XÂY DỰNG KHUNG ƯU TIÊN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN LÂM NGHIỆP VIỆT NAM pptx

XÂY DỰNG KHUNG ƯU TIÊN NGHIÊN CỨU
VÀ PHÁT TRIỂN LÂM NGHIỆP VIỆT NAM


HỘI THẢO






Tài liệu Đánh giá và Xếp hạng
cho LĨNH VỰC LÂM NGHIỆP









Hà Nội, tháng 07/2007

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
2

CHƯƠNG TRÌNH HỘI THẢO
Xếp hạng Lĩnh vực cơ hội ưu tiên nghiên cứu phát triển (ARDO)
đối với Lâm nghiệp

Ngày: 02/07/2007
Địa điểm: Phòng 201, Nhà B6, Bộ NN và PTNT, số 2 Ngọc Hà, Ba Đình, Hà Nội
Chủ trì: Ông Phạm Văn Mạch, P. Vụ trưởng Vụ KHCN
Ông Nguyễn Hoàng Nghĩa, Viện trưởng Viện Lâm nghiệp
Ông Keith Miligan, Điều phối viên Kỹ thuật Chương trình CARD
Thời gian Nội dung Người thực hiện
8.00 - 8.20 Đăng ký đại biểu Viện Lâm nghiệp và CARD
8.20 - 8.30 Giới thiệu đại biểu và Chương trình Ông Phạm Đức Chiến
8.30 - 8.45 Khai mạc Hội thảo Ông Phạm Văn Mạch
Ông Nguyễn Hoàng Nghĩa
8.45 - 9.45
- Hướng dẫn nội dung, phương pháp đánh giá và xác
định ưu tiên, tập trung vào đọc và sử dụng Bản Thông
tin và Bản Đánh giá thông tin
- Thảo luận chung

Ông Keith Miligan
9.45 - 10.00 Giải lao
10.00 - 12.00
Chia nhóm, thảo luận nhóm và từng đại biểu xếp hạng
các Lĩnh vực cơ hội nghiên cứu (ARDO) về:
1. Đánh giá Lợi ích tiềm năng.
2. Đánh giá Khả năng đạt được lợi ích tiềm năng
Đại biểu và người Điều khiển
nhóm
12.00 -13.00 Nghỉ trưa
13.00 -14.30
Thảo luận nhóm và từng đại biểu xếp hạng các ARDO
về:
3. Đánh giá Tiềm năng khoa học

4. Đánh giá Tiềm lực nghiên cứu
Đại biểu và người Điều khiển
nhóm
14.30 -15.00 Giải lao
15.00 - 15.30 Trình bày và giải thích kết quả xếp hạng ARDO Ông Keith Milligan
15.30 - 16.30
Chia đại biểu thành nhóm theo ARDO, đại biểu sắp xếp
thứ tự ưu tiên (loại cây/đối tượng) trong từng ARDO.
Tổng hợp và báo cáo kết quả xếp hạng
Đại biểu và Trưởng nhóm
16.30 - 17.00 Tổng kết Hội thảo. Những việc làm sau Hội thảo

Ông Phạm Văn Mạch
Ông Nguyễn Hoàng Nghĩa
Ông Keith Milligan



Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
3

MỤC TIÊU HỘI THẢO

• Đánh giá những ưu tiên quốc gia về Nghiên cứu & Phát triển (viết tắt là
R&D) Lâm nghiệp ở Việt Nam
• Xây dựng kế hoạch để xác định các ưu tiên và chiến lược thực hiện cho mỗi
Lĩnh vực Cơ hội Nghiên cứu Phát triển (viết tắt là ARDO) thông qua các
Hội thảo quốc gia

LÀM VIỆC THEO NHÓM

Tất cả các đại biểu sẽ ngồi chung trong một phòng lớn nhưng theo các nhóm đã
được lựa chọn trước. Công việc chủ yếu sẽ được thực hiện bởi các nhóm này.
Thành phần tham gia của các nhóm sẽ được thay đổi trong quá trình Hội thảo
khi thấy cần thiết.

Một số quy tắc cơ bản để làm việc theo nhóm có hiệu quả là:
• Công nhận ý kiến của mỗi người
đều có giá trị.
• Mọi người đều có trách nhiệm
- Đóng góp ý kiến
- Hiểu biết lẫn nhau
• Quy tắc 2:1: Khi góp ý với người khác: đưa ra ý kiến tích cực (tốt)
trước, sau đó mới nhận xét, bình luận
• Nghe một cách chủ động
• Sử dụng từ “và” thay cho từ “nhưng”
• Trình bày súc tích
• Sử dụng đúng thời lượng cho phép
• Tắt điệ
n thoại di động - chỉ sử dụng trong giờ giải lao

Đối với mỗi phần Hội thảo:
• Người được phân công có nhiệm vụ ghi chép đầy đủ
• Chú ý về thời gian

Đối với các vấn đề chưa được giải quyết: Nhiều vấn đề có thể phát sinh trong
quá trình Hội thảo mà không thể giải quyết ngay hoặc không thích hợp trong
thời gian này. Các vấn đề này nên được ghi lại vào mụ
c “Các vấn đề chưa được
giải quyết”.

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
4

GIỚI THIỆU ĐẠI BIỂU/NHỮNG ĐIỀU MONG MUỐN TẠI HỘI THẢO
[Mục đích để đại biểu biết thành viên của Hội thảo, họ đến từ đơn vị nào, kỹ
năng gì sẽ được thể hiện và những mong đợi chung từ Hội thảo]

Thảo luận nhóm

Đối với mỗi đại biểu:
• Giới thiệu về bản thân: tên, đơn vị công tác, nghề nghiệp/trách nhiệm,
mối quan tâm, kinh nghiệm
• Vấn đề mong mu
ốn tại Hội thảo
• Vấn đề không mong muốn tại Hội thảo
[2 phút dành cho mỗi đại biểu]

Đối với nhóm:
• Những mong muốn chung
• Mỗi nhóm ghi 3 thẻ những điều mong muốn từ Hội thảo và 3 thẻ
những điều không mong muốn

Báo cáo: một đại biểu trình bày tóm tắt nội dung viết trên các thẻ (thời gian: 2
phút /nhóm)

Người Hướng dẫn thu th
ập, tập hợp và dán thẻ lên bảng

[Báo cáo trình bày trên thẻ giúp nhìn thấy kết quả của từng nội dung thảo luận
và ghi lại công việc đã làm trong thảo luận để phát cho các đại biểu.]


Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
5

BỐI CẢNH CHIẾN LƯỢC VỀ NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN
LÂM NGHIỆP Ở VIỆT NAM
[Mục đích nhằm xây dựng hiểu biết chung về các vấn đề chính mà các linh
vực thuộc ngành Lâm nghiệpViệt Nam đang đối mặt để đưa ra phạm vi xác
định ưu tiên]

Thảo luận
• Vấn đề chính bên ngoài
(trong nước và quốc tế) có ảnh hưởng quan
trọng đối với tương lai của các lĩnh vực này là gì?
• Vấn đề chính bên trong
(nội tại) có ảnh hưởng quan trọng đối với tương
lai của các lĩnh vực này là gì?


Xác định vấn đề và mối quan hệ, sau đó ghi vào những thẻ có màu khác nhau

Một nửa Nhóm xem xét các vấn đề bên ngoài
, một nửa Nhóm xem xét các vấn
đề bên trong


GHI CHÚ:

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
6

PHƯƠNG PHÁP LUẬN VỀ ƯU TIÊN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN


NHỮNG NÉT CHÍNH CỦA PHƯƠNG PHÁP LUẬN
XÁC ĐỊNH ƯU TIÊN
1


GIỚI THIỆU

Mục tiêu chủ yếu của việc đánh giá ưu tiên Nghiên cứu & Phát triển (dưới đây
viết tắt là R&D) là xác định các chương trình nghiên cứu một cách rộng rãi. Các
chương trình này sẽ mang lại cho Việt Nam lợi ích lớn nhất từ việc đầu tư cho
R&D được Chính phủ Việt Nam và những người có liên quan chính đưa ra.

Xây dựng ưu tiên là vấn đề trọng tâm của R&D. Đây là một nhiệm v
ụ phức tạp,
nó cần được làm theo một khung có tính hệ thống để cho phép các kết quả thu
được sẽ hỗ trợ việc đưa ra quyết định về quản lý và phân bổ nguồn lực cho R&D
một cách công khai và minh bạch. Những R&D có ưu tiên lớn nhất chính là
những R&D mang lại giá trị cao nhất về kinh tế, xã hội và môi trường cho quốc
gia.

Kết quả lựa chọn là phải xác định được những Lĩnh V
ực Cơ Hội Nghiên cứu &
Phát triển nào (ARDO) được hỗ trợ hoặc ARDO nào không được hỗ trợ. Nếu

không xác định được các ưu tiên thì kết quả lựa chọn rất có thể sẽ không mang
lại lợi ích tối đa cho Việt Nam. Điều tệ nhất là các kết quả sẽ không phù hợp
hoặc không thu được ích lợi từ việc đầu tư.





1
CSIRO Australia đã áp dụng mô hình cơ bản mô tả trên đây ở các cấp khu vực và hợp tác. Mô hình này được sử
dụng trên 60 tổ chức nghiên cứu khác nhau thuộc Châu á, Úc, Niu-di-lân, Mỹ và Châu Âu. Khung phân tích khái
niệm dựa trên một công bố của Viện nghiên cứu Công nghiệp New York năm 1986, R N Foster, L H Linden, R L
Whiteley and A M Kantrow, Cải thiện lợi nhuận từ R&D-I, trong cuốn 'Biện pháp và tăng cường lợi ích từ R&D',
IRI, New York (Bản chính được xuất bản trong cuốn Quản lý nghiên cứu, tháng 1- 1985).


Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
7
Hình 1: Sử dụng các ưu tiên để hỗ trợ việc lựa chọn các Chương trình/ Dự
án nghiên cứu


S
t
r
o
n
g

E

m
p
h
a
s
i
s
ATTRACTIVENESS
FEA SIB ILITY
S
t
r
o
n
g

E
m
p
h
a
s
i
s
Selective Emphasis
Limit
e
d Sup
po
r

t
I
NC
REA
S
ED
S
ELE
C
TIV
I
TY


Trước đây, chương trình R&D được Bộ đưa ra theo qui trình phân bổ. Trong
tương lai Bộ Nông nghiệp và PTNT sẽ đầu tư kinh phí cho nghiên cứu thông qua
việc cạnh tranh và công khai, không thiên vị. Mục đích là nhằm cải thiện hiệu
quả của đầu tư nghiên cứu và xây dựng một môi trường nghiên cứu khuyến
khích sự đổi mới. Để thực hiện quá trình này, Bộ NN và PTNT sẽ xác định
những ưu tiên cho việc đầu tư nghiên c
ứu và xác định những kết quả mong đợi
từ sự đầu tư đó. Các nhà nghiên cứu sẽ nộp các đề xuất nghiên cứu và tài chính
để đạt được kết quả nghiên cứu. Trong một “môi trường lý tưởng” đó, những dự
án đưa ra được giá trị cao nhất của đầu tư thì sẽ được hỗ trợ.

Có nhiều phương pháp luận xây dựng ưu tiên R&D. Sự lựa chọn phươ
ng pháp
thích hợp nhất đối với Việt Nam được định hướng bởi:

1. Việc cần sử dụng quá trình tư vấn vì số lượng lớn và sự đa dạng của các

bên tham gia
2. Việc cần xác định quyền sở hữu các ưu tiên giữa Bộ và cán bộ của viện
nghiên cứu, nông dân, nhà xuất khẩu, nhà chế biến, nhà tiếp
thị/kinhdoanh
3. Việc thiếu các s
ố liệu thống kê chính xác và chi tiết về sản xuất, lợi nhuận
và thị trường
4. Việc cần chuyển R&D từ tập trung vào sản xuất, an ninh lương thực/ tự
cấp tự túc sang hướng tập trung vào lợi nhuận, chất lượng, hệ thống tiếp
thị và thương mại
5. Việc cần sử dụng quy trình khách quan để đánh giá những lợi ích kinh tế,
xã hội và môi trườ
ng thích hợp với Việt Nam
6. Về năng lực để tổ chức thực hiện nghiên cứu thích hợp

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
8
Một nguyên tắc quan trọng để thực hiện qui trình và rút ra bài học kinh nghiệm
là nên làm những vấn đề có ý nghĩa thực tiễn hơn là lo việc hoàn thiện về mặt
l ý thuyết .

