Tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của ngân hàng nhà nước việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (639.89 KB, 109 trang )
TrƯờng Đại học kinh tế quốc dân
----------------- -----------------
PHạM THị THANH BìNH
Tổ CHứC THựC THI CHíNH SáCH TíN DụNG
PHụC Vụ PHáT TRIểN NÔNG NGHIệP NÔNG THÔN
CủA NGÂN HàNG NHà NƯớC VIệT NAM
chuyên ngành: quản lý kinh tế và chính sách
Ngời hớng dẫn khoa học:
Ts. Bùi thị hồng việt
Hà nội - 2015
Lun văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
LỜI CAM ĐOAN
Học viên xin cam đoan bản luận văn tốt nghiệp này là cơng trình
nghiên cứu của riêng tơi, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của TS. Bùi Thị
Hồng Việt.
Các dữ liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, được học
viên tham khảo từ các cơ sở dữ liệu và báo cáo của các Bộ, Ngành, từ các văn
bản chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, từ sách, báo, tài liệu.
Kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa được công bố trên bất kỳ ấn
phẩm hoặc cơng trình nghiên cứu nào.
Học viên xin cam đoan những điều trên là đúng sự thật và chịu hoàn
toàn trách nhiệm trước Ban Giám hiệu Nhà trường, trước Ban chủ nhiệm
Khoa cũng như giáo viên hướng dẫn.
Hà Nội, ngày
tháng 9 năm 2015
Tác giả luận văn
Phạm Thị Thanh Bình
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
LỜI CẢM ƠN
Học viên xin trân trọng cảm ơn TS. Bùi Thị Hồng Việt đã tận tình
hướng dẫn trong suốt quá trình thực hiện luận văn.
Học viên xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới Cơ giáo chủ nhiệm và các
thầy, cô giáo khoa Khoa học quản lý – Viện đào tạo sau đại học Kinh tế Quốc
dân đã giúp đỡ học viên trong quá trình thực hiện luận văn.
Học viên xin gửi lời cảm ơn tới các đồng nghiệp đã nhiệt tình hỗ trợ
thơng tin, góp ý những nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu.
Trân trọng
Hà Nội, ngày
tháng 9 năm 2015
Tác giả luận văn
Phạm Thị Thanh Bình
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH
TÍN DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP NÔNG THÔN CỦA
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG..............................................................................7
1.1. Nơng nghiệp, nơng thơn và tín dụng phục vụ phát
triển nông nghiệp, nông thôn...............................................................7
1.1.1. Nông nghiệp, nông thơn..........................................................................7
1.1.2. Tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn..............................8
1.2. Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn.................9
1.2.1. Khái niệm chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn....9
1.2.2. Mục tiêu và nguyên tắc của chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn...............................................................................................9
1.2.3. Nội dung của chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn...10
1.3. Tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông
thôn của ngân hàng trung ương...........................................................................11
1.3.1. Khái niệm tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông
nghiệp, nông thôn của ngân hàng trung ương...................................................11
1.3.2. Tiêu chí đánh giá tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nơng nghiệp, nơng thơn của ngân hàng trung ương..........................................12
1.3.3. Quá trình tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nông thôn của ngân hàng trung ương...................................................12
1.3.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
nông nghiệp, nông thôn của ngân hàng trung ương..........................................25
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH
SÁCH TÍN DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NƠNG NGHIỆP NƠNG THÔN
CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM...................................................28
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
2.1. Khái quát về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.............................................28
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam....28
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam....................29
2.1.3. Cơ cấu tổ chức của của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam........................31
2.2. Nội dung chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn ở
Việt Nam................................................................................................................32
2.2.1. Mục tiêu chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.....32
2.2.2. Đối tượng của chính sách.......................................................................33
2.2.3. Các nội dung cơ bản của chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn.............................................................................................34
2.3. Thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông
nghiệp, nông thôn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam giai đoạn 2011- 2014. .39
2.3.1. Thực trạng chuẩn bị triển khai chính sách..............................................39
2.3.2. Thực trạng chỉ đạo triển khai chính sách...............................................53
2.3.3. Thực trạng kiểm sốt sự thực hiện chính sách........................................61
2.4. Đánh giá tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam......................................65
2.4.1. Đánh giá sự thực hiện mục tiêu..............................................................65
2.4.2. Điểm mạnh trong tổ chức thực thi chính sách của Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam..........................................................................................................67
2.4.3. Điểm yếu trong tổ chức thực thi chính sách của Ngân hàng Nhà nước
Việt Nam..........................................................................................................68
2.4.4. Nguyên nhân của những điểm yếu.........................................................70
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH
SÁCH TÍN DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NƠNG NGHIỆP NƠNG THƠN
CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020......................74
3.1. Phương hướng hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn đến năm 2020.............................................74
3.1.1. Định hướng hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
triển nơng nghiệp, nơng thơn............................................................................75
3.1.2. Mục tiêu hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nơng nghiệp, nơng thơn............................................................................75
3.2. Một số giải pháp hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam..............76
3.2.1. Hồn thiện chuẩn bị triển khai chính sách..............................................76
3.2.2. Hồn thiện chỉ đạo thực thi chính sách..................................................78
3.2.3. Hồn thiện kiểm sốt sự thực hiện chính sách........................................82
3.3. Một số kiến nghị........................................................................................85
3.3.1. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.................................85
3.3.2. Kiến nghị đối với các cơ quan có liên quan............................................86
KẾT LUẬN............................................................................................................87
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Diễn giải
NHNN:
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
NHTM:
Ngân hàng thương mại
NHTW:
Ngân hàng trung ương
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
BẢNG
Bảng 2.1
Bảng 2.2.
