Một số giải pháp đổi mới công tác kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn ở trường tiểu học phú nhuận thành phố hồ chí minh

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜN G ĐẠI HỌC VINH

DƢƠNG THÁI SƠN

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: TS Phan Quốc Lâm

Nghệ An, tháng 7 năm 2012


2

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thiện luận văn, tơi đã nhận đƣợc
sự động viên, khuyến khích và tạo điều kiện giúp đỡ nhiệt tình của các cấp lãnh
đạo, của các thầy giáo, cô giáo, anh chị em, bạn bè đồng nghiệp.
Với tình cảm chân thành, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới:
- Các thầy cô lãnh đạo, các chuyên viên, thanh tra Phòng Giáo dục và Đào
tạo Quận Phú Nhuận; Hiệu trƣởng, Phó Hiệu trƣởng các trƣờng tiểu học Đặng Văn
Ngữ, Cao Bá Qt, Phạm Ngọc Thạch, Nguyễn Đình Chính, Vạn Tƣờng, các giáo
viên của quận Phú Nhuận.
- Các thầy cô là lãnh đạo, các thầy cô ở khoa sau Đại học - Trƣờng Đại học
Vinh.
- Các thầy giáo, cô giáo Khoa Giáo dục, Khoa Giáo dục tiểu học, Khoa Quản
lý giáo dục - Trƣờng Đại học Vinh.

- Cán bộ Phòng Tổ chức - Cán bộ trƣờng Đại học Sài Gòn.
Đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu và hồn thành luận văn này.
Đặc biệt tơi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Phan Quốc Lâm ngƣời trực
tiếp hƣớng dẫn tơi hồn thành luận văn này.
Với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, thực tiễn cơng tác lại vơ cùng sinh
động và có nhiều vấn đề cần giải quyết, chắc chắn luận văn không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Tơi rất mong đƣợc sự đóng góp chân thành của các giáo sƣ, thầy
giáo, cơ giáo, các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp và bạn đọc để luận văn có thêm
giá trị thực tiễn.
Xin chân thành cám ơn!
Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2012


3

MỤC LỤC
Trang
MỞ Đ Ầ U
1. Lý do chọ n đ ề tài:

1

2. Mụ c đ ích nghiên cứu:
3
3. Khách thể , đ ố i tượng nghiên cứu:
4. Giả thuyế t khoa họ c:
4
5. Nhiệ m vụ và phạ m vi nghiê n cứu:
6. Các phươ ng pháp nghiên cứu:
4

3
4

7. Nhữ ng đ óng góp củ a luậ n vă n: 5
8. Cấ u trúc củ a luậ n vă n: 5
CHƯ Ơ NG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬ N VỀ CÔNG TÁC KIỂ M TRA,
Đ ÁNH GIÁ HOẠ T Đ Ộ NG CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRUỜ NG TIỂ U HỌ C
1.1. Lị ch sử nghiên cứu vấ n đ ề 6
1.2. Mộ t số khái niệ m cơ bả n củ a đ ề tài
8
1.3. Mộ t số vấ n đ ề lý luậ n về đ ổ i mới công tác kiể m tra, đ ánh giá
hoạ t đ ộ ng chuyên môn ở trường Tiể u họ c 13
CHƯ Ơ NG 2 THỰ C TRẠ NG HOẠ T Đ Ộ NG KIỂ M TRA, Đ ÁNH GIÁ
CHUYÊN MÔN TRƯ Ờ NG TIỂ U HỌ C QUẬ N PHÚ NHUẬ N
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. Khái quát về tình hình giáo dụ c quậ n Phú Nhuậ n 25
2.2. Thực trạ ng công tác kiể m tra, đ ánh giá hoạ t đ ộ ng chuyên môn
27
CHƯ Ơ NG 3 GIẢ I PHÁP Đ Ổ I MỚ I QUẢ N LÝ HOẠ T Đ Ộ NG
KIỂ M TRA Đ ÁNH GIÁ CHUYÊN MÔN TRƯ Ờ NG TIỂ U HỌ C
3.1 Các nguyên tắ c cơ bả n củ a việ c đ ề xuấ t giả i pháp

51


4

3.2. Mộ t số giả i pháp đ ổ i mới quả n lý hoạ t đ ộ ng kiể m tra đ ánh giá
chuyên môn trườ ng tiể u họ c 52

3.2.1. Nâng cao nhậ n thức củ a tậ p thể sư phạ m
53
3.2.2. Đổ i mới công tác tổ chức bồ i dưỡ ng nghiệ p vụ KTĐG HĐ CM
cho CBQL và giáo viên
56
3.2.3 Đổ i mới việ c xây dựng kế hoạ ch, nộ i dung, phươ ng pháp và hình
thức KTĐG HĐ CM 64
3.2.4. Tă ng cường kiể m tra đ ánh giá hoạ t đ ộ ng chuyên môn
65
3.2.5. Xây dựng môi trường vă n hóa trong nhà trườ ng tạ o đ iề u kiệ n
thuậ n lợi thực hiệ n công tác KTĐG HĐ CM: 70
3.2.6. Xã hộ i hóa việ c quả n lý chấ t lư ợ ng giả ng dạ y củ a giáo viên
71
3.3 Khả o sát về tính cầ n thiế t và tính khả thi củ a các giả i pháp đ ề
xuấ t: 73
KẾ T LUẬN VÀ KIẾ N NGHỊ 78
1. KẾ T LUẬN 78
2. KIẾ N NGHỊ 79
DANH MỤ C TÀI LIỆ U THAM KHẢO 81
PHỤ LỤ C 84


5

DANH MỤ C CÁC KÝ HIỆ U, CÁC CHỮ VIẾ T TẮ T

SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN
Viết tắt

Viết đầy đủ

BGD&ĐT:

Bộ Giáo dục và Đào tạo

PGD&ĐT

Phòng Giáo dục và Đào tạo

CBQL:

Cán bộ quản lý

KTĐG

Kiểm tra đánh giá

HĐCM:

Hoạt động chuyên môn

GV:

Giáo viên

HS:

Học sinh

HT:

Hiệu trƣởng

NĐ- CP:

Nghị định Chính phủ

QĐ:

Quyết định

TH:

Tiểu học

TP.HCM:

Thành phố Hồ Chí Minh

THCS:

Trung học cơ sở

THĐĐ:

Thực hiện đầy đủ

TT:

Tiên tiến

THPT:

Trung học phổ thông

TW:

Trung Ƣơng

UBND:

Ủy ban nhân dân


6

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Chất lƣợng giáo dục và đào tạo phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một trong
những yếu tố hàng đầu quyết định tới chất lƣợng giáo dục và đào tạo là chất
lƣợng hoạt động chuyên môn trong các trƣờng học. Để hoạt động chuyên môn
trong các nhà trƣờng thực hiện tốt, điều then chốt là phải tăng cƣờng công tác
quản lý của Hiệu trƣởng. Trong nhiều khâu của công tác quản lý hoạt động
chuyên môn, khâu kiểm tra đánh giá có ý nghĩa rất quan trọng. Nhờ kiểm tra
đánh giá kịp thời chính xác mà hoạt động chun mơn đƣợc điều chỉnh và có
đƣợc những cải tiến đáng kể. Vì lẽ đó, nói đến quản lý chun mơn trong
trƣờng học là phải nói đến khâu kiểm tra đánh giá hoạt động này. Đây là một
khâu, cũng là một chức năng của hoạt động quản lý giáo dục của Hiệu trƣởng
trong các nhà trƣờng.
Theo điều 17, Điều lệ trƣờng tiểu học, Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học là

ngƣời chịu trách nhiệm tổ chức, quản lý các hoạt động và chất lƣợng giáo dục
của nhà trƣờng. Hiệu trƣởng do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện bổ
nhiệm đối với trƣờng tiểu học công lập, công nhận đối với trƣờng tiểu học tƣ
thục theo đề nghị của Trƣởng PGD&ĐT. Nhiệm kỳ của Hiệu trƣởng công lập
là 5 năm; hết nhiệm kỳ, Hiệu trƣởng đƣợc luân chuyển đến một trƣờng khác
lân cận hoặc theo yêu cầu điều động. Hiệu trƣởng chỉ đƣợc giao quản lý một
trƣờng tiểu học. Sau mỗi năm học, Hiệu trƣởng trƣờng tiểu học đƣợc cấp có
thẩm quyền đánh giá về cơng tác quản lý các hoạt đ ộng và chất lƣợng giáo
dục của nhà trƣờng. Còn quy chế về tổ chức và hoạt động của hệ thống thanh
tra giáo dục đào tạo, điều 22 quy định “Hiệu trƣởng, thủ trƣởng các cơ quan
giáo dục - đào tạo trong ngành có trách nhiệm sử dụng bộ máy quản lý và các
cán bộ đơn vị kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ kế
hoạch của cá nhân và các bộ phận thuộc quyền, xét và giải quyết các khiếu
nại, khiếu tố về các vấn đề thuộc trách nhiệm quản lý của mình”.


7

Kiểm tra đánh giá trƣờng học là phƣơng thức thu nhận thơng tin về tình
hình chất lƣợng, về nội dung, về tổ chức của các hoạt động giáo dục. Đó là hệ
thống những quan sát và so sánh xem lao động sƣ phạm thực tế có phù hợp
với kế hoạch, tiêu chuẩn quy tắc… đã đƣợc dự kiến trƣớc hay khơng. Đó là sự
vạch rõ kết quả tác động chủ thể đến khách thể, vạch rõ những lệch lạc đã
phạm phải so với yêu cầu sƣ phạm và nguyên tắc tổ chức.
Nhà trƣờng có mục tiêu cấp học chung, có tập thể giáo viên, tập thể học
sinh thì cần thiết phải có một ngƣời chỉ huy tồn bộ mọi hoạt động của nhà
trƣờng. Trọng tâm hoạt động nhà trƣờng là dạy và học. Để thực hiện tốt chức
năng kiểm tra đánh giá thì vai trị của Hiệu trƣởng khơng thể thiếu đƣợc trong
nhà trƣờng. Hiệu trƣởng phải quan tâm việc quản lý hoạt động kiểm tra đánh
giá chuyên môn của giáo viên sao cho đạt hiệu quả, giúp giáo viên rút đƣợc

kinh nghiệm và không ngừng học tập nâng cao trình độ chun mơn. “Trong
nhà trƣờng tiểu học, giáo viên là lực lƣợng giáo dục chính, giữ vai trị chủ đạo
trong mọi hoạt động giáo dục. Giáo viên tiểu học là ngƣời làm nhiệm vụ
giảng dạy, giáo dục học sinh trong trƣờng tiểu học và cơ sở giáo dục khác
thực hiện chƣơng trình giáo dục tiểu học.”( Điều 30, Điều lệ trƣờng tiểu học
)[12, tr.23]
Giáo viên là ngƣời có vai trị quan trọng có tính quyết định của q
trình giảng dạy và giáo dục, là ngƣời tổ chức mọi hoạt động của trẻ, đƣa các
em vào thế giới tri thức khoa học, văn hóa, nghệ thuật. Giáo viên là tấm
gƣơng sáng cho học sinh noi theo. Bằng chính bản thân mình kết hợp với
những giá trị chuẩn mực thể hiện trong nội dung các mơn học, giáo viên tiểu
học góp phần to lớn trong việc hình thành phát triển nhân cách của trẻ em.
Mặc dù để học tập có kết quả thì học sinh phải biết chủ động tự giác học tập
cùng ngƣời thầy biết tổ chức, định hƣớng sẽ giúp học sinh tìm tịi suy nghĩ,
rèn luyện kỹ năng, củng cố và vận dụng kiến thức. Nói cách khác, phƣơng
pháp và kết quả học tập của học sinh phần lớn là do ở tài năng và nghệ thuật


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

8

sƣ phạm của giáo viên. Vì vậy để đảm bảo chất lƣợng giáo dục, ngƣời quản lý
phải tìm mọi cách tác động vào ngƣời thầy để chuẩn bị khả năng cho họ, tạo
điều kiện cho họ và kiểm tra lao động của ngƣời giáo viên. Xã hội càng phát
triển yêu cầu giáo dục ngày càng cao thì trình độ chuyên môn của giáo viên
cũng phải ngày càng đƣợc nâng lên. Do đó, kiểm tra đánh giá bồi dƣỡng năng
lực sƣ phạm cho giáo viên là một yêu cầu tất yếu trong quản lý trƣờng học.
Hiện nay, tình hình kiểm tra, đánh giá trình độ chun mơn giáo viên ở các
trƣờng tiểu học còn hạn chế. Cán bộ quản lý cịn gặp khơng ít khó khăn,

khơng chú ý tới cơng tác kiểm tra đánh giá chun mơn, giao khốn cho Phó
hiệu trƣởng phụ trách chun mơn chỉ chú trọng tới cơng tác tài chánh, tổ
chức hoặc cịn lúng túng khi tổ chức thực hiện cơng tác này.
Tình hình này cũng đang phổ biến ở các trƣờng Tiểu học quận Phú
Nhuận. Để nâng cao chất lƣợng giáo dục Tiểu học quận cần có những giải
pháp có cơ sở khoa học và có tính thực tiễn. Vì vậy, tơi chọn đề tài “Một số
giải pháp đổi mới công tác kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn ở trƣờng
tiểu học Phú Nhuận - Thành phố Hồ Chí Minh”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng, đề xuất một số
giải pháp đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn ở các
trƣờng tiểu học Quận Phú Nhuận – TPHCM.
3. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu:
3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động kiểm tra đánh giá chuyên môn ở
các trƣờng tiểu học Quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.
3.2. Đối tƣợng nghiên cứu: Một số giải pháp đổi mới công tác kiểm tra
đánh giá hoạt động chuyên môn ở các trƣờng Tiểu học quận Phú Nhuận –
thành phố Hồ Chí Minh

