Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
BÀI 33. BIỆN LUẬN SỐ ĐIỂM CỰC TRN HÀM TRN TUYỆT ĐỐI BẰNG
PHƯƠNG PHÁP XÉT HÀM.
A. LÝ THUYẾT:
Bài tốn 1:
Tìm giá trị của tham số m để hàm số y f x f m có n điểm cực trị.
Phương pháp:
Số điểm cực trị của hàm số y f x f m bằng ………………………………………
……… ………………………………………… …………………………………………….
Các bạn xem lại bài toán 18: biện luận số điểm cực trị hàm trị tuyệt đối dựa vào đồ thị.
Ta thực hiện các bước sau
Bước 1: …………………………………………………………………………………………
Bước 2: …………………………………………………………………………………………
Bước 3: …………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Bước 4: …………………………………………………………………………………………
Bài toán 2:
Cho hàm số y f x biện luận số cực trị của hàm y f x m
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 1
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
B. VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x 1 x 22 m có 5 điểm cực
trị?
A. 2 . B. 3 . C. 4 . D. 5
Câu 2. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x3 3x2 1 m có 5 điểm cực
trị?
A. 2 . B. 3 . C. 4 . D. 5 .
Câu 3. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y 3x4 4x3 12x2 m có 7 điểm
cực trị?
A. 3 . B. 5 . C. 6 . D. 4 .
Câu 4. Tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y x5 5x3 5x2 m 1 có 5 điểm cực trị là
A. 1 m 27 . B. 27 m 1 . C. m 1 . D. m 27 .
m 27 m 1
Câu 5. Có bao nhiêu giá trị nguyên dương của tham số m để hàm số
y 3x4 4x3 6x2 12x 1 2m có 3 điểm cực trị?
A. 5 . B. 4 . C. 6 . D. Vô số.
2 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
C. BÀI TẬP TRÊN LỚP
Câu 1. Cho hàm số y sin x x m . Hỏi có bao nhiêu giá trị nguyên của m để hàm số đã cho có đúng
một điểm cực trị?
A. 0 . B. 1. C. 2 . D.vô số.
Câu 2. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x4 8x3 18x2 m có 3 điểm cực
trị?
A. 1. B. Vô số. C. 2 . D. Khơng có.
Câu 3. Tìm tất cả các giá trị của m để hàm số y x2 2x m có đúng ba điểm cực trị.
Câu 4.
Câu 5. A. m 1. B. m 1. C. m 1. D. m 0 .
Cho hàm số y sin 2x x m . Hỏi có bao nhiêu giá trị nguyên của m để hàm số đã cho có
đúng ba điểm cực trị?
A. 2 . B. 1. C. 0 . D. 3 .
Có tất cả bao nhiêu số nguyên m thuộc đoạn [2017; 2017] để hàm số y x3 3x2 m có 3
điểm cực trị B. 4034 . C. 4030 . D. 4028
A. 4032 .
Câu 6. Gọi S là tổng các giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x3 3x2 9x 5 m có 5
2
điểm cực trị. Vậy S sẽ nhận giá trị nào sau đây?
A. 2016 . B. 1952 . C. 2016 . D. 496 .
Câu 7. (HSG12 tỉnh TỈNH VĨNH PHÚC 2018-2019) Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để
hàm số y x3 3x2 m 2 có đúng năm điểm cực trị
A. m 2 hoặc m 6 . B. m 2 hoặc m 6 . C. 2 m 6 . D. 2 m 6 .
Câu 8. Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y x3 3x2 m có 5 điểm cực trị.
A. 4 m 0 . B. 4 m 0 . C. 0 m 4 . D. m 4 hoặc m 0 .
Câu 9. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x 1 x 22 m có 5 điểm cực
trị? B. 3 . C. 4 . D. 5
A. 2 .
Câu 10. [2D1-2.1-3] Cho hàm số y x4 8x2 m . Với những giá tri nào của tham số m hàm số có 5
điểm cực trị.
A. m 0 . B. m 0 . C. m 0 . D. m 0 .
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 3
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
Câu 11. [THPT PHAN CHU TRINH ĐAKLAK LẦN 2 - 2018] Có bao nhiêu giá trị nguyên dương
của tham số m để hàm số y 3x4 4x3 12x2 m có 5 điểm cực trị.
A. 44 B. 27 C. 26 D. 16
Câu 12. (HSG12 Tân Yên – Bắc Giang Năm 2019) Biết m a;b với a ,b thì hàm số
y x5 5x3 5x2 10m 1 có 5 điểm cực trị. Tính tổng a b ?
A. 14 B. 27 C. 1 D. 13
5 10 10 5
Câu 13. Có bao nhiêu số nguyên m 2019; 2019 để hàm số y x5 5x3 20x m có 5 điểm cực
trị?
