(Luận Văn Thạc Sĩ) Kế Toán Hoạt Động Thu, Chi Tại Trung Tâm Tim Mạch - Bve.pdf

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI
-------------------------

PHẠM THỊ THU HƢỜNG

KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI TRUNG
TÂM TIM MẠCH – BỆNH VIỆN E

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Hà Nội, Năm 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI
-------------------------

PHẠM THỊ THU HƢỜNG

KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI TRUNG
TÂM TIM MẠCH – BỆNH VIỆN E

Chuyên ngành: Kế toán
Mã số: 8 34 03 01

LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:

PGS.TS. Trần Thị Hồng Mai

Hà Nội, Năm 2020


i

LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học của riêng bản thân
tôi. Các tài liệu đƣợc sử dụng để phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và
đã đƣợc cơng bố theo đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn là do
tơi tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tế.
Học viên

Phạm Thị Thu Hƣờng


ii

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành bài luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, tơi cịn nhận
đƣợc sự giúp đỡ nhiệt tình của các anh, chị thuộc các bộ phận Tài chính kế tốn, bộ
phận Tổ chức cán bộ, bộ phận Kế hoạch tổng hợp của Trung tâm Tim mạch - BVE,
các thầy cô giáo trong khoa sau đại học và nhà trƣờng cùng toàn thể các bạn.
Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc nhất tới PGS.TS.
Trần Thị Hồng Mai, cô đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ và hƣớng dẫn cho tôi kể từ khi
tôi nhận đƣợc đề tài cho đến khi hồn thành bài luận văn này.
Tơi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành của mình tới các anh, chị thuộc các bộ
phận Tài chính kế tốn, bộ phận Tổ chức cán bộ, bộ phận Kế hoạch tổng hợp của
Trung tâm Tim mạch - BVE đã tạo điều kiện cho tơi đƣợc học hỏi và tìm hiểu để tơi

có thể hồn thành tốt bài luận văn của mình.
Trong q trình làm luận văn tốt nghiệp, tuy khơng nhận đƣợc những hƣớng dẫn
trực tiếp từ tất cả các thầy cô trong khoa và nhà trƣờng, nhƣng qua những học phần trên
lớp trong gần 2 năm vừa qua là hành trang quý báu và sự tạo điều kiện về mọi mặt từ
phía nhà trƣờng. Tơi xin trân trọng cảm ơn!
Dù đã rất cố gắng, xong bài luận văn của tôi khơng tránh khỏi những thiếu sót.
Rất mong nhận đƣợc sự góp ý tận tình của các thầy cơ cùng tồn thể các bạn.
Xin chân thành cảm ơn!


iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ........................................................................ vi
DANH MỤC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU.................................................................. vii
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài ...............................................................2
3. Mục tiêu nghiên cứu..............................................................................................5
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................5
5. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................5
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu ........................................7
7. Kết cấu luận văn ....................................................................................................7
CHƢƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI
TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÔNG LẬP.....................................8
1.1. Những vấn đề chung về đơn vị sự nghiệp y tế công lập ..................................8

1.1.1. Khái niệm cơ bản ..........................................................................................8
1.1.2. Đặc điểm và phân loại đơn vị sự nghiệp y tế công lập .................................9
1.1.3. Cơ chế tự chủ trong đơn vị sự nghiệp y tế cơng lập ...................................12
1.1.4. Quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp y tế công lập .............................15
1.2. Hoạt động thu, chi trong các đơn vị sự nghiệp y tế công lập .......................17
1.2.1. Nội dung thu, chi trong các đơn vị sự nghiệp y tế công lập .......................17
1.2.2 Phân phối kết quả hoạt động thu chi ...........................................................25
1.3. Kế toán hoạt động thu, chi ở các đơn vị sự nghiệp y tế cơng lập .................27
1.3.1. Cơ sở kế tốn ..............................................................................................27
1.3.2. Nội dung kế toán hoạt động thu, chi trong các đơn vị sự nghiệp y tế công
lập........................... ...................................................................................................29


iv

KẾT LUẬN CHƢƠNG I .......................................................................................47
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI TẠI
TRUNG TÂM TIM MẠCH - BỆNH VIỆN E .....................................................48
2.1. Tổng quan về Trung Tâm Tim Mach – BVE ................................................48
2.1.1. Đặc điểm tổ chức hoạt động và tổ chức quản lý của Trung Tâm Tim Mạch
- BVE.......... ..............................................................................................................48
2.1.2. Cơ chế hoạt động của Trung tâm Tim Mạch – BVE...................................52
2.1.3 Đặc điểm tổ chức cơng tác kế tốn tại Trung tâm Tim mạch – Bệnh viện
E…………………. ......................................................................................................55
2.2. Thực trạng hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim mạch – BVE.................57
2.2.1. Cơng tác lập dự tốn thu, chi .....................................................................57
2.2.2 Nội dung thu, chi tại Trung tâm Tim mạch – BVE ......................................57
2.2.3 Phân phối kết quả hoạt động thu chi ...........................................................66
2.3. Thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tại Trung Tâm Tim Mạch - BVE .66
2.3.1. Kế toán hoạt động thu tại Trung tâm..........................................................67

