Quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ QUYÊN THANH

QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2023


1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN THỊ QUYÊN THANH

QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 62140114

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. TS. Nguyễn Đức Danh
2. PGS.TS. Nguyễn Văn Đệ

Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2023


i

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các dữ liệu, kết
quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng được cơng bố trong bất kì
cơng trình nghiên cứu nào khác.
Tác giả luận án

Nguyễn Thị Quyên Thanh

MỤC LỤC


ii
PHẦN MỞ ĐẦU.....................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài................................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................................4
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.........................................................................................................5
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu..................................................................................5
5. Giả thuyết khoa học...........................................................................................................5
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.............................................................................................6
7. Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu.........................................................6

8. Các luận điểm bảo vệ.........................................................................................................9
9. Những đóng góp mới của luận án....................................................................................10
10......................................................................................................Cấu trúc của luận án
.........................................................................................................................................10
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐÁP ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP......12
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề 12
1.1.1. Các nghiên cứu về bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng
Chuẩn nghề nghiệp
12
1.1.2. Các nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp
ứng Chuẩn nghề nghiệp 16
1.1.3. Nhận định chung về kết quả các cơng trình đã cơng bố và những vấn đề đặt ra cần giải
quyết
21
1.2. Các khái niệm công cụ 22
1.2.1. Khái niệm bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng Chuẩn nghề
nghiệp 22
1.2.2. Khái niệm quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng
Chuẩn nghề nghiệp
25
1.3. Bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thơng

27

1.3.1. Vai trị, đặc điểm lao động sư phạm của giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông
trước bối cảnh đổi mới giáo dục 27
1.3.2. Yêu cầu bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng Chuẩn nghề
nghiệp 31
1.4. Quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông 35

1.4.1. Nguyên tắc quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng
Chuẩn nghề nghiệp
35
1.4.2. Nội dung quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng
Chuẩn nghề nghiệp
36
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh
1.5.1. Yếu tố khách quan

55

55


iii
1.5.2. Yếu tố chủ quan 55
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG ĐÁP
ỨNG CHUẨN NGHỀ NGHIỆP.................................................................................57
2.1. Khái quát về kinh tế - xã hội và giáo viên tiếng Anh cấp trung học phổ thông khu vực
Đồng bằng sông Cửu Long
57
2.1.1. Khái quát về kinh tế - xã hội khu vực Đồng bằng sông Cửu Long 57
2.1.2. Khái quát về giáo viên tiếng Anh cấp trung học phổ thông Đồng bằng sông Cửu Long

58
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng

59

2.2.1. Phương pháp khảo sát bằng phiếu hỏi

59

2.2.2. Phương pháp phỏng vấn 63
2.3. Kết quả khảo sát

65

2.3.1. Thực trạng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng CNN 65
2.3.2. Thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông
75
2.3.3. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh

96

2.4. Đánh giá chung về thực trạng 98
2.4.1. Những kết quả đạt được 98
2.4.2. Những hạn chế và nguyên nhân 98
CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TIẾNG ANH TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG KHU VỰC ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG ĐÁP ỨNG
CHUẨN NGHỀ NGHIỆP..................................................................................................101
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp 101
3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu

101

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính lý luận 101
3.1.3. Nguyên tắc bảo đảm tính hệ thống

101

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa 102
3.1.5. Nguyên tắc bảo đảm tính thực tiễn

102

3.1.6. Nguyên tắc bảo đảm tính cấp thiết và khả thi…………………………………………...102
3.2. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp
ứng Chuẩn nghề nghiệp102
3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo viên tiếng Anh về bồi
dưỡng đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp
102
3.2.2. Biện pháp 2: Đề xuất bộ tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá CNN giáo viên tiếng Anh 104
3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ
thông đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp
115


iv
3.2.4. Biện pháp 4: Tổ chức thực hiện kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học
phổ thông đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp 117
3.2.5. Biện pháp 5: Tổ chức kiểm tra, đánh giá hiệu quả bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp 119
3.2.6. Biện pháp 6: Tổ chức điều chỉnh kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học
phổ thông đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp 121
3.3. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất
3.3.1. Mục đích khảo sát
3.3.2. Phương pháp khảo sát

122

122
122

3.3.3. Kết quả khảo sát 126
3.3.4. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 biện pháp
3.4. Thực nghiệm

148

149

149
3.4.2. Nội dung thực nghiệm 149
3.4.3. Giả thuyết thực nghiệm 150
3.4.1. Mục đích thực nghiệm

3.4.4. Phương pháp thực nghiệm

150

153
3.4.6. Tiến hành thực nghiệm 153
3.4.5. Chuẩn bị thực nghiệm

3.4.7. Xử lý thông tin sau thực nghiệm 155
3.4.8. Kết quả thực nghiệm

155

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ.....................................................................................162
1.

