Kế toán ngân hàng thương mại

CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN KẾ TỐN NHTM..............................................................................1
I.Đối tượng kế tốn NHTM............................................................................................................1
1.Ngân hàng.................................................................................................................................1
2.TCTD.........................................................................................................................................1
II. Kế tốn NHTM.......................................................................................................................1
CHƯƠNG 2:KẾ TỐN HUY ĐỘNG VỐN NHTM.......................................................................2
I.Các hình thức HĐV......................................................................................................................2
1.HĐV thường xuyên-nhận tiền gửi KH=VND........................................................................2
?Phân biệt TGTK có KH và TG có KH........................................................................................2
2. HĐV khơng thường xun......................................................................................................3
?P/h GTCGLS cao hơn TG.......................................................................................................3
?Phát hành GTCG ả/h ntn đến cp,hđ, LN?...................................................................................3
II.Phương pháp tính lãi..................................................................................................................3
2.1.Dự trả(dự chi)=> lãi trả sau, định kỳ..................................................................................3
?Ngtac dự trả áp dụng ngtac cơ sở dồn tích..................................................................................3
2.2.Phân bổ...................................................................................................................................3
2.3.Thực chi(trả)..........................................................................................................................3
CHƯƠNG 3:KẾ TỐN NGHIỆP VỤ CẤP TÍN DỤNG NHTM...................................................8
I.Một số vấn đề cơ bản...................................................................................................................8
1.Các hình thức cấp tín dụng.....................................................................................................8
2.Các phương thức cho vay của NHTM....................................................................................8
3.Quy chế cv.................................................................................................................................8
?Số nợ bị chuyển sang nợ quá hạn=> Số nợ gốc bị quá hạn...................................................8
?Lãi phạt tính trên số nợ gốc quá hạn+lãi quá hạn.................................................................8
4.Căn cứ phân loại nợ.................................................................................................................8
CHƯƠNG 4:KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ KINH DOANH NGOẠI TỆ............................................18
I.Một số vấn đề cơ bản.................................................................................................................18
1.Một số quy định(quy chế qly ngoại hối 2005)......................................................................18
?Mọi chủ thể đều có thể mua ngoại tệ từ NHTM=>Sai vì phải có mục đích hợp pháp.............18
?Mọi chủ thể đều có thể bán ngoại tệ cho NHTM=>Đúng.........................................................18
?Hoạt động kd ngoại tệ k chịu VAT............................................................................................18

2.Phương thức gd khi mua bán ngoại tệ.................................................................................18
3.Yết giá......................................................................................................................................18
4.Chứng từ.................................................................................................................................18
II.Kế toán nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ..................................................................................18


1.TK kế tốn..............................................................................................................................18
2. Trình tự hạch tốn.................................................................................................................20
2.1 Kế tốn mua ngoại tệ SPOT ..................................................................... có hoặc k có HĐ
20
2.2. Xác định kết quả kinh doanh ngoại tệCuối tháng.......................................................21
2.3. Kế toán điều chỉnh chênh lệch TGHĐCuối tháng......................................................21
CHƯƠNG 5: KẾ TOÁN NGHIỆP VỤ NGÂN QUỸ VÀ THANH TỐN QUA NH.................22
I. Kế tốn nghiệp vụ ngân quỹ.....................................................................................................22
1.TKKT..........................................................................................................................................23
2. Trình tự hạch tốn.................................................................................................................23
2.1 Kế tốn thu-chi....................................................................................................................23
2.2. Kế toán điều chuyển tiền mặttrong 1 hệ thống NH....................................................23
2.3. Kế toán tại máy ATM.........................................................................................................24
2.4. Kế toán tiền giả, tiền k đủ lưu thơng................................................................................25
2.5. Kế tốn thừa/thiếu quỹ......................................................................................................26
II.Kế tốn thanh toán trong nước...............................................................................................27
1.Một số vấn đề cơ bản.............................................................................................................27
2. TK Kế toán.............................................................................................................................27
3. Kế toán các phương thức thanh toán..................................................................................27
3.1. Thanh toán UNCLệnh chi, phổ biến nhất ở VN..........................................................27
3.2. Thanh toán UNTchỉ dùng tt tiền HH-DV....................................................................28
3.3 Thanh toán Séc TT22/2015/NHNN..................................................................................28
3.4.Thanh toán thẻ NH(cá nhân+DN).....................................................................................29
3.5.Dịch vụ thu hộ.....................................................................................................................29

3.6 Dịch vụ chi hộ......................................................................................................................29
III.Kế tốn thanh tốn quốc tế....................................................................................................29
1.Chứng từ.................................................................................................................................29
2.TK Kế tốn.............................................................................................................................30
3.Trình tự xử lý và hạch toán...................................................................................................30
3.1 Kế toán thanh toán L/C......................................................................................................30
a) Tại NHNK(NH p/h L/C).......................................................................................................30
b) Tại NHXK.............................................................................................................................32
3.2 Kế toán thanh toán nhờ thu...............................................................................................33
3.3.Thanh tốn chuyển tiền......................................................................................................33
CHƯƠNG 6: KẾ TỐN THANH TỐN LIÊN NGÂN HÀNG..................................................34
1.Cùng một hệ thốngĐ/C TM/TS khác.......................................................................................34
2.Khác hệ thống..............................................................................................................................34


CHƯƠNG 7:KẾ TỐN THU NHẬP, CHI PHÍ VÀ XĐ KQKD.................................................35
I.Kế toán thu nhậpSDC............................................................................................................35
II.Kế toán CP................................................................................................................................35
III.XĐ KQKD................................................................................................................................36
Kết chuyển các khoản CP và TN.............................................................................................36
Điều chuyển KQKD..................................................................................................................37


CHƯƠNG 1:TỔNG QUAN KẾ TỐN NHTM
I.Đối tượng kế tốn NHTM
1.Ngân hàng
NHTM: DN kd vì P Luật DN 2020,Luật TCTD 2010
NH chính sách:k vì P, NH csxh VN+NH phát triển VN(VDB) cho vay lại dự án
đầu tư NN
NH HTX VN  tương trợ các tv góp vốn,1187 quỹ tín dụng ND,luật HTX 2012

2.TCTD
Cơng ty tài chínhcv tiêu dùngKH cá nhân,cv trực/gián tiếp
Cơng ty cho th tài chính

8 cơng ty=0,26%

TCTD phi NH khác: quỹ TDND + tổ chức tài chính vi mơ
II. Kế tốn NHTM
TÀI SẢN
TS có

NGUỒN VỐN
A.NPT TS nợ TK4
1. Tiền mặt 10
1.TG của KH 42
2.Tiền gửi tại NHNN 11
2.Phát hành GTCG 43
TG KKH+TG ký quỹ+TG ký quỹ
MG GTCG 431
3. TG tại NHTM khác
Chiết khấu GTCG 432/435 SDN
4. Chứng khoán kinh doanh 14
Phụ trội GTCG 433/436
CK nợ:trái phiếu
Gtri=MG-CK+Phụ trội
CK vốn: cổ phiếu
3.Đi vay thị trg LNH
Cl giá TK741
4.Thuế và các khoản phải nộp 453
5. CK đầu tư sẵn sàng bán 15

5.Lương cán bộ
CK nợ,ck vốn(cổ tức TK 703)
6.Các nợ khác
6.CK đầu tư giữ đến khi đáo hạn(CK nợ) 7.Lãi và phí phải trả 49
Thu lãi TK 703
B.VCSH TK6
7.CV đối với KHtỷ trọng max
1.VĐL ≥ Vốn pháp định TK601(Hội sở)
8.Đầu tư vốn góp liên doanh,lk 15%
NHTM 3000tỷ, NH liên doanh NN 15
9.TSCĐ ≥ 30tr, ≥ 1 năm
triệu USD
10. Lãi phải thu từ hđ tín dụng TK394
2.Thặng dư VCP TK603
Khi có sự cl giữa giá bán CP khi phát
hành so với MG
DT(thu lãi cv702)-CP(Lãi tg801)=KQ
+Thặng dư dương(GB>MG)
P/a TS SDN
VD:P/h CP
Loại 1 Vốn khả dụng và các khoản đầu
MG=10000đ/CP,GB=20000đ/CP
tư
Nợ TK lq
20000×số lg CP
Loại 2 Hđ tín dụng 21
CóTK VĐL 601 10000× số lg CP
Loại 3 TSC khác và TSCĐ
1

P/a NVSDC
NPT4
VCSH 6
Thị trg liên NHTK Lưỡng tính (5)
Thu nhâp (7)
Chi phí (8)
Ngoại bảng(9)ghi đơn

Có TK 603
10000× số lg CP
+Thặng dư âm(GBVD:P/h CP
MG=10000đ/CP,GB=9000đ/CP
Nợ TK lq
9000×số lg CP
Nợ TK 603
1000×số lg CP
Có TK 601
10000×số lg CP
3.Qũy NHTMTrích từ LNST 20%
Qũy dự trữ bổ sung 601
Qũy đầu tư pt 602
Qũy dự phòng tc 613
4.LN để lại CPP
5.TS nợ khác
CL do đánh giá lại TSCĐ
CL do đánh giá lại TGHĐ

TK 4232.00/37.24.KH

TK 2141.37.N1.06.A

CHƯƠNG 2:KẾ TỐN HUY ĐỘNG VỐN NHTM
I.Các hình thức HĐV
1.HĐV thường xun-nhận tiền gửi KH=VND
TK 421 TGKH=VND
TK 422 TGKH=Ngoại tệ
TK 4211 TG KKH
TK 4212 TG có KH
TK 423/424 TGTK dân cư(cá nhân)=VND/ngoại tệ
TK 4231 TGTK KKH
TK 4232 TGTK có kỳ hạn
?Phân biệt TGTK có KH và TG có KH
Tiêu thức
TGTK có KH
1.Cơ sở pháp lý
TT 48/2018
2.KH
Cá nhân
3.Chứng từ gốc
Sổ TK
hình thức nhận nợ Thẻ TK
4.Hình thức gửi/rút Có thể =TM
5.Rút trước hạn
Rút tồn bộhưởng lsKKH
Rút 1 phần hưởng lsKKH
tính trên phần rút trc
6.Đến hạn khơng
Nếu k có thỏa thuận khác
tất tốn

NH nhập lãi vào gốc,kéo
dài kỳ hạn mới
2

TG có KH
TT 49/2018
TC+Cá nhân
Hợp đồng tiền gửi
Bắt buộc tgtt 4211
Theo thỏa thuận HĐ tg
Theo thỏa thuận


TGTK trả lãi sau/định kỳlãi hàng tháng k nhập gốc,tính lãi đơncơ sở tồn tích
TGTK đến hạn mà KH k rútNH nhập lãi vào gốc,kéo dài kỳ hạn mới
2. HĐV không thường xuyên
?P/h GTCGLS cao hơn TG
Kỳ phiếu(ngắn hạn), Chứng chỉ tg(ngắn-trung-dài), trái phiếu NH ≥1 năm
-P/h GTCG ngang giá
-P/h GTCG có ck
↓

GB=MG TK4310/4340
GB
-P/h GTCG có phụ trội GB>MG TK 4330
↑

CP ↓, LN và Nguồn vốn huy động

?Phát hành GTCG ả/h ntn đến cp,hđ, LN?
II.Phương pháp tính lãi
2.1.Dự trả(dự chi)=> lãi trả sau, định kỳ
TK 4911 Lãi phải trả TGKH=VNDHạch toán chi tiết loại tiền,thời hạn,KH
TK 4912

Ngoại tệ

TK 4913 Lãi phải trả TGTK=VND
TK 4921 Lãi phải trả GTCG=VND
Khi NH hạch toán lãi dự trả

Khi NH trả lãi cho KH

Nợ TK 8010/8030CP trả lãi tg/GTCG

Nợ TK 491

Có TK 491

Có TK lq

?Ngtac dự trả áp dụng ngtac cơ sở dồn tích
Kế tốn p/á NV tại thời điểm p/s, k căn cứ thực thu/chi tiền
2.2.Phân bổ
Ngtac phù hợp, lãi trả trc nhưng kết quả lq nhiều kỳ kế toánTK 388 CP chờ phân
bổ
”ghi nhận DT, CP tương ứng”
Khi NH hạch toán lãi dự trả

Khi NH phân bổ lãi vào CP

Nợ TK 388CP trả lãi tg/GTCG

Nợ TK 8010/8030

Có TK Tiền

Có TK 388 =tổng lãi/số kỳ

2.3.Thực chi(trả)
Kế tốn tiền Hạch tốn trực tiếp TK 80
Nợ TK 8010/Có TK tiền
3


Thối chi Có TK8010(cùng kỳ)/7090(khác kỳ)

4


5


6


7

CHƯƠNG 3:KẾ TỐN NGHIỆP VỤ CẤP TÍN DỤNG NHTM
I.Một số vấn đề cơ bản
1.Các hình thức cấp tín dụng
Cho vay là hình thức phổ biến nhất, bảo lãnh, bao tt,ck, cho thuê tc 0,6%...
2.Các phương thức cho vay của NHTM
-CV từng lầnphổ biến

-Cv thấu chi qua TK tt 4211

-CV theo HMTD(ngắn hạn)cv thông thường

-Cv hợp vốnđồng tài trợ

3.Quy chế cv
Thông tư 39/2016/NHNN, quy chế phân loại nợ, trích lập DPRR(TT11/2021/NHNN)
Thời hạn vay: Ngắn hạn ≤1 năm(365 ngày,≠12 tháng)
Trung hạn 1Dài hạn >5năm
Chuyển nợ quá hạn TT39 điều 20
?Số nợ bị chuyển sang nợ quá hạn=> Số nợ gốc bị quá hạn
?Lãi phạt tính trên số nợ gốc quá hạn+lãi quá hạn
+Nợ gốc chậm trả: phạt ≤150% ls trong hạnbị phạt thêm ≤50%
+Nợ lãi chậm trả:

≤ 10%/năm

4.Căn cứ phân loại nợ
+Căn cứ chỉ tiêu định kỳ: khả năng tc và độ tín nhiệm của KH=>Hệ thống xếp hạng
tín dụng nội bộ
+ Căn cứ chỉ tiêu định lượng:số ngày chịu thuế VAT

Nhóm nợ
Nhóm 1 Nợ đủ tiêu chuẩn

Nội dung
Nợ trong hạn theo thỏa thuận
Khoản nợ quá hạn<10 ngày

Nhóm 2 Nợ cần lưu ý

Nhóm 4 Nợ nghi ngờ

10 ≤x ≤90
NH điều chỉnh kỳ trả nợ lần 1
91≤x ≤180
NH gia hạn nợ lần 1
181≤x ≤360

Nhóm 5 Nợ có khả năng mất vốn

x≥361 ngày

Nhóm 3 Nợ dưới tiêu chuẩn

-Khoản nợ quá hạn là khoản nợ mà KH k trả dc đúng hạn 1 phần/ toàn bộ nợ gốc và
lãi(hoặc lãi) theo thỏa thuận với TCTD.
8


-Đ/c kỳ hạn nợ: Kéo dài thêm 1 khoảng tg trả nợ một phần/toàn bộ gốc và/hoặc lãi
tiền vay của kỳ hạn nợ đã thỏa thuận, thời hạn cv k thay đổi

Đ/c lần 1 chuyển sang nhóm 2
-Gia hạn nợ………….vượt quá thời hạn cv đã thỏa thuận
Gia hạn lần 1 chuyển sang nhóm 3
Nếu chuyển nhóm nợ, chuyển tồn bơ SDN t5hực tế
Nợ xấu: nợ nhóm 3-5
Nếu 1 ng có nhiều khoản nợ=> Nợ xấu có thể căn cứ vào định tính
Dự

thu:

thu

lãi

sau/định

kỳ

9

chỉ

áp

dụng

nợ

nhóm

1


10


11


12


13


14


15


16


17