Quản Lý Hoạt Động Dạy Học Môn Toán Theo Hướng Tích Hợp Tại Các Trường Tiểu Học Thị Xã Tân Uyên.pdf

Header Page of 61.

LỜI CẢM ƠN
Với lịng biết ơn chân thành nhất, tơi xin gửi lời cảm ơn tới các Thầy/cô
giáo, trường Đại học Thủ Dầu Một, đã tận tình giảng dạy, giúp đỡ tôi trong suốt
thời gian hoc tập và nghiên cứu tại trường
Bằng tình cảm chân thành của mình, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến
thầy TS. Hồ Văn Thông là người trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo tận tình, giúp đỡ
tôi rất nhiều trong quá trình thực hiện luận văn.
Xin gửi lời cảm ơn tới các Thầy/cô giáo Ban giám hiệu, giáo viên của các
trường Tiểu học trên địa bàn thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương đã nhiệt tình
giúp đỡ, tham gia đóng góp ý kiến, cung cấp tư liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho
tôi trong q trình nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình đã ln động viên,
khuyến khích, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong q trình thực hiện luận văn, song chắc
chắn luận văn khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Kính mong quý
thầy cơ góp ý kiến để luận văn được hồn thiện hơn. Kính chúc quý Thầy/Cô
luôn dồi dào sức khỏe, thành công trong công tác.
Trân trọng cảm ơn!

Bình Dương, ngày tháng năm 2023
Tác giả luận văn

Lê Thị Hảo

ii

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 4 of 61.

Header Page of 61.

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN......................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................ix
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ ................................................................... x
TÓM TẮT ...............................................................................................................xii
MỞ ĐẦU...................................................................................................................1
1. Lý do chọn thực hiện đề tài..................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu, giả thuyết khoa học ..........................................................3
3. Tổng quan nghiên cứu .......................................................................................... 4
4. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...................................................12
5. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................13
6. Đóng góp của luận văn.......................................................................................17
7. Bố cục luận văn...................................................................................................18
Chương 1.................................................................................................................19
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN TỐN
THEO HƯỚNG TÍCH HỢP TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC .............................19
1.1. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ................................................................19
1.1.1. Quản lý, quản lý nhà trường ........................................................................19
1.1.2. Hoạt động dạy học; hoạt động dạy học mơn Tốn tại các trường Tiểu học21
1.1.3. Khái niệm tích hợp. ......................................................................................23
1.1.4. Hoạt động dạy học theo hướng tích hợp.....................................................24
1.1.5. Hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu
học ................................................................................................................................26
1.1.6. Quản lý hoạt động dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường
Tiểu học........................................................................................................................27
1.2. Một số vấn đề lý luận về dạy học mơn tốn theo hướng tích hợp tại các
trường Tiểu học ...........................................................................................................28

iii

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 5 of 61.

Header Page of 61.

1.2.1. Vai trị của hoạt động dạy học mơn Tốn theo theo hướng tích hợp tại các
trường Tiểu học ...........................................................................................................28

1.2.2. Mục tiêu của hoạt động dạy học mơn Tốn theo theo hướng tích hợp tại
các trường Tiểu học.....................................................................................................29

1.2.3. Nội dung dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học31
1.2.4. Phương pháp dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu
học ................................................................................................................................32
1.2.5. Hình thức tổ chức dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường
Tiểu học........................................................................................................................34
1.2.6. Kiểm tra, đánh giá kết quả dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp tại các
trường Tiểu học ...........................................................................................................35
1.3. Quản lí hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường
Tiểu học........................................................................................................................37
1.3.1. Tầm quan trọng của quản lí hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích
hợp tại các trường Tiểu học ........................................................................................37
1.3.2. Lập kế hoạch hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các
trường Tiểu học ...........................................................................................................38
1.3.3. Tổ chức hoạt động dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường
Tiểu học........................................................................................................................39
1.3.4. Chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp tại
các trường Tiểu học.....................................................................................................40

1.3.5. Kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp tại
các trường Tiểu học.....................................................................................................41
1.3.6. Quản lý các điều kiện cho hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích
hợp tại các trường Tiểu học ........................................................................................43
1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lí hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
tích hợp ở các trường Tiểu học...................................................................................43
1.4.1. Các yếu tố khách quan .................................................................................43
1.4.2. Các yếu tố chủ quan .....................................................................................45
Tiểu kết chương 1 ...................................................................................................46

iv

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 6 of 61.

Header Page of 61.