Kết luận………………………………………………………………………………162

2.

Khuyến nghị..............................................................................................................200

DANH MỤC PHỤ LỤC...........................................................................................................


v

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ

CNN

Chuẩn nghề nghiệp

ĐTB

Điểm trung bình


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: Phiếu đánh giá hiệu quả quản lý bồi dưỡng............................................................62
Bảng 2.1: Khái quát về khách thể khảo sát...............................................................................74
Bảng 2.2. Quy ước 4 mức độ theo thang đo Likert....................................................................77
Bảng 2.3. Tổng hợp kết quả khảo sát kết quả CNN giáo viên tiếng Anh.....................................80
Bảng 2.4. Kết quả khảo sát tiêu chuẩn .....................................................................................82
Bảng 2.5. Kết quả khảo sát tiêu chuẩn .....................................................................................83
Bảng 2.6. Kết quả khảo sát tiêu chuẩn .....................................................................................89
Bảng 2.7. Kết quả khảo sát tiêu chuẩn..................................................................................... 90
Bảng 2.8. Kết quả khảo sát tiêu chuẩn..................................................................................... 90
Bảng 2.9. Kết quả khảo sát tiêu chuẩn .....................................................................................91
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát chu trình P-D-C-A.......................................................................92
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh................. 94
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát thực trạng thu thập thông tin, xác định nhu cầu............................96
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực trạng phân tích, đánh giá thực trạng......................................97
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát thực trạng xác định mục tiêu bồi dưỡng.........................................98
Bảng 2.15. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch quản lý nội dung bồi dưỡng......................99
Bảng 2.16. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch quản lý hình thức bồi dưỡng...................101
Bảng 2.17. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch quản lý phương pháp bồi dưỡng.............102
Bảng 2.18. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch lựa chọn, sắp xếp công việc.....................104
Bảng 2.19. Kết quả khảo sát thực trạng lập kế hoạch phân bổ nguồn lực.................................105
Bảng 2.20. Kết quả khảo sát thực trạng triển khai thực hiện....................................................106
Bảng 2.21. Kết quả khảo sát thực trạng hình thành bộ máy.....................................................107
Bảng 2.22. Kết quả khảo sát thực trạng phân công nhiệm vụ...................................................108
Bảng 2.23. Kết quả khảo sát thực trạng xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bên.......................109
Bảng 2.24. Kết quả khảo sát thực trạng..................................................................................110
Bảng 2.25. Kết quả khảo sát thực trạng kiểm tra, đánh giá......................................................111
Bảng 2.26. Kết quả khảo sát thực trạng thiết lập tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch...112
Bảng 2.27. Kết quả khảo sát thực trạng xây dựng lực lượng, kế hoạch kiểm tra........................114

Bảng 2.28. Kết quả khảo sát thực trạng thu thập thông tin, số liệu...........................................114
Bảng 2.29. Kết quả khảo sát thực trạng..................................................................................115
Bảng 2.30. Kết quả khảo sát thực trạng điều chỉnh kế hoạch bồi dưỡng...................................116
Bảng 2.31. Kết quả khảo sát thực trạng các yếu tố khách quan ảnh hưởng đến........................117


