Quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận thanh khê thành phố đà nẵng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (25.56 MB, 131 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHAN THỊ HỒNG ANH

QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC

QUẬN THANH KHÊ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÍ GIÁO DỤC

Đà Nẵng, Năm - 2023

</div>Trang 2<div class="page_container" data-page="2">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

PHAN THỊ HỒNG ANH

QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC

QUẬN THANH KHÊ THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Chuyên ngành: Quản lí giáo dục Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Người hướng dẫn khoa học: TS. LÊ MỸ DUNG

Đà Nẵng, Năm - 2023

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU ... 1

1. Lý do chọn đề tài ... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ... 2

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ... 2

4. Giả thuyết khoa học ... 3

5. Phạm vi nghiên cứu của đề tài ... 3

6. Nhiệm vụ nghiên cứu ... 3

7. Phương pháp nghiên cứu ... 3

8. Ý nghĩa khoa học của đề tài ... 4

9. Cấu trúc luận văn ... 4

Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN CHO HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC ... 6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ... 6

1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài ... 6

1.1.2. Nghiên cứu trong nước ... 8

1.2. Các khái niệm chính của đề tài ... 11

1.2.1. Quản lý ... 11

1.2.2. Quản lý giáo dục ... 13

1.2.3. Trường học an toàn ... 14

1.2.4. Xây dựng trường học an toàn ... 14

1.2.5. Quản lý xây dựng trường học an toàn ở trường tiểu học ... 15

1.3. Xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học ... 16

1.3.1. Mục tiêu xây dựng trường học an toàn ... 16

1.3.2. Nội dung xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 16

1.3.3. Tổ chức thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 19

1.3.4. Kiểm tra, đánh giá xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 20

1.3.5. Các điều kiện thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 22

1.4. Quản lý việc xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học ... 23

1.4.1. Quản lí mục tiêu xây dựng trường học an tồn cho học sinh ... 23

1.4.2. Quản lí nội dung xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 24

1.4.3. Quản lí tổ chức thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 25

1.4.4. Quản lí kiểm tra, đánh giá xây dựng trường học an tồn cho học sinh ... 26

1.4.5. Quản lí các điều kiện thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 27

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh ở các trường tiểu học ... 28

1.5.1. Yếu tố chủ quan ... 28

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

1.5.2. Yếu tố khách quan ... 29

Tiểu kết chương 1 ... 29

Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÍ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ... 31

2.1. Khái quát về quá trình khảo sát xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng. ... 31

2.1.1. Mục đích khảo sát ... 31

2.1.2. Nội dung khảo sát ... 31

2.1.3. Đối tượng khách thể khảo sát ... 31

2.2.3. Khái quát về phát triển giáo dục và đào tạo... 34

2.3. Thực trạng xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng ... 36

2.3.1. Thực trạng về mục tiêu xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 36

2.3.2. Thực trạng về nội dung xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 39

2.3.3. Thực trạng về tổ chức thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh

2.4. Thực trạng quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng ... 46

2.4.1. Thực trạng quản lí về mục tiêu xây dựng trường học an toàn cho học sinh

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh

tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng ... 55

2.5.1. Ưu điểm ... 55

2.5.2. Hạn chế ... 56

2.5.3. Nguyên nhân của những hạn chế. ... 57

Tiểu kết chương 2 ... 58

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN CHO HỌC SINH TẠI CÁC TRƯỜNG TIỂU HỌC QUẬN THANH KHÊ, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ... 59

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ... 59

3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống đồng bộ ... 59

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ... 59

3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ... 60

3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ... 61

3.2. Biện pháp quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, Thành phố Đà Nẵng ... 62

3.2.1. Biện pháp 1: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức về các tiêu chí trường học an toàn cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên ... 62

3.2.2. Biện pháp 2: Xây dựng quy tắc ứng xử và an toàn học đường trong trường tiểu học ... 64

3.2.3. Biện pháp 3: Tổ chức thực hiện quy tắc ứng xử và an toàn học đường trong trường tiểu học ... 66

3.2.4. Biện pháp 4: Phối hợp chặt chẽ giữa GĐ, NT và CĐ trong việc quản lý, giáo dục học sinh phòng ngừa các nguy cơ tiềm ẩn mất an toàn học đường ... 68

3.2.5. Biện pháp 5: Phối hợp với các cơ quan chức năng hỗ trợ, can thiệp khi học sinh bị mất an toàn học đường ... 70

3.2.6. Biện pháp 6: Tăng cường kiểm tra, đánh giá hoạt động xây dựng trường học an toàn cho học sinh ... 71

3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ... 72

3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ... 73

3.4.1. Các bước tiến hành khảo nghiệm ... 73

3.4.2. Cách đánh giá mẫu phiếu ... 73

3.4.3. Kết quả khảo nghiệm ... 74

Tiểu kết chương 3 ... 77

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ... 78

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 80PHỤ LỤC ... PL1

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ATTH : An toàn trường học GDĐT : Giáo dục và Đào tạo GV, NV : Giáo viên, nhân viên

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

2.2. Chất lượng giáo dục của học sinh qua các năm 35 2.3. Mục tiêu xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học 37

2.4. Thực trạng nội dung xây dựng trường học an toàn tại các

2.5. Thực trạng tổ chức xây dựng trường học an toàn tại các trường

2.6. Thực trạng kiểm tra, đánh giá xây dựng trường học an toàn tại

2.7. Thực trạng về các điều kiện thực hiện xây dựng trường học an

2.8. Kết quả khảo sát thực trạng quản lí về mục tiêu xây dựng

2.9. Kết quả khảo sát thực trạng quản lí về nội dung xây dựng

2.10. Kết quả khảo sát thực trạng quản lí về tổ chức thực hiện xây

2.11. Kết quả khảo sát thực trạng quản lí về kiểm tra đánh giá xây

2.12. Kết quả khảo sát thực trạng quản lý các điều kiện thực hiện xây

3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cấp thiết của các biện pháp 74 3.3. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp 75

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài

Giáo dục luôn là quốc sách hàng đầu trong quan điểm lãnh đạo của Đảng và trong các chính sách, pháp luật quản lý của Nhà nước ta. Trải qua những thăng trầm, biến cố của lịch sử, nền giáo dục của Việt Nam ln có những thay đổi, phát triển và những bước ngoặc riêng. Tuy nhiên, tựu chung lại, dù là thời kỳ nào, giáo dục luôn được chính quyền nhà nước đầu tư với mong muốn phát triển dân trí, xây dựng dân tộc tinh anh, hùng cường. Hiện nay, khi thế giới phát triển theo xu hướng kinh tế tri thức, giá trị của giáo dục càng được đề cao hơn bao giờ hết và do đó được nhà nước đầu tư nguồn lực và ban hành nhiều chính sách cải cách, phát triển.

Giáo dục Tiểu học có ý nghĩa quan trọng trong việc hình thành nhân cách gốc cho học sinh, đặt cơ sở nền tảng để học sinh phát triển nhân cách toàn diện và bền vững. Mục tiêu giáo dục tiểu học hướng vào việc trang bị kiến thức, thái độ, kỹ năng cơ bản ban đầu làm cơ sở để học sinh tiếp tục học ở các lớp cao hơn.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh ln dành cho các cháu thiếu niên, nhi đồng tình thương yêu và sự quan tâm đặc biệt. Với Bác, trẻ em là những mầm non, những người chủ tương lai của đất nước mà Người hết lòng yêu quý và tin tưởng. Bác nói: “con trẻ có được ni dưỡng giáo dục hẳn hoi thì dân tộc mới tự cường tự lập”. Thực hiện lời dạy của Người, trong nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã luôn coi nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là nội dung cơ bản của chiến lược con người, góp phần tạo nguồn nhân lực cho sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Trong giai đoạn hiện nay, trẻ em nói chung, học sinh các trường tiểu học nói riêng đang đứng trước nhiều mối nguy cơ đe dọa đến sự an tồn của các em. Nguy cơ đó khơng chỉ đến từ bên ngồi xã hội mà cịn từ chính môi trường học đường - nơi được coi như mái nhà thứ hai của các em. Vì vậy, việc xây dựng trường học an toàn cho học sinh là nhiệm vụ trọng tâm của các nhà trường, đồng thời gia đình và cộng đồng xã hội có trách nhiệm phối hợp thường xuyên nhắc nhở các em về việc chấp hành đúng nội quy trường học, để mỗi ngày đến trường của các em không chỉ náo nức một ngày vui mà còn là ngày an toàn.

Học sinh tiểu học là trẻ em từ độ tuổi 6 đến 11, rất hồn nhiên, ngây thơ, trong sáng. Các em đang trong giai đoạn hình thành và phát triển cả về mặt sinh lý, tâm lý nên chưa đủ ý thức, phẩm chất và năng lực như một công dân trong xã hội. Các em luôn cần sự bảo trợ, giúp đỡ của người lớn, của gia đình, nhà trường. Học sinh tiểu học dễ thích nghi và tiếp nhận cái mới nhưng cũng thiếu sự tập trung cao độ, khả năng ghi nhớ chưa được phát triển mạnh, tính hiếu động, dễ xúc động còn bộc lộ rõ nét. Trẻ nhớ rất nhanh và quên cũng nhanh vì thế luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa đến sự an tồn, địi hỏi gia đình, nhà trường và xã hội phải cùng chung tay để bảo vệ các em khỏi những tác động tiêu cực. Năm 2007, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành “Quy định 4458/QĐ-BGDĐT về

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

xây dựng trường học an tồn, phịng chống tại nạn thương tích tại nhà trường phổ thơng”. Các trường phổ thơng nói chung và trường tiểu học nói riêng đã chú trọng thực hiện nhiệm vụ này. Bước đầu cho thấy đã có những kết quả nhất định. Tuy nhiên, hiệu quả của cơng tác này chưa thật tốt, vẫn cịn hạn chế nhất định. Do vậy, việc nghiên cứu thực trạng quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học nói chung và các trường tiểu học quận Thanh Khê thành phố Đà Nẵng nói riêng là rất cần thiết.

Quận Thanh Khê là địa bàn có mật độ dân số rất cao. Sĩ số học sinh của mỗi trường thường vượt xa chuẩn nên việc đảm bảo an toàn cho học sinh khi học tập tại trường là vấn đề cần quan tâm hàng đầu. Trong thời gian qua, thực tế cho thấy còn bộc lộ các hạn chế bất cập trong công tác xây dựng trường học an toàn như: lập kế hoạch, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch giáo dục phòng chống tai nạn ... thực tiễn này địi hỏi có các nghiên cứu khoa học nghiêm túc đánh giá đúng thực trạng và đưa ra được các biện pháp giáo dục phòng chống tai nạn cho học sinh hiệu quả trong nhà trường tiểu học, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Việc đảm bảo an tồn cho học sinh trong mơi trường học tập là một nhiệm vụ quan trọng và cần được ưu tiên hàng đầu, đặc biệt trong các khu vực có mật độ dân số cao như Quận Thanh Khê. Để đối phó với tình trạng sĩ số quá tải và bất cập trong công tác xây dựng trường học an toàn, cần thực hiện các biện pháp như nghiên cứu thực trạng, lập kế hoạch phòng chống tai nạn, đào tạo cán bộ và học sinh, xây dựng mơi trường học tập an tồn, tạo mối liên kết với cộng đồng, và liên tục đánh giá cải tiến. Bằng việc thực hiện những biện pháp này một cách chặt chẽ và hiệu quả, chúng ta có thể đảm bảo an tồn cho học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục và tạo ra một môi trường học tập tốt cho tương lai của học sinh.

Xuất phát từ những nguyên nhân, lí do trên, tôi đã chọn đề tài: “Quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng” nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục toàn diện và đảm

bảo an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học, đem lại hạnh phúc cho học sinh và cho gia đình, xã hội.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Trên cơ sở nghiên cứu lý luận, khảo sát đánh giá thực trạng quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng, đề xuất các biện pháp quản lý xây dựng trường học an tồn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tại các trường tiểu học trên địa bàn quận.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu

3.1. Khách thể nghiên cứ:

Xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, Thành phố Đà Nẵng.

</div>Trang 13<div class="page_container" data-page="13">

4. Giả thuyết khoa học

Việc quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng, thời gian qua đã đạt được kết quả khá tốt; tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế về nhận thức và các yếu tố nguy cơ gây mất an toàn cho HS. Nếu xác lập đúng cơ sở lý luận và đánh giá đúng thực trạng, nguyên nhân của thực trạng, từ đó đề xuất biện pháp quản lý phù hợp, sẽ nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng.

