Siêu âm tim (Kỳ 2) doc

Siêu âm tim
(Kỳ 2
3.1.2. Động mạch chủ và van động mạch chủ:
- Trên siêu âm, động mạch chủ và van động mạch chủ được thăm dò chủ
yếu ở các mặt cắt cạnh ức trục dài, cạnh ức trục ngắn mặt cắt qua 5 buồng tim từ
mỏm.
- Van động mạch chủ bao gồm 3 lá van hình tổ chim: lá van động mạch
vành phải, lá van động mạch vành trái và lá van không vành (do tương ứng với
chỗ xuất phát của các động mạch vành trái và phải). Bình thường, các lá van này
thanh mảnh, đóng mở nhịp nhàng theo chu chuyển tim (mở khi thời kỳ tâm thu,
đóng ở thời kỳ tâm trương).
- Trên siêu âm kiểu TM: thành trước và thành sau động mạch chủ được
thấy là 2 đường song song với nhau, di động ra trước trong thời kỳ tâm thu và di
động ra sau trong thời kỳ tâm trương. Đường kính ngang gốc động mạch chủ bình
thường là 27,97 ± 2,84mm. Trên siêu âm TM, chùm tia siêu âm chỉ cắt qua được 2
lá van động mạch chủ là lá van vành phải (phía trên) và lá không vành (phía dưới).
Trong thời kỳ tâm trương, các lá van của động mạch chủ đóng lại tạo ra một
đường thẳng; trong thời kỳ tâm thu chúng mở ra sát thành động mạch chủ, có dạng
hình hộp.
Tỷ lệ đường kính của nhĩ trái so với động mạch chủ ở phần gốc khoảng
bằng 1.
- Siêu âm 2D:
Ở mặt cắt dọc từ cạnh ức trái, ta thấy lá van động mạch vành phải và lá
không vành của động mạch chủ áp sát nhau thành một đường thẳng ở chính giữa
lòng động mạch chủ ở thời kỳ tâm trương. Ở mặt cắt này, ta nhìn được xoang
Valsalva, đánh giá được sự liên tục của vách liên thất với động mạch chủ thành
trước cũng như sự liên tục của thành sau động mạch chủ với lá trước của van 2 lá.
Ở mặt cắt ngang từ cạnh ức trái qua vị trí động mạch chủ, ta thấy được 3 lá
van của động mạch chủ, có thể đo được diện tích của van mở ra trong thời kỳ tâm
thu.
Đặt đầu dò ở hõm ức thấy được hình ảnh toàn bộ quai động mạch chủ, nhất

là ở trẻ em thì hình ảnh càng dễ tìm hơn.
- Siêu âm Doppler: dòng chảy qua van động mạch chủ được khảo sát ở mặt
cắt 5 buồng tim hoặc mặt cắt trục dọc tim từ mỏm. Trên Doppler xung, phổ dòng
chảy qua van động mạch chủ có hình parabol, đỉnh quay xuống dưới đường Q.
+ Một số biểu hiện bệnh lý của van động mạch chủ và gốc động mạch chủ:
. Van động mạch chủ dày gặp trong bệnh lý van động mạch do thấp,
vữa xơ động mạch.
. Biên độ mở van động mạch chủ kém ở hẹp lỗ van động mạch chủ.
. Van động mạch chủ dị dạng 2 lá van hay 1 lá van gặp trong bệnh van
động mạch chủ bẩm sinh.
. Có thể thấy hình ảnh hở van động mạch chủ trên siêu âm Doppler
màu, siêu âm Doppler thường (dòng hở phụt từ động mạch chủ về thất trái trong
kỳ tâm trương).
. Gốc động mạch chủ to ở bệnh nhân tăng huyết áp, hội chứng Marfan
3.1.3. Van 3 lá:
Van 3 lá gồm 3 lá van: lá vách bám vào vòng van phía vách liên thất, 2 lá
thành bám vào phía thành thất phải, các dây chằng cột cơ để giữ van.
Hình ảnh siêu âm của van 3 lá cũng tương tự van 2 lá. Thường ta chỉ thấy
được một phần lá van trước của van 3 lá. Qua phổ hở van 3 lá có thể ước lượng
được áp lực tâm thu động mạch phổi. Khoảng 30 - 40% người bình thường có hở
van 3 lá.
3.1.4. Van động mạch phổi:
Giống như van động mạch chủ, van động mạch phổi là van tổ chim có 3 lá:
một lá trước và 2 lá van sau (sau phải, sau trái).
Quan sát động mạch phổi thường xem ở mặt cắt trục ngắn cạnh ức trái và
dưới mũi ức trục ngắn.
Hình ảnh hoạt động của van động mạch phổi tương tự van động mạch chủ,
nhưng khoảng 30 - 40% người bình thường có hở van động mạch phổi sinh lý thấy
trên Doppler.
- Trên siêu âm kiểu TM, người ta hay quan tâm đến biên độ sóng “a” và

dốc tâm trương EF của van động mạch phổi để đánh giá áp lực động mạch phổi.
- Qua phổ hở van động mạch phổi có thể ước lượng được áp lực tâm trương
của động mạch phổi và áp lực trung bình của động mạch phổi.
- Qua thời gian tăng tốc của dòng ra thất phải tại van động mạch phổi có thể
ước lượng được áp lực động mạch phổi trung bình.
*Một số biểu hiện bệnh lý của van động mạch phổi:
. Hở van mức độ nặng.
. Van động mạch phổi dày, hẹp
Tóm lại: các thay đổi về hình thái các van tim nói chung rất đa dạng về tính
chất, cấu trúc của van và tổ chức dưới van đến số lượng các lá van, cột cơ dây
chằng siêu âm có giá trị rất lớn trong xác định và đánh giá mức độ các tổn
thương trên.