vii
Bảng 2.32. Kết quả khảo sát thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hưởng đến quản lý................118
Bảng 3.1: Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiếng Anh..................................................................128
Bảng 3.2: Thống kê mẫu khảo sát..........................................................................................151
Bảng 3.3. Quy ước 4 mức độ theo thang đo Likert..................................................................152
Bảng 3.4. Hệ số Cronbach’s Alpha và hệ số tương quan tổng các nội dung ..............................154
Bảng 3.5. Tương quan mức độ cấp thiết của các biện pháp......................................................155
Bảng 3.6. Tương quan mức độ khả thi của các biện pháp........................................................156
Bảng 3.7. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 biện pháp............................................................157
Bảng 3.8. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 biện pháp - theo thâm niên....................................159
Bảng 3.9. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 biện pháp - theo trình độ.......................................160
Bảng 3.10. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 biện pháp - theo nhóm vị trí công việc ...................161
Bảng 3.11. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 1............................................................163
Bảng 3.12. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 2 – tiêu chuẩn 1......................................164
Bảng 3.13. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 2 – tiêu chuẩn 2......................................165
Bảng 3.14. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 2 – tiêu chuẩn 3......................................170
Bảng 3.15. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 2 – tiêu chuẩn 4......................................171
Bảng 3.16. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 2 – tiêu chuẩn 5......................................172
Bảng 3.17. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 2 – tiêu chuẩn 6......................................173
Bảng 3.18. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 tiêu chuẩn trong biện pháp 2...............................173
Bảng 3.19. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 3............................................................175
Bảng 3.13. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 4............................................................177
Bảng 3.21. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 5............................................................178
Bảng 3.22. Mức độ cấp thiết và khả thi của biện pháp 6............................................................179

Bảng 3.23: Kết quả thực nghiệm biện pháp 1 (nội dung 1- 3) .................................................191
Bảng 3.24: Kết quả thực nghiệm biện pháp 1 (nội dung 4-5).................................................. 192
Bảng 3.25: Kết quả thực nghiệm biện pháp 1 (nội dung 6-8) ...................................................194


viii

DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Kết quả đánh giá CNN giáo viên tiếng Anh (6 tiêu chuẩn).......................................81
Biểu đồ 2.2. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh.........................93
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp...........................................................................149
Biểu đồ 3.1. Mức độ cấp thiết và khả thi của 6 biện pháp.........................................................159
Biểu đồ 3.2. Kết quả khảo sát mức độ cấp thiết và khả thi của 6 tiêu chuẩn

……………164


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Lý do chọn đề tài

Lịch sử phát triển của mỗi quốc gia cho thấy trong bất kỳ giai đoạn nào, việc xây dựng và
phát triển nền giáo dục vững mạnh là yếu tố then chốt, quyết định cho sự phát triển của đất nước.
Chúng ta đang sống trong thế giới ngày một thay đổi với tốc độ cao, do những tiến bộ của khoa
học công nghệ đem lại, thúc đẩy nền kinh tế tri thức phát triển và đặt giáo dục trước nhiều thách
thức. Những thay đổi này đòi hỏi học sinh cần được trang bị kĩ năng và kiến thức mới để phát
triển toàn diện; giáo viên phải nhạy bén nhận ra những yêu cầu của thực tiễn, từ đó đổi mới

chính bản thân mình. Do đó, trong chiến lược phát triển giáo dục của nhiều nước trên thế giới,
giáo viên được xem là yếu tố quyết định.
Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước luôn khẳng định giáo dục là quốc sách hàng đầu, là khâu
đột phá cho sự phát triển bền vững đất nước. Mục tiêu tổng quát của nước ta đến năm 2030 là
phát triển toàn diện con người Việt Nam, phát huy tối đa tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi
cá nhân, làm nền tảng hướng đến mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn minh.
Tầm nhìn đến năm 2045 là xây dựng nền giáo dục Việt Nam hiện đại, kế thừa các giá trị truyền
thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu văn minh nhân loại, xây dựng đất nước phồn vinh và hạnh
phúc (nguồn: Nghị quyết số 29-NQ/TW). Để đạt được mục tiêu này, giáo dục phải đào tạo được
nguồn nhân lực có chất lượng cao, phát triển tồn diện về phẩm chất và năng lực, thơng thạo
ngoại ngữ, có khả năng kết nối và làm việc trong mơi trường hội nhập tồn cầu, trong đó, “Nhà
giáo có vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục” (Luật Giáo dục, 2019). Do
đó cần phải có đội ngũ nhà giáo nói chung và đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh nói riêng có đủ
phẩm chất, kiến thức, năng lực để thực hiện nhiệm vụ trên, đáp ứng yêu cầu đặt ra.
Theo đó, ngày 30 tháng 9 năm 2008, Thủ tướng chính phủ phê duyệt Quyết định số 1400/
QĐ-TTg Đề án “dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020”
nhằm nâng cao trình độ sử dụng tiếng Anh cho giáo viên và học sinh trong các cơ sở giáo dục,
góp phần đưa Việt Nam hội nhập với thế giới. Mục tiêu đề án xác định đến năm 2020 đa số
thanh niên tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng và đại học có đủ năng lực ngoại ngữ sử dụng độc lập,
tự tin trong giao tiếp, học tập làm việc trong môi trường hội nhập đa ngơn ngữ, đa văn hóa.
Ngoại ngữ sẽ trở thành một thế mạnh phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Mục tiêu này đặt ra cho ngành giáo dục và giáo viên tiếng Anh cấp trung học phổ thơng
phải đổi mới tồn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong trường phổ thông. Báo cáo số 135/BC-


