Bài giảng tin học quản lý 5 pot

B o v thông tin và con ng iả ệ ườ
B o v thông tin và con ng iả ệ ườ
B o v thông tin và con ng iả ệ ườ
B o v thông tin và con ng iả ệ ườ

Thông tin là “dòng máu” ch y trong th i đ i ả ờ ạ
CN.TT. Nó ch y qua các không gian o (m ng ả ả ạ
máy tính) và đ c thu th p t các t ch c c a ượ ậ ừ ổ ứ ủ
chính ph , các công ty, và các t ch c l n.ủ ổ ứ ớ

M t khi thông tin c a b n đã lên m ng thì b n ộ ủ ạ ạ ạ
không th ki m soát đ c nó và nó c ng ể ể ượ ũ
không còn là c a b n n a.ủ ạ ữ
2
Tuy nhiên chúng ta c n ph i c g ng…ầ ả ố ắ
Tuy nhiên chúng ta c n ph i c g ng…ầ ả ố ắ

Ki m soát thông tin và ph i bi t các v n đ ể ả ế ấ ề
có liên quan:
◦
V n đ đ o đ cấ ề ạ ứ
◦
Quy n t do cá nhânề ự
◦
Giá tr c a thông tinị ủ
◦
Các nguy c đ i v i thông tinơ ố ớ
◦
B o v thông tinả ệ
V n đ đ o đ cấ ề ạ ứ
V n đ đ o đ cấ ề ạ ứ


Đ o đ cạ ứ
– đó là nh ng đi u căn b n và ữ ề ả
nh ng tiêu chu n h ng d n cách hành x ữ ẩ ướ ẫ ử
c a m t ng i đ i v i ng i khác.ủ ộ ườ ố ớ ườ

Đ o đ c nh h ng b i ngu n g c ạ ứ ả ưở ở ồ ố l ch sị ử,
văn hóa và tôn giáo.
4
Các y u t nh h ng t i quy t đ nh khi ế ố ả ưở ớ ế ị
Các y u t nh h ng t i quy t đ nh khi ế ố ả ưở ớ ế ị
g p v n đ đ o đ cặ ấ ề ạ ứ
g p v n đ đ o đ cặ ấ ề ạ ứ

Các hành đ ng khó x x y ra do:ộ ử ả
1.Quan ni m c a các cá nhân v đ o đ cệ ủ ề ạ ứ
2.Tình hu ng x y ra v n đố ả ấ ề

Quan ni m c a các cá nhân v đ o đ c:ệ ủ ề ạ ứ
◦
Vi ph m đ o đ c m c th pạ ạ ứ ở ứ ấ
◦
Vi ph m đ o đ c m c nghiêm tr ngạ ạ ứ ở ứ ọ
◦
Vi ph m đ o đ c m c c c k nghiêm tr ngạ ạ ứ ở ứ ự ỳ ọ
5
Các y u t nh h ng t i quy t đ nh khi ế ố ả ưở ớ ế ị
Các y u t nh h ng t i quy t đ nh khi ế ố ả ưở ớ ế ị
g p v n đ đ o đ cặ ấ ề ạ ứ
g p v n đ đ o đ cặ ấ ề ạ ứ


Tình hu ng x y ra v n đố ả ấ ề
◦
K t qu c a hành đ ng/không hành đ ngế ả ủ ộ ộ
◦
Quan ni m c a xã h i v hành đ ng/không hành đ ng ệ ủ ộ ề ộ ộ
đó
◦
Hi u ng c a hành đ ng/không hành đ ngệ ứ ủ ộ ộ
◦
Th i h n k t thúc hành đ ng/không hành đ ngờ ạ ế ộ ộ
◦
S liên quan t i nh ng ng i b nh h ng b i quy t ự ớ ữ ườ ị ả ưở ở ế
đ nh hành đ ng hay khôngị ộ
6
Nh ng v n đ liên quan đ n đ o đ c c n ph i ữ ấ ề ế ạ ứ ầ ả
Nh ng v n đ liên quan đ n đ o đ c c n ph i ữ ấ ề ế ạ ứ ầ ả
xem xét khi s d ng máy tínhử ụ
xem xét khi s d ng máy tínhử ụ

Ai gi b n quy n thông tin và quy n s h u trí ữ ả ề ề ở ữ
tu ?ệ

Ai là ng i có trách nhi m trong vi c cung c p ườ ệ ệ ấ
thông tin đ y đ và chính xác?ầ ủ

Thông tin cá nhân có đ c gi kín không?ượ ữ

Ai là ng i có th truy c p, l u tr và x lý ườ ể ậ ư ữ ử
thông tin?