Chương 2.................................................................................................................47
THỰC TRẠNG QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN TỐN THEO
HƯỚNG TÍCH HỢP TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ TÂN UYÊN,
TỈNH BÌNH DƯƠNG ................................................................................................47
2.1. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục tại thị xã Tân Uyên, tỉnh
Bình Dương. ................................................................................................................47
2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương ..47
2.1.2. Khái quát tình hình giáo dục tại thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương ........48
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương ............51
2.2.1. Mục đích khảo sát.........................................................................................51
2.2.2. Nội dung khảo sát.........................................................................................51
2.2.3. Phương pháp khảo sát ..................................................................................51
2.2.4. Mẫu khảo sát.................................................................................................54

2.2.5. Xây dựng thang đo .......................................................................................56
2.2.6. Xử lý kết quả khảo sát..................................................................................57
2.3. Thực trạng hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường
Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương .............................................................57
2.3.1. Thực trạng đánh giá của CBQL, GV về vai trò của hoạt động dạy học
mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học...........................................57
2.3.2. Thực trạng đánh giá của CBQL, GV về mục tiêu hoạt động dạy học môn
Toán theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học ...................................................59
2.3.3. Thực trạng đánh giá của CBQL, GV về thực hiện nội dung dạy học môn
Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học ...................................................61
2.3.4. Thực trạng đánh giá của CBQL, GV về sử dụng phương pháp dạy học
mơn Tốn theo hướng tích hợp tại trường Tiểu học .................................................63
2.3.5. Thực trạng đánh giá của CBQL, GV về hình thức dạy học mơn Tốn theo
hướng tích hợp tại các trường Tiểu học .....................................................................66
2.3.6. Thực trạng nhận xét của CBQL, GV về việc việc kiểm tra, đánh giá kết
quả HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường tiểu học........................68

v

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 7 of 61.

Header Page of 61.

2.4. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng tích hợp tại trường Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương .................70

2.4.1. Thực trạng đánh giá về tầm quan trọng của quản lý hoạt động dạy học
mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên ................70

2.4.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng

tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên ......................................................71

2.4.3. Thực trạng tổ chức thực hiện hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên ......................................................73

2.4.4. Thực trạng chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học môn Toán theo hướng
tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên ......................................................75

2.4.5. Thực trạng kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên ......................................................78

2.4.6. Thực trạng quản lý các điều kiện hỗ trợ hoạt động dạy học mơn Tốn theo
hướng tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên...........................................80

2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng
tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương........................82

2.5.1. Các yếu tố khách quan .................................................................................82
2.5.2. Các yếu tố chủ quan .....................................................................................83
2.6. Đánh giá về thực trạng quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
tích hợp tại các trường tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương........................84
2.6.1. Những điểm mạnh........................................................................................84
2.6.2. Những điểm hạn chế ....................................................................................85
2.6.3. Nguyên nhân.................................................................................................86
Tiểu kết chương 2 ...................................................................................................88
Chương 3.................................................................................................................89
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC MƠN TỐN THEO
HƯỚNG TÍCH HỢP TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ XÃ TÂN UYÊN,
TỈNH BÌNH DƯƠNG ................................................................................................89
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp.........................................................................89

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học .............................................................89

vi

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 8 of 61.

Header Page of 61.

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa................................................................89
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống..............................................................89
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn..............................................................89
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.................................................................90
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các
trường Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương.................................................90
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho lực lượng giáo dục trong trường về tầm quan
trọng của hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu
học ................................................................................................................................90
3.2.2. Tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên về năng dạy học mơn Tốn theo
hướng tích hợp tại các trường Tiểu học .....................................................................93
3.2.3. Xây dựng kế hoạch hoạt động dạy học môn Tốn theo hướng tích hợp tại
các trường Tiểu học phù hợp với tình hình thực tiễn ................................................96
3.2.4. Chỉ đạo đổi mới phương pháp, hình thức dạy học mơn Toán theo hướng
tích hợp tại các trường Tiểu học ở thị xã Tân Uyên..................................................99
3.2.5. Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá việc thực hiện hoạt động dạy học môn
Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học .................................................102
3.2.6. Tăng cường quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị, phục vụ cho hoạ động
dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học...........................104
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp...................................................................106
3.4. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ...........................106
3.4.1. Mục đích khảo sát.......................................................................................106

3.4.2. Công cụ và khách thể khảo sát ...................................................... 106
3.4.3. Mô tả đặc điểm mẫu khảo sát ....................................................................107
3.4.4. Kết quả khảo sát .........................................................................................108
3.4.5. Kiểm định sự tương quan giữa tính cấn thiết và tính khả thi của các biện
pháp đề xuất ...............................................................................................................110
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................113
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .....................................................................114
1. Kết luận .............................................................................................................114

vii

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 9 of 61.

Header Page of 61.
2. Khuyến nghị......................................................................................................115
2.1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bình Dương .......................... 115
2.2. Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương

.......................................................................................................................... 116
2.3. Đối với cán bộ quản lý tại các trường Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh

Bình Dương ...................................................................................................... 116
2.4. Đối với giáo viên các trường tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình

Dương............................................................................................................... 117
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................118
PHỤ LỤC..................................................................................................................1

viii

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 10 of 61.

