Báo cáo khao học kĩ thuật xã hội hành vi dự án “tìm hiểu về nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh với việc sử dụng, xả thải và xử lí đồ dùng, vật dụng bằng nhựa sử dụng một lần”

MỤC LỤC
ng

Tra

1. Lí do chọn đề tài

2

2. Tóm tắt nội dung dự án

2

3. Giới thiệu và tổng quan về vấn đề nghiên cứu

3

4. Giả thuyết khoa học

6

5. Phương pháp nghiên cứu

6

6. Nội dung nghiên cứu, số liệu/ kết quả

6

6.1. Thực trạng về việc sử dụng các đồ dùng, vật dụng được làm từ
nhựa sử dụng một lần hiện nay .

6

6.2.Thực trạng, nhận thức và thái độ trong việc xả thải, xử lí các đồ
dùng, vật dụng được làm từ nhựa sử dụng một lần hiện nay ở học
sinh.

8

6.3. Hậu quả của việc sử dụng dễ dãi, thói quen xả thải bừa bãi và
cách xử lí chưa phù hợp với vật dụng làm từ nhựa sử dụng một lần.

10

7. Mốt số giải pháp nhằm hạn chế việc sử dụng và nâng cao ý thức

11

trách nhiệm trong xả thải, xử lí vật dụng làm từ nhựa sử dụng một lần
8. Phân tích số liệu/ kết quả nghiên cứu

12

9. Tính bức thiết và tính thiết thực của dự án.

13

10. Kết luận

13

11. Tài liệu tham khảo

15


1.Lý do chọn đề tài.
Các đồ dùng, vật dụng bằng nhựa sử dụng một lần rất phổ biến trong
cuộc sống, trong sản xuất và trong sinh hoạt hằng ngày với mọi người dân
nước ta bởi chúng rất rẻ và tiện dụng. Đặc tính chung của chúng là rất khó
phân hủy (mất hàng trăm năm), nếu được nhuộm màu, chúng rất độc. Khi sử
dụng chúng xong rất nhiều người tùy tiện xả thải chúng ra môi trường mà
không gặp phải trở ngại nào hoặc thu gom mang đốt. Điều đó gây mất mĩ
quan, nghiêm trọng hơn là gây ô nhiễm môi trường, phát tán khí độc (Dioxin
và Furan) để lại những hệ lụy lớn đối với sức khỏe và cuộc sống.
Xuất phát từ vấn đề trên, nhóm chúng em đã làm nghiên cứu khoa học
với đề tài “Tìm hiểu về nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh với
việc sử dụng, xả thải và xử lí đồ dùng, vật dụng bằng nhựa sử dụng một
lần”. Bài nghiên cứu là mong muốn của cả nhóm, giúp cho học sinh và mọi
người có thể nhìn thấy được thực trạng của việc sử dụng, xả thải và xử lí đồ
dùng, vật dụng bằng nhựa sử dụng một lần, sự tiện dụng trước mắt cũng như
những hệ lụy to lớn, lâu dài của nó. Vì vậy nhóm tin rằng bài nghiên cứu này
sẽ rất hữu ích với các bạn học sinh và mọi người trong xã hội, nhất là trong
hoàn cảnh cả nhân loại đang đồng hành hạn chế, loại bỏ rác thải nhựa dùng
một lần ra khỏi cuộc sống.
2. Tóm tắt nội dung chủ yếu của dự án.
Trong những năm gần đây, vấn đề hạn chế sử dụng, tiến tới loại bỏ các
đồ dùng, vật dụng được làm bằng nhựa để sử dụng một lần ln là mối quan
tâm của tồn nhân loại, của từng quốc gia, của các nhà khoa học, của các nhà
hoạt động môi trường và của từng người dân. Nguyên nhân khiến loài người

mong muốn hạn chế, tiến tới loại bỏ đồ dùng, vật dụng được làm từ nhựa để
sử dụng một lần là do những tác hại, những hậu quả ghê gớm của nó đối với
sức khỏe con người và môi trường sống của vạn vật trên hành tinh. Tác hại từ
đồ nhựa sử dụng một lần rất kinh khủng nhưng do điều kiện kinh tế xã hội
của nước ta hiện nay chưa đủ điều kiện loại bỏ chúng ngay ra khỏi cuộc sống.
Nghiên cứu cho thấy, rất nhiều bạn học sinh nói riêng và mọi người
trong xã hội nói chung đã nhận thức được lợi ích trước mắt của đồ dùng, vật
liệu bằng nhựa sử dụng một lần và những hậu quả to lớn, âm thầm và lâu dài
1


do chúng để lại. Tuy nhiên do thói quen sử dụng, do ý nghĩ ấu trĩ: “Nó đã ảnh
hưởng đến mình ngay đâu, mơi trường là của chung,..” khiến đại đa số các
bạn học sinh, đại đa số người dân cứ sử dụng rồi tùy tiện xả thải chúng ra môi
trường một cách vô tư, hồn nhiên.
Bởi vậy, đề tài này sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về hiện trạng
lạm dụng trong sử dụng, sử dụng thiếu khoa học, việc xả thải bừa bãi và xử lý
chưa đúng cách đồ nhựa dùng một lần sẽ gây ra những hệ lụy nghiêm trọng
của nó. Qua đó nhóm tác giả muốn gửi đến người đọc, trước hết là các bạn
học sinh nhận thức được lợi ích trước mắt và những hậu quả khôn lường của
đồ dùng bằng nhựa sử dụng một lần để lại. Từ đó khiến chúng ta thay đổi ý
thức trong thói quen sử dụng, xả thải và xử lý chúng trong sinh hoạt và cuộc
sống thường ngày nhằm hạn chế những tác hại mà chúng gây ra, góp phần
bảo vệ sức khỏe, cuộc sống và mơi trường nơi chính chúng ta đang sinh sống.
Sau khi có kết quả của đề tài, chúng em đã thực hiện thuyết trình, tuyên
truyền trên lớp, ở trường, ở gia đình và mọi người xung quanh. Các bạn học
sinh đã có những nhận thức đầy đủ về lợi ích trước mắt của đồ dùng, vật liệu
bằng nhựa sử dụng một lần và những hậu quả to lớn,âm thầm và lâu dài do
chúng để lại. Các thầy cô giáo và nhà trường đã tiếp nhận ý kiến của chúng
em, khẳng định sẽ có nhiều phương pháp để tuyên truyền đến mọi người

trong cộng đồng, trong xã hội để cùng chung tay bảo vệ cuộc sống, bảo vệ
môi trường; chung tay cùng chương trình quốc gia: Hạn chế sử dụng, tiến tới
đẩy lùi rác thải nhựa sử dụng một lần.
3. Giới thiệu và tổng quan về vấn đề nghiên cứu.
3.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu.
Như chúng ta đã biết, một đất nước muốn phát triển tồn diện, văn
minh, hiện đại thì yếu tố môi trường và sức khỏe con người luôn được đặt lên
hàng đầu, mọi người phải được sống trong mơi trường trong lành, an tồn cho
sức khỏe. Trong cuộc sống,mọi người dân nói chung và thế hệ trẻ nói riêng
phải biết giữ gìn, bảo vệ mơi trường. Hiện nay, môi trường đang bị ô nhiễm,
xuống cấp ảnh hưởng tiêu cực đến an toàn, chất lượng cuộc sống, sức khỏe
con người. Một trong những nguyên nhân chính của vấn đề này là việc sử
dụng tràn lan, khơng kiểm sốt các đồ dùng, vật dụng được làm từ nhựa sử
2


