Luận văn thạc sĩ nâng cao chất lượng công tác phát triển đảng viên trong thanh niên ở đảng bộ huyện nam đàn, tỉnh nghệ an giai đoạn hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

TRẦN QUỐC KHÁNH

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
PHÁT TRIỂN ĐẢNG VIÊN TRONG THANH NIÊN
Ở ĐẢNG BỘ HUYỆN NAM ĐÀN, TỈNH NGHỆ AN
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

NGHỆ AN - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

TRẦN QUỐC KHÁNH

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
PHÁT TRIỂN ĐẢNG VIÊN TRONG THANH NIÊN
Ở ĐẢNG BỘ HUYỆN NAM ĐÀN, TỈNH NGHỆ AN
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Chuyên ngành: Chính trị học
Mã số: 8.31.02.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN LƯƠNG BẰNG

NGHỆ AN - 2019


1
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của riêng
tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã công
bố theo đúng quy định.
Các kết quả nghiên cứu trong luận văn do tơi tự tìm hiểu, phân tích một
cách trung thực, khách quan và phù hợp với tình hình thực tế, thực tiễn. Các kết
quả này chưa từng được công bố trong bất kỳ nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận văn

Trần Quốc Khánh


2
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn tốt nghiệp, tác
giả đã nhận được nhiều sự giúp đỡ, động viên, chia sẻ từ bạn bè, đồng nghiệp,
cơ quan và đặc biệt là từ các thầy giáo, cô giáo của Trường Đại học Vinh.
Đầu tiên, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy giáo, cô giáo, cán bộ,
nhân viên Trường Đại học Vinh đã nhiệt tình giúp đỡ và hỗ trợ tác giả trong quá
trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Lương
Bằng, người đã hết lịng giúp đỡ và tận tình hướng dẫn để tác giả hoàn thành
luận văn tốt nghiệp này.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng để hồn thành luận văn này, nhưng chắc chắn
luận văn không thể tránh khỏi thiếu sót. Tác giả rất mong nhận được sự đóng

góp ý kiến của các bạn bè, đồng nghiệp và các q thầy, cơ để sửa chữa và hồn
thiện luận văn của mình.
Xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, ngày 15 tháng 6 năm 2019
Tác giả luận văn

Trần Quốc Khánh


3
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN................................................................................................1
LỜI CẢM ƠN......................................................................................................2
MỤC LỤC............................................................................................................3
DANH MỤC CÁC BẢNG..................................................................................4
MỞ ĐẦU..............................................................................................................5
CHƯƠNG 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC PHÁT
TRIỂN ĐẢNG TRONG LỰC LƯỢNG THANH NIÊN...............................10
1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và cơng tác phát triển Đảng
trong thanh niên...........................................................................................10
1.2. Vai trị, nội dung, tiêu chí đánh giá chất lượng cơng tác phát triển
Đảng viên trong thanh niên thuộc Đảng bộ cấp huyện............................17
Kết luận chương 1........................................................................................27
CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐẢNG TRONG
THANH NIÊN Ở ĐẢNG BỘ HUYỆN NAM ĐÀN, TỈNH NGHỆ AN.......29
2.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế-xã hội và hoạt động của
thanh niên huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An...............................................29
2.2. Thực trạng công tác phát triển đảng trong thanh niên ở Đảng bộ
huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An giai đoạn 2010 - 2018..............................36

Kết luận chương 2........................................................................................59
CHƯƠNG 3 YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐẢNG TRONG THANH NIÊN Ở ĐẢNG BỘ
HUYỆN NAM ĐÀN, TỈNH NGHỆ AN GIAI ĐOẠN HIỆN NAY...............60
3.1. Yêu cầu nâng cao chất lượng công tác phát triển đảng viên trong
thanh niên ở Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An hiện nay.............60
3.2. Những giải pháp nâng cao chất lượng công tác phát triển đảng viên
trong thanh niên ở Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An giai đoạn
hiện nay.........................................................................................................64
Kết luận chương 3........................................................................................89
C. KẾT LUẬN...................................................................................................90
D. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................92


4
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Tổng hợp kết quả kết nạp đảng viên của Đảng bộ huyện Nam
Đàn từ năm 2010 - 2018....................................................................................42
Bảng 2.2. Phân tích trình độ chun mơn đảng viên thanh niên được kết
nạp của Đảng bộ huyện Nam Đàn từ năm 2010 -2018...................................44
Bảng 2.3. Tổng hợp kết quả cho ra khỏi đảng, xoá tên đảng viên của Đảng bộ
huyện Nam Đàn từ năm 2010 - 2018.................................................................51