Bảng 2.3.
Bảng 2.4.
Bảng 2.5.
Bảng 2.6.
Bảng 2.7.
Bảng 2.8.
Bảng 2.9.
Bảng 2.10.
Bảng 2.11.
Bảng 2.12.
Bảng 2.13.
HÌNH
Hình 2.1.
Kế hoạch cụ thể hóa mục tiêu chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 -2015................................44
Kế hoạch phát triển các chi nhánh, phòng giao dịch ở vùng sâu,
vùng xa giai đoạn 2011 - 2015........................................................46
Kế hoạch triển khai chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011-2015..........................................49
Kết quả tập huấn tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nơng nghiệp, nông thôn tại NHNN giai đoạn 2011 -2014.......52
Kết quả hoạt động truyền thơng chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 – 2014......................54
Kết quả sử dụng công cụ dự trữ bắt buộc và tái cấp vốn của tổ chức
tín dụng giai đoạn 2011 – 2014.......................................................55
Kết quả dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng theo các lĩnh vực
phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn.....................................56
Kết quả phát triển chi nhánh, phịng giao dịch của tổ chức tín dụng
tại khu vực vùng sâu, vùng xa.........................................................57
Kết quả huy động nguồn vốn thực hiện chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nơng nghiệp, nơng thôn tại NHNN giai đoạn 2011 – 2014..........58
Một số dịch vụ hỗ trợ thực hiện chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 – 2014......................61
Đánh giá hiệu lực thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 -2014................................66
Đánh giá hiệu lực thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 -2014................................66
Đánh giá hiệu lực thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nông nghiệp, nông thôn giai đoạn 2011 -2014................................67
Cơ cấu tổ chức bộ máy thực hiện chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nơng nghiệp, nơng thơn của NHNN...........................................39
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
TrƯờng Đại học kinh tế quốc dân
----------------- -----------------
PHạM THị THANH BìNH
Tổ CHứC THựC THI CHíNH SáCH TíN DụNG
PHụC Vụ PHáT TRIểN NÔNG NGHIệP NÔNG THÔN
CủA NGÂN HàNG NHà NƯớC VIệT NAM
chuyên ngành: quản lý kinh tế và chính sách
Ngời hớng dẫn khoa học:
Ts. Bù
i thị hồng việt
Hà nội - 2015
Lun văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
i
Ngành nông nghiệp là một trong ba ngành kinh tế trụ cột của nền kinh tế
quốc dân, đóng góp khoảng 17,4% GDP mỗi năm và là ngành có sức lan tỏa lớn, có
tính kết nối cao với nhiều ngành kinh tế. Đảng ta ln xác định nơng nghiệp, nơng
thơn có vị trí chiến lược và coi đó là cơ sở, lực lượng quan trọng để phát triển kinh
tế - xã hội, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc phòng. Năm 2008, Hội nghị
Ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ 7, khóa X đã xác định “…Giải quyết vấn
đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và tồn
xã hội…”. Để triển khai Nghị quyết của Đảng, Chính phủ đã ban hành Chương
trình hành động, Nghị định về Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp,
nơng thơn. Chính sách này là một chính sách kinh tế - xã hội quan trọng, tạo điều
kiện cho tổ chức, cá nhân vay vốn trong lĩnh vực nơng nghiệp, khuyến khích tổ
chức tín dụng đẩy mạnh cho vay phát triển nông nghiệp, nông thôn nhằm tăng dư
nợ cho vay trong lĩnh vực nông nghiệp và góp phần thực hiện tái cơ cấu ngành nông
nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới.
Trong những năm qua, cơng tác tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn đã đạt được một số kết quả nhất định nhưng vẫn
còn bộc lộ một số hạn chế như công tác chuẩn bị triển khai chính sách chưa tốt, chỉ
đạo triển khai chính sách chưa đạt được mục tiêu đề ra, việc kiểm sốt sự thực hiện
chính sách chưa được chặt chẽ.
Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn trong thời
gian qua là một chủ trương, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên,
một chính sách đúng đắn mới là “điều kiện cần” để đưa chính sách vào cuộc sống,
tổ chức thực thi chính sách mới là “điều kiện đủ” để đạt được các mục tiêu của
chính sách.
Từ những cơ sở lý luận thực tiễn trên, tơi đã chọn đề tài “Tổ chức thực thi
chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn của Ngân hàng
Nhà nước Việt Nam” làm đề tài cho luận văn tốt nghiệp cao học của mình.
Mục tiêu nghiên cứu: luận văn hướng tới xác định được khung nghiên cứu về
tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
ii
NHTW. Từ đó, phân tích được thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục
vụ phát triển nơng nghiệp, nông thôn của NHNN để xác định được điểm mạnh,
điểm yếu và nguyên nhân của những điểm yếu. Trên cơ sở đó đề xuất được các giải
pháp hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông
nghiệp, nông thôn của NHNN.
Đối tượng nghiên cứu: tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN tại trụ sở chính.
Phạm vi nghiên cứu bao gồm: (i) về nội dung: luận văn nghiên cứu tổ chức
thực thi chính sách theo quy trình tổ chức thực thi chính sách và các nội dung cơ
bản của chính sách. (ii) về khơng gian: tổ chức thực thi chính sách tại Việt Nam.
(iii) về thời gian: các số liệu thứ cấp được thu thập cho giai đoạn 2011 -2014. Các
đề xuất giải pháp đến năm 2020.
Trong quá trình nghiên cứu, luận văn áp dụng phương pháp tổng hợp, thống
kê và so sánh, nghiên cứu định tính kết hợp với nghiên cứu định lượng.
Kết cấu luận văn: ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 03 chương,
trong đó:
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỂ TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH TÍN
DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN CỦA
NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
Luận văn xây dựng cơ sở lý luận về tổ chức thực thi chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nơng nghiệp, nông thôn của NHTW bao gồm các nội dung sau:
Thứ nhất, tác giả khái quát một số nội dung về nơng nghiệp, nơng thơn và tín
dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn. Trong đó, nội dung của chính sách
tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn bao gồm: quy định về các lĩnh
vực cho vay phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; quy định về nguồn vốn cho
vay; quy định về cơ chế đảm bảo tiền vay; quy định về thời hạn và lãi suất cho vay.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
iii
Thứ hai, với quan điểm, tổ chức thực thi chính sách là q trình biến chính
sách thành những hoạt động và kết quả trong thực tế, tác giả đã đưa ra được khái
niệm tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông
thôn của NHTW, xác định mục tiêu và tiêu chí đánh giá thực hiện mục tiêu tổ chức
thực thi chính sách, các hoạt động của q trình tổ chức thực thi chính sách. Theo
đó, q trình tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp,
nông thôn bao gồm chuẩn bị triển khai chính sách, tổ chức triển khai chính sách và
kiểm sốt sự thực hiện chính sách.
Thứ ba, tác giả xác định các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức thực thi chính
sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn bao gồm 04 nhóm yếu tố:
yếu tố thuộc về NHTW, yếu tố thuộc về các tổ chức tín dụng cho vay vốn, yếu tố thuộc
về các cơ quan có liên quan, yếu tố thuộc về tổ chức và cá nhân vay vốn.
CHƯƠNG 2
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH
TÍN DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN
CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM GIAI ĐOẠN 2011-2014
Trên cơ sở khung lý thuyết đã xây dựng ở Chương 1, tác giả đã phân tích, đánh
giá thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp,
nơng thơn của NHNN giai đoạn 2011 – 2014, bao gồm các nội dung chính sau:
Thứ nhất, giới thiệu lịch sử hình thành và chức năng, nhiệm vụ của NHNN.
Thứ hai, giới thiệu nội dung chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông
nghiệp, nông thôn được thực hiện ở Việt Nam trên cơ sở xác định mục tiêu và phân
tích các nội dung cơ bản của chính sách bao gồm: quy định về các lĩnh vực cho vay
phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; quy định về nguồn vốn cho vay; quy
đinh về cơ chế đảm bảo tiền vay; quy định về thời hạn và lãi suất cho vay.
Thứ ba, phân tích thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN giai đoạn 2011-2014 theo 03 nội
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
iv
dung: chuẩn bị triển khai chính sách, chỉ đạo thực thi chính sách, kiểm sốt sự thực
hiện chính sách.