5. Phạm vi nghiên cứu của đề tài

5.1. Phạm vi về chủ thể thực hiện biện pháp

Trường học là chủ thể trực tiếp thực hiện các biện pháp an tồn trong mơi trường học tập. Họ cần lập kế hoạch, triển khai và kiểm tra việc thực hiện các biện pháp phòng chống tai nạn, xây dựng môi trường học tập an tồn. Chủ thể quản lí là Hiệu trưởng trường tiểu học.

5.2. Phạm vi về địa bàn nghiên cứu

Đề tài tiến hành nghiên cứu tại 16 trường tiểu học trên địa bàn quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng.

5.3. Phạm vi về đối tượng khảo sát

Bao gồm 22 CBQL, 276 giáo viên tại 16 trường tiểu học ở quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng.

5.4. Phạm vi về nội dung nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu thực trạng quản lí xây dựng trường học an toàn ở các trường tiểu học trên địa bàn quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng và đề xuất biện pháp quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại 16 trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng.

6. Nhiệm vụ nghiên cứu

6.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học

6.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lí xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng

6.3. Đề xuất biện pháp quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng

7. Phương pháp nghiên cứu

7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận

Phân tích, tổng hợp tài liệu, phân loại và hệ thống hóa tài liệu nhằm xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.

7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn

7.2.1. Phương pháp điều tra

Phương pháp điều tra dựa vào việc thu thập thông tin từ một số lượng lớn người tham gia nghiên cứu thông qua các câu hỏi chuẩn hoặc bảng câu hỏi. Trong trường hợp

</div>Trang 14<div class="page_container" data-page="14">

này, nhà trường có thể thực hiện cuộc điều tra với học sinh, cán bộ giáo viên, và các thành viên khác trong cộng đồng học tập để xác định mức độ nhận thức về an toàn, các tình huống nguy hiểm tiềm ẩn và biện pháp phòng ngừa.

7.2.2. Phương pháp phỏng vấn:

Phương pháp phỏng vấn liên quan đến việc trò chuyện trực tiếp với các người tham gia nghiên cứu để thu thập thông tin chi tiết về quan điểm, ý kiến và kinh nghiệm của họ. Bằng cách phỏng vấn cán bộ giáo viên, học sinh, , và các chuyên gia về giáo dục và an toàn, nhà trường có thể thu thập thơng tin sâu hơn về các khía cạnh cụ thể về tình hình an toàn trong trường học.

7.2.3. Phương pháp chuyên gia:

Phương pháp chuyên gia tập trung vào việc thu thập ý kiến và thơng tin từ những người có kiến thức, kinh nghiệm và chuyên môn về lĩnh vực nghiên cứu. Trong trường hợp này, nhà trường có thể tham khảo các chuyên gia về giáo dục, an toàn trường học, và quản lý rủi ro để thu thập thông tin và đánh giá hiệu quả của các biện pháp phòng chống tai nạn hiện tại và đề xuất các giải pháp cải tiến.

7.3. Nhóm phương pháp bổ trợ

- Phương pháp thống kê toán học

Sử dụng phương pháp toán thống kê nhằm xử lý số liệu điều tra, từ đó làm cơ sở đưa ra những nhận định khách quan về thực trạng công tác quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê thành phố Đà Nẵng, sau đó đưa ra nhận xét dựa trên số liệu đó.

8. Ý nghĩa khoa học của đề tài

Về lý luận: Hệ thống hóa cơ sở lý luận và làm rõ một số khái niệm cơ bản về xây dựng trường học an toàn và quản lý hoạt động xây dựng trường học an toàn cho học sinh ở trường tiểu học.

Về thực tiễn: Làm rõ thực trạng quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng... Trên cơ sở đó, đề xuất các biện pháp xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng… Các biện pháp được đề xuất trong đề tài có tính khả thi cao. Nếu được đưa vào thực tiễn, có thể góp phần nâng cao hiệu quả quản lý đối với công tác xây dựng trường học an toàn cho học sinh; từ đó sẽ góp phần phát triển sự nghiệp GD&ĐT trên địa bàn. Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể ứng dụng vào hoạt động thực tiễn, sử dụng làm tài liệu tham khảo, nghiên cứu về vấn đề xây dựng trường học an toàn cho học sinh.

9. Cấu trúc luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục, Luận văn gồm có 3 chương:

Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại trường tiểu học

</div>Trang 15<div class="page_container" data-page="15">

Chương 2. Thực trạng quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng

Chương 3. Đề xuất biện pháp quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh tại các trường tiểu học quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng

</div>Trang 16<div class="page_container" data-page="16">

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÍ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC AN TOÀN CHO HỌC SINH TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Nghiên cứu ở nước ngoài

Hiện nay mạng lưới An toàn Trường học của Nhà giáo dục bao gồm các chuyên gia cam kết làm cho trường học an tồn hơn thơng qua phương pháp tiếp cận an toàn trường học dựa trên nền tảng giáo dục trước mọi nguy cơ. Những nghiên cứu về trường học an toàn trên thế giới:

Hội nghị thế giới về sự sống còn, bảo vệ và phát triển của trẻ em, họp ngày

20-30/3/1990 tại trụ sở Liên Hợp quốc ở New York đã tuyên bố: “Tất cả trẻ em trên thế giới đều trong trắng, dễ bị tổn thương và còn phụ thuộc. Đồng thời các em ham hiểu biết, ham hoạt động và đầy ước vọng. Tuổi của các em phải được sống trong vui tươi, thanh bình, được chơi, được học và phát triển. Tương lai của các em phải được hình thành trong sự hòa hợp và hợp tác”. Trẻ em là hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai

của đất nước. Trẻ em sinh ra có quyền được chăm sóc, bảo vệ, được tồn tại, được chấp nhận trong gia đình và cộng đồng. Trường tiểu học là nơi giáo dục và chăm sóc HS, vì vậy đảm bảo an tồn cho HS trong nhà trường mang tính xã hội và nhân văn sâu sắc, nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học.

Ở Mỹ, với Bộ luật dày 443 trang đã có những điều khoản quy định chi tiết, trong đó Xây dựng mơi trường học đường an toàn, lành mạnh được thể hiện ở một số chương với các định hướng chính, bao gồm: “Chăm lo sức khỏe cho HS và các cán bộ/GV; Xây dựng một môi trường học đường trong sạch, lành mạnh, khơng có các chất gây nghiện và chất kích thích; Phịng chống các tệ nạn như: Bạo lực học đường; bắt nạt học đường, xâm hại tình dục…; Xây dựng một hệ thống Internet an tồn; Đảm bảo an toàn cho HS thời gian ở trường và ngoài nhà trường” [44].

Ở Hàn Quốc, Bộ An ninh và Quản lý công chúng áp dụng Hệ thống xe buýt trường học đi bộ vào năm 2010 như một cách tiếp cận giáo dục ngoài trường học khác. Các nhóm trẻ, thường là 10 trẻ đi bộ đến trường theo các tuyến đã định sẵn. Mỗi nhóm có 2 người hỗ trợ. Xe buýt trường học đón và trả trẻ ở các điểm nhất định. Trẻ được học về các tuyến đường an toàn, và những người hỗ trợ trẻ dạy chúng các kĩ năng để tự bảo vệ mình. [39]

Kyung Min Park, Kyoung Mi Jeon, Min Young Kim, Eun Suk Lee, Sang Min Kwon (2014), “Ảnh hưởng của chương trình quản lý an tồn đối với kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến tai nạn an toàn của học sinh tiểu học ở Hàn Quốc”, J Y tá Y tế Cộng đồng Học viện Hàn Quốc [39]

Jung MA, Park KM, Kwon YS (2000), “Ảnh hưởng của Giáo dục An toàn Trường học đối với Hành vi An toàn của Học sinh Tiểu học ở Hàn Quốc” [37]

</div>Trang 17<div class="page_container" data-page="17">

Singapore trong Luật Giáo dục (2017), Luật Trẻ em và Thanh thiếu niên (1993), Luật Trung tâm chăm sóc trẻ thơ (2017) quy định rõ việc bảo vệ trẻ em khỏi mọi hình thức bạo lực, lạm dụng tình dục và một số phúc lợi dành cho trẻ. [35]

Tại Úc, nhắc tới pháp luật để bảo vệ quyền trẻ em, quốc gia này đã kí kết nhiều điều ước quốc tế để thực hiện các quyền của trẻ em ngồi CRC. Úc khơng có khn pháp lí “cố định” dành cho trẻ em trong các trường học. Trong môi trường học đường, trẻ em được pháp luật Úc đảm bảo học tập và tuân thủ các quyền được phát triển theo CRC. [40]. Nước Úc đã thực hiện nhiều chương trình/đề án các cấp trong việc đảm bảo mơi trường an toàn cho trẻ em. Đề án quốc gia về Trường học an toàn đề cập đến cách tiếp cận toàn nhà trường đối với sự an toàn và hạnh phúc của HS. Đề án tập trung vào việc định hướng cho nhà trường trong phòng ngừa và đối phó với các vụ việc quấy rối, gây gổ, bạo lực và bắt nạt, thực thi trách nhiệm nhà trường liên quan đến lĩnh vực bảo vệ trẻ em.

William Louden (2016), “Đánh giá Tính phù hợp và Hiệu quả của Tài nguyên Chương trình của Liên minh Trường học An toàn Úc, Chương trình giảng dạy của Úc [43]

Katherine T Bucher & M Lee Manning (2010), “Tạo trường học an toàn” [38] Năm 2003, Úc là một trong những quốc gia đầu tiên phát triển chính sách quốc gia tích hợp, được gọi là Khung Trường học An toàn Quốc gia (NSSF), để ngăn ngừa và quản lý bạo lực, bắt nạt và các hành vi gây hấn khác.

Clarissa Carden (2018) “Đang loay hoay với suy nghĩ của trẻ nhỏ': báo cáo về Liên minh Trường học An toàn ở Úc” [36]

Donna Cross, Melanie Epstein và cộng sự (2011), “Khuôn khổ Trường học An tồn Quốc gia: Chính sách và thực hành để giảm bắt nạt ở các trường học Úc” [34]

Trong 3 ngày từ 18-20/6/2019, tại thành phố Jakarta, Indonesia, đã diễn ra hội thảo “Xây dựng cơ chế giám sát, báo cáo tiến độ thực hiện trường học an toàn khu vực ASEAN (Workshop) và Xây dựng chiến lược huy động nguồn lực bền vững cho việc thực hiệc Trường học an toàn khu vực ASEAN (Seminar)”. Hội thảo nhằm thúc đẩy sự cam kết, chia sẻ thông tin về tiến độ thực hiện trường học an tồn, qua đó xác định những khoảng trống để có thể phân tích và xây dựng chiến lược thực hiện Trường học an toàn khu vực ASEAN ở cấp quốc gia và khu vực một cách bền vững cho giai đoạn 2021- 2025

Hội nghị Quốc tế về Giáo dục và Tâm lý Giáo dục (ICEPSY 2011), Tiến sĩ Sinh viên ngành Quản lý giáo dục, Câu lạc bộ các nhà nghiên cứu trẻ, Chi nhánh Islamshahr, Đại học Hồi giáo Azad, Tehran, IRAN, Khoa Kỹ thuật Điện, Đại học Hàng không,Tehran, IRAN đưa ra mơ hình khái niệm “Hạnh phúc cho trẻ em trong trường học”.

Nhiều Hội nghị nghiên cứu, bài viết của các chuyên gia, các giáo sư trên khắp thế giới cho ta thấy tổng quan về mô hình huy động trách nhiệm, sự tham gia của cộng đồng vào phát triển giáo dục. Rất nhiều các bài viết về mơ hình trên được đăng tải trên mạng internet giúp chúng ta có thể nghiên cứu để thấy được các chương trình, chính sách giáo

</div>Trang 18<div class="page_container" data-page="18">

dục khác nhau ở các nước trên thế giới đều có sự quan tâm chung đến sự an toàn dành học sinh khi tham gia học tập ở nhà trường.

1.1.2. Nghiên cứu trong nước

Ở Việt Nam khi đề cập đến xây dựng THAT, đã có những quan điểm khác nhau, tuy vậy các tác giả đều nhấn mạnh đến vai trị tích cực của việc xây dựng THAT.