5
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bất kỳ thời kỳ nào, với quốc gia nào, thanh niên cũng có vai trò hết sức to
lớn. Họ là sức sống hiện tại và là tương lai của một quốc gia, dân tộc. Thanh
niên là lực lượng xung kích trong các cuộc đấu tranh sinh tồn cũng như trong

các cuộc đấu tranh cách mạng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội; là lực
lượng lao động hùng hậu góp phần quan trọng vào mọi hoạt động của đời sống
xã hội, là lực lượng đang lớn lên, đang trưởng thành, có khả năng thích ứng
nhanh nhạy trước những biến động của xã hội, phản ánh sinh lực của một xã hội
đang phát triển, có khả năng tiếp thu cái mới, cái tiến bộ, những kiến thức khoa
học kỹ thuật và công nghệ hiện đại, vươn lên cải tạo thiên nhiên, xã hội với
những sáng tạo khơng ngừng.
Chính vì vậy, trải qua hơn 89 năm thành lập, tồn tại và phát triển, Đảng ta
luôn coi trọng công tác thanh niên và chú trọng đến việc bồi dưỡng, kết nạp
thanh niên vào Đảng. Coi đây là việc làm có ý nghĩa chiến lược bảo đảm sức
mạnh và sự lãnh đạo toàn diện, lâu dài của Đảng. Thanh niên là đội hậu bị hùng
hậu của Đảng. Phát triển đảng trong thanh niên là vấn đề có ý nghĩa quan trọng
đối với vận mệnh của Đảng. Để tiếp tục bồi dưỡng các thế hệ kế tục sự nghiệp
cách mạng vẻ vang của Đảng, Đảng ta thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo
công tác phát triển đảng trong thanh niên. Vì vậy, hàng năm có hàng vạn thanh
niên được kết nạp vào hàng ngũ của Đảng, họ đã góp phần khơng nhỏ vào sự
phát triển của Đảng, của đất nước.
Tuy nhiên, trong những năm qua, do tình hình thế giới có nhiều diễn
biến phức tạp, khó lường. Nền kinh tế đất nước ngày càng vận hành theo cơ
chế thị trường, tác động của mặt trái cơ chế thị trường đã làm cho công tác phát
triển đảng viên trong thanh niên gặp rất nhiều khó khăn và có chiều hướng
giảm sút về số lượng so với trước đây. Theo báo cáo của Trung ương đoàn


6
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, tổng số đảng viên là đoàn viên thanh niên
mới được kết nạp chỉ bằng 1/5 số đồn viên ưu tú có thể bồi dưỡng kết nạp
Đảng. Số đảng viên được kết nạp từ đồn viên thanh niên có tăng lên, nhưng
có sự chênh lệch về tỷ lệ kết nạp giữa các môi trường hoạt động của thanh niên
trong lực lượng vũ trang, cơ quan, trường học, nông thôn... Số đảng viên được

kết nạp ở khu vực các xã, thị trấn chiếm tỷ lệ ngày càng giảm. Tình hình trên
đã đặt ra vấn đề là: làm thế nào để thu hút thanh niên đi theo lý tưởng của
Đảng, phấn đấu để đứng trong hàng ngũ của Đảng, gánh vác sự nghiệp của
Đảng, coi việc phấn đấu vào Đảng là ước mơ, hoài bão của thanh niên ở tất cả
các lĩnh vực, môi trường hoạt động.
Từ sau khi có Nghị quyết Trung ương 5 (khố IX) về "Xây dựng, củng cố
đội ngũ đảng viên" [11]. cho đến nay, Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
đã có nhiều chủ trương, biện pháp thúc đẩy có hiệu quả hoạt động của đồn
thanh niên và cơng tác kết nạp đoàn viên đạt được kết quả khá. Tuy nhiên, do
nhiều nguyên nhân thực tại, phong trào thanh niên huyện cịn gặp nhiều hạn chế,
chất lượng đồn viên và đội ngũ cán bộ đồn cịn nhiều bất cập, dẫn đến công
tác phát triển đảng trong thanh niên ở huyện cũng gặp nhiều khó khăn, thách
thức cả về số lượng lẫn chất lượng. Là một người con sinh ra và lớn lên trên quê
hương Bác Hồ kính yêu, với mong muốn đóng góp một phần cơng sức nhỏ bé
đối với công tác thanh niên và phát triển đảng trong thanh niên, tôi chọn đề tài
"Nâng cao chất lượng công tác phát triển đảng trong thanh niên ở huyện
Nam Đàn, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay" làm đề tài khóa luận tốt
nghiệp Thạc sĩ Chính trị học.
Hiện nay, trên phạm vi cả nước đã có nhiều cơng trình, bài báo nghiên
cứu về công tác phát triển đảng viên của Đảng, về giáo dục, bồi dưỡng tư tưởng
chính trị, đạo đức cách mạng cho thanh niên như: "Xây dựng đội ngũ đảng viên
là thanh niên sinh viên ở các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh Nghệ