Thứ tư, qua phân tích thực trạng, tác giả đánh giá thực hiện mục tiêu tổ chức
thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN
giai đoạn 2011 – 2014 với 04 mục tiêu: gia tăng số lượng các tổ chức tín dụng tham
gia cho vay nông nghiệp, nông thôn; gia tăng dư nợ cho vay trong lĩnh vực nông
nghiệp, nông thôn; giảm tỷ lệ nợ xấu trong lĩnh vực cho vay nông nghiệp, nông
thôn; khuyến khích các tổ chức tín dụng mở chi nhánh, phịng giao dịch tại khu vực
nơng thơn. Qua đó xác định được điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của điểm
yếu của việc tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp,
nông thôn. Cụ thể như sau:
Điểm mạnh
Thứ nhất, bộ máy thực hiện chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông
nghiệp, nông thôn hoạt động tương đối hiệu quả.
Thứ hai, Ban lãnh đạo NHNN luôn quyết tâm trong công tác chỉ đạo thực thi
các kế hoạch và giải pháp nhằm hỗ trợ, thúc đẩy các tổ chức tín dụng cho vay vốn
đầu tư lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Thứ ba, các đơn vị tham gia thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nơng nghiệp, nơng thơn của NHNN đã tham mưu khá tồn diện cho Ban lãnh đạo
NHNN.
Thứ tư, công tác tuyên truyền đã được quan tâm, tạo sự đồng thuận và tích
cực hưởng ứng của các cấp, các ngành, người nông dân và tổ chức trong các hoạt
động tổ chức thực hiện chính sách.
Điểm yếu
- Về cơng tác chuẩn bị triển khai chính sách
Thứ nhất, năng lực thực thi chính sách của đội ngũ cán bộ trực tiếp thực thi
chính sách cịn hạn chế.
Thứ hai, chưa phát huy được vai trò của cấp cơ sở trong công tác lập kế hoạch.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
v
Thứ ba, chưa xây dựng được kế hoạch truyền thông tổng thể về chính sách
tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Thứ tư, việc xây dựng một số chỉ tiêu trong kế hoạch mục tiêu thực thi chính
sách còn chưa sát với thực tiễn.
Thứ năm, việc ban hành các văn bản hướng dẫn và chỉ đạo của NHNN cịn
thiếu, chưa đầy đủ và kịp thời.
Thứ sáu, cơng tác tập huấn triển khai thực hiện chính sách chưa được tổ chức
thường xuyên.
- Về tổ chức triển khai chính sách
Thứ nhất, công tác thông tin, truyền thông của NHNN về chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thôn chưa được thường xuyên và liên tục,
diện bao phủ của hoạt động truyền thơng cịn hạn chế, sự phối hợp giữa các đơn vị
trong NHNN chưa thực sự chặt chẽ.
Thứ hai, việc tổ chức triển khai các chương trình, dự án tín dụng phục vụ
phát triển nơng nghiệp, nơng thơn cịn chậm so với tiến độ đặt ra.
Thứ ba, việc phân bổ kinh phí thực hiện triển khai chính sách đơi khi cịn
chậm, kinh phí cịn hạn hẹp.
Thứ tư, hệ thống cơ sở dữ liệu và việc thực hiện chế độ báo cáo thống kê số
liệu về kết quả thực hiện chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng
thơn chưa đảm bảo tính kịp thời.
- Về kiểm sốt sự thực hiện chính sách
Thứ nhất, nguồn thơng tin từ các báo cáo cịn hạn chế, đơi khi chưa kịp thời
và chính xác.
Thứ hai, việc tổ chức theo dõi, giám sát và đánh giá việc thực hiện các mục
tiêu của chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn chưa thực
sự thường xuyên.
Thứ ba, chưa xây dựng được bộ chỉ số theo dõi, đánh giá tổ chức thực thi
chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn, do đó cơng tác đánh
giá tại NHNN chưa thực sự khoa học.
Thứ tư, vai trò của người dân và doanh nghiệp, hợp tác xã trong xây dựng và
giám sát, đánh giá kết quả thực hiện chính sách cịn hạn chế.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
vi
Thứ năm, công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động cho vay tại các tổ chức tín
dụng và các khách hàng vay vốn chưa được thực hiện thường xuyên và liên tục.
Thứ sáu, chưa tổ chức được các cuộc thăm dị ý kiến của người nơng dân, tổ
chức vay vốn, tổ chức có liên quan.
Nguyên nhân của những điểm yếu
- Nguyên nhân thuộc về NHNN: công tác chỉ đạo của Ban lãnh đạo NHNN
chưa thực sự quyết liệt, năng lực và trình độ cán bộ cịn hạn chế, nguồn kinh phí
dành cho việc tổ chức thực thi chính sách còn hạn hẹp.
- Nguyên nhân thuộc về các tổ chức tín dụng cho vay vốn: năng lực tài
chính, quản trị rủi ro của tổ chức tín dụng cịn yếu, thủ tục vay vốn của các tổ chức
tín dụng phức tạp, nhiều tổ chức tín dụng chưa thực sự quan tâm đến lĩnh vực cho
vay nông nghiệp, nông thôn.
