Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5

Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
PHẦN THỨ NHẤT :
I/ BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI:
Trong vài thập kỉ gần đây, đã có sự bùng nổ về thông tin hay còn gọi là
“Thời đại thông tin”. Trong bối cảnh đó, ngành Tin học được hình thành và phát
triển thành một ngành khoa học độc lập với các nội dung, mục tiêu, phương pháp
nghiên cứu riêng và ngày càng có nhiều ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực
hoạt động của đời sống xã hội.
Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Đảng và Nhà nước đã đưa
môn Tin học vào trong nhà trường, vào hệ thống giáo dục nhằm giúp học sinh
theo kịp với trình độ phát triển của cả nước và thế giới. Đưa Tin học vào nhà
trường nói chung và Tiểu học nói riêng là một việc làm thiết thực để các em làm
quen dần với lĩnh vực công nghệ thông tin, tạo nền móng ban đầu để học những
phần nâng cao tiếp theo.
Trong những năm gần đây, hoạt động dạy và học Tin học đang thu hút sự
quan tâm, chú ý của toàn xã hội. Trước sự quan tâm ấy, chúng tôi – những giáo
viên dạy môn Tin học luôn trăn trở về phương pháp giảng dạy của mình. Làm
sao để nâng cao chất lượng dạy và học Tin học? Làm sao để các em có thể hiểu
và yêu thích môn học này? Làm thế nào để học sinh tích cực và hứng thú trong
từng tiết học? Là giáo viên trực tiếp đứng lớp tôi không ngừng phấn đấu trau dồi
kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức các môn liên quan, thường xuyên
học hỏi kinh nghiệm để hoàn thiện hơn trong quá trình giảng dạy.
Nhưng có lẽ một điều quan trọng hơn không những riêng bản thân tôi mà
toàn xã hội đang quan tâm đó là việc tự rèn kỹ năng sống của các em. Làm thế
nào để các em có đủ tự tin, bản lĩnh bước vào đời? Đó chính là vấn đề quan
1
MÔÛ ÑAÀU
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
trọng nhất đặt ra cho những người có nhiệm vụ trồng người như chúng tôi. Như

chúng ta đã biết trong giai đoạn xã hội hóa và hội nhập quốc tế hiện nay, nguồn
lực con người Việt Nam trở nên có ý nghĩa quan trọng, quyết định sự thành
công của công cuộc phát triển đất nước. Do đó, giáo dục ngày càng có vai trò và
nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng thế hệ người Việt Nam mới, đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
II/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Các nhà tâm lí học nghiên cứu và chỉ ra rằng hứng thú có một vai trò quan
trọng trong quá trình hoạt động của con người. Nó là động cơ thúc đẩy con
người tham gia tích cực vào hoạt động đó. Khi được làm việc có hứng thú dù
phải khó khăn con người cũng vẫn cảm thấy thoải mái và đạt được hiệu quả cao.
Trong hoạt động học tập, hứng thú có vai trò hết sức quan trọng. Thực tế cho
thấy hứng thú đối với các bộ môn của học sinh tỉ lệ thuận với kết quả học tập của
các em.
Cũng như các môn học khác, môn Tin học có nhiệm vụ và khả năng góp
phần vào việc thể hiện mục tiêu đào tạo của nhà trường. Đồng thời, cung cấp cho
học sinh những kiến thức cơ bản về khoa học máy tính, trang bị cho học sinh
một số kỹ năng cần thiết để học tập và làm việc hiệu quả.
Bản thân là một giáo viên Tin học, tôi nhận thức được rằng bên cạnh sự
truyền đạt kiến thức đến cho các em, tôi còn phải có nhiệm vụ hết sức quan trọng
đó là giáo dục, uốn nắn các em thành những con ngoan trong gia đình, trò giỏi
trong nhà trường và hữu ích cho xã hội. Ca dao có câu: “Dạy con từ thưở còn
thơ” - câu ca dao ấy đúng với cả ngày xưa và ngày nay. Thật vậy việc hình thành
và phát triển con người mới trước tiên là phải rèn luyện ngay từ lứa tuổi Tiểu
học. Trẻ em hôm nay là tương lai đất nước mai sau. Nếu được giáo dục tốt sẽ
thúc đẩy đất nước đi lên. Như Bác Hồ kính yêu đã từng dạy: “Dân tộc Việt Nam
có trở nên vẻ vang hay không, đất nước Việt Nam có thể sánh vai với các cường
2
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
quốc năm châu hay không chính là nhờ một phần lớn vào công học tập của các

