Quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện chư pưh, tỉnh gia lai
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.13 MB, 155 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN
PHẠM THỊ BÍCH THOA
QUẢN LÝ CƠNG TÁC XÂY DỰNG TRƯỜNG TIỂU
HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN CHƯ PƯH, TỈNH GIA LAI
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số 8140114
Người hướng dẫn: PGS.TS. Phan Minh Tiến
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, được thực
hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Phan Minh Tiến.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận văn là trung
thực và chưa từng được công bố trong bất kỳ một cơng trình nào khác.
Bình Định, tháng 9 năm 2022
Tác giả luận văn
Phạm Thị Bích Thoa
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập nghiên cứu và hồn thành luận văn này, tơi xin
chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo sau đại học, Khoa Khoa học
Xã hội và Nhân văn, Trường Đại học Quy Nhơn.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng cảm ơn chân thành sâu sắc đến PGS.TS. Phan
Minh Tiến đã dành nhiều thời gian quý báu tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi trong
suốt q trình thực hiện luận văn này.
Tơi xin trân trọng cảm ơn Ban lãnh đạo, chuyên viên Phòng GD&ĐT
huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai; Ban Giám hiệu, GV các trường tiểu học huyện
Chư Pưh đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tơi trong suốt q trình thực hiện
đề tài này.
Để hồn thành luận văn này, tơi cịn nhận được sự động viên khích lệ của
các thầy giáo, cô giáo, bạn bè đồng nghiệp và những người thân trong gia đình.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song do điều kiện thời gian và phạm vi nghiên
cứu của đề tài có hạn, luận văn khơng thể tránh khỏi những thiếu sót. Kính mong
được sự chỉ dẫn, giúp đỡ của thầy cô giáo, các đồng nghiệp và bạn bè.
Bình Định, tháng 9 năm 2022
Tác giả luận văn
Phạm Thị Bích Thoa
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC SƠ ĐỒ
1.Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2.Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 3
3.Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3
4.Giả thuyết khoa học......................................................................................... 3
5.Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6.Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
7.Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 4
8.Những đóng góp của đề tài .............................................................................. 5
9.Cấu trúc luận văn ............................................................................................ 5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÂY DỰNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA............................................6
1.1.Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................. 6
1.2.Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................... 9
1.2.1.Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường ............................... 9
1.2.2.Chuẩn và chuẩn quốc gia ................................................................. 12
1.2.3.Trường đạt chuẩn quốc gia, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia,
quản lý công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia .............................. 13
1.3.Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia và xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn
quốc gia............................................................................................................ 15
1.3.1.Trường tiểu học ............................................................................... 15
1.3.2.Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia ................................................. 17
1.3.3..Xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia ................................. 23
1.4.Quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia .................. 26
1.4.1.Các lực lượng xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia............ 26
1.4.2.Nội dung quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia ...... 29
1.4.3.Chức năng quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc
gia .................................................................................................................... 34
1.5. . Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc
gia .................................................................................................................... 37
1.5.1.Cơ chế chính sách của Nhà nước ..................................................... 37
1.5.2.Trình độ, năng lực và phẩm chất của cán bộ quản lý ....................... 38
1.5.3.Trình độ, năng lực và phẩm chất của giáo viên ................................ 39
1.5.4.Phẩm chất và năng lực của học sinh ................................................ 39
1.5.5.Các lực lượng xã hội ....................................................................... 39
1.5.6.Điều kiện kinh tế, văn hóa và sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính
quyền ............................................................................................................... 40
1.5.7.Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học ........................................................ 40
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1................................................................................... 41
CHƯƠNG 2: TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA
BÀN HUYỆN CHƯ PƯH, TỈNH GIA LAI ..................................................... 42
2.1. Khái quát quá trình khảo sát thực trạng .................................................... 42
2.1.1.Mục tiêu khảo sát ............................................................................ 42
2.1.2.Nội dung khảo sát ............................................................................ 42
2.1.3.Phương pháp khảo sát...................................................................... 42
2.1.4.Tổ chức khảo sát.............................................................................. 43
2.2. Khái quát về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội và giáo dục – đào tạo
huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ............................................................................ 44
2.2.1.Điều kiện tự nhiên ........................................................................... 44
2.2.2.Điều kiện kinh tế - xã hội................................................................. 45
2.2.3.Khái quát về giáo dục – đào tạo huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ......... 47
2.3.Thực trạng công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia ở huyện
Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ...................................................................................... 49
2.3.1.Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng và sự cần thiết công tác xây
dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia .................................................. 49
2.3.2.Thực trạng công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia ở
huyện Chư Pưh, tỉnh GiaLai ..................................................................... 50
2.4.Thực trạng quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia
trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ......................................................... 67
2.4.1.Thực trạng quản lý việc xây dựng trường tiểu học của Phòng Giáo
dục và Đào tạo huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ........................................... 67
2.4.2.Thực trạng thực hiện các chức năng quản lý của hiệu trưởng về xây
dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai .... 69
2.4.3.Thực trạng thực hiện các nội dung quản lý của hiệu trưởng về xây
dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai .... 73
2.5.Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động xây dựng trường tiểu học
đạt chuẩn quốc gia ............................................................................................ 78
2.6.Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động xây dựng trường tiểu học
đạt huẩn quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ............................ 79
2.6.1.Ưu điểm ................................................................................................. 79
2.6.2.Hạn chế .................................................................................................. 80
2.6.3.Nguyên nhân của những hạn chế ..................................................... 81
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2................................................................................... 83
CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÂY DỰNG TRƯỜNG
TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHƯ PƯH,
TỈNH GIA LAI....................................................................................................85
3.1.Nguyên tắc đề xuất các biện pháp ............................................................... 85
3.1.1.Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và tính tồn diện........................ 85
3.1.2.Ngun tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................ 85
3.1.3.Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .................................................. 86
3.1.4.Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả và tính khả thi ........................... 86
3.2.Các biện pháp quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia
trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ......................................................... 86
3.2.1.Nhóm biện pháp nâng cao nhận thức của CBQL giáo dục, giáo viên,
nhân viên và cha mẹ học sinh về sự cần thiết xây dựng trường tiểu học đạt
chuẩn quốc gia ................................................................................................ 86
3.2.2.Nhóm biện pháp thực hiện có hiệu quả các chức năng quản lý của
Phòng GD&ĐT trong việc xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia . 89
3.2.3.Nhóm biện pháp nâng cao hiệu quả việc thực hiện các nội dung quản
lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia ....................................... 96
3.2.4.Nhóm biện pháp tổ chức các điều kiện hỗ trợ xây dựng trường tiểu
học đạt chuẩn quốc gia ........................................................................... 106
3.3.Mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp ..................................................... 115
3.4.Khảo nghiệm tính cấp thiết, tính khả thi của các nhóm biện pháp đề xuất. 117
3.4.1.Kết quả khảo nghiệm về tính cấp thiết ........................................... 117
3.4.2.Kết quả khảo nghiệm về tính khả thi ............................................. 119
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3................................................................................. 123
1.Kết luận
................................................................................................. 124
1.1.Về lý luận................................................................................................ 124
1.2.Về thực tiễn ...................................................................................... 124
2.Khuyến nghị ................................................................................................ 126
2.1.Đối với Sở Giáo dục & Đào tạo tỉnh Gia Lai .................................... 126
2.2.Đối với Phòng Giáo dục & Đào tạo huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai .... 126
2.3.Đối với các trường tiểu học huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ................ 126
2.4.Đối với ban đại diện Hội cha mẹ học sinh ........................................ 127
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................... 128
PHỤ LỤC
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO)
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
CB-GV-NV
Cán bộ, giáo viên, nhân viên
CBQL
Cán bộ quản lý
CMHS
Cha mẹ học sinh
CSVC
Cơ sở vật chất
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
GV
Giáo viên
PCGD
Phổ cập giáo dục
QLGD
Quản lý giáo dục
SL
Số lượng
TBDH
Thiết bị dạy học
THCS
Trung học cơ sở
TL
Tỷ lệ
UBND
Ủy Ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Mẫu khách thể CBQL, giáo viên, nhân viên, CBQL phòng giáo
dục và CMHS................................................................................ 43
Bảng 2.2. Hệ thống trường Mầm non, Tiểu học và THCS huyện Chư Pưh,
tỉnh Gia Lai ................................................................................... 47
Bảng 2.3. Kết quả xếp loại theo chuẩn cán bộ, giáo viên tiểu học ................. 48
Bảng 2.4. Tổng hợp về cơ cấu chuyên môn của cán bộ GV tính đến năm
học 2020 – 2021 ............................................................................ 48
Bảng 2.5. Trình độ đào tạo từ năm học 2018 – 2019 đến năm học
2020-2021 ..................................................................................... 49
Bảng 2.6. Đánh giá của CBQL, giáo viên và nhân viên về tầm quan trọng
của công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia .......... 50