A. 95 . B. 48 . C. 47 . D. 94 .
Câu 14. Tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y x5 5x3 5x2 m 1 có 5 điểm cực trị là
A. 1 m 27 . B. 27 m 1. C. m 1 . D. m 27 .
m 27 m 1
Câu 15. (Đề tham khảo BGD năm 2017-2018) Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số
y 3x4 4x3 12x2 m có 7 điểm cực trị?
A. 3. B. 5. C. 6. D. 4.
Câu 16. [2D1-2.5-3] Tổng tất cả các giá trị nguyên của tham số m để hàm số y 3x4 4x3 12x2 2m
có 7 điểm cực trị bằng
A. 2 . B. 6 . C. 4 . D. 3 .
Câu 17. Tập hợp các giá trị của m để hàm số y 3x4 4x3 12x2 m 1 có 7 điểm cực trị là
A. 0;6 . B. 6;33 . C. 1;33 . D. 1;6 .
Câu 18. Cho hàm số bậc ba y f x có đồ thị C như hình dưới đây. Gọi S là tập các giá trị nguyên
của tham số a trong khoảng 23; 23 để hàm số y f x a có đúng 3 điểm cực trị. Tính
tổng các phần tử của S .
A. 3 . B. 250 . C. 0 . D. 253 .
4 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
Câu 19. Cho đồ thị hàm số y f (x) có dạng hình vẽ bên. Tính tổng tất cả giá trị ngun của m để hàm
số y f (x) 2m 5 có 7 điểm cực trị.
A. 6 . B. 3 . C. 5 . D. 2 .
Câu 20. Cho hàm số đa thức bậc ba y f x có đồ thị như hình bên. Tìm tất cả các giá trị của tham số
m để hàm số y f x m có ba điểm cực trị.
A. m 1 hoặc m 3. B. m 3 hoặc m 1.C. m 1 hoặc m 3 . D. 1 m 3 .
D. BÀI TẬP RÈN LUYỆN
Câu 1. Cho hàm số y f x có đồ thị như hình bên.
Gọi S là tập hợp tất cả các giá trị nguyên dương của tham số m để hàm số
y f x 2018 m có 5 điểm cực trị. Tổng tất cả các giá trị của tập S bằng
A. 9 . B. 7 . C. 18 . D. 12 .
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 5
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
Câu 2. Hình vẽ dưới đây là đồ thị của hàm số y = f (x) .
Có bao nhiêu giá trị nguyên dương của tham số m để hàm số y = f (x +1)+ m có 5 điểm cực trị?
A. 0. B. 3. C. 2. D. 1.
Câu 3. Cho hàm số bậc ba y f x có đồ thị như hình bên.
Số giá trị nguyên của tham số m 2019;2019 để hàm số y f x 2019 m có ba điểm
cực trị là
A. 4036 . B. 4037 . C. 4039 . D. 4038 .
Nhận xét: Để hàm số y f x 2019 m có ba điểm cực trị thì từ đồ thị và phép biến đổi đồ
thị (lấy đối xứng qua trục Ox ) ta có phương trình f x 2019 m có đúng 1 nghiệm
Câu 4. Cho hàm số f x m 1 x3 5x2 m 3 x 3 . Có tất cả bao nhiêu giá trị nguyên của tham
số m để hàm số y f x có đúng 3 điểm cực trị?
A. 3 . B. 1. C. 2 . D. 4 .
Câu 5. Có bao nhiêu giá trị nguyên của m m 5 để hàm số y x3 m 2 x2 mx m2 có ba điểm
cực tiểu? B. 4 . C. 6 . D. 3 .
A. 5 .
6 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
BÀI 33. BIỆN LUẬN SỐ ĐIỂM CỰC TRN HÀM TRN TUYỆT ĐỐI BẰNG
PHƯƠNG PHÁP XÉT HÀM.
A. LÝ THUYẾT:
Bài tốn 1:
Tìm giá trị của tham số m để hàm số y f x f m có n điểm cực trị.
Phương pháp:
Số điểm cực trị của hàm số y f x f m bằng tổng số số điểm cực trị của hàm số
y f x và số nghiệm phương trình f x f m 0 .
Các bạn xem lại bài toán 18: biện luận số điểm cực trị hàm trị tuyệt đối dựa vào đồ thị.
Ta thực hiện các bước sau
Bước 1: Lập bảng biến thiên tìm số điểm cực trị của hàm số f x (ví dụ có ni điểm cực trị).
Bước 2: Phương trình f x f m 0 * có n ni nghiệm.
Bước 3: Chuyển bài tốn tìm số nghiệm của * về dạng tìm số giao điểm của đồ thị y f x
và đường thẳng y f m .
Bước 4: Dựa vào bảng biến thiên tìm giá trị m .
Bài tốn 2:
Cho hàm số y f x biện luận số cực trị của hàm y f x m
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 1
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
B. VÍ DỤ MINH HỌA
Câu 1. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x 1 x 22 m có 5 điểm cực
trị?
A. 2 . B. 3 . C. 4 . D. 5
2 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 3
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
Câu 2. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x3 3x2 1 m có 5 điểm cực
trị?
A. 2 . B. 3 . C. 4 . D. 5 .
4 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
Câu 3. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y 3x4 4x3 12x2 m có 7 điểm
cực trị?
A. 3 . B. 5 . C. 6 . D. 4 .
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 5
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
Câu 4. Tất cả các giá trị thực của tham số m để hàm số y x5 5x3 5x2 m 1 có 5 điểm cực trị là
A. 1 m 27 . B. 27 m 1. C. m 1 . D. m 27 .
m 27 m 1
6 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
Câu 5. Có bao nhiêu giá trị nguyên dương của tham số m để hàm số
y 3x4 4x3 6x2 12x 1 2m có 3 điểm cực trị?
A. 5 . B. 4 . C. 6 . D. Vô số.
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 7
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
C. BÀI TẬP TRÊN LỚP
Câu 1. Cho hàm số y sin x x m . Hỏi có bao nhiêu giá trị nguyên của m để hàm số đã cho có đúng
một điểm cực trị?
A. 0 . B. 1. C. 2 . D.vô số.
Lời giải
Chọn D.
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
Xét hàm số f x sin x x m , f x cos x 1 0 (dấu bằng xảy ra tại các điểm rời rạc).
Do đó hàm số f x đồng biến trên ,
do đó hàm số f x khơng có cực trị và phương trình f x 0 có nhiều nhất một nghiệm.
Hơn nữa lim f x , lim f x nên phương trình f x 0 có đúng một nghiệm.
x x
Từ đó hàm số y sin x x m có đúng một điểm cực trị với mọi m .
Câu 2. Có bao nhiêu giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x4 8x3 18x2 m có 3 điểm cực
trị?
A. 1. B. Vô số. C. 2 . D. Không có.
Lời giải:
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
8 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
u.u x4 8x3 18x2 m4x3 24x2 36x
Áp dụng công thức: x , ta có: y .
u 4x 8x 18x m32
x 0 (nghiem don)
x 8x 18x m 4x x 34322
y 4 3 2 ; y 0 x 3 (nghiem kep)
x 8x 18x m x4 8x3 18x2 m (*)
gx
4 3 2 3 2 x 0
Xét hàm số g x x 8x 18x ; g x 4x 24x 36x 0 .
x 3
Bảng biến thiên:
x 0 3
g x 0 0
g x 27
0
Dựa vào bảng biến thiên, ta thấy phương trình x4 8x3 18x2 m (*) có tối đa hai nghiệm.
gx
Ngoài ra, x 0 là nghiệm đơn, x 3 là nghiệm kép của phương trình y 0 . Vì vậy hàm số đã cho có ba
cực trị tương đương phương trình (*) có hai nghiệm phân biệt khác 0.
m 0 m 0 . Khi đó có vơ số giá trị nguyên của m thỏa mãn đề bài. Chon B
Câu 3. Tìm tất cả các giá trị của m để hàm số y x2 2x m có đúng ba điểm cực trị.
A. m 1. B. m 1. C. m 1. D. m 0 .
Chọn B. Lời giải
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
Xét hàm f x x2 2x m ,
Ta có: f x 2x 2 0 x 1 .
Bảng biến thiên
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 9
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
–
Dựa vào bảng biến thiên, ta thấy để hàm số y f x có đúng 3 điểm cực trị f x 0 có hai
nghiệm phân biệt m 1 0 m 1
Câu 4. Cho hàm số y sin 2x x m . Hỏi có bao nhiêu giá trị nguyên của m để hàm số đã cho có
đúng ba điểm cực trị?
A. 2 . B. 1. C. 0 . D. 3 .
Lời giải
Chọn C.
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
Xét hàm số f x sin 2x x m , f x 2 cos 2x 1
2
2x k 2 x k
f x 0 cos 2x 1 3 3 (dấu bằng xảy ra tại các điểm
2 2
2x 3 k 2 x 3 k
rời rạc).
f x 4sin 2x .
f k 2 3 0 nên hàm số đạt cực đại tại các điểm x k .
3 3
f k 2 3 0 nên hàm số đạt cực tiểu tại các điểm x k .
3 3
Do đó hàm số f x có vơ số điểm cực trị.
Mà số cực trị của hàm số y sin 2x x m bằng tổng số cực trị của hàm số f x và số
nghiệm đơn của phương trình f x 0 , do đó hàm số y sin 2x x m có vô số điểm cực
trị với mọi m .
Suy ra số giá trị của m để hàm số có đúng 3 điểm cực trị là 0 giá trị.
Câu 5. Có tất cả bao nhiêu số nguyên m thuộc đoạn [2017; 2017] để hàm số y x3 3x2 m có 3
điểm cực trị B. 4034 . C. 4030 . D. 4028
A. 4032 .
Hướng dẫn giải
10 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
Chọn A.
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
Xét y x3 3x2 m
Ta có y ' 3x2 6x
x 0
y 0
x 2
BBT
Để hàm số y x 3x m có 3 điểm cực trị thì 32m 4 0 m 4
m 0 m 0
m 2017;0 4; 2017
YCBT
m
Có 4032 giá trị nguyên m để thỏa mãn ycbt
Câu 6. Gọi S là tổng các giá trị nguyên của tham số m để hàm số y x3 3x2 9x 5 m có 5
2
điểm cực trị. Vậy S sẽ nhận giá trị nào sau đây?
A. 2016 . B. 1952 . C. 2016 . D. 496 .
Nhận xét : Để giải quyết dạng toán này, các bạn học sinh cần :
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 11
2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm. When the student is ready , the teacher will appear.
Ngoài ra, các em cần phải nắm cơng thức tìm tổng cấp số cộng: Cho cấp số cộng với số hạng
đầu u1 , cơng sai d, khi đó tổng của n số hạng đầu là: Sn u1 un n với un u1 n 1 d .
2
Lời giải :
Cách 1: Tự luận
Xét: y f x m2 với f x x3 3x2 9x 5, x . Ta có: f x 3x2 6x 9 .
Áp dụng công thức: u u.u f , ta có: y x f x. 2m .
u f x m
2
Xét y 0 f x 0 m ; f x 0 3x 6x 9 0 2 x 1 (hai nghiệm phân biệt).
f x
2 x 3
Vậy hàm số y f x m x3 3x2 9x 5 m có năm điểm cực trị khi f x m có ba
2 2 2
nghiệm phân biệt khác 1, 3 (*).
Bản biến thiên hàm f x :
x 1 3
f x 0 0
f x 0
32
Ta thấy với * 32 m2 0 0 m 64 . Vì m nguyên nên m 1, 2,...63
63 Chon
Tổng các giá trị của m là S 1 63 2016 . A
2
Cách 2: Trắc nghiệm
x 1 y m
Xét hàm số f x x3 3x2 9x 5 m có f x 3x2 6x 9 0 2.
2 m
x 3 y 32 2
Ta biết:
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
mà: Số cực trị của hàm y f x bằng 2.
12 | 0988323371
Luyện mãi thành tài- miệt mài tất giỏi. 2D1-BT33:BL số CỰC TRN H trị tuyệt đối= PP xét hàm.
(C) : y f (x) có ba giao điểm (khơng tính tiếp xúc) y f x
Do đó yêu cầu đề bài tương đương với
Ox : y 0
m m
có hai cực trị trái dấu . 32 0
2 2
mm 64 0 0 m 64. Vì m nguyên nên m 1, 2,...63 .
Câu 7. (HSG12 tỉnh TỈNH VĨNH PHÚC 2018-2019) Tìm tất cả các giá trị thực của tham số m để
hàm số y x3 3x2 m 2 có đúng năm điểm cực trị
A. m 2 hoặc m 6 . B. m 2 hoặc m 6 . C. 2 m 6 . D. 2 m 6 .
Chọn D Lời giải
(C) : y f (x)
So cuc tri ham y f (x) So cuc tri ham y f (x) So giao diem
Ox : y 0
Khong tinh tiep xuc
Số điểm cực trị của hàm số y f (x) tổng số điểm cực trị của hàm số y f (x) cộng với số
nghiệm bội lẻ của phương trình f (x) 0 . (1) .(nghiệm bội chẵn khơng tính)
Hàm số y x3 3x2 m 2 có đúng năm điểm cực trị khi và chỉ khi hàm số
y x3 3x2 m 2 cắt trục hoành tại 3 điểm phân biệt khi và chỉ khi phương trình
x3 3x2 m 2 0 1 có 3 nghiệm phân biệt.
Ta có: 1 x3 3x2 2 m .
3 2 2 x 0
Xét hàm số: f (x) x 3x , ta có: f (x) 3x 6x 0 .
x 2
0988323371 | Biên soạn và sưu tầm: Tô Quốc An 13