bài giảng cơ cấu tổ chức - ts. phạm thị bích ngọc

Cơ cấu tổ chứcCơ cấu tổ chức
Giảng viên: TS. Phạm Thị Bích Ngọc
Cơ cấu tổ chứcCơ cấu tổ chức
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–2
1. Khái niệm cơ cấu tổ chức
2. Các yếu tố cần quan tâm khi thiết kế cơ cấu tổ
chức
3. Các mô hình cơ cấu tổ chức
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn mô hình
cơ cấu tổ chức
Mục tiêuMục tiêu
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–3
Khái niệm cơ cấu tổ chứcKhái niệm cơ cấu tổ chức
Cơ cấu tổ chức xác định cách thức tập hợp, phối
hợp, phân chia công việc nhằm đạt mục tiêu của tổ
chức
Mục đích của cơ cấu tổ chức là sắp xếp và phối
hợp hoạt động của người lao động nhằm đạt mục
tiêu
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–4
Các yếu tố cần quan tâm khi thiết kế cơ cấu tổ chứcCác yếu tố cần quan tâm khi thiết kế cơ cấu tổ chức
 Chuyên môn hóa công việc
 Bộ phận hóa
 Hệ thống điều hành
 Phân quyền, tập quyền
 Phạm vi quản lý
 Chính thức hóa
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–5
Chuyên môn hóa công việcChuyên môn hóa công việc
Mức độ công việc được chia
thành những nhiệm vụ/bước

công việc nhỏ hơn do 1 người
đảm nhiệm
 Ưu điểm
– Tiết kiệm chi phí đào tạo
– Tăng hiệu quả
 Nhược điểm:
– Giảm sự thỏa mãn công việc
– Tăng khả năng vắng mặt nơi
làm việc
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–6
Bộ phận hóaBộ phận hóa
Bộ phận hóa theo:
• Chức năng kinh doanh
• Sản phẩm
• Khu vực địa lý
• Quá trình
• Khách hàng
Cơ sở để tập hợp các nhiệm vụ
trong tổ chức
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–7
Hệ thống điều hànhHệ thống điều hành
 Xác định các vị trí, quyền hạn, trách nhiệm ứng
với từng vị trí
 Mối quan hệ báo cáo: ai báo cáo cho ai? Hình
thức nào?
 Đảm bảo tính thống nhất của hệ thống điều hành
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–8
Hệ thống điều hànhHệ thống điều hành
Hệ thống điều hành là một
hệ thống quyền lực và quan

hệ báo cáo liên tục từ cấp
cao nhất tới cấp thấp nhất
của tổ chức.
Quyền lực là những quyền
gắn liền với một vị trí quản lý,
đưa ra các mệnh lệnh và đòi
hỏi các mệnh lệnh đó phải
được thi hành
Tính thống nhất trong điều
hành:
mỗi cá nhân chỉ nên chịu trách
nhiệm trực tiếp trước một cấp
trên
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–9
Các loại quyền hạnCác loại quyền hạn
 Quyền hạn
– Quyền ra quyết định, chỉ đạo thực hiện
công việc
 Quyền hạn chức năng
– Gắn với vị trí quản lý
 Quyền hạn tham mưu
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–10
Phạm vi quản lýPhạm vi quản lý
••Phạm vi quản lý rộngPhạm vi quản lý rộng
••Phạm vi quản lý hẹpPhạm vi quản lý hẹp
Số lượng nhân viên mà 1
cán bộ quản lý có thể quản
lý hiệu quả
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–11
Phạm vi quản lýPhạm vi quản lý

