không đổi trong
trong thời gian ấy: Vốn, nhân viên quản
trò tối cao… biểu thò cho quy mô sản xuất
nhất đònh.
Yếu tố sản xuất biến đổi: dễ dàng thay
đổi về số lượng như: nguyên, nhiên, vật
liệu, lao động trực tiếp …
04/03/14 9
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Trong ngắn hạn quy mô sản xuất của DN ø
không đổi
DN có thể thay đổi Q ngắn hạn, bằng
cách thay đổi YTSX biến đổi.
04/03/14 10
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Trong ngắn hạn:
Vốn (K) được coi là YTSX cố đònh
Lao động (L) là YTSX biến đổi
Hàm sản xuất trong ngắn hạn có dạng:
),( LKfQ =
04/03/14 11
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Dài hạn (long run)
Là thời gian đủ để thay đổi tất cả các YTSX
được sử dụng
Mọi YTSX đều biến đổi.
Quy mô sản xuất thay đổi
Q trong dài hạn thay đổi nhiều hơn so với Q
trong ngắn hạn.
04/03/14 12
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Khi tất cả các YTSX đều biến đổi, ta
có hàm sản xuất dài hạn:
Q = f ( K,L)
04/03/14 13
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
2.Đònh luật năng suất biên giảm dần
Nếu gia tăng số lương của một hoặc một số yếu
tố sản xuất biến đổi trong khi những yếu tố sản
xuất khác cố đònh thì tổng sản lượng sẽ gia
tăng ,dến một số lượng nhất đònh nào đó của
ytsx biến đổi thì tổng sản lượng sẽ gia tăng nhỏ
dần. Nếu tiếp tục gia tăng số lượngá yếu tố sản
xuất biến đổi thì tổng sản lượng sẽ tối đa rồi sau
đó sẽ giảm
04/03/14 14
Ñ L Q AP
L
MP
L
Caùc giai
ñoaïn SX
1 0 0 / /
GÑ I
1 1 3
3
3
I
1 2 7 3,5 4
I
1 3 12 4
5
I
1 4 16 4 4
GÑ II
1 5 19 3,8
3
II
1 6 21 3,5
2
II
1 7 22 3,14 1
II
1 8 22
2,75
0
GÑ III
1 9 21
2,33
-1
III
1 10 15
1,5
-6
III
04/03/14 15
L
Q
Q(L)
O
L
AP
L
MP
L
1
2
3 4
8 9
8
43
1
A
B
C
D
E
C
D
A
2
∆Q
∆L
B
I
NS
04/03/14 16
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Nhận xét về tổng sản lượng:Trong giai đoạn
1,tổngsản lượng gia tăng nhanh chứng tỏ rằng
các phối hợp của các ytsx trong giai đoạn này
chưa đạt hiệu quả cao.
Trong giai đoạn 2 tổng sản lượng gia tăng nhỏ
dần,cho thấy những phối hợp các ytsx trong giai
đoạn này đạt hiệu quả cao nhất.
Trong giai đoạn 3, tổng sản lượng đạt tối đa rồi
giảm cho thấy các phối hợp của các ytsx trong
giai đoạn này không có hiệu quả.
04/03/14 17
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Năng suất trung bình (Average product)
Năng suất trung bình của một YTSX biến
đổi là số sản phẩm SX tính trung bình trên
mỗi đơn vò YTSX sử dụng.
Công thức tính năng suất trung bình của
lao động:
L
Q
AP
L
=
04/03/14 18
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
. Năng suất biên ( Marginal product)
Năng suất biên của một YTSX biến đổi
là
s s n ph m t ng thêm trong tổng sản lượng ố ả ẩ ă
khi s d ng thêm một đơn vò YTSX biến đổiử ụ
trong khi các YTSX khác được giữ nguyên.
04/03/14 19
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Năng suất biên của một YTSX biến đổi
là phần thay đổi trong tổng sản lượng
khi thay đổi một đơn vò YTSX biến đổi
trong khi các YTSX khác được giữ nguyên.
Công thức tính MP của lao động:
L
Q
MP
L
∆
∆
=
04/03/14 20
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Trên đồ thò MP
L
chính là độ dốc của
đường tổng sản lượng.
Nếu hàm sản xuất liên tục, thì MP là đạo
hàm bậc nhất của hàm sản xuất:
L
Q
MP
L
∆
∆
=
04/03/14 21
I.Hàm sản xuất và đònh luật năng
suất biên giảm dần
Mối quan hệ giữa AP
L
và MP
L
Khi MP
L
> AP
L
⇒ AP
L
↑
Khi MP
L
< AP
L
⇒ AP
L
↓
Khi MP
L
= AP
L
⇒ AP
L
max
04/03/14 22
II.Phối hợp các yếu tố có chi phí
thấp nhất
1. Phối hợp các YTSX với chi phí tối
thiểu
2. Đường đẳng lượng và đường đẳng
phí
3. Năng suất theo quy mô
04/03/14 23
II.Phối hợp các yếu tố có chi phí
thấp nhất
1. Phối hợp các YTSX với chi phí tối
thiểu
VD : Một DN SX SP X, máy móc thiết bò cố
đònh không thay đổi, doanh nghiệp sử dụng 2
YTSX A và B chúng có thể thay đổi về số lương.
Vấn đề đặt ra: DN phải sử dụng 2 YTSX A và B
theo tỷ lệ phối hợp nào để:
Q cho trước → TCmin?
hoặc CPSX cho trước → Qmax
04/03/14 24
II.Phối hợp các yếu tố có chi phí
thấp nhất
Cho biết P
A
= 2 đvt, P
B
= 1 đvt.
Chi phí cho 2 yếu tố này là 26 đvt/
ngày.
Kỹ thuật SX được biểu thò qua biểu
năng suất biên của 2 yếu tố sản xuất A
và B như sau:
04/03/14 25
A(ñvvt) MP
A
B(ñvvt) MP
B
5
10
7 6
6 9 8 5
7 8 9 4
8 6 10 3
9 3 11 1
10 0 12 0