Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

UBND TỈNH THANH HÓA

TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC

TRẦN THỊ LÂN

QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN THIỆU HOÁ,
TỈNH THANH HOÁ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THANH HÓA, NĂM 2022



BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

UBND TỈNH

THANH HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC

TRẦN THỊ LÂN

QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN THIỆU HOÁ,
TỈNH THANH HOÁ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Thanh

THANH HÓA, NĂM 2022
Danh sách Hội đồng đánh giá luận văn Thạc sĩ khoa học

i


(Theo Quyết định số 2231/QĐ-ĐHHĐ ngày 4 tháng 10 năm 2022
của Hiệu trưởng Trường Đại học Hồng Đức)
Chức danh

Học hàm, học vị,

Cơ quan Công tác

Họ và tên

trong Hội
đồng
Chủ tịch

PGS.TS. Nguyễn Thị Hà Lan

Trường Đại học Hồng Đức

PGS.TS. Trịnh Thúy Giang

Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội

Phản biện 1

TS. Vũ Quang Hải

Học viện Khoa học Quân sự

Phản biện 2

TS. Cao Xuân Hải

Trường Đại học Hồng Đức

Ủy viên

TS. Lê Tuyết Mai

Trường Đại học Hồng Đức

Thư ký

Xác nhận của Người hướng dẫn
Học viên đã chỉnh sửa theo ý kiến của Hội đồng
Ngày 20 tháng 12 năm 2022

TS Nguyễn Thị Thanh

ii


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi.
Các số liệu và tài liệu trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu
này không trùng lặp với bất cứ cơng trình nào đã cơng bố trước đây.
Tơi xin chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.
Thanh Hóa, ngày tháng

năm 2022

Tác giả luận văn

Trần Thị Lân

iii


LỜI CẢM ƠN
Luận văn là kết quả của quá trình học tập và nghiên cứu ở Khoa Tâm lýGiáo dục, Trường Đại học Hồng Đức cùng với sự nỗ lực cố gắng của bản thân,
tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành đến:
Quý Thầy/Cô giáo Khoa Tâm lý - Giáo dục, Trường Đại học Hồng Đức đã
truyền đạt kiến thức, nhiệt tình giúp đỡ cho tơi trong q trình học tập.
Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc nhất gửi đến Cô giáo,
TS. Nguyễn Thị Thanh – người hướng dẫn khoa học đã dành nhiều thời gian
q báu để giúp đỡ tơi trong q trình nghiên cứu, hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn đến Ban giám hiệu, giáo viên các trường
tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá đã tạo điều kiện giúp đỡ tơi hồn

thành khóa học.
Cuối cùng tơi xin gửi tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã động viên giúp
đỡ tơi trong q trình thực hiện luận văn này./.
Xin gửi lời kính chúc sức khỏe và xin trân trọng cảm ơn!
Thanh Hóa, ngày tháng

năm 2022

Tác giả luận văn

Trần Thị Lân

iv


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................- 1 LỜI CẢM ƠN ................................................................................................. iv
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ........................................................... ix
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ x
DANH MỤC BIỂU ĐỒ .................................................................................. xi
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................... 3
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .............................................................. 3
5. Phạm vi nghiên cứu ....................................................................................... 4
6. Giả thuyết khoa học ...................................................................................... 4
7. Các phương pháp nghiên cứu........................................................................ 4
8. Đóng góp của đề tài....................................................................................... 5
9. Cấu trúc luận văn .......................................................................................... 6

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ
NHIỆM Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ....... 7
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu .................................................................... 7
1.1.1. Những nghiên cứu về đội ngũ Giáo viên chủ nhiệm .............................. 7
1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý đội ngũ Giáo viên chủ nhiệm ................. 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ............................................................ 10
1.2.1. Giáo viên chủ nhiệm ............................................................................... 10
1.2.2 .Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học ...................................... 11
1.2.3. Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học .......................... 12
1.3 Bối cảnh hiện nay và những yêu cầu đối với GVCN cấp tiểu học ........... 13
1.3.1. Bối cảnh hiện nay .................................................................................. 13
1.3.2. Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học .......................... 15
v


1.3.3. Năng lực của giáo viên chủ lớp ở trường tiên học ................................ 16
1.4. Quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học trong bối cảnh hiện
nay ................................................................................................................... 19
1.4.1. Lập quy hoạch đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học ..... 20
1.4.2. Đề xuất tuyển chọn giáo viên tiểu học .................................................. 22
1.4.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ........................... 22
1.4.4. Bố trí, phân cơng giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường tiểu học .............. 24
1.4.5. Kiểm tra, giám sát đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ............................ 25
1.5. Các yếu tổ ảnh hưởng đến quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở
trường tiểu học ................................................................................................ 27
1.5.1. Yếu tố chủ quan .................................................................................... 27
1.5.2. Yếu tố khách quan ................................................................................. 28
Tiểu kết Chương 1 ........................................................................................... 31
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ
NHIỆM Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN THIỆU HOÁ, TỈNH

