lý luận dạy học đại học

CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC
CẤU TRÚC CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC
LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐẠI HỌC
LÍ LUẬN DẠY HỌC ĐẠI HỌC


Số tiết: 45
Số tiết: 45
GV: Nguyễn Ánh Hồng
GV: Nguyễn Ánh Hồng




Phần lý luận:
Phần lý luận:


Chương 1: Quá trình dạy học
Chương 1: Quá trình dạy học


Chương 2: Các nguyên tắc dạy học
Chương 2: Các nguyên tắc dạy học


Chương 3: Nội dung dạy học
Chương 3: Nội dung dạy học

Chương 4: Phương pháp dạy học
Chương 4: Phương pháp dạy học


Chương 5: Hình thức tổ chức dạy học
Chương 5: Hình thức tổ chức dạy học
Thiết kế bài giảng và tập giảng.
Thiết kế bài giảng và tập giảng.


Tài liệu tham khảo:
Tài liệu tham khảo:
1.
1.
Lý luận dạy học đại học
Lý luận dạy học đại học
, NXB đại học sư phạm,
, NXB đại học sư phạm,
Đặng Vũ
Đặng Vũ
Hoạt – Hà Thò Đức
Hoạt – Hà Thò Đức
(2004)
(2004)
2.
2.
Lý luận dạy học đại học
Lý luận dạy học đại học
, NXB Giáo dục,

, NXB Giáo dục,
Lưu Xuân Mới
Lưu Xuân Mới
(2000)
(2000)
3.
3.
Các lý thuyết và mô hình giáo dục hướng vào người
Các lý thuyết và mô hình giáo dục hướng vào người
học ở phương tây, Viện Khoa học Giáo dục, Hà Nội
học ở phương tây, Viện Khoa học Giáo dục, Hà Nội
1995.
1995.
4.
4.
Quan niệm và xu thế phát triển phương pháp dạy học
Quan niệm và xu thế phát triển phương pháp dạy học
trên thế giới, Hà Nội 2001.
trên thế giới, Hà Nội 2001.
5.
5.
Các chiến lược để dạy học có hiệu quả, Allan C.
Các chiến lược để dạy học có hiệu quả, Allan C.
Ornstein & Thomas J. Lasley,II, Tài liệu tham khảo
Ornstein & Thomas J. Lasley,II, Tài liệu tham khảo
nội bộ.
nội bộ.
6.
6.
Gi ng d y theo tình hu ng, James A.Erskine, Michel ả ạ ố

Gi ng d y theo tình hu ng, James A.Erskine, Michel ả ạ ố
R.Leenders, Louise A.Mauffette-Leenders
R.Leenders, Louise A.Mauffette-Leenders




QUÁ TRÌNH DẠY HỌC I H CĐẠ Ọ
QUÁ TRÌNH DẠY HỌC I H CĐẠ Ọ
1. Khái niệm về quá trình DH HĐ
1. Khái niệm về quá trình DH HĐ


2. Các nhân tố cấu trúc của quá trình
2. Các nhân tố cấu trúc của quá trình
DH HĐ
DH HĐ
3. Các nhiệm vụ của quá trình dạy học
3. Các nhiệm vụ của quá trình dạy học


4. Bản chất của quá trình dạy học
4. Bản chất của quá trình dạy học


5. Lo gic của quá trình dạy học
5. Lo gic của quá trình dạy học


6. Quy luật cơ bản của quá trình dạy học

6. Quy luật cơ bản của quá trình dạy học


Câu h i th o lu n nhómỏ ả ậ
Câu h i th o lu n nhómỏ ả ậ

Anh/ch hi u nh th nào v d y ị ể ư ế ề ạ
Anh/ch hi u nh th nào v d y ị ể ư ế ề ạ
h c?ọ
h c?ọ

Chúng ta g p nh ng khó kh n gì ặ ữ ă
Chúng ta g p nh ng khó kh n gì ặ ữ ă
trong quá trình d y h c ?ạ ọ
trong quá trình d y h c ?ạ ọ


1.
1.
Khái niệm về quá trình dạy học:
Khái niệm về quá trình dạy học:
Quá trình dạy học là quá trình thống
Quá trình dạy học là quá trình thống
nhất
nhất
biện chứng giữa hoạt động dạy của g ang ỉ
biện chứng giữa hoạt động dạy của g ang ỉ
viên (G) và hoạt động học của sinh
viên (G) và hoạt động học của sinh
viên (SV) nhằm thực hiện các nhiệm

viên (SV) nhằm thực hiện các nhiệm
vụ dạy học.
vụ dạy học.


