Y ĐỨC TRONG QUAN HỆ THẦY THUỐC – BỆNH NHÂN

Y ĐỨC TRONG QUAN HỆ
THẦY THUỐC – BỆNH NHÂN


GIỚI THIỆU
• Quan hệ thầy thuốc – bệnh nhân (QHTT-BN) là
nền tảng của hành nghề y và y đức.
• Tuyên ngôn Geneva yêu cầu thầy thuốc: “Sức
khỏe của bệnh nhân của tơi là mối quan tâm
hàng đầu của tơi”.
• Cơng ước quốc tế về y đức: “Người thầy thuốc
mắc nợ bệnh nhân lòng trung thành tuyệt đối và
những tài sản khoa học có giá trị”.
• Quan niệm cũ: QHTT-BN theo kiểu gia trưởng
đã được bãi bỏ trong đạo đức và trong luật.


GIỚI THIỆU
Trong bài này sẽ đề cập đến 6 vấn đề trong
QHTT-BN:
1. Những vấn đề của thầy thuốc gặp phải trong
cơng việc hàng ngày
2. Tơn trọng và bình đẳng trong điều trị
3. Giao tiếp và đồng thuận, ra quyết định khi bệnh
nhân khơng tự quyết
4. Tính bảo mật
5. Bắt đầu sự sống
6. Kết thúc sự sống


VẤN ĐỀ 1:

NHỮNG VẤN ĐỀ CỦA THẦY THUỐC
GẶP PHẢI TRONG CÔNG VIỆC
HÀNG NGÀY


1. Thấy thuốc có nhiều mối quan hệ khác nằm
trong mối QHTT-BN? (BHYT, chính quyền, …)
2. Thầy thuốc có thể chọn bệnh nhân giống như
bệnh nhân có thể chọn thầy thuốc?
3. Khi nào thì nhiệm vụ chăm sóc bắt đầu và kết
thúc?
4. Bệnh nhân có những bổn phận nào?
5. Bệnh nhân có thể có hay khơng có những
thơng tin về điều trị?
6. Điều gì xảy ra khi mối QHTT-BN bị phá vỡ?


VẤN ĐỀ 2:

TƠN TRỌNG VÀ BÌNH ĐẲNG
TRONG ĐIỀU TRỊ


Tình huống
• Trong một phịng khám của một BV đa khoa, có
một bệnh nhân nam 30 tuổi đến khám vì ho, sổ
mũi, sốt và khó thở. BS trực phịng cấp cứu sau
khi khám chẩn đoán nghi viêm phổi do siêu vi, có
biến chứng suy hơ hấp (TP đang có dịch cúm

H1N1). BS yêu cầu chuyển ICU nhưng ICU đề
nghị chuyển Khoa Nhiễm vì nghi H1N1. Khoa
Nhiễm yêu cầu chuyển khoa Hơ hấp vì chưa chẩn
đốn chắc chắn là do H1N1.
• Bạn suy nghĩ gì về các hành động của các thầy
thuốc trong ca trực?


Trong tuyên ngôn Geneva
Người thầy thuốc không được để cho những mối
quan tâm về tuổi tác, bệnh tật, tín ngưỡng, dân
tộc, giới tính, quốc gia, chính trị, chủng tộc, giai
cấp xã hội hoặc bất kỳ yếu tố nào khác xen giữa
bổn phận và bệnh nhân


Thầy thuốc có thể chọn bệnh nhân?
• Khơng được từ chối BN trong trường hợp cấp cứu.
• Khơng được từ chối BN khi khơng có lý do chính
đáng: bệnh nhân đã q đơng, khơng phải lãnh
vực chun mơn - KHƠNG LẠM DỤNG
• Khơng được rời bỏ BN của mình
• Lịng trắc ẩn dựa trên: sự tôn trọng phẩm giá của
BN, sự cảm thông với những tổn thương mà BN
đang gánh chịu  lòng tin của BN


Tình huống
• Vào một buổi giao ban sáng tại một BV Nhi, một
BS thuộc khoa Dịch vụ (gia đình trả tiền dịch vụ)

đề nghị với một BS trưởng khoa khác để được
cho chuyển một BN thuộc mình đảm trách sang
với lý do : cha mẹ em bé luôn thắc mắc về những
biện pháp điều trị cho con họ, tỏ thái độ nghi ngờ
và xem thường BS trẻ, có những lời lẽ khiếm nhã
với BS, gia đình bé là một gia đình có thế lực.
• Bạn suy nghĩ và giải quyết vấn đề này như thế
nào?


Kết thúc mối QHTT-BN
• Chỉ khi BN yêu cầu
• Nếu vấn đề bệnh lý của BN nằm ngoài khả năng của thầy
thuốc : tham vấn, giới thiệu thầy thuốc khác
• Những lý do thầy thuốc muốn kết thúc mối quan hệ với BN
– đổi chỗ hoặc ngưng hành nghề
– BN từ chối
– Khơng có tiền chi trả
– BN và thầy thuốc khơng thích nhau
– BN khơng tn thủ điều trị
Lý do có thể chính đáng, có thể vi phạm y đức
Phải tham khảo luật về y đức
Nếu chính đáng – phải giúp BN tìm thầy thuốc khác thích
hợp hơn


Kết thúc mối QHTT-BN
• Nếu BN có những lời nói, hành vi thơ bạo với thầy
thuốc, thì họ có được tơn trọng và bình đẳng trong
điều trị khơng?

– Cân nhắc giữa bổn phận và sự an toàn của bản
thân và đồng nghiệp với quyền lợi của BN.
– Tìm giải pháp ổn thỏa cho cả hai


Hấp dẫn giới tính và quan hệ gia đình
trong QHTT-BN
• Cấm quan hệ tình dục
• Trong luật một số nước thầy thuốc khơng
được chữa bệnh cho thành viên trong gia
đình trừ những tình huống :
– Cấp cứu
– Ở vùng xa, khơng có BS nào khác