M t s quy t c liên quan đ n đ o đ c khi ộ ố ắ ế ạ ứ
M t s quy t c liên quan đ n đ o đ c khi ộ ố ắ ế ạ ứ
s d ng máy tínhử ụ
s d ng máy tínhử ụ
1. Không s d ng máy tính đ làm h i ng i khácử ụ ể ạ ườ
2. Không gây c n tr v i công vi c trên máy tính c a ả ở ớ ệ ủ
ng i khácườ
3. Không can thi p vào các files trên máy tính c a ng i ệ ủ ườ
khác
4. Không s d ng máy tính đ tr m c pử ụ ể ộ ắ
5. Không s d ng máy tính đ t o b ng ch ng giử ụ ể ạ ằ ứ ả
M t s quy t c liên quan đ n đ o đ c khi ộ ố ắ ế ạ ứ
M t s quy t c liên quan đ n đ o đ c khi ộ ố ắ ế ạ ứ
s d ng máy tínhử ụ
s d ng máy tínhử ụ
6. Không copy và s d ng ph n m m có tính phí mà ử ụ ầ ề
mình không tr ti nả ề
7. Không t ý s d ng tài nguyên trên máy tính c a ự ử ụ ủ
ng i khác ho c s d ng mà không tr ti n ườ ặ ử ụ ả ề
8. Không chi m đo t giá tr s h u trí tu c a ng i ế ạ ị ở ữ ệ ủ ườ
khác
9. Luôn ngh đ n h qu xã h i c a h th ng máy tínhĩ ế ệ ả ộ ủ ệ ố
Đ o đ c và Lu t phápạ ứ ậ
Đ o đ c và Lu t phápạ ứ ậ

Có th x y ra tr ng h p hành đ ng là h p ể ả ườ ợ ộ ợ
pháp nh ng ng i th c hi n c m th y không ư ườ ự ệ ả ấ
h p đ o đ c.ợ ạ ứ

Ng i th c hi n có th th y rõ mình vi ph m ườ ự ệ ể ấ ạ

lu t nh ng th c hi n hành đ ng đó là quy t đ nh ậ ư ự ệ ộ ế ị
đúng đ n.ắ
10
Quy n s h u trí tuề ở ữ ệ
Quy n s h u trí tuề ở ữ ệ

Quy n SH.TTề
– áp d ng đ i v i các tác ph m ụ ố ớ ẩ
sáng t o, có tính ch t vô hình ạ ấ (
ki u dáng công ể
nghi p, sáng chệ ế
,…)

Quy n tác giề ả
– b o v v m t pháp lý, t o ả ệ ề ặ ạ
đi u ki n cho vi c m r ng ý t ng ề ệ ệ ở ộ ưở (
tác ph m ẩ
văn h c, b n nh c, bài hát,…ọ ả ạ
)
11
Quy n s h u trí tuề ở ữ ệ
Quy n s h u trí tuề ở ữ ệ

S d ng ph n m m đã đăng ký b n quy n mà ử ụ ầ ề ả ề
không đ c phép là vi ph m pháp lu t.ượ ạ ậ

Ph n m m b t h p phápầ ề ấ ợ
– s d ng không ử ụ
xin phép, t ý sao chép, phân ph i ho c bán các ự ố ặ
ph n m m có b n quy nầ ề ả ề


Ph n m m gi m oầ ề ả ạ
– đó là ph n m m đ c ầ ề ượ
vi t gi ng ph n m m “x n” và bán v i giá t ng ế ố ầ ề ị ớ ươ
t .ự
12
T do cá nhânự
T do cá nhânự

T do cá nhânự
– đó là quy n đ c h ng s ề ượ ưở ự
riêng t cá nhân mà ng i khác không có quy n ư ườ ề
xâm ph m n u không đ c phép.ạ ế ượ
13
T do cá nhân và các hành đ ng khácự ộ
T do cá nhân và các hành đ ng khácự ộ

Ph n m m ầ ề Key logger (key trapper)
– đây là
ph n m m cài đ t trên máy tính theo dõi s ầ ề ặ ự
ho t đ ng c a chu t và bàn phímạ ộ ủ ộ

Ch ng trình ch p nh màn hình – đây là ươ ụ ả
ch ng trình theo dõi thông tin trên card đ h a ươ ồ ọ
c a máy tínhủ

Các email đ c l u tr trên r t nhi u máy tính ượ ư ữ ấ ề
do truy n t ng i g i đ n ng i nh nề ừ ườ ử ế ườ ậ
14
Quá trình g i-nh n m t e-mailử ậ ộ

Quá trình g i-nh n m t e-mailử ậ ộ
15
Ng i tiêu dùng và quy n t do cá nhânườ ề ự
Ng i tiêu dùng và quy n t do cá nhânườ ề ự

Ng i tiêu dùng mu n nhà kinh doanh ph i:ườ ố ả
◦
Bi t h là ai nh ng không đ c bi t quá nhi uế ọ ư ượ ế ề
◦
Cung c p cái h c n nh ng không đ c thu th p ấ ọ ầ ư ượ ậ
thông tin mình.ở
◦
Cho bi t m i thông tin v s n ph m nh ng không ế ọ ề ả ẩ ư
mu n xem qu ng cáoố ả
16
Cookies
Cookies

Cookies là gì?