THANH HOÁ TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ...................................... 32
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế, xã hội, giáo dục của huyện Thiệu Hóa, tỉnh
Thanh Hố ....................................................................................................... 32
2.1.1. Tình hình kinh tế, văn hóa xã hội của huyện Thiệu Hóa, tỉnh ................... 32
2.1.2. Khái quát về giáo dục đào tạo huyện Thiệu Hóa .................................. 33
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ..................................................................... 36
2.2.1. Mục đích kháo sát ................................................................................. 36
2.2.2. Nội dung kháo sát.................................................................................. 36
2.2.3. Đối tượng, địa bàn và thời gian in khảo sát thực trạng ......................... 37
2.2.4. Phương pháp khảo sát và cách tính tốn ............................................... 38
2.3. Thực trạng của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện
Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá ............................................................................. 38
2.3.1. Thực trạng về phẩm chất và năng lực của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở
các trường tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá. ................................. 38
vi


2.3.2. Thực trạng thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học Huyện Thiệu Hoá tỉnh Thanh Hoá ........................................ 41
2.4. Thực trạng việc quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học
huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá trong bối cảnh hiện nay ........................... 44
2.4.1. Thực trạng thục hiện quy hoạch đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ờ các trường
tiểu học huyện Thiệu Hoá, tinh Thanh Hoá .................................................... 44
2.4.2. Thực trạng thực hiện bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường
Tiểu học huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hố................................................... 48
2.4.3. Thực trạng việc thực hiện phân cơng, bố trí, sử dụng giáo viên chủ nhiệm
ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá ............................... 53
2.4.3.1. Thực trạng việc thực hiện phân công giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá .................................................... 53
2.4.3.2. Thực trạng việc bố trí, sư dụng giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu

học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá ........................................................... 55
2.4.4. Thực trạng mức độ ánh hưởng của các yếu tố đến quản lý đội ngũ giáo
viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hóa trong
bối cảnh hiện nay............................................................................................. 60
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học huyện Thiệu Hoá tỉnh Thanh Hoá trong bối cảnh hiện nay .. 61
2.5.1. Ưu điểm ................................................................................................. 61
2.5.2. Hạn chế.................................................................................................. 62
2.5.3. Nguyên nhân hạn chế ............................................................................ 63
Tiểu kết Chương 2 ........................................................................................... 65
Chương3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC HUYỆN THIỆU HÓA, TỈNH THANH
HÓA TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ...................................................... 66
3.1. Nguyên tắc đề xuất giải pháp ................................................................... 66
3.1.1. Nguyên tắc đam bảo tính mục tiêu........................................................ 66
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ....................................................... 66
vii


3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ........................................................ 67
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi .......................................................... 68
3.2. Đề xuất các biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh hiện nay ............... 68
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên về
tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và sự cần thiết phải nâng cao năng lực
của GVCN ....................................................................................................... 68
3.2.2. Phân công đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện
Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoả trong bối cảnh hiện nay ...................................... 71
3.2.3. Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện Thiệu
Hố tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh hiện nay ................................................. 73

3.2.4. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá công tác chủ nhiệm của đội ngũ giáo
viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học Huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá trong
bối cảnh hiện nay............................................................................................. 76
3.2.5. Đảm bảo các điều kiện cho đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện
Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá thực hiện bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ ..... 78
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............................................................. 80
3.4. Thăm dò sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất .............. 80
3.4.1. Mục tiêu khảo sát .................................................................................. 80
3.4.2. Nội dung, đối tượng khảo sát ................................................................ 80
3.4.3. Kết quả khảo sát .................................................................................... 81
Tiểu kết Chương 3 ........................................................................................... 85
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................................... 86
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 93
PHỤ LỤC ....................................................................................................... P1

viii


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

TT

Viết đầy đủ

Viết tắt

1.

CBQL

Cán bộ quản lí

2.

CMHS

Cha mẹ học sinh

3.

CNH, HĐH

Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

4.

GDPT

Giáo dục phổ thơng

5.

THCS

Trung học cơ sở

6.

CSVC

Cở sở vật chất

7.

GV

Giáo viên

8.

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

9.

GD

Giáo dục

10.

GD&ĐT

GD và đào tạo

11.

ĐNGV

Đội ngũ giáo viên

12.

HS

Học sinh

13.

TH

Tiểu học

14.

THPT

Trung học phổ thông

15.