2.3.2. Kế toán hoạt động chi tại Trung tâm ..........................................................76
2.3.3 Phân phối kết quả hoạt động thu, chi tại Trung tâm ...................................88
2.4. Đánh giá thực trạng kế toán hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim mạch –
Bệnh Viện E .............................................................................................................89
2.4.1. Những kết quả đạt đƣợc ..............................................................................89
2.4.2. Những hạn chế còn tồn tại ..........................................................................91
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế còn tồn tại .............................................96
KẾT LUẬN CHƢƠNG II......................................................................................96
CHƢƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN KẾ TỐN HOẠT
ĐỘNG THU, CHI TẠI TRUNG TÂM TIM MẠCH – BỆNH VIỆN E ............97
3.1. Định Hƣớng phát triển của Trung tâm Tim mạch - BVE...........................97
3.2. Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại Trung tâm
Tim mạch - BVE ......................................................................................................99
3.2.1. Yêu cầu hoàn thiện ......................................................................................99


v

3.2.2. Nguyên tắc hoàn thiện ..............................................................................100
3.3. Một số giải pháp hồn thiện kế tốn hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim
mạch - BVE. ...........................................................................................................101
3.3.1. Hoàn thiện xác định nội dung hoạt động thu, chi ....................................101
3.3.2. Hoàn thiện xây dựng dự tốn hoạt động thu, chi .....................................102
3.3.3. Hồn thiện chứng từ kế tốn.....................................................................102
3.3.4. Hồn thiện tài khoản kế tốn sử dụng ......................................................106
3.3.5. Hồn thiện hệ thống sổ kế tốn ................................................................110
3.3.6. Hồn thiện hệ thống báo cáo kế tốn .......................................................113
3.3.7. Hồn thiện cơng tác kiểm tra, kiểm sốt kế tốn hoạt động thu, chi .......115
3.4. Điều kiện để thực hiện các giải pháp ............................................................115
KẾT LUẬN CHƢƠNG III ...................................................................................118

KẾT LUẬN ............................................................................................................119
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


vi

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT
BCQT
BCTC
BHTN
BHXH
BHYT
BIDV
BVE
BYT
CCDC
CP
CSSK
DT
DV
DVYT
ĐVSN
GTGT
HCSN
HĐ
KCB
KPCĐ
LCTTC

LCTTƢ
MLNS
NSNN
NVL
SNCL
SXKD
TK
TMCP
TNCN
TNDN
TS
TSCĐ
TSCĐHH
TSCĐVH
TTB
TTTM - BVE
VAT
XDCB

TỪ ĐẦY ĐỦ
Báo cáo quyết tốn
Báo cáo tài chính
Bảo hiểm thất nghiệp
Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm y tế
Ngân hàng TMCP Đầu tƣ Phát triển Việt Nam
Bệnh viện E
Bộ Y tế
Công cụ dụng cụ
Chi phí

Chăm sóc sức khỏe
Dự tốn
Dịch vụ
Dịch vụ y tế
Đơn vị sự nghiệp
Giá trị gia tăng
Hành chính sự nghiệp
Hợp đồng
Khám chữa bệnh
Kinh phí cơng đồn
Lệnh chi tiền thực chi
Lệnh chi tiền tạm ứng
Mục lục ngân sách
Ngân sách nhà nƣớc
Nguyên Vật liệu
Sự nghiệp công lập
Sản xuất kinh doanh
Tài khoản
Thƣơng mại cổ phần
Thu nhập cá nhân
Thu nhập doanh nghiệp
Tài sản
Tài sản cố định
Tài sản cố định hữu hình
Tài sản cố định Vơ hình
Trang thiết bị
Trung tâm Tim mạch - BVE
Thuế GTGT
Xây dựng cơ bản

vii

DANH MỤC HÌNH VÀ BẢNG BIỂU
Hình:
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của Trung tâm tim mạch – BVE.........51
Hình 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế tốn tại TTTM – Bệnh viên E ....................56
Hình 2.3: Sơ đồ Trình tự luân chuyển chứng từ ..................................................67
Hình 2.4: Sơ đồ các bƣớc thực hiện chu trình khám, điều trị ngoại trú ..............69
Hình 2.5: Sơ đồ các bƣớc thực hiện chu trình khám điều trị nội trú ...................70
Bảng biểu:
Bảng 2.1. Báo cáo cơ cấu số thu tại TTTM – BVE giai đoạn 2018 - 2019 ........60
Bảng 2.2. Báo cáo cơ cấu số chi tại TTTM – BVE giai đoạn 2018 – 2019 ........65
Bảng 2.3: Báo cáo kết quả hoạt động và tình hình trích lập các quỹ tại Trung tâm
Tim mạch năm 2019..................................................................................................89