Header Page of 61. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT Tên viết tắt Tên đầy đủ
1
2 BGH Ban giám hiệu
3
4 CBQL Cán bộ quản lí
5
6 CSVC Cơ sở vật chất
7
8 DH Dạy học
9
10 GD Giáo dục
11
12 GD & ĐT Giáo dục và đào tạo
13
14 GDPT Giáo dục phổ thông

GDTH Giáo dục tiểu học

GV Giáo viên

HĐDH Hoạt động dạy học

HS Học sinh

QL Quản lí

QLGD Quản lý giáo dục

TH Tiểu học

ix

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 11 of 61.

Header Page of 61.

DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ

TT Nội dung Trang
48
1 Bảng 2.1. Quy mô trường lớp tại Thị xã Tân Uyên (Năm học 2021-2022)
49
Bảng 2.2. Số lượng học sinh các trường Tiểu học tại thị xã Tân Uyên,
2 tỉnh Bình Dương (So sánh năm học 2020 – 2021 và năm học 2021 – 2022)

Bảng 2.3. Số lượng và trình độ của đội ngũ CBQL và GV các trường Tiểu
3 học tại thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương 50

Bảng 2.4. Số lượng cán bộ quản lý, giáo viên được khảo sát ở các trường
4 Tiểu học thị xã Tân Uyên 54

5 Bảng 2.5. Thông tin cá nhân các CBQL, GV tham gia khảo sát 55

6 Bảng 2.6. Quy ước mức đánh giá, phân tích số liệu 56

Bảng 2.7. Kết quả đánh giá của CBQL, GV về vai trị của HĐDH mơn Tốn
7 theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 58

Bảng 2.8. Kết quả đánh giá của CBQL, GV về mục tiêu hoạt động dạy học
8 mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 59

Bảng 2.9. Kết quả đánh giá của CBQL, GV về thực hiện nội dung HĐDH
9 môn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 62

Bảng 2.10. Kết quả đánh giá của CBQL, GV về sử dụng phương pháp tổ
10 chức HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 63

Bảng 2.11. Kết quả đánh giá của CBQL, GV về việc sử dụng hình thức tổ
11 chức HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 66

Bảng 2.12. Kết quả nhận xét của CBQL, GV về việc kiểm tra, đánh giá kết
12 quả HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 68

Bảng 2.13. Kết quả đánh giá về tầm quan trọng của quản lý HĐDH mơn
13 Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 70

Bảng 2.14. Kết quả đánh giá xây dựng kế hoạch quản lý HĐDH mơn Tốn
14 theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 71

Bảng 2.15. Kết quả đánh giá tổ chức thực hiện HĐDH mơn Tốn theo hướng
15 tích hợp tại các trường Tiểu học thị xã Tân Uyên 73

x

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 12 of 61.

Header Page of 61.

Bảng 2.16. Kết quả đánh giá chỉ đạo thực hiện hoạt động dạy học mơn Tốn
16 theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 75

Bảng 2.17. Kết quả kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học mơn Tốn theo
17 hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 78

Bảng 2.18. Kết quả đánh giá việc quản lý các điều kiện hỗ trợ HĐDH mơn
18 Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 80

Bảng 2.19. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố khách quan đến quản lý HĐDH
19 mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 81

Bảng 2.20. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố chủ quan đến quản lý HĐDH mơn
20 Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 83

21 Bảng 3.1. Mô tả đặc điểm mẫu khảo nghiệm 108

22 Bảng 3.2. Đánh giá tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp 109

Bảng 3.3. Kiểm tra sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các
23 biện pháp 111

Biểu đồ 2.1. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố khách quan đến hoạt động dạy
24 học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 82

Biểu đồ 2.2. Mức độ ảnh hưởng của yếu tố chủ quan đến hoạt động dạy học
25 mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học 83

26 Biểu đồ 3.1. Mức độ đánh giá tính cần thiết và khả thi các biện pháp đề xuất 113

xi

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 13 of 61.

Header Page of 61.

TÓM TẮT
Trong chương trình GD Tiểu học, DH theo hướng tích hợp các mơn học nói
chung, mơn Tốn nói riêng là định hướng đổi mới của Bộ GD&ĐT trong những
năm gần đây để nhằm giúp HS có thể tiếp cận bài học một cách có chiều sâu và
mang tính bao quát hơn, đem lại những thích thú cho HS trong bài giảng, giúp
trang bị trực tiếp cho người học bước vào cuộc sống thực tiễn ngay khi họ còn
đang trên ghế nhà trường, cho phép người học hành động tốt trong nhiều nhóm
tình huống khác nhau. Mơn Tốn trong nhà trường TH cung cấp cho HS những
kiến thức cơ bản về tốn học; mặt khác là cơng cụ giúp HS học tập những môn
học khác hình thành và phát triển một số năng lực cho HS thích ứng, hành động
một cách hiệu quả trong nhiều tình huống với các mức độ phức tạp khác nhau
trên cơ sở khuyến khích tính chủ động của người học. Đồng thời, cho phép thu
hẹp khoảng cách giữa kiến thức học ở nhà trường và cuộc sống thực tiễn. Nhằm
thúc đẩy hoạt động DH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường TH trên địa
bàn thị xã Tân Uyên phát huy được hiệu quả cao nhất, các nhà quản lý không thể
thiếu các biện pháp quản lý phù hợp với thực tiễn. Xuất phát từ những lý do trên,
tôi chọn nghiên cứu đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng
tích hợp tại các trường Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương” làm luận văn
thạc sĩ chuyên ngành QLGD. Kết quả nghiên cứu thực trạng đã chỉ ra một số tồn
tại và hạn chế như:
HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại trường TH thị xã Tân Uyên, tỉnh

