Bai tap lon (Đại học) ngày 10 3 2024(1)

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.12 MB, 24 trang )

Trang 1<div class="page_container" data-page="1">

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐỒNG THÁPKHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC – MẦM NON

BÀI TẬP LỚN

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TỐN HỌC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC THƠNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ

</div>Trang 3<div class="page_container" data-page="3">

A. MỞ ĐẦU

1 . Lý do chọn chủ đề

Chương trình tổng thể Ban hành theo Thông tư 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26/12/2018 nêu rõ “Giáo dục tốn học hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất chủ yếu, năng lực chung và năng lực toán học với các thành tố cốt lõi: năng lực tư duy và lập luận toán học, năng lực mơ hình học tốn học, năng lực giải quyết vấn đề toán học, năng lực giao tiếp tốn học, năng lực sử dụng các cơng cụ và phương tiện học toán; phát triển kiến thức, kĩ năng then chốt và tạo cơ hội để học sinh được trải nghiệm, áp dụng toán học vào đời sống thực tiễn, giáo dục toán học tạo dựng sự kết nối giữa các ý tưởng toán học, giữa toán học với các mơn học khác và giữa tốn học với đời sống thực tiễn’’. và để đạt được điều này giáo viên cần phải có năng lực dạy học tốn: đó chính là q trình thiết kế, tổ chức và phối hợp giữa hoạt động dạy và hoạt động học, tập trung vào kết quả đầu ra của quá trình này hay nói cách khác là các mức năng lực mà học sinh cần đạt được trong từng giai đoạn học tập.

Mơn Tốn ở trường Tiểu học là một học chiếm phần lớn thời gian trong chương trình học của trẻ. Mơn Tốn có tầm quan trọng to lớn, là bộ mơn khoa học nghiên cứu có hệ thống, phù hợp với hoạt động nhận thức tự nhiên của con người tải. Mơn Tốn cũng như những mơn học khác, cung cấp những tri thức khoa học ban đầu, những nhận thức về thế giới xung quanh. Nội dung dạy học khơng thể thiếu trong chương trình mơn tốn ở các lớp 1,2,3 đó là thực hiện các phép tính cộng, trừ các số tự nhiên. Đây được xem như là kiến thức nền tảng để các em có thể học tốt chương trình mơn Tốn ở các lớp trên.

Với mục đích nâng cao chất lượng dạy học mơn Tốn. Góp phần phát

triển phẩm chất - năng lực cho học sinh. Chủ đề “Cộng/ trừ trong phạm vi 20”

không những giúp học sinh thực hiện tốt các phép tính cộng, trừ khơng nhớ vàcó nhớ trong phạm vi 20 mà cịn giúp các em hứng thú, tự giác, tích cực tronghọc tập. Qua đó cũng giúp cho bản thân nắm được các dấu hiệu biểu hiện củatừng thành tố thông qua các hoạt động dạy học. Từ đó biết vận dụng để thiết kếđược những kế hoạch dạy học trong việc phát triển các năng lực thành tố củahọc sinh tiểu học. Đây là chủ đề mà bản thân cảm thấy tâm đắc nhất.

</div>Trang 4<div class="page_container" data-page="4">

NỘI DUNG

TRỪ TRONG PHẠM VI 20”:1 Nội dung của chủ đề:

 Lớp 1 : Bao gồm các bài dạy cụ thể: (sách Chân trời sáng tạo)

 Lớp 2 : Bao gồm các bài dạy cụ thể: (sách Chân trời sáng tạo)

- Nhiều hơn hay ít hơn bao nhiêu

- Em giải bài toán - Bài tốn nhiều hơn - Bài tốn ít hơn

- Nhận biết được ý nghĩa của phép cộng, phép trừ.

- Thực hiện được phép cộng, phép trừ (không nhớ) các số trong phạm vi 20. - Làm quen với việc thực hiện tính tốn trong trường hợp có hai dấu phép tính cộng, trừ (theo thứ tự từ trái sang phải).

- Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm trong phạm vi 10.

- Nhận biết được ý nghĩa thực tiễn của phép tính (cộng, trừ) thơng qua tranh

</div>Trang 5<div class="page_container" data-page="5">

- Nhận biết và viết được phép tính (cộng, trừ) phù hợp với câu trả lời của bài tốn có lời văn và tính được kết quả đúng.

 LỚP 2:

- Nhận biết được các thành phần của phép cộng, phép trừ.