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây với sự phát triển vƣợt bậc về y tế, Việt nam trở
thành một quốc gia đƣợc thế giới đánh giá cao là quốc gia có nền y học tiến tiến và
cũng có những đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nền y học thế giới.
Cùng với sự phát triển của ngành Y tế cả nƣớc nói chung thì Trung tâm Tim
mạch – Bệnh viện E trong những năm qua cũng đã đạt đƣợc những thành tựu trong
việc chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe cho nhân dân, là một trong những trung
tâm chuyên khoa tim mạch và lồng ngực hàng đầu của Việt Nam. Trung tâm Tim
mạch với kỹ thuật mổ nội soi tim mạch 3D: mang lại tính thẩm mỹ cao và an tồn
hơn cả kỹ thuật mổ phanh xƣơng ức truyền thống, kỹ thuật này là niềm tự hào của

nền y học Việt Nam.
Hiện nay Trung tâm tim mạch – BVE, là mô hình bệnh viện chun khoa hồn
chính điều trị các bệnh lý tim mạch và lồng ngực - Hoàn chỉnh từ thăm khám, điều
trị, phẫu thuật, chăm sóc theo dõi hậu phẫu. Với các dịch vụ y tế đƣợc mở rộng,
tăng cƣờng và phát triển, tỷ lệ ngƣời bệnh đƣợc chăm sóc y tế kịp thời, đồng bộ và
hiệu quả. Cơng tác quản lý, điều hành ngày càng đƣợc quan tâm và đề cao tình thần
trách nhiệm, y đức của ngƣời thầy thuốc đối với bệnh nhân, hiệu quả khám chữa
bệnh cho nhân dân luôn đƣợc đặt ra là nhiệm vụ hàng đầu của ban lãnh đạo và tập
thể ngƣời lao động trong Trung Tâm Tim Mạch – BVE.
Bên cạnh những tiến bộ và những thành tựu đã đạt đƣợc, Trung Tâm Tim
Mạch - BVE trong những năm qua cũng còn tồn tại một số khó khăn, bất cập. Chất
lƣợng các dịch vụ y tế đã phần nào đáp ứng nhu cầu nhƣng chƣa đa dạng và chƣa
đạt đƣợc quy chuẩn quốc tế. Nguồn nhân lực dồi dào nhƣng chƣa phát huy đƣợc hết
khả năng và thế mạnh; cơ sở vật chất, trang thiết bị mặc dù đã và đang đƣợc đầu tƣ
xây dựng và mua sắm mới, nhƣng chƣa hoàn chỉnh và đồng bộ, còn lạc hậu, hay
xảy ra hỏng hóc và lỗi kỹ thuật trong q trình sử dụng (điển hình nhƣ các máy điện
tim gắng sức, holter huyết áp, holter điện tim). Công tác quản lý, huy động và sử
dụng các nguồn tài chính của Trung Tâm Tim Mạch chƣa đạt hiệu quả cao và chƣa
đáp ứng đƣợc mục tiêu đề ra.


2

Để có thể thực hiện đƣợc các muc tiêu đề ra cho năm hiện tại và các năm tiếp
theo, đòi hỏi Trung tâm Tim mạch - BVE cần tập trung củng cố và hoàn thiện cơ sở
vật chất cũng nhƣ tăng cƣờng đào tạo và nâng cao chất lƣợng chuyên môn, năng lực
quản lý điều hành (chuyên môn y khoa và chuyên môn về khoa học, kỹ thuật trong
việc thực hiện chứng năng, nhiệm vụ cũng nhƣ việc điều hành quản lý kinh tế, tài
chính,…). Nêu cao tinh thần, trách nhiệm y đức cho đội ngũ cán bộ nhân viên. Tăng
cƣờng huy động các nguồn thu, sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả các nguồn lực tài

chính theo hƣớng tự chủ, công khai, minh bạch.
Quản lý hoạt động tài chính là một trong những yếu tố quyết định sự thành
công hay thất bại trong công tác quản lý của mỗi một chủ thể kinh tế nói chung và
đối với một đơn vị sự nghiệp y tế nói riêng. Để tăng cƣờng quản lý và sử dụng các
nguồn tài chính đúng mục đích, đạt hiệu quả cao, các đơn vị có thể sử dụng nhiều
cơng cụ khác nhau nhƣng một trong những cơng cụ hữu hiệu nhất là kế tốn. Cơng
tác quản lý tài chính, kế tốn tại Trung tâm đã đƣợc thiết lập nhiều năm nhƣng vẫn
tồn tại một số mặt hạn chế, thụ động, chƣa có tính thống nhất cao, một số nguồn
thu, khoản chi của đơn vị xây dựng chƣa khoa học và hợp lý dẫn đến hiện tƣợng
thất thốt nguồn thu, lãng phí nguồn chi, hạch tốn thiếu chính xác… Chính vì thế
cơng tác quản lý tài chính, kế tốn hoạt động thu, chi tại Trung Tâm Tim Mạch –
BVE, cần có sự chỉnh đốn và cải tổ để giúp cho việc khai thác quản lý các nguồn
thu và các nội dung chi của đơn vị đƣợc hiệu quả hơn nhằm hƣớng tới mục tiêu phát
triển bền vững và nâng cao thu nhập cho tập thể cán bộ, nhân viên trong đơn vị.
Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn nói trên tơi chọn đề tài “Kế toán hoạt động
thu, chi tại Trung Tâm Tim Mạch - BVE” làm đề tài nghiên cứu nhằm hồn thiện
kế tốn hoạt động thu, chi tại Trung Tâm Tim Mạch - BVE.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài
Đã có rất nhiều cơng trình nghiên cứu về kế tốn hoạt động thu, chi trong các
đơn vị HCSN. Đó là những tài liệu khoa học vừa có giá trị làm sáng tỏ và củng cố
thêm cho cơ sở lý luận và mang lại những ý nghĩa thực tiện quan trọng. Mặc dù các
đề tài đều đã khái quát đƣợc nội dung cơ bản liên quan đến kế toán thu, chi tại đơn
vị SNCL nhƣng nhìn chung vẫn cịn bộc lộ một số điểm yếu, thiếu tính khách quan
trong việc đề xuất các giải pháp. Do vậy giá trị thực tiễn của các đề tài nghiên cứu