dụng một lần và hiện tượng xả thải bừa bãi chúng ra mơi trường hoặc xử lí
chúng chưa đúng cách. Khơng ít người, nhất là ngay cả các bạn học sinh do
khơng có sự nhận thức đầy đủ, đúng về vấn đề này vơ tình làm ảnh hưởng
xấu đến mơi trường, sức khoẻ của cộng đồng và bản thân. Nhìn thấy vấn đề
này, chúng em muốn đem đến những thông tin,những thơng điệp quan trọng,
những ví dụ điển hình tiêu biểu nhất để mọi người trong xã hội từ các bạn
nhỏ đến các gia đình và mọi người trong xã hội,.. nhằm thay đổi nhận nhận
thức,thói quen và có những hành động đúng đắn để cùng nhau bảo vệ sức
khỏe, bảo vệ môi trường.
3.2. Các khái niệm dùng trong nghiên cứu.
3.2.1. Khái niệm “Nhựa” trong lĩnh vực hóa học, vật lí. (Theo
Vietnam net, Báo tin tức).
- Nhựa là vật chất được cấu tạo từ Polime. Có hai dạng Polime. Polime
hữu cơ là chất có nguồn từ động vật, thực vật. Polime vơ cơ có nguồn gốc chủ

yếu từ hóa dầu (dầu mỏ).
- Đồ dùng ,vật dụng được làm từ nhựa sử dụng một lần chủ yếu là nhựa
vô cơ.
3.2.2. Hạt vi nhựa (Theo http:// new.zing.vn).
Hạt vi nhựa là những mảnh nhựa, hạt nhựa có kích thước dưới 0,5 mm.
3.2.3. Nhận thức:
Theo Từ điển Tiếng Việt Phổ Thông, viện Ngôn ngữ học, NXB
Tp.HCM của TS. Chu Bích Thu, PGS.TS Nguyễn Ngọc Trâm, TS Nguyễn
Thị Thanh Nga, TS Nguyễn Thúy Khanh,TS Phạm Hùng Việt)
1. (Danh từ): Quá trình và kết quả phản ánh và tái hiện hiện thực vào
trong tư duy, quá trình con người nhận biết, hiểu biết thế giới khách quan
hoặc kết quả của q trình đó
2. (Động từ): Nhận ra và biết được.
- Theo sách Tâm lý học đại cương, Khoa Giáo dục học, Trường Đại
học Khoa học Xã hội và Nhân văn:

3


- Nhận thức: Nhờ hoạt động nhận thức mà con người phản ánh hiện
thực xung quanh ta và các hiện thực của bản thân ta, trên cơ sở đó con người
tỏ thái độ tình cảm và hành động. Trong việc nhận thức thế giới, con người có
thể đạt tới mức độ nhận thức khác nhau, từ thấp đến cao từ đơn giản đến phức
tạp.
3.2.4. Thái độ:
- Theo Từ điển Tiếng Việt Phổ Thông, viện Ngôn ngữ học, NXB Tp.
HCM của TS. Chu Bích Thu, PGS TS Nguyễn Ngọc Trâm, TS Nguyễn Thị
Thanh Nga, TS Nguyễn Thúy Khanh,TS Phạm Hùng Việt)
Thái độ: (Danh từ)
1. Tổng thể nói chung những biểu hiện ra bên ngoài (bằng nét mặt, cử

chỉ, hành động, lời nói) của ý nghĩ, tình cảm của người nói đối với người
hoặc việc.
2. Cách nghĩ, cách nhìn và cách hành động theo một hướng nào đó
trước một vấn đề, một tình hình.
3.2.5.Hành vi:
- Theo Từ điển Tiếng Việt Phổ Thơng, viện Ngơn ngữ học, NXB Tp.
HCM của TS. Chu Bích Thu, PGS TS Nguyễn Ngọc Trâm, TS Nguyễn Thị
Thanh Nga, TS Nguyễn Thúy Khanh, TS Phạm Hùng Việt)
- Hành vi (Danh từ): Tồn bộ nói chung những phản ứng, cách ứng xử,
biểu hiện ra ngoài của một người trong một hoàn cảnh cụ thể nhất định.
3.2.6. Sử dụng: (Theo từ điển Tiếng Việt).
Sử dụng (Động từ): Lấy làm phương tiện, phục vụ nhu cầu, mục đích
nào đó (nơm na là dùng).
3.2.7.Xả thải. (Theo từ điển Tiếng Việt).
Xả thải. (Động từ): Bỏ đi cái khơng cần thiết.
3.2.8.Xử lí. (Theo từ điển Tiếng Việt).
Xử lí (Động từ). Những tác động vật lí, hóa học, cách làm nhất định để
biến đổi, chuyển đổi hợp mục đích, khơng gây tổn hại.

4


3.3. Mục đích,nhiệm vụ nghiên cứu.
Đề tài tập trung chủ yếu vào việc tìm hiểu thực trạng sử dụng, nhận
thức và thái độ của các bạn học sinh trong vấn đề sử dụng đồ dùng làm bằng
nhựa sử dụng một lần, xả thải và xử lí chúng. Trên cơ sở đó nêu ra những giải
pháp nhằm góp phần nâng cao nhận thức trong việc sử dụng,xả thải và sử
dụng hợp lí, góp phần thay đổi thói quen, hành vi của các bạn học sinh, phụ
huynh các bạn ấy và tiến tới là mọi người trong cộng đồng.

4. Giả thuyết khoa học.
- Nhận thức của một bộ phận học sinh trong việc hiểu biết vể tác hại của
việc sử dụng đồ dùng làm bằng nhựa sử dụng một lần và tác hại khi xả thải
tùy tiện, xử lí khơng đúng cách còn hạn chế.
- Lượng rác thải từ đồ dùng, vật dụng làm bằng nhựa sử dụng một lần
không được thu gom sẽ nhiều hơn, gây ô nhiễm môi trường hơn nếu khơng có
sự thay đổi ý thức trong sử dụng, xả thải và giải quyết kịp thời.
- Nếu đề tài được áp dụng thành cơng trong nhà trường,trong gia đình
và trong xã hội, mọi người đều tuân thủ và thực hiện tốt việc này thì chắc
chắn sẽ góp phần to lớn trong việc bảo vệ sức khỏe, hạn chế những hệ lụy từ
ô nhiễm môi trường.
5. Phương pháp nghiên cứu.
5.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận.
- Thu thập, nghiên cứu những tài liệu, thơng tin, hình ảnh về việc sử
dụng, xả thải và xử lí đồ dùng, vật dụng bằng nhựa sử dụng một lần.
5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
- Tìm hiểu những ví dụ thực tế, những cá nhân, đối tượng xã hội
thường xuyên sử dụng, xả thải. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi .
- Quan sát, đánh giá tình hình thực tế: thái độ, hành động, việc làm hiện
nay của mọi người xung quanh vấn đề này.
5.3. Quy trình nghiên cứu.
Bước 1: Đặt câu hỏi nghiên cứu, quan sát;
5


Bước 2: Thu thập tài liệu, tìm kiếm thơng tin;
Bước 3: Thảo luận nhóm;
Bước 4: Phân tích, thống kê;
Bước 5: Tổng kết, rút ra kết luận
6. Nội dung và kết quả nghiên cứu.