cháu”. Nhận thức được tầm quan trọng này, giáo dục các em học sinh ở lứa tuổi
Tiểu học mà nhất là các em khối lớp 5 đang trong độ tuổi phát triển mạnh về thể
chất lẫn nhận thức là việc làm hết sức cấp thiết. Do đó, tôi nghĩ tạo sự hứng thú
trong từng tiết học Tin học lồng ghép với rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là
một việc làm hết sức cần thiết .
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Người có tài mà không có đức là
người vô dụng; Người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Đối với
lứa tuổi học sinh trong giai đoạn hiện nay thì “tài” – tri thức, kiến thức, kỹ năng
học tập, kỹ năng làm việc và “đức” – đạo đức, nhân cách làm người luôn là hai
yếu tố song hành, gắn chặt với nhau tạo nên con người hoàn thiện. Một nền giáo
dục thành công cần chăm lo phát triển cả hai mặt tài – đức cho học sinh.
Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề giáo dục đạo đức cho các em học sinh đang
thể hiện nhiều vấn đề gây nhức nhối trong dư luận xã hội. Tình trạng bạo lực học
đường ngày một đáng báo động. Học sinh vi phạm pháp luật, học sinh đánh
nhau, học sinh đánh giáo viên, các clip học sinh, nữ sinh đánh nhau xuất hiện
ngày càng nhiều như một bệnh dịch. Nhiều học sinh sống khép kín, bị lôi cuốn
vào thế giới ảo trên mạng Internet, nghiện game online.
Nhận thức được sự cấp thiết của vấn đề, Bộ GD&ĐT đã phát động phong
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong đó nội dung thứ
ba trong năm nội dung chính là “Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh”. Học
sinh sống trong xã hội phát triển cần phải được trang bị những kỹ năng thích hợp
để hòa nhập với cộng đồng , với xu thế toàn cầu hóa. Đối với học sinh, đặc biệt
là học sinh bậc Tiểu học cần phải được giáo dục, rèn luyện kỹ năng sống. Giáo
dục kỹ năng sống càng trở nên cấp thiết đối với thế hệ trẻ, bởi vì các em là
những chủ nhân tương lai của đất nước. Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình
thành những giá trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám
3
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
phá song còn thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị

lôi kéo, kích động,…Vì vậy, việc lồng ghép các môn học vào giáo dục kỹ năng
sống cho thế hệ trẻ là rất cần thiết.
Trực tiếp đứng lớp giảng dạy môn Tin học, tôi có nhiệm vụ giúp cho các em
hiểu được vai trò hết sức quan trọng của lĩnh vực công nghệ thông tin trong xã
hội hiện đại, tin học đã làm thay đổi nhận thức của con người và ứng dụng trong
hầu hết các hoạt động của xã hội loài người để từ đó các em dần hình thành được
những ước mơ, hoài bão cho mình để sau này sẽ trở thành những thế hệ trẻ năng
động, sáng tạo, nắm vững tri thức khoa học công nghệ , làm chủ trong mọi hoàn
cảnh công tác và hoạt động xã hội trong thời kỳ công nghiệp hóa và hiện đại hóa
đất nước. Bên cạnh đó, tôi cũng có trách nhiệm giáo dục, rèn kỹ năng sống cho
các em.
Tôi luôn trăn trở trước tình trạng các em bị lôi cuốn vào thế giới ảo trên
mạng Internet, nghiện game online nhất là khi tôi là một giáo viên chuyên về
lĩnh vực tin học. Chính vì thế càng thôi thúc tôi phải tìm ra một phương pháp dạy
sao cho phù hợp, giúp các em vừa yêu thích bộ môn Tin học, hiểu được lợi ích
của chiếc máy vi tính để ứng dụng vào việc học và cuộc sống như thế nào; đồng
thời cũng chỉ ra cho các em biết tác hại của việc nghiện game online nguy hiểm
ra sao. Hơn thế nữa, các em ở khối lớp 5 chỉ còn một khoảng thời gian ngắn nữa
thôi sẽ rời xa mái trường Tiểu học tiếp tục bước vào cấp học cao hơn – cấp học
sinh THCS. Và cấp học này chính là bước chuyển tiếp từ lứa tuổi thiếu niên
sang lứa tuổi dậy thì. Các em sẽ có nhiều biến đổi sâu sắc về chất và lượng. Ở
lứa tuổi này nếu được quan tâm giáo dục tốt sẽ để lại trong quá trình phát triển
nhân cách một định hướng tốt. Chính vì vậy, tôi xin được đóng góp một sáng
kiến kinh nghiệm có tựa đề : “ Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép
với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5 ” với mong muốn cùng đồng nghiệp
trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau để có thể hoàn thành tốt công việc giảng
4
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
dạy và giúp các em học sinh sẽ có đủ tự tin, bản lĩnh tiếp tục bước vào cấp học

THCS cũng như có đủ nghị lực, niềm tin để ứng phó với mọi khó khăn mà trong
cuộc sống các em chắc chắn sẽ gặp.
III/ MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Nghiên cứu thực trạng học tập môn Tin học của học sinh lớp 5. Từ đó, tìm ra
mối quan hệ giữa hứng thú, động cơ, thái độ học tập và kết quả học tập của học
sinh, góp phần xây dựng những phương pháp dạy và học tốt nhằm nâng cao
hứng thú, tăng cường hiệu quả giảng dạy cũng như chất lượng học tập môn Tin
học cho học sinh lớp 5.
5
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Giúp học sinh thích ứng được với cuộc sống đầy những biến động khôn
lường (những tác động của tự nhiên và xã hội hiện đại)
Giúp các em biết tự bảo vệ, rèn kỹ năng sống cho chính bản thân mình.
IV/ NHIỆM VỤ, PHẠM VI, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU:
1/ Nhiệm vụ nghiên cứu:
* Căn cứ vào tình hình thực tế của học sinh khối lớp 5, tôi đề ra một số
nhiệm vụ như sau:
Giúp cho học sinh có hứng thú, tiếp thu bài nhanh hơn, kích thích sự tìm tòi,
sáng tạo của học sinh.
Giúp cho những chủ nhân tương lai của đất nước lĩnh hội cơ bản về tin học
một cách hệ thống, khoa học và có hiệu quả nhất.
Đề xuất những biện pháp nhằm góp phần nâng cao hiệu quả việc rèn kỹ
năng sống cho học sinh toàn trường nói chung và khối lớp 5 nói riêng.
2/ Đối tượng nghiên cứu:
Do thời gian có hạn nên chỉ tập trung nghiên cứu học sinh khối lớp 5 Trường
Tiểu học A An Hữu – Cái Bè – Tiền Giang.
3/Giới hạn của đề tài:
Áp dụng cho giáo viên dạy Tin học và học sinh của Trường Tiểu học A An