3

cịn thấp. Tác giả đã tìm hiểu một số nghiên cứu trƣớc đây và có một số nhận xét
nhƣ sau:

Luận văn “Kế toán hoạt động thu, chi dịch vụ đào tạo tại các trường đại học
công lập trên địa bàn Hà Nội” của Nguyễn Thị Hằng năm 2015. Luận văn đã khái
quát đƣợc những vấn đề lý luận, thực trạng kế toán hoạt động thu chi tại các trƣờng
đại học cơng lập trên địa bàn Hà Nội, từ đó đƣa ra đƣợc yêu cầu của việc hoàn
thiện. Tuy nhiên đề tài mới chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động đào tạo liên kết chƣa
mở rộng nghiên cứu các dịch vụ đào tạo khác. Giải pháp cịn mang tính định hƣớng.
Luận văn: “Kế toán hoạt động thu chi tại các đơn vị thuộc Sở Tài nguyên và
môi trường tỉnh Quảng Ngãi” của Ngô Thị Tâm (Trƣờng đại học Thƣơng Mại,
2016), tác giả nghiên cứu về kế toán hoạt động thu, chi tại ba đơn vị là Trung tâm
công nghệ thông tin tài nguyên – môi trƣờng, Trung tâm phát triển quỹ đất, Trung
tâm trắc địa và quan trắc môi trƣờng. Qua bài viết của tác giả, cho thấy nội dung
nêu thực trạng, đáng giá, phân tích thực trạng tại các đơn vị khảo sát cịn mang tính
chung chung, chƣa nêu đƣợc chi tiết và cụ thể vấn đề cần nghiên cứu, cũng nhƣ
chƣa đƣa ra đƣợc các giải pháp hoàn thiện cụ thể cho vấn đề nghiên cứu.
Luận văn “Kế toán hoạt động thu, chi tại Viện hàn lâm khoa học xã hội Việt
Nam” của Lê Thị Thu Thủy (Trƣờng Đại Học Thƣơng Mại năm 2016). Luận văn đã
trình bày và làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cơ bản về đặc điểm hoạt động của các
ĐVSN công lập và chính sách kế tốn áp dụng tại các đơn vị hoạt động theo mơ
hình này. Đồng thời thơng qua các phƣơng pháp nghiên cứu luận văn làm sáng tỏ
những vấn đề về kế toán hoạt động thu, chi và các đánh giá khách quan ƣu, nhƣợc
điểm tại đơn vị khảo sát. Tuy nhiên phạm vi đề tài nghiên cứu khá rộng nên các vấn
đề tác giả đƣa ra chƣa phải đã bao hàm hết những nội dung cần nghiên cứu.
Luận văn “Kế toán hoạt động thu, chi tại các trường cao đẳng công lập trên
địa bàn tỉnh Hải Dương” của Đỗ Thị Hải Yến (2016). Tác giả đã sử dụng phƣơng
pháp thống kê nhƣ điều tra, so sánh, tổng hợp, phân tích để đánh giá thực trạng kế
tốn hoạt động thu chi tại các trƣờng cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Hải
Dƣơng. Luận văn đã khá thành công khi đƣa ra các giải pháp hoàn thiện về nội
dung, chính sách quản lý và tổ chức cơng tác kế tốn hoạt động thu chi tại các
trƣờng cao đẳng cơng lập trên địa bàn tỉnh Hải Dƣơng. Tuy nhiên, do phạm vi

4

nghiên cứu của đề tài nên trong luận văn mới chỉ đƣa ra thực trạng hoạt động thu
chi tại các trƣờng cao đẳng công lập trên địa bàn tỉnh Hải Dƣơng, chứ chƣa đi sâu
vào nghiên cứu hoạt động thu chi tại các trƣờng đại học sƣ phạm. Còn hạn chế về
mặt quy mơ và tính đa dạng về chọn mẫu.
Luận văn thạc sĩ: “Kế toán hoạt động thu, chi tại bệnh viện đa khoa Hà
Tĩnh” của Nguyễn Hữu Hiệp năm 2017. Luận văn đã trình bày đƣợc khái quát
chung về kế tốn thu, chi trong ĐVSN cơng lập, đồng thời mơ tả đƣợc thực trạng kế
tốn hoạt động thu, chi của bệnh viện đa khoa tỉnh, từ đó đánh giá những ƣu điểm,
tồn tại và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Tuy nhiên phần đề xuất hoàn thiện tác giả
cịn viết chung chung, cịn có thiếu sót là chƣa đóng góp khoa học về tài khoản và
hệ thống báo cáo kế toán.