Hoạt động dạy của G
Hoạt động dạy của G
Hoạt động học của
Hoạt động học của
sv
sv
-
G chủ thể của hoạt
G chủ thể của hoạt
động dạy
động dạy
-
G giữ vai trò
G giữ vai trò
chủ
chủ
đạo
đạo
:Tổ chức, điều
:Tổ chức, điều
khiển hoạt động học
khiển hoạt động học
-
sv chủ thể của hoạt
sv chủ thể của hoạt

động học
động học
-
sv giữ vai trò
sv giữ vai trò
chủ
chủ
động, tích cực
động, tích cực
: Tự tổ
: Tự tổ
chức, tự điều khiển
chức, tự điều khiển
hoạt động nhận thức
hoạt động nhận thức
QUÁ TRÌNH DẠY HỌC


Câu hỏi thảo luận nhóm
Câu hỏi thảo luận nhóm

Bạn hiểu như thế nào về dạy học hướng vào
Bạn hiểu như thế nào về dạy học hướng vào
người học?
người học?

Bạn hiểu như thế nào về dạy học hướng vào
Bạn hiểu như thế nào về dạy học hướng vào
người thày?
người thày?


Phải chăng khi dạy học hướng vào người học thì
Phải chăng khi dạy học hướng vào người học thì
vai trò của G bò giảm?
vai trò của G bò giảm?


MUÏC TIEÂU
MUÏC TIEÂU
GV LÀ TRUNG TÂM
GV LÀ TRUNG TÂM
-
Truy n t ki n ề đạ ế
Truy n t ki n ề đạ ế
th c ã quy nh ứ đ đị
th c ã quy nh ứ đ đị
trong ch ng trình ươ
trong ch ng trình ươ
và SGK
và SGK
-
Quan tâm tr c h t ướ ế
Quan tâm tr c h t ướ ế
n vi c th c hi n đế ệ ự ệ
n vi c th c hi n đế ệ ự ệ
nhi m v c a GVệ ụ ủ
nhi m v c a GVệ ụ ủ
SV LÀ TRUNG TÂM
SV LÀ TRUNG TÂM
-

Chu n b cho ẩ ị
Chu n b cho ẩ ị
ngöôøi
ngöôøi
h c thích ng v i ọ ứ ớ
h c thích ng v i ọ ứ ớ
i s ng xã h iđờ ố ộ
i s ng xã h iđờ ố ộ
-
Tôn tr ng nhu c u, ọ ầ
Tôn tr ng nhu c u, ọ ầ
h ng thú, l i ích và ứ ợ
h ng thú, l i ích và ứ ợ
kh n ng c a ả ă ủ
kh n ng c a ả ă ủ
ngöôøi
ngöôøi
h cọ
h cọ


Veà noäi dung
Veà noäi dung
GV LÀ TRUNG TÂM
GV LÀ TRUNG TÂM
-
Ch ng trình c ươ đượ
Ch ng trình c ươ đượ
thi t k ch y u theo ế ế ủ ế
thi t k ch y u theo ế ế ủ ế

logic n i dung bài h cộ ọ
logic n i dung bài h cộ ọ
-
Giáo án c so n tr c đượ ạ ướ
Giáo án c so n tr c đượ ạ ướ
theo ng th ng đườ ẳ
theo ng th ng đườ ẳ
chung cho m i SVọ
chung cho m i SVọ
-
Chú tr ng h th ng ọ ệ ố
Chú tr ng h th ng ọ ệ ố
ki n th c lý thuy t, s ế ứ ế ự
ki n th c lý thuy t, s ế ứ ế ự
phát tri n c a các khái ể ủ
phát tri n c a các khái ể ủ
ni mệ
ni mệ
SV LÀ TRUNG TÂM
SV LÀ TRUNG TÂM
-
Ch ng trình h ng vào ươ ướ
Ch ng trình h ng vào ươ ướ
s chu n b ph c v ự ẩ ị ụ ụ
s chu n b ph c v ự ẩ ị ụ ụ
thi t th c cho th c tế ự ự ế
thi t th c cho th c tế ự ự ế
-
Giáo án có nhi u ph ng án ề ươ
Giáo án có nhi u ph ng án ề ươ