2

UBVHGDTTN14 ngày 26 tháng 10 năm 2014 của Quốc hội Khóa XIV cũng nhấn mạnh “việc
đưa nhiều ngoại ngữ vào giảng dạy trong nhà trường là xu thế tất yếu khách quan, đáp ứng yêu
cầu phát triển kinh tế - xã hội, quan hệ đối ngoại của quốc gia cũng như nhu cầu của học sinh và

các địa phương”. Báo cáo cũng chỉ ra hạn chế của giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ
thông và nêu rõ trong thời gian tới đội ngũ này phải được nâng cao toàn diện về năng lực.
Năm 2017, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quyết định 2080/QĐ-TTg điều chỉnh, bổ
sung đề án dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2017-2025 nâng
nhiệm vụ trong phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh “Bảo đảm năng lực ngoại ngữ và năng
lực sư phạm của đội ngũ giáo viên, giảng viên ngoại ngữ, giáo viên, giảng viên dạy các môn
khoa học, môn chuyên ngành bằng ngoại ngữ cho các cấp học và trình độ đào tạo”.
Mặc dù được quan tâm, đầu tư với nhiều cơ chế, chính sách và nguồn lực nhưng đội ngũ
nhà giáo nói chung trong đó có giáo viên dạy tiếng Anh trường phổ thơng chưa đáp ứng tốt mục
tiêu phát triển đội ngũ. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban Chấp
hành Trung ương Đảng đã chỉ ra hạn chế “Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục bất cập
về chất lượng, số lượng và cơ cấu; một bộ phận chưa theo kịp yêu cầu đổi mới và phát triển giáo
dục”. Điều đó chứng tỏ, sau q trình triển khai thực hiện đề án việc dạy và học ngoại ngữ vẫn
chưa có nhiều cải thiện.
Năm 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT về
Chương trình giáo dục phổ thơng trong đó Ngoại ngữ là môn học bắt buộc. Mục tiêu môn học ở
cấp trung học phổ thông giúp học sinh phát triển năng lực giao tiếp bằng tiếng Anh dựa trên nền
tảng của chương trình tiếng Anh cấp tiểu học và cấp trung học cơ sở, trang bị cho học sinh kỹ
năng học tập suốt đời để không ngừng học tập và phát triển năng lực làm việc trong tương lai.
Để thực hiện việc đổi mới này thì đội ngũ giáo viên là một trong những yếu tố quyết định.
Ngày 23 tháng 7 năm 2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức tọa đàm “nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên - yếu tố then chốt quyết định việc nâng cao chất lượng dạy và học ngoại
ngữ” trong đó có nêu vấn đề về kết quả môn tiếng Anh các kỳ thi trung học phổ thông quốc gia
vẫn thấp, chưa có nhiều cải thiện. Phân tích phổ điểm thi trung học phổ thông quốc gia môn
tiếng Anh từ năm 2017-2019 cho thấy, điểm trung bình của học sinh cả nước trong 3 năm đều
dưới 5; mức điểm đạt nhiều nhất chỉ 3 đến 3,4 điểm. Kết quả thi này có sự phân hoá theo vùng
miền, riêng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nhiều năm xếp cuối về điểm trung bình so với
cả nước. Hầu hết các ý kiến đều đồng tình với quan điểm: chất lượng dạy và học tiếng Anh phụ

