Thẩm định tài chính dự án trong các ngân hàng thương mại. Lý luận và thực tiễn.DOC

Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
MỤC LỤC
MỤC LỤC ........................................................................................................ 1
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
Chương I:
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH
DỰ ÁN (TCDA) TRONG CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI (NHTM) 2
1.1. Thẩm định dự án trong NHTM: .......................................................... 2
1.1.1 Khái niệm ............................................................................................ 2
1.1.2 Đặc điểm của TĐDA trong NHTM ................................................... 2
1.1.3 Quy trình của TĐDA trong NHTM ................................................... 2
1.1.4 Trách nhiệm của các phòng ban trong NH đối với quá trình thẩm
định ............................................................................................................... 6
1.1.5 Nội dung thẩm định hồ sơ vay vốn .................................................... 6
1.1.5.1 Thẩm định hồ sơ vay vốn: ........................................................ 6
1.1.5.2 Thẩm định khách hàng vay vốn ................................................ 6
1.1.5.3 Thẩm định Dự án vay vốn: ....................................................... 7
1.2 Thẩm định tài chính dự án (TCDA) trong NHTM ............................. 9
1.2.1 Mục đích và tầm quan trọng của công tác thẩm định TCDA trong
các ngân hàng thương mại ........................................................................... 9
1.2.2 Yêu cầu của công tác thẩm định TCDA trong NHTM ................... 10
1.2.3 Các căn cứ thẩm định TCDA ........................................................... 10
1.2.4 Nội dung thẩm định TCDA trong các NHTM ................................ 12
1.2.4.1 Thẩm định tổng vốn đầu tư, cơ cấu nguồn vốn và nhu cầu vốn
vay của dự án ..................................................................................... 12
1.2.4.2 Thẩm định doanh thu – chi phí của dự án .............................. 14
1.2.4.3 Thẩm định các chỉ tiêu hiệu quả tài chính của DA vay vốn .... 16
1.2.5 Một số phương pháp thẩm đinh tài chính dự án trong các NHTM 20
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
1.2.5.1 Phương pháp đánh giá so sánh các chỉ tiêu ........................... 20

1.2.5.2 Phương pháp phân tích độ nhạy ............................................ 20
1.2.5.3 Phương pháp triệt tiêu rủi ro (Phương pháp điều chỉnh tỷ lệ
chiêt khấu) ......................................................................................... 21
Chương 2:
THỰC TIỄN CÔNG TÁC THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TẠI CHI
NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG
THÔN BẮC HÀ NỘI TỪ NĂM 2005 ĐẾN 2008 ....................................... 23
2.1 Khái quát về hoạt động kinh doanh của NHNo & PTNT chi nhánh
Bắc Hà Nội .................................................................................................. 23
2.1.1 Hoạt động tín dụng ........................................................................... 23
2.1.1.1 Hoạt động huy động vốn ........................................................ 23
2.1.1.2 Công tác sử dụng vốn ............................................................. 25
2.1.2 Kết quả các hoạt động kinh doanh khác của chi nhánh ................ 30
2.1.2.1 Hoạt động thanh toán ............................................................. 30
2.2.1.2 Dịch vụ ngân hàng ................................................................. 31
2.2 Thực trạng hoạt động thẩm định TCDA ........................................... 31
2.3 Những hạn chế và nguyên nhân trong thẩm định TCDA tại chi
nhánh NHNo & PTNT Bắc Hà Nội .......................................................... 34
2.3.1 Những hạn chế .................................................................................. 34
2.3.2 Nguyên nhân của những hạn chế kể trên ........................................ 35
Chương 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
......................................................................................................................... 37
3.1 Phương hướng hoạt động của NH trong lĩnh vực cho vay ............... 37
3.1.1 Đối với hoạt động chung của chi nhánh .......................................... 37
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
3.1.2 Phương hướng đặt ra đối với công tác thẩm định dự án nói riêng và
công tác thẩm định TCDA nói riêng ......................................................... 38