theo ki u phân nhánh linh ể
theo ki u phân nhánh linh ể
ho t, có th c i u ạ ể đượ đ ề
ho t, có th c i u ạ ể đượ đ ề
ch nh.ỉ
ch nh.ỉ
-
Chú tr ng các k n ng ọ ỹ ă
Chú tr ng các k n ng ọ ỹ ă
th c hành, v n d ng ki n ự ậ ụ ế
th c hành, v n d ng ki n ự ậ ụ ế
th c, n ng l c gi i quy t ứ ă ự ả ế
th c, n ng l c gi i quy t ứ ă ự ả ế
các v n th c ti n.ấ đề ự ễ
các v n th c ti n.ấ đề ự ễ


Veà phöông phaùp
Veà phöông phaùp
GV LÀ TRUNG TÂM
GV LÀ TRUNG TÂM
-
Ch y u là thuy t ủ ế ế
Ch y u là thuy t ủ ế ế
trình, gi ng gi i, t p ả ả ậ
trình, gi ng gi i, t p ả ả ậ
trung vào bài gi ng.ả
trung vào bài gi ng.ả
-
Ng i h c th ườ ọ ụ

Ng i h c th ườ ọ ụ
ng.độ
ng.độ
-
Ghi nhớ
Ghi nhớ
-
GVchi m u th , có ế ư ế
GVchi m u th , có ế ư ế
uy quy n, áp tề đặ
uy quy n, áp tề đặ
SV LÀ TRUNG TÂM
SV LÀ TRUNG TÂM
-
Khám phá và gi i ả
Khám phá và gi i ả
quy t v n ế ấ đề
quy t v n ế ấ đề
-
Ng i h c ch ườ ọ ủ
Ng i h c ch ườ ọ ủ
ng, tích c c độ ự
ng, tích c c độ ự
tham gia
tham gia
-
Tìm tòi và th hi nể ệ
Tìm tòi và th hi nể ệ
-
GV i u khi n, thúc đ ề ể

GV i u khi n, thúc đ ề ể
y s tìm tòiđẩ ự
y s tìm tòiđẩ ự


Ve moõi trửụứng hoùc taọp
Ve moõi trửụứng hoùc taọp
GV L TRUNG TM
GV L TRUNG TM
-
Khụng khớ l p h c:
Khụng khớ l p h c:
hỡnh th c, mỏy múc
hỡnh th c, mỏy múc
-
S p x p ch ng i
S p x p ch ng i
n nh
n nh
-
Dựng ph ng ti n,
Dựng ph ng ti n,
k thu t d y h c
k thu t d y h c
m c t i thi u
m c t i thi u
SV L TRUNG TM
SV L TRUNG TM
-
T ch , thõn m t,

T ch , thõn m t,
khụng hỡnh th c
khụng hỡnh th c
-
Ch ng i linh
Ch ng i linh
ho t
ho t
-
S d ng th ng
S d ng th ng
xuyờn cỏc ph ng
xuyờn cỏc ph ng
ti n k thu t d y
ti n k thu t d y
h c
h c


Veà keát quaû
Veà keát quaû
GV LÀ TRUNG TÂM
GV LÀ TRUNG TÂM
-
Tri th c có s nứ ẵ
Tri th c có s nứ ẵ
-
Trình phát tri n độ ể
Trình phát tri n độ ể
nh n th c th p m c ậ ứ ấ ặ

nh n th c th p m c ậ ứ ấ ặ
dù có h th ngệ ố
dù có h th ngệ ố
-
Ph thu c vào tài li uụ ộ ệ
Ph thu c vào tài li uụ ộ ệ
-
GV c quy n độ ề đ
GV c quy n độ ề đ
aù
aù
nh
nh
giá k t qu h c t p; ế ả ọ ậ
giá k t qu h c t p; ế ả ọ ậ
h c sinh ch p nh n ọ ấ ậ
h c sinh ch p nh n ọ ấ ậ
các giá tr truy n ị ề
các giá tr truy n ị ề
th ngố
th ngố
SV LÀ TRUNG TÂM
SV LÀ TRUNG TÂM
-
Tri th c t tìmứ ự
Tri th c t tìmứ ự
-
Trình cao h n v độ ơ ề
Trình cao h n v độ ơ ề
phát tri n nh n th c, ể ậ ứ

phát tri n nh n th c, ể ậ ứ
tình c m và hành viả
tình c m và hành viả
-
T tinự
T tinự
-
SV t giác ch u trách ự ị
SV t giác ch u trách ự ị
nhi m v k t qu ệ ề ế ả
nhi m v k t qu ệ ề ế ả
h c t p, c tham ọ ậ đượ
h c t p, c tham ọ ậ đượ
gia ánh giá, t ánh giá, đ ự đ
gia ánh giá, t ánh giá, đ ự đ
t xác nh các giá tr .ự đị ị
t xác nh các giá tr .ự đị ị