- Thực hiện được việc tính tốn trong trường hợp có hai dấu phép tính cộng, trừ (theo thứ tự từ trái sang phải).

- Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm trong phạm vi 20.

- Nhận biết ý nghĩa thực tiễn của phép tính (cộng, trừ) thơng qua tranh ảnh, hình vẽ hoặc tình huống thực tiễn.

- Giải quyết được một số vấn đề gắn với việc giải các bài tốn có một bước tính (trong phạm vị 20) liên quan đến ý nghĩa thực tế của phép tính (ví dụ: Bài tốn về thêm, bớt một số đơn vị; bài tốn về nhiều hơn, ít hơn một số đơn vị)

II. CÁC CƠ HỘI HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TỪNG THÀNH TỐ NĂNG

LỰC TOÁN HỌC CỦA HỌC SINH THÔNG QUA CHỦ ĐỀ: CỘNG/ TRỪ TRONG PHẠM VI 20

Có 5 thành tố năng lực tốn học của học sinh tiểu học: - Năng lực tư duy và lập luận tốn học

- Năng lực mơ hình hóa tốn học - Năng lực giải quyết vấn đề toán học - Năng lực giao tiếp toán học

- Năng lực sử dụng các công cụ và phương tiện học toán.1/ Các biểu hiện hành vi củanăng lực giao tiếp toán học của học sinh tiểu học là:

Năng lực giao tiếp toán học thể hiện qua

– Nghe hiểu, đọc hiểu và ghi chép được các thơng tin tốn học cần thiết được trình bày dưới dạng văn bản tốn học hay do người khác nói hoặc viết ra.

– Trình bày, diễn đạt (nói hoặc viết) được các nội dung, ý tưởng, giải pháp toán học trong sự tương tác với người khác (với yêu cầu thích hợp về sự đầy đủ, chính xác).

– Sử dụng được hiệu quả ngơn ngữ tốn học (chữ số, chữ cái, kí hiệu, biểu đồ, đồ thị, các liên kết logic,...) kết hợp với ngôn ngữ thông thường hoặc động tác hình thể khi trình bày, giải thích và đánh giá các ý tưởng toán học trong sự tương tác (thảo luận, tranh luận) với người khác.

– Nghe hiểu, đọc hiểu và ghi chép (tóm tắt) được các thơng tin tốn học trọng tâm trong nội dung văn bản hay do người khác thông báo (ở mức độ đơn giản), từ đó nhận biết được vấn đề cần giải quyết.

– Trình bày, diễn đạt (nói hoặc viết) được các nội dung, ý tưởng, giải pháp toán học trong sự tương tác với người khác (chưa yêu cầu phải diễn đạt đầy đủ, chính xác). Nêu và trả lời được câu hỏi khi lập luận, giải quyết vấn đề.

– Sử dụng được ngơn ngữ tốn học kết hợp với ngơn ngữ thơng thường, động tác hình thể để biểu đạt các nội dung tốn học ở những tình huống đơn giản.

</div>Trang 6<div class="page_container" data-page="6">

– Thể hiện được sự tự tin khi trình bày, diễn đạt, nêu câu hỏi, thảo luận, tranh luận các nội dung, ý tưởng liên quan đến toán học.

– Thể hiện được sự tự tin khi trả lời câu hỏi, khi trình bày, thảo luận các nội dung tốn học ở những tình huống đơn giản.

Ví dụ: Khi dạy bài: Các phép tính dạng 12 + 3, 15 – 3 ( Toán 1, trang 91,

sách Chân trời sáng tạo)

Bài tập 3: Tính để biết mỗi con vật sống ở đâu.

- GV chuẩn bị: phóng to tranh, cắt rời thành 8 tranh nhỏ để HS trình bày đính lên bảng.

- GV u cầu HS thảo luận nhóm 2 để thực hiện yêu cầu của bài. Gọi 1 nhóm 2 bạn lên trình bày.

+ Biểu hiện 1: HS đọc yêu cầu bài toán, quan sát nội dung tranh, hiểu được vấn đề cần giải quyết là: những con vật có kết quả phép tính bằng 12 thì sống ở rừng, cịn những con vật có kết quả phép tính bằng 15 thì sống ở quanh nhà.

+ Biểu hiện 2: HS biết trình bày, diễn đạt được kết quả thảo luận của nhóm.

</div>Trang 7<div class="page_container" data-page="7">

Học sinh trình bày: heo nhà, chó nhà, vịt nhà sống ở quanh nhà vì có kết quảtính bằng 15. Cịn chó sói, vịt trời, heo rừng sống ở rừng vì có kết quả tính bằng 12.