UBND

Ủy ban nhân dân

ix


DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1 Mạng lưới giáo dục huyện Thiệu Hóa tính đến năm 2021 .............. 33
Bảng 2.2. Đội ngũ CB, GV ở huyện Thiệu Hóa tính đến năm 2021 .............. 34
Bảng 2.3. Thống kê kết quả giáo dục tiểu học năm học 2021-2022............... 35
Bảng 2.4. Đánh giá phấm chất, năng lực của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ... 39
Bảng 2.5. Đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm.......... 42
Bảng 2.6. Đánh giá việc quy hoạch giáo viên chủ nhiệm ............................... 46
Bảng 2.7. Đánh giá việc thực hiện bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm ............... 49
Bảng 2.8. Đánh giá việc thực hiện phân công giáo viên chủ nhiệm ............... 53
Bảng 2.9. Đánh giá việc bố trí, sử dụng giáo viên chủ nhiệm ........................ 56
Bảng 2.10. Đánh giá việc thực hiện kiểm tra, giám sát giáo viên chủ nhiệm. 57
Bảng 2.11. Đánh giá mức độ ảnh hướng của các yếu tố đến quản lý giáo viên
chủ nhiệm ở Trường Tiểu học ......................................................................... 60
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp .................. 81
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ..................... 82

x


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1: Tính cần thiết của các biện pháp ................................................ 82
Biều đồ 3.2: Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ............................. 83
Biểu đồ 3.3: Tương quan giữa tính cần thiết và khả thi của các biện pháp .... 84

xi


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong bối cảnh hiện nay, khi toàn Đảng, toàn dân ta đã và đang thực hiện
công cuộc đổi mới đất nước với mục tiêu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây

dựng một xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh. Điều đó đã được Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ XII khẳng định: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Trong đó đổi mới cơ chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên là khâu
then chốt”.
Luật Giáo dục năm 2005, Điều 14 (bổ sung, sửa đối năm 2009) đã khẳng
định: “Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục
đào tạo”. Đảng và Nhà nước đề cao vị trí, vai trị của độ ngũ nhà giáo, xã hội
luôn quan tâm và tôn vinh, đội ngũ nhà giáo. Chính vì vậy, nhiệm vụ cấp bách,
cần thiết của ngành GD nói chung và của các nhà trường nói riêng là việc quản
lý và phát triển đội ngũ giáo viên.
Trong các trường phố thơng, nguồn nhân lực đóng vai trò trực tiếp đối
với mọi hoạt động của nhà trường có vai trị hết sức quan trọng trong việc dạy
học, giáo dục và quản lý học sinh. Tác giả Đặng Quốc Bảo đã khẳng định:
“Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông là nhà quản lý không dấu đỏ”.
Ngồi ra ơng cịn cho rằng: Giáo viên chủ nhiệm lớp chính là linh hồn của lớp
học bởi vì họ là người thay mặt Hiệu trưởng quản lý toàn diện một lớp học;
giáo dục học sinh phát triển toàn diện; GVCN là người chịu trách nhiệm quản
lý và giáo dục, điều khiển và phối hợp mọi hoạt động của các thành viên trong
lớp cũng là người giữ mối quan hệ giữa lớp học với nhà trường, gia đình và xã
hội. Vậy có thể nói, GVCN lớp là cầu nối giữa các lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường.
Đối với cấp Tiểu học, đội ngũ giáo viên chủ nhiệm càng quan trọng hơn
vì ngồi việc làm cơng tác chủ nhiệm họ cịn đảm nhiệm giảng dạy tât cả các
mơn hoc. Chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường đạt cao hay thấp phụ
thuộc phần lớn vào kết quả giáo dục của từng GVCN đối với lớp mình phụ
1


trách. Công tác chủ nhiệm lớp là công việc quan trọng trong tổng thế các hoạt
động của trường tiểu học nhằm đưa chất lượng giáo dục toàn diện học sinh

được nâng cao. Vậy để có chất lượng, hiệu quả cao trong công tác giáo dục,
CBQL ở mỗi nhà trường cần phải quan tâm đển đội ngũ GVCN lớp, vì đây là
lực lượng chủ đạo trong công tác giáo dục của nhà trường. Việc xây dựng đội
ngũ GVCN lớp giỏi làm lực lượng nịng cốt và có ý nghĩa quyết định trong việc
thực hiện mục tiêu giáo dục của mỗi nhà trường.
Thực tế cho thấy trong các nhà trường tiểu học, bên cạnh các ưu điểm
vẫn cịn có những hạn chế nhất định. Đó là nhận thức của một số CBQL, giáo
viên về vai trò của hoạt động chủ nhiệm lớp có nơi, có lúc cịn phiến diện; cơng
tác quản lý, chỉ đạo hoạt động chủ nhiệm lớp của các cấp quản lý còn hạn chế;
cá biệt một số bộ phận giáo viên được phân công làm nhiệm vụ chủ nhiệm lớp
còn yếu về năng lực tổ chức và điều hành lớp chủ nhiệm; GVCN lớp chưa được
quan tâm đúng mực; việc phối hợp giữa các lực lượng trong và ngoài nhà
trường chưa chặt chẽ còn lỏng lẻo, chưa thực sự hỗ trợ tích cực cho cơng tác
chủ nhiệm lớp.
Ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa, đội ngũ CBQL
ở các nhà trường đã nhận thức được tầm quan trọng của đội ngũ GVCN lớp do
đó đã chú trọng đển việc tìm tịi các biện pháp nhằm quản lý lực lượng này.
Tuy nhiên các biện pháp đó mới chỉ dựa trên kinh nghiệm trong q trình cơng
tác của bản thân nên để đạt được kết quả khả thi còn hạn chế. Mặt khác để
nghiên cứu giáo dục bậc TH của huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã có rất
nhiều tác giả và đề tài nghiên cứu nhưng nghiên cứu chuyên sâu, đầy đủ về
quản lý đội ngũ GVCN trong bối cảnh hiện nay thì chưa có tác giả hay đề tài
nào nghiên cứu. Mặc dù trong thực tế, lãnh đạo phòng giáo dục và đào tạo đã
tổ chức đã tổ chức các cuộc hội thảo, chuyên đề nhằm nâng cao chất lượng,
hiệu quả trong giáo dục học sinh đối với đội ngũ GVCN lớp. Mặt khác, công
tác chủ nhiệm lớp ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hóa còn nhiều hạn chế là
do GVCN chưa được đào tạo, bồi dưỡng một cách đầy đủ, hệ thống để có những
năng lực cốt lõi đáp ứng dược yêu cầu của giáo dục hiện nay như: năng lực
2

chuyên môn nghiệp vụ; năng lực quản lý lớp học; năng lực giáo dục học sinh;...
Chính vì điều đó việc phát triển và quản lý đội ngũ GVCN ở các trường tiểu
học trong bối cảnh hiện nay là vấn đề cấp thiết, có ý nghĩa lâu dài và đảm bảo
sự vững chắc cho đội ngũ này.
Xuất phát từ các quan điếm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, từ việc
nghiên cứu lý luận cùng các kinh nghiệm làm công tác chủ nhiệm và quản lý
nhiều năm của bản thân trong nhà trường tiểu học, tác giả đã lựa chọn đề tài:
“Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện Thiệu
Hóa, tỉnh Thanh Hố trong bối cảnh hiện nay”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng đội giáo viên chủ
nhiệm ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá. Đề
tài đề xuất các biện pháp quản lý giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học
huyện Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh hiện nay nhằm góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện Thiệu Hố,
tỉnh Thanh Hóa.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để mục đích nghiên cứu đạt được kết quả như mong muốn, tác giả cần
thực hiện các nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học trong bối cảnh hiện nay.
- Đánh giá thực trạng việc quản lí giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu
học tại huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá trong bối cảnh hiện nay.
- Đề xuất các biện pháp quản lí giáo viên chủ nhiệm trường tiểu học tại
huyện Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hóa trong bối canh hiện nay.
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hoá,
tinh Thanh Hoá.

3


4.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học trên địa bàn
huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá trong bối cảnh hiện nay.
5. Phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn khách thể nghiên cứu
Nghiên cứu trên: 60 CBỌL (Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng, tổ trưởng, tổ
phó chun mơn); 190 giáo viên.
Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Nghiên cứu trên 10 Trường tiểu học trên
địa bàn huyện Thiệu Hố cụ thể là: TH Thiệu Cơng; TH Thiệu Long ; TH Thiệu
Nguyên; TH Thiệu Phú; TH Thị Trấn Vạn Hà; TH Thiệu Đô; TH Thiệu Trung;
TH Thiệu Vận; TH Thiệu Lý; TH Thiệu Viên.
6. Giả thuyết khoa học
Quản lý đội ngũ GVCN lớp ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hóa, tỉnh
Thanh Hóa trong bối cảnh hiện nay vẫn cịn nhiều hạn chế vì các GVCN chưa
nhận thức đúng vị trí, vai trị cơng tác chủ nhiệm trong việc phát triển giáo dục
toàn diện của nhà trường; chưa chủ động đề xuất các biện pháp xây dựng kế
hoạch, tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động công tác chủ
nhiệm cho GVCN dẫn đến kết quả công tác chủ nhiệm của GV chưa cao. Nếu
tìm được các biện pháp quản lí phù hợp để phát triển đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm ở trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay và thực hiện chúng một cách
đồng bộ, triệt để thì có thế phát triển đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu
học đáp ứng yêu cầu của xã hội, góp phần nâng cao cơng tác chủ nhiệm nói
riêng và chất lượng giáo dục tiểu học ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hố,
tỉnh Thanh Hố nói chung.
7. Các phương pháp nghiên cứu
7.1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận

Nghiên cứu tài liệu, văn kiện, nghị quyết, sách chuyên khảo, tham khảo
có liên quan đển công tác chủ nhiệm lớp, quản lý trường tiểu học và các tài liệu
khác có liên quan đền vấn đề nghiên cứu. Từ đó, tác giả tiến hành phân tích,
4


tổng hợp, hệ thống hóa tài liệu để xây dựng lý luận làm cơ sở trong quá trình
nghiên cứu.
7.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra: Sử dụng phiếu điều tra để tìm hiểu thực trạng việc
quản lý đội ngũ GVCN lớp ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh
Hoá.
- Phương pháp phỏng vấn: Để làm rõ nội dung nghiên cứu của luận văn,
tác giả phỏng vấn các khách thể nghiên cứu về các biện pháp quản lý đội ngũ
GVCN ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh
hiện nay.
- Phương pháp xin ý kiến chuyên gia: Tác giả đã tham kháo ý kiến của
các các đồng chí lãnh đạo chuyên viên Phòng giáo dục và đào tạo, các giáo viên
chủ nhiệm có kinh nghiệm...để có thêm thơng tin đảm bảo tính khách quan, tin
cậy cho kết quả việc nghiên cứu. Đặc biệt tác giả đã xin ý kiến đóng góp cho
những đề xuất các biện pháp nhằm quản lý có hiệu quả đội ngũ GVCN trong
bối cảnh hiện nay ở các trường tiểu học nơi được nghiên cứu.
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học
Trong quá trình điều tra thực trạng việc quản lý đội ngũ GVCN ở các
trường tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá trong bối cảnh hiện nay tác
giả đã xử lý các số liệu thu thập được dưới dạng: bảng số liệu, biểu đồ...
8. Đóng góp của đề tài
- Bổ sung hoàn thiện những vấn đề lý luận của đề tài, trên cơ sở làm rõ
tổng quan nghiên cứu vấn đề, các khái niệm cơ bản; đặc biệt đã xem xét vai trị
vị trí; u cầu về phẩm chất và năng lực của GVCN ở các trường tiểu học; cũng

như quản lý phát triển đội ngũ này trong bối cảnh hiện nay.
- Việc khảo sát toàn diện, đầy đủ thực trạng quản lý đội ngũ GVCN ở
các trường tiểu học trên địa bàn huyện Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hóa trong bối
cảnh hiện nay đã đem lại những đánh giá khách quan về đội ngũ, làm cơ sở
thực tiễn cho việc đề xuất các biện pháp của đề tài.

5


- Các giải pháp đề xuất của đề tài không chỉ có khả năng vận dụng vào
quản lý đội ngũ GVCN ở các trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay trên địa
bàn huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá mà cịn có thể vận dụng vào quản lý đội
ngũ GVCN ở các trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay trên địa bàn khác
- Luận văn là tài liệu tham khảo cho cán bộ quản lý các trường tiểu học ở
huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá và là tài liệu tham khảo trong công tác quản lý
đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay.
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài các phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và
phụ lục, luận văn dự kiến được tác giả trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các
trường tiểu học trong bối cảnh hiện nay.
Chương 2: Thực trạng quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường
tiểu học trên địa bàn huyện Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh hiện nay.
Chương 3: Biện pháp quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu
học trên địa bàn huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa trong bối cảnh hiện nay.

6


Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Những nghiên cứu về đội ngũ Giáo viên chủ nhiệm
Phát triển đội ngũ giáo viên là vấn đề đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh,
Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định:
“Nếu khơng có thầy giáo thì sẽ khơng có giáo dục”.
Muốn phát triển kinh tế xã hội thì việc đầu tiên phải xây dựng và thực
hiện tốt chiến lược phát triển toàn diện con người. Nguồn lực con người là sự
kết hợp hài hịa giữa trí lực, thể lực, nhân cách và kinh nghiệm sống. Vì vậy
trong nhiệm vụ phát triển nguồn nhân lực phải luôn đặt ra mục tiêu phát triển
con người. Có con người phát triển một cách đầy đủ và tồn diện thì sẽ có
nguồn nhân lực chất lượng cao.
Khi đề cập đến đội nguc giáo viên chủ nhiệm có rất nhiều tài liệu, cơng
trình nghiên cứu, đã tìm hiểu và phân tích, có thể kể đến một số cơng trình tiêu
biểu như:
Nghiên cứu của Nguyễn Thanh Bình (chủ biên), “Người giáo viên chủ
nhiệm lớp đóng nhiều vai trị: là người tư vấn, quản lí hành chính, là người giữ
gìn trật tự. Các giờ của giáo viên chủ nhiệm lớp thường bắt đầu trước giờ thứ
nhất hoặc sau giờ cuối cùng của mỗi buổi học và kéo dài khoản 20 đến 30 phút.
Công tác chủ nhiệm lớp là việc GVCN lớp thông báo kế hoạch nhà trường, nội
quy nề nếp lớp học, cơng việc hành chính lớp học, ổn định lớp học, tư vấn cho
học sinh, về quản lí công tác chủ nhiệm lớp, lãnh đạo các nhà trường xem đây
là trách nhiệm của giáo viên và là kĩ năng mềm của họ” [2].
Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Thi với biện pháp nâng cao năng lực
cho giáo viên chủ nhiệm lớp đó là đề tài “Quản lí giáo dục đạo đức cho học
sinh của giáo viên chủ nhiệm lớp trường THCS thành phố Hà Nội trong bối
cảnh đổi mới giáo dục” [37].
7

Khi nghiên cứu về năng lực giáo dục học sinh của GVCN, tác giả Nguyễn
Thúy Nga đã viết: “Giáo viên chủ nhiệm cần có năng lực tổ chức, đánh giá học
sinh bên cạnh đó cần có năng lực tổ chức các hoạt động giáo dục cho học sinh.
Sự ảnh hưởng của giáo viên chủ nhiệm đến học sinh trong lớp là rất lớn. Học sinh
học được rất nhiều từ hình ảnh của người giáo viên chủ nhiệm lớp. Đặc biệt các
em sẽ học được từ thầy cô cách ứng xử, cách giải quyết các vấn đề nảy sinh trong
cuộc sống. Kết quả nghiên cứu lý luận và thực trạng tác giả đã đưa ra một số biện
pháp nhằm nâng cao năng lực giáo dục học sinh cho GVCN” [24].
Luận án tiến sĩ của Phạm Minh Giản (2012) “Quản lý phát triển đội ngũ
giáo viên trung học phổ thơng các tính đồng bằng sống Cửu Long” cũng dựa
trên tiếp cận chuẩn hóa để nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội
ngũ giáo viên trung học cơ sở. Trên cơ sở đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên
trung học sơ sở và thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ
sở các tỉnh đồng bằng luận án đề xuất ra các giải pháp phù hợp, nhằm đáp ứng
yêu cầu giáo dục trung học cơ sở các tỉnh đồng bằng sống Cửu Long [12].
Luận án về "Xây dựng và sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán trong phát
triển nghề nghiệp giáo viên trung học cơ sở Thành phố Hà Nội" của tác giả
Nguyễn Hữu Độ (2015). Nội dung cơ bản của luận án cũng đề cập đển việc
"Xây dựng và sử dụng đội ngũ giáo viên cốt cán trong phát triển nghề nghiệp
giáo viên trung học cơ sở khu vực Thành phố Ha Nội” [11].
Như vậy, các nghiên cứu đều khẳng định công tác ĐNGV chủ nhiệm và
quản lý ĐNGV chủ nhiệm là lực lượng có vai trị quan trọng. Đển thời điểm
hiện nay, huyện Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hố chưa có cơng trình nào nghiên cứu
đi sâu vào quản lí đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở các trường tiểu học huyện
Thiệu Hố, tỉnh Thanh Hố trong bối cảnh hiện nay. Vì vậy, phần cơ sở lý luận
của đề tài cần được đi nghiên cứu sâu hơn, việc khảo sát thực tiễn quản lý đội
ngũ GVCN ở các trường tiểu học huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá đáp ứng
yêu câu đổi mới giáo dục nhằm đảm bào số lượng, chất lượng đội ngũ GV làm
công tác chủ nhiệm lớp trong bối cảnh hiện nay.

8


1.1.2. Những nghiên cứu về quản lý đội ngũ Giáo viên chủ nhiệm
Nghiên cứu về Quản lý hoạt động chuyên môn của Hiệu trưởng ở các
trường THPT huyện Chương Mỹ, Thành phố Hà Nội. Theo tác giả, trong hoạt
động quản lý của nhà trường thì việc quản lý chun mơn của giáo viên là
nhiệm vụ quan trọng nhất, vì nó quyết định trực tiếp đển chất lượng giáo dục
của nhà trường.
Lê Thị Thoa (2018), khi đánh giá thực trạng quản lí cơng tác chủ nhiệm
lớp của hiệu trưởng các trường tiểu học quận 12, thành phố Hồ Chí Minh đã
cho rằng HT các nhà trường trên địa bàn quận chưa có biện pháp quản lí
CTCNL một cách hiệu quả. Nhiều nội dung quản lí chưa được thực hiện hoặc
ít được thực hiện thường xuyên. Những nội dung khác được thực hiện nhưng
chưa có biện pháp cụ thể, dẫn đến chất lượng, hiệu quả khơng. Ngồi ra, các
nội dung quản lí khác cũng chưa thực sựmang lại hiệu quả nên CBQL và GVCN
đánh giá không cao [36].
Lê Giang Đông (2018) đã nghiên cứu một số biện pháp quản lí đội ngũ
giáo viên chủ nhiệm lớp của hiệu trưởng các trường trung học phổ thông huyện
An Phú, tỉnh An Giang trong bối cảnh đổi mới giáo dục hiện nay và cho rằng
quản lí đội ngũ GVCN là nhiệm vụ cốt lõi của HT trong quản lí nhà trường.
Trong thực tế, nếu HT thực hiện đồng bộ, linh hoạt các biện pháp được đề xuất
ở trên phù hợp với điều kiện thực tế của nhà trường thì chắc chắn cơng tác quản
lí đội ngũ GVCN của HT trường TH sẽ đạt hiệu quả tốt hơn, góp phần thực
hiện tốt mục tiêu giáo dục ở các trường TH huyện An Phú, tỉnh An Giang [11].
Nguyễn Thiều Uyên (2019) cho rằng đội ngũ GVCN ở các trường TH TP.
Việt Trì, tỉnh Phú Thọ có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, năng lực chun
mơn đạt ở mức độ khá. Trong thời gian qua, đội ngũ GVCN đã hoàn thành
nhiệm vụ dạy học và giáo dục của nhà trường TH; nhưng đứng trước yêu cầu
đổi mới giáo dục phổ thơng hiện nay, cịn bộc lộ những hạn chế, bất cập cần

tháo gỡ bằng các biện pháp quản lý phù hợp [23].

9


Nhiều nghiên cứu cho thấy, công tác quản lý chất lượng đội ngũ GV nói
chung, GVCN nói riêng đều dựa trên Chuẩn nghề nghiệp. Tạp chí Khoa học
GD, số 78 của tác giả Bùi Thanh Xuân, Nguyễn Dục Quang (2012), về công
tác giáo viên chủ nhiệm ở một số nước trên thế giới “ở Anh, Bỉ, Australia,
Canada, Chuấn nghề nghiệp đã được BGD&ĐT công bố. Các cơ quan quản lý
sẽ căn cứ vào đó để xây dựng chương trình đào tạo giáo viên các trường học
và giáo viên sẽ căn cứ vào đó để đưa ra chương trình bồi dưỡng và tự bồi
dưỡng nhằm nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu phát
triến ở các nước đó” [27,47].
......

.......

.....

.

..

Nói chung, các nghiên cứu đã đề cập đển việc phát triển đội ngũ giáo
viên nói chung, đội ngũ GVCN nói riêng; yêu cầu đối với GVCN trong hoạt
động dạy học - giáo dục. Một trong những đặc điểm nối bật là GVCN ở tiểu
học là phải dạy tất cả các môn, làm chủ được môn học (nội dung), thu hút được
học sinh tham gia học tập (phương pháp), đánh giá được việc học của học sinh
(mục tiêu) trong tiến trình phát triển nghề nghiệp. Hay nói một cách khác, việc

quản lý đội ngũ GVCN được những nhà quản lý giáo dục cũng như bản thân
nhà giáo tích cực thực hiện nhằm đáp ứng những yêu cầu của nghề nghiệp, yêu
cầu phát triến không ngừng của xã hội.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Giáo viên chủ nhiệm
Thuật ngữ “giáo viên chủ nhiệm” rất phổ biến đối với các trường học và
cũng rất gần gũi với người học, đặc biệt là ở cấp học tiểu học. Mặc dù vậy trong
các tài liệu, sách vở, từ điển người ta ít khi đề cập đến khái niệm giáo viên chủ
nhiệm mà chỉ thừa nhận nó như một khẩu ngữ.
Trong trường học thì lớp học là đơn vị cơ bản được thành lập để tổ chức
giảng dạy, giáo dục học sinh. Nhằm quản lí lớp học một cách chặt chẽ, nhà trường
đã chọn cử ra một trong những giáo viên đang giảng dạy để làm chủ nhiệm lớp.
Giáo viên chủ nhiệm lớp là những người được Hiệu trưởng lựa chọn từ
giáo viên có kinh nghiệm giáo dục, có uy tín với học sinh và được Hội đồng

10


nhà trường nhất trí phân cơng chủ nhiệm các lớp học để thực hiện mục tiêu giáo
dục học sinh.
Theo tác giả Hà Nhật Thăng: “Giáo viên chủ nhiệm là nhà giáo được giao
trách nhiệm tổ chức, quản lí, giáo dục một lớp học sinh ngoài những giờ lên
lớp của các giáo viên bộ môn trong các trường trung học phổ thông, trung học
chuyên nghiệp và dạy nghề” [34].
......

......

......

.....

Tác giả Phạm Viết Vượng lại cho rằng: “GVCN lớp là nhân vật chủ chốt,
là linh hồn của lớp, là người tập hợp dìu dắt, giáo dục HS phấn đấu trở thành
con ngoan trị giỏi, bạn tốt, cơng dân tốt và xây dựng một tập thể học sinh vững
mạnh.” [46]
Như vậy, giáo viên chủ nhiệm là thành viên của tập thể sư phạm và hội đồng
sư phạm, là người sẽ phải chịu trách nhiệm quản lí và giáo dục học sinh, là người
điều khiển và phối hợp các hoạt động của mỗi thành viên trong lớp cũng như tổ
chức các mối quan hệ giữa lớp học với nhà trường, gia đình và xã hội. Nói cách
khác, GVCN ở trường phổ thơng là người thay mặt Hiệu trưởng quản lí tồn diện
để đảm bảo chất lượng giáo dục của một lớp học.
1.2.2 .Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học
1.2.2.1 Đội ngũ
Đội ngũ có thể hiểu là tập hợp một số đơng người có cùng chức năng,
nhiệm vụ hoặc nghề nghiệp hợp thành và hoạt động trong một hệ thống.
Khái niệm đội ngũ đã được sử dụng một cách phổ biến trong lĩnh vực tổ
chức thuộc các lĩnh vực hoạt động khác nhau như: Đội ngũ tri thức hay Đội
ngũ văn, nghệ sĩ; Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; Đội ngũ y, bác sĩ…
Trong lĩnh vực giáo dục đào, thuật ngữ đội ngũ cũng đã được sử dụng để chỉ
những tập hợp người được phân biệt với nhau về chức năng trong hệ thống
GD&ĐT.
Theo từ điển Tiếng Việt: “Đội ngũ là tập hợp gồm một số đơng người
có cùng chức năng hoặc nghề nghiệp tập hợp thành một lực lượng” [44]. Còn
11


theo cách hiểu của thuật ngữ quân sự về đội ngũ “đó là một tổ chức gồm nhiều
người, tập hợp thành một lực lượng để chiến đấu hay bảo vệ.”
Như vậy, có thể thống nhất: Đội ngũ là một nhóm người được tổ chức và

tập hợp lại thành một lực lượng để thực hiện một hay nhiều chức năng, và cùng
có một mục đích nhất định.
1.2.2.2 Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học
Với cách tiếp cận đó, ta có thể hiểu đội ngũ giáo viên chủ nhiệm là tập
hợp các giáo viên làm chủ nhiệm lớp dưới sự phân công của hiệu trưởng, được
tổ chức thành một lực lượng hoạt động theo nội quy, quy định cụ thể, có kế
hoạch, cùng chung một nhiệm vụ làm cho công tác giáo dục, quản lý học snh
của GVCN, của nhà trường có hiệu quả, chất lượng hơn.
Theo Từ điển Giáo dục học định nghĩa: “Đội ngũ giáo viên là tập hợp
những người đảm nhận công tác giáo dục và dạy học có đủ tiêu chuẩn đạo đức,
chun mơn nghiệp vụ quy định” [18].
Như vậy, trong luận luận văn xác định: đội ngũ GVCN ở trường tiểu học
là tập hợp GV có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực, được hiệu trưởng
giao nhiệm vụ phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
quản lý và thực hiện các hoạt động giáo dục đã được xây dựng nhằm thúc đẩy
sự tiến bộ của tập thể lớp và của học sinh trong một lớp.
Tập hợp các giáo viên làm công tác chủ nhiệm ở trường tiểu học của nhà
trường chính là đội ngũ GVCN của trường tiểu học đó. Đội ngũ GVCN trường
tiểu học thực hiện công tác chủ nhiệm nhằm thực hiện tốt mục tiêu quản lý và
giáo dục học sinh theo yêu cầu cấp học.
1.2.3. Quản lý đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ở trường tiểu học
1.2.3.1 Quản lý
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về quản lý, đứng trên mọi góc độ tác
giả đưa ra một khái niệm khác nhau nhưng tựu chung có thể nhìn nhận khái
niệm quản lý như sau:
Quản lý là sự tác động có tổ chức, có tính hướng đích của chủ thể quản
lý lên đối tượng quản lý nhằm huy động, sử dụng hợp lý, có hiệu quả nhất các
tiềm năng, các cơ hội, các nguồn lực cơ bản như tài lực, vật lực, nhân lực…
12