Hữu –Cái Bè – Tiền Giang.
4/Địa điểm, phạm vi nghiên cứu:
a) Địa điểm:
Trường Tiểu học A An Hữu – Cái Bè – Tiền Giang.
b) Phạm vi nghiên cứu:
Các tiết dạy theo thời khóa biểu.
Các nội dung liên quan đến vấn đề nâng cao hứng thú học tập cho học sinh
6
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Nghiên cứu vai trò và nhiệm vụ của giáo viên trong việc tăng cường giáo
dục đạo đức, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh ở trường.
5. Thời gian nghiên cứu:
 Tháng 9/2012: Chọn đề tài, đăng ký đề tài.
 Tháng 10/2012: Tìm đọc các tài liệu có liên quan đến đề tài.
 Tháng 11/2012: Thu thập và xử lý thông tin.
 Tháng 12/2012: Viết nháp, chỉnh sửa.
 Tháng 01/2013: Hoàn thành đề tài.
 Tháng 02/2013: Nộp đề tài.
6/ Phương pháp nghiên cứu:
Để tiến hành đề tài sáng kiến kinh nghiệm này, tôi đã sử dụng các phương
pháp sau đây:
a . Phương pháp nghiên cứu lý thuyết :
Đọc tài liệu làm rõ các khái niệm như tạo sự hứng thú, rèn kỹ năng sống,
phương pháp dạy học, xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài.
b. Phương pháp quan sát :
Sử dụng phương pháp này nhằm giúp cho giáo viên nắm được tình hình học
tập của học sinh,để biết được khả năng tiếp thu, thái độ hứng thú, phản xạ của
học sinh trong giờ học.
c. Phương pháp điều tra :

Điều tra nắm tình hình tổ chức tiết học môn Tin học, tinh thần thái độ tham
gia hoạt động học tập của học sinh.
d. Phương pháp đàm thoại :
Nắm bắt rõ thêm thực trạng dạy - học cũng như suy nghĩ, khó khăn của giáo
viên và học sinh về phương pháp này.
e. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động :
7
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Qua sản phẩm của các đối tượng để tìm hiểu :Đổi mới của giáo viên trong
nhận thức cũng như soạn giảng lên lớp. Kết quả học tập của học sinh .
f. Phương pháp thực nghiệm :
Thực nghiệm trên chính các tiết dạy của tôi ở lớp 5 nhằm kiểm tra việc đối
chiếu kết quả nhóm thực nghiệm theo giải pháp đề xuất với kết quả của nhóm
đối chứng để rút ra kết luận và bài học kinh nghiệm .
g .Phương pháp thống kê :
Thống kê, xử lý các số liệu thu được từ kết quả điều tra thực trạng và kết
quả thu được qua thực nghiệm .
8
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
PHẦN THỨ HAI :
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Với những tiết dạy thích hợp, tôi mạnh dạn đưa một số biện pháp nhỏ mà
bản thân tự đúc kết được (Chủ yếu là những biện pháp bản thân tự đặt, tự chế).
Ghi chép lại những thành công và thất bại, những ưu điểm và hạn chế để tiết sau
thực hiện hoàn chỉnh hơn, hiệu quả hơn.
Xem xét, so sánh hiệu quả về mặt tư tưởng, tâm lí học sinh và chất lượng
tiết dạy giữa tiết dạy có sử dụng các biện pháp tạo hứng thú và tiết dạy không có
sử dụng các biện pháp tạo hứng thú.