Cookie
– là m t file nh ch a thông tin v b n và ộ ỏ ứ ề ạ
các ho t đ ng c a b n trên nh ng trang Web mà ạ ộ ủ ạ ữ
máy tính c a b n đã truy c pủ ạ ậ

Ki m soát cookies b ng cách:ể ằ
◦
S d ng ch c năng qu n lý cookies c a trình ử ụ ứ ả ủ
duy t Web (I.E, Opera, Firefox, Nescape navigator,ệ
…)

◦
Mua các ch ng trình qu n lý cookiesươ ả
17
Spam
Spam

Spam là gì?

Là vi c g i th qu ng cáo s n ph m và d ch v ệ ử ư ả ả ẩ ị ụ
đ n t t c m i ng i mà không quan tâm h có ế ấ ả ọ ườ ọ
mu n nh n đ c th đó hay không.ố ậ ượ ư

Gi i pháp: dùng ph n m m l c spam e-mailả ầ ề ọ
18
Rao v t và ph n m m gián đi pặ ầ ề ệ
Rao v t và ph n m m gián đi pặ ầ ề ệ

Rao v t (Adware)ặ
– là ph n m m t o ra các ầ ề ạ
m u qu ng cáo khi ng i s d ng download m t ẩ ả ườ ử ụ ộ
ch ng trình nào đó.ươ

Ph n m m gián đi p (spyware, sneakware, ầ ề ệ
stealthware)
– là ph n m m n trong ch ng ầ ề ẩ ươ
trình nào đó khi ng i s d ng download ch ng ườ ử ụ ươ
trình đó v t Internet, nó có nhi m v thăm dò ề ừ ệ ụ
máy tính c a ng i s d ngủ ườ ử ụ
19
Ph n m m Trojanầ ề

Ph n m m Trojanầ ề

Ph n m m Trojanầ ề
– là ph n m m mà mình không ầ ề
mu n dùng n m trong m t ph n m m mà mình c n ố ằ ộ ầ ề ầ
dùng.

Các cách phát hi n ph n m m Trojan:ệ ầ ề
◦
AdAware t i ạ www.lavasoftUSA.com
◦
The Cleaner t i ạ www.moosoft.com
◦
Trojan First Aid Kit (TFAK) t i ạ www.wilders.org
◦
Ki m tra ph n m m mình c n dùng tr c khi download t i ể ầ ề ầ ướ ạ
www.spychecker.com
20
Web Logs
Web Logs

Duy t Web n c danh (Anonymous Web ệ ặ
browser - AWB)
– gi u ngu n g c truy c p ấ ồ ố ậ
trên Web site mà mình truy c p đ n.ậ ế
◦
The Anonymizer t i ạ www.anonymizer.com
◦
SuftSecret t i ạ www.surfsecret.com
21

Virus máy tính
Virus máy tính
không thể
không thể
…
…

Phá h y ph n c ng c a máyủ ầ ứ ủ
◦
VD: màn hình, máy in, bàn phím,…

Tiêu di t các files mà không có nhi m v t n ệ ệ ụ ấ
công

Tiêu di t các files trên các thi t b đã đ t khóa ệ ế ị ặ
b o v ch ng xóa/ghiả ệ ố
22
Bi n pháp phòng ng a r i roệ ừ ủ
Bi n pháp phòng ng a r i roệ ừ ủ
1. Sao l u (Backup) –ư
là quá trình t o các b n ạ ả
sao cho thông tin
2. Ph n m m di t virusầ ề ệ
– là các ph n m m ầ ề
giúp phát hi n và tiêu di t virus trên máy tínhệ ệ
3. T ng l a (Firewall)ườ ử
– là ph n c ng ho c ầ ứ ặ
ph n m m ngăn ng a s truy c p trái phép ầ ề ừ ự ậ
trên m ngạ
23

Bi n pháp phòng ng a r i roệ ừ ủ
Bi n pháp phòng ng a r i roệ ừ ủ
4. Đ t quy n truy c pặ ề ậ
◦
Sinh tr c h cắ ọ
– s d ng các đ c tr ng sinh h c ử ụ ặ ư ọ
đ nh n d ng (vân tay, võng m c,…)ể ậ ạ ạ
5. Mã hóa d li uữ ệ
– giành quy n ki m soát n i ề ể ộ
dung thông tin mà ngu i khác không th xem ờ ể
đ c n u không có “chìa khóa”.ượ ế
◦
Mã hóa công c ng (Public Key Encryption-ộ
PKE)
– h th ng mã có 2 “chìa”: m t cho m i ệ ố ộ ọ
ng i , m t cho cá nhânườ ộ
24
Ph n m m Smart Inbox-ầ ề
Ph n m m Smart Inbox-ầ ề
L c và mã hóa tin nh n SMSọ ắ
L c và mã hóa tin nh n SMSọ ắ