“Nghiên cứu toàn diện về các yếu tố liên quan đến trường học ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần và sự phát triển toàn diện của trẻ em nam và nữ vị thành niên tại Việt Nam” được thực hiện trong khuôn khổ hợp tác quy mô lớn giữa Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam và Bộ Giáo dục đào tạo (Bộ GDĐT), với sự hỗ trợ chuyên môn về nghiênn cứu từ chuyên gia quốc tế Amie Alley Pollack và chuyên gia trong nước Đặng Hoàng Minh (Đại học quốc gia Việt Nam) cùng các trợ lí nghiên cứu nhằm mục đích xây dựng hiểu biết về cách thức mà các yếu tố liên quan đến trường học ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần và sự phát triển toàn diện của trẻ nam và nữ độ tuổi vị thành niên ở Việt Nam và vai trò của hệ thống giáo dục trong việc giải quyết các nguy cơ liên quan đến an toàn học đường.

Tại hội thảo tập huấn do Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam phối hợp với Hội đồng Anh và Hội đồng khảo thí và Giáo dục quốc tế Đại học Cambridge, Vương quốc Anh, đồng tổ chức, nhằm thảo luận về các kiến thức và tìm giải pháp cho an toàn trường học cũng như chia sẻ các bài học, kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng môi trường an toàn trong trường học và giáo dục; trang bị cho học sinh các kỹ năng đảm bảo an toàn cho bản thân. GS. Lê Anh Vinh - Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục, phát biểu khai mạc hội thảo: Giáo dục là chìa khóa để xây dựng xã hội hịa bình, tuy nhiên đối với hàng triệu trẻ em trên tồn thế giới, chính trường học lại là nơi khơng an tồn. Theo báo cáo của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc UNICEF, một nửa số học sinh từ 13 đến 15 trên tồn thế giới – ước tính khoảng 150 triệu – cho biết đã từng bị bạo lực bởi các nhà trường đồng trang lứa ngay trong nhà trường và ở các khu vực xung quanh trường học. [44]

Bộ Y tế và Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc, khi tiến hành nghiên cứu vấn đề “Phòng chống tai nạn thương tích của trẻ em” tại sáu tỉnh ở Việt Nam đã có những cơng bố về kết quả nghiên cứu: Điều tra tình hình chấn thương (thương tích) và các yếu tố ảnh hưởng trong thời gian từ 7/2003 - 7/2004 đối với 17.893 trẻ dưới 18 tuổi, thuộc 8.369

hộ gia đình tại 6 tỉnh có dự án. [11]

Theo kết quả nghiên cứu (công bố năm 2020) của nhóm tác giảthuộc Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam-trong khn khổ Dựán xây dựng mơ hình trường học an tồn, thân thiện, khơng bạo lực học đường, do tổchức Plan International Vietnam và BộGD-ĐT đồng chủ trì,tình trạng bạo lực học đường hiện nay (ởcác tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Quảng Bình, Quảng Trị, Kon Tum) đang ởmức độđáng đểchúng ta phải quan tâm (BộGD-ĐT, Plan International Việt Nam, 2019). Cũng theo kết quảnghiên cứu này, các đối tượng gây bạo lực đối với các em khá đa dạng và tập trung nhiều hơn vào các thành viên của trường học, như: GV, cán bộvà nhân viên trường học, HS và một số đối tượng

</div>Trang 19<div class="page_container" data-page="19">

ngoài trường học (Bộ GD-ĐT, Plan International Việt Nam, 2019).[10]

Tại phần tập huấn, các chuyên gia đã đưa ra các quan điểm về an toàn trường học, góp phần làm rõ những nội dung liên quan đến mơi trường giáo dục an tồn, khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các em học sinh. Nội dung “An toàn trường học dưới góc nhìn đa chiều” đã được các diễn giả cùng nhau thảo luận về thực trạng và vai trò của giáo dục về an toàn trường học cho học sinh Việt Nam trong bối cảnh hiện nay; những thuận lợi và khó khăn khi triển khai giáo dục về an toàn trường học, các giải pháp đẩy mạnh an toàn trường học cho học sinh Việt Nam.

Tập huấn về An toàn trường học, bà Nguyễn Phương Anh, Quản lý về Bảo đảm An toàn cấp Quốc gia, Hội đồng Anh đã đưa ra khái niệm Bảo đảm An toàn (Safeguarding) và các khái niệm liên quan của nhà trường trong cơng tác Bảo đảm An tồn cho học sinh và cách xây dựng và triển khai hệ thống Bảo đảm An toàn trong Nhà trường. Các đại biểu sẽ được nghe về các tiêu chí báo cáo các quan ngại, cách phản ứng và xử trí khi tiếp nhận thơng tin, các bối cảnh có thể diễn ra bạo hành và các yếu tố chính tạo ra văn hóa học đường an tồn. [17]

Mơi trường giáo dục có tác động quan trọng tới sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh, góp phần tạo nên mục đích, động cơ, cung cấp phương tiện cho hoạt động và giao tiếp của học sinh. Nhờ đó mà mỗi học sinh chiếm lĩnh được những tri thức, thái độ, hành vi và thói quen tốt đẹp trong học tập và cuộc sống.

Một mơi trường học tập an tồn với sự công bằng, không bạo lực, quan tâm đến sức khỏe thể chất, tinh thần và cảm xúc sẽ thúc đẩy sự phát triển về kiến thức, kỹ năng, thái độ, giá trị, đạo đức. Qua đó, học sinh có thể phát triển tồn diện cũng như phát huy hết tiềm năng của mình.- GS Lê Anh Vinh

Trong kỉ yếu Hội thảo thường niên năm 2022, GS Lê Anh Vinh, Đỗ Đức Lâm, Phùng Thị Thu Trang, Vương Quốc Anh, Trần Bích Ngân, Bùi Thị Thao đã nghiên cứu “Năng lực an toàn số và các yếu tố ảnh hưởng năng lực an tồn sơ của giáo viên, học sinh Việt Nam” trong bối cảnh sự chuyển đổi mạnh mẽ của công nghệ số. [33]

Nghiên cứu của tác giả Tạ Chí Thành (2023), Một số định hướng đào tạo sinh viên ngành GDTH về xây dựng Trường học xạnh phúc. [27]

Tài liệu Hướng dẫn xây dựng trường học an toàn được xây dựng bởi Trung tâm Sống và Học tập vì Mơi trường và Cộng đồng (Live & Learn), Tổ chức Plan tại Việt Nam, với sự hợp tác của Hội Chữ thập đỏ Đức (GRC) và Hội Chữ thập đỏ Việt Nam (VNRC).

Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thị Lan Hương - Trường Tiểu học Hoàng Động, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng về tổ chức giáo dục phòng chống tai nạn thương tích (PCTNTT) cho học sinh (HS) các trường tiểu học nhằm xây dựng trường học an toàn [18]

Nghiên cứu của Đỗ Thị Hoa đã đưa ra “Quản lý giáo dục phòng chống thương tích cho học sinh các trường tiểu học quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội” đã chỉ ra các tai

</div>Trang 20<div class="page_container" data-page="20">

nạn thương tích thường gặp ở học sinh tiểu học và một số yếu tố ảnh hưởng đến TNTT ở HSTH trong trường tiểu học: Thiếu sự giám sát của cô giáo; Giáo viên tiểu học không được hướng dẫn cách sơ cứu cho học sinh và khơng có kĩ năng xử trí các TNTT thường gặp; Cơ sở vật chất không đảm bảo: Trường, lớp, đồ dùng học tập không đảm bảo an toàn, gây ra các tai nạn như: học sinh bị đồ dùng có vật nhọn như mũi bút, thước, khéo…đâm vào người… Từ đó, đưa ra các biện pháp như: Xây dựng kế hoạch hoạt động phòng, chống TNTT cho học sinh các trường tiểu học; Tổ chức đầu tư CSVC, tu bổ trường lớp nhằm đảm bảo an tồn, phịng, chống TNTT tại trường tiểu học; Tổ chức đánh giá quá trình triển khai và kết quả hoạt động xây dựng trường học an tồn, phịng, chống TNTT của các cơ sở GDPT [16]

Nghiên cứu của Tạ Thị Kim Nhung bàn về “Thực trạng đảm bảo an tồn và phịng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non trên địa bàn tỉnh Thùa Thiên Huế”, đã đề cập đến thực trạng xây dựng mơi trường an tồn cho trẻ và tai nạn

thương tích: Về vấn đề xây dựng mơi trường an toàn cho trẻ; Về thực trạng tai nạn thương tích; Cơng tác thực hành an tồn….Từ đó, đưa ra các biện pháp nâng cao hiệu quả đảm bảo an tồn và phịng tránh tai nạn thương tích cho trẻ: Nâng cao nhận thức của giáo viên về phịng tránh tai nạn cũng như xử

lí các tình huống bất thường xảy ra; Hồn thiện các cơ sở vật chất chưa đảm bảo an toàn theo qui định; ồng ghép giáo dục các kiến thức, kĩ năng về an tồn và phịng tránh tai nạn thương tích cho trẻ trong các hoạt động chăm sóc và giáo dục tại trường.[24]

Tác giả Lê Cảnh Mạc (2010), nghiên cứu đề tài “Tổ chức truyền thơng giáo dục phịng chống tai nạn thương tích trẻ em”. Nghiên cứu đã xác định được cơ sở lý luận, đánh giá được thực trạng Tổ chức truyền thơng giáo dục phịng chống tai nạn thương tích trẻ em. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nếu tổ chức tốt truyền thơng giáo dục phịng chống tai nạn thương tích trẻ em thì sẽ giảm thiểu và hạn chế được tai nạn thương tích cho trẻ em. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu lý luận và thực trạng nghiên cứu đã đề xuất được các biện pháp Tổ chức truyền thông giáo dục phịng chống tai nạn thương tích trẻ em hiệu quả và phù hợp. [22]

Tác giả Nguyễn Hồng Thuận (2022), Xây dựng văn hoá học đường: một cách tiếp cận từ yếu tố kỉ luật tích cực và cảm nhận hạnh phúc, Tạp chí Khoa học Giáo dục [30]

Bộ sách Giáo dục An toàn trường học (của nhóm tác giả: Phạm Việt Cường (Chủ biên), Vũ Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Vân Hương, Nguyễn Thuý Quỳnh, Nguyễn Thị Phương Thịnh) gồm 5 cuốn, mỗi cuốn có 5 chủ đề, các chủ đề được xây dựng theo cấu trúc đồng tâm từ lớp 1 đến lớp 5, đề cập tới các vấn đề: Phòng, chống đuối nước cho trẻ em; Phòng, chống tai nạn giao thơng đường bộ cho trẻ em; Phịng, chống rơi, ngã cho trẻ em; Phòng, chống cháy, bỏng cho trẻ em; Phòng chống động vật cắn cho trẻ em và Phòng ngừa trẻ em tự tử. Mỗi chủ đề trong một lớp là một đơn vị kiến thức mang tính

độc lập tương đối, đề cập đến những nội dung thú vị, hấp dẫn nhưng cũng vô cùng cần

</div>Trang 21<div class="page_container" data-page="21">

thiết, phù hợp với lứa tuổi và các mức độ năng lực khác nhau của học sinh như: Em làm gì để khơng bị đuối nước?; Phịng, tránh bạo lực học đường; An tồn cho bản thân khi có mưa bão; An tồn khi tham gia giao thông; Dinh dưỡng trong luyện tập thể dục, thể thao;... Các bài học, kĩ năng được đưa vào mỗi chủ đề theo hình thức hoạt động, được thiết kế đa dạng, phong phú như: quan sát tranh, tô màu, sắm vai, chơi trò chơi,… để

học sinh được tự học, tự trải nghiệm, thực hành, khám phá. Từ đó, các em được củng cố lại kiến thức và phát triển kĩ năng để giải quyết những tình huống phức tạp hơn mà mình hoặc người khác gặp phải trong cuộc sống. [13]

Tài liệu hướng dẫn:“Trường học an tồn” được nhóm cán bộ CTĐ Đức tại Huế dịch và biên tập lại từ tài liệu “School Safety Manual” (Cẩm nang Thực hành Trường học an toàn) do UNDP phối hợp với các cơ quan của Liên Hiệp Quốc (UN-HABITAT, UNESCO) [32]

Những nghiên cứu trên đây đã cung cấp cho tác giả cái nhìn tổng quan về công tác xây dựng Trường học an tồn cho học sinh. Mỗi đề tài có các tiếp cận riêng tùy vào tình hình và đặc điểm kinh tế xã hội của mỗi địa phương. Đây là cơ sở để người nghiên cứu tham khảo và kế thừa những giá trị đã được khẳng định, nhằm làm sáng tỏ những vấn đề thuộc phạm vi nghiên cứu của luận văn.

1.2. Các khái niệm chính của đề tài

1.2.1. Quản lý

Có nhiều quan điểm tiếp cận quản lý như: quan điểm tiếp cận lịch sử, tiếp cận phân tích tổng hợp, tiếp cận mục tiêu, tiếp cận hệ thống...