3.2 Một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác thẩm định TCDA .. 39
3.2.1 Giải pháp về phương pháp thẩm định .............................................. 39
3.2.2 Giải pháp về nội dung thẩm định ..................................................... 41
3.2.3 Giải pháp về nguồn nhân lực ........................................................... 41
3.2.4 Giải pháp về thông tin và thu thập thông tin ................................... 41
KẾT LUẬN .................................................................................................... 42
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 43
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
LỜI MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết, hoạt động tín dụng là một trong những hoạt động
truyền thống của mỗi ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng thương mại. Trong
hoạt động tín dụng của các ngân hàng, cho vay các dự án đầu tư chiếm tỷ
trọng cao nhât và cũng là hoạt động đem lại lợi nhuận lớn nhất, lớn hơn rất
nhiều so với cho vay cá nhân.Tuy nhiên việc thực hiện các dự án đầu tư lại
diễn ra trong một quá trình rất dài, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro có thể dẫn đến sự
thất bại của dự án. Điều này mang đến nguy cơ mất vốn của ngân hàng.
Để hạn chế tới mức tối đa các rủi ro có thể xảy ra thì một trong những
biện pháp tốt nhất có thể áp dụng là thẩm định dự án. Trong công tác này, cán
bộ thẩm định sẽ xem xét một các tổng quát nhất các yếu tố quan trọng quyết
định sự thành bại của dự án. Qua đó có thể nhận biết và ngăn chặn được các
rủi ro có thể xảy ra đối với dự án. Các ngân hàng thường đặc biệt quan tâm
đến khả năng trả nợ của dự án, vì vậy khâu thẩm định tài chính các dự án xin
cấp vốn tín dụng được đặc biệt quan tâm tại đây. Công tác thẩm định tài chính
dự án tại các ngân hàng thương mại tại Việt Nam hiện nay còn tồn tại một số
hạn chế dẫn đến chất lượng của công việc này chưa cao, gây ảnh hưởng đến
việc quyết định cho các dự án vay tiền của ngân hàng.
Chính vì những lý do trên, em quyết định chon đề tài “Thẩm định tài
chính dự án trong các ngân hàng thương mại. Lý luận và thực tiễn” để
nghiên cứu trong đề án này. Hy vọng đề án này của em sẽ tìm ra được các hạn

chế, nguyên nhân cũng như biện pháp khắc phục chúng trong công tác thẩm
định tài chính dự án tại các ngân hàng thương mại tại Việt Nam hiện nay.
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 1
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
Chương I:
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ THẨM ĐỊNH
TÀI CHÍNH DỰ ÁN (TCDA) TRONG CÁC NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI (NHTM)
1.1. Thẩm định dự án trong NHTM:
1.1.1 Khái niệm
Thẩm định dự án trong NHTM là quá trình tổ chức xem xét đánh giá
một cách khách quan, khoa học, toàn diện các nội dung cơ bản có ảnh hưởng
trực tiếp đến khả năng thực hiện và hiệu quả của dự án, đặc biệt là hiệu quả về
mặt tài chính của dự án, đánh giá khả năng trả nợ của dự án. Từ đó đi đến
quyết định có cho dự án vay vốn không.
1.1.2 Đặc điểm của TĐDA trong NHTM
Thẩm định dự án trong các NHTM là khâu được áp dụng trong khi xét
duyệt cấp vốn tín dụng cho các dự án trung và dài hạn, chủ yếu là do các doanh
nghiệp là chủ đầu tư.
Với vai trò là tổ chức cung cấp vốn cho dự án đầu tư, công tác thẩm định
dự án tại các NHTM chủ yếu tập trung nhiều vào khâu thẩm định tài chính dự
án. Do khâu này có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng trả nợ của dự án. Tuy
nhiên các khâu thẩm định khác cũng được chú trọng vì đó là những tiền đề để
thẩm định TCDA. Ví dụ như thẩm định thị trường để xem xét về dây truyền
công nghệ từ đó đánh giá vốn đầu tư đã hợp lý chưa
1.1.3 Quy trình của TĐDA trong NHTM
Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ xin vay vốn của khách hàng
Ở đa số các NHTM, khi khách hàng đến vay vốn, người đầu tiên tiếp
xúc với khách hàng là cán bộ tín dụng. Cán bộ tín dụng sẽ tiếp xúc với khách
hàng, thu thập các thông tin cơ bản nhất về khách hàng. Đồng thời, cán bộ

Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 2
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
tín dụng sẽ cung cấp những thồng tin mà khách hàng cần phải biết về NH,
các dịch vụ mà NH cung cấp, lãi suất và các điều kiện cho vay
Nếu khách hàng đáp ứng đủ những điều kiện ban đầu của NH đưa ra,
đồng thời sau khi được tư vấn, cung cấp thông tin về NH mà khách hàng vẫn
muốn được vay vốn thì khách hàng sẽ được cán bộ tín dụng hướng dẫn làm hồ
sơ xin vay vốn. Sau khi hoàn thành thành hồ sơ vay vốn, hồ sơ này sẽ được
chuyển cho cán bộ thẩm định
Bước 2: Thẩm định dự án
Sau khi nhận được hồ sơ xin vay vốn của khách hàng do phòng tín dụng
chuyển đến, cán bộ thẩm định sẽ tiến hành thẩm định dự án. Bằng việc đối
chiếu với các quy định các luật, các thông tư hướng dẫn có liên quan đến dự
án cũng như các nội dung yêu cầu được thẩm định tại các hướng dẫn tại quy
trình này của từng NH nói riêng và của luật pháp nói chung, cán bộ thẩm định
sẽ tiến hành xem xét, thẩm định dự án xin vay vốn, thẩm định khách hàng vay
vốn. Trong quá trình thẩm định, nếu cần thiết, cán bộ thẩm định có thể yê cầu
khách hàng bổ sung, giải trình, làm rõ hơn.
Bước 3: Lập báo cáo thẩm định
Sau khi đã thẩm định dự án xong, cán bộ thẩm định sẽ làm báo cáo
thẩm định và trình trưỏng phòng thẩm định xem xét phê duyệt. Trong báo cáo
thẩm định, cán bộ thẩm định tổng kết những phân tích đánh giá một cách
khách quan của mình về dự án. Báo cáo thẩm định của cán bộ thẩm định sẽ
được nộp cho trưởng phòng thẩm định cùng với hồ sơ xin vay vốn hoàn chỉnh
của khách hàng.
Bước 4: Tái thẩm định, phê duyệt cho vay
Sau khi nhận đựơc hồ sơ thẩm định và hồ sơ xin vay vốn của cán bộ
thẩm định chuyển lên, trưởng phòng thẩm định sẽ tiến hành kiểm tra, kiểm
soát các nghiệp vụ thẩm định. Nếu hồ sơ thẩm định chưa đạt yêu cầu, trưởng
phòng thẩm định sẽ yêu cầu cán bộ thẩm định giải trình, làm rõ, chỉnh sửa các

nỗi dung chưa đạt yêu cầu. Công việc này gọi là “tái thẩm định”. Sau khi được
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 3
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
tái thẩm định, nếu đạt yêu cầu, dự án sẽ được chuyển lên cấp trên để ra quyết
định cho vay. Thẩm quyền quyết định cho vay được quy định tuỳ theo mỗi
NH dựa vào tổng vốn đầu tư cũng như nhu cầu vốn vay tại NH của dự án.
Bước 5: Lưu hồ sơ thẩm định
Cán bộ thẩm định hoàn chỉnh báo cáo thẩm định, trình trưởng phòng
thẩm định ký thong qua, lưu hồ sơ và các tài liệu cần thiết có liên quan. Đồng
thời gửi trả hồ sơ xin vay vốn và báo cáo thẩm định cho phòng tín dụng.
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 4
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
Bảng 1: Sơ đồ quy trình thẩm định dự án tại các NHTM
Phòng tín dụng Cán bộ thẩm định Trưởng phòng tín dụng
Chưa đủ điêu kiện
Đủ điều kiện
Chưa rõ
Chưa
đủ yêu
cầu
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 5
Tiếp xúc với khách
hàng, hướng dẫn KH
làm hồ sơ vay vốn
Tiếp nhân hồ sơ
Kiểm tra hồ sơ
Nhận hồ sơ để
thẩm định
Thẩm định
Bổ sung giải trình