Bình Dương đã được quan tâm triển khai ở các nhà trường song một số CBQL,
GV chưa nhận thức rõ tầm quan trọng của hoạt động này; Một số GV chưa nắm
chắc nội dung cốt lõi dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp; Cơng tác lập kế
hoạch còn chung chung, chưa đa dạng các hình thức tổ chức và đổi mới phương
pháp dạy học; Việc triển khai tổ chức thực hiện tính chun mơn và tính sư phạm
chưa cao; Chưa coi trọng xây dựng nề nếp DH và công tác kiểm tra, đánh giá
chưa có sự thống nhất giữa các trường TH trên toàn địa bàn thị xã Tân Uyên.
Từ kết quả khảo sát đánh giá thực trạng, tôi đã đề xuất 06 biện pháp phù
hợp để quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp, đó là:

xii

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 14 of 61.

Header Page of 61.
- Nâng cao nhận thức cho lực lượng giáo dục trong trường về tầm quan

trọng của hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại trường Tiểu học
- Tổ chức bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên về năng dạy học mơn Tốn theo

hướng tích hợp tại các trường Tiểu học
- Xây dựng kế hoạch hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại

các trường Tiểu học phù hợp với tình hình thực tiễn
- Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy, hình thức học mơn Tốn theo hướng

tích hợp tại các trường Tiểu học ở thị xã Tân Uyên
- Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá việc thực hiện hoạt động dạy học môn

Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học

- Tăng cường quản lý cơ sở vật chất, trang thiết bị, phục vụ cho HĐDH

mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường Tiểu học
Các biện pháp đề xuất được đánh giá mức độ cần thiết và khả thi cao. Như

vậy có thể áp dụng trong thực tiễn quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp
tại các trường Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương trong thời gian tới.

xiii

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 15 of 61.

Header Page of 61.

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn thực hiện đề tài

Sự nghiệp GD&ĐT của Đảng, Nhà nước và của tồn dân ta đã và đang góp
phần to lớn trong công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế để phát triển đất nước
hiện nay. Phát triển GD&ĐT là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy
chiến lược cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa thời kỳ 4.0, là điều kiện để phát huy
nguồn lực con người – yếu tố cơ bản để Việt Nam phát triển xã hội, tăng trưởng
kinh tế nhanh và bền vững. Nghị quyết Đại hội Ban Chấp hành Trung ương Đảng
khóa XIII, nêu rõ; phải tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương
trình, phương thức, phương pháp GD&ĐT theo hướng hiện đại, hội nhập quốc tế,
phát triển con người toàn diện, đáp ứng những yêu cầu mới của phát triển kinh tế
- xã hội, khoa học và cơng nghệ, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần
thứ tư (Đảng cộng sản Việt Nam, 2021). Là một bộ phận của hệ thống GD quốc
dân, GD Tiểu học đóng vai trị quan trọng, được xem là cấp GD cơ bản, có nhiệm
vụ cung cấp nhu cầu học vấn cơ sở cho toàn dân. Luật giáo dục (2019) xác định

mục tiêu GD Tiểu học là: Nhằm giúp HS hình thành những cơ sở ban đầu cho sự
phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ
năng cơ bản để HS tiếp tục học Trung học cơ sở (Quốc hội, luật giáo dục, 2019).
Bên cạnh đó, Nghị quyết 88/2014/QH13 của Quốc hội đã xác định: Tích hợp cao
ở các lớp học dưới và phân hóa dần ở các lớp học trên. Ở cấp Tiểu học và cấp
Trung học cơ sở thực hiện lồng ghép những nội dung liên quan với nhau của một
số lĩnh vực GD, một số mơn học trong chương trình hiện hành để tạo thành môn
học tích hợp. Coi trọng GD&ĐT là quốc sách hàng đầu để phát triển con người
đáp ứng yêu cầu mới của đất nước, đặc biệt GD thế hệ thiếu nhi giai đoạn hiện
nay đòi hỏi phải đổi mới căn bản, toàn diện nền GD Việt Nam, trong đó có
chương trình dạy và các mơn học tích hợp ở Tiểu học – một vấn đề vừa có tính
thời sự, vừa cơ bản lâu dài (Quốc hội , 2014). Nghị quyết số 29/NQ-TW ngày 04
tháng 11 năm 2013 Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng
Sản Việt Nam (khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT đã chỉ rõ: đổi
mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích

1

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 16 of 61.