Quản lí về cơ bản và trước hết là tác động đến con người để họ thực hiện, hồn thành những cơng việc được giao; để họ làm những điều bổ ích, có lợi. Điều đó địi hỏi ta phải hiểu rõ và sâu sắc về con người như: cấu tạo thể chất, những nhu cầu, các yếu tố năng lực, các quy luật tham gia hoạt động (tích cực, tiêu cực).

Quản lí là thực hiện những cơng việc có tác dụng định hướng, điều tiết, phối hợp các hoạt động của cấp dưới, của những người dưới quyền. Biểu hiện cụ thể qua việc, lập kế hoạch hoạt động, đảm bảo tổ chức, điều phối, kiểm tra, kiểm soát. Hướng được sự chú ý của con người vào một hoạt động nào đó; điều tiết được nguồn nhân lực, phối hợp được các hoạt động bộ phận.

Quản lý là một hiện tượng có tính lịch sử, tính xã hội. Đúc rút kinh nghiệm thực tiễn, trên cơ sở những cách tiếp cận, có nhiều khái niệm khác nhau về quản lý:

Theo Stoner thì: “quản lí là q trình lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên trong tổ chức và sử dụng mọi nguồn lực sẵn có của tổ chức để đạt nhưng mục tiêu của tổ chức” (Đặng Quốc Bảo và các cộng sự, 2010)

Theo Griffin, cho rằng: “quản lí là một tập hợp các hoạt động (bao gồm cả lên kế hoạch, ra quyết định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm tra) để sử dụng tất cả các nguồn lực của tổ chức (con người, tài chính, vật chất và thơng tin) nhằm đạt được những mục tiêu đề ra của tổ chức một cách hiệu quả” (Đặng Quốc Bảo và các cộng sự, 2010).

</div>Trang 22<div class="page_container" data-page="22">

Theo Ơmaror (Liên Xơ): “Quản lí là tính tốn sử dụng hợp lý các nguồn lực nhằm thực hiện các nhiệm vụ của sản xuất và dịch vụ với hiệu quả kinh tế tối ưu”.

Theo Harold Koontz: “Quản lí là một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nổ lực cá nhân nhằm đạt được các mục đích của nhóm. Mục tiêu của mọi nhà quản lí là nhằm hình thành một mơi trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của nhóm với thời gian, tiền bạc và sự bất mãn cá nhân ít nhất”.

Theo F.Taylor, nhà thực hành quản lý lao động đầu tiên, nghiên cứu quá trình lao động cho rằng: “Quản lý là biết được chính xác điều bạn muốn người khác làm, và sau đó hiểu được rằng họ hồn thành cơng việc một cách tốt nhất và rẻ nhất.” [14]

Theo nhóm tác giả Megginson, Mosley và Pietri định nghĩa quản lý là : “làm việc với các nguồn nhân lực, tài chính và vật chất để đạt được các mục tiêu của tổ chức bằng cách thực hiện các chức năng lập kế hoạch, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát” [46]

Theo nhà điều khiển học A.I.Berg: “Quản lý là quá trình chuyển một hệ động lực phức tạp từ trạng thái này sang trạng thái khác nhờ vào sự tác động của các phần tử biến thiên của nó.”

Tác giả Đặng Quốc Bảo cho rằng: “Công tác quản lý lãnh đạo một tổ chức xét cho cùng là việc thực hiện hai quá trình liên hệ chặc chẽ với nhau: Quản và Lý. Q trình “Quản” gồm sự coi sóc, giữ gìn, duy trì hệ thống ở trạng thái ổn định; quá trình “Lý” gồm những việc sửa sang, sắp xếp, đổi mới đưa vào hệ phát triển”. [1]

Tác giả Nguyễn Thị Mỹ Lộc và Nguyễn Quốc Chí cho rằng: “Quản lý là quá trình đạt đến mục tiêu của tổ chức bằng cách vận dụng các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra” [19]

Tác giả Nguyễn Ngọc Quang quan niệm: “Quản lý là tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (khách thể quản lý) nhằm

thực hiện những mục tiêu dự kiến” [25, tr34]

Theo tác giả Lê Quang Sơn: “Quản lý là sự tác động liên tục có tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý (CTQL - người quản lý, tổ chức quản lý) lên khách thể quản lý (người bị quản lý và các yếu tố chịu ảnh hưởng tác động của CTQL) về các mặt chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, ... bằng một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các biện pháp cụ thể nhằm làm cho tổ chức vận hành đạt tới mục tiêu quản lý.” [26]

Từ các khái niệm nêu trên, ta thấy rằng quản lý là hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ chức nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. Các hình thức chức năng quản lý bao gồm chủ yếu: kế hoạch hóa, tổ chức, chỉ đạo hoặc lãnh đạo và kiểm tra.

Từ các định nghĩa trên, ta có thể thấy được điểm chung của quản lý là tác động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý nhằm đạt được mục tiêu mà cơ quan, tổ chức đề ra.

</div>Trang 23<div class="page_container" data-page="23">

1.2.2. Quản lý giáo dục

Giáo dục là hiện tượng xã hội đặc biệt, bản chất của nó là sự truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử – xã hội của các thế hệ loài người. Giáo dục ban đầu được thực hiện một cách đơn giản, trực tiếp ngay trong lao động và trong cuộc sống, ở mọi lúc, mọi nơi. Khi xã hội ngày càng phát triển lên, kinh nghiệm xã hội được đúc kết nhiều hơn, yêu cầu của xã hội đối với con người ngày càng cao hơn, các loại hình hoạt động xã hội ngày càng mở rộng hơn thì giáo dục theo phương hướng trực tiếp khơng cịn phù hợp mà địi hỏi phải có một phương thức giáo dục khác có hiệu quả hơn. Giáo dục gián tiếp theo phương thức nhà trường, được thực hiện một cách chuyên biệt ra đời và ngày càng phát triển đáp ứng ngày càng tốt nhu cầu của xã hội. Do đó, xã hội ngày càng phát triển, giáo dục ngày càng trở nên phức tạp hơn và mang tính chuyên biệt hơn. Từ khi ra đời, giáo dục đã trở thành một yếu tố cơ bản thúc đẩy sự phát triển thông qua việc thực hiện các chức năng xã hội của nó.

Có nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm quản lý giáo dục:

Theo nghĩa rộng: QLGD là thực hiện việc QL trong lĩnh vực GD. Ngày nay, lĩnh vực GD mở rộng hơn nhiều so với trước, do chỗ mở rộng GD từ thế hệ trẻ sang người lớn và toàn xã hội. Tuy nhiên, GD thế hệ trẻ vẫn là bộ phận nịng cốt của lĩnh vực GD cho tồn xã hội.

Theo nghĩa hẹp: QLGD chủ yếu là QLGD thế hệ trẻ, GD nhà trường, GD trong hệ thống GD quốc dân. QLGD gồm hai cấp độ là Quản lý nhà nước về GD (Quản lý vĩ mô) và Quản lý nhà trường và các cơ sở GD khác (Quản lý vi mô). QLGD là việc thực hiện và giám sát những chính sách GD, đào tạo trên cấp độ quốc gia, vùng, địa phương và cơ sở.

Theo P.V.Khuđôminxky: “ Quản lý giáo dục là tác động có hệ thống, có kế hoạch, có ý thức và có mục đích của các chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau đến tất cả các khâu của hệ thống (Bộ Giáo dục & Đào tạo đến nhà trường) nhằm mục đích đảm bảo việc giáo dục Cộng sản chủ nghĩa cho thế hệ trẻ, bảo đảm sự phát triển toàn diện, hài hoà của họ”.[14]

Tác giả Đặng Quốc Bảo: “Quản lý giáo dục theo nghĩa tổng quát là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng xã hội nhằm đẩy mạnh công tác giáo dục thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội”.[1]

Tác giả Nguyễn Ngọc Quang cho rằng: “Quản lý giáo dục là hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lý (hệ giáo dục) nhằm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học, giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới mục tiêu dự kiến, tiến lên trạng thái mới về chất.” [25]

Tác giả Phạm Minh Hạc cũng nhấn mạnh: “Quản lý giáo dục là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lý (hệ giáo dục) nhằm làm cho hệ vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học - giáo

</div>Trang 24<div class="page_container" data-page="24">

dục thế hệ trẻ, đưa hệ thống giáo dục tới mục tiêu dự kiến lên trạng thái mới về chất”. [15] Theo Trần Kiểm, quản lý giáo dục có hai cấp độ chủ yếu: cấp độ quản lý vĩ mô (quản lý một hệ thống giáo dục) và cấp độ quản lý vi mô (quản lý một nhà trường).[19]

Đối với cấp vĩ mô

Quản lý giáo dục là hoạt động tự giác của chủ thể quản lý nhằm huy động, tổ chức, điều phối, điều chỉnh, giám sát, … một cách có hiệu quả các nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ cho mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội.

Đối với cấp vi mô

Quản lý giáo dục thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình giáo dục (được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường.

Quản lý trường học, nhà trường có thể xem là đồng nghĩa với quản lý giáo dục thuộc tầm vi mô. Đây là tác động quản lý diễn ra trong phạm vi nhà trường.

Từ những khái niệm nêu trên, dù ở cấp vĩ mơ hay vi mơ, ta có thể thấy rõ bốn yếu tố của quản lý giáo dục, đó là: chủ thể quản lý, đối tượng quản lý, khách thể quản lý và mục tiêu quản lý. Bốn yếu tố này khơng tách rời nhau mà chúng có quan hệ tương tác gắn bó với nhau.

1.2.3. Trường học an toàn

Trường học an toàn là trường học mà các yếu tố nguy cơ gây tai nạn, thương tích cho HS được phịng, chống và giảm thiểu tối đa hoặc loại bỏ. Toàn bộ HS của trường được sống và học tập trong một môi trường an tồn. Q trình xây dựng trường học an tồn phải có sự tham gia của tất cả HS, GV, CBQL giáo dục và các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ban ngành, đồn thể của địa phương. [3]

Mơi trường giáo dục an tồn là mơi trường giáo dục mà người học được bảo vệ, không bị tổn hại về thể chất và tinh thần. Khái niệm mơi trường giáo dục an tồn theo Nghị định 80/2017/NĐ-CP đưa ra có liên quan đến khái niệm “môi trường giáo dục lành mạnh” và “môi trường giáo dục thân thiện”. Có thể hiểu mơi trường giáo dục an toàn sẽ bao gồm những đặc điểm sau:

- Người học được bảo vệ, không bị tổn hại về thể chất và tinh thần - Khơng có tệ nạn xã hội, khơng bạo lực

- Người học, CBQL, GV, nhân viên có lối sống lành mạnh, ứng xử văn hóa. - Người học được tơn trọng, được đối xử cơng bằng, bình đẳng và nhân ái; được phát huy dân chủ và tạo điều kiện để phát triển phẩm chất và năng lực.

1.2.4. Xây dựng trường học an toàn

a. Khái niệm xây dựng

Theo Từ điển Việt Nam 2010, Xây dựng là quá trình hoặc hành động tạo ra, thiết lập hoặc phát triển một cấu trúc, một hệ thống, hoặc một môi trường dựa trên kế hoạch,

</div>Trang 25<div class="page_container" data-page="25">

thiết kế và tri thức.

b. Xây dựng trường học an toàn

Trong ngữ cảnh của trường học an toàn, việc xây dựng đề cập đến việc tạo ra một môi trường học tập an toàn, bao gồm cả các yếu tố vật chất và phi vật chất, để bảo vệ học sinh, giáo viên và nhân viên khỏi các nguy cơ và tình huống nguy hiểm. Xây dựng trường học an toàn liên quan đến việc thiết kế và triển khai các biện pháp, quy định, chính sách và chương trình đảm bảo an toàn cho tất cả mọi người tham gia trong quá trình học tập.

Theo tác giả: Xây dựng trường học an tồn là q trình tạo ra một mơi trường học tập mà trong đó học sinh, giáo viên và nhân viên trường cảm thấy an tồn, được bảo vệ khỏi các nguy cơ và tình huống nguy hiểm tiềm ẩn. Điều này bao gồm việc đảm bảo cơ sở vật chất, thiết bị, và không gian học tập đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn, đồng thời xây dựng các chương trình giáo dục về phịng chống tai nạn, hướng dẫn cách ứng phó với tình huống nguy hiểm, và thúc đẩy ý thức an toàn cho tất cả mọi người trong cộng đồng học tập.