Kiểm tra giám sát
Lập báo cáo thẩm
định
Lưu tài liệu ĐạtNhận lại hồ sơ và
kết quả thẩm định
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
1.1.4 Trách nhiệm của các phòng ban trong NH đối với quá trình thẩm
định
Phòng tín dụng (quan hệ khách hàng): Phòng tín dụng có trách nhiệm
tiếp xúc, hướng dẫn tư vấn cho khách hàng làm hồ sơ, thủ tục vay vốn. Phòng
tín dụng cùn là trung gian giữa khách hàng và NH. Mọi thắc mắc của khách
hàng đều được giải quyết ở đây
Phòng thẩm định: Thẩm định dự án
Phòng kế toán, kiểm toán nội bộ: Phòng kế toán, kiểm toán nội bộ có
trách nhiệm tư vấn cho cán bộ tín dụng nhưng thông số, chỉ tiêu cần thiết
trong qúa trình thẩm định như các loại gía cả và đặc biệt là tỷ suất chiết khấu.
1.1.5 Nội dung thẩm định hồ sơ vay vốn
1.1.5.1 Thẩm định hồ sơ vay vốn:
Mục đích của công việc này là kiểm tra tính pháp lý và quan trọng hơn
là sự đầy đủ của các tài liệu trong hồ sơ vay vốn. Tính đầy đủ ở đay là sự đầy
đủ của các tài liệu cần thiết cho công tác thẩm định như: Báo cáo nghiên cứu
khả thi của dự án, quyết định đầu tư…
1.1.5.2 Thẩm định khách hàng vay vốn
Thẩm định các yếu tố phi tài chính: Cán bộ thẩm định tiến hành xem xét
năng lực pháp lý của chủ đầu tư. Ở phần này, cán bộ thẩm định sẽ kiểm tra các
nội dung như tên, địa chỉ, giấy phép hoạt động, giấy phép đầu tư….của chủ
đầu tư (khách hàng vay vốn). Không những vậy, các yếu tố phi tài chính của
khách hàng còn bao gồm việc xem xét mối quan hệ của khách hàng với ngân
hàng và cả các tổ chức tín dụng khác.
Thẩm định các yếu tố tài chính của khách hàng: Phần này có mục đích

là kiểm tra tình hình doanh thu, lợi nhuận và phân phối lợi nhuận của khách
hàng trong một số năm gần đây. Phân tích các chỉ tiêu và tỷ lệ tài chính chủ
yếu của doanh nghiệp như: Cơ cấu vốn (vốn tự có, vốn vay,vốn tài trợ…), khả
năng cân đối vốn của khách hàng, tình hình và khả năng thanh toán. Một phần
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 6
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
khá quan trong là xem xét tình hình công nợ của khách hàng. Ngoài ra trong
khâu này, cán bộ thẩm định sẽ xem xét tình hính sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp, phân tích báo cáo tài chính của DN trong một số năm gần nhất.
Số năm đựơc xem xét thì tuỳ theo quy định của mỗi NH (có thể là hai năm
hoặc ba năm)
1.1.5.3 Thẩm định Dự án vay vốn:
Ơ khâu này, cán bộ thẩm định sẽ xem xét đánh giá tất cả những gì có
liên quan đến dự án bao gồm
a) Thẩm định tính cấp thiết và mục tiêu của dự án:
b) Thẩm định về thị trường của dự án:
Một dự án hoạt động có hiểu quả hay không, có thu lại được lợi nhuận
hay không phụ thuộc rất nhiều vào thị trường của dự án. Nghiên cứu thị
trường còn là cơ sở để xác định công nghệ kỹ thuật cho dự án. Vì vậy để đảm
bảo khả năng thực hiện cũng như khả năng trả nợ của dự án, NH rất quan tâm
đến thị trường của dự án. Khâu thẩm định này trả lời một số câu hỏi như:
- Sản phẩm của dự án phục vụ nhu cầu trong nước hay để xuất khẩu
phục vụ nhu cầu ngoài nước?
- Khả năng cạnh tranh của sản phẩm so với các sản phẩm cạnh tranh
khác đã và sẽ có trên thị trường?
- Cầu về sản phẩm của dự án trong tương lai biến động ra sao?
- Đặc điểm chủ yếu của thị trường của dự án là gì (mức sống, thu nhập,
phong tục tập quán…)
c) Thẩm định về kỹ thuật công nghệ của dự án
Kỹ thuật công nghệ được sủ dụng cảu dụ án là phần quan trọng, quyết