3

thuộc vào chất lượng đội ngũ giáo viên. Tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
Nguyễn Văn Phúc cho rằng, trong các yếu tố để nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh, yếu
tố quan trọng nhất là chất lượng đội ngũ giáo viên giảng dạy.
Nối tiếp, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành công văn số 2069/BGDĐT-NGCBQLGD
ngày 19 tháng 6 năm 2020 về hướng dẫn sử dụng khung năng lực giáo viên ngoại ngữ cơ sở
giáo dục phổ thông trên cơ sở cụ thể Thông tư số 01 và Công văn số 792. Khung năng lực gồm
5 tiêu chuẩn về năng lực với 22 tiêu chí, được cập nhật phù hợp với u cầu đổi mới chương
trình giáo dục phổ thơng. Mục đích ban hành khung năng lực này là nội dung gợi ý để xây dựng
minh chứng, đảm bảo xác thực, phù hợp trong quá trình đánh giá giáo viên ngoại ngữ cơ sở giáo
dục phổ thông theo CNN được quy định tại Thông tư số 20/2018/TT-Bộ GDĐT quy định
CNN giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông.
Trong quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh, mặc dù luôn được các cấp quản lý quan
tâm, chất lượng đội ngũ từng bước được nâng lên những vẫn chưa đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới
giáo dục. Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã chỉ ra “đội ngũ nhà giáo
và cán bộ quản lý giáo dục, trên một số mặt vẫn còn bất cập về chất lượng, số lượng, cơ cấu và
chính sách đãi ngộ. Quản lý nhà nước và quản lý - quản trị nhà trường còn nhiều hạn chế”.
Thực trạng trên đã đặt ra nhiệm vụ cấp bách là công tác quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng
Anh trường trung học phổ thông cần được tiếp tục rà sốt và hồn thiện. Đây là giải pháp quan
trọng, là khâu đột phá và cũng là nhiệm vụ của ngành Giáo dục đã được Thủ tướng Chỉnh phủ
giao tại Quyết định số 732/QĐ-TTg, ngày 29 tháng 4 năm 2016 “Đề án đào tạo, bồi dưỡng nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ thông
giai đoạn 2016-2020, định hướng đến năm 2025". Mục tiêu đề án xác định đến năm 2020 có
100% nhà giáo cơ sở giáo dục phổ thông được bồi dưỡng nâng cao năng lực theo Chuẩn nghề
nghiệp giáo viên trong đó có 70% đạt mức độ từ khá trở lên.
Riêng với giáo dục khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, do đặc thù riêng về địa hình, dân
cư, tập quán; hệ thống trường lớp, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng tốt yêu cầu đổi mới giáo dục nên
hầu hết các chỉ tiêu về giáo dục của vùng đều thấp hơn chỉ tiêu chung cả nước, trong đó có chất
lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông.

Năm học 2020-2021, khu vực Đồng bằng sơng Cửu Long có số lượng giáo viên tiếng
Anh cấp trung học phổ thông là 2.649 người trong đó thành phố Cần Thơ có tỷ lệ thừa giáo viên
cao nhất (9%). Các tỉnh Bạc Liêu, Trà Vinh và Tiền Giang có tỷ lệ thiếu giáo viên rất cao, đặc


4

biệt là tỉnh Bạc Liêu (37%). Về trình độ, giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thơng có
trình độ sau đại học chiếm tỷ lệ 10.57%, trình độ đại học chiếm 76.75%. Đến hết năm 2020,
giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có tổng
cộng 2.249 giáo viên tiếng Anh đạt chuẩn năng lực ngoại ngữ theo khung năng lực ngoại ngữ
Việt Nam, chiếm 20% tổng số giáo viên tiếng Anh đạt chuẩn của cả nước (Nguồn: Báo cáo
năm 2020-2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo). Nhìn chung, giáo viên tiếng Anh trường trung
học phổ thông khu vực Đồng bằng sơng Cửu Long cịn nhiều bất cập về chất lượng, số lượng
và cơ cấu; chưa bắt nhịp tốt với yêu cầu của đổi mới giáo dục, số lượng giáo viên đạt chuẩn và
trên chuẩn về năng lực của khu vực so với mặt bằng chung của cả nước vẫn còn thấp, CNN
chưa cao và chưa đồng đều. Bên cạnh đó, kỹ năng sư phạm, phương pháp giảng dạy của một bộ
phận còn chậm đổi mới. Phần lớn các nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong bồi dưỡng giáo viên
tiếng Anh ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long thuộc về quản lý. Đây thật sự là vấn đề cấp
thiết.
Xuất phát từ mục tiêu và thực trạng trên, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về quản lý bồi
dưỡng giáo viên nói chung và giáo viên tiếng Anh nói riêng. Các nghiên cứu đã hình thành cơ sở
lý luận về bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trong đó phần lớn tiếp cận chức năng quản lý để thiết
lập khung năng lực làm cơ sở lựa chọn nội dung bồi dưỡng; đánh giá thực trạng công tác quản lý
bồi dưỡng giáo viên, chỉ ra hạn chế từ nhiều phía và nguyên nhân. Các nghiên cứu đã đề xuất
nhiều giải pháp trong quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh phù hợp với lý luận và thực tiễn.
Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào đề cập đến mối quan hệ giữa đánh giá CNN và bồi dưỡng,
từ đó hình thành khung CNN riêng cho giáo viên tiếng Anh làm cơ sở để đánh giá CNN giáo
viên tiếng Anh và xác định nội dung bồi dưỡng. Cũng chưa có cơng trình nghiên cứu nào đánh
giá đầy đủ thực trạng CNN giáo viên tiếng Anh khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đề xuất