Xây dựng trường học an toàn là xây dựng mơi trường mà ở đó người học được bảo vệ, không bị tổn hại về thể chất và tinh thần. Trường học an tồn lành mạnh khơng có tệ nạn xã hội, không bạo lực; người học, cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên có lối sống lành mạnh, ứng xử văn hóa, người học được tơn trọng, đối xử cơng bằng, bình đẳng và nhân ái; được phát huy dân chủ và tạo điều kiện để phát triển phẩm chất và năng lực. Xây dựng trường học an tồn để phịng, chống bạo lực học đường với các hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần cho người học. Trường TH có thể dựa trên các tiêu chí và Bảng kiểm để xác định mức độ an tồn của trường mình. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả thì lãnh đạo trường học, đặc biệt là Hiệu trưởng cần chủ động chỉ đạo các hoạt động kiểm tra đánh giá.

1.2.5. Quản lý xây dựng trường học an toàn ở trường tiểu học

Quản lý xây dựng trường học an toàn ở các trường tiểu học là tổng thể các biện pháp có chủ đích, có kế hoạch của chủ thể quản lí (Phịng Giáo dục Đào tạo và Hiệu trưởng các trường tiểu học) đến đối tượng quản lý được tiến hành một cách hợp quy luật đối với hoạt động xây dựng trường học an toàn ở học sinh cho giáo viên nhằm nhằm phòng ngừa, giảm thiểu, ngăn chặn các tai nạn thương tích xảy ra đối với các em. Xác định các yếu tố có thể gây nguy hiểm trong trường học bằng cách tiến hành phân tích nguy cơ và đánh giá rủi ro. Điều này bao gồm kiểm tra các tài sản vật chất như cơ sở vật chất, phòng học, khu vực chơi, cũng như các hoạt động hàng ngày trong trường. Dựa trên phân tích nguy cơ, xây dựng một kế hoạch an toàn toàn diện cho trường học. Kế hoạch này nên bao gồm các biện pháp phịng ngừa tai nạn, các quy tắc và quy trình an toàn, đào tạo nhân viên và học sinh về an tồn, và chuẩn bị kế hoạch ứng phó với tình huống khẩn cấp. ung cấp đào tạo về an toàn cho tất cả giáo viên, nhân viên và học sinh

</div>Trang 26<div class="page_container" data-page="26">

trong trường. Điều này giúp mọi người nhận thức về nguy cơ và biết cách ứng phó với các tình huống an toàn khác nhau.

1.3. Xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học

1.3.1. Mục tiêu xây dựng trường học an toàn

Để xây dựng trường học an toàn trong trường tiểu học, mỗi GV và mỗi thành viên trong nhà trường cần xác định rõ vị trí, vai trị cũng như giá trị của một mơi trường an tồn đối với HS. Việc xây dựng trường học an toàn trước tiên cần phải đưa ra được các mục tiêu. Dựa trên các văn bản của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành: Nghị định 80/2017/ NĐ – CP về mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống BLHĐ; Quyết định số 4458/QĐ – BGDĐT năm 2007 Quy định về xây dựng trường học an tồn, phịng chống tai nạn thương tích trong trường phổ thông.

Mục tiêu tổng quát: Bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện;

chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và kịp thời xử lý các hành vi vi phạm quyền của trẻ em. Hoạt động trường học an toàn cho HSTH nhằm tạo mơi trường an tồn cho trẻ học tập, vui chơi lành mạnh, đảm bảo sức khỏe, an tồn tính mạng, tránh xảy ra những tai nạn cho học sinh; những rủi ro, nguy cơ mất an tồn có thể xảy ra mọi lúc mọi nơi, mọi thời điểm cho học sinh ở trường học.

Mục tiêu cụ thể:

Xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học là từng bước giảm thiểu tai nạn, nguy hiểm cho học sinh và góp phần bảo đảm an tồn sức khoẻ của học sinh vì mục tiêu phát triển bền vững của đất nước. Cụ thể là:

- Xây dựng trường học an toàn nhằm đảm bảo HS được học tập, hoạt động trong mơi trường giáo dục an tồn, thân thiện, lành mạnh, bình đẳng góp phần phát triển tồn diện về thể chất, tinh thần và trí tuệ, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.

- Giáo dục, nâng cao nhận thức và rèn luyện kỹ năng ứng xử, giải quyết các vấn đề về phòng tránh nạn thương tích, tai nạn đuối nước, tai nạn giao thơng; phịng chống xâm hại, kỳ thị; chăm sóc, bảo vệ, rèn luyện sức khỏe bản thân; giữ gìn bảo vệ mơi trường; bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, địa phương; xây dựng mối quan hệ đoàn kết, nhân ái, thân thiện, bình đẳng.

- Khơng có HS tử vong hay bị thương tích nặng phải nằm viện do tai nạn xảy ra trong trường.

1.3.2. Nội dung xây dựng trường học an toàn cho học sinh

Theo Nghị định 80/2017/ NĐ – CP về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện đưa ra các yêu cầu về xây dựng trường học an toàn. Các trường tiểu học khi xây dựng trường học an toàn cần đảm bảo các nội dung sau:

- Địa điểm, cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục, công nghệ thông tin – truyền thông; - Tài liệu, học liệu giảng dạy;

- Mơi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện.

- Thứ nhất: Địa điểm, cơ sở vật chất, thiết bị giáo dục

</div>Trang 27<div class="page_container" data-page="27">

+ Diện tích khu đất xây dựng trường, điểm trường được xác định trên cơ sở số lớp, số HS với bình quân tối thiểu 10m2 cho một HS; đối với các đô thị miền núi, khu vực trung tâm các đơ thị có quỹ đất hạn chế cho phép bình quân tối thiểu 8m2 cho một HS. Đối với trường có tổ chức nội trú, diện tích khu đất cho các hạng mục cơng trình phục vụ nội trú bảo đảm 6m2 cho một HS nội trú. Các hạng mục cơng trình phục vụ trực tiếp cho các hoạt động dạy học và tổ chức các hoạt động giáo dục cao không quá 03 tầng; bảo đảm điều kiện cho HS khuyết tật tiếp cận sử dụng ( Thông tư 13/2020/TT – BGDĐT ban hành ngày 26 tháng 5 năm 2020 về Quy định tiêu chuẩn cơ sở vật chất)

Có khn viên, cổng trường, biển tên trường, tường rào, hàng rào, sân vườn, cây xanh bảo đảm an toàn, vệ sinh, phù hợp cảnh quan, mơi trường thân thiện;

+ Có sân chơi, bãi tập đủ điều kiện để HS vận động, chơi các môn thể thao và phát triển thể chất. Ở một số nước quy định GVTH và nhân viên nhà trường phải được trang bị kiến thức để biết cách sử dụng các cơ sở vật chất của nhà trường.

+ Có khối phịng học, phịng học bộ mơn, phịng phục vụ học tập bảo đảm đủ ánh sáng, thống mát, có bàn ghế phù hợp với người học. Ở cấp TH, các phòng học thuộc bộ môn Tin học, ngoại ngữ, đa chức năng diện tích làm việc tối thiểu cho một HS là 1,50m2 và mỗi phịng có diện tích khơng nhỏ hơn 50m2. Đối với phịng học bộ mơn Khoa học, Cơng nghệ, Âm nhạc, Mỹ thuật diện tích làm việc tối thiểu cho một HS là 1,85m2 và mỗi phịng có diện tích khơng nhỏ hơn 50m2 (Thông tư số 14/2020/TT-BGDĐT ban hành ngày 26 tháng 5 năm 2020 Quy định phòng học bộ môn của cơ sở giáo dục phổ thông). Các phòng học cần phải chú ý đến cửa sổ để đảm bảo an tồn, tránh tình trạng cửa kính vỡ, có sắt nhọn; bảng được treo chắc chắn và gắn vào tường; lớp học phải đảm bảo thống khí. Phịng tư vấn học đường và hỗ trợ giáo dục HS khuyết tật học hòa nhập: bảo đảm có 01 phịng, bố trí ở tầng 1;

+ Khu nhà ăn, nhà nghỉ đối với các cơ sở giáo dục tổ chức bán trú, nội trú phải sạch sẽ, vệ sinh, khơng ẩm ướt và khơng có cơn trùng, có cơng trình thốt nước.

+ Nước sạch và các cơng trình xây dựng khác bảo đảm an toàn, thân thiện, dễ tiếp cận, phù hợp với nhu cầu của người sử dụng. Nơi rửa tay của trẻ phải sạch sẽ, có xà phịng diệt khuẩn. Cơng trình vệ sinh cần sạch sẽ, được phân cách giữa nam và nữ; cửa có thể đóng, mở chắc chắn, nước và xà phịng ln có sẵn. Khu vệ sinh HS: bố trí theo các khối phòng chức năng, phòng vệ sinh nam, nữ riêng biệt, bảo đảm cho HS khuyết tật tiếp cận sử dụng; số lượng thiết bị: đối với nam 01 tiểu nam, 01 xí và 01 chậu rửa cho 30 HS (trường hợp làm máng tiểu bảo đảm chiều dài máng 0,6m cho 30 HS), có tường/vách ngăn giữa chỗ đi tiểu và xí; đối với nữ 01 xí và 01 chậu rửa cho 20 HS. Trường hợp khu vệ sinh riêng biệt cần đặt ở vị trí thuận tiện cho sử dụng, không làm ảnh hưởng môi trường (Thông tư 13/2020/TT – BGDĐT ban hành ngày 26 tháng 5 năm 2020 về Quy định tiêu chuẩn cơ sở vật chất các trường mầm non, trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thơng có nhiều cấp học.)

+ Thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi của cơ sở giáo dục, lớp độc lập bảo đảm phù

</div>Trang 28<div class="page_container" data-page="28">

hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của người học; được sắp xếp và sử dụng an toàn, hợp lý, dễ tiếp cận.

Đối với cấp TH, các trang thiết bị, cơng trình phải có những điểm đặc thù, ví dụ an tồn khi có thời tiết bất lợi, dễ dàng thốt hiểm trong tình trạng khẩn cấp; ưu tiên các hoạt động ở tầng trệt; hành lang và cầu thang không được dốc quá, cổng rộng mở, kết cấu xây dựng phải phù hợp với địa phương (tránh thiên tai, lũ lụt, sạt lở, động đất…). Cổng trường và hàng rào chắn là vô cùng quan trọng với HSTH và THCS kể cả ở thành phố và nông thôn. Những rào chắn ao hồ, cơng trình, các phương tiện giao thông xung quanh trường học cũng cần được lưu ý để có được sự an tồn cho HS. Hệ thống đường điện phải đảm bảo an toàn, được kiểm tra thường xuyên, nếu đường điện đang trong thời gian bảo dưỡng hoặc có vấn đề thì cần có biển cảnh báo. Ở những trường có nhiều cây xanh lâu năm cũng cần được kiểm tra để đề phòng mưa bão gẫy cành hoặc cây đổ làm tổn thương HS.

Công văn số 64/BGDĐT-CSVC ngày 9/01/2018 của Bộ GDĐT về việc cải tạo và bảo trì CSVC trường học đảm bảo an tồn cho HS chỉ rõ cần rà soát, đánh giá lại chất lượng xây dựng các trường học; lập kế hoạch cải tạo các cơng trình trường học đã xuống cấp theo các tiêu chuẩn thiết kế trường học; không đưa vào sử dụng các cơng trình trường, lớp học đã hết niên hạn sử dụng, khơng đảm bảo an tồn theo quy định khi chưa được cải cạo, sửa chữa, nâng cấp.

- Thứ hai: Tài liệu, học liệu giảng dạy

+ Tài liệu, học liệu giảng dạy và học tập phù hợp với mục tiêu, nội dung chương trình giáo dục; bảo đảm tính khoa học, tính sư phạm, tính nhân văn và tính thẩm mỹ; phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của người học; không chứa đựng các yếu tố kích động bạo lực, khiêu dâm; khơng trái với văn hóa, lịch sử Việt Nam; khơng có định kiến giới, phân biệt đối xử;

+ Có tài liệu, học liệu về giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, giáo dục giới tính, phịng chống tai nạn thương tích, phịng chống xâm hại.

+ Có hệ thống cơng nghệ thơng tin kết nối Internet và website đáp ứng yêu cầu dạy và học; được kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm nội dung an toàn, lành mạnh, phù hợp với độ tuổi người học.