Header Page of 61.

cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của người học; khắc phục
lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách học, cách
nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức,
kĩ năng, phát triển năng lực ( Đảng cộng sản Viêt Nam, 2013). Nghị quyết 404
của Chính phủ u cầu chương trình GDPT phải tích hợp cao: Ở các lớp học, cấp
học dưới thực hiện lồng ghép, kết hợp những nội dung liên quan với nhau ở mức
độ hợp lý để tạo thành các mơn học tích hợp. Thực hiện giảm hợp lý số môn học,
tránh chồng chéo nội dung và những kiến thức không hoặc chưa cần thiết với HS

(Thủ tướng Chính phủ, 2014). Ngày 26 tháng 12 năm 2018, Bộ trưởng Bộ
GD&ĐT ban hành thông tư số: 32/2018/TT-BGDĐT, Chương trình GDPT đã chỉ
ra mục tiêu hình thành và phát triển cho HS Tiểu học là hướng đến phát triển
phẩm chất, năng lực của HS. Theo đó, HS cần tích cực, chủ động tham gia các
hoạt động học tập; được tìm tịi, khám phá; được làm việc độc lập, hợp tác, trao
đổi theo nhóm hay lớp, trong đó các em được tạo điều kiện để tự mình thực hiện
nhiệm vụ học tập và trải nghiệm thực tế. Tăng cường “tương tác” (giữa: HS -
GV; HS - HS; HS – thiết bị dạy học; HS – môi trường nơi các em sinh sống; ... ).
Các em được tạo cơ hội bộc lộ, phát huy tiềm năng và những kiến thức, kĩ năng
đã tích lũy được để phát triển (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2018). Bộ GD&ĐT
hướng dẫn các Sở GD&ĐT triển khai thực hiện nhiệm vụ năm học 2021-2022
đối với GDTH như sau: Triển khai DH tích hợp các nội dung GD ở Tiểu học linh
hoạt theo các hình thức tổ chức phù hợp với điều kiện thực tế của đối tượng HS,
địa phương và nhà trường. Khuyến khích các địa phương có điều kiện tham khảo
những nội dung GD tiên tiến của các mơ hình GD hiện đại để đưa vào kế hoạch
GD nhà trường một cách phù hợp với thực tế của địa phương, xây dựng đề án
liên kết GD từ đó có thể triển khai giảng dạy chương trình GD tích hợp theo quy
định (Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2018).

Dạy học theo hướng tích hợp ở TH các mơn học nói chung, mơn Tốn nói
riêng là định hướng đổi mới của Bộ GD&ĐT trong những năm gần đây để nhằm
giúp HS có thể tiếp cận bài học một cách có chiều sâu và mang tính bao qt
hơn, đem lại những thích thú cho HS trong bài giảng, giúp trang bị trực tiếp cho

2

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 17 of 61.

Header Page of 61.

người học bước vào cuộc sống thực tiễn ngay khi họ còn đang trên ghế nhà
trường, cho phép người học hành động tốt trong nhiều nhóm tình huống khác
nhau. Mơn Tốn trong nhà trường TH cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản
về tốn học; mặt khác là cơng cụ giúp HS học tập những mơn học khác hình
thành và phát triển một số năng lực cho HS thích ứng, hành động một cách hiệu
quả trong nhiều tình huống với các mức độ phức tạp khác nhau trên cơ sở khuyến
khích tính chủ động của họ. Đồng thời, cho phép thu hẹp khoảng cách giữa kiến
thức học ở nhà trường và cuộc sống thực tiễn.

Thị xã Tân Uyên là đô thị thuộc tỉnh Bình Dương, kinh tế - xã hội của địa
phương phát triển nhanh, đa số người dân từ khắp các vùng miền của đất nước về
đây sinh sống và làm việc, trình độ dân trí chưa đồng đều. Thời gian qua, ngành
GD&ĐT thị xã Tân Uyên đã khắc phục khó khăn, tăng cường cơng tác QL chỉ
đạo đổi mới GDTH theo những sách lược của Đảng và Nhà nước, DH theo định
hướng tích hợp trong chương trình dạy các mơn học ở TH (nói chung) trong đó
DH mơn Tốn theo hướng tích hợp (nói riêng). Ở các trường TH trên địa bàn,
DH mơn Tốn theo hướng tích hợp cịn tồn tại những thách thức không nhỏ,
những hạn chế đó là: hình thức, phương thức tổ chức chưa đạt hiệu quả tốt, chưa
phát huy được vai trị của mơn học trong chương trình DH ở nhà trường; tính tích
cực, độc lập và sáng tạo ở HS còn thấp; HS còn thiếu kỹ năng vận dụng các kiến
thức đã học vào thực tiễn cuộc sống. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng
trên, trong đó ngun nhân cơ bản do cơng tác QLGD về nội dung này chưa phù
hợp. Vì thế, yêu cầu cấp thiết đối với các nhà QLGD là phải có các biện pháp QL
phù hợp để thực hiện và thúc đẩy HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các
trường TH thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương. Xuất phát từ những lý do trên, tôi
chọn đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các
trường Tiểu học thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương” làm đề tài nghiên cứu luận
văn cao học ngành QLGD.
2. Mục tiêu nghiên cứu, giả thuyết khoa học

2.1. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng tích

3

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 18 of 61.