- Nguyên nhân thuộc về các cơ quan có liên quan: các cơ quan liên quan
chưa thực hiện tốt công tác hoạch định và tổ chức thực thi chính sách phát triển
nơng nghiệp; sự phối hợp giữa các các cơ quan liên quan trong việc tổ chức thực
hiện chính sách đơi khi cịn chậm, thiếu chặt chẽ và đồng bộ.
- Nguyên nhân thuộc về tổ chức và cá nhân vay vốn: trình độ văn hóa và sự
hiểu biết của tổ chức và cá nhân vay vốn trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn còn
thấp nên ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận và sử dụng tiền vay; khách hàng còn sử
dụng vốn sai mục đích; sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực này phụ thuộc nhiều vào
thiên nhiên nên chịu rủi ro lớn.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN TỔ CHỨC THỰC THI
CHÍNH SÁCH TÍN DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NƠNG NGHIỆP
NƠNG THƠN CỦA NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
Dựa trên những điểm đã xác định trong Chương 2, tác giả đề xuất một số giải
pháp hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn của NHNN với nội dung như sau:
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
vii
Thứ nhất, giải pháp về chuẩn bị triển khai chính sách của NHNN: hoàn thiện
bộ máy tổ chức thực thi chính sách; hồn thiện việc lập kế hoạch triển khai thực
hiện chính sách; hồn thiện xây dựng văn bản và tập huấn triển khai chính sách.
Thứ hai, giải pháp về chỉ đạo thực thi chính sách của NHNN: hồn thiện
cơng tác truyền thơng và tư vấn chính sách; hồn thiện tổ chức thực thi các kế
hoạch; công tác phối hợp triển khai chính sách; hồn thiện hệ thống dịch vụ hỗ trợ.
Thứ ba, giải pháp về kiểm soát sự thực hiện chính sách của NHNN: hồn
thiện xây dựng hệ thống thơng tin phản hồi về thực hiện chính sách; hồn thiện
giám sát và đánh giá sự thực hiện chính sách; hồn thiện một số nội dung của chính
sách.
Đồng thời đưa ra một số kiến nghị:
(1) Kiến nghị đối với NHNN: Ban lãnh đạo NHNN cần chỉ đạo quyết liệt
hơn trong việc tổ chức thực thi chính sách; chủ động và tích cực phối hợp chặt chẽ
với các cơ quan có liên quan trong việc giải quyết các vấn đề tồn tại, khó khăn trong
q trình tổ chức thực thi chính sách; nâng cao năng lực và trình độ chun mơn
nghiệp vụ của cán bộ; xây dựng đội ngũ cộng tác viên chun trách trong việc tổ
chức truyền thơng về chính sách đồng thời đẩy mạnh các hoạt động truyền thông
theo sự kiện, truyền thông qua các phương tiện thông tin đại chúng; chỉ đạo các tổ
chức tín dụng đơn giản hóa quy trình, thủ tục vay vốn của khách hàng; xây dựng
chính sách thu hút nguồn vốn vay, tài trợ ủy thác nước ngồi của các tổ chức tài
chính quốc tế đầu tư vào lĩnh vực phát triển nông nghiệp, nơng thơn.
(2) Kiến nghị đối với các cơ quan có liên quan: cần làm tốt công tác quy
hoạch tổng thể, quản lý quy hoạch vùng, ngành, địa phương đối với từng sản phẩm
có thế mạnh của khu vực theo hướng sản xuất lớn, tạo ra chuỗi giá trị khép kín để
hoạt động đầu tư tín dụng của ngân hàng được an tồn, hiệu quả; thiết lập khung ưu
đãi khuyến khích về mặt đất đai đối với các doanh nghiệp đầu tư phát triển kết cấu
hạ tầng, khoa học kỹ thuật công nghệ, giống cây trồng vật nuôi; xây dựng các chính
sách đặc thù để hỗ trợ cho các sản phẩm nơng nghiệp chủ lực, có thế mạnh xuất
khẩu; ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trong việc xúc tiến
thương mại; triển khai và ban hành các văn bản dưới Luật để hướng dẫn và hồn
thiện chính sách về đất đai.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
viii
Tóm lại: tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn có vai trị quan trọng trong việc khơi thông luồng vốn cho
vay của các tổ chức đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp. Đây là vấn đề cần quan
tâm hiện nay và thực hiện tốt chính sách này sẽ góp phần xây dựng nền nơng
nghiệp Việt Nam phát triển tồn diện theo hướng hiện đại, có năng suất, chất
lượng và có khả năng cạnh tranh cao.