*Tầm quan trọng của hứng thú đối với các hoạt động sống và hoạt động học
Sự hứng thú thể hiện trước hết ở sự tập trung chú ý cao độ, sự say mê của
chủ thể hoạt động. Sự hứng thú gắn liền với tình cảm của con người, nó là động
cơ thúc đẩy con người tham gia tích cực vào hoạt động đó. Trong bất cứ công
việc gì, nếu có hứng thú làm việc con người sẽ có cảm giác dễ chịu. Hứng thú là
động cơ thúc đẩy con người tham gia hoạt động tích cực và sáng tạo hơn. Ngược
lại nếu không có hứng thú, dù là hành động gì cũng sẽ không đem lại kết quả
cao. Đối với các hoạt động nhận thức, sáng tạo, hoạt động học tập, khi không có
hứng thú sẽ làm mất đi động cơ học, kết quả học tập sẽ không cao, thậm chí xuất
hiện cảm xúc tiêu cực.
Khi con người có nhu cầu học tập, xác định được mức độ cần đạt thì xuất
hiện động cơ học tập. Động cơ học tập được thể hiện ở đối tượng của hoạt động
học, tức là những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo…mà giáo dục đem lại. Các động cơ
này tạo thành cấu trúc xác định có thứ bậc của các kích thích, trong đó có một số
động cơ là chủ đạo, cơ bản, một số động cơ khác là phụ, là thứ yếu. Động cơ học
9
NỘI DUNG
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
tập của trẻ như là sự định hướng của các em đối với việc lĩnh hội tri thức, với
việc dành điểm tốt và sự ngợi khen của cha mẹ, giáo viên…
Muốn nâng cao hứng thú trước hết phải hình thành, giáo dục động cơ học
tập, nhu cầu học tập đúng đắn. Động cơ học tập tốt không tự dưng có mà cần
phải được xây dựng, hình thành trong quá trình học sinh đi sâu chiếm lĩnh tri
thức với sự hướng dẫn của thầy cô giáo. Động cơ học tập là muôn hình muôn vẻ,
muốn phát động động cơ học tập đúng đắn, động cơ chiếm lĩnh tri thức thì trước
hết cần phải khơi dậy ở các em nhu cầu nhận thức, nhu cầu chiếm lĩnh đối tượng
học tập vì nhu cầu chính là nơi khơi nguồn của tính tự giác, tính tích cực học tập.
Mặt khác, hành vi của con người phụ thuộc vào nhiều khả năng khách quan,
nhất là ở những học sinh có nhân cách chưa hình thành ổn định, chưa có mục

đích sống chủ đạo, cho nên môi trường khách quan cần có những điều kiện thuận
lợi, là mảnh đất màu mỡ để ươm mầm cho hứng thú phát triển: thư viện phong
phú các đầu sách, thực hành đầy đủ, những kỳ vọng, sự động viên của thầy cô và
gia đình.
Hứng thú học tập của học sinh được tăng cường phần lớn chịu sự ảnh hưởng
bởi giáo viên. Do đó, giáo viên cần không ngừng trau dồi kỹ năng, phẩm chất
đạo đức, nghề nghiệp, cải tiến phương pháp giảng dạy, đảm bảo việc truyền thụ
tri thức ngày càng chính xác, hấp dẫn, có chất lượng. Giáo viên cần giúp cho học
sinh thấy được ý nghĩa và vai trò của các kiến thức môn học đối với cuộc sống;
giúp học sinh biết cách học thích hợp đối với mỗi bộ môn, tăng cường thời
lượng, chất lượng thực hành cho bộ môn, nắm vững lý thuyết, luôn có sự vận
dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống và giải quyết các tình huống trong đời
sống theo các khía cạnh khác nhau. Cần có những bài giảng nêu vấn đề, những
giờ thảo luận trên lớp, những trò chơi mang tính chất giáo dục để kích thích
hứng thú học tập cho các em. Quá trình kích thích hứng thú không chỉ diễn ra ở
bài giảng này hay bài giảng khác mà cần phải diễn ra trong suốt quá trình dạy
10
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
học. Do đó, trong quá trình giảng dạy, người giáo viên cần tạo ra các hoàn cảnh
nhằm kích thích hứng thú học tập của học sinh, tăng tính tích cực của trí tuệ.
Trong giảng dạy, giáo viên cần chỉ ra được cái mới, cái phong phú, nhiều
hình nhiều vẻ, tính chất sáng tạo và triển vọng trong hoạt động học tập để tạo ra
hứng thú vững chắc cho học sinh trong quá trình học tập.
* Nhận thức về sự cần thiết của công nghệ thông tin – Tin học
Chúng ta đang sống trong một thời đại mới, thời đại phát triển rực rỡ của
công nghệ thông tin. Công nghệ thông tin đến với từng người quản lý, từng
người dân, nhà khoa học, người nông dân, bà nội trợ, học sinh ….Không có lĩnh
vực nào, không có nơi nào không có mặt của công nghệ thông tin. Công nghệ
thông tin tăng cường năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, hỗ trợ có hiệu

quả cho quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của
nhân dân, đảm bảo an ninh quốc phòng và tạo khả năng đón đầu để thực hiện
thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Công nghệ thông tin là chiếc
chìa khoá để mở cánh cổng vào nền kinh tế tri thức. Công nghệ thông tin sẽ
nhanh chóng thay đổi thế giới một cách mạnh mẽ, sự chuyển đổi này có vị thế
trong lịch sử như một cuộc cách mạng kinh tế - xã hội và có ảnh hưởng to lớn
đến đời sống con người.

11
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Đối với y tế, việc ứng dụng những tiến bộ của khoa học kỹ thuật và công
nghệ thông tin đã trở thành một hình thức phổ biến có tác dụng hỗ trợ kịp thời
và thiết thực trong việc chữa bệnh cho nhân dân.
Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, việc ứng dụng công nghệ thông tin đã góp
phần nâng cao chất lượng dạy và học ở các cấp, các bậc học, mở rộng thêm
nhiều loại hình đào tạo như đào tạo từ xa, phối hợp liên kết giữa các trường, các
Quốc gia với nhau đang nhằm đưa chất lượng giáo dục của nước ta ngang bằng
với các nước trong khu vực và trên thế giới.
12
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
An ninh quốc phòng cũng có những thay đổi cơ bản, công nghệ thông tin đã
tạo ra những thế hệ vũ khí, phương tiện chiến tranh "thông minh", từ đó xuất
hiện hình thái chiến tranh, phương thức tác chiến mới, làm thay đổi sâu sắc học
thuyết quân sự của nhiều quốc gia.
Sự phát triển của công nghệ thông tin đã làm thay đổi cơ bản cơ cấu kinh tế,
phương thức tổ chức và sản xuất, cách tiếp cận của từng người tới tri thức, giải
trí, phương pháp tư duy và giải quyết công việc và các mối quan hệ trong xã hội.
Hơn nữa, chính bản thân công nghệ thông tin đã trực tiếp tạo ra sự biến đổi lớn