6.1. Thực trạng về việc sử dụng các đồ dùng, vật dụng được làm từ nhựa
sử dụng một lần hiện nay.
Không thể phủ nhận từ khi ra đời đến nay, các vật dụng làm từ nhựa
như: chai nhựa ly nhựa, bình nhựa, túi nilon, ống hút nhựa, bao bì nhựa,… đã
tạo rất nhiều thuận tiện trong cuộc sống và trong sinh hoạt của con người. Với
tính tiện dụng, giá thành rẻ, dễ mua và dễ sử dụng khiến các vật dụng từ nhựa
sử dụng một lần trở nên tiện ích, thơng dụng và vơ cùng quen thuộc trong
cuộc sống.
Nó thơng dụng, quen thuộc đến mức: Sáng sớm ra, bố mẹ cho ta tiền mua
thức ăn sáng hoặc đồ ăn sáng bố mẹ mua về cho ta, từ nắm xơi cho đến cái
bánh mì, tất cả đều được bọc trong túi bóng. Hằng ngày, cái kẹo, cái bánh ta
ăn, chai nước ta uống đều được bao bọc bằng nilon rất cẩn thận. Mẹ ta đi chợ,
lúc đi chẳng thấy mang gì theo, vậy mà lúc về lỉnh kỉnh biết bao nhiêu là thứ
được đựng,được gói, được treo trong những túi bóng to, túi bóng nhỏ, nào là:
mớ rau, con cá, miếng thịt, quả dưa, quả cà,.. Tất cả nằm gọn gàng, ngăn nắp
trong từng chiếc túi bóng.
Vào chợ, ra đường, đâu đâu cũng thấy chai lọ, bao bì nilon phơi bày
trước mắt: các bà, các cô bán hàng luôn để bên cạnh mình một bó túi nilon
thật to, khách mua hàng xong, các bà các cô nhan nhẹn bỏ ngay thứ hàng hóa
đó vào túi nilon, gói buộc cẩn thận, vật nhỏ thì cho vào một túi, có những đồ
vật còn phải bao bọc tới vài chiếc túi, họ trao tận tay cho khách trông thật gọn
gàng, sạch sẽ và thuận tiện cho cả người mua lẫn kẻ bán. Ngoài đường cũng
vậy, nếu ta chú ý quan sát sẽ liên tục bắt gặp hình ảnh những chiếc túi nilon
được người đi đường mang theo bên mình, họ xách trên tay, treo trên xe và dĩ
nhiên là để đựng các thứ đồ vật khác mà họ mang đi trong đó. Trong gia đình
cũng vậy, nhìn xung quanh, đâu đâu cũng có đồ dùng, vật dụng làm từ nhựa
sử dụng một lần: nào là chai dầu ăn, chai nước giấm, chai nước mắm, lọ đựng
6

muối, lọ bột canh, lọ muối, lọ mì chính dưới bếp, lọ đựng dưa, đựng cà mẹ
muối, lọ đựng đường ,.. Hằng ngày, sau khi nấu xong một bữa cơm, ắt hẳn
mọi người sẽ giật mình nếu để ý, quan sát xung quanh xem mình đã dùng hết
bao nhiêu túi bóng: túi thì đựng rau, túi đựng thịt túi đựng cá vừa mới mua
về; túi đựng hành khô, túi đựng hành tươi, túi đựng tỏi, túi đựng một vài quả
ớt; túi đựng vài quả trứng, túi đựng măng, đựng miến, túi đựng mộc nhĩ, túi
đựng bánh đa nem,.. Một bữa cơm được nấu xong, trong bếp có cả đống chai
lọ, túi nilon được loại bỏ trông ngổn ngang, bề bộn. Hằng ngày, thử hỏi mỗi
bạn trong chúng ta ai mà chẳng một vài lần sử dụng chai nhựa hay túi bóng;
chắc chẳng cần đặt câu hỏi bởi chắc chắn rằng 100% học sinh chúng ta đã sử
dụng các vật dụng, đồ dùng làm bằng nhựa sử dụng một lần trong ngày.
Việc sử dụng các vật dụng
làm từ nhựa dùng một lần với các
bạn có lẽ đã trở thành thói quen,trở
thành việc làm hết đỗi bình thường
trong cuộc sống,trong sinh hoạt
hằng ngày. Dễ dàng sử dụng, rồi
sau đó rất nhiều bạn cũng dễ dàng,
vô tư,hồn nhiên vứt bỏ, xả thải
chúng mà không hề mảy may tới
Ảnh minh họa về thực trạng sử dụng
đích đến cuối cùng của chúng.
vật dụng từ nhựa sử dụng một lần.
6.2.Thực trạng, nhận thức và thái độ trong việc xả thải, xử lí các đồ
dùng, vật dụng được làm từ nhựa sử dụng một lần hiện nay ở học sinh.
Những vật dụng, đồ dùng làm từ nhựa sử dụng một lần thơng dụng, phổ
biến bao nhiêu thì việc xả thải chúng cũng trở nên dễ dàng bấy nhiêu. Theo
quan sát, tìm hiểu, nghiên cứu của nhóm chúng em: rất nhiều người, rất nhiều
bạn học sinh hiểu được tác hại của nó nếu xả thải bừa bãi, xử lý không đúng
cách. Xuất phát từ nhận thức trên, xuất phát từ ý thức tự giác trong bảo vệ

môi trường mà rất nhiều người đã có những hành động, những việc làm có
trách nhiệm khi xả thải: họ phân loại rác thải, họ bỏ chai lọ, túi nilon ra túi rác
riêng; có người gom nhiều rồi bán cho người thu mua phế liệu, cũng có người
phân loại để tiện cho người thu gom, để bảo vệ môi trường. Qua quan sát, tìm
hiểu, chúng em thấy cũng khơng ít người có thói quen, có hành động đẹp sau
khi sử dụng chai nhựa, túi bóng: Họ uống nước xong, sử dụng đồ dùng đựng
trong túi bóng xong, họ bỏ chúng vào thùng rác. Cũng có nơi khơng có thùngng có nơi khơng có thùngi khơng có thùng
7


rác, h c m g n rồi tìm nơi thích hợp thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườii tìm nơi khơng có thùngi thích hợp thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườip thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườii bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều người. Bên cạnh đố rất nhiều ngườinh đố rất nhiều người r ất nhiều ngườit nhi ều ngườiu ngườii
đã bi t tận dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đển dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng chúng, bi n đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểi chúng thành những vật hữu ích khác đểnh những vật hữu ích khác đểng vận dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểt hững vật hữu ích khác đểu ích khác để
phụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểc vụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác để cuộc sống, cho cơng việc góp phần hạn chế việc thải loại.c số rất nhiều ngườing, cho cơng việc góp phần hạn chế việc thải loại.c góp ph n hạnh đố rất nhiều ngườin ch việc góp phần hạn chế việc thải loại.c thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườii loạnh đố rất nhiều ngườii.