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

9

4. Giả thuyết khoa học:
Nếu những giải pháp đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động
chuyên môn ở các trƣờng tiểu học Quận Phú Nhuận – TPHCM mà Tác giả đề
xuât, đƣợc đƣa vào triển khai, thực hiện một cách nghiêm túc, đúng qui trình

thì sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng GD các trƣờng TH trong Quận.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu:
5.1 Nhiệm vụ
5.1.1 Nghiên cứu, hệ thống hoá một số vấn đề lý luận về kiểm tra, đánh
giá hoạt động chuyên môn ở trƣờng tiểu học;
5.1.2 Khảo sát thực trạng về công tác kiểm tra đánh giá hoạt động
chuyên môn ở các trƣờng Tiểu học quận Phú Nhuận – thành phố Hồ Chí
Minh;
5.1.3 Đề xuất và thăm dị tính khả thi một số giải pháp đổi mới công tác
kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn ở các trƣờng tiểu học quận Phú
Nhuận – thành phố Hồ Chí Minh.
5.2 Phạm vi và giới hạn nghiên cứu
Vì điều kiện thời gian, chúng tơi chỉ thực hiện khảo sát ở các trƣờng
tiểu học Đặng Văn Ngữ, trƣờng tiểu học Vạn Tƣờng, trƣờng tiểu học Cao Bá
Quát, trƣờng tiểu học Phạm Ngọc Thạch, trƣờng tiểu học Nguyễn Đình Chính
quận Phú Nhuận TP. HCM.
6. Các phƣơng pháp nghiên cứu:
6.1 Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận: Đọc tài liệu phân tích các tài liệu
có liên quan về hoạt động quản lý, quản lý giáo dục, quản lý hoạt động kiểm
tra chuyên môn để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
6.2 Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn: quan sát, điều tra viết, tổng kết
kinh nghiệm, lấy ý kiến chuyên gia… nhằm thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu
thực trạng

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

10

6.3 Phƣơng pháp toán học để xử lý các dữ liệu thu đƣợc về mặt định
lƣợng.
7. Những đóng góp của luận văn:
Phát hiện thực trạng và đề xuất một số giải pháp đổi mới quản lý nhằm
tăng cƣờng công tác kiểm tra đánh giá chuyên môn giáo viên tiểu học.
8. Cấu trúc của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị luận văn gồm có 3 chƣơng
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động
chuyên môn ở các trƣờng tiểu học;
Chƣơng 2: Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên
môn ở các trƣờng tiểu học Quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí Minh.
Chƣơng 3: Một số giải pháp đổi mới công tác kiểm tra đánh giá hoạt
động chuyên môn ở các trƣờng tiểu học quận Phú Nhuận, thành phố Hồ Chí
Minh.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

11

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ HOẠT
ĐỘNG CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRUỜNG TIỂU HỌC
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Khi xã hội lồi ngƣời xuất hiện thì quản lý cũng hình thành, phát triển
qua các phƣơng thức sản xuất, trình độ tổ chức điều hành cũng đƣợc nâng lên
và đòi hỏi ngày càng phát triển nhƣ một yếu tố lịch sử khách quan. Quản lý có

vai trị quan trọng đối với sự phát triển xã hội. Trên cơ sở lý luận chủ nghĩa
Mác - Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, các nhà khoa học Việt Nam tiếp cận
quản lý giáo dục, quản lý trƣờng học chủ yếu dựa trên nền tảng giáo dục học.
Hầu hết các sách giáo dục học của các nhà giáo dục Việt Nam thƣờng có một
chƣơng về cơng tác quản lý trƣờng học. Bằng sự tổng hồ các tri thức của
giáo dục học, tâm lý học, xã hội học, kinh tế học… các tác giả đã thể hiện
trong các cơng trình nghiên cứu của mình một cách khoa học về khái niệm
quản lý giáo dục, chức năng quản lý, nguyên tắc và phƣơng pháp quản lý
thông tin và môi trƣờng quản lý, đồng thời nêu ra một số nét khái quát về
nghiệp vụ quản lý trƣờng học. Tất cả các nội dung trên cũng thể hiện chức
năng quan trọng trong quản lý đó là cơng tác kiểm tra đánh giá chun mơn
trƣờng học. Các cơng trình tiêu biểu nghiên cứu về giáo dục và quản lý giáo
dục (trong đó có quản lý trƣờng học) là: Phƣơng pháp luận khoa học giáo dục
của Phạm Minh Hạc, quá trình sƣ phạm - bản chất, cấu trúc và tính quy luật
của Hà Thế Ngữ, những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý giáo dục của
Nguyễn Ngọc Quang, giáo dục học tập 1, 2 của Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ
Hoạt, một số khái niệm quản lý giáo dục của Đặng Quốc Bảo, những vấn đề
cơ bản của giáo dục hiện đại của Thái Duy Tuyên và Giáo dục học đại cƣơng
của Phạm Viết Vƣợng.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

12

Tác giả Hà Sỹ Hồ trong cuốn “ Những bài giảng về quản lý trƣờng
học” đã cho rằng: “Chức năng kiểm tra đặc biệt quan trọng vì quá trình quản
lý địi hỏi những thơng tin, chính xác, kịp thời về thực trạng của đối tƣợng

quản lý, về việc thực hiện các quyết định đã đề ra, tức là địi hỏi những liên hệ
ngƣợc chính xác, vững chắc giữa các phân hệ quản lý…”. Ông khẳng định: “
Quản lý mà khơng kiểm tra thì quản lý sẽ ít hiệu quả và trở thành quản lý
quan liêu” [17; tr.26]. Tác giả cho rằng trong quản lý, nếu chức năng kế hoạch
hố quan trọng ở chỗ nó tạo cơ sở cho việc thực hiện các cơng việc, thì kiểm
tra đánh giá quan trọng ở chỗ nó làm cho ngƣời quản lý biết rõ công việc đã
đƣợc thực hiện thực tế ra sao, có phù hợp với quyết định khơng, từ đó xác
định đƣợc tính hiệu quả của các quyết định quản lý, giúp cho ngƣời quản lý
thu nhận đƣợc những thông tin xác thực về phẩm chất, năng lực của ngƣời
thực hiện để có kế hoạch bồi dƣỡng, sử dụng tốt hơn.
Tác giả Thái Văn Thành trong cuốn “Quản lý giáo dục và quản lý nhà
trƣờng” cho rằng: “ Chức năng kiểm tra là chức năng cuối cùng của một quá
trình quản lý, có vai trị giúp cho chủ thể quản lý biết đƣợc mọi ngƣời thực
hiện các nhiệm vụ ở mức độ nhƣ thế nào, tốt, vừa, xấu, đồng thời cũng biết
đƣợc những quyết định quản lý ban hành có phù hợp với thực tế hay không,
trên những cơ sở đó điều chỉnh các hoạt động, giúp đỡ hay thúc đẩy các cá
nhân, tập thể đạt đƣợc các mục tiêu đề ra. Nhƣ vậy, chức năng kiểm tra thể
hiện rõ vai trị cung cấp thơng tin và trợ giúp các cá nhân và đơn vị hoàn
thành nhiệm vụ theo mục tiêu và kế hoạch đã xác định.” [25, tr.20]
Gần đây nhất năm 2001, Viện khoa học giáo dục Việt Nam đã cho xuất
bản tuyển tập Giáo dục học - một số vấn đề lý luận và thực tiễn của Hà Thế
Ngữ. Thơng qua việc trình bày về đối tƣợng nghiên cứu và cấu trúc của khoa
học quản lý giáo dục và dạy học. Trong tuyển tập cũng đã đề cập nhiều đến
vai trị hoạt động cơng tác kiểm tra giáo dục, xem đây là yếu tố rất quan trọng
trong việc phát hiện sai lệch và điều chỉnh quá trình dạy học đạt mục tiêu đã

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

13

định. Khi nghiên cứu về các chức năng quản lý, các tác giả đều nhấn mạnh
tầm quan trọng của chức năng kiểm tra đánh giá. Trong quản lý giáo dục,
chức năng kiểm tra đánh giá cũng đƣợc đề cao và là một trong những nội
dung quan trọng trong công tác quản lý trƣờng học. Nội dung này đƣợc thể
hiện cụ thể ở công tác kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn trƣờng học.
Kế thừa những nghiên cứu lý luận này, đã có một số cơng trình nghiên
cứu của các học viên về chức năng kiểm tra trong quản lý giáo dục; những tài
liệu đã dẫn viết về công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá trong giáo dục của
các nhà nghiên cứu giáo dục là những tƣ liệu quý, thiết thực giúp chúng tôi
tham khảo trong quá trình thực hiện đề tài; nghiên cứu lý luận, khảo sát thực
trạng công tác quản lý hoạt động kiểm tra đánh giá chuyên môn một số trƣờng
tiểu học Quận Phú Nhuận - Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó đề xuất một số
giải pháp quản lý công tác này nhằm góp phần thực hiện thắng lợi những mục
tiêu giáo dục trong giai đoạn mới.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Khái niệm hoạt động chuyên môn
Hoạt động chuyên môn trong nhà trƣờng đƣợc hiểu là những hoạt động
giáo dục theo nghĩa rộng. Những hoạt động này đƣợc diễn ra trong những giờ
lên lớp là chủ yếu, bên cạnh đó hoạt động ngoại khóa và các hoạt động ngồi
giờ lên lớp khác phục vụ cho mục đích giáo dục và mục tiêu quản lý. Trong
hoạt động chuyên môn, hoạt động dạy học cùng với nó và các hoạt động hỗ
trợ phục vụ tốt cho dạy học là hoạt động cơ bản nhất. Để đảm bảo đƣợc chất
lƣợng hiệu quả của q trình dạy học phải thơng qua hai hình thức: tổ chức
dạy học trên lớp và ngồi giờ lên lớp. Cần phải tổ chức thực hiện kế hoạch
đào tạo một cách hợp lý, coi trọng chất lƣợng là trên hết. Chính vì thế nội
dung quản lý của Hiệu trƣởng là quản lý các hoạt động xoay quanh việc dạy
học, hay cịn gọi là quản lý q trình dạy học.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

14

Hiệu quả quản lý giáo dục đƣợc đánh giá trên cơ sở hiệu quả hoạt động
của các tổ chức giáo dục cho nên cần phải xem xét mọi yếu tố nâng cao hiệu
quả hoạt động dạy học để từ đó nhận biết đƣợc hiệu quả quản lý phụ thuộc
vào những yếu tố nào. Dạy học luôn luôn bị chi phối bởi yếu tố môi trƣờng xã
hội, các điều kiện khác.
1.2.2 Khái niệm quản lý, quản lý hoạt động chuyên môn
1.2.2.1 Khái niệm quản lý
Các nhà lý luận cũng nhƣ thực hành nghiên cứu và đƣa ra dƣới nhiều
góc độ khác nhau. Có ngƣời cho rằng quản lý là các hoạt động thực hiện
nhằm đảm bảo sự hoàn thành cơng việc qua nỗ lực của ngƣời khác. Nhƣng
cũng có tác giả lại cho rằng quản lý là công tác phối hợp có kết quả hoạt động
của những ngƣời cộng sự khác nhau trong một tổ chức.
“ Quản lý là hệ thống xã hội tác động đến tập thể ngƣời thành viên của
hệ, làm cho hệ vận hành thuận lợi và đạt mục đích dự kiến”, quản lý nhằm
phối hợp nỗ lực của nhiều ngƣời sao cho mục tiêu từng cá nhân biến thành
những thành tựu xã hội.” [19, tr.45].
Nguyễn Văn Lê định nghĩa “Quản lý một hệ thống xã hội là khoa học
và nghệ thuật tác động vào hệ thống đó mà chủ yếu là vào những con ngƣời
nhằm đạt hiệu quả tối ƣu theo mục tiêu đề ra” [20, tr. 5].
Theo Hà Thế Ngữ “Quản lý là một q trình định hƣớng, q trình có
mục tiêu, quản lý một hệ thống là quá trình tác động đến hệ thống nhằm đạt
đƣợc những mục tiêu nhất định. Những mục tiêu này đặc trƣng cho trạng thái

mới của hệ thống mà ngƣời quản lý mong muốn” [21, tr. 24].
Phân tích những định nghĩa đó có thể thấy những dấu hiệu chung của
quản lý: có tính mục đích, có sự tƣơng tác giữa chủ thể và đối tƣợng và liên
quan tới môi trƣờng xác định.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

15

Từ những dấu hiệu chung này, chúng ta có quan niệm: “Quản lý là sự
tác động có định hƣớng, có kế hoạch của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản
lý nhằm đạt đƣợc mục tiêu đề ra.” [25, tr.5].
1.2.2.2. Quản lý hoạt động chuyên môn:
Hoạt động chuyên môn là hoạt động trọng tâm, quan trọng nhất của
trƣờng học. Hoạt động này chiếm nhiều thời gian nhất trong các hoạt động giáo
dục. Nội dung của quản lý hoạt động chuyên môn bao gồm nhiều hoạt động,
quan hệ đến nhiều đối tƣợng, đến nhiều mặt, đến nhiều lĩnh vực, nhiều phƣơng
diện, rất đa dạng và phong phú. Có thể nói một cách khái quát là mọi hoạt động
trong nhà trƣờng đều nhằm tạo điều kiện tốt nhất để hoạt động chuyên môn đạt
chất lƣợng và hiệu quả cao.
1.2.3. Khái niệm kiểm tra, đánh giá và kiểm tra, đánh giá hoạt
động chuyên môn
1.2.3.1. Khái niệm kiểm tra, đánh giá
Kiểm tra là quá trình xem xét thực tiễn, đánh giá thực trạng, khuyến
khích cái tốt, phát hiện những lệch lạc và điều chỉnh nhằm đạt tới những mục
tiêu đã đặt ra và góp phần đƣa tồn bộ hệ thống quản lý tới một trình độ cao
hơn. Nhƣ vậy một hệ thống kiểm tra bao gồm những con ngƣời, phƣơng

pháp, công cụ để thực hiện nhiệm vụ cơ bản nhƣ: giám sát sự hoạt động, đo
lƣờng kết quả, điều chỉnh sai lệch.
Kiểm tra vừa là điều tra xem xét, đánh giá một quá trình hoạt động, vừa
tự kiểm tra đánh giá các quyết định của ngƣời quản lý. Chức năng kiểm tra
không chỉ tiến tới xếp loại bình bầu mà cịn nhằm xác định phƣơng hƣớng
mục tiêu điều chỉnh kế hoạch cho một quyết định mới.
Ðánh giá là căn cứ vào các số liệu, thông tin nhận đƣợc trong kiểm tra
để ƣớc lƣợng, phán đoán và đề xuất các ý kiến nhằm làm cho việc học tập và
giảng dạy tốt hơn.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

16

Ðánh giá là quá trình hình thành những nhận định, phán đoán về kết
quả học tập dựa trên những thông tin thu đƣợc qua kiểm tra, đối chiếu những
mục tiêu, tiêu chuẩn, tiêu chí đã đề ra nhằm đƣa ra những cải tiến thích hợp
để cải tiến thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả giảng dạy.
Đánh giá trong kiểm tra nhằm đo lƣờng, xác định hiệu quả của lao động
sƣ phạm, xác định trình độ thực hiện kế hoạch, xác định phẩm chất của thầy
trị và cán bộ cơng nhân viên.
Kiểm tra, đánh giá là chức năng cơ bản để đảm bảo cho sự lãnh đạo
quản lý chính xác. Qua kiểm tra đánh giá ngƣời quản lý biết đƣợc chính xác
thực trạng cơng việc của cấp dƣới làm nhƣ thế nào và ngƣời đƣợc kiểm tra
đánh giá cũng biết mình làm tốt, xấu ra sao, có đúng chủ trƣơng, quyết định
của cấp trên hay khơng, do đó, kiểm tra là một chức năng chủ yếu của ngƣời
quản lý.

Kiểm tra, đánh giá là khâu cuối cùng của quá trình dạy học nhƣng đồng
thời “khởi đầu cho một chu trình khép kín tiếp theo với một chất lƣợng cao
hơn của quá trình giáo dục”.
Kiểm tra đánh giá là một hoạt động khoa học, không phải ai cũng tiến
hành kiểm tra đánh giá đƣợc mà phải có nghiệp vụ khoa học, chuyên ngành.
Không phải lúc nào cũng kiểm tra đánh giá tùy tiện đƣợc mà phải có tổ chức,
kế hoạch và có thời gian.
Trong hoạt động chuyên môn, thực hiện tốt khâu kiểm tra sẽ cung cấp
thông tin chính xác giúp cho việc đánh giá đƣợc khách quan, từ đó có thể thấy rõ
đƣợc ƣu điểm và hạn chế của thực trạng giảng dạy trong nhà trƣờng từ đó đề ra
các giải pháp nhằm cải thiện thực trạng, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả của
hoạt động chuyên môn.
1.2.3.2. Kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn
Kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn là kiểm tra đánh giá việc xây
dựng tổ chuyên môn vững mạnh. Kiểm tra, đánh giá việc thực hiện nội dung,

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

17

chƣơng trình và kế hoạch giảng dạy của GV. Kiểm tra, đánh giá tiết dạy trên
lớp và kiểm tra bài soạn, dự giờ và phân tích sƣ phạm các tiết soạn, giảng dạy.
Kiểm tra, đánh giá việc bồi dƣỡng và nâng cao tay nghề cho giáo viên. Kiểm
tra đánh giá việc đánh giá kết quả học tập của học sinh, quản lý việc học tập,
bồi dƣỡng học sinh giỏi và phụ đạo học sinh yếu.
1.2.4. Khái niệm đổi mới và đổi mới kiểm tra đánh giá hoạt động
chuyên môn

1.2.4.1. Đổi mới là cải cách cái lỗi thời thay vào đó, thừa kế cái tốt cũ
và thêm cái mới hợp với thời đại mới (tƣơng thích). Đó là con đƣờng tiến hóa
của nền văn minh (khác với cách mạng). Đổi mới khơng bao giờ là đủ cả, nó
kéo dài theo chiều dài của lịch sử. Đó là kết luận của chủ nghĩa Mác Lênin về
tính biện chứng của quá trình phát triển, về tính phải tƣơng thích giữa thƣợng
tầng và hạ tầng cơ sở xã hội cũng nhƣ sự đấu tranh thƣờng xuyên giữa chúng
để thúc đẩy tiến trình lịch sử đi lên!
1.2.4.2. Đổi mới kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn
Kiểm tra việc thực hiện các văn bản của cấp trên, xem xét hiệu quả
giảng dạy của giáo viên nhằm tƣ vấn biện pháp giúp nâng cao hiệu quả giảng
dạy, tuân thủ các quy định về quy chế chuyên môn. Đây là một trong những
căn cứ quan trọng cho việc bố trí, sử dụng, đào tạo, đãi ngộ, bồi dƣỡng giáo
viên một cách cụ thể, hợp lý.
Đổi mới đánh giá giúp xác định mức độ đạt đƣợc của việc thực hiện các
nhiệm vụ theo quy định, việc phân công nhiệm vụ để đánh giá phù hợp với
đối tƣợng, với hoàn cảnh, năng lực, sở trƣờng, sở đoản của mỗi giáo viên để
việc phân công, phân nhiệm đạt hiệu quả và có sức thuyết phục.
Trƣớc đây, việc kiểm tra, đánh giá một giáo viên do thanh tra viên nhận
xét đánh giá trực tiếp nhƣng nay ngƣời giáo viên đƣợc phản hồi thông tin, nêu
các ƣu nhƣợc điểm trong quá trình giảng dạy và tự đánh giá tiết dạy trƣớc khi
thanh tra viên kết luận. Sau khi đánh giá tiết dạy, ngƣời giáo viên còn đƣợc