PHƯƠNG PHÁP LUẬN
Các nguyên tắc cụ thể về xác định ưu tiên bao gồm:
• Xem xét các lĩnh vực có liên quan dễ dàng đến lợi ích do nghiên cứu
mang lại (mục đích nghiên cứu), chứ không phải là chuyên môn/chuyên
ngành nghiên cứu. Những lĩnh vực
đó được gọi là Lĩnh vực Cơ hội
Nghiên cứu & Phát triển (dưới đây viết tắt là ARDO)
• Các lĩnh vực này có tính riêng biệt, toàn diện, có cơ sở chắc chắn, có
định hướng tương lai và có thể quản lý được bằng con số

• Được liên kết và đồng nhất với nghiên cứu quy trình cấp vốn
• Các tiêu chí để xác định ưu tiên là độc lập
• Tiêu chí được sử dụ
ng gồm:
o Lợi ích tiềm năng về kinh tế, môi trường, xã hội, thể chế và
khoa học từ những thành công của R&D.
o Phạm vi mà các sản phẩm và dịch vụ R&D sẽ được sử dụng.
o Tình trạng phát triển của trang thiết bị và kỹ thuật mà nghiên
cứu đòi hỏi và sự phát triển của các chuyên ngành phù hợp
o Mức độ sẵn sàng của các kỹ nă
ng nghiên cứu và cơ sở hạ tầng
• Điều quan trọng là các ưu tiên này chỉ là tương đối; càng hạ thấp sự ưu
tiên của một lĩnh vực thì tính chọn lọc trong việc lựa chọn Dự án giữa
chúng càng cao hơn, như được minh họa ở hình 1.

Mô hình khuyến nghị sử dụng ở Việt Nam là một quá trình gồm 5 bước.
1. Đưa ra các ARDO ở cấp tiểu ngành
2. Xác
định ưu tiên các ARDO ở cấp tiểu ngành
3. Từ kết quả xác định ưu tiên ARDO ở cấp tiểu ngành, xây dựng các ARDO ở
cấp ngành (những ARDO của tiểu ngành này có thể kết hợp với một số
ARDO của tiểu ngành khác thành một nhóm ARDO lớn hơn)
4. Xác định ưu tiên các ARDO ở cấp ngành
5. Viết báo cáo Hội thảo và Tờ trình về Chính sách và Danh mục đầu tư R&D
cấp quốc gia

Những thành viên trong mạng lưới Giám sát và Đánh giá đã được đào tạo về
phương pháp xác định ưu tiên và đã điều khiển thử một Hội thảo được thiết kế
sẵn nhằm phát triển năng lực về phương pháp luận và khả năng lãnh đạo, điều
khiển Hội thảo.

Các bước thực hiện như trên cũng hữu ích ở cấp tiểu ngành
để xác định các
chiến lược/kế hoạch (đầu vào) nghiên cứu như công nghệ sinh học, dinh dưỡng,
quản lý sâu bệnh và dịch hại… để có thể đạt được lợi ích lớn nhất trong các
ARDO đã được ưu tiên cao.


Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
9
XÁC ĐỊNH ARDO

Khuôn mẫu chính thức của các ARDO sẽ được quyết định và phê chuẩn. Một
cách tiếp cận lôgíc để xây dựng ARDO trước hết là ở cấp tiểu ngành (Cây trồng,
Vật nuôi, Lâm nghiệp, Ngư nghiệp…) và sử dụng phương pháp luận để xác
định ưu tiên cho các ARDO. Từ kết quả của những hội thảo tiểu ngành đó, một
tập hợp các ARDO của từng lĩnh vực sẽ
được xây dựng. Phương pháp luận xác
định ưu tiên này gồm có sự tranh luận và thỏa hiệp trong một số trường hợp. Ở
cấp tiểu ngành và cấp ngành, số ARDO nên ít hơn 15 vì nếu nhiều hơn thì sẽ khó
quản lý. Những ARDO ưu tiên cao trong phạm vi cấp tiểu ngành có thể trở thành
ARDO cấp ngành, còn những ARDO có ưu tiên thấp hơn và nhỏ hơn có thể
được gộp lại. Ví dụ dê và cừu có thể gộp thành nhóm động v
ật nhai lại hoặc có
thể cả bò, bò sữa, dê và cừu gộp thành nhóm động vật nhai lại.

ARDO cần được xác định về Mục tiêu, Phạm vi và Đối tượng nghiên cứu. Mục
tiêu: mô tả được những kết quả mong muốn từ tất cả những nghiên cứu trong
ARDO. Ví dụ: đối với cây ăn quả thì mục tiêu là “tăng năng suất, chất lượng, an
toàn và tiềm nă

ng tiếp cận với các thị trường giá trị cao”. Lĩnh vực nghiên cứu
xác định các lĩnh vực (chuyên ngành) đưa vào nghiên cứu và Đối tượng nghiên
cứu là các loài (cây trồng, vật nuôi…) hoặc mức độ sản xuất.

Dưới đây là một ví dụ về kết quả đã đạt được của “Hội thảo thí điểm”

Lợn

Mục tiêu quốc gia: Tăng năng suấ
t và lợi nhuận của ngành thịt lợn.
Phạm vi: nghiên cứu để tăng sinh sản, vật nuôi, dinh dưỡng, quản lý dịch
bệnh, hệ thống sản xuất, vệ sinh, quản lý chất thải, quản lý chất lượng,
vận chuyển, tiếp thị và hợp nhất hệ thống
Đối tượng nghiên cứu: các trang trại chăn nuôi lợn vừa và nhỏ

Động
vật
nhai lại

M
ục tiêu quốc gia: Tăng năng suất và lợi nhuận của ngành công nghiệp
nuôi động vật lấy sữa và động vật nuôi lấy thịt
Lĩnh vực nghiên cứu: tăng sinh sản, chăn nuôi, dinh dưỡng, quản lý dịch
bệnh, vệ sinh, xử lý rác thải, quản lý chất lượng, vận tải, kinh doanh thịt
và sữa.
Đối tượng nghiên cứu: Bò, bò sữa, dê, cừu

Cây
công
nghiệp

Mục tiêu quố
c gia: Tăng năng suất, diện tích sản xuất và lợi nhuận của
các cây công nghiệp
Lĩnh vực nghiên cứu: tăng sản lượng, quản lý dịch bệnh, chất lượng, bảo
quản sau thu hoạch, chế biến và tiếp thị các cây trồng mới và hiện có, sử
dụng bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Đối tượng nghiên cứu: cao su, tiêu, cà phê, mía, chè, dừa, đào lộn hạt,
cây có hạt lấy dầu


Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
10
Thuỷ
sản

Mục tiêu quốc gia: Tăng dự trữ tài nguyên, năng suất và lợi nhuận của
các ngành công nghiệp thủy sản
Lĩnh vực nghiên cứu: tăng sản lượng giống, dinh dưỡng, nuôi trồng, quản
lý dịch bệnh, quản lý tài nguyên thuỷ sản và quản lý môi trường.
Đối tượng nghiên cứu: Loài Giáp xác (tôm, cua, tôm hùm); Fìnish (cá
mú, cá rô, cá chép, cá chỉ vàng, cá vược, cá đối); Loài Nhuyễn thể (trai,
sò, hầu, ngọc trai); Thực vật bi
ển và sinh vật phù du…

Những ưu tiên ARDO
Mô hình sử dụng để xây dựng các ưu tiên R&D là tương đối đơn giản. Nó yêu
cầu đại biểu đánh giá toàn diện những lợi ích của việc đầu tư R&D cho mỗi
ARDO về “Sự hấp dẫn” và “tính khả thi đối với Việt Nam”. Phương pháp cho
điểm được sử dụng để so sánh và xếp hạng các ARDO. Cho điểm là cách làm
hiệu quả

cho phép nhóm đánh giá mọi nhân tố then chốt để đưa ra quyết định
một cách logic và cởi mở. Điểm số tương đối cho mỗi ARDO được xác định dựa
trên thảo luận của nhóm theo 4 tiêu chí độc lập như sau:
1. Lợi ích tiềm năng về sản xuất và thị trường đối với Việt nam
2. Những yếu tố thuận lợi và chống lại khả n
ăng đạt được lợi ích tiềm
năng
3. Đóng góp tiềm năng của R&D đối với phát triển NN và nông thôn
4. Năng lực R &D của Việt Nam

Mối quan hệ giữa 4 tiêu chí này được thể hiện trong khung đánh giá dưới đây.



Lợi nhuận từ đầu
tư R&D tại Việt
Nam
Tính hấp
dẫn
Tính khả thi
Lợi ích tiềm năng (tác
đ
ộ
n
g)

Những yếu tố thuận lợi
và chống lại khả năng
đạt được lợi ích tiềm
năn

g

Tiềm năng R&D đối với
phát triển NN và nông
thôn
Năng lực R&D của Việt
Nam

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
11
Vị trí và thứ hạng có tính tương đối của các ARDO là rất quan trọng. Chúng chỉ
ra lĩnh vực tốt nhất cho đầu tư nghiên cứu và mở rộng. Vì nhóm xác định ưu tiên
gồm những đại diện cho nhà nghiên cứu, cán bộ khuyến nông, nông dân, chính
trị gia và các thành phần liên quan khác, nên phương pháp này đảm bảo có được
những khuyến nghị có thể là tốt nhất tại thời điểm đưa ra.

Ví dụ về kết qu
ả của quá trình xác định ưu tiên

Hình 1: Biểu đồ về sự hấp dẫn và tính khả thi về một tập hợp giả thuyết đối
với 8 ARDOs cho thấy mức độ ưu tiên dựa vào lợi nhuận của các ARDO đem
lại cho Việt nam.
RETURN FROM R&D FOR EACH AREA OF RESEARCH OPPORTUNITY
Feasibility
Attractiveness
0
10
20
30
40

50
60
70
80
90
100
0 102030405060708090100
1
2
3
4
5
6
7
8
Trong hình trên, 2 ARDO (số 1 và 8) có điểm cao nhất cả về sự hấp dẫn và tính
khả thi. Hai ARDO này nằm ở góc trên cùng bên phải của biểu đồ. Chúng biểu
hiện sự tập trung mạnh nghiên cứu và phát triển và chúng là nhóm ưu tiên cao
nhất trong các ARDO. Những ARDO (số 3, 5, 6 và 7) nằm ở vị trí trung tâm
của biểu đồ cũng nhấn mạnh đến nghiên cứu và phát triển có thể được lựa chọn
và có thể là nhóm được ưu tiên vừa phả
i. Hai ARDO (số 2 và 4) có số điểm về
sự hấp dẫn và tính khả thi thấp nhất nên thuộc khu vực hạn chế hỗ trợ và có sự
ưu tiên thấp.

Hai ARDOs số 3 và 5 có số điểm về hấp dẫn tương tự nhau, tuy nhiên ARDO
số 5 có số điểm cao hơn về tính khả thi. Trong ví dụ có tính giả thuyểt này thì
điểm về tính khả thi của ARDO số 3 thấp hơn là do các kỹ n
ăng hiện có để
thực hiện nghiên cứu và phát triển chưa đủ/chưa phù hợp. Khi đạt được những

kỹ năng cần thiết, 2 ARDOs này có thể được yêu cầu cho nguồn lực nghiên
cứu. Sự hấp dẫn được quyết định bởi các nhân tố khác ngoài nghiên cứu và
phát triển như: thị trường, lợi nhuận, lao động, và các lợi ích về văn hóa và xã
hội. Vì vậy trong khi ARDOs số 5 và 7 có số đi
ểm về tính khả thi tương đương
nhau, do ARDO số 5 có tính hấp dẫn cao hơn nên nó có thể được đưa vào
nguồn để ưu tiên hơn cho nghiên cứu và phát triển so với ARDO số 7. .



Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
12
Cây trồng/Sản phẩm ưu tiên trong ARDOs
Phạm vi/lĩnh vực nghiên cứu của ARDO liệt kê tất cả các sản phẩm/mặt hàng
trong ARDO. Trong hội thảo cấp tiểu ngành, việc sử dụng một tiến trình đơn
giản để xếp hạng những ARDO dựa trên quan điểm và sự hiểu biết của các đại
biểu dự hội thảo là rất hữu ích. Cuối của tiến tình này là xác định nh
ững cây
trồng được ưu tiên cao (trong nhóm ARDO được ưu tiên cao). Kết quả này sẽ
cho biết nên tập trung những cố gắng nghiên cứu vào đâu (nghĩa là lĩnh vực
nào) mà không phải vào nội dung/ khía cạnh nào.
Các chiến lược nghiên cứu
Một khi các cây trồng ưu tiên cao (nằm trong các ARDO ưu tiên cao) được xác
định, cần phải xem xét lĩnh vực đầu tư R&D nào cần được tập trung. Câu hỏi đặt
ra là đầu tư R&D vào cái gì (chuyên ngành R&D nào) để có thể mang l
ại tác
động/hiệu quả cao nhất. Tác động là hàm số của độ lớn/qui mô các kết quả trông
đợi, thời gian cần để thu được kết quả đó nếu kết quả là ổn định. Ví dụ: Công
việc chọn tạo giống cổ truyền thường tạo ra kết quả tương đối nhỏ, yêu cầu thời
gian dài để đạt được kết quả, nhưng kết quả nào đ

ã đạt được thì lại lâu dài (hoặc
gần như lâu dài). Trong khi bón phân thường đem lại lợi ích cao và nhanh trong
một thời gian ngắn nhưng thường không lâu dài (vì mỗi vụ trồng trọt lại phải bón
phân).
Quá trình xác định ưu tiên cũng có thể được sử dụng để xây dựng các chiến lược
nghiên cứu giữa các ARDO. Trường hợp thiếu các dữ liệu cụ thể về từng lĩnh
vực ưu tiên cao (trong nhóm ARDO ưu tiên), m
ột ma trận về các kế hoạch
nghiên cứu rộng rãi là một phương pháp tiếp cận hữu ích. Dưới đây là một ví dụ:

Lĩnh vực đầu tư
ng/cứu hoặc chiến
lược/kế hoạch
Bao gồm
1. Đánh giá giống Khuyến cáo những cây trồng mới (cải thiện) cho các điều kiện
môi trường và thị trường khác nhau của Việt Nam. Bao gồm lai
tạo, chọn lọc và đánh giá cây trồng trong các điều kiện sinh thái
NN khác nhau và khả năng chống chịu/kháng đối với sâu bệnh
2. Cải thiện gen
Kiểu gen mới và cải thiện (chọn lọc), phát triển kiểu gen mới; lai
tạo để tăng tính kháng, tính chống chịu sâu bệnh
3. Cải thiện nông
học (kỹ thuật canh
tác)
Cải thiện kỹ thuật nhằm tăng năng suất và chất lượng, gồm gieo
trồng, làm cỏ, tỉa cành, che phủ…
4. Dinh dưỡng cây
trồng
Cải thiện năng suất, chất lượng và lợi nhuận thông qua sử dụng kỹ
thuật bón phân và quản lý tưới tiêu hiệu quả, ví dụ: đất đai phù

hợp, yêu cầu về phân bón, loại phân bón, phân hữu cơ, tưới tiêu
và che phủ
5. Quản lý sâu bệnh Phát triển kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợp được cải thiện và
phòng trừ sinh học đối với các loại sâu, bệnh và cỏ nguy hiểm.
Bao gồm: biện pháp hóa học, cơ giới, sinh học, quản lý dịch hại

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
13
tổng hợp, giám sát dịch hại
6. Quản lý thu
hoạch/sau thu
hoạch
Các kỹ thuật thu hoạch và sau thu hoạch cải tiến để tối đa chất
lượng và giá trị của cây trồng. Bao gồm thu hoạch phơi khô, chế
biến, bảo quản, vận chuyển và quản lý chất lượng
7. Tăng giá trị sản
phẩm thông qua
chế biến
Gia tăng giá trị cho các sản phẩm thô thông qua chế biến hoặc cải
thiện các đặc tính, hình thái của sản phẩm ban đầu. Bao gồm xây
dựng tiêu chuẩn chất lượng, phân loại/nâng cấp sản phẩm, chế
biến, phát triển sản phẩm mới, sử dụng phế phụ phẩm…
8. Tạo điều kiện
thuận lợi cho thị
trường
Tăng thêm thông tin và sự hiểu biết cho nông dân và những nông
dân làm thương mại hoặc bán thương mại về thị trường và yêu
cầu của thị trường Bao gồm thông tin và yêu cầu của thị trường,
phương tiện và cách thức tiếp cận thị trường, liên kết với những
nhà/cơ sở chế biến, xuất khẩ

u, hệ thống thu mua
9. Đánh giá kinh tế Xây dựng và tư vấn những lựa chọn về sx nông trại, chế biến và
tiếp thị, thị trường…có lãi. Bao gồm phân tích tổng lợi nhuận, lợi
nhuận, hiệu quả/tác động tài chính, phân tích lỗ lãi, phân tích lợi
nhuận/chi phí
10. Những hệ thống
sản xuất có thể lựa
chọn Alternative
Xây dựng và khảo nghiệm hệ thống sx cây trồng mới có khả năng
về lợi nhuận. Bao gồm hệ thống sx hữu cơ, hệ thống sx cây trồng
nhiều tầng (xen canh) như nông lâm kết hợp…
11. Chuyển giao công
nghệ
Cải thiện hệ thống chuyển giao tiến bộ kỹ thuật và sự tiếp thu
những kỹ thuật mới của nông dân thông qua tư vấn, hợp tác và sự
hiểu biết nhu cầu của nông dân. Bao gồm: hội thảo, thăm thực địa,
truyền thông và hệ thống dịch vụ khuyến nông tổng hợp
Phương pháp xây dựng ưu tiên có thể được sử dụng để xác định ưu tiên đầu tư
nghiên cứu cho từng cây trồng hoặc sản phẩm đã được xác định. Cơ sở của ưu
tiên là 2 tiêu chí: Tác động tiềm năng của đầu tư R&D đến sự phát triển và
kiến thức và kỹ năng R&D tại Việt nam.
Mối quan hệ bên trong của 2 tiêu chí này trong đầu tư nghiên cứu R&D đượ
c thể
hiện như sau:

Tác động tiềm năng
của đầu tư R&D đến
sự phát triển
Tính khả thi của đầu tư
R&D

Kiến thức và kỹ năng
R&D của Việt Nam

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
14

LĨNH VỰC ƯU TIÊN NGHIÊN CỨU VÀ PHÁT TRIỂN (ARDO)

Hội thảo trước đã xác định các ARDOs cho lĩnh vực Lâm nghiệp.

Các lĩnh vực dưới đây đã được lựa chọn theo nguyên tắc chúng được so sánh
về: tính riêng biệt, tính toàn cục, cơ sở vững chắc, hướng lâu dài và có khả
năng quản lý được. Điều quan trọng nữa là chúng độc lập về cơ cấu tổ chức, dễ
dàng phản ánh lợi ích đạt được từ s
ự thành công của nghiên cứu và không dựa
vào chuyên ngành. Những lĩnh vực được so sánh với nhau là những lĩnh vực
cần thiết cho cơ hội Nghiên cứu & Phát triển (ARDO) mà từ đó lợi ích sẽ được
tăng lên. Các lĩnh vực đó gồm:

ARDO 1: Gỗ lớn
ARDO 2: Gỗ nhỏ và bột giấy
ARDO 3: Tre, nứa, song, mây
ARDO 4: Lâm sản ngoài gỗ
ARDO 5: Đa dạng sinh học và bảo tồn
ARDO 6: Môi trường và dịch vụ môi trường rừng
ARDO 7: Chính sách và thể chế Lâm nghiệp

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam

15

TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ ƯU TIÊN

Mục tiêu của những cố gắng trong nghiên cứu và mở rộng (phát triển) của Việt
Nam đối với nông nghiệp, thủy sản và lâm nghiệp là để tối đa thu nhập cho
Việt Nam thông qua tăng thu nhập và tăng lợi ích về xã hội, môi trường. Do
vậy ưu tiên phải được đánh giá về Tác động/Hiệu quả tiềm năng và Tính khả
thi.

Cấu trúc dưới đây do Hội thảo M&EN xây d
ựng đã được cải tiến từ cấu trúc
CSIRO của Úc:

CẤU TRÚC ƯU TIÊN

Lợi ích tiềm năng
Tác động
tiềm năng

Khả năng đạt được lợi
ích tiềm năng

Tối đa hóa lợi nhuận
thông qua tăng thu
nhập và những lợi
ích kinh tế -xã hội
Tiềm năng khoa học
Tính khả thi
Năng lực nghiên cứu

Các tiêu chí được xác định như sau:
Tác động tiềm năng:
• Lợi ich tiềm năng
• Tối đa lợi ích thêm vào cho Việt Nam (kinh tế, môi trường,
xã hội) từ những R & D thành công.
• Khả năng đạt được lợi ích tiềm năng
• Khả năng những kết quả về R & D thành công được Việt
Nam sử dụng.
Tính khả thi:
• Tiềm năng khoa học
•
Phạm vi để phát triển nhận thức/hiểu biết trong lĩnh vực
khoa học liên quan và việc cải thiện kĩ thuật và trang thiết
bị nghiên cứu, phát triển
• Năng lực nghiên cứu
• Khả năng của những nhóm nghiên cứu và phát triển có
tính cạnh tranh để chuyển giao kết quả nghiên cứu tới
người sử dụng.

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
16

ĐÁNH GIÁ ARDOs TRƯỚC KHI VÀO HỘI THẢO
[Mục đích là đánh giá sơ bộ các lĩnh vực cơ hội ưu tiên (ARDO) có liên
quan dựa vào các tiêu chí về Tác động tiềm năng và Tính khả thi để thảo
luận trong Hội thảo]

1) Đọc Tài liệu thông tin của tất cả các ARDO
• Đại biểu đọc kỹ toàn bộ Tài liệu thông tin về các ARDO (phát

riêng) để nắm tổng thể 9 ARDOs
• Ghi tóm tắt bên lề Tài liệu thông tin những nhìn nhận/quan điểm,
kinh nghiệm, hiểu biết của mình mà cho là quan trọng đối với
chương trình nghiên cứu phát triển đang tiến hành của từng ARDO

2) Chuẩn bị cho điểm sơ bộ đối với các ARDO
i) Tham khảo bảng Phân tích SWOT của từng ARDO trong Tài liệu
thông tin
ii) Các bước cho điểm sơ bộ
Đại biểu cho điểm từng ARDO trước khi vào Hội thảo và ghi chú những
lý lẽ để bảo vệ ý kiến của mình khi tranh luận. Trong Tài liệu làm bài
tập (Workbook) có một khoảng trống (GHI CHÚ) để đại biểu ghi chú
cho mỗi ARDO.
• Bước 1 - Đối với mỗi Tiêu chí, đại biểu đọc thông tin của từng
ARDO, bắt đầu từ tiêu chí về Lợi ích tiềm năng.
• Bước 2 - Chọn 2 ARDO có Lợi ích tiềm năng cao nhất, sau đó
chọn 2 ARDO có Lợi ích tiềm năng thấp nhất.
• Bước 3 - Cho điểm những ARDO cao nhất (thang điểm từ 6 đến 7,
cao nhất là 7). Sau đó cho điểm những ARDO thấp nhất (thang
điểm từ 1 đến 2, thấp nhất là 1). Cuối cùng cho điểm những
ARDO trung bình (thang điểm từ 3 đến 5). Điểm của Tiêu chí Lợi
ích tiềm năng được ghi vào trang 19. Mục đích của đánh giá là tìm
ra sự khác nhau một cách tương đối giữa các ARDO. L
ĩnh vực có
điểm thấp không có nghĩa là lĩnh vực đó không quan trọng.
• Bước 4 - Thực hiện lại quá trình trên đối với 3 tiêu chí còn lại là:
Khả năng đạt được lợi ích tiềm năng (cho điểm vào trang 34);
Tiềm năng nghiên cứu (cho điểm vào trang 48) và Năng lực
nghiên cứu (cho điểm vào trang 63).
• Bước 5 - Sau khi đã cho điểm và ghi chú lý do cho điểm của từng

Tiêu chí trên, tổng hợp điểm của 4 Tiêu chí vào trang 79 và mang
vào Hội thảo.

Thực hiện các bước trên nhằm đạt được càng nhiều suy xét/hiểu biết giữa các
ARDO càng tốt vì mục đích là tập trung xem xét, phát hiện sự khác biệt tương
đối giữa các ARDO. Xin nhớ là sự ưu tiên chỉ là tương đối, 1 ARDO nào đó

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
17
điểm thấp không có nghĩa lĩnh vực này không quan trọng. Tuy nhiên khi nguồn
lực bị hạn chế (không đủ đầu tư cho tất cả các lĩnh vực), lĩnh vực được quyết
định chọn đầu tư sẽ là lĩnh vực mà nếu nó được đẩy mạnh thì sẽ tạo được hiệu
quả lớn nhất cho Việt Nam.

GHI CHÚ:

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
18

ĐÁNH GIÁ LỢI ÍCH TIỀM NĂNG
[Mục dích đưa ra kết quả đánh giá các lợi ích tiềm năng có liên quan của
từng ARDO]

Những lợi ích tiềm năng phản ánh lợi ích gia tăng (được thêm vào) tối đa cho
Việt Nam (kinh tế, môi trường, xã hộl) từ thành công của Nghiên cứu & Phát
triển

Những lợi ích tiềm năng càng tăng nhiều thì:
– Sự phát triển càng nhanh
– Giảm chi phí càng lớn

– Mức độ t
ập trung nghiên cứu càng cao
– Tác động tốt đến môi trường và xã hội càng lớn
– Lợi ích lan toả càng lớn

Cách làm:
Thảo luận nhóm
• Thảo luận lợi ích tiềm năng của mỗi ARDO bằng cách cho điểm sơ bộ
• Ghi vào thẻ những vấn đề chính nảy sinh trong quá trình thảo luận từng
ARDO – đặc biệt là những thông tin mới và đã được kiểm chứng. Đại
biể
u có trách nhiệm thảo luận tất cả các ARDO
• Đại biểu trình bày và kết luận vấn đề
• Đại biểu xem xét và sửa lại điểm (nếu cần) cho từng ARDO lần cuối
• Thu thập bảng cho điểm

GHI CHÚ:

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
19
LỢI ÍCH TIỀM NĂNG – ĐÁNH GIÁ VÀ CHO ĐIỂM SƠ BỘ


Họ tên: Đơn vị:

LĨNH VỰC ARDO
Thang
điểm
1-7
Những luận cứ và câu hỏi

Tại sao cho điểm như vậy; những vấn đề được đưa
ra từ Tài liệu thông tin là gì?
1. Gỗ lớn





2. Gỗ nhỏ và bột giấy







3/. Tre, nứa, song, mây





4. Lâm sản ngoài gỗ




5. Đa dạng sinh học và
bảo tồn

6. Môi trường và dịch
vụ môi trường rừng




7. Chính sách và thể
chế Lâm nghiệp






Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
20
ARDO1: GỖ LỚN


1. XÁC ĐỊNH ARDO1

1.1. Mục tiêu quốc gia: Đẩy mạnh cung cấp gỗ lớn khai thác từ rừng tự nhiên và
rừng trồng để đáp ứng nhu cầu của các ngành công nghiệp chế biến gỗ và đồ gỗ, tăng
xuất khẩu và sử dụng gỗ sản xuất ở trong nước, giảm nhập khẩu gỗ.

1.2. Lĩnh vực nghiên cứu: Nghiên cứu nâng cao năng suất và chất lượ

ng gỗ từ rừng
tự nhiên và rừng trồng, chọn loài, cải thiện giống, quy hoạch, chọn loài cây phù hợp
với lập địa, cải tiến kỹ thuật lâm sinh, thu hoạch, kỹ thuật xử lý và chế biến gỗ, dịch
vụ thương mại gỗ và các sản phẩm gỗ, cách thức điều chế rừng bền vững.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:
- Rừng tự nhiên: các loài cây b
ản địa thường được khai thác, chú trọng đến các loài
cây ít biết đến.
- Các rừng trồng: Các loài keo (đặc biệt là keo lá tràm), Bạch đàn, Thông (nhất là
thông caribê), các loài cây bản địa: Hopea odorata, Dipterocarpus alatus, Parashorea
cochinchinensis, Anisoptera spp, Prumus arboreâ, Canarium spp, Endospermum
chinensis, Cinnamomum spp, Quescus wallichiana, Melia azedarach.

2. ĐIỂM HẤP DẪN CỦA ARDO1
2.1 Những lợi ích tiềm năng
• Những cải thiện nhờ phục hồi rừng tự nhiên sẽ cải thiện tình trạng đất và nước bị
suy thoái, giúp đa dạng sinh thái và có tác động tích cực tới môi trường;
• Tăng năng suất rừng trồng để giảm bớt sức ép lên rừng tự nhiên và giảm bớt nhu
cầu nhập gỗ để chế biến và sản xuất nâng cao giá trị.
• Các chủ thể quy mô nhỏ có cơ hội sở hữu đất sản xuất gỗ lớn nâng cao thu nhập và
sinh kế, hoặc cơ hội việc làm cho các nhà sản xuất và chế biến;
• Thành lập các vùng nguyên liệu lớn liên kết cung cấp vật liệu thô cho các khu chế
biến công nghiệp sẽ hỗ trợ phát triển ngành chế biến gỗ cũng như thị trường sản
phẩm gỗ có thể mang lại lợi nhuận cho các nhà kinh doanh, chế biến và xuất khẩu.
• Nâng cao chế biến và khai thác sẽ tăng tỷ lệ thu hồi từ chế biến và từ sản xuất gỗ
lớn;
• Phát triển gỗ lớn sẽ khuyến khích đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: phát triển ngành
chế biến, hệ thống giao thông vận tải (hệ thống đường), hệ thống thông tin liên lạc,
và thị trường ở vùng sâu vùng xa…Những phát triển này đều có những tác động

lên tiến trình công nghiệp hoá hiện đại hoá vùng nông thôn trong việc mang lại lợi
ích cho các cộng đồng nông thôn.
• Phát triển gỗ lớn có thể mang lại lợi ích cho quốc gia về mặt tác động môi trường
sinh thái, phát triển xuất khẩu nhanh chóng và đóng góp của ngành lâm nghiệp cho
GDP.

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
21
• Đa dạng hoá sản phẩm gỗ trong thời gian tới sẽ mang lại lợi ích cho các chủ thể
khác nhau, khuyến khích họ áp dụng các công nghệ để nâng cao chất lượng sản
phẩm để có thể cạnh tranh trên thị trường thế giới khi Việt Nam gia nhập WTO.


GHI CHÚ:



Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
22

ARDO 2: GỖ NHỎ VÀ BỘT GIẤY

1 XÁC ĐỊNH ARDO2
1.1. Mục tiêu quốc gia:
Tăng năng suất và chất lượng rừng trồng cung cấp gỗ nhỏ, nâng cao hiệu quả sử
dụng gỗ nhỏ cho sản xuất ván nhân tạo, dăm gỗ xuất khẩu, bột giấy và gỗ trụ mỏ,…
1.2. Lĩnh vực nghiên cứu và phát triển:
9 Nghiên cứu công nghệ chọn, tạo và nhân giống cây rừng cung cấp gỗ nhỏ có
n
ăng suất và chất lượng cao.

9 Nghiên cứu chọn loài cây trồng rừng phù hợp với các điều kiện lập địa và
vùng sinh thái.
9 Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật trồng rừng thâm canh và nuôi dưỡng rừng.
9 Nghiên cứu sâu, bệnh hại rừng.
9 Nghiên cứu công nghệ chế biến và thị trường sản phẩm từ gỗ nhỏ.
9 Nghiên cứu các cơ chế, chính sách phát triển trồ
ng rừng cung cấp gỗ nhỏ.
1.2. Đối tượng nghiên cứu:
Gỗ nhỏ, đường kính D
1,3
< 25-30 cm

2. ĐIỂM HÁP DẪN CỦA ARDO2
2.1. Những lợi ích tiềm năng:
• Sản xuất tăng, qua cả diện tích tăng và năng suất tăng sẽ giúp thu hẹp
khoảng cách giữa cung và cầu và giảm nhu cầu nhập khẩu.
• Tiềm năng xuất khẩu trong tương lai của các sản phẩm chế biến cũng như
là nguyên liệu chẳng hạn như dăm gỗ ho
ặc gỗ cây nhỏ cho chế biến.
• Năng suất tăng cũng sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng cơ sở hạ tầng hiện có
và khuyến khích phát triển các phương tiện chế biến mới, điều này đến
lượt nó lại tạo thêm công ăn việc làm và giảm nghèo.
• Các chính sách đầu tư được cải thiện có thể thu hút các nhà đầu tư lớn và
nhỏ do đó c
ải thiện sản xuất và cơ hội việc làm.
• Quy hoạch sử dụng đất được cải thiện nhất là ở vùng núi, sẽ xác định các
vùng thích hợp do sản xuất gỗ nhỏ, tạo thêm việc làm và thu nhập cho
nông dân nghèo.
• Khuyến khích áp dụng các kỹ thuật mới trong trồng rừng và chế biến lâm
sản.

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
23
• Mở rộng thị trường tăng cường năng lực cạnh tranh cả ở thị trường trong
nước và quốc tế.
• Tăng độ che phủ của rừng, cải thiện môi trường, giảm thiên tai.


GHI CHÚ:

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
24



ARDO 3: TRE, NỨA, SONG , MÂY

1. XÁC ĐỊNH ARDO3
1.1. Mục tiêu quốc gia
Để bảo tồn, phát triển và sử dụng bền vững nguồn lâm sản ngoài gỗ (LSNG) ở Việt
Nam.

1.2. Lĩnh vực nghiên cứu và phát triển
Nghiên cứu, phân loại, bảo tồn tại chỗ (in-situ) và ngoài điều kiện tự nhiên (ex-situ),
bảo tồn các loài tre mây quý hiếm, bị đe doạ tuyệt chủng, phát triển các loài tre mây
có giá trị kinh tế

1.3. Đối tượng nghiên cứu và phát triển:
Các loài tre nứa có giá trị kinh tế cung cấp nguyên liệu chất lượng cao, các loài tre
cho nhiều măng, các loài song, mây có giá trị kinh tế.

2. ĐIỂM HẤP DẪN CỦA ARDO3
2.1 Những lợi ích tiềm năng
• Nghiên cứu để phát triển tre nứa và song mây sẽ mang lại những lợi nhuận kinh tế
và xã hội cho khu vực nông thôn và miền núi thông qua những cơ hội việc làm để
phát triển các làng nghề thủ công mỹ nghệ.
• Phát triển xuất khẩu và đa dạng hoá sản phẩm sẽ góp phần xoá đói giảm nghèo và
phát triển nông thôn.
• Bảo tồn và phát triển tre nứa song mây sẽ góp phần bảo vệ rừng và môi trường,
đồng thời giảm bớt những thảm hoạ thiên nhiên;
• Tiềm năng tăng cường cung cấp vật liệu thô cho chế biến và nâng cao sử dụng thiết
bị chế biến, mở rộng cơ hội việc làm trong lĩnh vực chế biến và tăng thu nhập qua
xuất khẩu.
• Đa dạng hoá các sản phẩm tre nứa và song mây sẽ nâng cao vị trí cạnh tranh trên
thị trường quốc tế.


GHI CHÚ:

Ưu tiên nghiên cứu và phát triển Lâm nghiệp cho Việt Nam
25


ARDO 4: LÂM SẢN NGOÀI GỖ

1. XÁC ĐỊNH ARDO4
1.1. Mục tiêu quốc gia:
Chấn chỉnh cơ cấu và tổ chức việc sản xuất và khai thác lâm sản ngoài gỗ
nhằm duy trì và tăng thu nhập và tạo công ăn việc làm cho người nghèo vùng sâu,
vùng xa; góp phần tăng GDP sau khi Việt Nam gia nhập WTO.

Cụ thể
:
9 Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân 10%/năm, đến 2010 giá trị xuất
khẩu đạt trên 300 triệu đôla Mỹ
9 Tạo việc làm cho khoảng 1 triệu lao động
9 Tạo cơ sở kĩ thuật cho bảo tồn gien một số loài cây, con có năng suất và giá trị
cao, tăng cường kiểm soát khai thác bất hợp pháp các sản phẩm LSNG

1.2. Lĩnh vực nghiên cứu và phát triể
n
Nghiên cứu về bảo tồn, đa dạng sinh học và quản lý bền vững nguồn LSNG,
bao gồm bảo tồn in-situ và ex-situ những gen có nguy cơ tuyệt chủng, tăng cường hệ
sinh thái tự nhiên và xây dựng qui trình công nghệ cho những LSNG chủ yếu từ gây
trồng, khai thác, bảo quản sau thu hoạch đến chế biến và thị trường tiêu thụ.

1.3. Đối tượng nghiên cứu và phát triển
: Gồm những LSNG hiện đang là đối tượng
sản xuất, có giá trị kinh tế cao thuộc các nhóm thực phẩm, gia vị (Măng, Nấm, Mật,
Quế, Hồi, Dẻ, Trám quả, Nấm, Thạch đen, Gừng ), dược phẩm, nhựa và tinh dầu.

2. ĐIỂM HÁP DẪN CỦA ARDO4
2.1 Những lợi ích tiềm năng
• Các phương thức lâm sản ngoài gỗ bền vững và việc nâng cao giá trị của lâm
sản ngoài gỗ trong rừng tự nhiên có tiềm năng tăng thu nhập cho nhân dân
nông thôn ở các vùng đất đai xấu và hẻo lánh.
• Đưa lâm sản ngoài gỗ vào các rừng trồng cây nhập nội có thể làm tăng giá trị
tổng thể của các rừng đó và tạo cơ hội thu nhập và công ăn việc làm cho các
cộng đồng sống với rừng.
• Phát triển các rừng trồng có các lâm sản ngoài gỗ giá trị cao nơi Vi
ệt Nam có

lợi thế cạnh tranh tạo ra tiềm năng hiện Đại hoá và mở rộng cơ sở hạ tầng chế
biến do khối lượng tăng lên.