Luận văn “Kế toán hoạt động thu, chi tại các viện nghiên cứu trực thuộc Bộ
Tài nguyên Môi trường” của Trần Thị Lan (2018), Trƣờng Đại học Thƣơng Mại.
Luận văn khái quát hóa những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán thu, chi tại các đơn
vị sự nghiệp có thu, gồm: Nội dung hoạt động thu, chi yêu cầu và quy trình quản lý
thu, chi. Đặc biệt tác giả đã phân tích khái quát nội dung kế toán thu, chi và quyết
toán thu chi cũng nhƣ nội dung khảo sát thực trạng kế toán của đơn vị khảo sát
tƣơng đối rõ ràng, chi tiết nhƣng bên cạnh những điểm đạt đƣợc, luận vân của tác
giả còn có những hạn chế là chƣa làm rõ đƣợc đặc thù hoạt động của các Viện
nghiên cứu thuộc Bộ Tài ngun và Mơi trƣờng chi phối đến kế tốn hoạt động thu,
chi tại các viện nhƣ thế nào; sự khác biệt về đặc thù hoạt động thu, chi theo từng
loại hoạt động (thu, chi sự nghiệp; thu, chi hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch
vụ;...) giữa các Viện nhƣ thế nào.
Luận văn “Kế toán hoạt động thu, chi tại Viện Sức khỏe nghề nghiệp và môi
trường” của Trần Thu Hiền (2019), Trƣờng Đại học Thƣơng Mại. Luận văn khái
quát hóa vấn đề lý luận cơ bản về nội dung hoạt động thu, chi và về kế toán hoạt

động thu, chi nhƣng ở mực độ sơ sài, chƣa chi tiết. Về thực trạng không đề cấp
nhiều đến nội dung củ thể về từng hoạt động thu, chi của đơn vị nên khi thảm khảo
luận văn ngƣời đọc khó liên tƣởng đƣợc sự chi phối giữ nội dung hoạt động thu, chi
đến việc vận dụng kế tốn hoạt đơng thu, chi ở đơn vị.


5

Nhìn chung các đề tài đã nêu ở trên đều góp phần cụ thể hóa những vấn đề lý
luận cơ bản, phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động thu, chi ở từng đơn vị. Trên cơ
sở đó các luận văn cũng đã đề ra một số giải pháp hoàn thiện chế độ kế tốn nhà nƣớc
Việt Nam nói chung chế độ kế tốn HCSN nói riêng và đặc biệt có ý nghĩa thực tiễn,
quan trọng đối với đơn vị đƣợc khảo sát. Tuy nhiên đây chủ yếu là những cơng trình
nghiên cứu tại đơn vị HCSN áp dụng QĐ19/2016, hơn nữa việc vận dụng chế độ kế
tốn theo thơng tƣ 107/2017 đối với các đơn vị hành chính là một sự đổi mới và có
nhiều điểm khác biệt nên đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp nói chung và các
đơn vị sự nghiệp y tế nói riêng cịn tồn tại những khó khăn và vƣớng mắc nhất định.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Về mặt lý luận, luận văn hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản
của kế toán hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim mạch – BVE.
Về mặt thực tiễn, luận văn nghiên cứu, phân tích, đánh giá thực trạng kế toán
hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim mạch – BVE, từ đó đề xuất một số giải pháp
nhằm hồn thiện kế toán hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim mạch – BVE trong
thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu kế toán hoạt động thu, chi tại Trung
tâm Tim mạch – BVE.
Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Đề tài nghiên cứu những vấn đề có liên quan đến kế tốn hoạt
đơng thu chi tại Trung tâm Tim mạch – BVE.

Về thời gian: Nghiên cứu trên cơ sở các dữ liệu của những năm 2018, 2019.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Tác giả tiến hành thu thập các thông tin, dữ liệu sơ cấp và thứ cấp về từng nội
dung liên quan trực tiếp đến công tác kế toán hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim
mạch – BVE cũng nhƣ các nhân tố về đặc điểm tác động, chi phối đến các hoạt
động đó. Các phƣơng pháp đƣợc sử dụng để thu thập dữ liệu phục vụ cho công tác
nghiên cứu, bao gồm:


6

Phƣơng pháp phỏng vấn: Ở phƣơng pháp này tác giả sẽ tiến hành thu thập các
thơng tin có liên quan đến cơng tác kế tốn tại đơn vị đƣợc khảo sát và đối tƣợng
đƣợc phỏng vấn là cán bộ trực tiếp làm cơng tác kế tốn gồm kế tốn trƣởng và các
nhân viên kế toán tại đơn vị. Các câu hỏi đƣợc đƣa ra có liên quan đến cơng tác kế
tốn tại đơn vị khảo sát, qua đó nhận biết đƣợc thực trạng, phát hiện đƣợc những
hạn chế tồn tại trong cơng tác kế tốn tại đơn vị khảo sát. Thông tin tài liệu thu thập
đƣợc khi sử dụng phƣơng pháp này là các tài liệu sơ cấp (tài liệu gốc) mang tính
chính xác cao.
Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu: Phƣơng pháp này dùng để thu thập các
thông tin từ các tài liệu đƣợc nghiên cứu về từng nội dung liên quan đến cơng tác kế
tốn nhƣ các nhân tố về đặc điểm của các đơn vị sự nghiệp công lập, cơ chế quản lý
tài chính, nguồn tài chính đầu tƣ cho các đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó có
Trung tâm Tim mạch – BVE. Đề tài đã tiến hành thu thập các tài liệu, số liệu tại
Trung tâm Tim mạch – BVE. Trên cơ sở các tài liệu, số liệu thu thập đƣợc, sẽ tiến
hành chọn lọc, sử dụng những thông tin cần thiết phục vụ cho đề tài nghiên cứu.
Để thực hiện đƣợc phƣơng pháp này cần tổng hợp dữ liệu thứ cấp từ các
chứng từ sổ kế tốn và các báo cáo kế tốn có liên quan đến cơng tác kế tốn tại
Trung tâm Tim mạch – BVE. Việc áp dụng phƣơng pháp này sẽ nhằm phát hiện sự

tác động của các nhân tố từ môi trƣờng khách quan ảnh hƣởng đến hoạt động và
công tác kế toán của đơn vị.
Phƣơng pháp quan sát thực tế: Đây là phƣơng pháp thu thập thông tin thông
qua việc sử dụng các giác quan và các thiết bị hỗ trợ để ghi nhận các hiện tƣợng
hoặc hành vi của con ngƣời phục vụ cho công tác nghiên cứu một vấn đề khoa học.
Phƣơng pháp này thích hợp cho các tình huống khi các phƣơng pháp khác khơng
thu thập đƣợc các thơng tin chính xác hoặc khơng lấy đƣợc đầy đủ thơng tin. Mục
đích của việc quan sát này là khảo sát trực tiếp thực trạng kế toán hoạt động thu chi
tại Trung tâm Tim Mạch – BVE và so sánh với các kết quả của các phƣơng pháp
khác. Từ đó thu thập các thơng tin, dữ liệu chính xác cần thiết.
Tác giả tiến hành quan sát quá trình thực hiện kế toán hoạt động thu, chi tại
Trung tâm Tim mạch - BVE: Các quá trình luân chuyển chứng từ, việc sử dụng hệ
thống tài khoản, xem xét các báo cáo kế tốn, sổ kế tốn có liên quan. Kết quả của


7

phƣơng pháp là các biểu mẫu chứng từ và sổ sách kế tốn có liên quan đƣợc xem
xét và đánh giá, nhìn nhận trên quan điểm khoa học và thực tiễn.
5.2. Phương pháp xử lý dữ liệu
Dựa vào những thông tin, tài liệu kế toán thu thập đƣợc qua việc khảo sát tại
Trung tâm Tim Mạch - BVE, cũng nhƣ các quy định hiện hành sẽ tiến hành tổng
hợp, thống kê, so sánh, phân tích làm cơ sở cho việc đánh giá thực trạng, chỉ ra
những vấn đề còn tồn tại để đề ra giải pháp hoàn thiện phù hợp với mục tiêu đề tài
nghiên cứu.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Dựa vào kết quả nghiên cứu, về mặt khoa học luận văn đã góp phần quan trọng
trong việc hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về kế toán thu, chi tại các ĐVSN y tế
công lập theo quy định hiện hành. Bên cạnh đó luận văn cịn là tài liệu tham khảo phục
vụ công tác học tập, là cơ sở để phát triển các cơng trình nghiên cứu có liên quan trong

giai đoạn tới.
Về mặt thực tiễn: Trên cơ sở phân tích thực trạng kế tốn hoạt động thu, chi
tại TTTM - BVE, luận văn đã đƣa ra những giải pháp kiến nghị nhằm giải quyết
những hạn chế còn tồn tại qua đó phát huy tốt lợi thế nhằm nâng cao chất lƣợng
hoạt động của đơn vị, nâng cao tính tự chủ tự chịu trách nhiệm để hƣớng tới mục
tiêu chung là giảm bớt gánh nặng chi ngân sách nhà nƣớc cho lĩnh vực y tế.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, luận văn gồm 3 chƣơng với những nội dung sau:
Chƣơng 1: Lý luận chung về kế toán hoạt động thu, chi tại các đơn vị sự
nghiệp y tế cơng lập.
Chƣơng 2: Nghiên cứu thực trạng kế tốn hoạt động thu, chi tại Trung tâm
Tim Mạch - BVE.
Chƣơng 3: Giải pháp hồn thiện kế tốn hoạt động thu, chi tại Trung tâm Tim
Mạch - BVE.


8

CHƢƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN HOẠT ĐỘNG THU, CHI
TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ CÔNG LẬP

1.1. Những vấn đề chung về đơn vị sự nghiệp y tế công lập
1.1.1. Khái niệm cơ bản
Đơn vị sự nghiệp
Theo khoản 1 điều 9 của Luật Viên Chức số 58/2010/QH12 “Đơn vị sự nghiệp
công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nƣớc, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tƣ cách pháp
nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nƣớc” Cụ thể nhƣ trong các lĩnh
vực nhƣ giáo dục, đào tạo, y tế, nghiên cứu khoa học, văn hóa, thể dục thể thao, du
lịch, lao động - thƣơng binh và xã hội, thông tin truyền thông và các lĩnh vực sự

nghiệp khác đƣợc pháp luật quy định,...
Giáo trình Quản lý tài chính cơng, Học viện Tài chính (2016) xác định: “Đơn
vị sự nghiệp công lập là những đơn vị do Nhà nƣớc quyết đinh thành lập, có tƣ cách
pháp nhân, có tài khoản, con dấu riêng, thực hiện chức năng phục vụ quản lý nhà
nƣớc hoặc cung cấp sản phẩm, dịch vụ công trong các ngành, lĩnh vực theo quy
định của pháp luật nhƣ viện nghiên cứu, bệnh viện”.
Nhƣ vậy, các đơn vị sự nghiệp công lập do nhà nƣớc thành lập nhằm thực hiện
các hoạt động phục vụ quản lý nhà nƣớc trên các lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hóa,...
Đơn vị sự nghiệp y tế cơng lập
Đơn vị sự nghiệp y tế công lập là: “Tổ chức do cơ quan nhà nƣớc có thẩm
quyền thành lập và quản lý theo quy định của pháp luật, có tƣ cách pháp nhân, con
dấu, tài khoản và tổ chức bộ máy kế toán theo quy định của pháp luật về kế toán để
thực hiện nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công hoặc phục vụ quản lý nhà nƣớc trong các
lĩnh vực chuyên môn y tế nhƣ: Y tế dự phòng; khám bệnh, chữa bệnh; điều dƣỡng
và phục hồi chức năng; giám định y khoa, pháp y, pháp y tâm thần; y dƣợc cổ
truyền; kiểm nghiệm dƣợc, mỹ phẩm, trang thiết bị y tế; an toàn vệ sinh thực phẩm;
dân số - kế hoạch hóa gia đình; sức khỏe sinh sản; truyền thông giáo dục sức khỏe
(sau đây gọi tắt là đơn vị sự nghiệp y tế)”(Nghị định 85/2012/NĐ-CP của Chính
phủ ban hành ngày 15/10/2012). Đó có thể là các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế hoặc
các Sở Y tế các tỉnh, thành phố.


9

1.1.2. Đặc điểm và phân loại đơn vị sự nghiệp y tế công lập
* Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp y tế cơng lập
Do tính chất, đặc điểm hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập rất đa
dạng, phức tạp, phạm vi rộng và nguồn thu chủ yếu là từ nguồn kinh phí do nhà
nƣớc cấp phát. Xuất phát từ đặc điểm nguồn kinh phí bảo đảm sự hoạt động theo
chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị sự nghiệp công lập và yêu cầu tăng cƣờng quản

lý kinh tế tài chính của bản thân đơn vị, cơ quan chủ quản mà đơn vị sự nghiệp công
lập nói chung và đơn vị nghiệp y tế nói riêng có những đặc điểm chung nhƣ sau:
- Đƣợc thành lập bởi cơ quan có thẩm quyền của Nhà nƣớc, tổ chức chính trị,
tổ chức chính trị – xã hội theo trình tự, thủ tục pháp luật quy định; Hoạt động theo
ngun tắc phục vụ xã hội, khơng vì mục đích kiếm lời.
- Là bộ phận cấu thành trong tổ chức bộ máy của cơ quan nhà nƣớc, tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị – xã hội;
- Đơn vị sự nghiệp cơng lập phải có tƣ cách pháp nhân.
- Đơn vị sự nghiệp cơng lập có nhiệm vụ cung cấp dịch vụ công (cung cấp các
dịch vụ sự nghiệp công trong những lĩnh vực mà Nhà nƣớc chịu trách nhiệm cung
ứng chủ yếu cho nhân dân hoặc trong những lĩnh vực mà khu vực phi nhà nƣớc
khơng có khả năng đầu tƣ hoặc không quan tâm đầu tƣ), phục vụ quản lý nhà nƣớc.
Sản phẩm mang lại lợi ích chung có tính bền vững, ngắn bó với q trình tạo ra của
cải vật chất.
- Hoạt động của các đơn vị luôn gắn liền và bị chi phối bởi các chƣơng trình
phát triển kinh tế - xã hội của nhà nƣớc.
- Viên chức là lực lƣợng lao động chủ yếu trong đơn vị sự nghiệp công lâp,
bảo đảm cho việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ trong đơn vị.
Các đơn vị sự nghiệp công lập tuỳ theo từng lĩnh vực và khả năng của đơn vị
đƣợc:
- Quyết định mua sắm tài sản, đầu tƣ xây dựng cơ sở vật chất từ quỹ phát triển hoạt
động sự nghiệp, vốn huy động, theo quy hoạch đƣợc cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Tham gia đấu thầu các hoạt động dịch vụ phù hợp với lĩnh vực chuyên môn
của đơn vị.


