bài giảng kinh tế công cộng p2 - đặng thị lệ xuân

1
CHƯƠNG II
ChÝnh phñ víi vai trß ph©n bæ nguån lùc
nh»m n©ng cao hiÖu qña kinh tÕ
2
Chơng II
Bốn dạng thất bại cơ bản của thị trờng:
1. Độc quyền.
2. Ngoại ứng.
3. Hàng hoá công cộng.
4. Thông tin không đối xứng
3
ThÊt b¹i thÞ trêng?
Nh ng ữ tr ng ườ hîp mµ thÞ tr
êng c¹nh tranh kh«ng thÓ s nả
xuÊt ra hµng hãa vµ dÞch vô ë
møc nh x héi mong muèn.·
4
Câu hỏi kiểm chứng

Tại sao chúng lại đợc gọi là thất bại
của thị trờng ?

Thất bại đó đã gây ra hậu qu nh thế
nào đối với nền kinh tế ?

Chính phủ cần phải làm gì để khắc
phục hậu quả do thất bại đó gây ra?
5
1. §éc quyÒn
♦

1.1. §éc quyÒn thêng.
♦
1.2. §éc quyÒn tù nhiªn.
6
1.1 §éc quyÒn thêng
1.1.1. §Þnh nghÜa
1.1.2. Nguyªn nh©n xuÊt hiÖn ®éc
quyÒn.
1.1.3. Tæn thÊt phóc lîi do ®éc
quyÒn thêng g©y ra .
1.1.3. C¸c gi¶i ph¸p can thiÖp cña
chÝnh phñ
7
1.1.1. Định nghĩa
ộc quyền thờng là trạng thái
thị trờng chỉ có duy nhất một
ngời bán, và s n xuất ra s n
phẩm không có loại hàng hóa
nào thay thế gần gũi.
8
1.1.2. Nguyên nhân xuất
hiện độc quyền.

Là kết q a của quá tranh cạnh tranh .

Do đợc chính phủ nhợng quyền khai
thác thị trờng.

Do chế độ b n quyền đối với phát minh,
sáng chế và sở h u trí tuệ.

Do sở h u đợc một nguồn lực đặc biệt.

Do có kh n n g gi m giá thành khi mở
rộng s n xuất
9
1.1.3. Tổn thất phúc lợi do
§éc quyÒn thêng
C
B
MR D = MB
H×nh 2.1: §éc quyÒn thêng
P
P
1
P
0
P2

A
MC
0 Q
1
Q
0
Q
AC
E
ABC: Tổn thất
phúc lợi

P
1
BEP
2
: lợi
nhuận độc
quyền
10
1.1.3. C¸c gi¶i ph¸p can
thiÖp cña chÝnh phñ

Mục tiêu can thiệp.

Giải pháp

11
Mục tiêu can thiệp.
♦
Đưa mức sản lượng về mức tối
ưu hóa phúc lợi xã hội.
♦
Khống chế phần lợi nhuận của
nhà độc quyền
12
Giải pháp
♦
Ban hµnh luËt ph¸p vµ chÝnh
s¸ch chèng ®éc quyÒn
♦
Së h u nhµ nícữ đ i v i c ố ớ độ

quy nề
♦
KiÓm so¸t gi¸ cả
♦
иnh thuÕ
13
Thảo luận
♦
Giải pháp nào là tối ưu?
♦
ưu nhược điểm của từng giải
pháp?
14
1.2. Đéc quyÒn tù nhiªn
1.2.1. Định nghĩa
1.2.2 Sù phi hiÖu qu¶ cña ®éc
quyÒn tù nhiªn khi cha bÞ ®iÒu
tiÕt
1.2.3. C¸c chiÕn lîc ®iÒu tiÕt ®éc
quyÒn tù nhiªn cña chÝnh phñ
15
1.2.1. nh ngha
Là tỡnh trạng trong đó các yếu tố hàm
chứa trong quá trỡnh s n xuất đã cho
phép hãng có thể liên tục gi m chi phí
s n xuất khi qui mô s n xuất mở rộng,
do đó đã dẫn đến cách tổ chức s n
xuất hiệu q a nhất là chỉ thông qua
một hãng duy nhất.
16

1.2.2 Sù phi hiÖu qu¶ cña ®éc
quyÒn tù nhiªn khi cha bÞ ®iÒu tiÕt
MC
$
0 Q
1
Q
2
Q
0
Q
DMR
P
0
A
N
AC
B
P
2
F
E
G
P
1
H×nh 2.2: §éc quyÒn tù nhiªn
M
I
17
1.2.3. C¸c chiÕn lîc ®iÒu tiÕt ®éc

quyÒn tù nhiªn cña chÝnh phñ
♦
ĐÞnh gi¸ b»ng chi phÝ trung bình
♦
ĐÞnh gi¸ b»ng chi phÝ biªn céng
víi mét kho nả thuÕ kho¸n
♦
ĐÞnh gi¸ hai phÇn
18
ịnh giá bằng chi phí
trung bỡnh
u
- Loại bỏ đợc hoàn toàn lợi nhuận
siêu ngạch của hãng độc quyền
Nhc:
- Khú xỏc nh chi phớ trung bỡnh ca
hóng Q
- Vẫn cha đạt tới mức slợng hiệu
qu v gõy tổn thất FLXH .
19
ĐÞnh gi¸ b»ng chi phÝ biªn céng
víi mét kho nả thuÕ kho¸n
♦
Ưu:
Hiệu quả trong việc đạt mục tiêu
♦
Nhược:
Khó áp dụng thuế khoán: không
công bằng
20

ĐÞnh gi¸ hai phÇn
♦
Phần cố định và bằng nhau = P
0
N
♦
Phần thay đổi theo mức sử dụng
= OP
o
(= MC)
♦
Ví dụ cụ thể: Thuê bao điện thoại
cố định
21
Bài tập ví dụ
♦
Bài tập 1 cuối chương 2
♦
Bổ sung: so sánh với trường hợp của ngành
Viễn thông Việt nam
22
2. Ngo¹i øng.
2.1 Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm
2.2 Ngo¹i øng tiªu cùc
2.3 Ngo¹i øng tÝch cùc
23
2.1 Kh¸i niÖm vµ
®Æc ®iÓm
♦
Kh¸i niÖm

♦
Ví dụ và phân loại
♦
ĐÆc ®iÓm c a ngo i ngủ ạ ứ
24
Khái niệm
Khi hành động của một đối tợng
(có thể là cá nhân hoặc hãng) có
nh hởng trực tiếp đến phúc lợi
của một đối tợng khác, nhng
nh ng nh hởng đó lại không đ
ợc ph n ánh trong giá c thị tr
ờng thi nh hởng đó đợc gọi là
các ngoại ứng
25
Ví dụ và phân loại
♦
Ví dụ:
Phân loại:
- Ngoại ứng tích cực
- Ngoại ứng tiêu cực