+ Biểu hiện 3: HS biết sử dụng ngơn ngữ tốn học kết hợp với ngơn ngữ thơng thường khi trình bày.

+ Biểu hiện 4: HS thể hiện sự tự tin khi trình bày kết quả thảo luận, khi mạnh dạn giơ tay phát biểu và nhận xét bạn.

2/ Các biểu hiện hành vi của năng lực tư duy và lập luận toán học là: Thành phần năng lực Cấp tiểu học

Năng lực tư duy và lập luận toán học

thể hiện qua việc:

- Học sinh thực hiện được các thao tác tư duy như: so sánh, phân tích, tổng hợp, đặc biệt hoá, khái quát hoá, tương tự; quy nạp, diễn dịch.

- Học sinh thực hiện được các thao tác tư duy (ở mức độ đơn giản), đặc biệt biết quan sát, tìm kiếm sự tương đồng và khác biệt trong những tình huống quen thuộc và mô tả được kết quả của việc quan sát.

- Học sinh chỉ ra được chứng cứ, lí lẽ và

biết lập luận hợp lí trước khi kết luận. - Học sinh nêu được chứng cứ, lí lẽ vàbiết lập luận hợp lí trước khi kết luận. - Học sinh giải thích hoặc điều chỉnh

được cách thức giải quyết vấn đề về phương diện toán học.

- Học sinh nêu và trả lời được câu hỏi khi lập luận, giải quyết vấn đề. Bước đầu chỉ ra được chứng cứ và lập luận có cơ sở, có lí lẽ trước khi kết luận.

Ví dụ 1: Khi dạy bài: Các phép tính dạng 12 + 3, 15 - 3: (Trang 90 và 91. Toán 1, sách Chân trời sáng tạo)

Hoạt động: Thực hành

GV yêu cầu: HS thảo luận nhóm 4, viết kết quả vào phiếu học tập. Đại diện nhóm trình bày kết quả.

+ Biểu hiện 1: HS nhận biết được đó là dạng tốn cộng, trừ số có hai chữ số trong phạm vi 20 với số có một chữ số (khơng nhớ). Tính kết quả phép tính bằng cách gộp, tách số. Có thể thao tác trên mơ hình khối lập phương để tìm kết quả.

+ Biểu hiện 2: Khi trình bày kết quả, các em biết nêu chứng cứ và lý luận. VD: 13 + 4 = 17. Vì: 3 cộng 4 bằng 7. 10 cộng 7 bằng 17.

</div>Trang 8<div class="page_container" data-page="8">

+ Biểu hiện 3: Giải quyết được vấn đề, tính đúng kết quả các phép tính. Bước đầu nêu được cách tính và lập luận trước khi kết luận.

3/ Các biểu hiện hành vi của năng lực giải quyết vấn đề toán học của học sinh tiểuhọc là:

Thành phần năng lựcCấp tiểu học

Năng lực giải quyết vấn đề toánhọc thể hiện qua việc:

- Nhận biết, phát hiện được vấn đề cần giải quyết bằng toán học.

- Nhận biết được vấn đề cần giải quyết và nêu được thành câu hỏi.

- Lựa chọn, đề xuất được cách

thức, giải pháp giải quyết vấn đề. - Nêu được cách thức giải quyết vấn đề. - Sử dụng được các kiến thức, kĩ

năng toán học tương thích (bao gồm các cơng cụ và thuật toán) để giải quyết vấn đề đặt ra.

- Thực hiện và trình bày được cách thức giải quyết vấn đề ở mức độ đơn giản.

- Kiểm tra được giải pháp đã thực hiện.

Ví dụ: Dạy bài: Phép trừ trong phạm vi 10 (Toán 1, trang 64, sách Chân trời sáng tạo) Hoạt động: thực hành:

GV yêu cầu HS thảo luận nhóm 2: quan sát tranh, viết vào sơ đồ tách- gộp số, viết phép tính và kết quả của phép tính vào bảng con.

+ Biểu hiện 1: HS nêu được vấn đề cần giải quyết là viết sơ đồ tách - gộp số và phép tính ứng với nội dung tranh.

+ Biểu hiện 2: HS biết muốn giải quyết được vấn đề cần phải quan sát kĩ nội dung tranh.

+ Biểu hiện 3: Các em trình bày được cách thức giải quyết vấn đề ở mức độ đơn giản.