- Thứ ba: Môi trường giáo dục an tồn, lành mạnh, thân thiện

+ Xây dựng, cơng khai và thực hiện nghiêm túc bộ quy tắc ứng xử văn hóa trong cơ sở giáo dục có sự tham gia của người học;

+ Thiết lập kênh thơng tin như hộp thư góp ý, đường dây nóng và các hình thức khác để tiếp nhận, xử lý các thông tin của người học; bảo mật cho người cung cấp thông tin;

+ Tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, hoạt động giáo dục kỹ năng sống, hoạt động ngồi giờ chính khóa, hoạt động xã hội, từ thiện vì cộng đồng, hoạt động vui chơi, giải trí, văn hóa, thể thao an tồn, lành mạnh, thân thiện, bình đẳng, phù hợp với

</div>Trang 29<div class="page_container" data-page="29">

độ tuổi; đặc điểm sinh lý, tâm lý của người học.

+ Thực hiện công tác y tế trường học, công tác tư vấn, công tác trợ giúp người học; + Thường xuyên trao đổi thơng tin với gia đình người học và cộng đồng trong việc bảo đảm an tồn tính mạng, thân thể, nhân phẩm, danh dự và bí mật đời sống riêng tư của người học.

Nói đến mơi trường học đường lành mạnh thân thiện thường nhấn mạnh đến các yếu tố sau: Khơng có sự tra tấn cơ thể và tinh thần; khơng có sự lạm dụng tình dục (hành vi đụng chạm, quấy rối và xâm hại); khơng có xao nhãng bỏ rơi. Ngồi những giải pháp nêu trên, mỗi trường có những chiến lược ứng phó dựa trên định hướng phát triển và điều kiện thực tế của nhà trường.

1.3.3. Tổ chức thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh

- Xây dựng kế hoạch trường học an toàn tại nhà trường, chú trọng xây dựng cơ cấu tổ chức, hợp lí, khoa học, có sự phân công cụ thể, rõ ràng về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa các bộ phận nhằm đảm bảo cho tổ chức hoạt động nhịp nhàng, không chồng chéo.

- Tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục thường xuyên, liên tục thông qua các buổi sinh hoạt chào cờ đầu tuần, sinh hoạt lớp, sinh hoạt Đội, bảng tin… nhằm nâng cao nhận thức trong cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh.

- Tăng cường tuyên truyền phòng chống tai nạn trong các đợt trọng điểm: Tuần lễ quốc gia về an tồn vệ sinh lao động- Phịng chống cháy nổ, tháng hành động vì chất lượng an tồn vệ sinh thực phẩm.

- Duy trì và đẩy mạnh việc lồng ghép nội dung giáo dục phòng chống tai nạn, xây dựng trường học an toàn vào các hoạt động ngoài giờ lên lớp trong trường học.

- Phối hợp giữa nhà trường với chính quyền, gia đình, Ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc tuyên truyền giáo dục học sinh kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích, xây dựng trường học an toàn, thân thiện.

- GVCN, GVTPT Đội triển khai và tuyên truyền giáo dục cho học sinh những kiến thức cơ bản về các yếu tố nguy cơ về cách phịng chống tai nạn thương tích.

- Nhân viên y tế học đường phụ trách sơ cứu học sinh bị tai nạn thương tích khi vui chơi cũng như trong luyện tập thể dục thể thao.

- Bảo vệ trường không để học sinh ra khỏi cổng trường trong giờ học phịng tai nạn giao thơng và giám sát học sinh khi vui chơi trong giờ ra chơi.

- Thường xuyên kiểm tra tủ thuốc sơ cứu đầy đủ thuốc cần thiết để cấp cứu khi xảy ra tai nạn hoặc bị chấn thương.

- Bộ phận y tế phối hợp TPT Đội và BGH trường kiểm tra căn tin trong việc đảm bảo an tồn vệ sinh thực phẩm (ít nhất 1 tháng/lần).

- Hàng tháng trong sinh hoạt hội đồng sư phạm nghe ý kiến trao đổi của bảo vệ và giáo viên chủ nhiệm lớp về cơ sở vật chất, vui chơi, hàng bán ở căn tin không đảm bảo an toàn để chấn chỉnh và khắc phục kip thời.

- Thực hiện các báo cáo định kỳ hàng tháng, học kỳ, năm học về cấp trên.

</div>Trang 30<div class="page_container" data-page="30">

1.3.4. Kiểm tra, đánh giá xây dựng trường học an tồn cho học sinh

Mục đích:

Kiểm tra, đánh giá việc xây dựng lớp học, môi trường xung quanh an tồn và biện pháp phịng chống tai nạn thương tích tại trường học theo nội dung quy định tại Quyết định số 4458/QĐ-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về việc xây dựng trường học an tồn trong cơ sở Giáo dục phổ thơng.

Yêu cầu:

Các trường học thực hiện báo cáo kết quả nội dung, biện pháp tổ chức xây dựng trường học an toàn.

Các nội dung báo cáo phải chính xác trong quản lý để đảm bảo trường học an tồn. Trường học được cơng nhận đạt tiêu chuẩn trường học an toàn khi 80% nội dung theo bảng đánh giá là đạt và khơng có học sinh bị tử vong hay bị thương nặng phải nằm viện do tai nạn, thương tích xảy ra trong trường

Nội dung kiểm tra, đánh giá

Các nội dung thẩm định được quy định tại Quyết định số 4458/QĐ-BGDĐT ngày 22 tháng 8 năm 2007 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy định về việc xây dựng

trường học an toàn trong cơ sở Giáo dục phổ thơng (đính kèm nội dung phụ lục 3) Thành phần kiểm tra:

Thành lập đoàn kiểm tra đánh giá gồm các thành viên tham gia kiểm tra, đánh giá Trường học an toàn tại đơn vị trường học theo Quyết định.

Phân công trách nhiệm cho từng thành viên trong đoàn

+ Trưởng đoàn: Chịu trách nhiệm điều hành, phân cơng thành viên trong đồn thực hiện đầy đủ các nội dung kiểm tra đánh giá và kết luận đối với các đơn vị trường học.

+ Phó trưởng đồn: Thay mặt trưởng đồn điều hành buổi kiểm tra, đánh giá khi Trưởng đoàn có cơng tác đột xuất vắng mặt.

+ Thư kí: Căn cứ nội dung kiểm tra, đánh giá ghi nhận tình hình kiểm tra, đánh giá và ghi biên bản theo nội dung được trưởng đoàn giao.

Cách thức tiến hành kiểm tra đánh giá:

Căn cứ vào các tiêu chuẩn đánh giá và bảng tự đánh giá của các trường tiểu học, đoàn kiểm tra đánh giá làm việc trực tiếp với từng trường theo trình tự:

+ Đồn giới thiệu mục đích, u cầu và phân cơng nhiệm vụ cho từng thành viên trong đồn.

+ Tuỳ tình hình thực tế, phân cơng các thành viên kiểm tra thực tế và hồ sơ sổ sách liên quan đến việc xây dựng trường học an toàn của đơn vị kiêrm tra đánh giá.

+ Đại diện các nhóm kiểm tra báo cáo kết quả kiểm tra, đánh giá và đề nghị nhà trường giải trình những vấn đề chưa đạt yêu cầu.

+ Trưởng đoàn đánh giá, kết luận nội dung kiểm tra, đánh giá.

Các tiêu chí của trường học an tồn

Theo quyết định số 4458/QĐ – BGDĐT năm 2007 Quy định về xây dựng trường

</div>Trang 31<div class="page_container" data-page="31">

học an tồn, phịng chống tai nạn thương tích trong trường phổ thông do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành thì trường học an tồn bao gồm các tiêu chí sau:

✓ Đảm bảo phịng tránh nguy cơ ngã

- Mặt sàn lớp học, nhà vệ sinh được vệ sinh sạch sẽ không trơn láng - Đường đi, sân trường bằng phẳng, không trơn trượt, mấp mô

- Các cây cao, cổ thụ ở sân trường được chặt tỉa cành trước mùa mưa bão và có rào chắn hoặc nội quy để HS khơng leo trèo

- Ban cơng và cầu thang có tay vịn, lan can chắc chắn

- Bàn ghế vững chắc, mặt bàn nhẵn, góc bàn khơng nhọn, đảm bảo khoảng cách theo quy định

✓ Đảm bảo phòng tránh nguy cơ tai nạn giao thông

- HS được học/phổ biến luật an tồn giao thơng

- Xung quanh trường có hệ thống tường rào, cổng chắc chắn và có người quản lý để HS khơng chơi, đùa ngồi đường.

- Có biển báo giảm tốc độ ở đoạn đường gần trường và có biện pháp chống ùn tắc giao thông giờ vào học và giờ tan trường.

- Khơng có phương tiện đi qua khu HS chơi (kể cả xe của GV và xe của HS). Cần có lối đi riêng cho HS.

✓ Đảm bảo phòng tránh nguy cơ đuối nước

- Giếng, dụng cụ chứa nước có nắp đậy chắc chắn

- Có hàng rào chắc chắn quanh ao, hồ và những hố nước, hố vôi trong khu vực trường học.

- Có biển cảnh báo ở những nơi nước có độ sâu nguy hiểm - Có những biển báo, lưu ý ở những trường có bể bơi

✓ Đảm bảo phòng tránh nguy cơ ngộ độc

- Nhân viên nhà ăn được tập huấn về an toàn vệ sinh thực phẩm và khám sức khỏe định kỳ theo quy định

- Bếp nấu ăn ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ, có cửa ngăn cách với khu chế biến thực phẩm

- Nguồn thực phẩm cung cấp đảm bảo vệ sinh, an tồn, có mẫu lưu thức ăn hàng ngày theo quy định

- Quy trình chế biến, nấu nướng theo nguyên tắc bếp ăn một chiều

- Trong khuôn viên của nhà trường không trồng những cây có vỏ, lá, hoa chứa chất

độc hại và mùi hơi thối.

✓ . Đảm bảo phịng tránh nguy cơ bỏng, cháy nổ

- Phòng chống bỏng, điện giật, cháy nổ

- Có nội quy phịng, chống điện giật, cháy nổ

- Bảng điện có nắp đậy

- Hệ thống điện trong lớp học, thư viện v.v… đảm bảo quy định về an toàn điện

</div>Trang 32<div class="page_container" data-page="32">

- Có trang, thiết bị phịng, chữa cháy đặt ở nơi thuận tiện cho việc sử dụng

✓ Đảm bảo phòng chống bắt nạt, bạo lực học đường

- Khơng có các hành vi bắt nạt, đánh nhau, bạo lực trong trường học gây tai nạn

thương tích

- HS khơng được mang vật sắc nhọn, dao, súng cao su, chất nổ, chất độc hại và các hung khí đến trường.

✓ Đảm bảo phịng ngừa nguy cơ xao nhãng

- HS khơng bị đối xử tồi tệ, cẩu thả, bỏ mặc, không quan tâm về thể chất, cảm xúc. - HS khơng bị thờ ơ bỏ rơi dẫn đến tình trạng nguy hại về tính mạng, sự an tồn phát triển của trẻ.

- HS được giám sát trong những tình huống cần thiết hoặc nguy hiểm.

- HS được cung cấp dịch vụ giáo dục, chăm sóc y tế, đồ ăn và chỗ nghỉ cần thiết. - HS được chăm sóc đầy đủ và có nơi vệ sinh đảm bảo yêu cầu

✓ Đảm bảo phòng ngừa nguy cơ xâm hại tình dục

- HS được phòng ngừa việc người khác dùng vũ lực hoặc bị lợi dụng tình trạng khơng tự vệ được để thực hiện hành vi quan hệ tình dục.

- HS không bị người khác bắt chứng kiến phô bày thân thể, bắt xem phim hoặc ảnh khiêu dâm.

- HS được trang bị kỹ năng phòng ngừa và xử lý khỏi tình trạng người khác dùng mọi thủ đoạn khiến mình lệ thuộc hoặc rơi vào tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục.

- HS được phòng ngừa việc người khác dùng mọi thủ đoạn có tính chất dâm dục nhằm thỏa mãn dục vọng nhưng khơng có ý định giao cấu.

- HS được phịng ngừa tình trạng một người chủ động dùng bộ phận sinh dục tiếp xúc với các bộ phận khác trên cơ thể của HS, bất kể là đồng giới hay khác giới.

Việc đánh giá sự an toàn của trường học dựa trên cơ sở so sánh, đối chiếu mức độ đạt được của mỗi trường với các tiêu chí nêu ra ở trên.

1.3.5. Các điều kiện thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh

Việc xây dựng trường học an tồn cho học sinh là một q trình địi hỏi sự hợp tác và nỗ lực từ nhiều chủ thể khác nhau, bao gồm cơ quan quản lý giáo dục, trường học, cán bộ giáo viên, và cộng đồng. Để đảm bảo an toàn cho học sinh, cần thực hiện các điều kiện quan trọng như xây dựng cơ sở vật chất an tồn, thiết lập chính sách và quy định an toàn, đào tạo cán bộ và học sinh về phòng chống tai nạn, tham gia của cộng đồng, kiểm tra và đánh giá thường xuyên, cũng như thúc đẩy chương trình giáo dục về an toàn. Kết quả của việc xây dựng trường học an tồn khơng chỉ là bảo vệ tính mạng và sức khỏe của học sinh, mà còn đóng góp vào sự phát triển tồn diện của họ trong một mơi trường học tập an tồn, khuyến khích sự học hỏi và phát triển tư duy.