10

- Sử dụng tài sản để liên doanh, liên kết hoặc góp vốn liên doanh với các tổ
chức, cá nhân trong và ngoài nƣớc để đầu tƣ xây dựng, mua sắm máy móc thiết bị

phục vụ hoạt động dịch vụ phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của đơn vị theo quy
định hiện hành.
Ngoài ra các đơn vị sự nghiệp y tế công lập tồn tại và phát triển mang ý nghĩa
quan trọng: Là những trung tâm khám, chữa bệnh, điều trị và nghiên cứu y khoa
nhằm mục tiêu nâng cao sức khỏe tồn dân, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cộng
đồng.
* Phân loại đơn vị sự nghiệp y tế cơng lập.
Theo mức độ tự chủ về tài chính
Theo khoản 1 điều 3 Nghị định 85/2012/NĐ-CP ngày 15/10/2012 cuả chính
phủ thì các đơn vị sự nghiệp y tế đƣợc đăng ký và phân loại theo 4 nhóm sau đây:
Nhóm 1: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm đƣợc tồn bộ kinh phí
hoạt động thƣờng xun và kinh phí đầu tƣ phát triển;
Nhóm 2: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm đƣợc toàn bộ kinh phí hoạt
động thƣờng xun;
Nhóm 3: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp tự bảo đảm một phần kinh phí hoạt động
thƣờng xuyên;
Nhóm 4: Đơn vị có nguồn thu sự nghiệp thấp hoặc khơng có nguồn thu, kinh
phí hoạt động thƣờng xuyên theo chức năng, nhiệm vụ đƣợc giao do ngân sách nhà
nƣớc bảo đảm toàn bộ.
Việc đăng ký, phân loại các đơn vị sự nghiệp y tế đƣợc ổn định trong thời gian
03 năm, sau thời hạn 03 năm sẽ xem xét phân loại lại cho phù hợp. Trƣờng hợp đơn
vị có biến động về nguồn thu hoặc nhiệm vụ chi làm thay đổi cơ bản mức tự bảo
đảm kinh phí hoạt động thƣờng xun thì đƣợc xem xét điều chỉnh việc phân loại
trƣớc thời hạn.
Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Nội vụ hƣớng dẫn việc đăng
ký, phân loại và điều chỉnh việc phân loại các đơn vị sự nghiệp y tế theo quy định
của nghị định này.
Theo khoản 1 điều 5 Nghị định 85/2012/NĐ-CP có quy định:

11

- Các đơn vị đơn vị thuộc nhóm 1 và nhóm 2 hàng năm xây dựng kế hoạch
hoạt động, gồm các chỉ tiêu, nhiệm vụ chuyên môn thuộc chức năng, nhiệm vụ
đƣợc giao và các chỉ tiêu, hoạt động dịch vụ, báo cáo cơ quan quản lý cấp trên để
đăng ký, làm cơ sở theo dõi, kiểm tra và giám sát việc thực hiện;
- Các đơn vị thuộc nhóm 3 và nhóm 4: Đơn vị xây dựng kế hoạch hoạt động,
gồm các chỉ tiêu, nhiệm vụ chuyên môn thuộc chức năng, nhiệm vụ đƣợc giao trên
cơ sở năng lực phục vụ, ngân sách đƣợc giao và nguồn thu sự nghiệp của đơn vị và
các chỉ tiêu, hoạt động dịch vụ (nếu có). Cơ quan quản lý cấp trên giao kế hoạch
hoạt động phần ngân sách và nguồn thu sự nghiệp, còn các hoạt động dịch vụ do
đơn vị tự xây dựng và đăng ký thực hiện.

* Theo cấp quản lý ngân sách: Các đơn vị sự nghiệp trong cùng một ngành
theo cùng một hệ thống dọc thì căn cứ vào cấp độ hoạt động các đơn vị sự nghiệp
đƣợc chia thành các đơn vị dự toán các cấp nhƣ sau:
- Đơn vị dự toán cấp I là đơn vị trực tiếp nhận dự tốn ngân sách năm do các
cấp chính quyền giao, phân bổ dự toán ngân sách cho đơn vị cấp dƣới, chịu trách
nhiệm trƣớc nhà nƣớc về tổ chức, thực hiện cơng tác kế tốn và quyết tốn ngân
sách của các đơn vị dự toán cấp dƣới trực thuộc. Đơn vị dự toán cấp I là đơn vị có
trách nhiệm quản lý kinh phí của tồn ngành và trực tiếp giải quyết các vấn đề có
liên quan đến kinh phí với cơ quan tài chính, thuộc đơn vị dự toán cấp I là các Bộ ở
Trung ƣơng, các Sở ở tỉnh, thành phố hoặc các Phòng ở cấp huyện, quận.
- Đơn vị dự toán cấp II là đơn vị nhận dự toán ngân sách của đơn vị dự toán
cấp I và phân bổ dự toán ngân sách cho đơn vị dự tốn cấp III, tổ chức thực hiện
cơng tác kế toán và quyết toán ngân sách của cấp mình và cơng tác kế tốn và quyết
tốn của đơn vị dự toán cấp dƣới. Đơn vị dự toán cấp II là các đơn vị trực thuộc đơn
vị dự toán cấp I và là đơn vị trung gian thực hiện các nhiệm vụ quản lý kinh phí nối
liền giữa đơn vị dự toán cấp I với các đơn vị dự toán cấp III.
- Đơn vị dự toán III là đơn vị trực tiếp sử dụng vốn ngân sách, nhận dự toán

ngân sách của đơn vị dự toán II hoặc cấp I, có trách nhiệm tổ chức, thực hiện cơng
tác kế tốn và quyết tốn ngân sách của đơn vị mình và đơn vị dự toán cấp cơ sở
trực tiếp chi tiêu kinh phí để thỏa mãn nhu cầu hoạt động của mình đồng thời thực