Bảng 2.7. Kết quả các trường tiểu học trên địa bàn huyện Chư Pưh đạt
chuẩn quốc gia và chưa đạt chuẩn quốc gia ................................. 52
Bảng 2.8. Mạng lưới trường, lớp, học sinh cấp tiểu học ................................ 53
Bảng 2.9. Tổng hợp kết quả thực hiện tiêu chuẩn 1 ....................................... 54
Bảng 2.10. Tổng hợp trình độ CBQL và giáo viên các trường tiểu học ......... 56
Bảng 2.11. Tổng hợp trình độ đội ngũ giáo viên các trường tiểu học trên
địa bàn huyện Chư Pưh ................................................................. 56
Bảng 2.12. Tổng hợp kết quả thực hiện tiêu chuẩn 2 ..................................... 57
Bảng 2.13. Tổng hợp kết quả thực hiện tiêu chuẩn 3 ..................................... 59
Bảng 2.14. Tổng hợp kết quả thực hiện tiêu chuẩn 4 ..................................... 61
Bảng 2.15. Tổng hợp tỉ lệ học sinh bỏ học, lưu ban năm 2020 - 2021 của
các trường tiểu họctrên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai ..... 63
Bảng 2.16. Tổng hợp kết quả hạnh kiểm năm học 2020 - 2021 của các
trường tiểu học trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai .......... 63
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
Bảng 2.17. Tổng hợp kết quả học lực năm học 2020 – 2021 của các
trường tiểu học trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai .......... 64
Bảng 2.18. Tổng hợp kết quả thực hiện tiêu chuẩn 5 ..................................... 64
Bảng 2.19. Tổng hợp kết quả thực hiện 5 tiêu chuẩn ..................................... 66
Bảng 2.20. Tổng hợp kết quả thực hiện 5 tiêu chuẩn ..................................... 67
Bảng 2.21. Ý kiến đánh giá về quản lý của Phòng Giáo dục và Đào tạo
trong việc xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia.............. 68
Bảng 2.22. Tổng hợp ý kiến đánh giá CBQL, giáo viên và chuyên viên về
thực hiện chức năng quản lý của hiện trưởng các trường tiểu
học trong việc xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia..................... 70
Bảng 2.23. Đánh giá việc thực hiện các nội dung quản lý của hiệu trưởng
nhà trường trong việc xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn
quốc gia ......................................................................................... 73
Bảng 2.24. Tổng hợp các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả xây dựng trường
tiểu học đạt chuẩn quốc gia........................................................... 78
Bảng 3.1. Tổng hợp kết quả khảo sát về tính cần thiết của các nhóm biện
pháp ............................................................................................. 117
Bảng 3.2. Tổng hợp kết quả khảo sát về tính khả thi của các nhóm biện
pháp ............................................................................................. 119
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp ........................................ 116
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục và đào tạo đóng vai trị quan trọng là nhân tố chìa khóa, là động
lực phát triển sự nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước. Vì vậy, Đảng
và Nhà nước ta rất quan tâm chăm lo cho giáo dục và xác định: "Đầu tư cho giáo
dục là đầu tư phát triển". Điều đó được thể hiện rất rõ trong các văn bản quy
phạm pháp luật, các nghị quyết, chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 (Khóa
XI), Ðảng ta xác định “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp
của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển,
được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội”. Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng nêu rõ phương hướng, chủ trương, chính
sách để phát triển sự nghiệp giáo dục [2].
Hiện nay, nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới quản lý giáo dục là đổi mới
quản lý chất luợng giáo dục. Theo văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII, Đảng ta tiếp tục xác định “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo,
nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phá triển con người” [10]. Để thực hiện
được các yêu cầu, nhiệm vụ trên thì cần tạo ra bước tiến mới trong sự nghiệp
phát triển giáo dục và đào tạo, không ngừng đổi mới tổ chức, nội dung; nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện, cả đức dục, trí dục, thể dục, mỹ dục... để phát
triển toàn diện con người Việt Nam. Muốn vậy, ngành giáo dục cần phải xây
dựng được một hệ thống các nhà trường có đầy đủ các điều kiện nhằm đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ mới của đất nước. Mục tiêu mà các nhà trường cần hướng tới
đó là đạt được những tiêu chuẩn cần thiết để đảm bảo chất lượng, hiệu quả giáo
dục theo yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và hội nhập quốc tế. Vì
vậy, xây dựng, hồn thiện hệ thống các chuẩn mực giáo dục và đưa vào thực
hiện trong thực tế là vấn đề cần thiết..
Xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia là quá trình xuất phát từ thực
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
2
tế của việc xây dựng và phát triển nền giáo dục theo hướng chuẩn hóa, hiện đại
hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế; chủ trương xây dựng trường
học đạt chuẩn quốc gia của Bộ GD&ĐT đã được các cấp quản lý giáo dục, các
nhà trường phổ thơng trên cả nước tích cực hưởng ứng tham gia. Chủ trương này
được coi như là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng của các nhà
trường vì mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện, hiện đại hóa cơ sở
vật chất, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên và CBQL giáo dục từng bước đáp ứng yêu
cầu phát triển chung của xã hội.
Thực hiện mục tiêu của Giáo dục tiểu học, Bộ GD&ĐT đã ra Thông tư số
17/2018/TT-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2018 quy định về kiểm định chất
lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn Quốc gia đối với trường tiểu học. Xây
dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia là quá trình xuất phát từ thực tế của vấn
đề thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa đã được Bộ GD&ĐT chỉ đạo cụ
thể [6].
Chư Pưh là huyện miền núi nằm ở phía Nam tỉnh Gia Lai, cách thành phố
Pleiku 60km về phía Nam dọc theo Quốc lộ 14. Mặc dù đạt được một số kết quả
nhất định trong công tác giáo dục nhưng chất lượng giáo dục vùng sâu, vùng xa
còn hạn chế; Đội ngũ giáo viên còn nhiều bất cập; CSVC – TBDH tuy được cải
thiện nhưng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của đổi mới giáo dục; Công tác
quản lý giáo dục và xã hội hóa giáo dục cịn khó khăn nhất định. Vì vậy, việc tìm
kiếm biện pháp quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia là vấn đề hết
sức cấp thiết của các cấp quản lý giáo dục của huyện trong giai đoạn hiện nay.