Hình ảnh tái sử dụng đồ nhựa

Hình ảnh xả thải hợp lý

Nhưng bên cạnh những hành động đẹp, có ý thức bảo vệ mơi trường ấy
vẫn cịn rất nhiều người, nhiều bạn học sinh chưa có ý thức cao trong hành
động xả thải vật dụng bằng nhựa. Qua quan sát, tìm hiểu của nhóm chúng em,
thật đáng buồn vì thật dễ dàng chứng kiến những hành vi xả thải đồ dùng
bằng nhựa một cách bừa bãi, thiếu ý thức và trách nhiệm. Ngoài đường, ngoài
cuộc sống rất nhiều người uống chai nước xong, tiện tay quăng luôn chiếc vỏ
chai xuống vệ đường, xuống lòng mương, lòng máng, xuống ao, xuống hồ.
Nhiều người sử dụng xong túi bóng, họ bỏ ngay xuống chân,họ ném
chúng ra xung quanh, mặc kệ nó để gió cuốn nó đi. Rất nhiều bạn học sinh,
sau khi uống chai nước, ăn nắm xôi, sau khi ăn cái bánh mì vào buổi sáng
xong cũng tiện tay quãng chiếc vỏ chai, vứt chiếc túi bóng vừa ðựng ra xung
quanh. Sở thích của học sinh là các món q vặt: ơ mai các bạn ăn, những

miếng xồi dầm, những gói bimbim, que kem, chiếc thạch, chiếc bánh, chiếc
kẹo,.. đều được bọc trong túi bóng, vỏ nhựa.
Nh́ iều các bạn ăn trông rất ngon lành nhưng tệ hại thay, sau khi ăn hết
rất nhiều bạn ném toẹt chiếc túi đựng , cái vỏ bọc nilon kia xuống đường mà
mặt cứ lạnh tanh như khơng có gì xảy ra.
Ở lớp học cũng vậy, rất nhiều bạn sau khi ăn uống xong, thay vì bỏ vỏ
chai, túi bóng vào thùng rác, các bạn lại nhét chúng vào ngăn bàn, gió thổi
khiến chúng rơi vãi ngổn ngang ra lớp.
Trong gia đình cũng vậy, chai
nhựa, túi bóng được dùng xong vẫn
8


cịn rất nhiều gia đình, rất nhiều
người vứt bỏ nó một cách thiếu
trách nhiệm, có nhà dùng xong ném
nó ra đường, ra ngõ; quăng nó
xuống ao, xuống mương; nhét nó
xuống rãnh cống, rãnh cổng. Nhiều
hơn cả là bỏ chúng lẫn lộn với các
rác thải khác rồi bỏ đi hoặc bỏ gọn
để chờ người thu rác đến thu gom.
Thậm chí nhiều gia đình trong đó có
gia đình các bạn học sinh chúng ta,
thu gom, dồn chai nhựa, túi bóng
sau nhiều ngày sử dụng rồi đem đốt.
6.3. Hậu quả của việc sử dụng dễ dãi, thói quen xả thải bừa bãi và cách
xử lí chưa phù hợp với vật dụng làm từ nhựa sử dụng một lần
Như chúng ta đã biết, việc sử
dụng vật dụng bằng nhựa sử dụng

một lần có thể gây nguy hại đến mơi
trường bởi đặc tính khơng phân hủy
của plax-xtíc, chứa chì, cadimi, hạt
vi nhựa: ảnh hưởng xấu đến sức
khỏe con người, là nguyên nhân gây
ra nhiều căn bệnh hiểm nghèo,..
Hiện nay ở Việt Nam mỗi ngày thải
ra hàng triệu chai nhựa, hộp nhựa và
bao bì ni lơng, một phần được thu
gom, phần lớn bị vứt bừa bãi khắp
nơi cơng cộng, ao hồ, sơng ngịi,..

9


Thứ nhất: Nhiều con đường đẹp bỗng biến thành con đường rác; nhiều
con sông, con mương biến thành con sông, con mương rác nổi lều bều, nước
đen xì. Những bờ biển, bãi biển trong xanh, sạch sẽ, thơ mộng biến thành bãi
biển ngổn ngang rác, những khu phố, những ngôi làng đầy rẫy rác. Tệ hại
thay khi đi qua những nơi này, ngồi cảnh tượng bẩn thỉu,mất mĩ quan thì
mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, ruồi muỗi đen đặc khiến bất kì ai cũng phải bịt
mũi, nhăn mặt bước đi thật nhanh.
Theo thống kê của báo điện tử thanh niên (http:/thanhnien.vn), hiện
nay, mỗi năm Việt Nam chúng ta xả thải khoảng 1,8 triệu tấn rác thải từ nhựa
và chỉ 27% trong số đó được tái chế, nghĩa là 2/3 số rác thải nhựa sẽ ẩn khuất,
trôi dạt, vùi lấp ở đâu đó trên đất nước ta. Việt Nam chúng ta đứng thứ 4 trên
thế giới những nước có rác thải nhựa đổ ra đại dương nhiều nhất. Đó là
những con số lớn kinh khủng, đáng bị báo động.
Cũng theo nghiên cứu, tính tốn của các nhà khoa học: Nếu mức độ xả
thải rác nhựa cứ diễn ra như ngày nay thì đến năm 2050, tỉ lệ rác thải ngồi

đại dương sẽ bằng tỉ lệ thủy hải sản. Việt Nam chúng ta sẽ chịu hậu quả nặng
nề bởi nước ta có tới 28 tỉnh, thành ven biển. Mơi trường ở đó sẽ ơ nhiễm,
lượng hải sản dánh bắt sẽ sụt giảm, đời sống ngư dân sẽ khó khăn.
Hiện nay Đảng và Nhà nước ta đang có rất nhiều các chính sách để phát
triển kinh tế du lịch, lượng khách du lịch trong và ngồi nước đang tăng
nhanh, trong đó du lịch biển là ngành kinh tế mũi nhọn. Hàng năm, các bãi
biển nước ta thu hút hàng triệu khách du lịch tới tham quan, nghỉ dưỡng. Nếu
môi trường biển bị ô nhiễm bởi rác thải nhựa sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới
ngành du lịch, gây thiệt hại về kinh tế với đất nước và người dân.
Thứ hai: Theo các nhà khoa học, bao bì ni lơng lẫn vào đất làm cản trở
q trình sinh trưởng của các lồi thực vật bị nó bao quanh, cản trở sự phát
triển của cỏ dẫn đến hiện tượng sói mịn ở các vùng đồi núi. Bao bì ni lơng bị
vứt xuống cống làm tắc các đường dẫn nước thải, làm tăng khả năng ngập lụt
của các đô thị về mùa mưa. Sự tắc nghẽn hệ thống cống rãnh làm cho muỗi
phát sinh, lây truyền dịch bệnh.