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

18

thanh tra viên tƣ vấn, phổ biến các kinh nghiệm, các định hƣớng, các kỹ thuật

dạy học mới… từ đó xác định nội dung giáo viên cần đƣợc bồi dƣỡng, tự bồi
dƣỡng nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tay nghề. Đây là
nhiệm vụ mới so với trƣớc đây mà thanh tra viên cần thực hiện.
1.3. Một số vấn đề lý luận về đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt
động chuyên môn ở trƣờng Tiểu học
1.3.1. Đặc điểm hoạt động chuyên môn ở trƣờng Tiểu học
Hoạt động kiểm tra, đánh giá trong nhà trƣờng là u cầu có tính chất
pháp chế do Nhà nƣớc quy định, Hiệu trƣởng cần phải nắm vững cơ sở lý
luận của công tác kiểm tra, đánh giá trong nhà trƣờng, thành lập và ra quyết
định ban kiểm tra, đánh giá hoạt động sƣ phạm giáo viên (bao gồm Hiệu
trƣởng làm trƣởng ban, Phó hiệu trƣởng phó ban; thành viên gồm khối trƣởng
các khối và giáo viên dạy lâu năm có kinh nghiệm), lập kế hoạch kiểm tra và
đầu tƣ thời gian thích đáng cho hoạt động kiểm tra, đánh giá. Hiểu một cách
tổng quát kiểm tra, đánh giá trƣờng học mà nhiệm vụ chính là kiểm tra, đánh
giá hoạt động chuyên môn đƣợc thể hiện nhƣ sau:
Kiểm tra trƣờng học là một chức năng quản lý của ngƣời Hiệu trƣởng
nhằm kiểm tra theo dõi, xem xét, đánh giá các hoạt động sƣ phạm trong phạm
vi nội bộ một nhà trƣờng xác định kết quả giáo dục có phù hợp với mục tiêu
kế hoạch, nội dung, quy chế đã đề ra hay khơng.
Đánh giá tồn bộ các hoạt động dạy và học trong nhà trƣờng, xác định
lệch lạc, sơ hở, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả quản lý, đƣa nhà trƣờng tiếp
cận với mục tiêu giáo dục.
Hiệu trƣởng trƣờng học là ngƣời ra quyết định tổ chức và kiểm tra,
đánh giá đƣa hoạt động kiểm tra đạt hiệu quả cao nhất. Hiệu trƣởng kiểm tra,
đánh giá trong nhà trƣờng cũng chính là tự kiểm tra, đánh giá hoạt động quản
lý của chính mình.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

19

1.3.2. Công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn ở trƣờng
tiểu học
1.3.2.1 Yêu cầu kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn
a/ Để đáp ứng đƣợc đƣợc yêu cầu chung cho các hoạt động chuyên
môn trong nhà trƣờng, công tác quản lý chuyên môn phải đƣợc coi trọng một
cách đều đặn, nghiêm túc trong suốt cả năm học. Hiệu trƣởng nhà trƣờng
khơng đƣợc giao khốn việc quản lý chun mơn cho Phó Hiệu trƣởng hoặc
khối trƣởng mà phải trực tiếp điều hành.
b/ Công tác kiểm tra đánh giá hoạt động chun mơn trong trƣờng tiểu
học có tác dụng giúp cho quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học đƣợc đúng
hƣớng
Đảm bảo thực hiện các Quy chế đào tạo của Bộ GD - ĐT ban hành,
Điều lệ trƣờng tiểu học, thực hiện phân phối chƣơng trình, thực hiện nhiệm
vụ năm học. Đảm bảo sự thống nhất vận dụng một cách nghiêm túc các quy
chế GD - ĐT của nhà nƣớc vào đặc thù của trƣờng tiểu học.
Đảm bảo chế độ cử giáo viên đi học các lớp bồi dƣỡng, chuyên môn và
tự bồi dƣỡng cho bản thân đối với giáo viên của nhà trƣờng.
Đảm bảo kịp thời nắm bắt các nguồn thông tin và xử lý nhanh chóng
chính xác các nguồn thơng tin đó. Đảm bảo kiểm tra, đánh giá đúng chất
lƣợng đội ngũ giáo viên, Cán bộ quản lý và học sinh giúp cho phân công
giảng dạy và sắp xếp công việc hợp lý cho giáo viên.
c/ Thống nhất việc kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn trong nhà
trƣờng nhằm tăng cƣờng công tác giáo dục, theo nội dung kế hoạch, mục tiêu
giáo dục đề ra đƣợc thể hiện qua các hoạt động chuyên môn sau:
Hoạt động chuyên môn để thực hiện kế hoạch năm học; làm tốt quá
trình dạy học; thực hiện chƣơng trình.

Hoạt động chuyên môn dẫn tới sự phối hợp nhịp nhàng hoạt động của
các bộ phận, thành tố trong nhà trƣờng.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

20

Hoạt động chuyên môn phải luôn chú trọng tới nội dung phƣơng pháp
giáo dục dạy học giúp giáo viên chọn đƣợc nội dung và phƣơng pháp để dạy
tốt.Quan tâm cải tiến nội dung phƣơng pháp dạy học phù hợp thì mới giúp
cho học sinh nắm đƣợc trí thức một cách thông minh sáng tạo. Hoạt động
chuyên môn sẽ huy động đƣợc các nguồn lực (tài lực, vật lực) với sự nghiệp
giáo dục theo tinh thần xã hội hoá công tác giáo dục.
Hoạt động chuyên môn trong nhà trƣờng nói chung, trƣờng tiểu học nói
riêng nhằm tác động đến chất lƣợng nhà trƣờng, giúp nhà trƣờng thực hiện tốt
việc dạy học.
Yêu cầu kiểm tra đánh giá hoạt động sƣ phạm của giáo viên
Kiểm tra và đánh giá chất lƣợng, hiệu quả giảng dạy của giáo viên đối
chiếu với quy định của chƣơng trình, nội dung, phƣơng pháp và kế hoạch
giảng dạy.
Xem xét hoạt động của giáo viên phát hiện các tiềm năng, hạn chế, yếu
kém, giúp phát triển các khả năng, sở trƣờng vốn có và khắc phục hạn chế,
thiếu sót.
Cơ sở pháp lý cần căn cứ vào Luật Giáo dục, mục tiêu, kế hoạch đào
tạo bậc tiểu học; Điều lệ trƣờng tiểu học; kế hoạch nhà trƣờng; Quy định về
Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu (Ban hành kèm theo Quyết định số
14/2007/QĐ-BGDĐT ngày 04 tháng 5 năm 2007 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục

và Đào tạo); Một số văn bản, thông tƣ “ Hƣớng dẫn thanh tra hoạt động sƣ
phạm của giáo viên phổ thông”.
1.3.2.2 Nội dung KTĐG hoạt động chun mơn trƣờng tiểu học
Hiệu trƣởng có trách nhiệm kiểm tra, đánh giá tồn bộ các cơng việc,
mối quan hệ, kết quả của tồn bộ q trình dạy học - giáo dục và những điều
kiện, phƣơng tiện của nó khơng loại trừ mặt nào. Song trên thực tế, kiểm tra,
đánh giá hoạt động chuyên môn trƣờng học cần tập trung vào các nội dung
chính khơng tách rời nhau, ln liên quan chặt chẽ với nhau, đó là

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

21

a/ Thực hiện kế hoạch phát triển giáo dục và phổ cập giáo dục
Thực hiện chỉ tiêu về số lƣợng học sinh từng khối lớp và của toàn
trƣờng nhƣ duy trì sĩ số, tỷ lệ học sinh bỏ học, lên lớp, lƣu ban…..
Thực hiện chỉ tiêu, kế hoạch về số lƣợng và chất lƣợng phổ cập và chất
lƣợng phổ cập đúng độ tuổi ở từng khối lớp và toàn trƣờng.
b/ Thực hiện các nhiệm vụ của kế hoạch đào tạo
- Thực hiện nội dung chƣơng trình dạy học và giáo dục.
- Chất lƣợng dạy học và giáo dục gồm
+ Chất lƣợng đạo đức, lối sống :
Thực hiện đúng chƣơng trình giảng dạy, giáo dục Đạo đức ở các khối
lớp, thông qua các giờ lên lớp, hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp, cơng tác
chủ nhiệm lớp, việc đánh giá đạo đức thông qua xếp loại hạnh kiểm học sinh.
+ Chất lƣợng giáo dục văn hoá, khoa học kỹ thuật
Thực hiện chƣơng trình, sách giáo khoa của từng khối lớp.

Thực hiện quy chế chuyên môn, nề nếp dạy học về giờ giấc, thời khoá
biểu, kiểm tra, chấm bài, sửa bài cho điểm, …
Đổi mới phƣơng pháp dạy của thầy, phƣơng pháp học của trò.
Kết quả học tập của học sinh (kiến thức, kỹ năng, thái độ) so với đầu
vào.
+ Chất lƣợng giáo dục thể chất, vệ sinh, quốc phòng.
+ Chất lƣợng giáo dục thẩm mỹ.
c/ Xây dựng đội ngũ
- Đối với tổ, nhóm chun mơn cần sinh hoạt tổ, nhóm chun mơn, dự
giờ thăm lớp, hội giảng, sử dụng và phân công giáo viên, nhân viên. Công tác
tự bồi dƣỡng và bồi dƣỡng nâng cao nghiệp vụ của các thành viên trong tổ,
nhóm chun mơn. Vấn đề thực hiện chế độ chính sách, quy chế chun mơn,
cải thiện đời sống giáo viên …

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

22

- Đối với giáo viên cần nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ, tay
nghề, ý thức trách nhiệm, thực hiện kỷ cƣơng nề nếp, đảm bảo kết quả giảng
dạy và giáo dục, tham gia đầy đủ các mặt công tác khác.
d/ Xây dựng, sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất, thiết bị dạy học
Đảm bảo các tiêu chuẩn của lớp học nhƣ bàn ghế, bảng đen, ánh sáng,
vệ sinh …
Có kế hoạch bảo quản và sử dụng có chất lƣợng thiết bị, đồ dùng dạy
học, dụng cụ thể dục thể thao, thƣ viện, …
Khuôn viên, cảnh quan sƣ phạm nhà trƣờng ln sạch sẽ, thống mát

1.3.2.3 Phƣơng pháp kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên mơn
Để thu thập và có đƣợc những thơng tin đáng tin cậy, khách quan về
nhà trƣờng, về các hoạt động sƣ phạm trong nhà trƣờng cần sử dụng nhiều
phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá khác nhau. Việc lựa chọn và sử dụng phƣơng
pháp nào là tùy thuộc đặc điểm đối tƣợng, mục đích, nhiệm vụ, thời gian và
tình huống cụ thể trong kiểm tra, đánh giá. Những phƣơng pháp phổ biến là:
Phƣơng pháp quan sát: Đây là phƣơng pháp quan trọng nhất của kiểm
tra, đánh giá giáo dục. Chẳng hạn nhƣ quan sát cơ sở vật chất, trang thiết bị
dạy học, dự giờ thăm lớp, quan sát các hoạt động của thầy và trị, …Có hai
loại quan sát quan sát tĩnh và quan sát động. Điểm lƣu ý khi sử dụng phƣơng
pháp này là quan sát phải có mục đích, kế hoạch và hệ thống, lựa chọn đúng
đắn đối tƣợng quan sát. Trong phƣơng pháp này có thể sử dụng các phƣơng
tiện kỹ thuật nghe nhìn nên các kiểm tra viên phải có kỹ năng sử dụng phƣơng
tiện kỹ thuật và sự tinh tế sƣ phạm cần thiết.
Phƣơng pháp phân tích tài liệu sản phẩm: Phƣơng pháp này cho phép
kiểm tra viên có thể phân tích nhiều loại tài liệu sản phẩm khác nhau trong
quá trình kiểm tra, đánh giá. Chẳng hạn nhƣ các loại kế hoạch, giáo án, sổ chủ
nhiệm, các loại biên bản, sổ giao ban, các bản sơ kết, tổng kết, vở ghi của học

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

23

sinh, sổ điểm, bài kiểm tra của học sinh, đồ dùng dạy học tự làm của giáo
viên, …
Các phƣơng pháp tác động trực tiếp đối tƣợng bao gồm điều tra bằng
phiếu, phỏng vấn, kiểm tra ( miệng, viết) …