Header Page of 61.

hợp tại các trường TH, đề tài tiến hành khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng
quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường TH thị xã Tân
Uyên, tỉnh Bình Dương. Từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả
quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường TH thị xã Tân
Uyên, tỉnh Bình Dương.

2.2. Giả thuyết khoa học
Trong những năm gần đây cơng tác quản lý HĐDH mơn Tốn theo hướng
tích hợp tại các trường TH thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương đã được quan tâm
chỉ đạo thực hiện theo quy định và đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên
các biện pháp QL vẫn còn nhiều hạn chế so với yêu cầu đặt ra, đặc biệt là trong
bối cảnh đổi mới chương trình GDPT hiện nay. Nếu hệ thống hóa được cơ sở lý
luận, đánh giá đúng thực trạng thì sẽ đề xuất được các biện pháp quản lý HĐDH
mơn Tốn theo hướng tích hợp tại các trường TH thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình
Dương một cách khoa học, có tính cần thiết và khả thi cao.
3. Tổng quan nghiên cứu
3.1. Các cơng trình nghiên cứu ở nước ngoài
Tích hợp được xem như là một trong những xu thế DH hiện đại trên thế
giới. Nó được hiểu như một khái niệm khoa học trong GD khi các vấn đề về kinh
tế, chính trị, văn hóa trên thế giới đang phát triển. Trên thế giới, tích hợp cịn
được xem là một trào lưu xuất phát từ quan niệm về quá trình học tập nhằm giúp

người học phát triển năng lực, biết vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn.
Tại Hội nghị phối hợp trong chương trình của UNESCO tại Paris 1972,
DH tích hợp các khoa học được UNESCO định nghĩa là "Một cách trình bày
các khái niệm và nguyên lí khoa học cho phép diễn đạt sự thống nhất cơ bản
của tư tưởng khoa học, tránh nhấn mạnh hoặc quá sớm sự sai khác giữa các
lĩnh vực khoa học khác nhau". Sau đó, UNESCO tổ chức Hội nghị đào tạo GV
dạy học tích hợp các khoa học tại Đại học tổng hợp Maryland và đi tới xác
định khái niệm DH tích hợp các khoa học cịn bao gồm cả việc DH tích hợp
các khoa học với công nghệ học. Theo thống kê của UNESCO, có 392 chương
trình được điều tra, đã có 208 chương trình mơn khoa học thể hiện quan điểm tích

4

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 19 of 61.

Header Page of 61.

hợp ở những mức độ khác nhau từ liên môn, kết hợp đến tích hợp hồn tồn theo
những chủ đề (UNESCO, 1972). Định nghĩa này nhấn mạnh cách tiếp cận các khái
niệm và nguyên lí khoa học chứ không phải là hợp nhất nội dung. Việc giảng dạy
các môn học không thể chỉ xem là trang bị một số kiến thức mở đầu, chuẩn bị cho
các cấp học trên, mà còn là kết thúc, chuẩn bị cho đời sống trưởng thành. DH tích
hợp phải chỉ ra cách thức chuyển từ nghiên cứu sang ứng dụng, gắn học với hành.
Vấn đề ở đây khơng chỉ là tìm tịi, phát hiện tri thức mới, đi từ cái đơn nhất đến cái
chung, mà còn là nhận định, lựa chọn giải pháp, đi từ nguyên tắc chung đến việc
tìm ra cách thức giải quyết vấn đề cụ thể. Khơng thể gọi là tích hợp nếu các tri
thức, kĩ năng chỉ được tiếp thu, tác động một cách riêng rẽ, khơng có sự liên kết,
phối hợp với nhau trong lĩnh hội nội dung hay giải quyết một vấn đề, tình huống.
GD nhà trường phải chuyển từ đơn thuần dạy kiến thức sang phát triển ở HS các
năng lực hành động (Lê Thị Hoài Châu , 2014).

Theo Phormenko “tích hợp đó là phương thức hình thành nhân cách phát
triển tồn diện con người Xơ Viết", và điều đó đã nhấn mạnh tới phương thức
GD quan trọng này trong việc thực thi các nhiệm vụ cơ bản của GD. Cùng với
các tác giả như V.T. Phormenko, K.IU. Kolexima, G.I. Gherasimov, vv... cũng
đều thống nhất nhận định về tích hợp như là một nguyên tắc lý luận dạy học
(Nguyễn Mai Hùng, 2019).