định đến các số liệu về chi phí, sản lượng, doanh thu. Do vậy có ảnh hưởng
lớn đến mặt tài chính của dự án. Thẩm định khâu này là tiền đề cho việc thẩm
định tài chính của dự án. Khi thẩm định, người thẩm định sẽ quan tâm đến các
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 7
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
định mức kỹ thuật do các cơ quan có thẩm quyền ban hành, kiểm ta các thông
số đầu vào đầu ra của dây truyền công nghệ như sản lượng, mức tiêu hao
nguyên, nhiên vật liệu…
d) Thẩm định tài chính dự án
Ở cấp độ thẩm định là NH, thẩm định về tài chính của dự án là khâu
quan trọng nhất vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng trả nợ của khách hàng,
cũng có nghĩa là khả năng thu hồi vốn của NH. Đây là khâu được chú ý một
cách đặc biệt.
e) Thẩm định nguồn nhân lực
Nguồn nhân lực của dự án ở đây bao gồm đội ngũ cán bộ quản lý khi
xây dựng dự án, đội ngũ cán bộ quản lý khâu vận hành dự án, và tất nhiên có
cả thị trường lao động của dự án. Một dự án có đội ngũ lao động lành nghề
nhưng cán bộ quản lý lại không tốt thì không thể hoạt dộng có hiệu quả được,
dễ thất thoát lãng phí. Và ngược lại nếu cán bộ quản lý tốt nhưng đội ngũ lao
động thiếu chuyên môn thì cũng không thể có hiệu quả. Do vậy khi thẩm
định, ta phải chú ý đến cả hai.
f) Đánh giá rủi ro và các biện pháp phòng ngừa
Trong quá trình thực hiện dự án, có thể sẽ xảy ra nhiều rủi ro, người
thẩm định sẽ phải xem xét các rủi ro cũng như các biện pháp phòng ngừa của
doanh nghiệp.
g) Thẩm định các biện pháp bảo đảm nợ vay
Không một dự án nào vay được vốn tại các NHTM mà không có các
biện pháp bảo đảm nợ vay. Các biện pháp bảo đảm nợ vay giup cho NH tránh
được các rủi ro có thể xảy ra đối với dự án. Vì vậy khi thẩm định các biện
pháp bảo đảm nợ vay, các cán bộ thẩm định sẽ hết sức chú ý đến các giấy tờ

sở hữu tài sản của khách hàng.
Đối với tài sản là sở hữu của khách hàng, khách hàng sẽ phải cung cấp
bản chính giấy tờ sở hưu. Nếu có nghi ngờ, cán bộ thẩm định sẽ đến cơ quan
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 8
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
cấp giấy để kiểm tra. Không những vậy, cán bộ thẩm định còn phải kiểm tra
xuất xứ của tài sản thế chấp, kê khai hiện trạng của tài sản. Khách hàng sẽ
phải ký nhận là đang không có tranh chấp về tài sản.
Việc đánh giá giá trị của tài sản thế chấp được căn cứ vào giá thị trường
của tài sản tại địa phương vào thời điểm đó
Nếu biện pháp bảo đảm là bảo lãnh vay vốn, người bảo lãnh phải là
pháp nhân, tổ hợp tác, cá nhân có đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi.
Nếu là bảo lãnh bằng tài sản thế chấp thì cũng phải đảm bảo các điều kiện như
bên trên.
1.2 Thẩm định tài chính dự án (TCDA) trong NHTM
1.2.1 Mục đích và tầm quan trọng của công tác thẩm định TCDA
trong các ngân hàng thương mại
Như chúng ta đã biết, tín dụng là một hoạt động chủ yếu nhât của các
NHTM. Theo thống kê thì khoảng 59% tài sản của NHTM là các khoản cho
vay, 65% - 75% lợi nhuận của NH sinh ra từ hoạt động cho vay. Chính vì vậy
thẩm định dự án nói chung và thẩm định TCDA nói riêng đóng vai trò hết sức
quan trọng trong NH.
Qua việc thẩm định tài chính dự án, NH sẽ xác định được:
- Hiệu quả của vốn đầu tư cũng như khả năng trả nợ của dự án.
- Dự đoán được những rủi ro có thể xảy ra ảnh hưởng tới vốn đầu tư nói
chung và vốn của NH nói riêng, từ đó ra quyết định cho vay hay không.
- Sau khi thẩm định TCDA, NH sẽ có các căn cứ để kiểm tra, giám sát
viếc sử dụng vốn có đúng mục đích, đối tương hay không?
- NH có thể đánh gia toàn diện về dự án, về nhu cầu vốn vay, cơ cấu
nguồn vốn, hiệu quả tài chính. Không những vậy, NH còn có thể tư vấn cho