Cơ sở vật chất an toàn: Trường học cần được thiết kế và xây dựng sao cho đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn. Điều này bao gồm việc kiểm tra và bảo trì định kỳ cho các kết

</div>Trang 33<div class="page_container" data-page="33">

cấu, thiết bị, hệ thống điện, thoát nước và các yếu tố vật chất khác.

Chương trình đào tạo an toàn: Tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nên được đào tạo về phịng chống tai nạn, cách ứng phó với tình huống nguy hiểm, cách sử dụng thiết bị an toàn và tuân thủ quy tắc an toàn.

Sự tham gia của cộng đồng: cộng đồng nên được kêu gọi tham gia vào việc xây dựng môi trường học tập an tồn. Họ có thể đóng góp ý kiến, hỗ trợ tài chính và tham gia vào các hoạt động tạo mơi trường an tồn.

Kiểm tra và đánh giá thường xuyên: Quá trình xây dựng trường học an toàn cần được kiểm tra, đánh giá và cập nhật thường xuyên để đảm bảo tính hiệu quả và tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn mới nhất.

Chương trình giáo dục về an tồn: Học sinh cần được giáo dục về các khía cạnh an tồn, từ việc biết cách đối phó với tình huống nguy hiểm đến cách ứng xử an toàn trong các tình huống hàng ngày.

Hợp tác và giao tiếp: Các cơ quan quản lý giáo dục, trường học, cộng đồng và các chuyên gia về an toàn cần phải hợp tác chặt chẽ và duy trì một luồng thông tin mở để đảm bảo tất cả các biện pháp an tồn được thực hiện đúng cách.

Tóm lại, xây dựng trường học an tồn địi hỏi sự tập trung và hợp tác từ nhiều phía khác nhau để đảm bảo mơi trường học tập an tồn và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh.

1.4. Quản lý việc xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học

Để quản lý việc xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học yêu cầu CBQL phải thực hiện lập kế hoạch có mục tiêu, nội dung cụ thể, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra, đánh giá hoạt động xây dựng trường học an toàn cho học sinh trường tiểu học. Cụ thể:

1.4.1. Quản lí mục tiêu xây dựng trường học an tồn cho học sinh

Quản lí mục tiêu xây dựng trường học an toàn cho học sinh địi hỏi một quy trình cẩn thận và cân nhắc. Dưới đây là các bước quản lí mục tiêu có thể được áp dụng:

Xác định mục tiêu cụ thể: Đầu tiên, xác định rõ các mục tiêu cụ thể cho việc xây dựng trường học an toàn. Điều này có thể bao gồm việc tạo ra mơi trường học tập khơng có nguy cơ, đào tạo học sinh về phòng chống tai nạn, cải thiện cơ sở vật chất, và nâng cao ý thức an toàn cho cả cộng đồng học tập.

Đặt ra mục tiêu đo đạc được: Đảm bảo rằng các mục tiêu được đặt ra có thể đo đạc được và có chỉ số cụ thể để đánh giá tiến độ và thành công.

Lập kế hoạch chi tiết: Tạo ra kế hoạch chi tiết về cách thực hiện các mục tiêu. Xác định nguồn lực, thời gian, người chịu trách nhiệm và các hoạt động cụ thể để đạt được mục tiêu.

Triển khai kế hoạch: Thực hiện kế hoạch theo lịch trình đã đề ra. Theo dõi tiến độ và điều chỉnh khi cần thiết để đảm bảo mục tiêu đạt được một cách hiệu quả.

Theo dõi và đánh giá: Theo dõi tiến trình và đánh giá kết quả đạt được. So sánh

</div>Trang 34<div class="page_container" data-page="34">

với các chỉ số đo đạc được để xem liệu mục tiêu đã được đáp ứng hay chưa. Nếu cần, điều chỉnh kế hoạch để cải thiện hiệu suất.

Thúc đẩy liên tục: An tồn khơng phải là một mục tiêu tĩnh lặng mà cần được thúc đẩy liên tục. Điều chỉnh mục tiêu và kế hoạch theo thời gian để đảm bảo rằng trường học ln duy trì một mơi trường an tồn cho học sinh

Quản lí mục tiêu xây dựng trường học an tồn cho học sinh là một q trình quan trọng để đảm bảo môi trường học tập an toàn và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh. Bằng cách xác định mục tiêu cụ thể, lập kế hoạch chi tiết, triển khai, theo dõi, đánh giá và tích hợp phản hồi, chúng ta có thể đảm bảo rằng các biện pháp an tồn được thực hiện hiệu quả và liên tục cải tiến. Quản lí mục tiêu khơng chỉ đảm bảo an tồn cho học sinh mà cịn đóng góp vào việc tạo ra một mơi trường học tập tích cực và phát triển toàn diện cho tương lai của họ.

1.4.2. Quản lí nội dung xây dựng trường học an tồn cho học sinh

Quản lí nội dung xây dựng trường học an toàn cho học sinh là một phần quan trọng của việc tạo ra môi trường học tập an tồn và bảo vệ sức khỏe, tính mạng của học sinh. Dưới đây là một số bước và khía cạnh cần xem xét trong việc quản lí nội dung xây dựng trường học an tồn:

- Tìm hiểu những văn bản quy phạm pháp luật liên quan công tác Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh. Các văn bản hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo; các văn bản của Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với những tổ chức đồn thể có quan tâm cơng tác Xây dựng trường học an tồn đối với học sinh.

Xác định nội dung chính: Xác định các chủ đề chính cần bao gồm trong q trình xây dựng trường học an toàn như cơ sở vật chất, quản lý rủi ro, chương trình đào tạo an tồn, ứng phó với tình huống nguy hiểm, và tạo ý thức an toàn.Xác định những nội dung Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh trong nhà trường. Kế hoạch Xây dựng trường học an toàn là kế hoạch cụ thể nhằm thực hiện Xây dựng trường học an toàn. Kế hoạch Xây dựng trường học an tồn có kết quả đến đâu phụ thuộc rất nhiều yếu tố trong đó có một yếu tố quan trọng là xác định rõ những nội dung Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh trong nhà trường. Việc xác định đúng những nội dung Xây dựng trường học an toàn ở học sinh với những nội dung thiết thực, dài hạn và chi tiết sẽ đảm bảo rằng kế hoạch Xây dựng trường học an toàn vừa bảo đảm tồn diện, vừa có trọng tâm và trọng điểm nhằm kịp thời xử lý

Tổ chức nội dung: Xây dựng cấu trúc cho nội dung, bao gồm việc phân loại, sắp xếp và định dạng các thông tin quan trọng. Điều này giúp cho quá trình học và tham khảo trở nên dễ dàng và hiệu quả.

Kiểm tra và đánh giá: Đảm bảo rằng nội dung được truyền đạt đúng cách và hiệu quả bằng cách sử dụng các phương pháp kiểm tra, bài kiểm tra, hoặc hoạt động thực hành để đánh giá sự hiểu biết và kỹ năng của học sinh, cán bộ giáo viên và nhân viên. Đây là bước đầu tiên trong quá trình thực hiện kế hoạch Xây dựng trường học an toàn

</div>Trang 35<div class="page_container" data-page="35">

đối với học sinh đảm bảo kế hoạch phải đi sát với thực tế và thích hợp với học sinh, đánh giá được mặt mạnh và mặt yếu kém, cơ hội và hạn chế... Việc đánh giá thực tế cụ thể là mặt yếu và khó khăn sẽ là cơ sở quan trọng nhằm bảo đảm kế hoạch được thực hiện sẽ giải quyết tốt các vấn đề khó khăn trong cơng tác Xây dựng trường học an toàn và khai thác tốt những thuận lợi và khó khăn tạo thành nguồn lực và cơ hội lớn nhất cho công tác Xây dựng trường học an tồn.

Liên tục cập nhật: Theo dõi thơng tin mới: Đảm bảo rằng nhà trường theo dõi các nguồn tin tức, tài liệu và tiêu chuẩn mới liên quan đến an tồn trong mơi trường học tập. Điều chỉnh nội dung: Nếu có những thay đổi quan trọng, điều chỉnh nội dung để đảm bảo rằng nó ln phản ánh thơng tin mới nhất và phù hợp với tình hình thực tế.

Những bước trên giúp nhà trường tổ chức và quản lí nội dung xây dựng trường học an toàn một cách cụ thể và hiệu quả, đảm bảo rằng các thông tin quan trọng về an toàn được truyền đạt một cách rõ ràng và tác động tích cực đến cộng đồng học tập.

Tóm lại, quản lí nội dung xây dựng trường học an tồn là q trình linh hoạt, địi hỏi tính sáng tạo và sự nắm bắt sâu về kiến thức về an toàn. Bằng cách thiết kế, cung cấp và đánh giá nội dung an toàn một cách toàn diện, chúng ta đảm bảo rằng mơi trường học tập là an tồn và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh.

1.4.3. Quản lí tổ chức thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh

Quản lý tổ chức hoạt động xây dựng trường học an toàn: Chất lượng và hiệu quả của hoạt động xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học trong nhà trường phụ thuộc vào phương pháp giảng dạy và giáo dục của người giáo viên, đòi hỏi giáo viên luôn vận dụng nhiều phương pháp sáng tạo khác nhau, đổi mới phương pháp để tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh. Cần lồng ghép các hiện tượng, tình huống thực tế vào bài học để tạo kỹ năng sống đa dạng cho học sinh trong việc xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học.

- Giám sát chặt chẽ việc thực hiện giờ lên lớp đúng tiến độ, chất lượng, cung cấp cho học sinh nắm vững các kiến thức để trường học an toàn ở trường cũng như ngoài trường. Nâng cao kiến thức, kỹ năng cho giáo viên, nhân viên trong việc sơ cứu, xử lý các trường hợp khi cần thiết nếu học sinh có sự cố về tai nạn trong trường học.

- Tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp để tạo phong trào thi đua trường học, lớp học an toàn cho học sinh về các hoạt động xây dựng trường học an toàn .

- Phát huy vai trị tự quản giữa giờ ra chơi, nơ đùa giữa các học sinh.

- Để nâng cao xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học cần đổi mới, kết hợp nhiều hình thức giáo dục trong và ngoài lớp học, trong và ngoài nhà trường, cân đối giữa giờ dạy học và hoạt động giáo dục. Để chỉ đạo đổi mới hình thức trong xây dựng trường học an toàn cho học sinh thì người quản lý, đặc biệt hiệu trưởng cần:

+ Chỉ đạo nâng cao năng lực cho giáo viên kết hợp nhiều hình thức tùy vào nội dung áp dụng cho phù hợp.

+ Tổ chức tập huấn cho giáo viên, nhân viên trong trường về những đặc điểm của

</div>Trang 36<div class="page_container" data-page="36">

hình thức giáo dục trong trường học an toàn cho học sinh.

+ Tiến hành dự giờ, rút kinh nghiệm nhằm lựa chọn hình thức giáo dục phù hợp. + Tổ chức các phong trào thi đua lớp học thân thiện, trường học an tồn, phong ngừa tai nạn ở trẻ.

+ Có ban chỉ đạo cơng tác y tế trường học; Có cán bộ y tế chuyên trách hoặc cán bộ, giáo viên kiêm nhiệm công tác y tế trường học. Các thành viên trong nhà trường được cung cấp những kiến thức về yếu tố, nguy cơ gấy mất an tồn học đường và cách phịng, chống nguy cơ để đảm bảo an tồn học đường.

+ Có lồng ghép nội dung phịng, chống tai nạn thương tích vào nội dung mơn học, hoạt động ngoại khố; Có các khẩu hiệu, tranh, áp phích, tài liệu về an tồn trường học. + Có tủ thuốc và các dụng cụ sơ cứu ban đầu; Thường xuyên kiểm tra phát hiện và khắc phục các yếu tố có nguy cơ gấy mất an tồn cho học sinh tiểu học.

1.4.4. Quản lí kiểm tra, đánh giá xây dựng trường học an toàn cho học sinh

Kiểm tra, đánh giá kết quả xây dựng trường học an toàn cho học sinh là cung ứng CBQL các kiến thức cơ bản về công tác giảng dạy và học tập tại nhà trường để đánh giá công tác lãnh đạo và quản lý nhà trường, thầy cô giáo cùng những lực lượng tham gia dạy học tại nhà trường qua đó góp phần triển khai và thực hiện hiệu quả mục tiêu giáo dục.