Nêu các yếu tố ảnh
hưởng đến sự lựa
chọn phạm vi quản
lý?
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–12
Tập quyền và Phân quyềnTập quyền và Phân quyền
Tập quyền
– Quyền ra quyết định tập trung ở cấp cao nhất
trong hệ thống quyền lực tổ chức.
Phân quyền
– Quyền ra quyết định được phân bổ cho cá nhân
ở các cấp quản lý thấp hơn trong tổ chức
Ưu điểm, nhược điểm?
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–13
Chính thức hóaChính thức hóa
Mức độ chính thức hóa thấp
Mức độ chính thức hóa cao
Mức độ mà ở đó các quá trình và hoạt động trong
tổ chức được tiêu chuẩn hóa thông qua các quy
định, luật lệ, thủ tục
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–14
Các mô hình tổ chức: Cơ cấu đơn giảnCác mô hình tổ chức: Cơ cấu đơn giản
Cơ cấu đơn giản là tổ chức có
• mức độ bộ phận hoá và
• mức độ chính thức hoá thấp,
• phạm vi quản lý rộng,
• quyền lực tập trung vào một người đứng đầu tổ chức
đó
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–15
Cơ cấu quan liêuCơ cấu quan liêu

 Nhiệm vụ có tính thông lệ cao được thực hiện thông
qua chuyên môn hoá
Các luật lệ và quy định được chính thức hoá
Các nhiệm vụ được tập hợp thành các bộ phận chức
năng;
 quyền lực tập trung,
 phạm vi quản lý hẹp,
 việc ra quyết định đi theo hệ thống ra mệnh lệnh
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–16
Cơ cấu quan liêuCơ cấu quan liêu
 Ưu điểm
– Tránh sự trùng lặp trong
bố trí và phân bổ nguồn
lực
– Thực hiện hiệu quả các
hoạt động được tiêu
chuẩn hóa
– Tăng cường giao tiếp
trong phạm vi bộ phận
– Dễ kiểm soát, quản lý
 Nhược điểm
– Cứng nhắc do nhiều quy
định, luật lệ
– Nảy sinh xung đột giữa
các bộ phận
– Giảm tính tự chủ và sáng
tạo của nhân viên
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–17
Cơ cấu ma trậnCơ cấu ma trận
Tồn tại hai dòng quyền lực, Hệ thống điều hành kép

Ưu điểm:
• Thuận lợi phối hợp thực
hiện công việc phức tạp
• Nâng cao chất lượng và tính
linh hoạt của việc trao đổi
thông tin
• Tạo điều kiện cho việc
phân bổ một cách hiệu
quả các chuyên gia và tận
dụng được tính hiệu quả
nhờ quy mô
Nhược điểm:
• Xung đột về quyền lực và
vai trò
• Gây sức ép và căng thẳng
cho nhân viên
Nhược điểm:
• Xung đột về quyền lực và
vai trò
• Gây sức ép và căng thẳng
cho nhân viên
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–18
Cơ cấu mạng lướiCơ cấu mạng lưới
Cơ cấu mạng lưới là liên minh tạm thời giữa hai hay nhiều
tổ chức nhằm thực hiện những hoạt động cụ thể.
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–19
Cơ cấu mạng lướiCơ cấu mạng lưới
 Ưu điểm
– giảm được chi phí hành
chính

– Huy động nguồn lực tốt
nhất từ bên ngoài
– Linh hoạt
 Nhược điểm
– Phụ thuộc vào các tổ
chức liên minh
– Tầm kiểm soát với những
hoạt động then chốt bị
giảm sút
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–20
Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn
mô hình cơ cấu tổ chức
Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn
mô hình cơ cấu tổ chức
 Chiến lược
– Tối thiểu hóa chi phí
– Khác biệt hóa
 Công nghệ
– Cao
– Thấp
 Quy mô
 Môi trường
Pham Thi Bich Ngoc, NEU 9–21
Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn
mô hình cơ cấu tổ chức
Các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn
mô hình cơ cấu tổ chức
3 yếu tố về môi trường:
• Khả năng của môi
trường

• Sự biến động
• Sự phức tạp
Tổ
chức
Đối thủ
cạnh tranh
Cung
cấp
Phân
phối
Khách
hàng
Kinh tế
Chính
trị,
luật
pháp
Văn
hóa,
xã hội
Công
nghệ