khách hàng, góp phần nâng cao tính khả thi của dự án cũng như nâng cao hiệu
quả trong hoạt động của dự án, đảm bảo khả năng trả nợ của khách hàng.
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 9
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
1.2.2 Yêu cầu của công tác thẩm định TCDA trong NHTM
Cũng như yêu cầu đối với công tác thẩm định dự án nói chung, công tác
thẩm định TCDA tại các NHTM cần đảm bảo các yêu cầu như
Thứ nhất: Việc xác định các chỉ tiêu định mức đối với dự án phải đúng
các quy định của pháp luật nói chung và đúng với các quy định riêng của từng
NH nói riêng
Thứ nhất: Công tác thẩm định TCDA phải công bằng, minh bạch. Có
nghĩa là cán bộ thẩm định không có quan hệ hay lợi ích cũng như bất kỳ thiệt
hại nào khi dự án được triển khai. Điều này còn có nghĩa là việc thẩm định
TCDA của các dự án khác nhau phải được tiến hành trên cùng một hệ thống
các nguyên tắc.
Thứ hai: Việc tính toán lại các chỉ tiêu hiệu quả tài chính phải chính xác
đến mức tối đa có thể, tránh sai sót dẫn đến quyết định cho vay nhầm lẫn
khiến lãng phí vốn hoặc khả năng thu hồi vốn thấp
1.2.3 Các căn cứ thẩm định TCDA
Thứ nhất: Tài liệu đầu tiên làm căn cứ thẩm định chính là hồ sơ xin vay
vốn của khách hàng. Trong hồ sơ xin vay vốn này thì tại liệu quan trọng nhất
dùng làm căn cứ thẩm định là báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc báo cáo đầu tư
nếu dự án chỉ phải lập báo cáo đầu tư. Ngoài ra trong hồ sơ xin vay vốn, NH
còn dựa vào các tài liệu khác như
- Giấy chứng nhận đầu tư hoặc quyết định phê duyệt đầu tư của các
cơ quan có thẩm quyền.
- Thiết kế kỹ thuật đã được phê duyệt bởi các cơ quan có thẩm
quyền
- Các văn bản, quyết định về chế độ ưu đãi, trợ cấp của các cơ quan
cấp trên.

- Tài liệu chứng minh nguồn gốc, nguồn cung cấp nguyên vật liệu,
thị trường của dự án (nếu có)
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 10
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
- Văn bản liên quan đến quá trình đấu thầu của dự án, hợp đông thi
công, xây lắp (nếu có)
- Báo cáo tài chính của một số năm gần nhất, báo cáo lưu chuyển
tiền tệ, bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh.
- Bảng kê công nợ các loại tại các NH, tổ chức tín dụng trong và
ngoài nước.
- Kế hoạch sản xuất kinh doanh, kế hoạch trả nợ, nguồn trả nợ.
- Tài liệu chứng minh về các nguồn vốn đầu tư
- Quyết định giao đất, cho thuê đất, hợp đông thuê đất (nếu có)
- Phê chuẩn báo cáo đánh giá tác động môi trường, phòng cháy chữa
cháy của dự án (nếu có)
Thứ hai, các quyết định có liên quan của pháp luật
- Luật tổ chức tín dụng số 07/1999/QH 10 do Quốc hội khoá 10
thông qua ngày 12/12/1997
- Luật sủa đổi bổ sung một số điều luật tổ chức tín dụng số
20/2004/QH 11 do Quốc hội thông qua ngày 26/11/2003
- Luật đầu thầu 61/2003/QH11 do Quốc hội khoá 11 thông qua ngày
29/11/2005
- Luật đầu tư 2005
- Nghị định 108/2006/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng đãn thi
hành một số điều của luật đầu tư 2005
- Luật xxây dựng số 16/2003/QH11 do Quốc hội thông qua ngày
26/11/2003
- Nghị định 16, Nghị định 112, Nghị định 12/2009/NĐ-CP của chính
phủ
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 11

Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
- Quy chế về cho vay của các tổ chức tín dụng đối với khách hàng
ban hành kèm theo quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày
31/12/2001 của thống đốc Ngân hàng Nhà nước
- Quyết định số 127/2005/QĐ-NHNN ngày 3/2/2005 về việc sửa đổi
bổ sung một số điều của quy chế cho vay của các tổ chức tín dụng
- Các tài liệu có liên quan đến nghiệp vụ thẩm định
- Các văn bản hướng dẫn cụ thể của từng NHTM
Thứ ba : Các tiêu chuẩn quy phạm cụ thể về từng lĩnh vực khác nhau của
các cơ quan có thẩm quyền ban hành cũng như các tiêu chuẩn, thông lệ quốc
tế.
1.2.4 Nội dung thẩm định TCDA trong các NHTM
1.2.4.1 Thẩm định tổng vốn đầu tư, cơ cấu nguồn vốn và nhu cầu vốn
vay của dự án
a) Thẩm định nhu cầu vốn vay
Khi lập báo cáo nghiên cứu khả thi, nhu cầu vốn vay là do chủ đầu tư
(người lập báo cáo nghiên cứu khả thi) dự kiến. Khi thẩm định TCDA, bắt
buộc cán bộ thẩm định phải xem xét lại điều này. Việc xem xét, tính toán lại
nhu cầu vốn vay hết sức quan trong. Nếu tính toán thừa nhu cầu vốn vay, khi
thực hiện dự án rất dễ xảy ra tình trạng thất thoát lãng phí. Nếu tính toán thiếu,
dự án sẽ rất khó được thực hiện, hoặc nếu được thực hiện thì hiệu quả sẽ
không cao. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng trả nợ của chủ đầu tư.
Tổng vốn đầu tư của dự án được xem xét trên hai bộ phận
Vốn cố định: Đây là phần vốn dành cho việc mua sắm các máy móc
thiết bị, công nghệ, xây lắp nhà xưởng, các chi phí liên quan đến việc lắp
đặt chạy thử, đào tạo công nhân…lãi phải trả trong thời gian xây dựng. Chi
phí khác, chi phí dự phòng.
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 12
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
Vốn lưu động ban đầu: Là chi phí thường xuyên, giúp dự án hoạt động

ổn định.
Sau khi thẩm định được nhu cầu vốn vay, NH sẽ tính toán mức cho vay
và thời gian trả nợ
+ Mức cho vay:
Mức Tổng nhu vốn tự có Vốn ngân vốn khác
Cho vay = cầu vốn - của chủ - sách cấp - (nếu có)
của dự án đầu tư (nếu có)
+ Thời gian trả nợ
Mức cho vay
Thời gian trả nợ =
Khấu hao cơ bản + Lợi nhuận + Nguồn khác
b) Thẩm định tổng vốn ĐT và cơ cấu nguồn vốn
Cán bộ thẩm định sẽ xem xét xem tổng vốn ĐT của DA có hợp lý với
quy mô DA cũng như là quy mô của khách hàng không. Tránh trường hợp
tổng vốn ĐT quá lớn gây lãng phí hoặc quá nhỏ sẽ khiến cho việc thực hiện
DA khó khăn
Thông thường một dự án đầu tư bao giờ cũng huy động vốn từ nhièu
nguồn, kể cả khi chủ đầu tư có đủ vốn để tự thực hiện dự án thì chủ đầu tư vẫn
đi huy động vốn từ các nguồn khác. Điều này để tránh rủi ro cho chủ đâu tư.
Các nguồn huy động vốn đầu tư cho một dự án thường gồm như: vốn chủ sở
hữu, vốn ngân sách, vốn cổ phần, vốn vay ngằn hạn, dài hạn…Vì vốn đầu tư
được huy động từ nhiều nguồn, mỗi nguồn vốn lại có một chi phí sử dụng
khác nhau, vì vậy, để sử dụng vốn có hiệu quả nhất thì cơ cấu các nguồn vốn
này phải được xác định một cách hợp lý.
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 13
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
Một trong những chỉ tiêu thường được dùng trong các NHTM đó là tỷ
lệ nợ trên vốn chủ sở hữu để đánh giá cơ cấu vốn. Công thức tính của tỷ lệ này
là
R