Đóng góp đáng kể cho việc hình thành hệ thống lý luận DH tích hợp, vào
nửa đầu những năm 90 của thế kỷ XX dưới sự chỉ đạo của Phormenko, các nhà
GD Xơ Viết đã tiến hành nghiên cứu chương trình tích hợp một cách có hệ thống
với cụm đề tài “Xây dựng quá trình DH trên cơ sở tích hợp”. Các tác giả tiến
hành xác lập các phương thức xây dựng chương trình tích hợp trong GD, đưa ra
cách phân loại các phương thức đó, hình thành khái niệm về các sự kiện tích hợp
và cần được tích hợp (Nguyễn Mai Hùng, 2019).

Tìm hiểu thêm một số nước trên thế giới về chương trình GD theo hướng
tích hợp, về mơ hình chương trình DH tích hợp, trên thế giới có ba loại phổ biến:
Mơ hình đa mơn (interdisciplinary model), mơ hình dựa trên chuỗi vấn đề
(problem-based model) và mơ hình dựa trên các chủ đề (themebased model) (Đỗ

5

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 20 of 61.

Header Page of 61.

Hương Trà nnk., 2015):
- Tích hợp trong nội bộ mơn học: Theo phương án này, các môn vẫn được

học riêng rẽ, nhưng trong q trình giảng dạy, tích hợp được thực hiện thông qua
việc loại bỏ những nội dung trùng lắp trong bản thân mơn đó, khai thác sự hỗ trợ
giữa các phân môn, giữa các phần trong một phân mơn hay một mơn học. Tích
hợp đọc, viết và nói trong mơn Ngoại ngữ là một ví dụ. Thơng qua kiểu tích hợp
nội bộ môn học này, người ta mong muốn người học đạt được hiểu biết về mối
quan hệ giữa những phân môn khác nhau và mối quan hệ giữa chúng với thế giới.

- Tích hợp đa môn: Tập trung trước hết vào các môn học. Các môn liên
quan với nhau có chung một định hướng về nội dung và phương pháp DH nhưng
mỗi mơn lại có một chương trình riêng. Cách tổ chức thực hiện từ các môn học
xoay quanh một chủ đề, đề tài hoặc dự án, bên cạnh đó tạo điều kiện cho người
học vận dụng tổng hợp kiến thức của các mơn học có liên quan.

- Tích hợp liên mơn: Giáo viên tổ chức chương trình học tập xoay quanh
các nội dung học tập chung: các chủ đề, khái niệm và kĩ năng liên ngành, liên
mơn. Tích hợp liên mơn cịn được hiểu là phương án, trong đó nhiều mơn học
liên quan được kết hợp lại thành một môn học mới với hệ thống những chủ đề
nhất định xuyên suốt qua nhiều cấp lớp .

- Tích hợp xuyên mơn: Giáo viên tổ chức chương trình học tập xoay quanh
các vấn đề và quan tâm của người học. HS phát triển kĩ năng sống khi áp dụng
các kĩ năng môn học vào thực tế. Hình thức là học tập theo dự án và thương
lượng chương trình học. Có thể coi tích hợp xun mơn là đỉnh cao của tích hợp,
khi mà ranh giới giữa các mơn học bị xóa nhịa

Tại Hoa kỳ: Ở một trường trung học của Mỹ, để giảng dạy chương trình
tích hợp, thường có 04 GV phụ trách 110 HS. Những mơn học chính, gồm: Ngôn
ngữ, Toán, Khoa học, Xã hội. Tùy mỗi HS, chương trình học có thể khác nhau
nhưng những mơn học chính là: Khoa học tự nhiên (Sinh vật, Hóa học, Vật lý),
Tốn học (Đại số, Hình học, Tiền tích phân) Tiếng Anh, Khoa học xã hội (Lịch

sử thế giới, Lịch sử Mỹ, Kinh tế học và Chính trị) và thể thao tổng quát. Những
môn học tự chọn như: Nghệ thuật, Nghệ thuật sân khấu, Giáo dục kỹ thuật,

6

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 21 of 61.

Header Page of 61.

Computer, Thể thao chun mơn, Báo chí, Ngoại ngữ… (Marshall, J , 2005)
Tại Đức: Các mơn học tích hợp trong chương trình DH hiện đại ở hai

bang Berlin và Brandenburg các mơn tích hợp các Khoa học tự nhiên và các
khoa học xã hội được dạy ở lớp 5 và 6. Các môn học tích hợp khơng xóa bỏ
các môn học độc lập mà là sự bổ sung cho môn học độc lập. Có nhiều con
đường khác nhau để DH kiến thức tích hợp, nhằm mục tiêu phát triển năng lực
học tập cho HS (Berlin D.F , 1991)

Tại Australia: Chương trình GD tích hợp đã được áp dụng trong hệ thống
GD Australia từ nhiều thập niên cuối thế kỉ XX và đầu thế kỉ XXI. Mục tiêu của
chương trình GD tích hợp (tích hợp ngang và dọc) cho GDPT Australia được xác
định rõ như sau: “Chương trình GD tích hợp là hệ thống giảng dạy tích hợp đa
ngành, trong hệ thống đó tầm quan trọng của việc phát triển và ứng dụng kĩ năng
được chú trọng; q trình DH tích hợp này bao gồm việc dạy, học và kiểm tra -
đánh giá năng lực tiếp thu kiến thức cũng như ứng dụng của HS phổ thông” (Todd,
R. J , 1995)

