787 Kiểm Soát Rủi Ro Hoạt Động Tín Dụng Tài Trợ Xuất Khẩu Tại Nhtm Cp Công Thương Vn - Chi Nhánh Đồng Nai 2023.Docx

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
NGÂNHÀNGNHÀNƯỚCVIỆTNAMTRƯỜNGĐẠIHỌCNGÂ
NHÀNGTP.HỒCHÍMINH

ĐỖKHÁNHNGỌC

KIỂMSỐTRỦIROHOẠTĐỘNGTÍNDỤNGTÀITRỢXUẤT
KHẨUTẠINGÂN HÀNG TMCP
CƠNGTHƯƠNGVIỆTNAM–CHINHÁNHĐỒNGNAI

LUẬNVĂNTHẠCSĨKINHTẾ

TP.HỒCHÍMINH–NĂM2022


BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
NGÂNHÀNGNHÀNƯỚCVIỆTNAMTRƯỜNGĐẠIHỌCNGÂ
NHÀNGTP.HỒCHÍMINH

ĐỖKHÁNHNGỌC

KIỂMSỐTRỦIROHOẠTĐỘNGTÍNDỤNGTÀITRỢXUẤT
KHẨUTẠINGÂN HÀNG TMCP
CƠNGTHƯƠNGVIỆTNAM–CHINHÁNHĐỒNGNAI
Chunngành:Tàichính–Ngânhàng
Mãngành:8340201
Mãsốhọcviên:02022200086
Khóahọc:CH22B01

Ngườihướngdẫnkhoahọc:TS.NGUYỄNTHỊMAIHƯƠNG

TP.HỒCHÍMINH–NĂM2022


LỜICAMĐOAN
Họvàtênhọcviên:ĐỖKHÁNHNGỌCMã
sốhọcviên:0202220086
KhóaCH22B01
Tơixincamđoan:
Luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường Đại học nào. Luận
văn này là cơng trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trungthực. Tôi xin cam đoan
rằng

mọi

sự

giúp

đỡ

cho

việc

thực

hiện

luận

văn

này

đã

được

cácthơngtintríchdẫntrongluậnvănđãđược chỉrõnguồngốc.
Tp.HồChíMinh,tháng……năm2022Tác
giả

i

cám

ơnvà


LỜICẢM ƠN
Tôi xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc tới đến Quý Thầy Cô Trường Đại học Ngân hàngTP.HCM
đã hỗ trợ, giúp đỡ và trực tiếp giảng dạy, truyền đạt kiến thức khoa học chuyênngành Tài chính –
Ngân hàng, là cơ sở nền tảng để thực hiện luận văn này và áp dụng vàothựctiễncôngviệc.
Tôi xin chân thành tri ân người hướng khoa học TS. Nguyễn Thị Mai Hương đã giúp tơihìnhthànhý
tưởngnghiêncứuvàdìudắttơitừnggiaiđoạntrongsuốtqtrìnhnghiêncứuđể hồn thiện luận văn về đề tài “Kiểm sốt rủi ro hoạt
động tín dụng tài trợ xuất khẩu tạiNgânhàngTMCPCôngthươngViệtNam–ChinhánhĐồngNai”.
Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình và bạn bè, đồng nghiệp ln động viên, chiasẻ
vàtiếpthêmnguồnlựcchotơiđểhồnthànhluậnvănnày.
Do kinh nghiệm và kiến thức còn hạn chế, luận văn này khơng tránh khỏi những
thiếusót,rấtmongnhậnđượcnhữngýkiếnđónggóptừQThầyCơ,đồngnghiệpvàcácbạnhọcviên.

Tơichânthànhcảm ơn.
Tp.HồChíMinh, tháng……năm2022
Tácgiả

ii


NHẬNXÉTCỦANGƯỜIHƯỚNGDẪN KHOAHỌC
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Tp.HCM, ngày ……tháng…… năm2022
Ngườihướng dẫnkhoahọc

TS.NguyễnThịMaiHương

iii


TĨMTẮTLUẬNVĂN
1. Tiêuđề:Kiểmsốtrủi
rohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩutạiNgânhàngTMCPCơngthươngViệtNam–ChinhánhĐồngNai
2. Tómtắt:
Hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước đang ngày càng phát triển, đemlại hiệu
quả kinh tế ngày càng cao cho đất nước. Vì vậy, cơng tác kiểm sốt rủi ro hoạt độngtín dụng tài trợ
xuất khẩu cần được chú trọng và nâng cao hơn để đảm bảo chất lượng tíndụng tại chi nhánh đồng
thời đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp mở rộng sản xuất, hội nhập nềnkinh tế thế giới. Trong nghiên cứu
này,

tác

giả

sẽ

tập

trung

nghiên

cứu

xoay

quanh

các

vấn

đềvề

quảntrịrủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩuđối vớiKHDNcủa NHTM.
Trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu trước đây và cập nhật, tiếp thu những điểm mới vềchính sách
vĩ mơ, thị trường tài chính quốc tế liên quan, các yếu tố rủi ro ảnh hưởng trực tiếptrong lĩnh vực ngân
hàng, luận văn tiến hành hệ thống hóa các vấn đề lý luận về kiểm sốt rủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩutạingân
hàngthươngmại;phântíchthựctrạngkiểmsốt rủi ro hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu tại Chi nhánh trong giai
đoạn

2017

–

2021.