Phƣơng pháp tham dự các hoạt động giáo dục cụ thể nhƣ tham dự các
sinh hoạt, hoạt động trong và ngoài lớp, ngoài trƣờng, …
Sử dụng nhiều phƣơng pháp kiểm tra đánh giá khác nhau và biết phối
hợp tối ƣu các phƣơng pháp cho phép rút ra đƣợc những kết luận có căn cứ,
chuẩn xác để đánh giá đúng đắn, khách quan việc thực hiện nhiệm vụ của đối
tƣợng kiểm tra đánh giá
1.3.2.4 Nhiệm vụ kiểm tra đánh giá hoạt động chun mơn
Khi tiến hành kiểm tra đánh giá tồn diện một giáo viên, kiểm tra viên
thực hiện các nhiệm vụ kiểm tra - đánh giá - tƣ vấn - thúc đẩy
- Kiểm tra là xem xét việc giáo viên thực hiện nhiệm vụ nhà giáo, các
văn bản hƣớng dẫn của cấp trên. Xem xét chất lƣợng hoạt động sƣ phạm của
giáo viên để tƣ vấn biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động giảng dạy; đôn
đốc việc tuân thủ quy chế chuyên môn; xác định một trong những căn cứ quan
trọng phục vụ cho việc bố trí sử dụng, đào tạo bồi dƣỡng và đãi ngộ giáo viên
một cách hợp lý.
- Đánh giá là xác định mức độ đạt đƣợc của việc thực hiện các nhiệm
vụ theo quy định phù hợp với đối tƣợng và hoàn cảnh để xếp loại lao động sƣ
phạm giáo viên.
- Tƣ vấn là nêu những nhận xét, gợi ý giúp cho giáo viên nâng cao trình
độ chun mơn nghiệp vụ, hồn thiện nhà giáo và nâng cao kết quả học tập,
rèn luyện của học sinh.
- Thúc đẩy là động viên, khuyến khích, phát hiện và phổ biến các kinh
nghiệm tiên tiến, các định hƣớng mới. Xác định nội dung giáo viên cần đƣợc

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

24

bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng nhằm nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ
của giáo viên, góp phần phát triển hệ thống giáo dục quốc dân..
1.3.2.5. Các nguyên tắc kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn
Nguyên tắc pháp chế: Kiểm tra đánh giá đƣợc tổ chức và hoạt động
trên cơ sở pháp luật và không ai có thể can thiệp, khơng thể tùy tiện trong tổ
chức và hoạt động kiểm tra đánh giá.
Nguyên tắc tập trung dân chủ: Nguyên tắc tập trung dân chủ đƣợc quán
triệt trong kiểm tra, đánh giá. Chủ thể quản lý có quyền quyết định chƣơng
trình, kế hoạch kiểm tra đánh giá và có quyền phủ quyết những kết luận của
những bộ phận, cá nhân tham gia lực lƣợng kiểm tra đánh giá. Mặt khác các
tổ chức, cá nhân có quyền khiếu nại, đề xuất, kiến nghị để các tổ chức xem
xét giải quyết.
Nguyên tắc khách quan: Kiểm tra đánh giá phải đảm bảo tính khách
quan, trung thực cơng khai, cơng bằng, kiểm tra đánh giá phải căn cứ vào
chuẩn mực đã quy định, tránh áp đặt, chủ quan của ngƣời kiểm tra đánh giá.
Nguyên tắc tính hiệu quả: Hoạt động kiểm tra đánh giá phải đạt đƣợc
mục tiêu đã đặt ra với mọi chi phí ít nhất ( chi phí thời gian, vật chất, sức lực)
Nguyên tắc kế hoạch: Nguyên tắc tính kế hoạch địi hỏi hoạt động kiểm
tra đánh giá phải đƣợc xác định trong toàn bộ năm học hỗ trợ tích cực cho
việc triển khai các chức năng quản lý khác. Mặt khác kiểm tra đánh giá phải
có kế hoạch triển khai cụ thể phù hợp với từng giai đoạn nhằm đạt tới mục
tiêu đề ra.
Nguyên tắc giáo dục: Cơ sở khoa học của nguyên tắc này là lòng nhân
ái; kiểm tra đánh giá là để hiểu biết công việc, là để giúp đỡ con ngƣời. Kiểm
tra đánh giá phải mang tính thiện chí, tính giáo dục bộc lộ ở mục đích, nội
dung, phƣơng pháp kiểm tra đánh giá. Bảo đảm tốt nguyên tắc này sẽ tạo
đƣợc quá trình kiểm tra đánh giá thành tự kiểm tra.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

25

1.3.3.Vấn đề đổi mới công tác kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên
môn ở các trƣờng Tiểu học
1.3.3.1. Đổi mới nhận thức của tập thể sƣ phạm
a/ Đảm bảo thực hiện quy trình của ngành về việc chỉ đạo kiểm tra,
đánh giá hoạt động chuyên môn theo thông tƣ 07/2004/TT-BGD&ĐT ngày
30/03/2004 của Bộ Giáo dục và Đào tạo Hƣớng dẫn thanh tra tồn diện
trƣờng phổ thơng và thanh tra hoạt động sƣ phạm của giáo viên phổ thông,
trong mục 4. Cơng tác quản lý của hiệu trƣởng, có nội dung “Việc thực hiện
kiểm tra đánh giá của nhà trƣờng theo quy định: Mỗi năm học, hiệu trƣởng
phải tiến hành kiểm tra tồn diện ít nhất 1/3 tổng số giáo viên và tất cả giáo
viên còn lại đƣợc kiểm tra, đánh giá theo chuyên đề. Xem xét hồ sơ kiểm tra,
đánh giá và việc xử lý kết quả kiểm tra, đánh giá của hiệu trƣởng.”
b/ Đảm bảo thực hiện chủ trƣơng “chống tiêu cực và bệnh thành tích
trong giáo dục”
Từ nhiều năm qua Bộ GDĐT phát động thực hiện chống tiêu cực và
bệnh thành tích trong giáo dục trong đó việc kiểm tra, đánh giá hoạt động
chun mơn khơng đƣợc qua loa, tùy tiện, khơng vì thành tích mà đánh giá
xếp loại giáo viên đều “xuất sắc”. Kiểm tra nhƣng không đánh giá đúng năng
lực của đội ngũ sẽ không phát huy đƣợc sở trƣờng của từng ngƣời và không
tạo động lực cho giáo viên yếu kém vƣơn lên.
c/ Đảm bảo đổi mới “Tất cả vì học sinh thân yêu”
Mục đích cuối cùng của kiểm tra, đánh giá hoạt động chuyên môn
nhằm nâng cao năng lực sƣ phạm cho đội ngũ giáo viên để từ đó thầy cơ có
thể vận dụng các phƣơng pháp dạy học tích cực, các hình thức tổ chức đa

dạng phù hợp với tình hình lớp học và phát huy tối đa tính chủ động sáng tạo
của học sinh..nhằm hƣớng tới học sinh, để đem lại chất lƣợng thật sự .

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn