Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty tnhh mtv xổ số kiến thiết tỉnh quảng bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN

--------------
TRẦN VIỆT TRUNG

HOÀN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT

TỈNH QUẢNG BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Đà Nẵng – Năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN

--------------

TRẦN VIỆT TRUNG

HOÀN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT

TỈNH QUẢNG BÌNH

Chuyên ngành : Kế tốn

Mã số : 8340301

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TỐN

Người hướng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN HỮU PHÚ

Đà Nẵng – Năm 2020

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Hữu Phú,
người đã định hướng và tận tình hướng dẫn tơi về mặt khoa học cũng như sự
động viên, khích lệ tinh thần cho tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn
thành luận văn này.

Cảm ơn Ban Lãnh đạo Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh Quảng
Bình đã tạo điều kiện, đóng góp ý kiến, chia sẻ kinh nghiệm để giúp tơi hồn
thành luận văn đúng thời hạn.

Xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu; các Thầy giáo, Cô giáo Trường
Đại học Duy Tân đã truyền đạt những kiến thức q báu và nhiệt tình hướng
dẫn tơi về cách thức thực hiện cũng như tạo điều kiện tốt nhất để tơi có thể
hồn thành luận văn này.

Đà Nẵng, tháng năm 2020

Trần Việt Trung

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và tài liệu trong luận văn là trung thực và có dẫn nguồn cụ thể, các kết

luận khoa học trong luận văn là kết quả của quá trình nghiên cứu khoa học
một cách nghiêm túc của bản thân tôi.

Tác giả luận văn

Trần Việt Trung

MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................10
1. Tính cấp thiết của đề tài................................................................................1
2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu....................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.................................................................2
4. Phương pháp nghiên cứu...............................................................................3
5. Bố cục luận văn.............................................................................................3
6. Tổng quan các nghiên cứu liên quan.............................................................4
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP...........................................................................................7
1.1. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP..........7
1.1.1. Khái niệm................................................................................................7
1.1.2. Vai trị của tài chính doanh nghiệp........................................................10
1.1.3. Các chỉ tiêu tài chính cơ bản doanh nghiệp...........................................12
1.2. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA QUẢN LÝ TÀI CHÍNH DOANH
NGHIỆP.........................................................................................................17
1.2.1. Bản chất quản lý tài chính doanh nghiệp..............................................17
1.2.2. Cơng cụ quản lý tài chính doanh nghiệp...............................................18
1.2.3. Đối tượng của quản lý tài chính doanh nghiệp......................................20
1.2.4. Phương pháp quản lý tài chính doanh nghiệp.......................................23
1.3. NỘI DUNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH XỔ SỐ Ở VIỆT NAM.............24
1.3.1. Sự cần thiết hồn thiện cơng tác quản lý tài chính tại Cơng ty xổ số Việt

Nam ...............................................................................................................24
1.3.2. Các ngun tắc quản lý tài chính doanh nghiệp tại Cơng ty xổ số Việt
Nam ...............................................................................................................25

1.4 TÌNH HÌNH QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA MỘT SỐ CÔNG TY XỔ
SỐ KIẾN THIẾT TRÊN THẾ GIỚI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
CHO DOANH NGHIỆP VIỆT NAM..........................................................30
1.4.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính của một số nước trên thế giới..............30
1.4.2. Bài học cho Việt Nam và Công ty TNHH MTV XSKT Quảng Bình...33
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1..............................................................................35
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA
CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT TỈNH QUẢNG BÌNH...36
2.1. TỔNG QUAN VỀ CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT
TỈNH QUẢNG BÌNH....................................................................................36
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.........................................................36
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Công ty.....................................................37
2.1.3 Bộ máy hoạt động của công ty...............................................................38
2.2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY TNHH
MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT QUẢNG BÌNH GIAI ĐOẠN TỪ NĂM 2014
- 2018...............................................................................................................39
2.2.1. Thực trạng quản lý tài chính và một số chỉ tiêu tài chính của Cơng ty. 39
2.2.2 Quản lý vốn và tài sản............................................................................54
2.2.3. Quản lý doanh thu và chi phí.................................................................57
2.2.4. Quản lý về phân phối thu nhập trong Công ty xổ số.............................59
2.2.5. Thực hiện giám sát và kiểm sốt tài chính Cơng ty xổ số Quảng Bình 62
2.3 ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CƠNG TY
TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT QUẢNG BÌNH..................................63
2.3.1. Đánh giá chung thực trạng quản lý tài chính tại Cơng ty......................63
2.3.2. Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Cơng ty.................................64
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................73

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH CỦA CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT QUẢNG
BÌNH ĐẾN NĂM 2025..................................................................................74
3.1. MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ
KIẾN THIẾT QUẢNG BÌNH TRONG THỜI GIAN TỚI (2020-2025). .74
3.1.1. Chiến lược phát triển của Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết........74
3.1.2. Mục tiêu tổng qt.................................................................................75
3.2. GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
CỦA CƠNG TY TNHH MTV XỔ SỐ KIẾN THIẾT QUẢNG BÌNH
ĐẾN NĂM 2025.............................................................................................76
3.2.1 Quy định cụ thể về cơ chế giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm................76
3.2.2. Đồng bộ trong quản lý điều hành hoạt động xổ số giữa Bộ Tài chính và
địa phương.......................................................................................................77
3.2.3. Tính tốn các chỉ tiêu kế hoạch hợp lý, tăng áp lực đối với Công ty....77
3.2.4. Đa dạng hóa loại hình sản phẩm kinh doanh.........................................78
3.2.5. Năng lực cơng nhân viên cịn yếu kém, chưa đáp ứng yêu cầu mở rộng
kinh doanh của Công ty...................................................................................79
3.2.6. Giải pháp khác.......................................................................................79
3.3. KIẾN NGHỊ............................................................................................84
3.3.1. Kiến nghị với Cơ quan nhà nước...........................................................84
3.3.2 Kiến nghị với Bộ tài chính.....................................................................86
3.3.3. Kiến nghị với Tỉnh Quảng Bình............................................................88
3.3.4. Kiến nghị với Cơng ty TNHH MTV xổ số kiến thiết Quảng Bình.......89
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3..............................................................................90
KẾT LUẬN....................................................................................................91
TÀI LIỆU THAM KHẢO

TNHH DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
MTV

TSNH Trách nhiệm hữu hạn
VCSH Một thành viên
TSCĐ Tài sản ngắn hạn
NVL Vốn chủ sở hữu
BHXH Tài sản cố định
BHYT Nguyên vật liệu
KPCĐ Bảo hiểm xã hội
XSKT Bảo hiểm y tế
UBND Kinh phí cơng đồn
CBCNV Xổ số kiến thiết
DNNN Ủy ban nhân dân
HĐKD Cán bộ công nhân viên
BTC Doanh nghiệp nhà nước
VCQL Hoạt động kinh doanh
VPĐD Bộ tài chính
CP Viên chức quản lý
QLDN Văn phòng đại diện
TNDN Chi phí
LN Quản lý doanh nghiệp
TSLN Thu nhập doanh nghiệp
NPT Lợi nhuận
DPTC Tỷ suất lợi nhuận
ĐTPT Nợ phải trả
QLHĐ Dự phịng tài chính
KTPL Đầu tư phát triển
GTGT Quản lý hoạt động
Khen thưởng phúc lợi
Giá trị gia tăng

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1 Kết quả kinh doanh của công ty giai đoạn 2014-2018 ....................39
Bảng 2.2 Hệ số thanh tốn ngắn hạn tại cơng ty giai đoạn 2014-2018...........43
Bảng 2.3 Hệ số thanh tốn nhanh tại cơng ty giai đoạn 2014-2018................44
Bảng 2.4 Hệ số thanh tốn bằng tiền tại cơng ty giai đoạn 2014-2018...........46
Bảng 2.5 Các chỉ tiêu về khả năng hoạt động tại công ty giai đoạn 2014-2018

47
Bảng 2.6 Hệ số quản lý nợ và địn bẩy tài chính tại cơng ty giai đoạn 2014-
2018 ...............................................................................................................49
Bảng 2.7 Khả năng doanh thu và lợi nhuận tại công ty giai đoạn 2014-2018 51
Bảng 2.8 Khả năng doanh thu và lợi nhuận tại công ty giai đoạn 2014-2018 52
Bảng 2.9 Tỷ suất lợi nhuận thuần tại công ty giai đoạn 2014-2018................54
Bảng 2.10 Cơ cấu nguồn vốn tại công ty giai đoạn 2014-2018......................55
Bảng 2.11 Tỷ suất chi phí trả thưởng tại cơng ty giai đoạn 2014-2018..........58
Bảng 2.12 Tình hình quản lý quỹ tại cơng ty giai đoạn 2014-2018................61
Bảng 2.13 Tình hình nộp thuế và các khoản phải nộp tại công ty giai đoạn
2014-2018........................................................................................................62

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy của Cơng ty........................................38
Hình 2.2 Hệ số thanh tốn ngắn hạn...............................................................42
Hình 2.3 Hệ số thanh tốn nhanh....................................................................44
Hình 2.4 Sơ đồ thể hiện hệ số quản lý nợ và địn bẩy tài chính tại cơng ty giai
đoạn 2014-2018...............................................................................................48
Hình 2.5 Sơ đồ thể hiện hệ số ROA và ROE tại công ty giai đoạn 2014-2018

52
Hình 2.6. Tỷ suất lợi nhuận thuần tại cơng ty giai đoạn 2014-2018...............53

Hình 2.7 Sơ đồ cơ cấu nguồn vốn tại cơng ty giai đoạn 2014-2018...............55
Hình 2.8 Sơ đồ tỷ lệ trả thưởng tại cơng ty giai đoạn 2014-2018...................58
Hình 2.9 Sơ đồ các khoản thuế nộp nhà nước tại công ty giai đoạn 2014-2108

61
Hình 3.1 Vai trị của nhà quản lý tài chính Cơng ty TNHH MTV XSKT
Quảng Bình......................................................................................................81
Hình 3.2 Vai trị nhà quản lý tài chính đề xuất mới tại Cơng ty TNHH MTV
XSKT Quảng Bình..........................................................................................82

1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động kinh doanh xổ số tuy không phải là một ngành kinh tế sản

xuất ra của cải vật chất nhưng nó được sử dụng như là một trong những cơng
cụ tài chính để điều tiết và phân phối lại thu nhập trong xã hội. Ngoài chức
năng điều tiết, phân phối lại thu nhập, kinh doanh xổ số còn là một kênh để
tạo nguồn thu ngân sách cho Nhà nước, phục vụ cho đầu tư các cơng trình
phúc lợi xã hội, tạo công ăn việc làm cho người lao động và cũng là một trong
những biện pháp thoả mãn nhu cầu vui chơi giải trí lành mạnh cho người dân.
Các hình thức hoạt động kinh doanh xổ số đã được phát triển hầu hết ở các
nước phát triển trên thế giới, và ngày nay cũng đang được phát triển ở Việt
Nam. Hoạt động xổ số kiến thiết là một hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực
tài chính đem lại nhiều lợi ích cho xã hội, tuy nhiên nó cũng chứa đựng nhiều
rủi ro tài chính, có thể đưa cơng ty đến mất khả năng thanh toán và phá sản.

Việt Nam từ khi chuyển sang nền kinh tế thị trường, với sự cạnh tranh

ngày càng gay gắt, môi trường kinh doanh thường xuyên biến động chứa
đựng nhiều rủi ro, đặc biệt kinh doanh trong lĩnh vực tài chính, điều này địi
hỏi các nhà quản lý phải khơng ngừng hồn thiện cơng tác quản lý tài chính
của mình để đáp ứng được yêu cầu hiện tại. Các công ty xổ số kiến thiết được
Nhà nước giao quản lý và sử dụng vốn bao gồm vốn cố định và vốn lưu động,
các nguồn vốn bổ sung khác dựa trên nguyên tắc bảo đảm sử dụng vốn hiệu
quả và tôn trọng các nguyên tắc tài chính, tín dụng, đặc biệt là tuân thủ pháp
luật. Do vậy, việc hồn thiện cơng tác quản lý tài chính của các cơng ty xổ số
kiến thiết nói chung và của tỉnh Quảng Bình nói riêng là u cầu cấp thiết để
có thể bảo tồn và phát triển vốn, và đạt được các yêu cầu mục tiêu do Nhà
nước đặt ra. Chính vì lý do trên, tác giả đã chọn đề tài “Hồn thiện cơng tác

2

quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh Quảng
Bình” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình.
2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu

Việc nghiên cứu đề tài nhằm thực hiện các mục tiêu sau
(1) Phân tích thực trạng cơng tác quản lý tài chính tại Cơng ty TNHH
MTV xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình. Xác định những yếu kém cịn tồn tại
trong cơng tác quản lý tài chính của Cơng ty để từ đó có biện pháp khắc phục.
(2) Đề xuất một số giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tài
chính tại Cơng ty TNHH MTV xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình và đáp ứng
được các yêu cầu do nhà nước đặt ra đối với Công ty TNHH MTV Xổ số kiến
thiết tỉnh Quảng Bình.
2.2 Câu hỏi nghiên cứu:
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu nêu trên các vấn đề được đặt ra trong
quá trình nghiên cứu của đề tài:

Một là: Thực trạng tài chính của Cơng ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết
tỉnh Quảng Bình qua kết quả hoạt động kinh doanh trong giai đoạn 2014-2018
như thế nào?
Hai là: Đánh giá công tác quản lý tài chính của cơng ty trong giai đoạn
2014-2018? Nêu lên ưu điểm và những hạn chế cần khắc phục? Nguyên nhân
của hạn chế.
Ba là: Đưa ra hệ thống giải pháp để giải quyết những vấn đề đang tồn
tại trong công tác quản lý tài chính của Cơng ty?
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
+ Đối tượng nghiên cứu đề tài
Đề tài tập trung nghiên cứu tình hình tài chính và cơng tác quản lý tài
chính của Cơng ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình.

3

+ Phạm vi nghiên cứu
Tập trung nghiên cứu tình hình tài chính của Cơng ty TNHH MTV Xổ
số kiến thiết tỉnh Quảng Bình, Số liệu được khảo sát trong khoảng thời gian từ
năm 2014-2018.
4. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng các phương pháp đánh giá, phân tích, tổng hợp thống kê.
+ Phương pháp đánh giá: phương pháp này được sử dụng trong luận
văn nhằm đánh giá thực trạng công tác quản lý, thu chi của Công ty TNHH
MTV Xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình từ năm 2014 đến năm 2018 từ đó
đánh giá kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế, tìm ra nguyên nhân của thực
trạng đó.
+ Phương pháp phân tích: phương pháp này được dùng để phân tích số
thu chi từ năm 2014 đến năm 2018 và được so sánh năm trước với năm sau.
Qua đó tác giả đánh giá được kết quả đạt được, đồng thời chỉ ra được những
nguyên nhân chưa đạt được để có hướng khắc phục trong thời gian tới.

+ Phương pháp tổng hợp thống kê: phương pháp này được dùng để
tổng hợp, thống kê số liệu trong luận văn như số thu bán vé số, thu từ dịch vụ
in và các khoản chi lương, chi đầu tư,...Qua đó chứng minh cụ thể để người
đọc biết được thực trạng của công tác quản lý tài chính của Cơng ty TNHH
MTV Xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình trong thời gian qua..
5. Bố cục luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Tổng quan lý luận về quản lý tài chính doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý tài chính của Cơng ty TNHH
MTV xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình
Chương 3: Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý tài chính của Cơng ty
TNHH MTV xổ số kiến thiết tỉnh Quảng Bình đến năm 2025

4

6. Tổng quan các nghiên cứu liên quan
Quản lý tài chính là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu

của quản lý doanh nghiệp. Thực tiễn hoạt động sản xuất kinh doanh cho thấy,
khơng có một doanh nghiệp nào thành công nếu công tác quản lý tài chính
yếu kém, lỏng lẻo. Sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý, hiệu quả trong tất cả các
khâu thuộc lĩnh vực quản lý tài chính như lập kế hoạch và sử dụng vốn có
hiệu quả; triển khai thực hiện tốt các dự án sản xuất kinh doanh; luôn cập nhật
kịp thời các Nghị định, thơng tư về chính sách của nhà nước, theo dõi, đánh
giá và điều chỉnh kịp thời kế hoạch tài chính; quản lý vốn, doanh thu, chi phí,
cơng nợ khách hàng; thực hiện báo cáo cho các cấp lãnh đạo…là nhân tố
quyết định đến thành công của doanh nghiệp. Theo Tổng cục Thống kê, số
doanh nghiệp phải phá sản hoặc ngừng hoạt động năm 2015 là 81.000 doanh
nghiệp, tăng 19,9% so với năm trước. Trên thế giới đã có rất nhiều vụ bê bối
tài chính của các công ty lớn như Enron, Worldcom…đã dẫn các công ty đó

đến sự sụp đổ. Gần đây tại Việt Nam nhiều tập đồn lớn cũng chao đảo tài
chính như Vinaline, Ngân hàng ACB... Các cuộc khảo sát doanh nghiệp kinh
doanh thất bại cho thấy hầu hết các công ty này (khoảng 60%) cho biết sự thất
bại của họ toàn bộ hay phần lớn đều do gặp phải vấn đề quản lý tài chính
trong cơng ty. Trong bối cảnh kinh doanh theo cơ chế thị trường, quá trình
sàng lọc và cạnh tranh lẫn nhau giữa các doanh nghiệp là tất yếu xảy ra. Để
thắng trong cạnh tranh, doanh nghiệp phải hoạt động sản xuất kinh doanh
hiệu quả.

Một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có lợi nhuận là tốt nhưng việc
quản lý tài chính trong doanh nghiệp mới là điều cần thiết hơn cả.Chính vì
thế, ngày nay tất cả các doanh nghiệp đều phải đặc biệt quan tâm đến cơng tác
quản lý tài chính của doanh nghiệp mình. Quản lý tốt tài chính là chìa khóa
dẫn đến sự tồn tại và phát triển công ty. Cũng chính sự sống cịn của doanh

5

nghiệp mà tài chính doanh nghiệp rất được quan tâm và được chú trọng
nghiên cứu bởi nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều tác giả, dưới nhiều góc độ khác
nhau. Một số cơng trình và tài liệu sau: Tạ Minh Hùng, 2006, Quản lý tài
chính của Công ty Thăng Long - GMT trong điều kiện hiện nay, thực trạng và
giải pháp đổi mới, luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý, Học viện Chính trị
quốc gia Hồ Chí Minh, nội dung chính của luận văn đã trình bày được những
điểm cơ bản về cơng tác quản lý tài chính đặc trưng của doanh nghiệp xây lắp
nhưng nhìn chung chưa nêu rõ được các thay đổi về quy mô tài sản, nguồn
vốn trong các năm nghiên cứu. Tác giả mới đưa ra các giải pháp chung chứ
chưa đi vào các đề xuất cụ thể nhằm hoàn thiện cơng tác quản lý tài chính tại
đơn vị mình. Đỗ Thị Huyền Như, 2008, Giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý
tài chính tại Tổng Cơng ty Xây dựng Hà Nội, luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế,
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. Luận văn đã làm rõ được một số

cơ sở lý luận chung về quản lý tài chính trong các doanh nghiệp như: khái
niệm, vai trò và các yếu tố cấu thành của tài chính doanh nghiệp, một số nội
dung về quản lý tài chính tại Tổng Cơng ty cũng như một số giải pháp, kiến
nghị. Bên cạnh đó cũng có một số cơng trình khoa học đáng chú ý bàn về nội
dung này như Trịnh Thị Vân Anh, 2009, Công tác quản lý tài chính tại Cơng
ty cổ phần xây lắp điện I, luận văn thạc kinh tế, Đại học Thương mại Hà Nội.
Luận văn đã trình bày cơ sở lý luận chung về quản lý tài tại . Luận văn cũng
đã phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Cơng ty cổ phần xây lắp điện I và
đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác quản lư tài chính tại cơng ty.
Những tài liệu này đã nghiên cứu nội dung quản lý tài chính đối với một số
nội dung cụ thể trong từng lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác nhau tuy nhiên
cũng chưa đề cập đến quản lý tài chính trong Cơng ty cổ phần có vốn của nhà
nước. Một số luận văn khác có thể kể đến: Ngô Thắng Lợi, 2004, DNNN
trong phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam, Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị

6

Quốc Gia. Nguyễn Khánh Tồn, 2008, Hồn thiện hệ thống kiểm sốt nội bộ
với việc tăng cường quản lý tài chính tại Tổng cơng ty Khai thác Cảng hàng
không Miền Bắc, luận văn thạc sỹ quản lý kinh tế, Trường Đại học Xây dựng,
Hà Nội. Luận văn trình bày lý thuyết chung, nhiều cơng trình nghiên cứu đối
với doanh nhiệp có quy mơ lớn là các Tổng Cơng ty, các Tập đồn kinh tế, rất
ít cơng trình nghiên cứu đối với doanh nghiệp là thành viên của các Tập đồn,
Tổng Cơng ty. Có rất ít cơng trình nghiên cứu đối với doanh nghiệp là thành
viên của các Tập đồn, Tổng Cơng ty. Do vậy các luận văn trên chưa chỉ ra
được các giải pháp đối với các doanh nghiệp với mơ hình vừa và nhỏ.

Đặc biệt là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính, kinh
doanh mặt hàng đặc thù như xổ số thì chưa có nghiên cứu nào trình bày về
hoạt động quản lý tài chính. Chính vì thế, tác giả đã đề xuất để thực hiện đề

tài hồn thiện cơng tác quản lý tài chính doanh nghiệp tại cơng ty TNHH
MTV xổ số Quảng Bình.

7

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

1.1. TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm

Khái niệm tài chính, hiểu theo nghĩa thơng thường thì đó là những hoạt
động huy động vốn, sử dụng, phát triển và quản lý tiền vốn. Có nghĩa là
doanh nghiệp cần tích lũy vốn, sau đó đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh
doanh làm số tiền đó tăng lên – tức là tiền sinh tiền. Từ đó, doanh nghiệp có
được lợi nhuận thơng qua hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, nhà
doanh nghiệp không được hưởng toàn bộ lợi nhuận này mà phải phân phối một
phần cho ngân sách nhà nước, nhân viên và cả nội bộ doanh nghiệp. Những
hoạt động nói trên đã hình thành nên tài chính doanh nghiệp.

Dưới góc độ quản lý thì tài chính là hoạt động huy động, sử dụng, sắp
xếp, phân phối vốn và là các mối quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp với các
chủ thể trong nền kinh tế.

Như vậy có thể hiểu: “Tài chính doanh nghiệp là các quan hệ liên quan
tới việc tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ để hình thành, khai thác
sử dụng nguồn vốn phục vụ cho nhu cầu phát triển của tổ chức”.

Bản chất của tài chính doanh nghiệp: Trong q trình hoạt động kinh
doanh, doanh nghiệp phải đảm bảo sự phối hợp đồng bộ, ăn khớp về những

hoạt động liên quan đến thị trường hàng hóa dịch vụ, thị trường vốn, thị
trường lao động và tổ chức nội bộ trong doanh nghiệp, nhằm tạo ra sự tăng
trưởng, đạt được tỷ suất lợi nhuận tối đa. Chính trong q trình đó đã làm nảy
sinh hàng loạt những quan hệ kinh tế với các chủ thể khác thông qua sự vận
động của vốn tiền tệ.

8

Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với nhà nước: Mối quan hệ này
thể hiện ở chỗ nhà nước cấp phát, hỗ trợ vốn và góp vốn cổ phần theo những
nguyên tắc và phương thức nhất định để tiến hành sản xuất kinh doanh và
phân chia lợi nhuận. Đồng thời, các mối quan hệ tài chính này cịn phản ánh
những quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị phát sinh khi thực hiện quá trình
phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân giữa
ngân sách nhà nước với các doanh nghiệp. Điều này được thể hiện thông qua
các khoản thuế mà doanh nghiệp có nghĩa vụ pháp lý phải nộp cho ngân sách
nhà nước. Lợi nhuận của doanh nghiệp đạt được phụ thuộc rất lớn vào chính
sách thuế. Mặt khác, sự thay đổi về chính sách tài chính vĩ mô của nhà nước
sẽ làm thay đổi môi trường đầu tư, từ đó cũng ảnh hưởng đến cơ cấu vốn kinh
doanh, chi phí hoạt động của từng doanh nghiệp, chẳng hạn như chính sách
đầu tư, hỗ trợ tài chính của nhà nước đối với doanh nghiệp.

Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính: Doanh
nghiệp thực hiện q trình trao đổi mua bán các sản phẩm nhằm thỏa mãn
mọi nhu cầu về vốn của mình. Trong q trình đó, doanh nghiệp ln phải
tiếp xúc với thị trường tài chính mà chủ yếu là thị trường tiền tệ và thị trường
vốn.

Thị trường tiền tệ: Thơng qua các hệ thống ngân hàng, doanh nghiệp có
thể tạo được nguồn vốn ngắn hạn và trung hạn để tài trợ cho mọi hoạt động

sản xuất kinh doanh của mình. Bên cạnh đó, mỗi doanh nghiệp phải mở tài
khoản tại một ngân hàng nhất định và thực hiện các giao dịch mua bán qua
chuyển khoản.

Thị trường vốn: Thông qua thị trường này các doanh nghiệp có thể tạo
được nguồn vốn dài hạn bằng cách phát hành chứng khốn của cơng ty như
cổ phiếu, kỳ phiếu… Mặt khác, doanh nghiệp có thể tiến hành kinh doanh
chứng khoán trên thị trường này để kiếm lời.

9

Quan hệ tài chính của doanh nghiệp với các thị trường khác: Trong
nền kinh tế, doanh nghiệp có quan hệ chặt chẽ với các doanh nghiệp khác
trên thị trường hàng hóa, dịch vụ, thị trường sức lao động. Tại các thị trường
này doanh nghiệp tiến hành mua sắm máy móc thiết bị, nhà xưởng, tìm kiếm
lao động… Thơng qua đây, doanh nghiệp cịn có thể xác định lượng nhu cầu
hàng hóa và dịch vụ cần thiết cung ứng. Trên cơ sở đó, doanh nghiệp hoạch
định ngân sách đầu tư, kế hoạch sản xuất, tiếp thị nhằm thỏa mãn nhu cầu thị
trường.

Quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp: Bao gồm các mối quan
hệ tài chính như:

Quan hệ doanh nghiệp mẹ và của những doanh nghiệp con;
Quan hệ của những doanh nghiệp với người hoặc nhóm người có khả
năng chi phối ra quyết định, hoạt động của doanh nghiệp đó thơng qua các cơ
quan quản lý doanh nghiệp;
Quan hệ của những doanh nghiệp với quản lý doanh nghiệp; Quan hệ
của những doanh nghiệp với người lao động.
Các mối quan hệ này được biểu hiện thơng qua chính sách tài chính của

doanh nghiệp như sau:

- Chính sách phân phối thu nhập cho người lao động
- Chính sách chia lãi cho các cổ đơng
- Chính sách cơ cấu nguồn vốn
- Chính sách đầu tư và cơ cấu đầu tư
Nhìn chung, các quan hệ kinh tế nêu trên đã khái qt hóa tồn bộ
những khía cạnh về sự vận động của vốn trong hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp. Đặc trưng của sự vận động của vốn luôn ln gắn liền chặt
chẽ với với q trình phân phối các nguồn tài chính của doanh nghiệp và xã

10

hội nhằm tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ của doanh nghiệp phục
vụ cho quá trình kinh doanh.

Trên cơ sở đó, có thể định nghĩa bản chất của tài chính doanh nghiệp
là hệ thống các quan hệ kinh tế phát sinh trong quá trình phân phối các
nguồn lực tài chính, được thực hiện thơng qua các quá trình huy động và sử
dụng các loại vốn, quỹ tiền tệ nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp.
1.1.2. Vai trị của tài chính doanh nghiệp

Tài chính doanh nghiệp là một phạm trù kinh tế tồn tại khách quan
trong nền kinh tế hàng hóa - tiền tệ. Sự vận động của nó một mặt phải tuân
theo những quy luật kinh tế khách quan, mặt khác do tài chính doanh nghiệp
là các quan hệ nằm trong hệ thống những quan hệ kinh tế gắn liền với hoạt
động kinh doanh nên tài chính doanh nghiệp cịn phải chịu sự chi phối bởi các
mục tiêu và phương hướng kinh doanh của các chủ thể doanh nghiệp. Nhưng
đến lượt mình, tài chính doanh nghiệp lại có tác động theo hướng thúc đẩy

hay kìm hãm hoạt động kinh doanh. Trên góc độ này, tài chính doanh nghiệp
được xem là một trong những cơng cụ có vai trị quan trọng trong quản lý
kinh doanh.

Vai trò của tài chính doanh nghiệp được biểu hiện qua các mặt sau:
Tổ chức huy động và phân phối sử dụng các nguồn lực tài chính có
hiệu quả: Đối với một doanh nghiệp, vốn là yếu tố vật chất cho sự tồn tại và
phát triển. Do vậy, vấn đề tổ chức huy động và phân phối sử dụng sao cho có
hiệu quả trở thành nhiệm vụ rất quan trọng đối với công tác quản lý tài chính
doanh nghiệp. Trong nền kinh tế thị trường, vốn cũng là một loại hàng hóa,
cho nên việc sử dụng vốn của doanh nghiệp đều phải trả giá một khoản chi phí
nhất định. Vì thế, doanh nghiệp cần phải chủ động xác định nhu cầu vốn cần
huy động, từ đó có kế hoạch hình thành cơ cấu nguồn vốn tài trợ cho hoạt