Từđó,luậnvăntìmranhữngmặtcịntồntại,hạn

chếnhằmgópphầnhồnthiệnkiểmsốtrủirotíndụngtàitrợxuấtkhẩucủaNgânhàngTMCPCơngthươngChinhá
nhĐồngNai.
Qua kết quả nghiên cứu cho thấy, VietinBank đã cơ bản xây dựng hồn thành hệ
thốngkiểmsốtnộibộvữngchắcvới3tuyếnbảovệđộclậptheoquyđịnhtạiThơngtư13/2018/NHNNvềhệthốngkiểmsốt
nội bộ của NHTM. Hoạt động quản trị rủi ro tín dụngcủaVietinBankkhá quymơtheonhữngnguntắcchặtchẽ
vànhiềucấpquảnlýràsốt.
Sau khi phân tích những kết quả nghiên cứu thu được, luận văn đưa ra một số đề xuất,kiến nghị

nhằm góp phần hồn thiện kiểm sốt rủi ro tín dụng tài trợ xuất khẩu của Ngânhàng TMCP Cơng
thương Chi nhánh Đồng Nai nói riêng và hệ thống kiểm sốt rủi ro củaVietinbank nói chung ngày
càng hiệu quả, nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh của chinhánh.
3. Từkhóa:kiểmsốt,rủirohoạtđộngtín
dụngtàitrợxuấtkhẩu,quảntrịrủiro,tàitrợthươngmại,thanhtốnquốctế.

i


ABSTRACT
1. Title:Risk

control

ofexportfinancingcreditactivitiesat

Vietnam

JointStockCommercialBankforIndustryandTrade–DongNaibranch.
2. Abstract:
Export activities of domestic enterprises are growing, bringing increasing economicefficiency to
the country. Therefore, the risk control of export financing credit activitiesshould be focused and
improved to ensure credit quality at the branch and meet the needs ofenterprises to expand production
and integrate. world economy. In this study, the author willfocus on the issues of risk management of
export financing credit activities for corporatecustomersofcommercialbanks.
On the basis of inheriting previous studies and updating, absorbing new points aboutmacro
policies, relevant international financial markets, risk factors directly affecting thebanking sector, the
thesis document to systematize theoretical issues on risk control of exportfinancingcreditactivitiesatcommercialbanks;
analyzingthecurrentsituationofriskcontrolofexportfinancingcreditactivitiesatthebranchintheperiod2017-2021.Fromthere,thethesis finds out the
remaining aspects, limitations in order to contribute to perfecting riskcontrol export finance credit of

Joint Stock Commercial Bank for Industry and Trade DongNaibranch.
The research results show that VietinBank has basically completed a solid internalcontrol system
with 3 independent lines of protection as prescribed in Circular 13 on theinternal control system of
the

bank.

VietinBank's

credit

risk

management

activities

are

quitelarge-

scaleaccordingtostrictprinciplesandreviewedbymanylevelsofmanagement.
After analyzing the obtained research results, the thesis makes some suggestions
andrecommendations to contribute to improving the control of credit risk for export financing ofthe
Joint Stock Commercial Bank for Industry and Trade, Dong Nai branch in particular. andVietinbank's
risk control system in general is increasingly effective, improving the quality ofthe
branch'sbusinessoperations.
3. Keywords:control, risk of credit activities, export financing, risk management,
tradefinance,internationalpayment.

ii


MỤCLỤC
TÓMTẮTLUẬNVĂN..............................................................................................................i
ABSTRACT............................................................................................................................ ii
DANHMỤCCÁCCHỮVIẾTTẮT...........................................................................................iv
DANHMỤCCÁCBẢNGBIỂU,SƠ ĐỒ....................................................................................v
MỞĐẦU.................................................................................................................................. 1
1. Giớithiệu........................................................................................................................... 1
2. Mụctiêucủađề tài...............................................................................................................3
3. Câuhỏinghiêncứu............................................................................................................... 3
4. Đốitượngvàphạmvinghiêncứu...........................................................................................3
5. Phươngphápnghiêncứu......................................................................................................3
6. Nộidungnghiêncứu............................................................................................................4
7. Đónggópcủađềtài............................................................................................................... 4
8. Tổng quanvềlĩnh vựcnghiên cứu........................................................................................4
CHƯƠNG1.............................................................................................................................. 9
CƠS Ở L Ý L U Ậ N V Ề K I Ể M S O Á T R Ủ I R O H O Ạ T Đ Ộ N G T Í N D Ụ N G T À I T R Ợ XUẤTKHẨ
UTẠINGÂNHÀNGTHƯƠNGMẠI.......................................................................................................9
1.1. HOẠTĐỘNGTÀITRỢXUẤT KHẨUCỦANGÂNHÀNGTHƯƠNGMẠI....................9
1.1.1. Đặcđiểm hoạt độngtàitrợxuất khẩucủangânhàngthươngmại..............................9
1.1.2.

Cáchìnhthứctàitrợxuấtkhẩucủa ngânhàngthương mại..................................11

1.1.3. Cácn h â n t ố ả n h h ư ở n g đ ế n h o ạ t đ ộ n g t à i t r ợ x u ấ t k h ẩ u c ủ a n g â n h
à n g thươngmại...................................................................................................................19
1.1.4.