HS trình bày: nói: tất cả có 8 con bọ, có 4 con bọ bay đi, còn lại 4 con bọ. 8 tách 4 còn 4. Và viết 8 - 4 = 4 , viết sơ đồ

</div>Trang 9<div class="page_container" data-page="9">

3/ Các biểu hiện hành vi của năng lực sử dụng các cơng cụ, phương tiện học tốn của học sinh tiểu học là:

Năng lực sử dụng công cụ, phương tiện học toán thể hiện qua việc:

– Nhận biết được tên gọi, tác dụng, quy cách sử dụng, cách thức bảo quản các đồ dùng, phương tiện trực quan thông thường, phương tiện khoa học công nghệ (đặc biệt là phương tiện sử dụng công nghệ thông tin), phục vụ cho việc học Toán

– Sử dụng được các công cụ, phương tiện học toán, đặc biệt là phương tiện khoa học công nghệ để tìm tịi, khám phá và giải quyết vấn đề toán học (phù hợp với đặc điểm nhận thức lứa tuổi). – Nhận biết được các ưu điểm, hạn chế của những công cụ, phương tiện hỗ trợ để có cách sử dụng hợp lí

- Nhận biết được tên gọi, tác dụng, quy cách sử dụng, cách thức bảo quản các công cụ, phương tiện học tốn đơn giản (que tính, thẻ số, thước, compa, êke, các mơ hình hình phẳng và hình khối quen thuộc,...)

– Sử dụng được các công cụ, phương tiện học toán để thực hiện những nhiệm vụ học tập toán đơn giản

– Làm quen với máy tính cầm tay, phương tiện công nghệ thông tin hỗ trợ học tập

– Nhận biết được (bước đầu) một số ưu điểm, hạn chế của những công cụ, phương tiện hỗ trợ để có cách sử dụng hợp lí.

Ví dụ : Khi dạy bài: Các phép tính dạng 12 + 3, 15 – 3 ( Toán 1, trang 91,

sách Chân trời sáng tạo) Hoạt động: Khám phá

- GV yêu cầu học sinh thảo luận nhóm 2:1 bạn dùng khối lập phương, 1 bạn dùng que tính thể hiện phép cộng 12 + 3 =? và 15 – 3 = ? Viết phép tính và kết quả vào bảng con.

+ Biểu hiện 1: HS biết được tên gọi các dụng cụ học toán trong bộ đồ dùng để học toán, và lấy được đủ 15 khối lập phương hoặc 15 que tính để thực hành.

+ Biểu hiện 2: HS Biết thao tác trên mơ hình khối lập phương ( hoặc que tính) để viết đúng phép tính và kết quả của phép tính 12 + 3 và 15 – 3.

 HS 1 trình bày theo tranh 1:

Đặt 2 cột khối lập phương trước mặt.

(Tay thể hiện hành động gộp.)

Nói: có 12 thêm 3 được 15. Gộp 12 và 3 được 15

Viết: 12 + 3= 15.

</div>Trang 10<div class="page_container" data-page="10">

 HS 2 trình bày theo tranh 2:

Đặt 15 khối lập phương trước mặt.. (Tay thể hiện hành động tách.)

Nói: 15 bớt 3 cịn 12.Viết: 15 – 3 = 12.

+ Biểu hiện 3: GV giúp HS làm quen với công nghệ thông tin hỗ trợ học tập. GV kết luận và trình chiếu thao tác tách - gộp khối lập phương thể hiện phép tính 12 + 3 và 15– 3 bằng giáo án điện tử.

+ Biểu hiện 4: HS nhận biết được sử dụng khối lập phương khi học sẽ giúp các em dễ hiểu và nắm được kiến thức, tiết học sinh động. Nhưng nếu các em khơng khéo léo thì các hình khối sẽ bị rơi rớt, làm ồn và mất thời gian, gây mất tập trung cho các bạn.

4/ Các biểu hiện hành vi của năng lực mơ hình hóa tốn học của học sinh tiểu học là:

Ví dụ 1: Khi dạy bài: Các phép tính dạng 10 + 4, 14 - 4 ( Lớp 1)

- GV yêu cầu HS thao tác bằng mô hình như hình vẽ ( tranh 1 và tranh 2) và viết kết quả phép tính 10 + 4 và 14 – 4 vào bảng con.

- Học sinh lựa chọn được các phép tốn, cơng thức số học, sơ đồ, bảng biểu, hình vẽ để trình bày, diễn đạt (nói hoặc viết) được các nội dung, ý tưởng của tình huống xuất hiện trong bài toán thực tiễn đơn giản.