Về mặt thực tiễn, nghiên cứu giúp cho NHNN thấy được điểm yếu, nguyên
nhân của những điểm yếu về việc tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nơng nghiệp, nơng thơn, từ đó đưa ra các khuyến nghị cần thiết và phù hợp để
thực hiện tốt mục tiêu của chính sách.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, luận văn khơng tránh khỏi cịn một số
hạn chế như chưa đi sâu vào mặt lý luận, các đánh giá vẫn cịn mang tính chủ quan
do kiến thức của tác giả còn hạn hẹp. Các hạn chế này cũng là những gợi mở để tác
giả có định hướng khắc phục, mở rộng đề tài và phạm vi áp dụng cho những nghiên
cứu tiếp theo.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
TrƯờng Đại học kinh tế quốc dân
----------------- -----------------
PHạM THị THANH BìNH
Tổ CHứC THựC THI CHíNH SáCH TíN DụNG
PHụC Vụ PHáT TRIểN NÔNG NGHIệP NÔNG THÔN
CủA NGÂN HàNG NHà NƯớC VIệT NAM
chuyên ngành: quản lý kinh tế và chính sách
Ngời hớng dẫn khoa học:
Ts. Bùi thị hồng việt
Hà nội - 2015
Lun văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nơng nghiệp, nơng thơn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế-xã hội bền
vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh quốc phịng. Phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn và khơng ngừng nâng cao đời của nơng dân là nhiệm vụ có tính
chiến lược của Đảng và Nhà nước. Nhận thức được tầm quan trọng, ý nghĩa kinh tế
xã hội to lớn của nông nghiệp, nông dân và nông thôn Việt Nam nơi có trên 70%
dân cư sinh sống, hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành trung ương Đảng khóa X đã ban
hành Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân và nông thơn nhằm xây dựng nơng
nghiệp phát triển tồn diện theo hướng hiện đại, sản xuất hàng hóa lớn, có năng
suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao.
Thực hiện nghị quyết số 26/NQ-TW ngày 5/8/2008 của Ban chấp hành trung
ương về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, Nghị quyết số 24/NQ-CP ngày
28/10/2008 của Chính phủ về chương trình hành động thực hiện nghị quyết số
26/NQ-TW, NHNN đã ban hành, triển khai nhiều chính sách để hướng dịng vốn tín
dụng vào lĩnh vực này. Nhờ có các chính sách và sự nỗ lực của ngành ngân hàng mà
trong thời gian từ 2010 đến nay, dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn đã tăng
trưởng mạnh mẽ đạt 744.622 tỷ đồng tính đến 31/12/2014, chiếm tỷ trọng khoảng
18,8% tổng dư nợ đối với nền kinh tế. Tỷ trọng dư nợ tín dụng nơng nghiệp, nơng
thơn trên tổng dư nợ nền kinh tế chiếm khoảng 18-19%, tương đương với đóng góp
của ngành nơng nghiệp vào GDP của cả nước. Tỷ lệ nợ xấu trong lĩnh vực nông
nghiệp, nông thôn đến 31/12/2014 khoảng 2,28%, có xu hướng giảm so với đầu
năm 2014 và luôn thấp hơn so với tỷ lệ nợ xấu của nền kinh tế. Nguồn vốn tín dụng
ngân hàng đã đáp ứng kịp thời nhu cầu đối với sản xuất, thu mua, chế biến các mặt
hàng nông, lâm, thủy sản.
Mặc dù đạt được những kết quả quan trọng, tuy nhiên đầu tư cho tín dụng
nơng nghiệp, nơng thơn cịn bộc lộ nhiều hạn chế và chưa đáp ứng được yêu cầu đặt
ra. Người dân ở nông thôn, nhất là một bộ phận người dân ở vùng sâu, vùng xa còn
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
2
sản xuất theo phương thức truyền thống lạc hậu, chưa có sự gắn kết giữa nơng
nghiệp, cơng nghiệp và thị trường tiêu thụ nên hiệu quả đầu tư tín dụng của ngân
hàng cịn thấp. Cơ chế chính sách của nhà nước vẫn chưa thực sự tạo động lực để
cho các tổ chức tín dụng đầu tư vào lĩnh vực nơng nghiệp, nơng thơn. Cơng tác tổ
chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ nơng nghiệp, nơng thơn cịn có những
hạn chế như công tác tổ chức chỉ đạo thực hiện chính sách cịn chưa tốt, việc phối
hợp giữa NHNN với các bộ ngành và địa phương chưa đồng bộ…
Chính sách tín dụng phục vụ nơng nghiệp, nơng thơn là một chính sách đúng
đắn của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả tốt, đưa
chính sách thực sự đi vào cuộc sống thì việc tổ chức thực thi chính sách là nhân tố
rất quan trọng để đạt được mục tiêu của chính sách.