Chỉtiêuđánhgiáhoạtđộngtàitrợxuất khẩucủangânhàngthươngmại2 5

1.2. KIỂMSỐTRỦIROHOẠTĐỘNGTÍNDỤNGTÀITRỢXUẤTKHẨUCỦANGÂNH
ÀNGTHƯƠNGMẠI...........................................................................................................28
1.2.1. Kháin i ệ m k i ể m s o á t r ủ i r o h o ạ t đ ộ n g t í n d ụ n g t à i t r ợ x u ấ t k h ẩ u c ủ a n g â
n hàngthươngmại.............................................................................................................. 28
1.2.2. Đặcđiểmkiểmsoátrủi ro hoạtđộngtín dụng tài trợ xuất khẩucủa
ngânhàngthươngmại...........................................................................................................29
1.2.3. Điều kiện kiểm sốt rủi ro hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu của ngân
hàngthươngmại................................................................................................................... 29
1.2.4. Quyt r ì n h k i ể m s o á t h o ạ t đ ộ n g t í n d ụ n g t à i t r ợ x u ấ t k h ẩ u c ủ a n g â
n h à n g thươngmại.............................................................................................................38
1.2.5. Cácchỉtiêuđán hgiákiểmsốtrủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩu.40
i


1.2.6. Một sốrủirotronghoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩu............................................41
1.3. CÁCY Ế U T Ố Ả N H H Ư Ở N G Đ Ế N K I Ể M S O Á T R Ủ I R O H O Ạ T Đ Ộ N G T Í N DỤ
NGTÀITRỢXUẤTKHẨU...................................................................................................42
1.3.1. Các nhân tốbênngồi ngânhàng..........................................................................42
1.3.2. Cácnhântốtừphíangânhàng.................................................................................44
1.4. KINHNGHIỆMKIỂMSỐTRỦIROTRONGHOẠTĐỘNGTÍNDỤNGTÀITRỢXUẤ
TKHẨUTẠIMỘTSỐNGÂNHÀNGTHƯƠNGMẠI...........................................................46
1.4.1. NgânhàngTMCPĐầutưvàpháttriểnViệtNam.....................................................46
1.4.2. Ngânhàng TMCPNgoạithương Việt Nam...........................................................47
1.4.3. Bàih ọ c r ú t r a c h o N g â n hà ng T M C P C ôn g t h ư ơ n g V i ệ t N a m v àc h i n h á n
h ĐồngNai.......................................................................................................................... 48
CHƯƠNG2............................................................................................................................ 51
THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤTKHẨUTẠI
NGÂNHÀNGTMCPCƠNG THƯƠNGVIỆTNAM –CHINHÁNHĐỒNGNAI..................................51

2.1. GIỚITHIỆU V Ề N GÂN H À NG THƯ ƠN GM Ạ I CỔ PH Ầ N CÔN GT H Ư Ơ N G VI
ỆTNAM–CHINHÁNHĐỒNGNAI......................................................................................51
2.1.1. Lịchsửhìnhthànhvàphát triển..............................................................................51
2.1.2. Đặcđiểmvề cơ cấutổchức, điềuhành....................................................................52
2.2. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN
HÀNGTHƯƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH
ĐỒNGNAITRONGGIAIĐOẠNTỪ 2017– 2021................................................................55
2.2.1. Hoạtđộng kinhdoanhchungtạiChinhánhtừ năm2017đến2021...........................55
2.2.2. HoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩutạiChinhánhtừnăm2017đến20215 9
2.3. THỰC TRẠNG KIỂM SỐT RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI
TRỢXUẤTKHẨUTẠINGÂNHÀNGTMCPCƠNGTHƯƠNGVIỆTNAM–
CHINHÁNHĐỒNG NAI GIAIĐOẠNTỪ2017 –2021..........................................................66
2.3.1. Khnkhổpháplýliênquanđếnkiểmsốtrủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtk
hẩucủa NgânhàngTMCP CơngthươngViệtNam...........................................................66
2.3.2. Kiểmsốtrủirohoạtđộngtíndụng tàitrợ xuấtkhẩutạiChinhánh..........................70
2.3.3. Đánhgiákiểmsốtrủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩucủa
Chinhánhtừnăm2017đến2021........................................................................................82
2.3.4. Cácchỉtiêuđán hgiákiểmsốtrủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩu.87
24.NHỮNGKẾT QUẢĐẠT ĐƯỢC, HẠNCHẾVÀNGUYÊNNHÂNHẠNCHẾ88
2.4.1. Nhữngkết quả đạtđược.........................................................................................88
2.4.2. Một sốhạnchế vànguyênnhân..............................................................................90
i


CHƯƠNG3............................................................................................................................ 95
GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KIỂM SỐT RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀITRỢ XUẤT
KHẨU TẠI NGÂN HÀNG TMCP CƠNG THƯƠNG VIỆT NAM – CHINHÁNHĐỒNGNAI........95
3.1. ĐỊNH HƯỚNG KIỂM SOÁT RỦI RO HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢXUẤT
KHẨU TẠI NGÂN HÀNG TMCP CÔNG THƯƠNG - CHI NHÁNH
ĐỒNGNAITRONGTHỜIGIANTỚI..................................................................................95

3.1.1. Định hướng phát triển hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu của Ngân
hàngTMCPCơngthương ViệtNamchinhánh ĐồngNai.................................................95
3.1.2. Định hướng kiểm soát rủi ro hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu của
NgânhàngTMCPCơngthươngViệtNamchi nhánhĐồng Nai........................................96
3.2. ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP HỒN THIỆNCƠNG TÁCKIỂMSỐTRỦIROHOẠT
ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT KHẨU CỦA NGÂN HÀNG
TMCPCƠNGTHƯƠNGVIỆTNAMCHINHÁNHĐỒNGNAI............................................97
3.2.1. Hồnthiệncơng táckiểmsốtrủi rotíndụng tàitrợxuấtkhẩu................................97
3.2.2. Thànhlậpvàpháthuy vaitrịcủabộ phậnkiểm tra,kiểmsốt nội bộ......................99
3.2.3. Cơngtác dựphịngvàxửlýrủirotíndụng................................................................99
3.3. MỘTSỐKHUYẾNNGHỊĐẾNNGÂNHÀNGTMCPCƠNGTHƯƠNGVIỆTNAM
100
3.3.1. Hồnthiệnhệthốngcơngnghệthơng tin...............................................................100
3.3.2. Nângcaochấtlượngcông nghệ quản lý................................................................101
KẾTLUẬN........................................................................................................................... 102
TÀILIỆUTHAMKHẢO.......................................................................................................103

i


DANHMỤCCÁCCHỮVIẾTTẮT
VIẾTTẮT

DIỄNGIẢI

BIDV

Ngânhàng TMCP Đầu tưvàpháttriển ViệtNam

CAD

Giaochứngtừtrảtiềnngay

D/A

Nhờthutrảchậm

D/P

Nhờthutrảngay

KH

Kháchhàng

KHDN

Kháchhàng doanh nghiệp

L/C

Thưtíndụng

NHNN

Ngânhàngnhànước

NHTM

Ngânhàng thươngmại

QHKH

Quanhệkháchhàng

XNK

Xuấtnhập khẩu

TMCP

Thươngmạicổphần

T/T

Chuyểntiềnbằng điện

TSC

Trụsởchính

TSĐB

Tàisảnđảm bảo

Vietinbank

Ngânhàng TMCP CôngthươngViệt Nam

iv

DANHMỤCCÁCBẢNGBIỂU,SƠ ĐỒ
Sơđồ1.1:

QuytrìnhtàitrợL/Cxuấtkhẩu

Sơđồ1.2:

Quytrìnhtàitrợxuấtkhẩutrêncơsởbảolãnhngânhàng

Sơđồ2.1:

Cơcấutổ chứctạiVietinBankĐồngNai

Bảng1.1:

Quytrìnhkiểmsốthoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩutrongngânhàngthươngm
ại

Bảng2.1:

Báocáokết quảhoạtđộngkinhdoanhVietinBankĐồngNai

Bảng2.2:

Báocáotình hình vốn huyđộng vàdưnợtín dụng

Bảng2.3:

Tốcđộtăngtrưởnghàngnăm

Bảng2.4:

Mứcdưnợvàtỷtrọngdưnợtíndụngtàitrợxuấtkhẩu

Bảng2.5:

Tốcđộpháttriểndư nợtín dụngtàitrợxuấtkhẩu

Bảng2.6:

Cơcấudưnợtíndụng tàitrợxuất khẩu

Bảng2.7:

Sốlượngkháchhàngcóquanhệtín dụng

Bảng2.8:

Tốcđộtăngtrưởngkháchhànghàngnăm

Bảng2.9:

Cácchỉsốtín dụng

Bảng2.10:

Nợqhạn,nợxấu

Bảng2.11:

SLKHphátsinhnợq hạn,nợxấutạiChinhánh

Bảng2.12:

Cácb ướ c c ơ bả n t r o n g Q u yt rì nh ki ể m s ố t r ủ i ro tí n d ụ n g tà i t r ợ x u ấ t
khẩutạiChinhánh

Bảng2.13:

Bảngt ổ n g h ợ p s ố l ầ n t h ự c h i ệ n k i ể m s o á t n ộ i b ộ t ạ i V i e t i n B a n k Đ ồ
n g Naigiaiđoạn2017–2021

Bảng2.14:

Bảngt ổ n g h ợ p s ố h ồ s ơ v i p h ạ m p h á t h i ệ n q u a k i ể m s o á t n ộ i b
ộ t ạ i VietinBankĐồngNaigiaiđoạn2017–2021

v


Bảng2.15:

Bảngtổng hợpsốviphạmliênquanđếncơng tác xếphạngtín dụng
pháthiệnquakiểmsốtnộibộtạiVietinBankĐồngNaigiaiđoạn2017–2021

Hình2.1:

Mơhìnhphêduyệtđềxuấttíndụngcủa VietinBank

v


MỞĐẦU
1. Giớithiệu
1.1.

Đặtvấnđề

Sựkiện Việt Nam gianhập WTO năm 2007 và gầnđây nhất khiH i ệ p đ ị n h C P T P P chính
thức được ký kết bởi 11 bộ trưởng của các quốc gia trong đó có Việt Nam, bắt đầu
cóhiệulựctừđầunăm2019đãđánhdấunhữngbướcngoặcquantrọng,nhữngcộtmốcđángghi nhớ đối
vớisựpháttriểncủanềnkinhtếViệtNam,vàkhẳngđịnhvịthếcủaViệtNamtrên thị trường thế giới. Quá trình hội nhập quốc tế
ngày càng sâu rộng đã tạo điều kiện thuậnlợichocáchoạtđộngtàichínhcủanềnkinhtếViệtNamnóichungvàthịtrườngngânhàngnói
riêng, đánh dấu bước phát triển mới ngày càng chất lượng của hệ thống ngân hàng ViệtNam. Với đặc
thù của một lĩnh vực kinh doanh đầy nhạy cảm, chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếutố cả trực tiếp và gián
tiếp, rủi ro ngân hàng là yếu tố không thể tránh khỏi và có khả năng trởthànhnguycơgâyảnhhưởngnghiêmtrọngđến
sựpháttriểnbềnvữngcủacáctổchứcngânhàng nói riêng, thị trường tài chính và nền kinh tế nói chung. Trong đó,
hoạt động cho vayxuất khẩu của các NHTM đã góp phần cung ứng vốn cho các pháp nhân, giúp hệ
tuần hồncủanềnkinhtếhoạtđộngmộtcáchnhuầnnhuyễnvà hiệuquảcao.
Với quy mơ mạng lưới trải rộng và sự uy tín cao trong hệ thống ngân hàng trên cả
nước,VietinBankln thểhiệ n làmột ngâ n hàngcós ựcậpnhật, đ ổi mớili ê n tụccá cs ả n phẩmtheo
trường

trong

và

ngồi

nước

nhằm

đa

dạng

hóa

danh

mục

sản

phẩm

tài

trợ

thị
cho

cácdoanhnghiệpxuấtnhậpkhẩutrongnước,đápứngnhucầuhoạtđộngkinhdoanh.
1.2.

Tínhcấpthiếtcủađềtài

Tín dụng tài trợ xuất khẩu đối với doanh nghiệp là một hoạt động kinh doanh hết sứcphức tạp,
tiềm ẩn nhiều rủi ro của NHTM. Nó khơng chỉ chịutác động của các chính sáchkinh tế trong nước mà
còn chịu sự điều chỉnh của nhiều quy phạm, nguồn luật khác nhau theocácthônglệquốctếvàđặcbiệtdễbịảnhhưởngtheo
những biến động của thị trường quốc tế.Do đó, rủi ro ngân hàng trong hoạt động tài trợ tín dụng đối với các doanh nghiệp xuất
khẩuquaviệcnhậnbiết,đolườngvàgiámsátrủironhằmđềracácbiệnphápphịngngừavàxửlýrủirothích
hợptheođúngchuẩnmựcquốctếlàđịihỏicấp thiếthiệnnayđể nângcao

1


chất lượng hoạt động của ngân hàng nhất là trong điều kiện hội nhập với nền kinh tế thươngmại toàn
cầu. Tuy nhiên, kiểm soát rủi ro cần phải được nghiên cứu hồn thiện cả về mặt nộidung và hình thức
để

đảm

bảo

an

tồn

chất

lượng

tín

dụng

đồng

thời

đáp

ứng

nhu

cầu

doanhnghiệpmởrộngsảnxuất,thúcđẩycạnhtranhquốctế.
Với vị thế là một trong bốn ngân hàng có uy tín, quy mơ, sức ảnh hưởng lớn trong hệ thống ngân
hàng của cả nước, sau khi thực hiện cổ phần hóa từ cuối năm 2008, giống nhưhoạt động của các ngân
hàng thương mại cổphần khác, Ngân hàngT M C P C ô n g T h ư ơ n g Việt Nam đã và đang ngày
càng nâng cao, hoàn thiện hơn nữa các sản phẩm phù hợp với nhucầucủakháchhàngcánhânvàdoanhnghiệp,đặcbiệt
trongnhữngnămquaVietinBankđãxem hoạt động tài trợ xuất nhập khẩu là một trong những mảng kinh doanh
quan trọng manglại thu nhập, hiệu quả cao, việc triển khai, mở rộng hoạt động này đã thu được một
số kết quảtíchcực,đónggópkhơngnhỏvàokếtquảkinhdoanhchungcủatồnhệthống.ĐồngNailàtỉnh nằm ở vị trí trung tâm Khu vực
Đông Nam Bộ - Khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam,kinh tế trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển,
biến đổi không ngừng, giao thương thuận lợi.Bên cạnh đó, chính phủ đã có nhiều hoạt động nhằm tạo
động

lực

thúc

đẩy

sự

phát

triển

củahoạtđ ộ n g x u ấ t k h ẩ u t r o n g n ư ớ c , đ ặ t b i ệ t l à đ ố i v ớ i c á c T C T D , đ ể c á c d o a n h n g h i ệ p x u ấ t k
hẩucóthểtiếpcậnđượcnguồnvốnhiệuquả,phụcvụchohoạtđộngsảnxuất.Vìvậy,cơngtác kiểm sốt rủi ro hoạt động tín dụng tài trợ
xuất khẩu cần được chú trọng và nâng cao hơnđể đảm bảo chất lượng tín dụng tại chi nhánh đồng
thời đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp mởrộngsảnxuất,hội nhậpnềnkinhtếthếgiới.
Trong những năm gần đây, kiểm soát rủi ro trong hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩutrong hệ
thống ngân hàng và Vietinbank chi nhánh Đồng Nai nói riêng ln được cập nhật,đổi mới hơn với đa
dạng nhiều hình thức. Tuy nhiên, cơng tác kiểm sốt rủi ro vẫn cịn gặpnhiều khó khăn do sự biến
hóa của các yếu tố rủi ro và sự cạnh tranh khốc liệt trong hoạtđộng kinh doanh ngân hàng. Việc nhận
diện, đánh giá và kiểm sốt rủi ro tín dụng xuất khẩucó hiệu quả cao là điều kiện tiên quyết lảm suy
giảm tỷ lệ nợ xấu, góp phần thúc đẩy kết quảhoạt động kinh doanh của chi nhánh phát triển ổn định,
bền

vững.

Dựa

vào

những

lý

nêutrên,tácgiảchọnđềtài:“KiểmsốtrủirohoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩutạiNgân

do


hàng TMCPCôngthươngViệtNam-chinhánhĐồng Nai”
làmđềtàinghiêncứucholuậnvănthạcsĩkinhtế.
2. Mụctiêucủađề tài
2.1. Mụctiêutổng quát
Mục tiêu tổng quát khi thực hiện đề tài đề xuất một số giải pháp kiểm sốt rủi ro
tronghoạtđ ộ n g t í n d ụ n g t à i t r ợ x u ấ t k h ẩ u t ạ i N g â n h à n g T M C P C ô n g t h ư ơ n g V i ệ t N a m c h i nhánhĐồngNai.
2.2. Mục tiêucụthể
- Phân tích thực trạng kiểm sốt rủi ro hoạt động tín dụng xuất khẩu đối với khách
hàngdoanhnghiệptạiNgânhàngTMCPCôngthươngViệtNam- chinhánhĐồngNai
- Đề xuất giải pháp tăng cường kiểm sốt rủi ro trong hoạt động tín dụng tài trợ
xuấtkhẩutạiNgânhàngTMCPCôngthươngViệtNam-c h i nhánhĐồngNai.
3. Câuhỏi nghiên cứu
Từnhữngmục tiêutrên,cáccâuhỏinghiêncứuđượcđặtrađểgiảiquyếtnhư sau:
- Thựctrạnghoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩu vàkiểmsốtrủiro tíndụngđốivớiK
HDNtạiNgânhàngTMCPCơngthươngViệtNam–chinhánhĐồngNainhưthếnào?
- Giảiphápnàođểhồnthiệnkiểmsốtrủirotíndụngtronghoạtđộngtàitrợxuất
khẩuđốivớiKHDNtạiNgânhàngTMCP CơngthươngViệtNam-chi nhánhĐồngNai?
4. Đốitượngvàphạm vi nghiêncứu
- Đốit ư ợ n g n g h i ê n c ứ u : Đ ố i t ư ợ n g n g h i ê n c ứ u c ủ a l u ậ n v ă n l à k i ể m s o á t r ủ i r o h
o ạ t độngtíndụngtàitrợxuấtkhẩutạiNgânhàngTMCPCơngThươngViệtNam–ChinhánhĐồngNai
- Phạmvinghiêncứu:
V ề khônggian:NgânhàngTMCPCông ThươngViệtNam–ChinhánhĐồng Nai
V ề t h ờ i gian:Thu thậpdữliệuthứcấptrong5năm,giaiđoạntừ năm 2016đến2020.
5. Phươngphápnghiêncứu
Luậnvănđượctiếpcậntheohướngnghiêncứuđịnhtínhvớicácphươngphápcơbản
sau:

- Phương pháp tổng hợp được sử dụng để hệ thống lại những lý luận về rủi ro tín
dụngtàitrợxuấtkhẩutừcáctàiliệuthamkhảogồmsáchbáo,tạpchí,vănbảnphápluậtđểlàmxâydựngcơsởlýluậncholuậnvăn
- Phương pháp thống kê được sử dụng để thống kê các số liệu về hoạt động tín
dụngtàitrợxuấtkhẩutạiVietinbankchinhánhĐồngNaitrong5nămtừ2016đến2020
- Phương pháp phân tích và so sánh để đánh giá thực trạng kiểm soát rủi ro hoạt
độngtín dụng tài trợ xuất khẩu tại Ngân hàng TMCP Cơng Thương Việt Nam – Chi nhánh
ĐồngNainhằmnhậndiệnđượcnhữnghạnchếvàcảithiệncơngtác kiểmsốtrủiro.
- Phương pháp thống kê mô tả dùng để diển tả thực trạng hiệu quả tín dụng tài trợ
xuấtkhẩutạiVietinbankchinhánhĐồngNaidưatrêncácchínhsáchquyđịnhvàthựctiễn.
6. Nộidung nghiêncứu
Luậnvănnghiêncứutập trungvào banội dungsau:
- Nghiênc ứ u n h ữ n g v ấ n đ ề t r ọ n g t â m v ề c ơ s ở l ý t h u y ế t k i ể m s o á t r ủ i r o t r o n g h o ạ
t độngtíndụngxuấtkhẩucủaNHTM.
- Thực trạng của hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu và cơng tác kiểm sốt rủi ro
tíndụng tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam - chi nhánh Đồng Nai, từ đó rút ra
đượcnhữngmặtđạtđược,hạnchếvànguyênnhânhạnchếtạichinhánh.
- Luận văn đề xuất một số giải pháp vừa phù hợp nhằm tăng cường hiệu quả kiểm
sốtrủi ro hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu tại chi nhánh, vừa tn thủ quy định
VietinbankcũngnhưtheoThơngtư 13/2018/TT-NHNNtronggiámsátvàkiểmsốtrủiroNHTM.
7. Đónggópcủađề tài
Về phương diện khoa học: Luận văn sẽ tổng hợp và hệ thống hóa những lý thuyết
vềkiểmsốtrủirotronghoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩucủaNHTM.
Về phương tiện thực tiễn: đưa ra các giải pháp khả thi để vừa phát triển được tín dụngxuất khẩu
KHDN trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, vừa kiểm soát được rủi ro trong q trình
cấptíndụngcủaVietinbankchinhánhĐồngNai.
8. Tổngquanvềlĩnh vựcnghiên cứu
8.1. Lượckhảocácnghiêncứuđãcơngbố

Để có thêm thơng tin phục vụ cho việc nghiên cứu, tác giả đã tiến hành thu thập thôngtin, kế
thừa các đề tài nghiên cứu trước có nội dung tương tự đã được cơng nhận để tạo ra
nềntảngchoqtrìnhhồnthànhđề cương.
- Cácnghiên cứutrong nước:
Tác giả Trần Xuân Huy (2021), “Bài học rút ra cho Ngân Hàng TMCP Phương Đông -Chi
nhánh Hà Nội trong Quản trị rủi ro thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứngtừ”, Tạp chí
Cơng thương số 17. Phịng ngừa và hạn chế rủi ro trong thanh tốn quốc tế theophương thức tín dụng
chứng từ ln là mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng thươngmại. Quản trị rủi ro tốt sẽ giảm
thiểu được những thiệt hại về tài chính của ngân hàng, đảmbảo quyền lợi cho khách hàng, nâng cao
uy tín và hình ảnh của ngân hàng trong nước và khuvực. Bài viết này đã phân tích kinh nghiệm của
một số ngân hàng và rút ra bài học cho Ngânhàng TMCP Phương Đông - Chi nhánh Hà Nội trong
quản trị rủi ro thanh toán quốc tế theophươngthứctíndụngchứngtừ.
Tác giả Trần Thanh Trúc với đề tài “Phát triển tín dụng xuất nhập khẩu tại Ngân hàngTMCP
Cơng thương Việt Nam – Chi nhánh Đồng Tháp”, luận văn thạc sỹ kinh tế năm
2014,TrườngĐạihọcKinhtếThànhphốHồChíMinh.Tácgiảđãđánhgiákháiqthoạtđộngtín dụng
xuấtnhậpkhẩutạiNgânhàngTMCPCơngthươngViệtNam-ChinhánhĐồngTháp, kết quả hoạt động tín dụng xuất nhập khẩu
qua các năm từ 2011 đến năm 2013. Luậnvăn chỉ ra kinh nghiệm hoạt động xuất nhập khẩu tại một số
nước trên thế giới như Malaysia,HànQuốc,TháiLan.Điểmnổibậtcủaluậnvănlàđãphântíchthựctrạngpháttriểnhoạtđộng tín dụng
xuất nhập khẩu của chi nhánh trong mối quan hệ tương quan so sánh với cácngân hàng thương mại
cổ phần khác trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp và đề xuất một số kiến nghịhữchnhằmpháttriểnhoạtđộngtíndụngxuất
nhậpkhẩu.Tuynhiên,tácgiảchưacậpnhậtđến hoạt động kiểm sốt rủi ro tín dụng tài trợ xuất khẩu mà chỉ tập trung
phân tích vào pháttriểntíndụngxuấtnhậpkhẩu.
Tácg i ả T r ầ n T h ị H ồ n g L o a n v ớ i đ ề t à i “ Hiệuq u ả h o ạ t đ ộ n g t à i t r ợ t h ư ơ n g m ạ i t
ạ i NgânhàngthươngmạicổphầnđầutưvàpháttriểnViệtNam-ChinhánhDĩAnBìnhDương”, luận văn thạc sĩ kinh tế năm
2019,

Trường

Đại

học

Ngân

hàng

Thành

phố

Hồ

ChíMinh.Đ ề t à i đ ã h ệ t h ố n g h ó a c ó c h ọ n l ọ c c á c v ấ n đ ề l ý l u ậ n c ơ b ả n v ề h o ạ t độ ng t à i t r
ợ


thương mại và hiệu quả hoạt động tài trợ thương mại, các tiêu chí đo lường hiệu quả hoạt động tài trợ
thương mại tại ngân hàng, từ đó phân tích và đánh giá thực trạng hiệu quả hoạtđộng tài trợ thương
mại giai đoạn 2016-2018 tại BIDV – Chi nhánh Dĩ An Bình Dương. Vìđối tượng nghiên cứu là hiệu
quả hoạt động tài trợ thương mại nên tác giả chỉ tập trung phântích vào các chỉ tiêu hiệu quả hoạt
động

tài

trợ

thương

mại

nhưng

chưa

chú

trọng

đến

các

chỉsốnợxấuvàđánhgiákiểmsốtrủirohoạtđộngtàitrợthươngmại.
- Cácnghiên cứunướcngoài:
Sirpal (2009) nhấn mạnh các phương pháp quan trọng khác nhau được sử dụng cho cảthanh toán
và quản lý rủi ro ngoại hối trong ngoại thương của các công ty. Mục đích củanghiên cứu này là kiểm
tra

các

phương

thức

thanh

tốn

và

quản

lý

rủi

ro

ngoại

hối

khác

nhaugiữac á c c ô n g t y c h ỉ t h a m g i a v à o t h ư ơ n g m ạ i x u ấ t k h ẩ u h o ặ c n h ậ p k h ẩ u , h o ặ c c ả h a i
ở Brunei Darussalam. Bài viết cũng tìm cách phân định các mối quan hệ giữa các đặc điểmkhác nhau củacáccông
tynhưsốnămkinhdoanh,quy môvàtầnsuất nhậpk h ẩ u , c á c phươngthứcthanhtốnvàquảnlýrủirongoạihốikhácnhaucủa
các cơngty. Hơn nữa,cáckhuyến nghị được đưa ra để tăng cường các phương thức thanh toán và thực tiễn
quản lý rủiro ngoại hối giữa các cơng ty. Những phát hiện này cũng có thể hữu ích cho các tổ chức
tàichínhquantâmđếnviệccungcấpcác sảnphẩmvà dịchvụbảohiểm rủirochocác côngty.
Abor (2005) đi sâu vào thực tiễn quản lý rủi ro ngoại hốigiữa các công ty Ghana thamgia vào
thương mại quốc tế. Nghiên cứu tập trung vào cách các công ty Ghana quản lý rủi rongoại hối của họ
và các vấn đề liên quan đến việc quản lý rủi ro tỷ giá hối đối. Nó cũng tìmcách xác định mức độ mà
các

cơng

ty

này

sử

dụng

các

kỹ

thuật

quản

lý

rủi

ro

ngoại

hối.

Kếtquảchỉrarằnggầnmộtnửasốcơngtykhơngcóbấtkỳhệ thốngquảnlýrủironàohoạtđộngtốt. Rủirongoạihốichủyếu
đượcquảnlýbằngcáchđiềuchỉnhgiáđểphảnánhnhữngthayđổi về giá nhập khẩu do biến động tiền tệ, đồng thời bằng cách
mua và tiết kiệm ngoại tệtrước. Các vấn đề chính mà các cơng ty gặp phải là sự lên giá thường xuyên
của ngoại tệ sovới đồng nội tệ và khó khăn trong việc giữ chân khách hàng địa phương do giá đầu
vào nhậpkhẩu cao, điều này có xu hướng ảnh hưởng đến giá sản phẩm cuối cùng của họ được bán
tạiđịa phương. Kết quả cũng cho thấy rằng các công ty Ghana tham gia vào thương mại quốc tếthể

hiệnviệcsử dụngcáckỹthuậtphòngngừa rủiroởmức độthấp.


8.2. Khoảngtrống nghiêncứu
Các nghiên cứu trên đây đã góp phần quan trọng đưa ra những lí luận cơ bản và giảipháp về
quản trị rủi ro tín dụng hoạt động xuất nhập khẩu. Như vậy, đề tài nghiên cứu này
sẽmangtínhkếthợphơngiữanghiệpvụhoạtđộngtíndụngtàitrợxuấtkhẩuvàkiểmsốtrủirotíndụngtàitrợxuất
khẩu,đisátvàothựctế,đemlạihiệuquảtốthơnkhiápdụngvàothựctiễn.Đềtàinghiêncứucủatácgiảhivọngsẽhồnthiệnkiểmsốtrủirotíndụngxuấtkhẩuhiệu
quả đồng thời vẫn đáp ứng phù hợp với sự phát triển hoạt động kinh doanh của
NgânhàngTMCPCôngthươngViệtNam–chinhánhĐồngNai.
Hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp trong nước đang ngày càng phát triển, đemlại hiệu
quả kinh tế ngày càng cao cho đất nước. Đồng Nai là tỉnh nằm ở vị trí trung tâm Khuvực Đơng Nam
Bộ - Khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, kinh tế trên địa bàn tỉnh ngàycàng phát triển, biến đổi
khơng ngừng, giao thương thuận lợi. Bên cạnh đó, chính phủ đã cónhiều hoạt động nhằm tạo động
lực thúc đẩy sự phát triển của hoạt động xuất khẩu trongnước, đặt biệt là đối với các TCTD, để các
doanh nghiệp xuất khẩu có thể tiếp cận đượcnguồn vốn hiệu quả, phục vụ cho hoạt động sản xuất. Vì
vậy, cơng tác kiểm sốt rủi ro hoạtđộng tín dụng tài trợ xuất khẩu cần được chú trọng và nâng cao
hơn để đảm bảo chất lượngtín dụng tại chi nhánh đồng thời đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp mở rộng
sản xuất, hội nhậpnền kinh tế thế giới. Trong nghiên cứu này, luận văn sẽ dựa trên cơ sở lý thuyết về
hoạt độngtín dụng tài trợ xuất khẩu đối với KHDN của NHTM, các chính sách, quy định ban hành
vềkiểm sốt rủi ro tín dụng tài trợ xuất khẩu của Vietinbank và chiến lược quản lý rủi ro tại
chinhánhđểrútranhữngkinhnghiệmthựctiễngópphầnhồnthiệncơngtáckiểmsốtrủirotạichinhán
hđạthiệuquảcaotrongthờigiantới.
Do vậy, trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu trước đây và cập nhật, tiếp thu những điểmmới về
chính sách vĩ mơ, thị trường tài chính quốc tế liên quan, các yếu tố rủi ro ảnh hưởngtrực tiếp trong
lĩnh vực ngân hàng, luận văn tiến hành hệ thống hóa các vấn đề lý luận vềkiểm sốt rủi ro hoạt đ ộ n g
tín

dụng

tài

trợ

xuất

khẩu

tại

ngân

hàng

thương

mại;

phân

t í c h thực trạng kiểm sốt rủi ro hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu tại Chi nhánh; bên cạnh đócập
nhật những thông tin mới trong điều kiện kinh tế ngày càng phát triển và có nhiều
biếnđộngnhưhiệnnay.Từđó,luậnvăntìmranhữngmặtcịntồntại,hạnchếnhằmgópphần