lao trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.
13
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Do đó việc trang bị kiến thức về công nghệ thông tin – Tin học vững chắc
cho học sinh là một việc làm cấp thiết, mang tính thời đại.
* Mục tiêu của Giáo dục phổ thông theo luật giáo dục năm 2005:
Điều 27. Mục tiêu của giáo dục phổ thông, trong đó đối với Tiểu học
như sau:
Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về
đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá
nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã
hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh
tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Giáo dục tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho
sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ
năng cơ bản để học sinh tiếp tục học THCS.
Thực hiện nghị quyết 40/2008/CT-BGD&ĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008
của Bộ giáo dục và đào tạo về việc phát động phong trào thi đua: "Xây dựng
trường học thân thiện học sinh tích cực" trong các trường phổ thông giai đoạn
2008-2013, trong đó nội dung : Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh phù hợp
với lứa tuổi của học sinh.
14
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
15
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh là một việc làm hết sức cần thiết

của xã hội, các em không chỉ biết học giỏi về kiến thức mà còn phải luyện những
kĩ năng sống qua đó tạo cho các em một môi trường lành mạnh, an toàn, tích
cực, vui vẻ để trang bị cho các em vốn kiến thức, kĩ năng, giá trị sống để bước
vào đời tự tin hơn.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Ngày nay học sinh rất ít có hoài bão, ước mơ. Phụ huynh vì bận nhiều công
việc nên ít quan tâm, giúp đỡ con em trong các hoạt động cần thiết, làm cho các
em rất rụt rè thiếu tự tin khi giao tiếp hoặc tham gia các hoạt động bởi các em bị
cuốn hút theo các trò chơi điện tử và hệ thống ảo trên hệ thống Internet. Đây là
những trò chơi làm cho các em xa lánh với môi trường sống thực tế và thiếu sự
tương tác giữa con người với con người, kĩ năng xã hội của học sinh ngày càng
kém. Điều này dẫn đến tình trạng học sinh trở nên ích kỉ, không quan tâm đến
cộng đồng. Câu hỏi mà chúng ta thường đặt ra cho học sinh tiểu học là ngoài
những kiến thức phổ thông về toán, khoa học và nhân văn, học sinh cần học điều
gì để giúp các em hội nhập với xã hội, trở thành công dân có ích cho cộng đồng.
Vì thế đây cũng là nỗi lo lắng, đặt ra cho mỗi giáo viên những suy nghĩ, trăn trở.
Dạy kỹ năng sống trong nhà trường vẫn được coi là một trong những hướng
đi quan trọng để chống sự xuống cấp đạo đức của một bộ phận học sinh hiện
nay.
Việc lồng ghép môn Tin học vào rèn kỹ sống cho học sinh của trường nói
chung và khối lớp 5 nói riêng là rất cần thiết nhằm giúp các em làm quen với các
môn học về kỹ năng sống như: giao tiếp, thuyết trình, làm việc theo nhóm, khả
năng lãnh đạo, tổ chức thậm chí là giải quyết các vấn đề liên quan đến tệ nạn xã
hội, vấn đề môi trường, sẽ giúp các em tự tin, chủ động và biết cách xử lý mọi
tình huống trong cuộc sống. Và việc tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng
16
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh tại trường Tiểu học A An Hữu đã gặp
được một số thuận lợi và khó khăn như sau:

1. Thuận lợi:
* Nhà trường:
Trường Tiểu học A An Hữu có 29 lớp, đội ngũ giáo viên là 46 giáo viên,
trong đó có 2 giáo viên dạy Tin học.
Ban giám hiệu nhà trường và tập thể giáo viên luôn quan tâm đến việc giáo
dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho học sinh đặt lên hàng đầu.
Nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc
dạy và học môn Tin học.
Toàn trường có 23 máy vi tính. Trong đó:
1 phòng máy vi tính (gồm 17 máy được nối mạng Internet).
6 máy vi tính phục vụ cho công tác quản lý, kế toán, công tác Đội, thư
viện ( tất cả đều nối mạng Internet).
4 máy in; 1 máy photocopy.
* Giáo viên:
Giáo viên được đào tạo những kiến thức cơ bản về tin học để đáp ứng yêu
cầu cho dạy và học môn tin học trong bậc tiểu học.
Bản thân giáo viên tự học và bồi dưỡng thêm kiến thức Tin học cho mình :
qua tài liệu tham khảo, sách báo, qua bạn đồng nghiệp…
Giáo viên ở xa nhà an tâm công tác vì được nhà trường tạo mọi điều kiện về
nơi ở khá phù hợp.
Giáo viên của trường đều rất quan tâm, trăn trở, làm thế nào để rèn luyện kĩ
năng sống có hiệu quả để trường trở thành môi trường giáo dục tin cậy cho phụ
huynh học sinh về mọi mặt.
* Học sinh:
17
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới
nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành.
Trong giờ học, học sinh rất say mê học tập, tích cực phát biểu trong giờ học.