Quản lý kiểm tra, đánh giá về kết quả thực hiện trường học an toàn cho trẻ em gồm:

- Giám sát hoạt động phòng chống TNTT cho HS nhằm phát hiện và xác định được điểm tích cực nhằm khích lệ, biểu dương và kịp thời phát hiện những lệch lạc hoặc khiếm khuyết so với mục tiêu qua đó xác định nguyên nhân sự việc. Việc giám sát sẽ giúp quản lý đánh giá những GVTH và từng cá nhân quan tâm trong việc chăm sóc, ni dạy HS và thực hiện nhiệm vụ của nhà trường đối với việc bảo vệ và trường học an toàn đối với HS như thế nào. Từ đó có giải pháp hiệu quả để nhà trường hoạt động tốt hơn nữa.

- Triển khai những văn bản quy phạm pháp luật liên quan trong việc đánh giá hiệu quả HĐGD phòng chống TNTT đối với HS tại trường học như những thông tư, văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ trong năm hoặc cả năm học của Bộ GD - ĐT về nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ an toàn đối với HS.

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra đánh giá trường học an toàn, trường học an toàn và đánh giá sức khoẻ đối với từng loại hình trường học tiểu học. Kế hoạch bảo vệ an toàn và trường học an toàn đối với HS của đơn vị giáo dục theo mỗi năm học.

Kết quả kiểm tra và giám sát là căn cứ cho việc đánh giá. "Kiểm tra là việc xem xét, phân loại và xác định kết quả thực tế về mức độ hoàn thành nhiệm vụ hoặc chất lượng và hiệu quả công tác so với mục tiêu hay chuẩn mực đã được xác định." (Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, 2005).

- Thiết lập chuẩn và ban hành một chế độ kiểm tra phù hợp: đó là chuẩn đánh giá chất lượng hoạt động chăm sóc - giáo dục của giáo viên tiểu học và chuẩn đánh giá hoạt

</div>Trang 37<div class="page_container" data-page="37">

động đảm bảo an toàn đối với HS của cá nhân hay tập thể hoặc bộ phận, đó là chế độ kiểm tra với những hoạt động cụ thể theo từng học kỳ hoặc mỗi lớp trong học kỳ và năm học. - Thực hiện việc đánh giá kết quả: công tác kiểm tra mất nhiều thời giờ và sức lực, do vậy các đơn vị trường học phải phân công và phối hợp đối với mỗi cá nhân hoặc tập thể để thực hiện với các yêu cầu về chế độ thống kê và báo cáo.

- So sánh mức độ hợp lý của kết quả với các chuẩn mực đã xác định. Trong công tác quản lý bảo vệ an toàn và trường học an toàn đối với HS, CBQL cần định kỳ kiểm tra và đánh giá việc thực hiện kế hoạch để xác định mức độ thực hiện đúng so với kế hoạch và phát hiện các sai sót, so sánh giữa cái không đạt được ở mức độ thấp với các lý do của chúng và các tình huống mới phát sinh trong thực tế nhằm chỉnh sửa cho hợp lý.

- Thiết lập các kênh thông tin về an toàn trường học của cơ sở giáo dục: hộp thư góp ý, đường đây nóng, hệ thống camera giám sát và các hình thức khác. Theo dõi, thống kê và phân tích các các nguy cơ mất ATTH. Thiết lập kênh thông tin liên lạc giữa cơ sở giáo dục và gia đình người học để tăng cường phối hợp quản lý, xử lý các tình huống liên quan tới ATTH.

1.4.5. Quản lí các điều kiện thực hiện xây dựng trường học an toàn cho học sinh

Quản lý tốt nguồn lực phục vụ hoạt động xây dựng trường học an toàn ở học sinh cũng đồng thời là quản lý trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động trường học an toàn ở học sinh đảm bảo mọi việc đều đáp ứng đúng, đầy đủ mục đích và nội dung đào tạo. Quản lý đúng là xây dựng kế hoạch cụ thể để đầu tư thiết bị và cơ sở vật chất nhằm đảm bảo an toàn đối với việc trường học an toàn ở học sinh.

Nội dung quản lý đối với trang thiết bị phục vụ các hoạt động xây dựng trường học an toàn ở học sinh gồm:

- Có kế hoạch sửa chữa hoặc nâng cấp, thay thế trang thiết bị phục vụ hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh.

- Cung cấp các tài liệu mới kịp thời và thường xuyên liên hệ với cha mẹ học sinh trong việc tu sửa nâng cấp cơ sở vật chất.

- Căn cứ chức năng và nhiệm vụ hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học, HT xây dựng qui hoạch và kế hoạch phát triển lực lượng; theo đó phân định đầy đủ vị trí việc làm theo các cấp, gồm: Cán bộ chỉ đạo hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học và những cán bộ chuyên trách hoặc kiêm nhiệm quản lý hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học thuộc các phịng ban chun mơn của nhà trường và số nhân lực cần sử dụng cho hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học. ..

- Căn cứ kế hoạch và qui hoạch phát triển lực lượng, mỗi năm HT rà sốt và hồn thiện việc phân cơng, bố trí đầy đủ nhân sự phục vụ việc triển khai thực hiện hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học theo kế hoạch; có nhận xét và rút kinh nghiệm nhằm hoàn thiện.

</div>Trang 38<div class="page_container" data-page="38">

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường học an toàn cho học sinh ở các trường tiểu học

1.5.1. Yếu tố chủ quan

* Các yếu tố thuộc về hiệu trưởng và những người quản lý trường tiểu học: - Quan điểm của hiệu trưởng đối với nội dung của Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học.

- Kỹ năng và trình độ quản lý của hiệu trưởng về Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học.

- Ý thức trách nhiệm và sự quan tâm của hiệu trưởng về Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học.

- Trình độ kiến thức và kỹ năng của hiệu trưởng đối với Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học.

- Sự quan tâm hướng dẫn và tạo thuận lợi điều kiện tâm lý và thể chất giúp giáo viên thực hiện Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học.

* Những yếu tố thuộc về giáo viên tiểu học

- Giáo viên trong những nhà trường tiểu học là lực lượng nòng cốt nhất của nhà trường tiểu học. Lực lượng nịng cốt này có ảnh hưởng khá lớn trong quản lý Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học.

- Kinh nghiệm và trình độ chun mơn của giáo viên tiểu học khi thực hiện Xây dựng trường học an tồn ở học sinh có ý nghĩa vơ cùng quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng và kết quả Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học. Ý thức trách nhiệm của giáo viên trong Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học. Nếu giáo viên có thái độ làm việc tích cực và có trách nhiệm với học sinh thì kết quả thực hiện Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học sẽ tiến triển tích cực.

- Tình u nghề nghiệp (u cơng tác giáo dục và chăm sóc trẻ) – u học sinh của cá nhân giáo viên.

- Sự phối kết hợp của giáo viên với những lực lượng thực hiện Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học cả trong và ngoài nhà trường sẽ giúp quyết định hiệu quả công tác giáo dục trẻ em trong nhà trường tiểu học.

* Những yếu tố thuộc về gia đình học sinh tiểu học

Quản lý Xây dựng trường học an tồn ở học sinh tiểu học bị ảnh hưởng ít nhiều bởi những yếu tố thuộc về gia đình học sinh. Bởi vì, với học sinh, tất nhiên sự ảnh hưởng của gia đình là nhiều nhất và thời gian học tập một ngày của mỗi em chủ yếu cũng là do gia đình. Gia đình vẫn là Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học hiệu quả nhất. Do vậy, những yếu tố thuộc phạm vi gia đình có ảnh hưởng lớn trong quản lý Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học. Trong đó cịn có những yếu tố sau:

- Nhận thức của gia đình học sinh đối với Xây dựng trường học an toàn ở học sinh tiểu học.

- Sự hiểu biết sâu sắc vai trò cần thiết của Xây dựng trường học an toàn đối với

</div>Trang 39<div class="page_container" data-page="39">

học sinh tiểu học.

- Sự phối kết hợp của gia đình với GV và nhà trường trong việc Xây dựng trường học an toàn đối với học sinh tiểu học.

1.5.2. Yếu tố khách quan

- Chủ trương, chính sách chỉ đạo về xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học. Đây là những căn cứ pháp lý quan trọng giúp cho các nhà quản lý giáo dục, lãnh đạo địa phương chỉ đạo và cho phép triển khai các hoạt đông môi trường giáo dục tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn quản lý. Dựa trên những văn bản pháp lý hiện có, có thể nhận thấy Nhà nước đã rất quan tâm đến vấn đề về xây dựng trường học an toàn cho học sinh tiểu học.

- Điều kiện về kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất của nhà trường có ảnh hưởng rất lớn đến việc đảm bảo môi trường giáo dục an toàn cho các thành viên trong nhà trường khi thực hiện hoạt động giáo dục.

- Số học sinh/ lớp cũng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tổ chức hoạt động dạy học, giáo dục học sinh nói chung.

- Ngồi ra điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương nơi trường đóng cũng ảnh hưởng tới việc thực hiện hoạt động xây dựng trường học học an toàn cho học sinh tiểu học. Điều kiện, hoàn cảnh gia đình, mơi trường cộng đồng có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm tới việc đảm bảo an tồn cho học sinh, có thể gây khó khăn đến hoạt động xây dựng trường học học an toàn cho học sinh của nhà trường.

- Quan điểm giáo dục, chương trình giảng dạy và học tập: Quan điểm giáo dục mà nhà trường xác định tầm trong tầm nhìn chiến lược và triển khai có trong kế hoạch giáo dục nhà trường cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến mọi thành tố và có tính xun suốt trong qua trình giáo dục. Dưới góc độ xây dựng trường học an tồn cho học sinh tiểu học thì chương trình nhà trường cần đưa vào các nội dung giáo dục kỹ năng sống, giáo dục có tính định hướng và hình thành các giá trị sống phù hợp với văn hóa Việt Nam nhưng cũng có tính cập nhật văn hóa quốc tế.

- Nhận thức, kỹ năng và thái độ tham gia của các lực lượng liên quan. Nhận thức của các đối tượng (chính quyền, cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, , cộng đồng) về vai trò của xây dựng trường học an tồn; biểu hiện của mơi trường giáo dục an toàn, quyền hạn của họ trong việc tham gia, giám sát, duy trì mơi trường giáo dục rất quan trọng.

Tiểu kết chương 1

Xây dựng trường học an toàn cho học sinh ở các trường tiểu học là việc thực hiện đồng bộ bao gồm hệ thống biện pháp của nhà quản lý, giáo viên, phối hợp với nhau trong công tác giáo dục để bảo vệ bản thân học sinh không bị tổn hại về thể chất và tinh thần, tạo môi trường an toàn cho học sinh được tham gia hoạt động, vui chơi, học tập. Quản lý xây dựng trường học an toàn ở các trường tiểu học là tổng thể các biện pháp có

</div>Trang 40<div class="page_container" data-page="40">

chủ đích, có kế hoạch của chủ thể quản lí (Hiệu trưởng) đến đối tượng quản lý được tiến hành một cách hợp quy luật đối với hoạt động xây dựng trường học an toàn đối với học sinh cho giáo viên nhằm nhằm phòng ngừa, giảm thiểu, ngăn chặn các tai nạn thương tích xảy ra đối với học sinh khi học tập ở nhà trường.

Lý luận về hoạt động xây dựng trường học an toàn trong trường tiểu học cần thiết phải nghiên cứu các nội dung về mục tiêu, nội dung, hình thức và phương pháp xây dựng trường học an toàn trong trường tiểu học, mặt khác, cần có sự phối hợp của các lực lượng giáo dục như: Phòng GD & ĐT, gia đình HS, các Sở, Ban, ngành liên quan.

Quản lý xây dựng trường học an toàn trong trường tiểu học gồm các nội dung như: Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra, đánh giá hoạt động xây dựng trường học an toàn trong trường tiểu học.

Các yếu tố như nhận thức của CBQL, CBQL tổ chức phối hợp với gia đình trẻ và Ban đại diện cha mẹ học sinh, CBQL tham mưu với cấp ủy đảng, chính quyền địa phương; Chủ chương, chính sách chỉ đạo về xây dựng trường học an toàn cho học sinh; Điều kiện về cơ sơ hạ tầng và cơ sở vật chất; Số học sinh/lớp, sân chơi, khu vực chơi an toàn… là những yếu tố ảnh hưởng đến xây dựng trường học an toàn trong trường tiểu học.

</div>