Quá trình DH tích hợp trong GDPT tại Australia được xây dựng trên nền
tảng xã hội đa văn hóa, đa chủng tộc. Chính quyền Liên bang Australia rất chú
ý các đặc thù về văn hóa, ngơn ngữ, xã hội riêng biệt của Australia để thiết kế

chương trình DH tích hợp hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng đào tạo ở bậc
phổ thông. Với những thành tựu của DH tích hợp tại Australia, có thể tham
khảo để xây dựng mơ hình DH tích hợp phù hợp và hiệu quả đối với nền giáo
dục Việt Nam (Todd, R. J , 1995)

Tại Hàn Quốc: hệ thống GDPT theo mơ hình 6-3-3, tức là 6 năm Tiểu học,
3 năm Trung học cơ sở, và 3 năm Trung học phổ thơng. Trong chương trình
GDPT của Hàn Quốc vấn đề tích hợp được thể hiện rõ nhất ở giai đoạn GD cơ
bản, bao gồm chương trình Tiểu học và Trung học cơ sở. Với chương trình Tiểu
học, các nội dung tích hợp được thực hiện cao độ và đậm đặc ở lớp 1 và 2 với các
nội dung như: Chúng ta là lớp Một, cuộc sống dễ chịu, cuộc sống thông minh và
cuộc sống kỷ luật. Từ lớp 3 đến lớp 10, hết giai đoạn GD cơ bản, các nội dung
tích hợp thể hiện rõ 2 mơn: Khoa học (Science) và Tìm hiểu xã hội (Social

7

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 22 of 61.

Header Page of 61.

study). Chương trình GD của Hàn Quốc được đổi mới khá thường xuyên, từ năm
1955 - 2009 đã thay đổi 9 lần. Tuy nhiên, ngày 23 tháng 9 năm 2015, Bộ GD
Hàn Quốc đã thông qua “Hướng dẫn quốc gia về chương trình giảng dạy quốc
gia sửa đổi năm 2015”. Chương trình giảng dạy quốc gia mới sẽ được thực hiện
đầy đủ vào năm 2020 và mục tiêu chính của chương trình giảng dạy mới là một
“người học sáng tạo và tích hợp”. Trong khi hệ thống GD Hàn Quốc đã tập trung
hơn vào việc cung cấp kiến thức chuẩn, tầm nhìn mới tìm cách thúc đẩy sự linh
hoạt và sáng tạo về cách học sinh giải quyết những thách thức mới của thế kỷ
(Viện nghiên cứu giáo dục, 2014).

Tại Malayxia: Chương trình Tiểu học ở Malayxia được gọi là: "The
intergrated curriculumfor Primary school" (Chương trình giảng dạy tích hợp cho
trường Tiểu học) do Bộ GD&ĐT Malayxia công bố lần đầu năm 1997. Chương
trình đã đưa ra một số định hướng tích hợp như sau: Tích hợp nhiều kĩ năng
trong một mơn học; Tích hợp nhiều kĩ năng trong một số mơn học; Tích hợp các
chuẩn mực đạo đức hoặc nghề nghiệp qua các mơn học; Tích hợp chương trình
chính khóa với ngoại khóa; Tích hợp kiến thức và thực tiễn; Tích hợp kinh
nghiệm quá khứ và những kinh nghiệm mới tiếp thu được của học sinh (Bộ Giáo
dục và Đào tạo , 2005).

3.2. Các cơng trình nghiên cứu ở trong nước
Ở Việt Nam, từ thập niên 90 của thế kỷ XX trở lại đây, vấn đề xây dựng
mơn học tích hợp với những mức độ khác nhau mới thực sự được tập trung
nghiên cứu, thử nghiệm và áp dụng vào nhà trường phổ thông, chủ yếu ở bậc
Tiểu học và Trung học sơ sở. Trước đó, tinh thần giảng dạy tích hợp chỉ mới
được thực hiện ở những mức độ thấp như liên hệ, phối hợp các kiến thức, kĩ năng
thuộc các môn học hay phân môn khác nhau để giải quyết một vấn đề giảng dạy.
Cách tiếp cận tích hợp trong việc xây dựng chương trình GDPT ở nước ta
được bắt đầu từ cuộc cải cách GD lần thứ 3 (năm 1979). Điển hình cho cách tiếp
cận trên là lần đầu tiên trong chương trình, các kiến thức về khoa học với tên gọi
là Tự nhiên và Xã hội được học từ lớp 1 đến lớp 5. Môn học Tự nhiên và Xã hội
trong chương trình cải cách giai đoạn I được cấu trúc gồm 7 chủ đề: Gia đình,

8

tai lieu, luan van, khoa luan, tieu luan 23 of 61.