Nhằm củng cố, phát triển các trường đạt chuẩn một cách vững chắc và xây
dựng các trường tiểu học đều đạt chuẩn quốc gia, nâng cao hệ thống các chuẩn
mực giáo dục, nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn
quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai, đáp ứng với yêu cầu của sự
phát triển về giáo dục của huyện trong thời gian tới, tác giả chọn đề tài nghiên
cứu: “ Quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa
bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai”.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
3
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và khảo sát thực trạng xây dựng và quản lý
xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh
Gia Lai, đề xuất các biện pháp quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc
gia trên địa bàn huyện nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục bậc tiểu
học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn
huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
4. Giả thuyết khoa học
Công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia đã đạt được những
kết quả cao và một số trường tiểu học được công nhận đạt chuẩn. Tuy nhiên,
theo u cầu ngày càng cao thì vẫn cịn nhiều khó khăn, bất cập, tiến độ chậm.
Nếu xác lập được cơ sở khoa học, đánh giá đúng thực trạng thì có thể đề xuất
được các biện pháp mang tính khoa học, khả thi, phù hợp với thực tiễn, góp phần
quản lý có hiệu quả cơng tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên
địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý công tác xây dựng trường tiểu
học đạt chuẩn quốc gia.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý công tác xây dựng trường tiểu
học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
5.3. Đề xuất các biện pháp quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt
chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
4
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh và hệ thống hóa cơ
sở lý luận về quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia:
- Nghiên cứu các văn kiện, chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chế độ chính sách
của Nhà nước về công tác giáo dục và đào tạo; Luật Giáo dục; Điều lệ trường
tiểu học; Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2030 của Chính phủ;
Quyết định ban hành quy chế công nhận trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia của
Bộ GD&ĐT, ....
- Nghiên cứu tài liệu học tập, lý luận về khoa học quản lý giáo dục, tâm lý
học, giáo dục học, …
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng các phương pháp sau:
- Điều tra, quan sát, phỏng vấn các cán bộ quản lý và giáo viên nhằm khảo
sát, đánh giá thực trạng quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên
địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
- Tổng kết kinh nghiệm các trường tiểu học đã đạt chuẩn quốc gia ở địa
phương.
6.3. Phương pháp thống kê toán học
Phương pháp thống kê toán học được vận dụng để xử lý kết quả khảo sát đã
thu thập nhằm tổng hợp số liệu nghiên cứu.
7. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài khảo sát công tác quản lý xây dựng trường tiểu học tại các trường
tiểu học công lập trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai. Các đối tượng khảo
sát bao gồm:
Cán bộ quản lý: Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn của
các trường tiểu học trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai và CBQL ở Phòng
GD&ĐT huyện Chư Pưh.
Giáo viên các trường tiểu học trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
5
8. Những đóng góp của đề tài
8.1. Ý nghĩa về mặt lý luận
Luận văn góp phần làm sáng tỏ một số vấn đề lý luận liên quan đến quản lý
công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia, gắn liền với quá trình đổi
mới giáo dục trong bối cảnh hiện nay.
8.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn
Kết quả nghiên cứu sẽ làm sáng tỏ thực trạng quản lý công tác xây dựng
trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
Đề xuất một số biện pháp quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc
gia trong bối cảnh đổi mới giáo dục tại các trường tiểu học trên địa bàn địa bàn
huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai nói riêng và cả nước nói chung.
9. Cấu trúc luận văn
Ngồi phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn có cấu trúc gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt
chuẩn quốc gia.
Chương 2: Thực trạng quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn
quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
Chương 3: Biện pháp quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn
quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
6
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CÔNG TÁC XÂY DỰNG
TRƯỜNG TIỂU HỌC ĐẠT CHUẨN QUỐC GIA
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề
Bất cứ ở giai đoạn lịch sử nào, giáo dục và đào tạo ln có vai trị hết sức
quan trọng đối với sự phát triển của mỗi cá nhân, tập thể, cộng đồng, dân tộc và
cả nhân loại. Do đó, từ trước đến nay sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ luôn được sự
quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội.
Từ sau cách mạng Tháng Tám (1945) đến nay, hệ thống giáo dục quốc dân
Việt Nam đã có sự thay đổi qua 3 lần cải cách giáo dục.
Cải cách giáo dục lần thứ nhất bắt đầu từ năm 1950: Chuyển hệ thống phân
ban tú tài sang hệ thống giáo dục phổ thông 9 năm.
Cải cách giáo dục lần thứ hai bắt đầu từ năm 1956: Chuyển hệ thống phân
phổ thông 9 năm sang hệ thống giáo dục phổ thông 10 năm.
Cải cách giáo dục lần thứ ba bắt đầu từ năm 1979 (theo Nghị quyết số 14
NQ/TW ngày 11 tháng 1 năm 1979 của Bộ Chính trị, khóa IV): Chuyển hệ
thống giáo dục phổ thông 10 năm sang hệ thống giáo dục phổ thông 12 năm.