10


Thứ ba: Đặc biệt bao bì ni lơng màu đựng thực phẩm làm ô nhiễm
thực phẩm do chứa các kim loại như chì, ca-đi-mi gây tác hại cho não và là
nguyên nhân gây ung thư phổi. Các vật dụng được làm từ nhựa sử dụng một
lần đều chứa hạt vi nhựa, nó rất độc với hệ thần kinh, nó tan ra từ chai nhựa
đựng nước, tan ra từ vỏ vật dụng làm từ nhựa thải ra sơng ra biển. Nó sẽ tác
động xấu đến hệ thần kinh nếu con người thường xuyên sử vỏ chai nhự đựng
nước nhiều lần, thường xuyên đựng đồ ăn trong hộp nhựa; nhiễm vào các lồi
hải sản, muối ăn khi đại dương có q nhiều rác thải nhựa, con người ăn thủy
hải sản, ăn muối sẽ nhiễm độc.
Thứ tư: Nguy hiểm nhất là khi các bao bi ni lơng thải bỏ bị đốt, các
khí độc thải ra đặc biệt là chất đi-ơ-xin, Furan có thể gây ngộ độc, gây ngất,

khó thở, nơn ra máu, ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn
dịch, gây rối loạn chức năng, gây ung thư và các dị tật bẩm sinh cho trẻ sơ
sinh.
7. Một số giải pháp nhằm hạn chế việc sử dụng và nâng cao ý thức trách
nhiệm trong xả thải, xử lí vật dụng làm từ nhựa sử dụng một lần.
- Tuyên truyền về những tác hại của đồ dùng, vật dụng được làm từ nhựa
sử dụng một lần khi sử dụng, xả thải, xử lí khơng hợp lí tới các bạn học sinh.
Từ đó giúp các bạn nhận ra tác hại, thay đổi nhận thức, ý thức và thói quen sử
dụng, xả thải và xử lí nhằm hạn chế những tác hại, những tác động tiêu cực
của nó.
- Hạn chế sử dụng, sử dụng các vật đồ dùng, vật liêu khác để thay thế:
giấy, lá cây, ống tre ống nứa, chai thủy tinh. Khơng sử dụng nếu khơng cần
thiết.
- Tìm các giải pháp, những cách làm mới, cụ thể hóa bằng những việc
làm cụ thể để chuyển đổi công năng của chúng.
- Tuyên truyền, vận động người thân trong gia đình, họ hàng, làng xóm
hiểu những tác hại để họ hạn chế, thay đổi thói quen sử dụng,xả thải.
- Góp ý, phê phán việc lạm dụng trong sử dụng; hành vi xả thải bừa bãi
và xử lí vật dụng bằng nhựa chưa đúng cách ở những người xung quanh.

11


- Tham gia các hoạt động thu gom rác thải, lao động vệ sinh ở trường,
lớp; ở nơi sinh sống, nơi cơng cộng góp phần bảo vệ mơi trường.
- Hưởng ứng, ủng hộ các phong trào làm sạch môi trường.
- Hưởng ứng, đồng tình, cổ vũ các cấp chính quyền địa phương, các nhà
khoa học, các nhà hoạt động xã hội, các nhà hoạt động môi trường,.. các phát
minh sáng kiến trong việc bảo vệ, làm sạch mơi trường, tìm ra các vật liệu
sạch, an toàn thay thế các đồ dùng vật dụng bằng nhựa sủ dụng một lần.

Một số hoạt động của nhóm nghiên cứu, tìm hiểu về tác hại của
việc sử dụng, xả thải vật dụng bằng nhựa.

8. Kết quả nghiên cứu.
Sau khi áp dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng đều người tành những vật hữu ích khác đểi trên vành những vật hữu ích khác đểo việc góp phần hạn chế việc thải loại.c trang bị cho học sinh những hiểu cho h c sinh nh ững vật hữu ích khác đểng hi ểu
bi t vều người tác hạnh đố rất nhiều ngườii của việc sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sửa việc góp phần hạn chế việc thải loại.c sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng, xải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều người thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườii vành những vật hữu ích khác để xử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử lí vận dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểt dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng lành những vật hữu ích khác đểm t ừ nhựa sử nh ựa sửa sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử
dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng mộc sống, cho cơng việc góp phần hạn chế việc thải loại.t l n ở trường THCS La Sơn đã thu được những kết quả rất khả trườing THCS La Sơi khơng có thùngn đã thu đượp thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườic những vật hữu ích khác đểng k t quải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều người rất nhiều ngườit khải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều người
quan. Ða số rất nhiều người đều ngườiu nhận dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đển thức được những tác hại, những mặt tiêu cực của việcc đượp thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườic những vật hữu ích khác đểng tác hạnh đố rất nhiều ngườii, những vật hữu ích khác đểng mặt tiêu cực của việct tiêu cựa sửc c ủa việc sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sửa vi ệc góp phần hạn chế việc thải loại.c
sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng, xải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều người thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườii vành những vật hữu ích khác để xử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử lí vận dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểt dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng lành những vật hữu ích khác đểm từ nhựa sử nhựa sửa sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng mộc sống, cho cơng việc góp phần hạn chế việc thải loại.t l n vành những vật hữu ích khác để sẽ thay thay
đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểi thói quen sử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử dụng chúng, biến đổi chúng thành những vật hữu ích khác đểng, xải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều người thải bỏ. Bên cạnh đố rất nhiều ngườii, xử dụng, xả thải và xử lí vật dụng làm từ nhựa sử lí.

Tổng số
người khảo
sát 100

Khơng quan
tâm, khơng
biết

Có biết
nhưng khơng
quan tâm

Thấy đó là
chuyện bình
thường

Nhận biết đầy
đủ và sẽ thay
đổi

SL

Tỷ lệ

SL

Tỷ lệ

SL

Tỷ lệ

SL

Tỷ lệ

Trước khi áp
dụng dự án

15

15%

25

25%

24

24%

36

36%

Sau khi áp

05

5%

10

10%

0

0%

85

85%

12


dụng dự án
9. Tính bức thiết và tính thiết thực của dự án.
Ơ nhiễm mơi trường nói chung, ơ nhiễm và hậu quả của việc sử dụng

tràn lan, xả thải tùy tiện, cách xử lí thiếu khoa học những vật dụng làm từ
nhựa sử dụng một lần nói riêng của con người đang là vấn đề bức thiết, nóng
bỏng trong xã hội. Gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng luôn đề cập
đến vấn đề này. Từ Trung Ương đến các Ban ngành Đoàn thể, các địa
phương liên tục tổ chức các cuộc tọa đàm, hội thảo để nhìn nhận khách quan
vấn nạn ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa nhằm tìm ra những giải pháp
hữu hiệu để hạn chế, chấm dứt vấn nạn này. Thế nhưng để giải quyết triệt để,
tận gốc vấn đề cần phải có thời gian, lộ trình và sự vào cuộc của đơng đảo của
các Bộ, Ban, Ngành, các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương, của
đông đảo các tổ chức xã hội và của mọi người dân. Bởi vậy, đề tài chúng em
nghiên cứu ít nhiều có những tác động nhất định đến các bạn trẻ và nhiều
người trong xã hội, góp phần bé nhỏ nhưng thiết thực vào vấn đề lớn của đất
nước.
10. Kết luận.
Các đồ dùng, vật dụng làm từ nhựa sử dụng một lần ngày nay rất rẻ,
trông sạch sẽ lại rất tiện lợi trong cuộc sống; chúng được sử dụng rộng rãi,
phổ biến trong đời sống.Tuy nhiên bên cạnh sự tiện lợi ấy, con người đã,
đang phải trả giá đắt bởi những hậu quả khách quan, chủ quan hoặc vơ tình
hoặc thiếu ý thức, trách nhiệm trong sử dụng, xả thải và xử lí loại vật dụng
này. Bởi vậy bài nghiên cứu, tìm hiểu này của chúng em góp phần nào đó
giúp các bạn học sinh nói riêng, mọi người trong xã hội nói chung bổ sung
thêm hiểu biết về những mặt hạn chế của loại vật dụng làm từ nhựa sử dụng
một lần để từ đó có những suy nghĩ, có những việc làm thiết thực, hữu ích
nhằm hạn chể, đẩy lùi và tiến tới loại bỏ những tác động tiêu cực của vật
dụng làm từ nhựa sử dụng một lần. Chúng em rất hy vọng: qua đây, mọi
người nâng cao hơn nữa sự hiểu biết, nâng cao trách nhiệm, từ đó hạn chế sử
dụng và hãy xả thải chúng một cách văn minh tránh gây liên lụy đến môi
trường. Cũng qua đây, chúng em mong muốn các nhà lãnh đạo, các nhà khoa
học, các cấp chính quyền, các tổ chức, đồn thể, các doanh nghiệp, các cá
13

nhân,.. hãy luôn là những nhân tố tiên phong trong việc tuyên truyền, tìm ra
các ý tưởng mới, các giải pháp mới, các vật liệu mới thay thế nhằm hạn chế,
tiến tới loại bỏ các vật dụng làm từ nhựa sử dụng một lần ra khỏi cuộc sống.
Hướng phát triển của đề tài:
- Chúng em sẽ thành lập câu lạc bộ để tuyên truyền, phổ biến kiến thức
về tác hại, nâng cao ý thức hạn chế sử dụng, ý thức xả thải hợp lí, cùng nhau
biến đổi chức năng của các vật dụng từ nhựa xả thải.
- Lập trang facebook để trao đổi thông tin, nâng cao hiểu biết về vấn đề
sử dụng, xả thải, xử lí vật dụng làm từ nhựa.
- Tổ chức các buổi thảo luận, nói chuyện, trao đổi thoải mái cởi mở về
những chủ đề có liên quan đến bảo vệ mơi trường.
Vì lần đầu tiên chúng em tham dự thi khoa học kĩ thuật nên khơng
tránh khỏi những khiếm khuyết. Rất mong được sự đóng góp, chỉ bảo của các
thầy cơ giáo để dự án của chúng em được hoàn thiện và hiệu quả hơn. Chúng
em xin chân thành cảm ơn q thầy cơ!
Bình Lục, ngày 01 tháng 11 năm
2019
Nhóm trưởng

Trịnh Thị Phương Chi
Thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện ngày càng nhiều video có nội
dung nhảm nhí, giật gân với mục đích lơi kéo nhiều người hiếu kỳ vào xem
để thu lợi nhuận. Nguy hiểm hơn, lợi dụng sự tự do của mạng xã hội, những
clip có nội dung xuyên tạc, chống phá Ðảng, Nhà nước Việt Nam, bịa đặt, vu
khống cá nhân, tổ chức... xuất hiện khá nhiều, bất chấp sự phẫn nộ, lên án của
dư luận cũng như cảnh báo và các biện pháp ngăn chặn của cơ quan chức
năng…
Mới đây, ngày 6-10-2020, Văn phịng Chính phủ có cơng văn truyền đạt ý

kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Thông tin và
Truyền thông, Bộ Công an phối hợp các bộ, ngành liên quan tiến hành
14


nghiên cứu, xử lý các video có nội dung nhảm nhí, giật gân xuất hiện tràn lan
trên mạng xã hội. Ðiều này cho thấy việc kiểm soát các nội dung xấu độc trên
mạng xã hội cần những hành động mạnh mẽ, quyết liệt hơn từ phía cơ quan
chức năng. Theo dõi vấn đề có thể thấy rõ thời gian qua, tình trạng người sử
dụng mạng xã hội tự sản xuất các video để đăng tải trên trang cá nhân nhằm
câu view (lượt xem), like (u thích), từ đó thu về các khoản lợi nhuận từ
quảng cáo đang trở nên phổ biến trên các trang mạng xã hội có nhiều người
theo dõi như YouTube, Facebook, Twitter... Một số người còn xác định đây
là cơng việc kiếm sống chính của bản thân. Tuy nhiên bên cạnh các video,
clip được đầu tư công phu, chứa đựng nội dung lành mạnh, bổ ích lại đang
xuất hiện ngày càng nhiều video mang nội dung xấu độc, nhảm nhí, giật gân,
chủ yếu để câu khách, gây bức xúc trong dư luận. Như ngày 3-10-2020 vừa
qua, trên YouTube xuất hiện một video của người có tên là Nguyễn Văn
Hưng (chủ kênh YouTube Hưng Vlog) với nội dung dạy cách đập heo đất để
ăn trộm tiền rất phản giáo dục, ảnh hưởng xấu tới nhận thức của trẻ em khiến
nhiều người không khỏi bức xúc, phẫn nộ. Trước làn sóng phản ứng dữ dội từ
cộng đồng, Hưng Vlog đã phải gỡ bỏ video có nội dung độc hại này. Ðược
biết trước đó, Nguyễn Văn Hưng từng bị Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh
Bắc Giang xử phạt 7,5 triệu đồng sau khi đăng tải video hết sức phản cảm,
trái với thuần phong mỹ tục của người Việt Nam là nấu cháo một con gà cịn
để ngun lơng.
Ðể thu hút sự tò mò, hiếu kỳ của người xem, Nguyễn Văn Hưng thường
xuyên đưa lên tài khoản YouTube của mình những video có nội dung vơ bổ
và nhảm nhí như “chơi khăm” mẹ (Bà Tân Vlog) bằng cách dùng nước ngọt
nấu cơm cho cả nhà ăn hay thử thách nhảy xuống hố cát sâu đến ngực, “cúng

vong” cho hai đứa em ngoan hiền...
Khảo sát trên các kênh mạng xã hội rất dễ tìm thấy những video mang nội
dung độc hại, nhảm nhí tương tự như của Hưng Vlog. Chẳng hạn, kênh NTN
Vlogs đầy rẫy những nội dung không lành mạnh. Chủ tài khoản là Nguyễn
Thành Nam, sinh năm 1984 đã từng bị cơ quan chức năng triệu tập vì đưa lên
mạng video có nội dung “đóng giả khủng bố IS để quăng bom”. Một kênh
khác cũng thu hút hàng triệu người theo dõi là Prank HD thường xuyên chia
sẻ các nội dung giật gân như “hút thuốc lá bằng mũi”, “24h sống trong quan
tài”... Ngồi ra có thể kể tên hàng loạt các kênh có nội dung phản cảm, thậm
chí rẻ tiền, nhảm nhí như Bà Tân Vlog (chuyên nấu các món siêu khổng lồ
15


với cách chế biến sơ sài, mất vệ sinh); Tam Mao TV (thường xuyên đưa nội
dung ăn uống mất vệ sinh); Thanh Lương Vlog, Huỳnh Tấn Trường official
hay PHD Troll (đưa ra thử thách nguy hại, ảnh hưởng không tốt tới người
xem)...
Ðiều đáng nói, các video có nội dung lố lăng, phản cảm như vậy, đang có xu
hướng xuất hiện ngày càng nhiều hơn trên các nền tảng số vì chủ nhân của
những tài khoản này thường xuyên giở những chiêu trò, bất chấp dư luận,
hậu quả về chuẩn mực đạo đức, văn hóa xã hội, thậm chí cố tình “xé rào” quy
định pháp luật miễn sao đạt được mục đích đánh vào tâm lý tị mị, hiếu kỳ
của người xem. Bởi nếu thu hút được càng nhiều người quan tâm họ sẽ có cơ
hội kiếm nhiều tiền từ quảng cáo. Theo quy định của YouTube, điều kiện bắt
buộc để được nhà cung cấp bật nút kiếm tiền là mỗi kênh phải đạt 1.000
người đăng ký trở lên và 4.000 giờ xem trong 12 tháng. Kênh Hưng Vlog với
ba triệu người theo dõi có thể thu về số tiền ít nhất khoảng 350 triệu đồng mỗi
tháng (theo ước tính của SocialBlade - chuyên trang thống kê độc lập về các
nền tảng mạng xã hội và YouTube). Ðiều này phần nào lý giải dù bị cộng
đồng phản ứng, bị cơ quan chức năng nhắc nhở, xử phạt, nhiều chủ kênh vẫn

tiếp tục sản xuất, cơng bố các video có nội dung nhảm nhí, phản cảm, thậm
chí kích động bạo lực, cổ súy lối sống đồi trụy…
Ðặc biệt thời điểm hiện nay, khi các địa phương, ban, ngành đang sôi nổi tiến
hành đại hội đảng bộ các cấp và hướng tới Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ
XIII của Ðảng, cũng là lúc các tổ chức, cá nhân thù địch phản động, thiếu
thiện chí ra sức lợi dụng các đặc tính của nền tảng số tung ra các video clip
với nội dung tuyên truyền, chống phá Ðảng và Nhà nước, chia rẽ Ðảng và
Nhà nước với nhân dân. Những video này chứa đựng nhiều thông tin bịa đặt,
sai lệch, xuyên tạc đường lối của Ðảng, chủ trương và chính sách của Nhà
nước; phủ nhận các thành tựu mà đất nước và nhân dân Việt Nam đã nỗ lực
đạt được; nói xấu, xúc phạm nhân phẩm, bôi nhọ danh dự cá nhân, cơng kích,
hạ uy tín các lãnh đạo cấp cao; kích động người dân xuống đường biểu tình…
Mục đích của những người làm ra các video đó là phát tán các thông tin xấu
độc nhằm lợi dụng việc thiếu thông tin hoặc cả tin, kém hiểu biết của một số
người xem, qua đó tác động để làm mất lịng tin của nhân dân vào Ðảng và
Nhà nước, chia rẽ sự đoàn kết dân tộc, gây rối loạn xã hội, mưu đồ tiến tới
xóa bỏ vai trị tổ chức, lãnh đạo của Ðảng với sự phát triển của Việt Nam,
thực hiện âm mưu lật đổ chính quyền. Thực tế này địi hỏi các cơ quan chức
16


năng cần khẩn trương có biện pháp cứng rắn, quyết liệt nhằm phản bác, đấu
tranh, xử lý ngăn chặn kịp thời những nguy cơ, tác động xấu độc về mặt xã
hội cũng như các âm mưu đen tối của các thế lực thù địch, phản động.
Để ngăn chặn hiệu quả các video có thơng tin, nội dung xấu độc trên khơng
gian mạng địi hỏi phải có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chức năng,
cũng như người sử dụng mạng xã hội. Theo số liệu YouTube cung cấp, Việt
Nam là một trong những quốc gia phát tán nhiều nội dung xấu độc hơn so với
các thị trường khác. Thời gian qua, theo yêu cầu của Việt Nam, trực tiếp là
Bộ Thông tin và Truyền thông, các nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến xuyên

quốc gia như Google, YouTube, Facebook đã có động thái gỡ bỏ một số nội
dung xấu độc trên nền tảng của mình. Cụ thể, từ năm 2017 đến tháng 8-2019
Facebook đã gỡ 70% thông tin xấu độc, Google gỡ và chặn 7.478 video clip
vi phạm trên YouTube, xóa 18 kênh YouTube. Riêng trong quý II-2020 có tới
hơn 222.000 video đã bị gỡ bỏ. Mặc dù vậy, số video có nội dung phản cảm,
nhảm nhí vẫn tiếp tục gia tăng. Ðiều này cho thấy chúng ta đang thiếu một
hành lang pháp lý chặt chẽ cũng như các chế tài đủ mạnh khiến những nhà
sản xuất video clip xấu độc trên nền tảng số phải biết “chùn tay”, e ngại. Ðối
với người đưa các nội dung nhảm nhí, phản cảm lên mạng, việc bị xử phạt
hành chính từ 10 đến 20 triệu đồng (khoản 1, Ðiều 101, Nghị định số
15/2020/NÐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu
chính, viễn thơng, tần số vơ tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện
tử) không phải là mối bận tâm lớn khi mà thực tế họ có thể thu về hàng trăm
triệu, thậm chí hàng tỷ đồng mỗi tháng từ tiền quảng cáo. Một số chủ tài
khoản sẵn sàng chịu án phạt để rồi tiếp tục đưa các nội dung thiếu lành mạnh
lên mạng nhằm trục lợi. Ở góc độ xử lý hình sự, thì hành vi làm nhục, vu
khống người khác trên mạng xã hội có thể bị phạt từ 1 năm đến 3 năm (khoản
2, điểm e, Ðiều 156, Bộ luật Hình sự sửa đổi năm 2017). Tuy nhiên, nhiều tài
khoản trên mạng xã hội hiện nay là khai báo giả mạo, vì thế việc truy tìm đối
tượng phạm tội cũng đặt ra khơng ít khó khăn đối với các cơ quan chức năng.
Thực trạng trên đang đòi hỏi cùng với sự vào cuộc kiên quyết của toàn xã hội
và các cơ quan chức năng nhằm ngăn chặn các nội dung xấu độc trên không
gian mạng, mỗi người dân tham gia mạng xã hội cũng cần nâng cao ý thức
trách nhiệm của mình. Hãy trở thành cư dân mạng thơng minh, tỉnh táo, theo
dõi có chọn lọc các nội dung lành mạnh, hữu ích, đồng thời kiên quyết phê
phán, lên án, tẩy chay các thông tin độc hại. Sở dĩ video nhảm nhí vẫn tồn tại,
17


có đất sống trên mạng xã hội và mang về tiền bạc cho chủ kênh bởi cịn có

nhiều cư dân mạng vơ tình hoặc cố ý tiếp tay bằng cách nhấn like, nhấn nút
theo dõi. Một trong những cách làm đơn giản hiệu quả nhất của người xem
trên mạng là khi thấy một nội dung xấu độc hãy bấm nút report (nút báo cáo
vi phạm quy tắc cộng đồng theo luật của YouTube). Nếu nhiều người cùng
bấm nút report, kiên quyết không theo dõi trang vẫn thường xuyên chia sẻ nội
dung thiếu lành mạnh, sẽ tạo ra làn sóng phản đối và chắc chắn các nội dung
đó sẽ sớm biến mất. Sử dụng sức mạnh cộng đồng là cách nhanh nhất, hiệu
quả nhất để loại bỏ khỏi môi trường mạng những video, tài khoản mạng sản
xuất, lan truyền thông tin, nội dung nhảm nhí độc hại. Ðồng thời cũng là sự
trả lời, cảnh cáo đích đáng tới các cá nhân cố tình trục lợi, kiếm tiền bất chính
bằng việc sản xuất, chia sẻ các nội dung phản văn hóa, phản giáo dục, đi
ngược các giá trị tốt đẹp của cộng đồng, xã hội. Ðã đến lúc những người tham
gia mạng xã hội với trách nhiệm công dân và xã hội của mình cần đánh giá
nghiêm túc, khách quan, sâu rộng về tác hại của các nội dung nhảm nhí từ các
video trên mạng ảnh hưởng đến văn hóa sống, thói quen, tư duy, đạo đức
cũng như sự an toàn, trật tự xã hội. Sẽ ra sao nếu môi trường mạng ngập tràn
những nội dung tiêu cực, vô bổ, phản cảm? Sẽ ra sao nếu các nội dung được
xem là độc hại vẫn có thể đem lại tiền bạc cho người đã sản xuất và công bố?
Nếu không giải quyết triệt để, nhiều người, nhất là giới trẻ, sẽ nhìn vào đó
ngỡ rằng đó là cách thức để tìm kiếm sự nổi tiếng, và kiếm tiền làm giàu. Nếu
không ngăn chặn, nhiều chuẩn mực đạo đức xã hội sẽ bị tác động, bị làm cho
méo mó, sai lệch, vơ cùng nguy hại.
Không thể phủ nhận là ngày nay mạng xã hội đã mở ra một cánh cửa quan
trọng giúp mọi người trong xã hội có cơ hội tiếp cận với thơng tin, tri thức và
trao đổi, tham khảo, giao lưu,… từ đó mang lại rất nhiều ích lợi cho cuộc
sống. Nhưng việc quản lý cũng như tiếp nhận thông tin trên mạng như thế
nào đang là một thách thức lớn đối với các cơ quan quản lý nhà nước và mỗi
người dân. Do đó, để loại bỏ một cách hiệu quả các thông tin, nội dung xấu
độc, gây hại trên mạng xã hội rất cần sự chung tay vào cuộc quyết liệt và
đồng bộ hơn của tồn xã hội. Chỉ có như vậy chúng ta mới có thể góp phần

xây dựng và bảo đảm một mơi trường mạng an tồn, lành mạnh, lan tỏa các
giá trị tốt đẹp trong cộng đồng, góp phần giữ gìn an ninh, trật tự xã hội, thiết
thực bảo vệ và ngăn chặn những nguy cơ đối với trẻ em và thanh thiếu niên,
những đối tượng dễ bị lôi kéo, ảnh hưởng từ những nội dung độc hại. Hành

18


động quyết liệt để loại bỏ nội dung tiêu cực trên các nền tảng mạng chính là
để bảo vệ giới trẻ, những chủ nhân tương lai của đất nước.

Theo chị Trà, ngồi các trị chơi, trên mạng xã hội cịn xuất hiện tràn lan
những bài hát tự chế với lời lẽ thơ tục, thậm chí, nhiều video phản cảm thu
hút sự tò mò của người xem, đặc biệt là trẻ em.
Khơng chỉ sốc khi xem các video nhảm nhí trên mạng, anh Trần Tuấn Anh,
phường Trung Tự (quận Đống Đa) cịn bày tỏ sự bàng hồng, xót xa về thơng
tin một cháu gái tên D. ở thành phố Hồ Chí Minh tử vong do dùng chiếc khăn
voan làm theo video hướng dẫn trò “thắt cổ nhưng vẫn thở được” trên kênh
YouTube mới đây.
Trước đó (tháng 11-2019), một bé trai tên K. ở huyện Nhà Bè (thành phố Hồ
Chí Minh) cũng dại dột sử dụng khăn quàng đỏ bắt chước theo video “thắt cổ
nhưng vẫn thở được”. Rất may, do được phát hiện và cấp cứu kịp thời nên bé
K. đã may mắn giữ được tính mạng. Cịn tại Hà Nội, cách đây không lâu,
Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức tiếp nhận một bệnh nhân 15 tuổi quê tỉnh Hải
Dương học theo cách chế thuốc nổ trên kênh YouTube và đã bị đa chấn
thương.
Theo một số chuyên gia tâm lý, sự xuất hiện của những video mang tính tiêu
cực dành cho trẻ em trên mạng xã hội là vô cùng nguy hiểm. Nếu trẻ thường
xuyên xem các chương trình bạo lực thì có nhiều khuynh hướng sử dụng bạo
lực để giải quyết mâu thuẫn và dần vô cảm với xung quanh. Nghiêm trọng

hơn, trẻ có thể có hành vi làm theo các hành động bạo lực, gây tổn thương
đến cơ thể trẻ do chưa đủ nhận thức để hiểu biết đầy đủ về các nguy cơ từ
những trò chơi này.
Theo luật sư Hồng Tùng, Văn phịng luật sư Trung Hịa (quận Cầu Giấy),
nguyên nhân của tình trạng trên là do mạng xã hội ngày càng phát triển, trong
khi việc kiểm duyệt nội dung video trước khi đăng tải hầu như bị bỏ ngỏ.
Trong khi đó, nhiều phụ huynh cho con em mình sử dụng điện thoại thơng
minh mà khơng có biện pháp giám sát, nhận thức của trẻ còn non nớt, thiếu
kinh nghiệm cuộc sống nên dễ bắt chước theo các video lệch chuẩn trên
mạng.
Kiên quyết xử lý

19