giáo án tham khảo bồi dưỡng Dãy hoạt động hóa học của kim loại

Ñaëng Höõu Hoaøng
KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY, CÔ
VỀ DỰ GiỜ,
THĂM LỚP
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TRÔI
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TRÔI



Ñaëng Höõu Hoaøng
HÓA HỌC 9
HÓA HỌC 9
BÀI GIẢNG
BÀI GIẢNG
GV: VŨ THỊ THANH THUỶ
GV: VŨ THỊ THANH THUỶ
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TRÔI
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN TRÔI


Kiểm tra bài cũ
Kiểm tra bài cũ
Câu 1 : * Kim loại có những tính chất hoá học nào ?
Câu 1 : * Kim loại có những tính chất hoá học nào ?


* Lấy thí dụ và viết các phương trình hoá

* Lấy thí dụ và viết các phương trình hoá
học minh hoạ với kim loại magie
học minh hoạ với kim loại magie
Câu 2 : Viết phương trình hoá học của các phản
Câu 2 : Viết phương trình hoá học của các phản
ứng xảy ra giữa các cặp chất sau đây :
ứng xảy ra giữa các cặp chất sau đây :


a Kẽm + Axít sunfuric loãng
a Kẽm + Axít sunfuric loãng


b Canxi + Clo
b Canxi + Clo


c Natri + Lưu huỳnh
c Natri + Lưu huỳnh


Dãy hoạt động hoá học
Dãy hoạt động hoá học
của kim loại
của kim loại
Tiết 23
Tiết 23
Bài 17
Bài 17

Bài 17 - Tiết 23
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
như thế nào?
như thế nào?
Để xây dựng dãy hoạt động hóa học chúng ta tiến
hành các thí nghiệm sau:
1. Thí nghiệm 1:
Cho đinh sắt vào dung dịch CuSO
4

và cho mẩu dây đồng vào dung
dịch FeSO
4
? Nhóm nào hãy cho biết hiện
tượng em quan sát được?
Hiện tượng:
- Ống nghiệm 1: có chất rắn màu đỏ
bám ngoài đinh sắt
- Ống nghiệm 2: không có hiện tượng.
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
1
2


Giải thích:
-
Ống nghiệm 1: Sắt đã đẩy Đồng ra khỏi dung dịch muối đồng.

-
Ống nghiệm 2: Đồng không đẩy được sắt ra khỏi dd muối sắt.
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
? Từ thí nghiệm này chúng ta rút ra được kết luận gì về mức
độ hoạt động của sắt và đồng?
Kết luận: - Sắt hoạt động hóa học mạnh hơn Đồng
- Ta xếp sắt đứng trước đồng: Fe , Cu
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Fe ( r ) + CuSO (dd)
4
CuSO (dd)

4
(trắng xám)
(xanh lam)
(lục nhạt) (đỏ)
+Fe
( r )


I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
như thế nào?
như thế nào?
1. Thí nghiệm 1:
1. Thí nghiệm 1:
Sắt mạnh hơn Đồng
Sắt mạnh hơn Đồng
Fe
Fe

,
,
Cu
Cu


Cho mẫu dây đồng vào dung dịch
AgNO
3
và cho mẫu dây bạc vào
dung dịch CuSO
4
? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng
em quan sát được?


Hiện tượng:
Hiện tượng:


- Ống nghiệm 1: có chất rắn màu xám
bám ngoài dây đồng.
- Ống nghiệm 2: không có hiện tượng.
2. Thí nghiệm 2:
2. Thí nghiệm 2:
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
1
2

Giải thích:
-
Ống nghiệm 1: Đồng đã đẩy Bạc ra khỏi dung dịch muối bạc.
-
Ống nghiệm 2: Bạc không đẩy được đồng ra khỏi dd muối đồng.
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
? Từ thí nghiệm này chúng ta rút ra được kết luận gì về mức
độ hoạt động của đồng và bạc?
Kết luận: - Đồng hoạt động hóa học mạnh hơn Bạc
- Ta xếp Đồng đứng trước Bạc: Cu , Ag
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Cu ( r ) + AgNO (dd)
3
Ag
NO (dd)

3
(đỏ)
(không màu)
(xanh lam) (xám)
+Cu
( )
2
2
2
( r )


? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng

em quan sát được?


Hiện tượng:
Hiện tượng:


- Ống nghiệm 1: có nhiều bọt khí
thoát ra.
- Ống nghiệm 2: không có hiện
tượng.
3. Thí nghiệm 3:
3. Thí nghiệm 3:
Cho đinh sắt và lá đồng vào 2 ống
nghiệm riêng biệt đựng dung dịch
HCl
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
như thế nào?
như thế nào?
2. Thí nghiệm 2:
2. Thí nghiệm 2:
Đồng mạnh hơn Bạc
Đồng mạnh hơn Bạc
Cu
Cu
, Ag
, Ag
1. Thí nghiệm 1:
1. Thí nghiệm 1:

Sắt mạnh hơn Đồng
Sắt mạnh hơn Đồng
Fe
Fe
,
,
Cu
Cu


Dãy hoạt động hóa học của kim loại
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
1
2


-
Ống nghiệm 1: Sắt đã đẩy được Hidro ra khỏi dung dịch axit.
-
Ống nghiệm 2: Đồng không đẩy được Hidro ra khỏi dd axit.
? Từ thí nghiệm này chúng ta có thể sắp xếp mức độ hoạt
động của Sắt, Đồng và Hidro như thế nào?
Kết luận: - Ta xếp Sắt đứng trước Hidro và Đồng
đứng sau Hidro: Fe , H, Cu
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Fe ( r ) + HCl (dd) HCl (dd)

2
(không màu) (lục nhạt)
+

2
2
( k )
Giải thích:
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
Fe


? Nhóm nào hãy cho biết hiện tượng
em quan sát được?
- Cốc 1: Natri nóng chảy và tan dần,
dung dịch có màu đỏ.
- Cốc 2: không có hiện tượng.
4. Thí nghiệm 4:
4. Thí nghiệm 4:
Cho mẫu Natri và đinh Sắt vào 2 cốc
riêng biệt đựng nước cất có thêm vài
giọt dd Phenolphtalein
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
như thế nào?
như thế nào?
3. Thí nghiệm 3:
3. Thí nghiệm 3:
Đồng không đẩy được hidro
Đồng không đẩy được hidro
Fe ,
Fe ,
H
H

, Cu
, Cu
2. Thí nghiệm 2:
2. Thí nghiệm 2:
Đồng mạnh hơn Bạc
Đồng mạnh hơn Bạc
Cu
Cu
, Ag
, Ag
1. Thí nghiệm 1:
1. Thí nghiệm 1:
Sắt mạnh hơn Đồng
Sắt mạnh hơn Đồng
Fe
Fe
,
,
Cu
Cu




Hiện tượng:
Hiện tượng:


Dãy hoạt động hóa học của kim loại
Dãy hoạt động hóa học của kim loại

1
2


- Cốc 1: Natri đã phản ứng với nước sinh ra dd Bazơ nên làm dd
Phenolphtalein không màu chuyển sang màu đỏ.
- Cốc 2: Sắt không tác dụng được với nước
? Mời một bạn đại diện nhóm lên viết phương trình phản ứng
Na ( r ) + H O ( l ) +
2
( k )
2
2
? Từ thí nghiệm này chúng ta rút ra được kết luận gì về mức
độ hoạt động của Natri và Sắt?
Kết luận: - Natri hoạt động hóa học mạnh hơn Sắt
- Ta xếp Natri đứng trước Sắt: Na , Fe
Giải thích:
? Em giải thích hiện tượng này như thế nào?
HOH (dd)Na 2
2


? Từ kết quả 4 thí nghiệm trên nhóm nào có thể sắp xếp các kim loại
trên thành dãy theo chiều giảm dần về mức độ hoạt động hóa học ?
Na
Na
, Fe ,
, Fe ,
H

H
, Cu , Ag
, Cu , Ag
Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau người ta đã sắp xếp được
Bằng nhiều thí nghiệm khác nhau người ta đã sắp xếp được
dãy hoạt động hóa học của các kim loại như sau:
dãy hoạt động hóa học của các kim loại như sau:
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb,
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb,
H
H
, Cu, Ag, Au
, Cu, Ag, Au
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại được xây dựng
như thế nào?
như thế nào?
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
4. Thí nghiệm 4:
4. Thí nghiệm 4:
Natri mạnh hơn Sắt
Natri mạnh hơn Sắt
Na
Na


, Fe
, Fe
3. Thí nghiệm 3:

3. Thí nghiệm 3:
Đồng không đẩy được hidro
Đồng không đẩy được hidro
Fe ,
Fe ,
H
H
, Cu
, Cu
2. Thí nghiệm 2:
2. Thí nghiệm 2:
Đồng mạnh hơn Bạc
Đồng mạnh hơn Bạc
Cu
Cu
, Ag
, Ag
1. Thí nghiệm 1:
1. Thí nghiệm 1:
Sắt mạnh hơn Đồng
Sắt mạnh hơn Đồng
Fe
Fe
,
,
Cu
Cu

Bài tập 1/54 SGK
Dãy các kim loại nào sau đây được sắp xếp đúng theo chiều hoạt
động hóa học tăng dần?
A.
A.
K, Mg, Cu, Al, Zn, Fe
K, Mg, Cu, Al, Zn, Fe
B.
B.
Fe, Cu, K, Mg, Al, Zn
Fe, Cu, K, Mg, Al, Zn
C.
C.
Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K
Cu, Fe, Zn, Al, Mg, K
D.
D.
Zn, K, Mg, Cu, Al, Fe
Zn, K, Mg, Cu, Al, Fe
E.
E.
Mg, K, Cu, Al, Fe
Mg, K, Cu, Al, Fe
Đúng rồi
Đúng rồi
Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi

Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi
Sai rồi


? Như vậy dãy hoạt động hóa học này mang ý nghĩa gì?
II/ Ý nghĩa của dãy hoạt động hóa học
II/ Ý nghĩa của dãy hoạt động hóa học
:
:
? Qua các thí nghiệm, đi từ trái sang phải mức độ hoạt động hóa
học của kim loại như thế nào?
1. Mức độ hoạt động hóa học của kim loại giảm dần từ trái qua phải.
? Kim loại nào tác dụng được với nước ở nhiệt độ thường ?2. Kim loại đứng trước Mg phản ứng được với nước ở nhiệt độ thường.
? Kim loại đứng ở vị trí nào thì tác dụng được với dd axit
3. Kim loại đứng trước H thì phản ứng được với 1 số dd axit loãng.
? Kim loại đứng ở vị trí nào thì đẩy được kim loại khác
ra khỏi dd muối
4. Kim loại đứng trước (trừ Na, K ) đẩy kim loại đứng sau ra khỏi
dung dịch muối.
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb,
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb,
H
H
, Cu, Ag, Au
, Cu, Ag, Au
Dãy hoạt động hóa học của kim loại

Dãy hoạt động hóa học của kim loại


Bài tập 2
Dựa vào dãy hoạt động hóa học của kim loại, cho biết phản
ứng nào sau đây xảy ra? Bổ sung các PTHH xảy ra được?
1. Zn + HCl
2. Ag + CuSO
4

3. Cu + HNO
3
4. Fe + CuCl
2
5. Fe + AlCl
3
ZnCl
2
+ H
2
FeCl
2
+ Cu
2


II/ Ý nghĩa của dãy hoạt động hóa học
II/ Ý nghĩa của dãy hoạt động hóa học
:
:

1. Mức độ hoạt động hóa học của kim loại giảm dần từ trái qua phải.
2. Kim loại đứng trước Mg phản ứng được với nước ở nhiệt độ thường.
3. Kim loại đứng trước H thì phản ứng được với 1 số dd axit loãng.
4. Kim loại đứng trước (trừ Na, K ) đẩy kim loại đứng sau ra khỏi
dung dịch muối.
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại
I/ Dãy hoạt động hóa học của kim loại
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb,
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb,
H
H
, Cu, Ag, Au
, Cu, Ag, Au
Dãy hoạt động hóa học của kim loại
Dãy hoạt động hóa học của kim loại


1.
2.
3.
6.
4.
5.
7.
H I D R O
M A G I Ê
Đ Ồ N G
C u A g
S Ắ T
M g

B Ạ C
Trong dãy hoạt động hóa học, kim loại đứng trước nguyên tố nào
sẽ phản ứng với 1 số dd axit (HCl, H
2
SO
4
loãng…) giải phóng
khí Hidro? Tên của nguyên tố đó là gì?
Trong dãy hoạt động hóa học, kim loại đứng trước nguyên tố nào sẽ
phản ứng với nước ở điều kiện thường sinh ra kiềm và giải phóng khí
Hidro? Tên của nguyên tố đó là gì?
Dùng kim loại nào dễ làm sạch dd Cu(NO
3
)
2
có lẫn tạp chất Bạc
nitrat ? Tên kim loại đó là gì ?
Cho 1 số kim loại sau: Cu, Ag, Mg, Sắt, Natri, những kim loại
nào không tác dụng với dd HCl ? Viết kí hiệu hóa học của kim
loại đó.
Trong dãy hoạt động hóa học, kim loại nào hoạt động yếu hơn
kẽm nhưng mạnh hơn chì ? Nêu tên của kim loại đó?
Có 2PTHH sau đây:
Mg + Cu(NO
3
)
2
Mg(NO
3
)

2
+ Cu ( r )
Pb + Cu(NO
3
)
2
Pb(NO
3
)
2
+ Cu ( r )
Cho biết kim loại nào đẩy Đồng ra khỏi dd Cu(NO
3
)
2
dễ dàng hơn
Trong những kim loại sau: Kẽm, Magie, Đồng, Sắt, Bạc, Chì. Kim
loại nào hoạt động hóa học yếu nhất?


Dặn dò
Về nhà:
-
Các em học bài.
-
Làm bài tập số 2, 3, 4,5 SGK/54
-
Chuẩn bị bài 18: Nhôm

Buổi học của chúng ta đến đây là kết thúc.