Cho đến nay hệ thống giáo dục quốc dân nước ta vẫn được tiếp tục nghiên
cứu cải cách, điều chỉnh cho phù hợp với công cuộc đổi mới do Đảng ta đề
xướng và lãnh đạo. Hệ thống giáo dục quốc dân tương đối ổn định, hoàn chỉnh
về cơ cấu cấp học, bậc học, đa dạng hóa về các loại hình đào tạo từng bước hồn
thiện về trường, lớp có nhiều sự liên thơng, với một mạng lưới rộng lớn trường
học của tất cả các bậc học, cấp học phân bổ ở tất cả các vùng miền. Mỗi giai
đoạn hình thành và phát triển lại xuất hiện một hệ thống trường học. Từ năm
1996 đến nay, hệ thống trường tiểu học nước ta theo kiểu mới. Hệ thống trường
học nhằm: “Nâng cao chất lượng toàn diện, tiêu chuẩn hoá và hiện đại hoá các
điều kiện dạy và học. Bảo đảm diện tích đất đai và sân chơi, bãi tập cho các
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
7
trường theo đúng quy định của Nhà nước... Ban hành chuẩn quốc gia về trường
học” [1].
Để xây dựng hệ thống nhà trường theo chuẩn quy định, giai đoạn 1996 –
2000 Bộ GD&ĐT đã ra Quyết định số 1366/QĐ-BGDĐT ngày 26 tháng 04 năm
1997 về việc Ban hành quy chế công nhận trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia
giai đoạn 1996 - 2000 theo 5 tiểu chuẩn trên các mặt: Tổ chức và quản lý; Xây
dựng đội ngũ giáo viên; Xây dựng cơ sở vật chất; Công tác xã hội hoá giáo dục;
Hoạt động và chất lượng giáo dục. Đến ngày 24 tháng 10 năm 2005, Bộ
GD&ĐT ra Quyết định số 32/2005/QĐ-BGDĐT về việc ban hành Quy chế công
nhận trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia theo mức độ 1 và 2.
Qua một thời gian triển khai thực hiện, kiểm nghiệm và điều chỉnh, Bộ
GD&ĐT đã ra Thông tư số 59/2012/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 12 năm 2012
ban hành quy định về tiêu chuẩn đánh giá, công nhận trường tiểu học đạt mức
chất lượng tối thiểu, trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia. Hệ thống nhà trường
tiểu học hiện nay phải xây dựng theo mơ hình dựa vào 5 tiêu chuẩn của của
trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia với các cấp chất lượng tương ứng mức độ 1
và mức độ 2 [4].
Đến nay, Bộ GD&ĐT đã ra Thông tư số 17/2018/TT-BGDĐT ngày 22
tháng 8 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT ban hành quy định về kiểm định
chất lượng giáo dục và công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường tiểu học.
Các tiêu chuẩn công nhận đạt chuẩn quốc gia đối với trường tiểu học nhằm
khuyến khích đầu tư và huy động các nguồn lực cho giáo dục, góp phần tạo điều
kiện đảm bảo cho trường tiểu học không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả
giáo dục [6].
Trên cơ sở các quy định về xây dựng trường chuẩn quốc gia, các cuộc hội
nghị, hội thảo, cơng trình khoa học nghiên cứu về vấn đề này và đã rút ra nhiều
bài học kinh nghiệm về xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia được thể
hiện ở các công trình nghiên cứu như sau:
Bộ GD&ĐT và nhà xuất bản Giáo dục đã xuất bản tập: “Những bài giảng
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
8
về quản lý trường học” gồm 3 tập do Hà Sĩ Hồ, Lê Tuấn biên soạn. Trong đó,
tập 3 của bộ sách nói về “Nghiệp vụ quản lý trường học”. Bộ sách là tài liệu để
thực hiện chương trình bồi dưỡng CBQL giáo dục [14].
Tác giả Nguyễn Văn Lê, Đỗ Hữu Tài (1996 ) đã ra bộ sách: “Chuyên đề
quản lý trường học” giúp Hiệu trưởng các trường nâng cao nhiệm vụ quản lý
trường học, làm giàu kinh nghiệm về các biện pháp quản lý chuyên môn.
Tác giả Phan Thế Sủng với cuốn sách “Nghệ thuật ứng xử tình huống trong
quản lý trường phổ thơng” có đề cập: “Quản lý trường học thực chất là quản lý
một tiểu hệ thống xã hội mang dấu ấn đặc trưng của quản lý quá trình lao động
sư phạm. Xây dựng CSVC nhà trường, xây dựng một đội ngũ đông đảo những
người làm công tác giáo dục yêu nghề, yêu trường, hết lịng u thương, chăm
sóc học sinh, khơng ngừng trao đổi đạo đức, bồi dưỡng nâng cao tay nghề, thực
sự là tấm gương sáng cho học sinh noi theo” [23]. Quản lý xây dựng trường tiểu
học đạt chuẩn quốc gia là một tình huống quản lý đặc biệt, khoa học của người
Hiệu trưởng trong xây dựng và phát triển trường học thế hệ mới.
Thời gian qua, một số luận văn cũng đã quan tâm nghiên cứu vấn đề này,
như: Nguyễn Hữu Lam (2014), Trường Đại học Sư Phạm - Đại học Thái
Nguyên, đã viết về: “Quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia mức độ 2 của
Hiệu trưởng trường tiểu học Ngũn Bá Ngọc thành phố ng Bí tỉnh Quảng
Ninh”. Tác giả đã nghiên cứu đề cập đến việc xây dựng trường chuẩn quốc gia
mức độ 2, ở phạm vi một trường tiểu học [18].
Trương Văn Trường (2007), Trường Đại học Sư Phạm Huế, với đề tài:
“Các biện pháp quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia của phòng
giáo dục quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng”. Tác giả thực hiện đánh giá thực
trạng và đề xuất các biện pháp quản lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc
gia của phòng giáo dục quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng theo các tiêu chuẩn
quy định tại Quyết định số 32/2005/QĐ-BGDĐT ngày 24 tháng 10 năm 2005
của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT [24].
Tống Thị Thanh Mai (2009), Khoa sư phạm trường Đại học Quốc gia Hà
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
9
Nội với đề tài “Biện pháp xây dựng các trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia tại
thị xã Phúc Yên - tỉnh Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông”.
Tác giả tập trung nghiên cứu trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia theo Quyết định
số 32/2005/QĐ-BGDĐT của Bộ GD&ĐT về việc ban hành Quy chế công nhận
trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia theo mức độ 1 và 2 [19].
Tuy vậy, cho đến nay, tại huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai chưa có đề tài nào
nghiên cứu về vấn đề này. Trên cơ sở tiếp thu hệ thống hóa lý luận, thực tiễn và
kế thừa kết quả nghiên cứu của những người đi trước, chúng tôi đã nghiên cứu
đề tài: “Quản lý công tác xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa
bàn huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai” nhằm đi sâu nghiên cứu thực trạng của việc
xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia, từ đó đề xuất các biện pháp quản
lý xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Chư Pưh, tỉnh
Gia Lai .
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý nhà trường
1.2.1.1. Quản lý
Quản lý là một phạm trù tồn tại khách quan, được ra đời một cách tất yếu
do nhu cầu của mọi chế độ xã hội, mội tổ chức, mọi quốc gia, mọi thời đại. Có
nhiều cách giải thích thuật ngữ “quản lý” tùy thuộc vào cách tiếp cận khác nhau.
Theo C.Mác: “Quản lý là lao động điều khiển lao động” [9, tr.21]. Quản lý
là kết quả tất nhiên của sự chuyển nhiều quá trình lao động cá biệt, tản mạn, độc
lập với nhau thành một quá trình xã hội được phối hợp lại. “Bất cứ lao động hay
lao động chung nào mà tiến hành trên một quy mô khá lớn đều yêu cầu phải có
một sự chỉ đạo để điều hòa những hoạt động cá nhân… Một nhạc sĩ độc tấu thì
điều khiển lấy mình, nhưng một dàn nhạc thì phải có nhạc trưởng” [9, tr.22].
W.Taylor, người đầu tiên nghiên cứu quá trình lao động trong từng bộ phận
của nó, nêu ra hệ thống tổ chức lao động nhằm khai thác tối đa thời gian lao
động, sử dụng hợp lý nhất công cụ và phương tiện lao động nhằm tăng năng suất
lao động, cho rằng: "Quản lý là nghệ thuật biết rõ ràng chính xác cái gì cần làm
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
10
và làm cái đó thế nào bằng phương pháp tốt nhất và rẻ nhất" [11].
Tác giả H. Koontz lại khẳng định: “Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó
đảm bảo phối hợp những nỗ lực hoạt động cá nhân nhằm đạt được mục đích của
nhóm hoặc tổ chức. Mục tiêu của quản lý là hình thành một mơi trường mà trong
đó con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc, vật
chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất” [13,tr.48].
Mặc dù có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý nhưng đều thống nhất
cách hiểu đó là: Quản lý là những tác động có tổ chức, có định hướng của chủ
thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm bảo đảm cho sự vận động, sự phát triển
của hệ thống phù hợp với qui luật khách quan, trong đó sử dụng và khai thác có
hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội để đạt được mục tiêu đã xác định theo ý
chí của chủ thể quản lý.
Tóm lại, quản lý là hoạt động của nhà quản lý nhằm đề ra các mục tiêu
quản lý và thực hiện nó theo một q trình nhất định. Đó là hoạt động trong đó
nhà quản lý sử dụng các vai trị, chức năng và phương pháp quản lý một cách
khéo léo vào việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra và đánh giá; việc phân
công và phối hợp các lực lượng làm cho các cá nhân hợp tác cùng nhau để thực
hiện và đạt được mục tiêu mà tổ chức đã đề ra.
1.2.1.2. Quản lý giáo dục
Giáo dục là một hoạt động chun mơn nhằm thực hiện q trình truyền đạt
và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử - xã hội qua các thế hệ, đồng thời là một động
lực thúc đẩy sự phát triển xã hội. “Một quy luật của tiến bộ xã hội là thế hệ đi
sau phải lĩnh hội cả những kinh nghiệm xã hội mà các thế hệ đi trước đã tích lũy
và truyền lại, đồng thời phải làm phong phú thêm những kinh nghiệm đó”
[21,tr.32]. Để hoạt động này vận hành có hiệu quả, giáo dục phải được tổ chức
thành các cơ sở, tạo nên một hệ thống thống nhất. Quản lý giáo dục được xem
như là một hoạt động chuyên biệt để quản lý các cơ sở giáo dục.
Tác giả Nguyễn Ngọc Quang cho rằng: “Quản lý giáo dục là hệ thống
những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý (hệ
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
11
giáo dục) nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của
Đảng, thực hiện các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu
điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới mục tiêu
dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất” [21, tr.25].
Tác giả Trần Kiểm khẳng định: “Quản lý giáo dục là hoạt động tự giáo dục
của chủ thể quản lý nhằm huy động, tổ chức, điều phối, điều chỉnh, giám sát,
một cách có hiệu quả các nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ
cho mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu về phát triển kinh tế - xã hội”
[17, tr.36].
Tóm lại, quản lý giáo dục là tập hợp các tác động có mục đích, có kế
hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau trong hệ thống lên
các đối tượng quản lý trực thuộc, thông qua việc thực hiện các chức năng quản
lý và việc sử dụng hợp lý các tiềm năng, cơ hội nhằm làm cho hệ thống giáo dục
vận hành, đảm bảo được các tính chất và nguyên lý của nền giáo dục Việt Nam,
đạt mục tiêu giáo dục đã đề ra.
1.2.1.3. Quản lý nhà trường
Quản lý nhà trường là một trong những nội dung quan trọng nhất của hệ
thống quản lý giáo dục. Quản lý nhà trường là quản lý cơ sở giáo dục. Bản chất
của quản lý trường học là quản lý quá trình giáo dục theo nghĩa rộng.
Theo Đặng Quốc Bảo, "Trường học là một thiết chế xã hội trong đó diễn ra
q trình đào tạo giáo dục với sự hoạt động tương tác của hai nhân tố Thầy
- Trò. Trường học là một bộ phận của cộng đồng và trong guồng máy của
hệ thống giáo dục quốc dân, nó là đơn vị cơ sở" [3, tr3]. Như vậy, trường học là
một bộ phận của xã hội, là một tổ chức giáo dục được quản lý chẵn chẽ. Hoạt
động chính của nhà trường là dạy và học, việc quản lý nhà trường chính là quản
lý việc hoạt động dạy và học sao cho đạt được mục tiêu giáo dục.
Tác giả Phạm Minh Hạc cho rằng: "Quản lý nhà trường là thực hiện đường
lối giáo dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà
trường vận hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
12
đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh'' [12, tr22].
Có thể hiểu: Quản lý giáo dục là quá trình tác động có định hướng của
ngành giáo dục trong việc vận dụng nguyên lý, phương pháp chung nhất của
khoa học nhằm đạt được những mục tiêu đề ra. Những tác động đó thực chất là
những tác động khoa học đến nhà trường, làm cho nhà trường tố chức một cách
khoa học, có kế hoạch đảm bảo q trình giáo dục đạt mục tiêu giáo dục. Trong
hoạt động giáo dục, quản lý nhà trường là nội dung quan trọng của hệ thống
quản lý nói chung, nó thể hiện việc nhà quản lý trường học sử dụng việc quản lý
để thực hiện các chức năng của mình nhằm điều hành các hoạt động dạy và học,
đồng thời quản lý các thiết bị, cơ sở vật chất nhằm đạt được mục tiêu giáo dục.
1.2.2. Chuẩn và chuẩn quốc gia
1.2.2.1. Khái niệm chuẩn
Theo Từ điển Tiếng Việt, “Chuẩn là cái được chọn làm căn cứ để đối chiếu,
hướng theo đó mà làm cho đúng” [25].
Như vậy, chuẩn là mẫu lý thuyết có tính chất ngun tắc, tính cơng khai và
tính xã hội học, được đặt ra bằng quyền lực hành chính hoặc chun mơn, bao
gồm những u cầu, tiêu chí, quy định kết hợp lơgic với nhau một cách xác định,
được dùng làm công cụ xác minh sự vật, làm thước đo đánh giá hoặc so sánh
các hoạt động, công việc, sản phẩm, dịch vụ... trong lĩnh vực nào đó và có
khuynh hướng điều chỉnh những sự vật này theo nhu cầu, mục tiêu mong muốn
của chủ thể quản lý hoặc chủ thể sử dụng công việc, sản phẩm, dịch vụ [16].
1.2.2.2. Khái niệm chuẩn quốc gia
Theo từ điển Tiếng Việt (2000), “Chuẩn quốc gia là cái được chọn làm căn
cứ đối chiếu, hướng theo đó mà làm cho đúng, do Nhà nước quy định bằng pháp
luật [25].
“Chuẩn quốc gia là chuẩn bắt buộc hoặc khuyến nghị có hiệu lực và phạm
vi áp dụng trong nước, có tính tồn quốc, do Nhà nước hoặc các tổ chức quốc
gia ban hành. Trường chuẩn quốc gia, chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học,
chuẩn xét phong chức danh giáo sư, phó giáo sư…là các chuẩn quốc gia” [15].
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
13
Tóm lại, chuẩn quốc gia nói chung được phát triển sao cho cả nước thực
hiện được trên cơ sở khả năng và nỗ lực thực tế hiện có. Chính vì vậy, chức năng
chủ yếu của chuẩn quốc gia là giúp Nhà nước đưa các sự vật cần điều chỉnh vào
một trật tự nhất định, tức là thiết lập trật tự trong một lĩnh vực nhất định ở quy
mô quốc gia.
1.2.3. Trường đạt chuẩn quốc gia, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia,
quản lý công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia
1.2.3.1. Trường đạt chuẩn quốc gia
Một trong những nhiệm vụ cụ thể của mục tiêu phát triển giáo dục đến năm
2020 của Đảng và Nhà nước ta là: Xây dựng nền giáo dục theo hướng “chuẩn
hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa”. Nền giáo dục đi vào cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa là nền giáo dục được chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa.
Chuẩn hóa có thể hiểu bao gồm chuẩn hóa chương trình, nội dung giảng
dạy, sách giáo khoa, giáo trình và quy trình kiểm tra đánh giá chất lượng giáo
dục và đào tạo. Đặc biệt nhấn mạnh chuẩn hóa tiêu chí đánh giá sản phẩm cuối
cùng của giáo dục là con người và nguồn nhân lực; chuẩn hóa đội ngũ cán bộ
quản lý, giáo viên; chuẩn hóa về cơ sở vật chất, trường lớp, các trang thiết bị dạy
và học cho tất cả các cấp học, bậc học.
Như vậy có thể hiểu, trường đạt chuẩn quốc gia là trường chuẩn hóa về chất
lượng bộ máy tổ chức của nhà trường, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên, chất lượng giáo dục, cơ sở vật chất, thiết bị và thực hiện tốt công tác xã hội
hóa theo các tiêu chuẩn của Quy chế công nhận trường đạt chuẩn quốc gia của
Bộ GD&ĐT. Mục tiêu của công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia là huy
động toàn xã hội tập trung xây dựng trường học trở thành một ngơi trường có
đầy đủ mọi tiện nghi, có đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị và đội ngũ cán
bộ quản lý, giáo viên, nhân viên đạt chuẩn về trình độ chính trị , chuyên môn,
nghiệp vụ để giảng dạy cho học sinh, con em nhân dân ở địa phương mình đạt
hiệu quả cao nhất.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
14
1.2.3.2. Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia
Xây dựng là tạo hoàn cảnh sống vật chất hay tinh thần hoặc cho một cộng
đồng trên cơ sở một đường lối chủ trương nhất định, một hệ thống tư tưởng...,
hoặc cho cá nhân theo một ý định có suy nghĩ, cân nhắc như xây dựng công
nghiệp xã hội chủ nghĩa, xây dựng một nền đạo đức mới, xây dựng uy tín bằng
trí thức khoa học thể hiện qua các cơng trình nghiên cứu.
Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia cũng là cơ sở để nâng cao năng lực
quản lý, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên ngày càng cao
hơn, chất lượng giảng dạy có hiệu quả hơn, sản phẩm mà ngành giáo dục đem lại
ngày càng có chất lượng và có ích cho xã hội nhiều hơn. Đồng thời, là cơ sở để
nâng cao vai trò trách nhiệm của các cấp chính quyền, đồn thể, CMHS, ... trong
việc quan tâm đầu tư cơ sở vật chất trường học, chăm sóc giáo dục học sinh
nhằm thực hiện tốt chủ trương xã hội hoá giáo dục của Đảng, Nhà nước ta.
Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia là sự phối hợp chặt chẽ giữa chủ thể
quản lý với các tổ chức, cá nhân liên quan; dựa vào các tiêu chí trong các tiêu
chuẩn quy định của Bộ GD&ĐT tiến hành rà soát, đánh giá mức độ đạt được của
trường hiện tại so với chuẩn quy định. Trên cơ sở đó, có kế hoạch, biện pháp
triển khai thực hiện nhằm hồn thiện các tiêu chí trong từng tiêu chuẩn. Khi hoàn
thiện các tiêu chuẩn theo quy định, nhà trường tiến hành hoàn chỉnh hồ sơ và tổ
chức tự kiểm tra, sau đó trình cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra
và ra quyết định cơng nhận (thời hạn công nhận là 5 năm).
1.2.3.3. Quản lý xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia
Từ khái niệm quản lý giáo dục, quản lý nhà trường và lý luận về xây dựng
trường đạt chuẩn quốc gia, có thể hiểu quản lý công tác xây dựng trường đạt
chuẩn quốc gia là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch của Hiệu
trưởng trường tiểu học đến các tổ chức, cá nhân trong trường, giúp Hiệu trưởng
trường tiểu học xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện hiệu quả các tiêu
chuẩn đạt chuẩn quốc gia do Bộ GD&ĐT ban hành nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội trong thời kỳ công nghiệp hóa,
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