giải pháp trong quản lý đội ngũ nói chung và quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh nói riêng.
Từ những lý do nêu trên, người nghiên cứu chọn vấn đề “Quản lý bồi dưỡng giáo viên
tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng
Chuẩn nghề nghiệp” làm đề tài nghiên cứu cho luận án khoa học giáo dục, chuyên ngành
Quản lí Giáo dục của mình.
2.

Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở hệ thống hóa, bổ sung và phát triển lý luận về quản lý bồi dưỡng giáo viên
tiếng Anh trường trung học phổ thông, đánh giá thực trạng quản lí bồi dưỡng giáo viên tiếng


5

Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN, luận án đề
xuất các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực
Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN.
3.

Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu thực hiện những nhiệm vụ sau:
(1) Hệ thống hóa, bổ sung và phát triển lý luận về quản lí bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh
trường trung học phổ thông.
(2) Đánh giá thực trạng quản lí bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông
khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp CNN.
(3) Đề xuất các biện pháp cải tiến quản lí bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học
phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN.
(4) Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp; thực nghiệm một biện pháp

đã đề xuất nhằm đánh giá tính hiệu quả biện pháp quản lí bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu: Bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông.
4.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học
phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN.
5.

Giả thuyết khoa học

Quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng
sông Cửu Long đáp ứng CNN hiện nay đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, cơng
tác này cịn những hạn chế trong xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch, kiểm tra, đánh
giá, rút kinh nghiệm và điều chỉnh kế hoạch nhằm nâng cao hiệu quả quản lý.
Nếu xác lập được cơ sở lí luận đúng đắn, đánh giá đầy đủ, khách quan thực trạng quản lý
bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long
đáp ứng CNN đồng thời đề xuất được tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá CNN giáo viên tiếng Anh,
các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông phù hợp sẽ
góp phần nâng chất lượng đội ngũ giáo viên tiếng Anh khu vực Đồng bằng sơng Cửu Long nói
riêng và cả nước nói chung.


6

6.

Giới hạn phạm vi nghiên cứu

6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học

phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN.
Chủ thể quản lý: sở giáo dục và đào tạo, trường trung học phổ thơng. Chủ thể chính trong
quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông
Cửu Long đáp ứng CNN là sở giáo dục và đào tạo.
Loại hình trường: cơng lập.
6.2. Giới hạn về đối tượng khảo sát, địa bàn nghiên cứu
Nghiên cứu khảo sát cán bộ quản lý cấp sở của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long,
tỉnh An Giang và tỉnh Hậu Giang; cán bộ quản lý cấp trường và giáo viên của 30 trường trung
học phổ thông công lập thuộc 3 tỉnh Vĩnh Long, tỉnh An Giang và tỉnh Hậu Giang.
Ngoài ra, bằng phương nghiên cứu hồ sơ, luận án cũng sử dụng thông tin, số liệu trong các
báo cáo thống kê về kết quả bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực
Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước.
6.3. Giới hạn về thời gian khảo sát thực trạng: sau năm 2018 (sau khi áp dụng Thông
tư 20/2018/TT-BGDĐT).
7.