- Học sinh giải quyết được những vấn đề tốn học trong mơ hình được thiết lập.

- Học sinh giải quyết được những bài toán xuất hiện từ sự lựa chọn trên. - Học sinh thể hiện và đánh giá được lời

giải trong ngữ cảnh thực tế và cải tiến được mơ hình nếu cách giải quyết khơng phù hợp.

- Học sinh nêu được câu trả lời cho tình huống xuất hiện trong bài toán thực tiễn.

</div>Trang 11<div class="page_container" data-page="11">

Tranh 1 Tranh 2HS 1 trình bày theo tranh 1: Đặt 2 cột khối lập phương trước mặt.

(Tay thể hiện hành động gộp.)Nói: gộp 10 và 4 được 14.Viết: 10 + 4= 14.

 HS 2 trình bày theo tranh 2:

Nói: có 14 khối lập phương.

+ Biểu hiện 2: Các em giải quyết được vấn đề toán học, hiểu được ý nghĩa của phép cộng, phép trừ thơng qua mơ hình khối lập phương.

+ Biểu hiện 3: Nêu được câu trả lời về kết quả của phép tính.

III-CÁC DẤU HIỆU BIỂU HIỆN CỦA TỪNG NĂNG LỰC THÀNH TỐ (5 NĂNG LỰC THÀNH TỐ) CỦA NĂNG LỰC TỐN HỌC (CĨ THỂ CĨ) TRONG KẾ HOẠCH BÀI DẠY 1

 Hoạt động: Khởi động

 Phát triển năng lực giải quyết vấn đề toán học:

+ Biểu hiện 1: Học sinh nhận biết được vấn đề cần giải quyết là: viết kết quả của mỗi phép tính. Chơi tiếp sức, mỗi bạn viết kết quả 1 phép tính.

+ Biểu hiện 2: HS biết cách để giải quyết vấn đề, biết được nhiệm vụ của mỗi cá nhân.

+ Biểu hiện 3: Học sinh tích cực thực hiện trị chơi.

+ Biểu hiện 4: Học sinh biết tự kiểm tra bài làm của mình và nhận xét bạn.  Hoạt động: Khám phá

 Phát triển năng lực mơ hình hóa tốn học:

+ Biểu hiện 1: HS biết dùng mơ hình khối lập phương để diễn đạt nội dung bài toán.

+ Biểu hiện 2: Các em giải quyết được vấn đề toán học, hiểu được ý nghĩa của phép cộng, phép trừ. Tìm được kết quả của phép tính 12 + 3, 15 - 3 thơng qua mơ hình khối lập phương và que tính.

+ Biểu hiện 3: Nêu được câu trả lời về kết quả của phép tính.  Phát triển năng lực sử dụng cơng cụ, phương tiện học tốn:

</div>Trang 12<div class="page_container" data-page="12">

+ Biểu hiện 2: HS Biết thao tác trên mơ hình khối lập phương ( hoặc que tính) để viết đúng phép tính và kết quả của phép tính 12 + 3 và 15 – 3.

 Phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học:

+ Biểu hiện 2: Khi trình bày kết quả, các em biết nêu chứng cứ và lý luận.

+ Biểu hiện 3: Giải quyết được vấn đề, tính đúng kết quả các phép tính. Bước đầu nêu được cách tính và lập luận trước khi kết luận.

 Hoạt động: Thực hành – Luyện tậpa/ Thực hành:

 Phát triển năng lực tư duy và lập luận toán học:

+ Biểu hiện 2: Khi trình bày kết quả, các em biết nêu chứng cứ và lý luận. VD: 13 + 4 = 17. Vì: 3 cộng 4 bằng 7. 10 cộng 7 bằng 17.

17 – 4 = 13. Vì: 7 trừ 4 bằng 3. 10 cộng 3 bằng 13.

+ Biểu hiện 3: Giải quyết được vấn đề, tính đúng kết quả các phép tính. Bước đầu nêu được cách tính và lập luận trước khi kết luận.

 Phát triển năng lực sử dụng cơng cụ, phương tiện học tốn:

+ Biểu hiện 1: HS biết được tên gọi các dụng cụ học toán trong bộ đồ dùng để học toán, và biết sử dụng khối lập phương hoặc que tính để thực hành trong nhóm..

+ Biểu hiện 2: HS Biết thao tác trên mơ hình khối lập phương ( hoặc que tính) để viết đúng kết quả của phép tính :

</div>