Phụ huynh học sinh đã có sự quan tâm đến việc học môn Tin học nhất là từ
khi có cuộc thi giải toán và tiếng anh trên mạng đã thu hút đông đảo các em học
sinh tham gia.
2. Khó khăn:
* Nhà trường:
Hệ thống máy chiếu của trường đã bị xuống cấp trầm trọng, gây trở ngại
trong việc dạy giáo án điện tử.
Nhà trường đã có một phòng máy vi tính để cho học sinh học nhưng vẫn
còn hạn chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi ca thực hành có tới 3 – 4 em
ngồi cùng một máy nên các em không có nhiều thời gian để thực hành làm bài
tập một cách đầy đủ.
Đời sống kinh tế của nhân dân, địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít
học sinh ở nhà có máy vi tính.
Trường có hai điểm cách nhau trên 1km nên khó khăn cho học sinh lớp Ba
ở điểm phụ ( Giao Miệng ) mỗi khi đến lớp.
* Giáo viên:
Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học nên
chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu chưa có sự thống nhất và
hoàn chỉnh.
Chưa nắm rõ về tâm lý lứa tuổi của từng em.
* Học sinh:
Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ yếu
chưa có máy riêng ở nhà. Do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em
còn hạn chế.
18
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Đây là môn học tự chọn nên một số học sinh chưa học nghiêm túc và phụ
huynh chưa thật sự quan tâm.
Một vài em được gia đình nuông chiều quá trở thành các thói quen xấu, khó

thay đổi.
III/ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ:
Bàn về thực trạng học tập của học sinh đối với bộ môn Tin học, bên cạnh
những học sinh vui thích, đam mê với việc học tập thì cũng có một bộ phận
không nhỏ các em không thích học, chán học, nguyên nhân là do mất hứng thú
học tập. Tình trạng chán học, không thích học do mất hứng thú học này đã ảnh
hưởng không nhỏ tới kết quả học tập của các em nói riêng và chất lượng giáo
dục nói chung. điều này có có ảnh hưởng lớn tới tương lai của các em.
Bên cạnh đó, cơ sở vật chất của nhà trường còn hạn chế. Phòng máy vi tính
chưa đáp ứng được nhu cầu thực hành của các em, dẫn đến tình trạng 3 – 4 học
sinh thực hành trên 1 máy tính. Chưa kể đến một số máy thường xuyên gặp sự cố
hư hỏng. Do đó một số học sinh không có máy để thực hành gây tâm lí bất bình
chán nản cho học sinh. Các em lười học thực hành.
Nhìn chung các em học sinh lớp 5 chưa có cái nhìn toàn diện về môn Tin
học và những lợi ích thiết thực mà nó mang lại. Từ đó chưa có thái độ nghiêm
túc, đúng đắn và đầu tư đúng mức.
Một bộ phận học sinh coi bộ môn Tin học là “môn phụ”, dễ học, không cần
phải tư duy, động não, dẫn đến tâm lí chủ quan. Các em ít chú ý nghe giảng, ghi
chép một cách máy móc những gì giáo viên ghi trên bảng, lười suy nghĩ, không
biết phân tích vấn đề, hay nhớ nhằm lẫn giữa nội dung này và nội dung khác,
càng không biết nêu vấn đề để bàn bạc – thảo luận.
Từ đó các em nảy sinh một số biểu hiện tiêu cực như:
Thường xuyên không thuộc bài hay học đối phó, thuộc bài nhưng không
hiểu.
19
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Thích chơi hơn là học, các em hiện nay say mê với các loại game online. Do
đó việc giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống cho các em là rất cần thiết trong giai
đoạn hiện nay.

Do không xuất phát từ lòng thích thú, đam mê vi tính nên vẫn còn rất nhiều
e em ngại thực hành. Không thích sử dụng máy tính để luyện tập.
Trên hết, các em tỏ ra thụ động, ít phát biểu, tiếp thu bài chậm, kiểm tra
điểm kém, kết quả học tập thấp.
Nhận thức của một bộ phận không nhỏ phụ huynh học sinh, ban ngành
đoàn thể địa phương chưa đúng mức về vị trí vai trò, tầm quan trọng của việc
giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Coi đó là nhiệm vụ của riêng nhà
trường. Nhận thức này là không phù hợp trong bối cảnh của giáo dục cả nước
trong thời kỳ đất nước ta đang hội nhập với các nước trong khu vực và thế giới
IV. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
1.Thế nào là hứng thú?
Các nhà nghiên cứu tâm lý học cho rằng, hứng thú là thái độ đặc biệt của cá
nhân đối với đối tượng nào đó, nó có ý nghĩa đối với cuộc sống và có khả năng
mang lại khoái cảm cá nhân trong quá trình hoạt động. Sự hứng thú biểu hiện
trước hết ở sự tập trung chú ý cao độ, sự say mê của chủ thể hoạt động. Sự hứng
thú gắn liền với tình cảm con người. Trong bất cứ công việc gì, nếu có hứng thú
làm việc, con người sẽ có cảm giác dễ chịu với hoạt động, làm nẩy sinh khát
vọng hành động một cách có sáng tạo. Ngược lại, nếu không có hứng thú, dù là
hoạt động gì cũng sẽ không đem lại hiệu quả cao. Đối với các hoạt động nhận
thức, sáng tạo, hoạt động học tập, khi không có hứng thú, kết quả sẽ không là gì
hết, thậm chí xuất hiện cảm xúc tiêu cực.
Việc học có tính chất đối phó, miễn cưỡng, người học may lắm chỉ tiếp thu
được một lượng kiến thức rất ít, không sâu, không bản chất. Và vì thế dễ quên.
Khi có hứng thú, say mê trong nghiên cứu, học tập thì thì việc lĩnh hội tri
thức trở nên dễ dàng hơn; ngược lại, khi nắm bắt được vấn đề, tức là hiểu được
bài thì người học lại có thêm hứng thú. Trên thực tế, những người không thích,
20
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
không hứng thú khi học môn học nào đó thường là những người không học tốt

môn học đó. Chính vì vậy, việc tạo hứng thú cho người học được xem là yêu cầu
bắt buộc đối với bất cứ ai làm công tác giảng dạy, đối với bất cứ bộ môn khoa
học nào.
2.Thế nào là rèn kỹ năng sống?
Hiện nay có khá nhiều khái niệm về kỹ năng sống, tuỳ từng góc nhìn khác
nhau người ta có những khái niệm về kỹ năng sống khác nhau. Tuy nhiên, kĩ
năng sống đơn giản là tất cả những điều cần thiết chúng ta phải biết để có thể
thích ứng với những thay đổi diễn ra hằng ngày trong cuộc sống. Kĩ năng sống
được hình thành theo một quá trình, hình thành một cách tự nhiên qua những va
chạm, những trải nghiệm trong cuộc sống và qua giáo dục mà có. Dù là kĩ năng
nào cũng đều rất quan trọng và cần thiết với mỗi con người. Cho nên, giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh có một tầm rất quan trọng.
3. Vì sao cần phải giáo dục kỹ năng sống cho học sinh?
Chúng ta đều biết: Cuộc sống luôn tạo ra những khó khăn để cho con người
vượt qua, những mất mát để con người biết yêu quý những gì đang có. Vì vậy,
mỗi con người cần có những kỹ năng nhất định để tồn tại và phát triển. Là những
nhà giáo dục, những người luôn đồng hành với quá trình phát triển của học sinh,
chúng ta càng thấy rõ sự cần thiết giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Bởi giáo
dục kỹ năng sống chính là định hướng cho các em những con đường sống tích
cực trong xã hội hiện đại. Tất cả đều nhằm giúp các em thích ứng được với sự
phát triển nhanh như vũ bão của khoa học công nghệ và vững vàng, tự tin bước
tới tương lai.
21
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
V. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :
1/ Tạo môi trường học tập thân thiện, gần gũi giữa cô và trò để học sinh tự
tin nói lên suy nghĩ của mình từ đó tạo cho các em niềm say mê, hứng thú:
“Hãy để các em nói về môn học sẽ tốt hơn thầy cô nói về nó”.
Thật vậy, với các em lớp 5 thì môn Tin học là môn học còn khá mới mẻ

( mặc dù các em đã được học ở chương trình Tin học lớp 3 và lớp 4, nhưng kiến
thức vẫn còn khá nhiều để các em hiểu rõ vấn đề ). Do đó, ngay từ buổi học đầu
tiên, giáo viên nên dành một ít thời gian đặt ra một số câu hỏi để khảo sát cũng
như gợi mở cho các em nói lên những điều các em suy nghĩ. Chẳng hạn như:
Môn Tin học là một môn học khác hẳn với các môn học khác, bởi vì trong
quá trình học chúng ta sẽ được tiếp xúc nhiều với máy tính. Vậy bao nhiêu em ở
nhà đã có máy tính? Bao nhiêu em đã từng được tiếp xúc với máy tính? Máy tính
của em thường do ai sử dụng và sử dụng để làm gì? Em có thích máy tính
không? Vì sao chúng ta cần học cách sử dụng nó?
22
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
Cho các em lần lượt trả lời, giáo viên tiếp nhận ý kiến. Thông qua đó, giáo
viên thấu hiểu hoàn cảnh, tâm tư, nguyện vọng, mức độ hiểu biết của các em
bước đầu xác định động cơ đúng đắn cho các em, tạo cho các em niềm hứng thú
say mê dành cho môn học. Từ đó, tìm và lựa chọn ra những phương pháp dạy
học phù hợp, hiệu quả. Đây cũng là một điều kiện rất quan trọng để phát triển
khả năng giao tiếp của học sinh. Giúp các em hình thành kỹ năng sống một cách
có hiệu quả hơn. Bởi học sinh không thể mạnh dạn, tự tin trong một môi trường
mà giáo viên luôn gò bó và áp đặt. Đây cũng chính là giúp các em thể hiện kỹ
năng tự tin của mình trước đám đông.
Ngoài ra trong quá trình học, giáo viên nên cho các em nói lên suy nghĩ của
mình về một vấn đề nào đó. Khi các em phát hiện ra vấn đề dù sai hay đúng cũng
tạo ở các em sự hứng thú và tiếp thu kiến thức dễ dàng hơn. Các em tiếp nhận
kiến thức theo cách hiểu của mình, không gò bó, khuôn khổ. Các em sẽ nhớ lâu
và hiểu rất sâu. Và nếu có thể, thầy cô nên biến tiết học thành một tiết trao đổi
kiến thức giữa thầy và trò. Thầy nắm vai trò khởi xướng, đánh giá và bổ sung
những vấn đề mà học sinh chưa phát hiện hay nhận xét chưa đúng. Phần phát
hiện vấn đề, phân tích và đánh giá ban đầu nên dành cho học sinh. Như thế sẽ
giúp các em làm việc tích cực, vui vẻ, tự mỗi em nói được tiếng nói, suy nghĩ

của mình với bạn bè, với thầy cô một cách tự tin mạnh dạn. Việc rèn luyện các kĩ
năng này đã tạo ra được thói quen tốt cho bản thân mỗi em, các em tham gia một
cách chủ động tích cực vào quá trình học tập, tạo điều kiện cho các em chia sẻ
những kinh nghiệm, ý kiến hay để giải quyết một vấn đề nào đó.
Tạo cho học sinh niềm say mê khi học. Bởi vì say mê là yếu tố không thể
thiếu giúp học sinh học tốt. Khi say mê các em sẽ thích khám phá những điều
hay ở môn học. Từ đó, các em không có cảm giác chán nản khi nghe thầy cô
giảng bài. Khi ấy, mỗi kiến thức thầy nói đều rất quan trọng, cần phải nghe và
tìm hiểu thật kỹ. Vậy để các em thấy hứng thú với môn học thì mỗi thầy cô nên
23
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
tạo cho các em sự yêu thích môn học. Để làm được điều đó không phải là đơn
giản. Trước tiên, các em phải xóa dần tâm lý phân biệt giữa môn chính và môn
phụ, vì đây là nguyên do khiến các em lơ là với những môn mà các em cho là
phụ. Tâm lý ấy sẽ làm cho tiết học rất nhàm chán. Các em thụ động và tiếp tục
lặp lại lối mòn “thầy nói gì trò ghi nấy”. Thầy cô thường xuyên nhắc nhở các em
môn học nào cũng đều quan trọng và phải tạo cho các em áp lực “không học
môn này không được”. Và thầy cô cũng nên đem thực tế vào quá trình dạy để
minh chứng điều mình đang nói, tạo cho bài giảng thêm phong phú, thu hút hơn.
2. Công tác tư tưởng cho học sinh:
Sau khi đã tạo cơ hội cho các em nói về những suy nghĩ của chính bản thân
mình về môn Tin, tôi bắt đầu làm công việc công tác tư tưởng cho học sinh.
Đây là công việc mà bản thân tôi cũng như hầu hết người giáo viên Tin học
nào cần phải làm là cho các em học sinh thấy được ý nghĩa to lớn và tầm quan
trọng của việc học môn Tin học. Để từ đó các em xác định được hướng phấn đấu
và nổ lực hết mình trong học tập. Đặc biệt, giáo viên nên phân tích để học sinh
thấy rõ sự cần thiết, hữu ích của môn Tin và mối tương quan của môn Tin với
các môn học khác.
Bước tiếp theo của quá trình này là tôi nêu cho các em thấy được các thành

tựu của ứng dụng Tin học nổi tiếng trên thế giới, Việt Nam và cả ở trường học
như: ứng dụng công nghệ 3D ( là công nghệ hiện đại nhất hiện nay ), sản xuất
nhiều bộ phim hoạt hình nổi tiếng như: Tom và Jerry, Bạch Tuyết & bảy chú ,
lùn
và
cụ
thể
24
Đề tài:
Tạo sự hứng thú trong môn Tin học lồng ghép với rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 5
nhất đó là các em có thể tham gia các cuộc thi giải Toán, Tiếng anh và các môn
học khác do Bộ giáo dục & đào tạo tổ chức trên mạng. Điều này có nghĩa rất lớn
tạo động lực, tiền đề cho các em trước khi bắt đầu môn học.
Vì là lớp 5, lứa tuổi các em đã có sự hiểu biết nhất định, chính vì thế tôi
cũng không quên mở rộng thêm vốn kiến thức cho các em. Để các em có được
hình mẫu cho mình, từ đó các em có hướng phấn đấu để đạt ước mơ của mình và
đó cũng là kết quả giáo dục cần phải đạt được là rèn kỹ năng sống , giúp cho các
em có những ước mơ, hoài bão cho riêng mình. Và đây cũng chính là kỹ năng
xác lập mục tiêu cho cuộc đời.
Ví dụ khi dạy chương I – bài 1: Những gì em đã biết, ngoài những kiến thức
trong sách giáo khoa đòi hỏi các em phải nắm bắt được nội dung, tôi còn gợi ý
cho các em hiểu như sau: Em cứ tưởng tượng, máy tính của chúng ta vừa được
ráp giống như một ngôi nhà vừa mới xây xong. Lúc bấy giờ, trong nhà chưa có
vật dụng gì nên không thể ở và sinh hoạt. Máy tính cũng vậy, chỉ có phần cứng
thôi thì chưa sử dụng được. Và việc mang lần lượt các vật dụng cần thiết vào nhà
tương tự như việc chúng ta cài đặt lần lượt các phần mềm vào máy tính. Máy
tính chỉ có thể hoạt động được khi có đầy đủ cả phần cứng và phần mềm.
25