Câu h i th o lu n nhóm 2ỏ ả ậ
Câu h i th o lu n nhóm 2ỏ ả ậ

Theo các anh ch làm th nào nâng ị ế để
Theo các anh ch làm th nào nâng ị ế để
cao ch t l ng d y h c i ấ ượ ạ ọ ở đạ
cao ch t l ng d y h c i ấ ượ ạ ọ ở đạ
h c hi n nay?ọ ệ
h c hi n nay?ọ ệ

Tại sao chúng ta lại đề cập đến nhiều yếu
Tại sao chúng ta lại đề cập đến nhiều yếu
tố khi bàn đến vấn đề dạy học?
tố khi bàn đến vấn đề dạy học?


2. Các nhân tố cấu trúc của quá trình dạy học
2. Các nhân tố cấu trúc của quá trình dạy học
đại học.
đại học.
2.1. Mục đích và nhiệm vụ dạy học.
2.1. Mục đích và nhiệm vụ dạy học.


o
Mục đích dạy học phản ánh tập trung nhất những
Mục đích dạy học phản ánh tập trung nhất những
yêu cầu của xã hội đối với hoạt động dạy học đh
yêu cầu của xã hội đối với hoạt động dạy học đh
o
Trên cơ sở mục đích dạy học, các nhiệm vụ cụ thể
Trên cơ sở mục đích dạy học, các nhiệm vụ cụ thể
của dạy học được xây dựng.
của dạy học được xây dựng.
o
Mục đích và nhiệm vụ dạy học đònh hướng cho sự
Mục đích và nhiệm vụ dạy học đònh hướng cho sự
vận động và phát triển của quá trình dạy học.
vận động và phát triển của quá trình dạy học.

2.2.
2.2.
Nội dung dạy học ở đại học quy đònh hệ
Nội dung dạy học ở đại học quy đònh hệ
thống những tri thức cơ bản, cơ sở và chuyên
thống những tri thức cơ bản, cơ sở và chuyên
ngành; quy đònh những kỹ năng, kỹ xảo tương
ngành; quy đònh những kỹ năng, kỹ xảo tương
ứng gắn liền với nghề nghiệp tương lai của
ứng gắn liền với nghề nghiệp tương lai của
sinh viên.
sinh viên.
- Nội dung dạy học tạo nên nội dung giảng
- Nội dung dạy học tạo nên nội dung giảng
dạy và học tập của G và sv
dạy và học tập của G và sv


2.3. Các phương pháp, phương tiện dạy
2.3. Các phương pháp, phương tiện dạy
học
học
là hệ thống những cách thức, phương
là hệ thống những cách thức, phương
tiện phối hợp của G và SV nhằm thực
tiện phối hợp của G và SV nhằm thực
hiện các nhiệm vụ dạy học.
hiện các nhiệm vụ dạy học.
2.4. G với

2.4. G với
hoạt động dạy, SV với hoạt động
hoạt động dạy, SV với hoạt động
học
học
là hai nhân tố đặc trưng cơ bản, nhân
là hai nhân tố đặc trưng cơ bản, nhân
tố trung tâm của quá trình dạy học.
tố trung tâm của quá trình dạy học.


2.5. Kết quả quá trình dạy học
2.5. Kết quả quá trình dạy học


KQDH phản ánh chất lượng và hiệu quả
KQDH phản ánh chất lượng và hiệu quả
học tập của SV, cũng là kết quả phát triển
học tập của SV, cũng là kết quả phát triển
tổng hợp của toàn hệ thống.
tổng hợp của toàn hệ thống.
Các nhân tố của QTDH có quan hệ, tác
Các nhân tố của QTDH có quan hệ, tác
động qua lại một cách biện chứng, phản
động qua lại một cách biện chứng, phản
ánh tính quy luật của QTDH.
ánh tính quy luật của QTDH.


2.6. QTDH H tồn tại và phát triển trong Đ

2.6. QTDH H tồn tại và phát triển trong Đ
môi trường kinh tế – xã hội
môi trường kinh tế – xã hội
và môi trường
và môi trường
khoa học – công nghệ.
khoa học – công nghệ.
Dạy học có những nhiệm vụ gì? Phải
Dạy học có những nhiệm vụ gì? Phải
chăng G chỉ cần dạy chữ, SVchỉ cần học
chăng G chỉ cần dạy chữ, SVchỉ cần học
chữ?
chữ?


3.1. Nhiệm vụ giáo dưỡng
3.1. Nhiệm vụ giáo dưỡng
Trang bò cho SV hệ thống những tri thức khoa
Trang bò cho SV hệ thống những tri thức khoa
học hiện đại và hệ thống những kỹ năng, kỹ xảo
học hiện đại và hệ thống những kỹ năng, kỹ xảo
tương ứng
tương ứng
về một lónh vực khoa học nhất đònh,
về một lónh vực khoa học nhất đònh,
bước đầu trang b cho SV phương pháp luận khoa ị
bước đầu trang b cho SV phương pháp luận khoa ị
học, các phương pháp nghiên cứu và phương pháp
học, các phương pháp nghiên cứu và phương pháp
tự học có liên quan tới nghề nghiệp tương lai của

tự học có liên quan tới nghề nghiệp tương lai của
họ.
họ.
3. Các nhiệm vụ của QTDH H Đ
3. Các nhiệm vụ của QTDH H Đ


3.2. Nhiệm vụ phát triển trí tuệ .
3.2. Nhiệm vụ phát triển trí tuệ .
Sự phát triển trí tuệ nói chung được đặc trưng bởi
Sự phát triển trí tuệ nói chung được đặc trưng bởi
quá trình tích lũy tri thức và các thao tác hoạt
quá trình tích lũy tri thức và các thao tác hoạt
động trí tuệ thành thạo, vững chắc của con
động trí tuệ thành thạo, vững chắc của con
người.
người.




Những phẩm chất trí tuệ: tính đònh hướng, bề
Những phẩm chất trí tuệ: tính đònh hướng, bề
rộng, độ sâu, tính linh hoạt, tính mềm dẻo, tính
rộng, độ sâu, tính linh hoạt, tính mềm dẻo, tính
độc lập, tính nhất quán, tính phê phán, tính khái
độc lập, tính nhất quán, tính phê phán, tính khái
quát của hoạt động trí tuệ.
quát của hoạt động trí tuệ.
Điều kiện cần thiết để dạy học thúc đẩy mạnh

Điều kiện cần thiết để dạy học thúc đẩy mạnh
mẽ sự phát triển trí tuệ là dạy học phải đi trước
mẽ sự phát triển trí tuệ là dạy học phải đi trước
và đón trước sự phát triển trí tuệ của SV.
và đón trước sự phát triển trí tuệ của SV.


3.3. Nhiệm vụ giáo dục trong dạy học
3.3. Nhiệm vụ giáo dục trong dạy học


QTDHĐH phải nhằm hình thành thế giới quan
QTDHĐH phải nhằm hình thành thế giới quan
khoa học, nhân sinh quan và những phẩm chất
khoa học, nhân sinh quan và những phẩm chất
đạo đức tốt đẹp của người cán bộ khoa học.
đạo đức tốt đẹp của người cán bộ khoa học.




S khác bi t gi a d y h c ph thơng và d y h c ự ệ ữ ạ ọ ở ổ ạ ọ
S khác bi t gi a d y h c ph thơng và d y h c ự ệ ữ ạ ọ ở ổ ạ ọ
đ i h c?ở ạ ọ
đ i h c?ở ạ ọ




4. Bản chất của quá trình dạy học

4. Bản chất của quá trình dạy học
Bản chất của QTDHĐH là quá trình nhận
Bản chất của QTDHĐH là quá trình nhận
thức có tính chất nghiên cứu của sinh viên
thức có tính chất nghiên cứu của sinh viên
được tiến hành dưới vai trò tổ chức, điều
được tiến hành dưới vai trò tổ chức, điều
khiển của G nhằm thực hiện tốt các nhiệm
khiển của G nhằm thực hiện tốt các nhiệm
vụ dạy học đại học.
vụ dạy học đại học.