Phương pháp tiếp cận và phương pháp nghiên cứu

7.1. Phương pháp tiếp cận
7.1.1. Tiếp cận quan điểm lịch sử
Xem xét đối tượng trong quá trình phát triển, đặt trong định hướng phát triển chung về
quản lí đội ngũ giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông trước yêu cầu đổi mới giáo dục.
Qua đó phát hiện những mối liên hệ đặc trưng giữa quá khứ - hiện tại - tương lai của đối tượng
thông qua phép suy luận biện chứng, logic.
7.1.2. Tiếp cận quan điểm hệ thống
Với cách tiếp cận này, luận án xem xét quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông là một bộ phận trong hệ thống quản lý bồi dưỡng đội ngũ nói chung, có
mối quan hệ tác động qua lại với các yếu tố khác trong trường phổ thông và trong quản lý bồi

7

dưỡng. Vì vậy theo quan điểm này sẽ xem xét đối tượng nghiên cứu như một bộ phận của hệ
thống trọn vẹn.
7.1.3. Tiếp cận năng lực và Chuẩn nghề nghiệp giáo viên
Luận án sử dụng cách tiếp cận này để hệ thống các năng lực đặc thù đối với viên tiếng
Anh trường trung học phổ thông, xác định các yêu cầu về phẩm chất và năng lực, đề xuất CNN
đối với giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông, làm cơ sở quản lý quá trình tổ chức bồi
dưỡng và đánh giá giáo viên tiếng Anh theo CNN.
7.1.4. Tiếp cận quản lý chất lượng theo mơ hình P-D-C-A
Quản lý chất lượng theo mơ hình P-D-C-A là chu trình cải tiến liên tục bắt đầu bằng bước
lập kế hoạch (PLAN); triển khai thực hiện kế hoạch (DO); kiểm tra lại (CHECK) những việc đã
làm theo kế hoạch; hành động (ACT) để khắc phục, thông qua kết quả thu được đề ra hành động
điều chỉnh thích hợp nhằm bắt đầu lại chu trình với những thơng tin đầu vào mới. Đây là phương
pháp tiếp cận chính của luận án.
7.2. Phương pháp nghiên cứu
7.2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến bồi dưỡng, năng lực giáo viên tiếng Anh, CNN giáo
viên tiếng Anh và quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh đáp ứng CNN.
7.2.2. Phương pháp nghiên cứu hồ sơ
Nghiên cứu báo cáo của Ban quản lý Đề án ngoại ngữ Quốc gia 2020, các sở giáo dục và
đào tạo, các trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long liên quan đến bồi
dưỡng giáo viên tiếng Anh và quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh.
7.2.3. Phương pháp chuyên gia
Tham khảo ý kiến, quan điểm của chuyên gia về bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh, năng lực
giáo viên tiếng Anh, tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá giáo viên tiếng Anh, biện pháp quản lý bồi
dưỡng giáo viên tiếng Anh.
7.2.4. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Quản lí bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông được khảo sát thông
qua sử dụng phối hợp phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi và phương pháp phỏng vấn trong đó

phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi là phương pháp chính.


8

7.1.4.1. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi
- Mục đích điều tra: nhằm khảo sát, thu thập thông tin và đánh giá khách quan về thực
trạng đội ngũ giáo viên tiếng Anh so với CNN; thực trạng bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng giáo
viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN;
đánh giá tính cấp thiết và khả thi của biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN; thực nghiệm biện
pháp quản lý.
- Nội dung điều tra: mức đáp ứng CNN của giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ
thông; công tác bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng CNN;
công tác quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thơng đáp ứng CNN;
tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung
học phổ thông đáp ứng CNN và thực nghiệm biện pháp quản lý.
- Cách thức tiến hành: nghiên cứu tiến hành điều tra trên mẫu đã chọn theo từng nội dung
điều tra khi khảo sát thực trạng tại chương 2, khảo sát tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp
quản lý tại chương 3 và thực nghiệm.
- Xử lý số liệu điều tra qua phiếu hỏi: số liệu thu được sau khảo sát được xử lí, phân tích,
thống kê bằng phần mềm SPSS nhằm đánh giá về mặt định lượng và định tính, đảm bảo độ tin
cậy của kết quả thu được. Các thơng số và phép tốn thống kê được sử dụng trong nghiên cứu
này là phân tích thống kê mơ tả và phân tích thống kê suy luận.
7.1.4.2. Phương pháp phỏng vấn
- Mục đích phỏng vấn: thu thập thơng tin nhằm bổ sung minh chứng khi khảo sát mức độ
đáp ứng CNN của giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông; thực trạng bồi dưỡng giáo
viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng CNN; thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo
viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng CNN.
- Nội dung phỏng vấn: thực trạng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp

ứng CNN; thực trạng bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng
CNN; thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thơng đáp ứng
CNN; tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông đáp ứng CNN.
- Cách thức phỏng vấn: phỏng vấn trực tiếp thông qua bộ câu hỏi được chuẩn bị, có ghi


9

âm.
- Xử lý dữ liệu phỏng vấn: thông tin, dữ liệu phỏng vấn được chuyển thành file word,
phân tích nội dung để phân loại ý, một số nội dung sẽ được trích dẫn nguyên văn trong những
trường hợp cần thiết. Thông tin phỏng vấn được dùng vào việc đối chiếu, so sánh để làm rõ kết
quả điều tra qua phiếu hỏi.
7.1.4.3. Phương pháp thực nghiệm
- Mục đích thực nghiệm: đánh giá hiệu quả của biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên
tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN.
- Nội dung thực nghiệm: Biện pháp 1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giáo
viên tiếng Anh về bồi dưỡng đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp.
- Cách thức thực nghiệm: xây dựng kế hoạch thực nghiệm; thiết kế phiếu khảo sát; tiêu chí
đánh giá trước thực nghiệm và sau thực nghiệm; tiến hành thực nghiệm; thu thập thông tin, số
liệu thực nghiệm; phân tích kết quả.
8.

Các luận điểm bảo vệ

8.1. Quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng CNN
là khâu then chốt để nâng cao phẩm chất và năng lực đội ngũ giáo viên tiếng Anh trường trung
học phổ thông, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
8.2. Hệ thống các tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ

thơng sẽ là cơng cụ có tính chuẩn mực để đánh giá toàn diện phẩm chất, năng lực nghề nghiệp
giáo viên tiếng Anh đáp ứng yêu cầu CNN trong bối cảnh hiện nay.
8.3. Nội dung quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông được
tiếp cận theo mơ hình PDCA và qn xuyến đầy đủ vào hệ thống lý luận về các yêu cầu bồi
dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông đáp ứng CNN.
8.4. Các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông
khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN thể hiện được vai trò của chủ thể quản lý,
được xây dựng trên sự kết hợp của cơ sở lý luận và những vấn đề đặt ra từ thực trạng quản lý bồi
dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp
ứng CNN, được kiểm nghiệm với các phương pháp phù hợp.
9.

Những đóng góp mới của luận án


10

9.1. Về mặt lý luận
Luận án đã đề xuất khung lý thuyết về quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông đáp ứng CNN theo tiếp cận PDCA với các bước thực hiện cụ thể, đây là
điểm mới trong quản lý bồi dưỡng mà các nghiên cứu trước chưa đề cập đầy đủ. Song song đó,
qua cách tiếp cận này, luận án đã làm rõ mối quan hệ trong đánh giá CNN với xác định nội dung
bồi dưỡng; trong sử dụng kết quả bồi dưỡng đánh giá trở lại CNN. Đây là nội dung mà các
nghiên cứu trước chưa phân tích.
Luận án đã xác lập các tiêu chuẩn/tiêu chí và hệ thống minh chứng gợi ý dùng để đánh giá
phẩm chất và năng lực giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thơng theo CNN, có đủ cơ sở
để áp dụng trong đánh giá CNN giáo viên tiếng Anh và là điểm mới hoàn toàn so với các nghiên
cứu đã có.
9.2. Về mặt thực tiễn
Luận án đã phân tích, đánh giá thực trạng đáp ứng CNN của giáo viên tiếng Anh khu vực

Đồng bằng sông Cửu Long đối với từng tiêu chí đặc biệt là phẩm chất, năng lực; những ưu
điểm, hạn chế trong quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông khu vực
Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN, xác định nguyên nhân của những ưu điểm và hạn
chế này. Đây là cơ sở thực tiễn quan trọng, là nguồn tư liệu cần thiết cho công tác quản lý bồi
dưỡng giáo viên tiếng Anh cấp trung học phổ thông mà chưa có nghiên cứu nào tổ chức khảo
sát và đánh giá.
Luận án đã đề xuất được các biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường
trung học phổ thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng CNN bám sát cơ sở lý luận đã
xác lập và nguyên nhân hạn chế khi đánh giá thực trạng.
10.

Cấu trúc của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, nội dung luận án được trình bày 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ
thông đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp.
Chương 2: Thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ
thông khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp.
Chương 3: Biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiếng Anh trường trung học phổ thông