7
An", luận án tiến sĩ của Nguyễn Thị Mỹ Trang, 2001; về cơng tác phát triển
Đảng có các cơng trình "Phát triển đảng viên trong sinh viên các trường đại học
cơng an nhân dân ở phía Bắc trong giai đoạn hiện nay", luận văn thạc sĩ của Vũ
Thế Kỳ, 2001; “Công tác phát triển đảng viên trong thanh niên trên địa bàn
phường, xã ở Thành phố Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay”, luận văn thạc sỹ

chính trị học của Nguyễn Duy Ngân, 2014; "Nâng cao chất lượng công tác phát
triển đảng viên mới trong học viên hệ đào tạo sĩ quan ở các nhà trường thuộc
Qn chủng Phịng khơng - Không quân trong thời kỳ mới", luận văn thạc sĩ của
Lê Văn Lương, 2002; "Công tác phát triển đảng viên mới trong sinh viên đại học
ở Đà Nẵng hiện nay", luận văn thạc sĩ của Lê Thưởng, 2001; và "Công tác phát
triển Đảng trong sinh viên một số trường đại học ở Hà Nội hiện nay, thực trạng
và giải pháp", luận văn thạc sĩ của Dương Trung Ý, 2001... Riêng về Công tác
phát triển đảng viên trong thanh niên ở Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
đến nay chưa có cơng trình nghiên cứu nào, chỉ có các báo cáo chính trị mang
tính tổng qt về cơng tác thanh niên của Huyện Đoàn và báo cáo phát triển
đảng viên hàng năm của Huyện ủy, vì vậy đề tài này khơng trùng lặp với các
cơng trình nghiên cứu khoa học đã được cơng bố. Vì vậy, việc nghiên cứu để
góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển đảng viên trong thanh niên ở Đảng
bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An là việc làm cần thiết và cấp bách.
2. Mục đích nghiên cứu
Thơng qua việc tìm hiểu thực trạng phát triển đảng viên trong thanh niên
ở Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An từ năm 2010 đến năm 2018, đề xuất
một số giải pháp và kiến nghị cần thiết, nhằm góp phần nâng cao chất lượng,
hiệu quả cơng tác phát triển đảng viên trong thanh niên ở Đảng bộ huyện Nam
Đàn, tỉnh Nghệ An.
3. Nhiệm vụ của đề tài
- Phân tích, làm rõ vị trí, vai trị, tầm quan trọng của công tác phát triển
đảng viên trong thanh niên.


8
- Đánh giá thực trạng phát triển đảng viên trong thanh niên ở Đảng bộ
huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An từ năm 2010 đến năm 2018.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm làm tốt công tác phát triển đảng viên
trong thanh niên ở Đảng bộ huyện Nam Đàn trong giai đoạn mới.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu: Công tác phát triển đảng trong thanh niên ở Đảng
bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.
- Phạm vi nghiên cứu: Từ năm 2010 đến năm 2018.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản
Việt Nam về thanh niên và công tác thanh niên.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn kết hợp một số phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phương
pháp khảo sát, điều tra xã hội học, phương pháp kết hợp logic và lịch sử,
phương pháp thống kê và tổng hợp, phương pháp phân tích thực tiễn gắn với
lý luận...
6. Những đóng góp về khoa học của đề tài
- Luận văn góp phần luận chứng trong việc phát triển đảng trong lực
lượng thanh niên ở nước ta hiện nay.
- Có thể áp dụng trong phát triển đảng trong lực lượng thanh niên ở các
huyện trong cả nước.
- Làm tài liệu tham khảo cho học viên ngành chính trị học khóa sau.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kiến nghị, Kết luận, Mục lục và Danh mục tài liệu
tham khảo, luận văn kết cấu thành 3 chương:


9
Chương 1: Một số vấn đề về lý luận của phát triển đảng trong lực lượng
thanh niên ở nước ta hiện nay.
Chương 2: Thực trạng công tác phát triển đảng viên trong thanh niên ở
Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.

Chương 3: Yêu cầu và giải pháp nâng cao chất lượng công tác phát triển
đảng trong thanh niên ở Đảng bộ huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn
hiện nay.


10
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN CỦA CÔNG TÁC PHÁT TRIỂN ĐẢNG
TRONG LỰC LƯỢNG THANH NIÊN
1.1. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và
Đảng Cộng sản Việt Nam về thanh niên và công tác phát triển Đảng trong
thanh niên
1.1.1. Khái niệm về thanh niên
“Thanh niên là một tầng lớp nhân khẩu - xã hội được đặc trưng bởi một
độ tuổi xác định, với những đặc tính tâm lý xã hội nhất định và những đặc điểm
cụ thể của địa vị xã hội. Đó là một giai đoạn nhất định trong chu kỳ sống và các
đặc điểm nêu trên là có bản chất xã hội - lịch sử, tuỳ thuộc vào chế độ xã hội cụ
thể, vào văn hoá, vào những quy luật xã hội hố của xã hội đó” [32]..
Thanh niên là khái niệm dùng để chỉ một nhóm nhân khẩu - xã hội với
một độ tuổi xác định, với những tâm sinh lý đặc thù và có một vai trị quan trọng
trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. Về độ tuổi thơng thường được tính từ
khoảng 15 đến 30 tuổi. Tuy nhiên cách xác định độ tuổi thanh niên cũng không
giống nhau ở các quốc gia, dân tộc khác nhau vào những thời kỳ khác nhau.
Theo quy ước hiện nay độ tuổi thanh niên Việt Nam hiện nay được tính từ
16 - 30 tuổi. Thanh niên là lứa tuổi đã trưởng thành, có đầy đủ tố chất của người
lớn, là thời kỳ dồi dào về trí lực và thể lực do đó thanh niên có đầy đủ những
điều kiện cần thiết để tham gia hoạt động học tập, lao động, hoạt động chính trị
xã hội đạt hiệu quả cao, có khả năng đóng góp cống hiến thể lực và trí lực cho
cơng cuộc đổi mới đất nước.
- Thanh niên: Là công dân Việt Nam từ đủ mười sáu tuổi đến ba mươi tuổi.

Thanh niên là lớp người đang phát triển cả về chất, cả về tâm lý tinh thần,
cả về nhu cầu tình cảm, trí tuệ và tài năng, ước mơ và lý tưởng, tư duy và tính
cách. Đó cũng là thời kỳ hình thành những định hướng giá trị của cuộc sống
đang trưởng thành về nhân cách.


11
Thanh niên là một nhóm nhân khẩu xã hội đặc thù, chiếm số đông trong
dân cư, thanh niên không phải là một giai cấp (như các nhà xã hội học tư sản
khẳng định), nhưng lại thường xuyên chịu ảnh hưởng của các quan hệ giai cấp,
của dư luận xã hội, của lối sống cộng đồng. Vì thế có người cho rằng thanh niên
là tấm gương phản chiếu của hình ảnh xã hội.
Thanh niên là lực lượng lao động dự trữ của xã hội, là tài nguyên vô giá
của mỗi quốc gia, dân tộc, là lực lượng tích cực tham gia vào q trình phát triển
kinh tế, văn hóa, xã hội. Chính vì vậy trong cơng cuộc cải tạo xã hội, lực lượng
chính trị nào nắm được thanh niên, lực lượng ấy sẽ dành phần thắng trong tay.
Lịch sử cách mạng dân tộc Việt Nam đã chứng minh cho chân lý đó.
1.1.2. Quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin
Trong bất cứ xã hội nào, thời đại nào, thanh niên luôn là lớp người trẻ,
sống hoà đồng trong cộng đồng xã hội. Họ mang những yếu tố sinh lý, tâm lý
khác biệt so với những lớp người khác trong cộng đồng. Đặc biệt, thanh niên có
sứ mệnh kế thừa và phát triển các thành tựu của các thế hệ đi trước. Với những
yếu tố đó, giúp họ vươn cao, bay xa, dám nghĩ, dám làm và có thể tạo nên những
dấu ấn trong tiến trình phát triển của lịch sử.
Ph.Ăngghen nhìn nhận thanh niên trong mối quan hệ chặt chẽ với giai cấp
cơng nhân. Ơng coi thanh niên là lực lượng cách mạng quan trọng, là lớp người
rất hăng hái trong đấu tranh cách mạng. Vì thế, họ khơng thể đứng ngồi chính
trị, họ cần được tổ chức lại trong cuộc chiến bảo vệ lợi ích của nhân dân lao
động, trong đó có quyền lợi của họ. Ph.Ăngghen đề xuất tư tưởng: Thanh niên
khơng thể đứng ngồi chính trị, chính hiện thực của cuộc sống đã, đang và sẽ

cuốn hút tuổi trẻ vào đời sống chính trị. Ơng nhấn mạnh: Thanh niên không bao
giờ thoả mãn với lý tưởng trước đây, họ muốn được tự do hơn trong hành động,
họ khát khao lập chiến cơng, vì sự đổi mới, họ sẵn sàng hiến dâng cả máu và
cuộc đời mình. Ph.Ăngghen là người đầu tiên đưa ra các quan niệm: "Đội quân
xung kích, quyết định của đạo qn vơ sản quốc tế" [32]., tr.142] "Đội dự bị của


12
Đảng" [32]., tr.44] để nói lên mối quan hệ mật thiết giữa thanh niên và giai cấp
công nhân. Năm 1983, khi Đảng kiểu mới của Mác ra đời, đã khẳng định: Chính
thế hệ trẻ là nguồn bổ sung dồi dào nhất cho Đảng. Điều đó cho ta thấy, ngay từ
khi thành lập tổ chức Đảng đầu tiên của giai cấp cơng nhân, Mác - Ăngghen đã
tìm được nguồn lực bổ sung cho Đảng là lực lượng thanh niên và cho đó là lực
lượng quan trọng đảm bảo cho sự tồn tại của một Đảng.
Phát triển những luận điểm của Mác, Ăngghen trong hoàn cảnh lịch sử
mới, Lênin coi thanh niên là: "Nguồn sinh lực chiến đấu của cách mạng" [32]..
Từ cuối thế kỷ XIX, Ông đã viết: "Người ta quan sát thấy thanh niên cơng nhân
có một khát vọng nồng cháy khơng gì kìm hãm được tới lý tưởng dân chủ và
chủ nghĩa xã hội" [32].. Không phải ngẫu nhiên trong bài báo "Sự khủng hoảng
của chủ nghĩa Men sê vích" [31]., tr.226], cơng bố ngày 07/12/1906, Lênin đã
ghi ngun văn đoạn nghị luận sau đây của Ăngghen: "Chúng ta là Đảng của
tương lai, mà tương lai thuộc về thanh niên. Chúng ta là Đảng của những người
cách tân mà thanh niên thì lại hào hứng đi theo những người cách tân. Chúng ta
là Đảng của sự chiến đấu quên mình với những gì mục nát, cũ kỹ mà thanh niên
bao giờ cũng đi tiên phong trong cuộc đấu tranh qn mình ấy" [32].. Từ đó,
Lênin đi đến kết luận: "Chúng ta mãi mãi là Đảng của thanh niên, của giai cấp
tiên phong. Chúng ta đấu tranh tốt hơn cha ông chúng ta, con cháu chúng ta sẽ
đấu tranh tốt hơn chúng ta nhiều và chúng ta sẽ chiến thắng và có thể nói rằng
nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản chính là thời kỳ cách
mạng sơi động" [30]., tr 354]. Chính Lênin là người làm cho các tư tưởng về chủ

nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản của Mác và Ănghen trở thành hiện thực sau
cách mạng tháng 10. Trong khơng khí cách mạng sơi sục đó, đã khẳng định một
cách chắc chắn về vai trò của thanh niên với Đảng, với cách mạng. Con đường
xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản là một quá trình lâu dài, gian
khổ, chỉ có thanh niên mới là người có đủ thời gian và điều kiện để đảm bảo cho
con đường đó từ ý tưởng trở thành hiện thực.


13
1.1.3. Tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng
Cộng sản Việt Nam
Kế thừa những di sản tư tưởng quý báu của C.Mác, Ph.Ăngghen,
V.Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát triển sáng tạo các luận điểm Mác xít
về vai trị, vị trí của thanh niên trong xã hội, về nhiệm vụ giáo dục thế hệ và về
Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong điều kiện lịch sử cụ thể của cách
mạng Việt Nam.
Nếu các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác - Lênin luôn gắn thanh niên với
giai cấp công nhân và Đảng tiền phong của nó, thì Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu
luận điểm nổi tiếng: Thanh niên không những gắn chặt với giai cấp cơng nhân
mà cịn gắn với dân tộc. Người cho rằng, muốn "hồi sinh" dân tộc, trước hết
phải hồi sinh thanh niên. Trong tác phẩm "Bản án chế độ thực dân Pháp" (1927)
phần phụ lục "Gửi thanh niên Việt Nam", Người đã tha thiết kêu gọi: "Hỡi Đông
Dương đáng thương hại! Ngươi sẽ chết mất, nếu đám thanh niên già cỗi của
Người không sớm hồi sinh" [36]., tr.133].
Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn
quan tâm đến lớp trẻ của dân tộc, Người luôn đánh giá cao tiềm năng to lớn về
vai trò, vị trí trọng yếu của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng. Vì vậy,
Người dành nhiều thời gian, dồn nhiều tâm lực gieo mầm cách mạng vào lớp
người trẻ tuổi Việt Nam, không ngừng đào tạo, rèn luyện hết thế hệ thanh niên
này đến thế hệ thanh niên khác. Từ năm 1924, tấm gương hoạt động và những

bài báo của người đã có sức hấp dẫn với thanh niên, cổ vũ thanh niên nước ta
đứng lên làm cách mạng. Việc thành lập tổ chức "Hội Việt Nam thanh niên cách
mạng" với hạt nhân là Cộng sản Đoàn để chuẩn bị thành lập Đảng Cộng sản ở
Việt Nam và việc sáng lập tờ báo "Thanh niên" đã chứng tỏ Chủ tịch Hồ Chí
Minh có một tầm nhìn chiến lược khi Người biết rằng chỉ có thanh niên mới có
thể nắm vai trị là người châm ngòi lửa đầu tiên cho cách mạng Việt Nam.


14
Chủ tịch Hồ Chí Minh ln đánh giá cao vai trị và vị trí của thanh niên
trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Người biểu lộ niềm tin vững
chắc vào thế hệ trẻ, là lớp người “xung phong trong cơng cuộc phát triển kinh tế
và văn hóa trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội” [36]. và “trong mọi công
việc thanh niên thi đua thực hiện khẩu lệnh “Đâu cần thanh niên có; Việc gì khó
thanh niên làm” [40].. Người động viên khích lệ: “Thanh niên phải xung phong
đến những nơi khó khăn gian khổ nhất, nơi nào người khác làm ít hiệu quả,
thanh niên xung phong đều làm cho tốt” [40]..
Ngay từ những ngày đầu thành lập, Đảng đã xác định đây là một nhiệm
vụ hết sức quan trọng. Hội nghị lần thứ nhất, Ban Chấp hành Trung ương Đảng
tháng 10 năm 1930 đã ra Nghị quyết về Cộng sản thanh niên vận động. Hội nghị
lần thứ hai, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tháng 3/1931 đã nhấn mạnh: Tổ
chức ra Cộng sản thanh niên là một vấn đề cần thiết phải xây dựng được cơ sở
đồn thanh niên trong địa phương mình. Cấp ủy Đảng từ Trung ương đến địa
phương cử ngay cấp ủy viên của Đảng phụ trách cơng tác Đồn (sau này được
phép của Bộ Chính trị và Bác Hồ, Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ III năm 1961
đã quyết định lấy ngày 26/3/1931 là ngày thành lập Đoàn).
Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới đến nay, sự quan tâm của Đảng Cộng
sản Việt Nam càng thể hiện rõ bằng nhiều Nghị quyết chuyên đề, cụ thể: Nghị
quyết 25 của Bộ Chính trị khố VI, ngày 09/02/1991 đã nhấn mạnh những quan
điểm cơ bản về công tác thanh niên: Đảng, Nhà nước và tồn dân ta phải hết

lịng bồi dưỡng, phát huy tiềm năng và vai trò chủ động, sáng tạo của thanh niên
trong mọi lĩnh vực của công cuộc đổi mới, coi đó là nhiệm vụ ưu tiên trong
chiến lược con người...
Xây dựng Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh vững mạnh, làm hạt
nhân nịng cốt của phong trào thanh niên, làm lực lượng kế tục sự nghiệp cách
mạng của dân tộc và của Đảng Cộng sản Việt Nam... phối hợp chặt chẽ các tổ


15
chức của hệ thống chính trị - xã hội, phối hợp với gia đình, trường học và xã hội.
Trong cơng tác thanh niên, tổ chức phong trào hành động cách mạng của thanh
niên phải đi đôi với việc nhà nước xây dựng và thực hiện các chính sách đảm
bảo các quyền lợi và nghĩa vụ của tuổi trẻ.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII của Đảng đã xác định: "Tăng
cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh ở
mọi cấp, mọi ngành. Coi trọng hơn nữa việc giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ về
chính trị, tư tưởng, văn hố, nghề nghiệp, đạo đức, lối sống... chăm lo giáo dục,
rèn luyện thế hệ trẻ là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, các tổ chức trong hệ
thống chính trị, gia đình, nhà trường và toàn xã hội" [6]., tr.124-125].
Văn kiện Đại hội XI của Đảng nhấn mạnh: "Khuyến khích, cổ vũ thanh
niên ni dưỡng ước mơ, hồi bão lớn, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học,
cơng nghệ hiện đại. Hình thành lớp thanh niên ưu tú trên mọi lĩnh vực, kế tục
trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, góp phần
quan trọng vào sự nghiệp đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố, xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa" [16]., tr.243].
Từ quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan
điểm và thực tiễn xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam và xây dựng đội ngũ đảng
viên, có thể quan niệm: Cơng tác phát triển đảng viên là một hoạt động cơ bản,
thường xuyên của cơng tác xây dựng Đảng, là q trình tạo nguồn, lựa chọn, bồi
dưỡng, kết nạp, rèn luyện những quần chúng ưu tú trong các phong trào cách

mạng trở thành đảng viên cộng sản, nhằm tăng thêm lực lượng mới cho Đảng,
bảo đảm sự kế thừa và phát triển, xây dựng Đảng ngang tầm với yêu cầu, nhiệm
vụ của mỗi thời kỳ cách mạng.
Quan niệm trên đã chỉ ra rằng, công tác phát triển đảng viên xuất phát từ
bản chất của Đảng, về mối liên hệ giữa các bộ phận, các hoạt động của công tác
phát triển đảng với xã hội và với phong trào cách mạng của quần chúng... Về


16
thực chất, q trình tiến hành cơng tác phát triển đảng viên là quá trình hình
thành và phát triển những phẩm chất, nhân cách cộng sản trong bộ phận quần
chúng cách mạng tiên tiến nhất; là quá trình đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn
lực con người của Đảng. Công tác phát triển đảng viên gắn việc giữ vững và
tăng cường bản chất của Đảng với công tác xây dựng, củng cố tổ chức đảng và
phong trào cách mạng của quần chúng, tăng cường mối quan hệ gắn bó giữa
Đảng với nhân dân. Thực tiễn cho thấy, công tác phát triển đảng viên là một
hoạt động có tính quy trình với những phương châm, nguyên tắc và quy định rất
cụ thể, chặt chẽ, bao gồm nhiều cơng đoạn có quan hệ mật thiết với nhau, từ tạo
nguồn, lựa chọn, bồi dưỡng đối tượng đến thẩm tra, xét duyệt, kết nạp và bồi
dưỡng đảng viên dự bị. Mọi biểu hiện một chiều, hạn chế quá trình phát triển
đảng viên đều tác động đến ý thức quần chúng phấn đấu trở thành đảng viên, hạ
thấp hoặc dập khuôn công tác phát triển đảng viên trở thành cơng tác hành chính
đơn thuần, thụ động, ngồi chờ để quần chúng đến với Đảng, là biểu hiện sự xa
rời, đánh mất quần chúng, đánh mất vai trị tiền phong của giai cấp cơng nhân,
của một chính Đảng cách mạng chân chính. Chính vì vậy, cơng tác phát triển
đảng viên bao giờ cũng phải xuất phát từ yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong
từng giai đoạn, từng nhiệm vụ của tổ chức đảng, từng đối tượng cụ thể.
Từ khái niệm công tác phát triển đảng viên nói chung và thực tiễn cơng
tác xây dựng Đảng ở địa phương, cho thấy: Công tác phát triển đảng viên trong
thanh niên là hoạt động cơ bản, thường xuyên của cơng tác xây dựng Đảng, là

q trình các đảng bộ lựa chọn, giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện, thử thách những
thanh niên ưu tú trong phong trào cách mạng ở địa phương trở thành đảng viên
cộng sản, nhằm trẻ hóa đội ngũ đảng viên, tăng cường sinh lực, nâng cao sức


17
chiến đấu, đảm bảo sự kế thừa, phát triển và xây dựng Đảng ngang tầm với
nhiệm vụ cách mạng.
1.2. Vai trị, nội dung, tiêu chí đánh giá chất lượng cơng tác phát triển
Đảng viên trong thanh niên thuộc Đảng bộ cấp huyện
1.2.1. Vai trị cơng tác phát triển Đảng viên trong thanh niên thuộc
Đảng bộ cấp huyện
Một là, nâng cao chất lượng, trẻ hóa đội ngũ đảng viên, đảm bảo sự kế
thừa phát triển của tổ chức đảng cơ sở. Cơng tác phát triển đảng viên trong
thanh niên có vai trò quan trọng trong xây dựng đội ngũ đảng viên cả về số
lượng và chất lượng, đặc biệt là phẩm chất, cơ cấu độ tuổi của đội ngũ đảng
viên hiện có, góp phần bổ sung cho Đảng những đảng viên trẻ về tuổi đời, tuổi
Đảng, có trình độ, năng lực tốt, năng động sáng tạo, nhiệt tình... nhằm nâng
cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên.
Quá trình tạo nguồn, bồi dưỡng, rèn luyện cho những quần chúng trẻ có mục
tiêu phấn đấu vào Đảng là làm cho họ nâng cao nhận thức, xây dựng thái độ,
động cơ phấn đấu đúng đắn, vì mục tiêu lý tưởng của Đảng; tu dưỡng phẩm
chất, đạo đức cách mạng và nâng cao năng lực ngang tầm với nhiệm vụ; xây
dựng thế giới quan, phương pháp luận để xem xét, xử lý đúng đắn các vấn đề
thực tiễn đặt ra. Mặt khác, thơng qua q trình phấn đấu vào Đảng làm cho mỗi
thanh niên nhận thức phát huy được mặt mạnh, mặt tốt và nhận thức được
những hạn chế, yếu kém để khắc phục những khuyết điểm, hoàn thiện nhân
cách của một người đảng viên cộng sản.
Hai là, công tác phát triển đảng trong thanh niên có vai trị đặc biệt quan
trọng trong xây dựng tổ chức, công tác cán bộ của các địa phương về lâu dài,

đáp ứng u cầu nhiệm vụ cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng nghiệp, nơng
thơn của các địa phương, đơn vị. Thực tiễn đã khẳng định, khơng thể có tổ chức
đảng vững mạnh khi đội ngũ đảng viên ở đó yếu kém. Mỗi đảng viên khơng


18
những là người lãnh đạo, trực tiếp xây dựng Đảng mà còn là người tuyên truyền,
thực hiện, bảo đảm cho đường lối, chủ trương của Đảng đi vào cuộc sống. Do
đó, ngay từ bước đầu tiên, đảng viên phải được bồi dưỡng, rèn luyện tốt, từ đó
đánh giá một cách chính xác năng lực, phẩm chất của người được kết nạp, nhất
là những người trẻ tuổi, sàng lọc và chọn lựa được những đối tượng chân chính,
loại trừ ngay từ ban đầu những phần tử cơ hội, không đủ tiêu chuẩn đảng viên ra
khỏi tổ chức đảng, làm cho Đảng thực sự trong sạch ngay từ khi tiến hành công
tác tạo nguồn.
Ba là, công tác phát triển đảng viên trong thanh niên góp phần thúc đẩy
các phong trào quần chúng của các địa phương, đơn vị. Q trình cơng tác phát
triển đảng viên trong thanh niên của các đảng bộ địa phương, đơn vị không thể
tách rời những hoạt động phong trào thực tiễn ở cơ sở và chỉ có thơng qua các
phong trào, vai trị hạt nhân chính trị ở cơ sở của tổ chức đảng mới được phát
huy, cũng như bồi dưỡng, rèn luyện đội ngũ đảng viên trong thực tiễn. Những
phẩm chất, năng lực thực sự của mỗi người sẽ thể hiện rõ nét thông qua các hoạt
động phong trào, những ưu điểm, hạn chế, uy tín trong quần chúng, nhất là đối
với đảng viên trẻ luôn có sự hăng hái, nhiệt tình, tích cực đối với cơng việc,
thơng qua đó động cơ, mục tiêu vào Đảng của họ cũng sẽ được bộc lộ, được
đánh giá khách quan.
Bốn là, công tác phát triển đảng viên trong thanh niên góp phần phát triển
nguồn nhân lực có chất lượng cho hệ thống chính trị, nhiệm vụ phát triển kinh tế
ở các địa phương, đơn vị. Thực hiện quy trình công tác phát triển đảng viên
trong thanh niên, mỗi cấp ủy đảng bằng nhiều hình thức, biện pháp đã tác động
rất lớn đến nhận thức của đối tượng, thúc đẩy họ có những hoạt động tư duy,

tích cực tham gia học tập, tự giác tu dưỡng, rèn luyện bản thân để đáp ứng các
tiêu chuẩn đảng viên, hiểu biết về lịch sử mà tổ chức mình đang mong muốn
tham gia, những nguyên tắc sinh hoạt, hoạt động, xây dựng động cơ vào Đảng
một cách đúng đắn...