d
= D/C
e
Trong đó: R
d
: Tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu
D: Giá trị các khoản nợ dài hạn
C
e
: Vốn chủ sở hữu
Tỷ lệ này có thể dao động. Nếu tỷ lệ này quá thấp tức là dự án chưa tận
dụng hết các khoản có thể đi vay, tức là đòn bẩy tài chính hoạt động không
hiệu quả. Ngược lại, có nghĩa là dự án có thể đã vay quá nhiều vốn, điều này
có thể đẩy dự án vào tình trạng mất khả năng thanh toán. Tuy nhiên khi thẩm
định không nên bị ảnh hưởng quá nhiều bởi tỷ lệ này, vì một dự án có mức thu
nhập cao, khả năng thanh toán tốt có thể chấp nhận tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở
hữu cao.
1.2.4.2 Thẩm định doanh thu – chi phí của dự án
a) Thẩm định doanh thu
Doanh thu của dự án là tổng giá trị hàng hoá va dịch vụ tiêu thụ được
trong một năm. Thông thường các dự án sẽ có doang thu những năm đầu đạt
thấp hơn những năm sau. Để xác định được doanh thu của các dự án, NHTM
thực hiện hai bước.
Bước 1: Xác định giá thành của từng loại sản phẩm.
Để làm được việc này, cán bộ thẩm định phải căn cứ vào các định mức
như mức tiêu hao nguyên vật liệu, đơn giá, tiền lương, khấu hao,…Qua đó
tính được đơn giá bình quân như sau:
P = (∑P
i
× Q

i
)/∑Q
i
Trong đó: P: Đơn giá bình quân cảu sản phẩm dự án
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 14
Thẩm định TCDA trong các NHTM. Lý luận và thực tiễn
P
i
: Đơn giá của sản phẩm loại i
Q
i
: Sản lượng của sản phẩm loại i
Bước 2: Xác định doanh thu của dự án
Trước hết ta phải xác định sản lương được tiêu thụ trong kỳ: Sản lượng
tiêu thụ trong kỳ được tính bằng số sản phẩm sản xuất được trong kỳ trừ đi số
sản phẩm tồn kho cuối kỳ.
Sau khi đã xác định được sản lượng tiêu thụ trong kỳ, ta sẽ tính được
doanh thu trong kỳ
DT = ∑(P
i
×Q
i
)
Trong đó P
i
: Giá bán bình quân sản phẩm i
Q
i
: Sản lượng tiêu thụ trong kỳ của sản phẩm i
b) Thẩm định chi phí

Tổng chi phí của một dự án gồm chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp
Chi phí trực tiếp gồm chi phí nguyên, nhiên vật liệu, chi phí nhân công,
chi phí quản lý, chi phí sử dụng vốn và khấu hao tài sản cố định
Chi phí gián tiếp như chi phí quảng cáo, chi phí bán hàng, chi phí dự
phòng, chi phí khác…
Thông qua việc thẩm định chi phí, NH sẽ biết được các khoản chi phí
tạo nên giá thành sản phẩm đã hợp lý chưa, qua đó kết luận được giá thành
của sản phẩm dự án đã phải là tốt nhất chưa? Thông qua khâu thẩm định này,
NH cần có những kết luận chính xác về các vấn đề như:
- Tỷ lệ trích khấu hao đã hợp lý chưa
- Các khoản chi phí đã được đưa đầy đủ vào giá thành chưa?
- Các chi phí khác có khoản nào chưa phù hợp không?
Nguyễn Phan Huy_Đầu tư 48A 15