Với những lý do trên, tôi chọn đề tài "Tổ chức thực thi chính sách tín
dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thôn của Ngân hàng Nhà nước Việt
Nam" làm đề tài luận văn thạc sĩ nhằm đóng góp một phần khuyến nghị vào
hồn thiện cơng tác tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn của NHNN.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Có thể khái quát tình hình nghiên cứu về những vấn đề liên quan đến nội
dung đề tài như sau:
- Đề tài khoa học cấp bộ “Nghiên cứu đề xuất chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn phù hợp với u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa và hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam” của TS. Nguyễn Quang Dũng, Viện
quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp, Hà nội, 2011. Đề tài đã tập trung nghiên cứu
các vấn đề lý luận về cơ chế, chính sách tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn,
điều kiện để triển khai các cơ chế, chính sách trong giai đoạn từ năm 1990 đến
2010. Tác giả đã chỉ ra rằng với sự điều tiết cơ chế, chính sách của Nhà nước, chính
sách tín dụng có thể hỗ trợ tích cực các nội dung phát triển nông nghiệp, nông thôn
theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
- Một số bài viết về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp,
nơng thơn ở những góc độ khác nhau. Ví dụ “Chính sách tín dụng ngân hàng phục
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
3
vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn” của Thạc sỹ Trịnh Thế Cường, Thạc sỹ Đỗ
Thị Ngọc Anh, tạp chí ngân hàng, số 23-2011; “Đầu tư tín dụng phục vụ phát triển
nông nghiệp, nông thôn, một nhiệm vụ quan trọng của ngành ngân hàng trong công
cuộc đổi mới đất nước”, Tạp chí ngân hàng, số 2-3 năm 2011; Một số vấn đề về
chính sách tín dụng cho nơng nghiệp, nơng thơn, TS Nguyễn Thanh Bình, Tạp chí
tài chính số 10 - 2014. Nội dung chính của các bài viết này chỉ tập trung vào việc
đánh giá thực trạng và đề ra các giải pháp thực hiện chính sách tín dụng nơng
nghiệp, nơng thơn.
Nhìn chung, các cơng trình nghiên cứu trên đã đề cập đến những vấn đề lý
luận cơ bản và thực tiễn về vị trí, vai trị ngành nơng nghiệp, tình hình đầu tư tín dụng
đối với ngành nơng nghiệp nông thôn, các giải pháp thúc đẩy phát triển nơng nghiệp
nơng thơn. Tuy nhiên, bản thân chưa thấy có cơng trình nào nghiên cứu sâu về việc tổ
chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ nơng nghiệp, nơng thơn của NHNN. Vì
vậy, luận văn của cá nhân mong muốn xây dựng khung nghiên cứu về việc tổ chức
thực thi chính sách tín dụng phục vụ nơng nghiệp, nơng thơn, qua đó đánh giá và đưa
ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục
vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn của NHNN nhằm góp phần nâng cao hiệu lực,
hiệu quả của cơng tác tín dụng phát triển nơng nghiệp, nơng thôn.
3. Mục tiêu nghiên cứu
- Xây dựng được khung nghiên cứu về tổ chức thực thi chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHTW.
- Phân tích được thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát
triển nơng nghiệp, nơng thơn của NHNN, từ đó xác định được những điểm mạnh,
điểm yếu trong tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp,
nông thôn của NHNN và nguyên nhân của điểm yếu.
- Đề xuất được các giải pháp hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN đến năm 2020.
4. Câu hỏi nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn cần trả lời những câu
hỏi cơ bản sau:
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
4
- Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn là gì? Chính
sách này bao gồm những nội dung nào?
- Các tiêu chí nào dùng để đánh giá tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục
vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn của NHTW?
- Q trình tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông
nghiệp, nông thôn của NHTW bao gồm những nội dung cơ bản nào? Chịu ảnh
hưởng của yếu tố nào?
- Tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp,
nơng thơn của NHNN có các điểm mạnh và điểm yếu nào? Nguyên nhân của các
điểm yếu?
- Để đạt được mục tiêu chính sách tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp,
nơng thơn, NHNN cần hồn thiện nội dung nào trong tổ chức thực thi chính sách tín
dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn ?
5. Phạm vi nghiên cứu
- Về đối tượng nghiên cứu: Tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN.
- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá việc tổ chức thực thi
chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN theo 03
giai đoạn cơ bản đó là: giai đoạn chuẩn bị triển khai chính sách, giai đoạn chỉ đạo
triển khai chính sách và giai đoạn kiểm tra sự thực hiện chính sách.
- Về khơng gian: Tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển
nông nghiệp, nông thôn của NHNN tại trụ sở chính.
- Về thời gian: Số liệu thứ cấp thu thập từ năm 2011 đến 2014 và các giải
pháp đề xuất cho giai đoạn đến năm 2020.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
5
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Khung nghiên cứu
Các yếu tố ảnh hưởng
đến tổ chức thực thi
chính sách tín dụng
phục vụ phát triển
nơng nghiệp, nơng
thơn của ngân hàng
trung ương
Q trình tổ chức thực thi
chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nơng nghiệp,
trung ương
Mục tiêu tổ chức thực
thi chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nơng
nghiệp, nơng thơn
Chuẩn bị triển
khai chính sách
1 - Gia tăng số lượng
các tổ chức tín dụng
tham gia cho vay nông
nghiệp, nông thôn
nông thôn của ngân hàng
1-Yếu tố thuộc về
ngân hàng trung
ương
2 - Gia tăng dư nợ cho
vay trong lĩnh vực
nông nghiệp, nông thôn
2 - Yếu tố thuộc về
các tổ chức tín
dụng cho vay vốn
Chỉ đạo thực hiện
chính sách
3 - Giảm tỷ lệ nợ xấu
trong lĩnh vực cho vay
nơng nghiệp, nơng thơn
4 - Khuyến khích các
tổ chức tín dụng mở chi
nhánh, phịng giao dịch
tại khu vực nơng thơn
3 - Yếu tố thuộc về
các cơ quan có liên
quan
Kiểm sốt sự thực
hiện chính sách
4 – Yếu tố thuộc về
tổ chức và cá nhân
vay vốn
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
6
6.2. Quy trình nghiên cứu
Bước 1: Nghiên cứu lý thuyết, các cơng trình nghiên cứu (sách, tạp chí, luận
văn, đề án) để xây dựng khung nghiên cứu về tổ chức thực thi chính sách tín dụng
phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn. Phương pháp sử dụng là phân tích, hệ
thống, tổng hợp mơ hình hóa.
Bước 2: Thu thập tài liệu liên quan đến chính sách, quy định về tổ chức thực
thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN. Thu
thập dữ liệu thứ cấp về các hoạt động tổ chức thực thi chính sách và kết quả tổ chức
thực thi chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN
giai đoạn 2011-2014.
Bước 3: Phân tích thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nơng nghiệp, nông thôn của NHNN.
Bước 4: Đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu về tổ chức chính sách tín
dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn của NHNN và chỉ rõ nguyên nhân
của các điểm yếu.
Bước 5: Đề xuất các giải pháp hồn thiện tổ chức thực thi chính sách tín
dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp, nơng thơn của NHNN đến năm 2020.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn được chia làm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nơng nghiệp, nông thôn của ngân hàng trung ương.
Chương 2: Phân tích thực trạng tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện tổ chức thực thi chính sách tín dụng phục vụ
phát triển nông nghiệp, nông thôn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
7
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC THỰC THI CHÍNH SÁCH
TÍN DỤNG PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN NƠNG NGHIỆP
NƠNG THƠN CỦA NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG
1.1. Nông nghiệp, nông thôn và tín dụng phục vụ phát triển nơng nghiệp,
nơng thơn
1.1.1. Nơng nghiệp, nông thôn
1.1.1.1. Khái niệm nông nghiệp
Là phân ngành trong hệ thống ngành kinh tế quốc dân, bao gồm các lĩnh vực
nông, lâm, diêm nghiệp và thủy sản.
Nông nghiệp là ngành sản xuất vật chất cơ bản của xã hội, sử dụng đất đai để
trồng trọt và chăn nuôi, khai thác cây trồng và vật nuôi làm tư liệu và nguyên liệu
lao động chủ yếu để tạo ra lương thực thực phẩm và một số nguyên liệu cho công
nghiệp. Nông nghiệp theo nghĩa hẹp là ngành sản xuất ra của cải vật chất mà con
người phải dựa vào quy luật sinh trưởng của cây trồng, vật nuôi để tạo ra sản phẩm
như lương thực, thực phẩm... để thoả mãn các nhu cầu của mình. Nơng nghiệp theo
nghĩa rộng cịn bao gồm cả lâm nghiệp, ngư nghiệp.
Như vậy, nông nghiệp là ngành sản xuất phụ thuộc rất nhiều vào tự nhiên.
Những điều kiện tự nhiên như đất đai, nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, bức xạ mặt
trời... trực tiếp ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng cây trồng vật nuôi. Nông nghiệp
cũng là ngành sản xuất có năng suất lao động thấp, vì đây là ngành sản xuất phụ
thuộc rất nhiều vào tự nhiên; là ngành sản xuất mà việc ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ gặp rất nhiều khó khăn. Ngồi ra sản xuất nơng nghiệp thường gắn liền
với những phương pháp canh tác, lề thói, tập quán... đã có từ hàng nghìn năm nay.
Ở các nước nghèo, nông nghiệp thường chiếm tỷ trọng rất lớn trong GDP và thu hút
một bộ phận quan trọng lao động xã hội.
Luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế
