Skkn vận dụng phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và môn ngữ văn nói riêng ở trường thpt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (186.69 KB, 18 trang )

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Để thực hiện có hiệu quả việc dạy học môn Ngữ văn
theo chương trình SGK mới, cần đổi mới phương pháp dạy học.
Định hương đổi mới phương pháp dạy và học đã được xác
định trong Nghị quyết Trung ương khoá VII và được cụ thể hoá
ở Luật giáo dục: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải
phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học
sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi
dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng
kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tư tưởng, tình cảm,
đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.
Có thể nói, cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng
tới hoạt động, học tập chủ động của học sinh, chống thói
quen học tập thụ động nhằm tạo ra những con người năng
động, sáng tạo có năng lực giải quyết vấn đề.
Văn học la mộtø hình thái ý thức xã hội góp phần rèn luyện kiền
thức, kĩ năng, thái độ văn hoá cho con người, đặc biệt là lứa tuổi học sinh. Để thực hiện
tốt chức năng của bộ môn, giáo viên giảng dạy mơn Ngữ văn cần phải nhận thức
sâu sắc mục tiêu, chương trình, nội dung, có kiến thức rộng,
sâu sắc, giải thích, phân tích những giá trị thể hiện trong
các bài của môn Ngữ văn ở trường trung học phổ thơng. Từ đó
1

Trần Ngọc Mười

skkn

Trường THPT Vinh Xn

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

chúng ta sẽ định hướng cho phương pháp giảng dạy tích cực
nhằm đem lại hiệu quả cao trong việc giảng dạy và giáo dục học
sinh.
Phương pháp dạy học tích cực có những dấu hiệu đặc
trưng sau:
1. Dạy học thông qua việc tổ chức các hoạt động học
tập của học sinh.
2. Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học.
3. Tăng cường hoạt động cá thể phối hợp với hoạt động
hợp tác.
4. Kết hợp đánh giá của thầy và tự đánh giá của trò.
Qua ba năm thực hiện chương trình thay SGK cũng đồng
thời áp dụng phương pháp dạy học tích cực, bản thôi tôi và
những đồng nghiệp khác đều nhận thấy những sự thay đổi
mạnh mẽ và bước đầu cũng đã mang lại sự hiệu quả tích
cực. Trong bài viết mang tính tổng kết này, tôi chỉ đề cập
đến một trong những đặc trưng cơ bản của phương pháp dạy
học tích cực đó là “tổ chức hoạt động nhóm” ( hoạt động
cá thể phối hợp với hoạt động hợp tác) trong dạy học Ngữ Văn
ở THPT.
II. NỘI DUNG:
2

Trần Ngọc Mười

skkn

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. Khái niệm:
Dạy học theo nhóm là hình thức dạy học đặt học sinh vào
môi trường học tập tích cực, trong đó học sinh được chia thành
các nhóm nhỏ (2,4,6 em) hoặc nhóm lớn một

cách thích

hợp. Trong nhóm, học sinh được thảo luận và hợp tác làm
việc với nhau. Dạy học theo nhóm, học sinh học tập thông qua
giao tiếp, trao đổi, tranh luận với nhau, chia sẻ và có cơ hội
để diễn đạt ý nghó của mình, tìm tòi và mở rộng suy nghó.
Còn giáo viên là người tổ chức các hoạt động, gợi mở,
hướng dẫn, kích thích và hỗ trợ học sinh bằng kinh nghiệm
giáo dục của mình.
Lớp học là môi trường giao tiếp giữa thầy - trò, tro ø-trò,
tạo nên mối quan hệ hợp
tác giữa

các

ca ù nhân trên con đường chiếm

lónh

nội

dung học tập. Thông qua thảo
luận, tranh luận trong tập thể, ý kiến cá nhân được bộc lộ,
khẳng định hay bác bỏ, qua
đó người học nâng mình lên một trình độ mới. Bài học vận
dụng được vốn hiểu biết và kinh nghiệm của mỗi học sinh
và cả lớp chứ không phải chỉ dụa trên vốn hiểu biết và
kinh nghiệm của người thầy.
3

Trần Ngọc Mười

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xn

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2. Tác dụng của việc dạy học theo hình thức hoạt
động nhóm:

- Hoạt động nhóm là một đặc điểm quan trọng, đó là
quá trình học sinh được tham gia một chuỗi các hoạt động học
tập dưới sự hướng dẫn của giáo viên, được khuyến khích để
trao đổi kinh nghiệm và được tạo ra cơ hội làm việc hợp tác
với người khác.
- Bằng cách nói ra những điều đang suy nghó, mỗi người
có thể nhận rõ trình độ hiểu biết của mình về vấn đề đã
nêu ra, thấy mình đã học hỏi được những gì.Với cách này,
bài học trở thành quá trình học hỏi lẫn nhau chứ không
phải chỉ là sự tiếp nhận thụ động từ giáo viên.
- Thông qua hoạt động thảo luận nhóm như vậy, học sinh
nắm vững, nhớ sâu kiến thức của bài học. Đồng thời giúp
các em rèn luyện và phát triển kỹ năng làm việc và giao
tiếp, tạo thói quen học hỏi lẫn nhau; phát huy vai trò, trách
nhiệm, tính tích cực trên cơ sở hợp tác. Có như vậy mới dần
xoá bỏ thói quen thụ động “ghi chép” của học sinh.
3. Những ưu điểm của phương pháp thảo luận nhóm:
- Giúp học sinh rèn luyện, phát triển kỹ năng làm việc
và giao tiếp, tạo điều kiện cho các em học hỏi lẫn nhau. Hoạt
4

Trần Ngọc Mười

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

động nhóm còn làm tăng hiệu quả,nhất là lúc phải giải
quyết những vấn đề gay cấn cần tới sự phối hợp của các cá
nhân để hoàn thành nhiệm vụ chung.
- Hình thức dạy học theo nhóm góp phần hình thành và
phát triển các mối quan hệ qua lại trong học sinh, tạo ra
không khí đoàn kết, giúp đỡ, tin tưởng lẫn nhau trong học
tập.
- Tổ chức dạy học theo nhóm giúp học sinh nhút nhát,
diễn đạt kém…có điều kiện rèn luyện, tập dượt để dần
dần khẳng định bản thân trong sự hấp dẫn của hoạt động
nhóm.
- Khi dạy học theo nhóm, giáo viên có dịp tận dụng các
kinh nghiệm, sự sáng tạo của học sinh trong học tập.
4. Những mặt hạn chế của phương pháp thảo luận
nhóm:
- Trong hoạt động nhóm chỉ có một số thành viên
khá, giỏi tham gia, những thành viên khác không tích cực, vì
vậy kết quả thảo luận phụ thuộc vào ý kiến của một
hoặc hai thành viên mà thôi.
- Các thành viên không lắng nghe ý kiến của nhau
nên khó đưa ra ý kiến thống nhaát.
5

Trần Ngọc Mười

skkn

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Một số thành viên không hứng thú hoạt động nhóm
nên dẫn tới nhóm hoạt động tự do, không hiệu quả.
- Một số thành viên xem đây là cơ hội thuận lợi để
làm việc riêng, nói chuyện
và đùa giỡn với nhau.
- Tốn thời gian và dễ “cháy giáo án”. Do đó giáo viên
phải quản lí chặt chẽ thời gian theo kế hoạch đã định.
5. Vai trò của giáo viên trong việc dạy học theo nhóm:
Để tổ chức hoạt động nhóm có hiệu quả còn phụ thuộc
nhiều vào giáo viên từ khâu chuẩn bị đến khi thực hiện
bài dạy. Vì vậy yêu cầu đặt ra đối với giáo viên như sau:
5.1. Lập kế hoạch bài dạy:
- Dự kiến:
+ Cách chia nhóm và chọn kiểu nhóm, số lượng nhóm.
+ Nhiệm vụ sẽ giao cho các nhóm hoạt động, các
nhóm giải quyết một nhiệm vụ hay mỗi nhóm giải quyết
một nhiệm vụ khác nhau.
+ Thời gian cho các hoạt động.
+ Thời gian cho các nhóm trình bày (nếu có).
+ Các tình huống có thể xảy ra và khả năng giải

quyết các vấn đề thảo luận của học sinh.
6

Trần Ngọc Mười

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xn

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Chuẩn bị kỹ các câu hỏi:
Cần chuẩn bị kỹ các câu hỏi, nhất là câu hỏi mở
nhằm khuyến khích học sinh suy nghó ở mức độ cao hơn và
sâu hơn.
- Chuẩn bị chu đáo đồ dùng và thiết bị dạy học.
Đặc biệt cần chuẩn bị các đồ dùng và phương tiện có
liên quan tới hoạt động nhóm như giấy khổ to, băng dính,
bút dạ, tranh ảnh…
5.2. Thực hiện kế hoạch bài học:
Khác với hoạt động dạy học trước đây, dạy học theo hình
thức chia nhóm, vai trò của giáo viên có sự thay đổi cơ bản:
- Thiết kế tạo môi trường cho phương pháp dạy học tích cực,
trong đó giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn các hoạt
động, gợi mở, khuyến khích và hỗ trợ việc học của học sinh

bằng kinh nghiệm của mình.
Thông qua việc tổ chức hoạt động nhóm, các kỹ năng
sư phạm mở rộng hớn, bao gồm các kỹ năng có liên quan
tới việc đưa ra các hình thức hoạt động, hướng dẫn, hỗ trợ
học sinh thực hiện , hoạt động và phát triển kỹ năng phản
ánh, trình bày được các quan điểm của mình.
- Quản lí, giám sát và giúp đỡ hoạt động nhóm.
7

Trần Ngọc Mười

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

+ Khi học sinh hoạt động nhóm, giáo viên quan sát, theo
dõi và kịp thời giúp đỡ các nhóm giải quyết vấn đề, trực
tiếp giải đáp thắc mắc khi có thắc mắc của nhóm.
+ Phát hiện các nhóm hoạt động chưa có hiệu quả để
kịp thời uốn nắn và điều chỉnh.
+ Động viên, khuyến khích và khen ngợi, nhằm tạo khơng khí
phấn khởi, giúp học sinh tự tin trong học tập.

- Xây dựng mối quan hệ thân thiện, hợp tác giữa thầy-trò,
trò-trò trong môi trường học tập tích cực và an toàn.
- Tiếp nhận thông tin phản hồi:
Trong quá trình dạy học theo nhóm, chúng ta có thể tiếp
nhận thông tin phản hồi trực tiếp từ nhóm hoặc đại diện
nhóm lên trình bày trước lớp. Thông qua những thông tin
này, ta có thể đánh giá được kết quả học tập của các em
và kịp thời uốn nắn, bổ sung kiến thức.
- Tổng kết, rút kinh nghiệm hoạt động nhóm: Tổng kết về
kỹ năng, thái độ làm việc, kết quả…

8

Trần Ngọc Mười

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Như vậy việc nhận ra vai trò của giáo viên trong tổ chức
hoạt động nhóm để từ đó giáo viên có sự chủ động trong
việc tìm cách tổ chức hoạt động nhóm một cách hiệu quả
nhất. Theo đó giáo viên cần nắm vững một số yêu cầu cơ

bản được trình bày dưới đây.
6. Nhóm, cơ cấu nhóm, cách chia nhóm và các kiểu
nhóm:
6.1. Nhóm: Là một tổ chức gồm khoảng từ 2 đến 10 em.
Nhóm không nên có số lượng lớn vì như vậy các thành
viên không có cơ hội để thể hiện ý kiến của mình và bạn
khó quản lí.
- Nhóm lớn: Khoảng 6 đdến 10 em. Với nhóm lớn các
thành viên có niềm tin lớn về kết quả làm việc, hiểu
nhiệm vụ nhanh chóng và rõ ràng hơn, thu hút được nhiều
kinh nghiệm hơn, nhưng cũng có hạn chế ở chỗ ít thành viên
có cơ hội thể hiện ý kiến của mình và việc ra quyết định
cũng châm hơn.
- Nhóm nhỏ: Khoảng 2-4 em. Nhóm nhỏ có nhiều hoạt
động linh hoạt và ra quyết định nhanh, giáo viên quản lí cũng
thuận lợi, nhưng với thể loại nhóm này lại tận dụng được ít
kinh nghiệm hơn nhóm lớn.
9

Trần Ngọc Mười

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.2. Cơ cấu nhóm: Trong nhóm gồm các thành phần:
- Trưởng nhóm: Quản lí, chỉ đạo, điều khiển hoạt động
nhóm.
- Thư kí nhóm: Ghi chép lại kết quả các công việc của
nhóm sau khi đạt được sự đồng tình của cả nhóm.
- Báo cáo viên: thay mặt nhóm trình bày kết quả công
việc của nhóm.
- Các thành viên khác ttrong nhóm có trách nhiệm tham
gia tích cực vào mọi hoạt động của nhóm.
- Việc phân công nhiệm vụ trong nhóm cần linh hoạt, các
em lần lượt thay nhau đóng vai các thành viên trên, nhưng
cũng không nhất thiết bao giờ nhóm cũng phải đầy đủ
các thành phần, tuy nhiên không thể thiếu trưởng nhóm.
6.3. Cách chia nhóm và các kiểu nhóm:
- Việc chia nhóm và chọn kiểu nhóm phải dựa trên các
yếu tố: mục tiêu bài giảng, nội dung, hình thức hoạt động,
điều kiện về môi trường và thiết bị dạy học. Sau đây là
một số cách chia nhóm và kiểu nhóm thường được sử dụng
trong dạy học.

Trần Ngọc Mười

10

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

cùng

trình

độ

hay

nhiều trình độ.
-Nhóm

hình

thành

ngẫu

nhiên.
3

Chỉ định

-Nhóm

cùng

trình

độ

hay

nhiều trinh độ.
-Nhóm hình thành có chủ
định.
4

Cặp đôi

-Nhóm

cùng

trinh

độ

hay

trình

độ

hay

thành

có

chỉ

nhiều trình độ.
5

Tình bạn

-Nhóm

cùng

nhiều trinh độ.
6

Cố định

-Nhóm

hình

định-nhóm nhiều trình độ hay
Trần Ngọc Mười

11

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

* Bước 3: Điều khiển, hỗ trợ

Các

các nhóm thảo luận

dưới sự điều khiển của

nhóm

và

nhận

thảo

luận

trưởng nhóm.
* Bước 4: Tổ chức báo cáo

Đại diện các nhóm báo

kết quả thực hiện

cáo kết quả thảo luận.
Các nhóm khác bổ sung.

Trần Ngọc Mười

12

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

* Bước 5: Giáo viên nhận xét
và kết luận
III. NHỮNG ƯU ĐIỂM VÀ HẠN CHẾ:
1. Ưu điểm:
a. đối với giáo viên:
- Khi tiến hành thảo luận nhóm, giáo viên và học sinh
cùng lúc có thể giải quyết được nhiều vấn đề mà nếu như
hoạt động cá nhân thì sẽ mất nhiều thời gian.
- Giáo viên có cơ hội gần gũi với học sinh hơn qua thời
gian hướng dẫn học sinh thảo luận. Giáo viên có thể nắm
bắt những khó khăn mà học sinh gặp phải và giáo viên
có thể giải quyết hiệu quả và kịp thời.

- Tạo ra sự cởi mở, thân thiện giữa giáo viên và học sinh.
- Giáo viên có cơ hội thể hiện kiến thức về thực tế của
mình khi giải đáp những thắc mắc của HS.

b. Đối với học sinh:
- Thích thú khi được quây quần bên nhau với các bạn.
- Thể hiện được năng lực bản thân.
- Bộc lộ được khả năng tổ chức, điều khiển, ghi chép…
Trần Ngọc Mười

13

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xn

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Giải quyết được nhiều vấn đề khó mà cá nhân khó
giải quyết được.
- Tạo sự đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau để vươn lên trong học
tập
2. Hạn chếÁ:
a. Đối với giáo viên
- Nếu giáo viên sử dụng nhóm một cách tuỳ tiện, không
có sự lựa chọn phù hợp thì sẽ thảo luận không hiệu quả.
- Nếu tổ chức không khoa học thì sẽ mất thời gian và có
thể bị “cháy giáo án”.
- Giáo viên dễ bị cuốn vào hoạt động của học sinh mà

quên nhắc nhở hết thời gian thảo luận của học sinh.
- Giáo viên có thể bị sa vào rườm rà với nội dung trả
lời dài dòng của một nhóm nào đó. Cho nên giáo viên
cần phải biết cắt ngang những câu trả lời dài dòng của
học sinh.
b. Đối với học sinh:
- Nhiều em học sinh yếu nên còn nhút nhát, tự ti nên
không tham gia thảo luận. Trong nhóm chỉ có một số em
làm việc.

Trần Ngọc Mười

14

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xuân

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

- Nhiều em nghịch ngợm xem đây là cơ hội tốt để đùa
giỡn, phá phách.
- Học sinh còn đùn đẩy chưa tự giác trong việc nhận trách
nhiệm của nhóm..
- Chưa mạnh dạn nêu những thắc mắc những vấn đề chưa

hiểu được nên câu trả lời của nhóm chưa có chất lượng
cao.
- Học sinh còn ngại đứng trước đám đông đặc biệt khi
đứng trước lớp để diễn tiểu phẩm nên chưa thể hiệnû hết
ý nghóa của bài học.
- Học sinh chưa tự giác khi giáo viên phân công nhiệm vụ
để chuẩn bị cho tiết học sau như chuẩn bị trang phục để
đóng vai, phân công vai để hoàn thành tiểu phẩm.
-Học sinh chưa vân dụng thực tế để trả lời những câu hỏi
khi được yêu cầu.
3. Hướng giải quyết:
- Trước hết giáo viên phải là người chủ động trong việc
đưa ra bất cứ phương pháp dạy học nào.
- Lựa chọn cơ hội tốt nhất có thể là tiết học đầu năm
để giới thiệu những phương pháp dạy học cần thiết trong
quá trình học bài mới. Từ đó giáo viên tạo cho học sinh sự
Trần Ngọc Mười

15

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xn

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

hình dung ban đầu và sẽ không bỡ ngỡ khi giáo viên yêu
cầu hay sử dụng một hình thức dạy học nào.
- Giáo viên phải dứt khoát ở mọi khâu. Từ việc quy định
thời gian đến khi chấm dứt

thời gian thảo luận. Vì thông thường học sinh hay yêu cầu
giáo viên để xin thêm ít thời gian nữa.
- Để tránh sự thụ động của một số em và nâng cao hiệu
quả thảo luận thì giáo viên luôn thay đổi học sinh làm báo
cáo viên để học sinh đó nhận thấy trách nhiệm của mình
và của nhóm mình.
- Có sự khuyến khích, khen ngợi, động viên cũng như phê
bình thậm chí là có những biện pháp cộng điểm hoặc trừ
điểm tuỳ thuộc vào quá trình làm việc và kết quả đem lại
là như thế nào.
IV. KẾT LUẬN:
Tổ chức dạy học theo nhóm là hình thức dạy học mớimột trong những hình thức thực hiện tốt nhất việc dạy học
phát huy tính tích cực và tương tác của học sinh. Với hình thức
này, học sinh được lôi cuốn vào các hoạt động học tập, tiếp
Trần Ngọc Mười

16

skkn
Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Trường THPT Vinh Xn

Skkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thptSkkn.van.dung.phuong.phap.thao.luan.nhom.trong.day.hoc.noi.chung.va.mon.ngu.van.noi.rieng.o.truong.thpt

Vận dụng phương pháp Thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và mơn Ngữ văn nói riêng ở trường THPT
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

thu kiến thức bằng chính khả năng của mình với sự tổ chức
hướng dẫn của giáo viên.
Tổ chức dạy học theo nhóm là một trong những hình
thức thực hiện tốt nhất việc dạy học phát huy tính tích cực
và tương tác của học sinh. Với hình thức này học sinh được
khuyến khích thảo luận và hợp tác với nhau, được trao đổi,
chia sẻ và có cơ hội để sử dụng phương pháp, kiến thức và
kỹ năng mà các em đã được lónh hội và rèn luyện. Bằng
cách đó, học sinh được hấp dẫn, lôi cuốn vào các hoạt
động học tập, thu lượm kiến thức bằng chính khả năng của
mình với sự giúp đỡ, hướng dẫn sư phạm của giáo viên.
Dạy học theo nhóm đòi hỏi người giáo viên phải chuẩn
bị kỹ lưỡng kế hoạch dạy học, lựa chọn những nội dung thực
sự phù hợp với hoạt động nhóm và thiết kế được các hoạt
động giúp các em lónh hội, khám phá kiến thức mới một
cách tốt nhất.
V. KIẾN NGHỊ:
- Sở GD-ĐT và nhàà trường cung cấp nhiều hơn những trang thiết
bị, đồ dùng dạy học cần thiết cho bộ môn Ngữ văn.

Trần Ngọc Mười

17

skkn

Skkn vận dụng phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học nói chung và môn ngữ văn nói riêng ở trường thpt

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về