Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
KHOA HỌC QUẢN LÍ
KHOA HỌC QUẢN LÍ
Chương II:
Lịch sử tư tưởng
Lịch sử tư tưởng
của khoa học quản lí
của khoa học quản lí
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
TƯ TƯỞNG
QUẢN LÍ
QUẢN LÍ
PHƯƠNG TÂY
PHƯƠNG TÂY
PHƯƠNG ĐÔNG
PHƯƠNG ĐÔNG
CÁC NHÀ KINH ĐIỂN
CÁC NHÀ KINH ĐIỂN
CHỦ NGHĨA
CHỦ NGHĨA
MAC-LÊNIN
MAC-LÊNIN
CỔ ĐIỂN
Theo
HÀNH CHÍNH
Theo
KHOA HỌC
QĐ Hành Vi
QH Con Người
QL Theo
Tiếp Cận
hệ thống
Thuyết Z
Nhật Bản
Quan điểm
Khác
KHỔNG
TỬ
MẠNH
TỬ
HÀN
PHI
TỬ
PHONG KIẾN
VIỆT NAM
C. MÁC
F.
ĂNGGHEN
LÊ NIN
HỒ
CHÍ MINH
TUÂN
TỬ
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
I – TƯ TƯỞNG QUẢN LÍ THỜI CỔ
HY LẠP
1. Xôcrat (469 – 399 Tr.CN):
1. Xôcrat (469 – 399 Tr.CN):
•
Nhà triết học cổ Hy Lạp
Nhà triết học cổ Hy Lạp
•
Về mặt quản lí, Ông đưa ra khái niệm về
Về mặt quản lí, Ông đưa ra khái niệm về
tính toàn năng của quản lí.
tính toàn năng của quản lí.
•
Xôcrat nói:
Xôcrat nói:
“
“
…những người biết cách sử
…những người biết cách sử
dụng con người sẽ điều khiển công việc
dụng con người sẽ điều khiển công việc
hoặc cá nhân hoặc tập thể một cách
hoặc cá nhân hoặc tập thể một cách
sáng suốt, trong khi đó những người
sáng suốt, trong khi đó những người
không biết làm như vậy, sẽ mắc phải sai
không biết làm như vậy, sẽ mắc phải sai
lầm trong việc điều hành công việc này
lầm trong việc điều hành công việc này
”.
”.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
I – TƯ TƯỞNG QUẢN LÍ THỜI CỔ
HY LẠP (tt)
2. Platôn (427 – 347 Tr.CN)
2. Platôn (427 – 347 Tr.CN)
•
Là học trò của Xôcrat.
Là học trò của Xôcrat.
•
Học thuyết đánh dấu bước ngoặt
Học thuyết đánh dấu bước ngoặt
từ
từ
CN TN Duy Vật
CN TN Duy Vật
sang
sang
CN Duy
CN Duy
Tâm
Tâm
.
.
•
Trong học thuyết xã hội, Ông mô
Trong học thuyết xã hội, Ông mô
tả
tả
“thứ bậc quản lí”
“thứ bậc quản lí”
của nhà
của nhà
nước dựa trên nền tảng là
nước dựa trên nền tảng là
lao
lao
động
động
của
của
nô lệ.
nô lệ.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
I – TƯ TƯỞNG QUẢN LÍ THỜI CỔ
HY LẠP (tt)
3. Arixtốt (384 – 322 Tr.CN)
3. Arixtốt (384 – 322 Tr.CN)
•
Người sáng lập ra “
Người sáng lập ra “
chủ nghĩa duy
chủ nghĩa duy
tâm khach quan
tâm khach quan
”, môn logic học…
”, môn logic học…
•
Tư tưởng của Ông nói về
Tư tưởng của Ông nói về
“
“
vai trò
vai trò
quản lí của nhà nước và quyền lực
quản lí của nhà nước và quyền lực
nhà nước
nhà nước
”.
”.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
I – TƯ TƯỞNG QUẢN LÍ THỜI CỔ
HY LẠP (tt)
3. Arixtốt (384 – 322 Tr.CN) (tt)
3. Arixtốt (384 – 322 Tr.CN) (tt)
•
Ông cho rằng: hình thức cao nhất
Ông cho rằng: hình thức cao nhất
của quyền lực nhà nước là những
của quyền lực nhà nước là những
hình thức, trong đó loại trừ khả năng
hình thức, trong đó loại trừ khả năng
sử dụng quyền lực nhà nước một
sử dụng quyền lực nhà nước một
cách tư lợi mà phải phục vụ cho toàn
cách tư lợi mà phải phục vụ cho toàn
xã hội.
xã hội.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
I – TƯ TƯỞNG QUẢN LÍ THỜI CỔ
HY LẠP (tt)
NHẬN XÉT:
NHẬN XÉT:
•
Tư tưởng quản lí của các nhà Triết học thời
Tư tưởng quản lí của các nhà Triết học thời
cổ Hy Lạp đề cập tới là
cổ Hy Lạp đề cập tới là
quản lí tập trung và
quản lí tập trung và
dân chủ
dân chủ
, đề cao
, đề cao
trách nhiệm
trách nhiệm
và kiểm tra sản
và kiểm tra sản
xuất, đánh giá, kiểm kê và trả lương theo
xuất, đánh giá, kiểm kê và trả lương theo
khoán sản phẩm
khoán sản phẩm
.
.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC
1.
1.
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
•
Là cha đẻ của thuyết quản lí khoa
Là cha đẻ của thuyết quản lí khoa
học, là người mở ra “kỉ nguyên
học, là người mở ra “kỉ nguyên
vàng” trong QL.
vàng” trong QL.
•
Chủ Trương tăng NS LĐ bằng
Chủ Trương tăng NS LĐ bằng
cách tối ưu hóa quá trình sản
cách tối ưu hóa quá trình sản
xuất, tiêu chuẩn hóa PP thao tác
xuất, tiêu chuẩn hóa PP thao tác
cải tiến và điều kiện tác nghiệp,
cải tiến và điều kiện tác nghiệp,
phân công chuyên môn hóa.
phân công chuyên môn hóa.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
1.
1.
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
•
Nội dung bao gồm:
Nội dung bao gồm:
-
Nguyên lí định mức.
Nguyên lí định mức.
-
Sàng lọc, tuyển chọn thợ hạng
Sàng lọc, tuyển chọn thợ hạng
nhất cho từng công việc.
nhất cho từng công việc.
-
Xây dựng và thực hiện chế độ trả
Xây dựng và thực hiện chế độ trả
lương theo số lượng sản phẩm.
lương theo số lượng sản phẩm.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
1.
1.
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
•
Nội dung bao gồm: (tt)
Nội dung bao gồm: (tt)
-
Nâng cao nhận thức của cả chủ
Nâng cao nhận thức của cả chủ
và thợ (công nhân)
và thợ (công nhân)
-
Nguyên lí tiêu chuẩn hóa.
Nguyên lí tiêu chuẩn hóa.
-
Tách biệt chức năng kế hoạch và
Tách biệt chức năng kế hoạch và
chức năng thừa hành.
chức năng thừa hành.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
1.
1.
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
•
Nội dung bao gồm: (tt)
Nội dung bao gồm: (tt)
- Thực hiện chế độ chức năng và
- Thực hiện chế độ chức năng và
chế độ chức năng trực tuyến.
chế độ chức năng trực tuyến.
-
Nguyên lí kiểm soát, quản lí về
Nguyên lí kiểm soát, quản lí về
mặt cơ cấu tổ chức
mặt cơ cấu tổ chức
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
1.
1.
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
(tt)
(tt)
•
4 nguyên tắc quản lí khoa học:
4 nguyên tắc quản lí khoa học:
-
Áp dụng phương pháp phù hợp
Áp dụng phương pháp phù hợp
nhất để thực hiện cho công việc.
nhất để thực hiện cho công việc.
-
Hướng cho công nhân làm đúng kế
Hướng cho công nhân làm đúng kế
hoạch và phương pháp mà nhà QL
hoạch và phương pháp mà nhà QL
đã xác định.
đã xác định.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
1.
1.
Frededric W.Taylor (1856 – 1915) (tt)
Frededric W.Taylor (1856 – 1915) (tt)
•
4 nguyên tắc quản lí khoa học:
4 nguyên tắc quản lí khoa học:
-
Chọn lựa và đào tạo công nhân,
Chọn lựa và đào tạo công nhân,
phát triển tinh thần đoàn kết và hợp
phát triển tinh thần đoàn kết và hợp
tác trong lao động.
tác trong lao động.
-
Phân công nhiệm vụ công việc giữa
Phân công nhiệm vụ công việc giữa
nhà QL và công nhân, nhằm đạt
nhà QL và công nhân, nhằm đạt
hiệu quả công việc của từng người.
hiệu quả công việc của từng người.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
1. Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
1. Frededric W.Taylor (1856 – 1915)
-
-
Nhận xét về tư tưởng của Taylor:
Nhận xét về tư tưởng của Taylor:
Ưu điểm
Nhược điểm
+ làm cho các nhà KH QL
những PP làm việc khoa
học hơn để vừa nâng cao
năng suất lao động, vừa
giảm bớt chi phí, còn công
nhân thì được trả lương
theo khoán sp.
+ sự quan tâm quá mức
này lại biến con người
thành những “Rôbôt”
cứng nhắc.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
2. Charles Babbage (1792 – 1871)
2. Charles Babbage (1792 – 1871)
•
Một nhà toán học người Anh.
Một nhà toán học người Anh.
•
Cùng với Adam Smith,ông chủ trương:
Cùng với Adam Smith,ông chủ trương:
-
Chuyên môn hóa lao động.
Chuyên môn hóa lao động.
-
Tính toán sử dụng nguyên vật liệu một cách
Tính toán sử dụng nguyên vật liệu một cách
tối ưu.
tối ưu.
-
Ấn định tiêu chuẩn công việc, thưởng cho
Ấn định tiêu chuẩn công việc, thưởng cho
công nhân vượt chỉ tiêu.
công nhân vượt chỉ tiêu.
-
Chia lợi nhuận để duy trì quan hệ giữa CN –
Chia lợi nhuận để duy trì quan hệ giữa CN –
người QL.
người QL.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
3.
3.
Frank (1886 – 1924
Frank (1886 – 1924
);
);
Lillian Gilbreth (1878 –
Lillian Gilbreth (1878 –
1972)
1972)
và
và
Henry Gantt (1861-1919)
Henry Gantt (1861-1919)
•
Là những người tiên phong nghiên cứu
Là những người tiên phong nghiên cứu
quản lí thời gian.
quản lí thời gian.
•
Frank và Gilbreth phát triển hệ thống các
Frank và Gilbreth phát triển hệ thống các
thao tác để hoàn thành một công việc.
thao tác để hoàn thành một công việc.
•
Còn Henry Gantt phát triển sơ đồ Gantt mô
Còn Henry Gantt phát triển sơ đồ Gantt mô
tả dòng công việc để hoàn thành một
tả dòng công việc để hoàn thành một
nhiệm vụ, vạch ra những giai đoạn của
nhiệm vụ, vạch ra những giai đoạn của
công việc theo kế hoạch.
công việc theo kế hoạch.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II- THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
NHẬN XÉT “THUYẾT QL THEO KHOA HỌC”
NHẬN XÉT “THUYẾT QL THEO KHOA HỌC”
•
A. TÍCH CỰC:
A. TÍCH CỰC:
•
Phát triển kỹ năng QL nhờ phân công và
Phát triển kỹ năng QL nhờ phân công và
chuyên môn hóa quá trình lao động, quy trình
chuyên môn hóa quá trình lao động, quy trình
sản xuất dây chuyền.
sản xuất dây chuyền.
•
Việc tuyển chọn và đào tạo nhân viên là hết
Việc tuyển chọn và đào tạo nhân viên là hết
sức quan trọng, dùng đãi ngộ để tăng năng
sức quan trọng, dùng đãi ngộ để tăng năng
suất lao động.
suất lao động.
•
Chính sách giảm giá thành sp để tăng hiệu
Chính sách giảm giá thành sp để tăng hiệu
quả. Giải quyết các vấn đề quản lí bằng các
quả. Giải quyết các vấn đề quản lí bằng các
pp có tính hệ thống và hợp lí.
pp có tính hệ thống và hợp lí.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
II – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
KHOA HỌC (tt)
A. TÍCH CỰC (tt)
A. TÍCH CỰC (tt)
•
Chính sách giảm giá thành sp để tăng hiệu
Chính sách giảm giá thành sp để tăng hiệu
quả. Giải quyết các vấn đề quản lí bằng các
quả. Giải quyết các vấn đề quản lí bằng các
pp có tính hệ thống và hợp lí.
pp có tính hệ thống và hợp lí.
•
Xem quản lí là một đối tượng nghiên cứu
Xem quản lí là một đối tượng nghiên cứu
khoa học.
khoa học.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
II – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
KHOA HỌC (tt)
Nhận xét về thuyết QL theo khoa học (tt)
Nhận xét về thuyết QL theo khoa học (tt)
B. HẠN CHẾ
B. HẠN CHẾ
•
Chỉ áp dụng hiệu quả cho môi trường ổn
Chỉ áp dụng hiệu quả cho môi trường ổn
định ít thay đổi.
định ít thay đổi.
•
Quá đề cao bản chất kinh tế của con người
Quá đề cao bản chất kinh tế của con người
mà đánh giá thấp nhu cầu xã hội do vậy vấn
mà đánh giá thấp nhu cầu xã hội do vậy vấn
đề nhân bản ít được quan tâm.
đề nhân bản ít được quan tâm.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
II – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
II – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
KHOA HỌC (tt)
KHOA HỌC (tt)
Nhận xét về thuyết QL theo khoa học (tt)
Nhận xét về thuyết QL theo khoa học (tt)
B. HẠN CHẾ
B. HẠN CHẾ
•
Cố áp dụng nguyên tắc chung cho mọi hoàn
Cố áp dụng nguyên tắc chung cho mọi hoàn
cảnh mà không nhận thấy tính dặc thù của
cảnh mà không nhận thấy tính dặc thù của
môi trường
môi trường
•
Quá chú tâm đến vấn đề kỹ thuật.
Quá chú tâm đến vấn đề kỹ thuật.
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
HÀNH CHÍNH
HÀNH CHÍNH
1. Max Weber (1864 – 1920)
1. Max Weber (1864 – 1920)
•
Nhà xã hội học người Đức.
Nhà xã hội học người Đức.
•
Thuyết QL bàn giấy:
Thuyết QL bàn giấy:
-
Là hệ thống chức vụ và nhiệm
Là hệ thống chức vụ và nhiệm
vụ được xác định rõ ràng,
vụ được xác định rõ ràng,
phân công, phân nhiệm chính
phân công, phân nhiệm chính
xác, các mục tiêu phân biệt, hệ
xác, các mục tiêu phân biệt, hệ
thống quyền hành có tôn tri
thống quyền hành có tôn tri
trật tự
trật tự
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
HÀNH CHÍNH (tt)
HÀNH CHÍNH (tt)
1. Max Weber (1864 – 1920)
1. Max Weber (1864 – 1920)
•
Thuyết QL bàn giấy bao gồm 10
Thuyết QL bàn giấy bao gồm 10
đặc trưng và 7 nguyên lý.
đặc trưng và 7 nguyên lý.
A.
A.
10 đặc trưng:
10 đặc trưng:
-
Tính chuẩn xác
Tính chuẩn xác
-
Tính nhạy bén
Tính nhạy bén
-
Tính rõ ràng
Tính rõ ràng
-
Tinh thông văn bản
Tinh thông văn bản
-
Tính liên tục
Tính liên tục
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
HÀNH CHÍNH (tt)
HÀNH CHÍNH (tt)
1. Max Weber (1864 – 1920)
1. Max Weber (1864 – 1920)
A. 10 đặc trưng (tt)
A. 10 đặc trưng (tt)
•
Tính nghiêm túc
Tính nghiêm túc
•
Tính thống nhất
Tính thống nhất
•
Quan hệ phục tùng nghiêm chỉnh
Quan hệ phục tùng nghiêm chỉnh
•
Phòng ngừa va chạm
Phòng ngừa va chạm
•
Tiết kiệm nhân lực và vật lực
Tiết kiệm nhân lực và vật lực
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
HÀNH CHÍNH (tt)
HÀNH CHÍNH (tt)
1. Max Weber (1864 – 1920)
1. Max Weber (1864 – 1920)
•
7 nguyên lý:
7 nguyên lý:
-
Sự phân công lao động được xác
Sự phân công lao động được xác
định rõ ràng và thể chế hóa.
định rõ ràng và thể chế hóa.
-
Có sự phân cấp thứ bậc trên từng
Có sự phân cấp thứ bậc trên từng
giây chuyền.
giây chuyền.
-
Tuyển chọn dựa trên năng lực
Tuyển chọn dựa trên năng lực
nghề nghiệp qua trình độ, sát
nghề nghiệp qua trình độ, sát
hạch…
hạch…
Tổ 4 – QLGDK1A
HVQLGD
KHOA HỌC QUẢN LÍ
NGUYỄN THỊ TUYẾT
HẠNH
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
III – THUYẾT QUẢN LÍ THEO
HÀNH CHÍNH (tt)
HÀNH CHÍNH (tt)
1. Max Weber (1864 – 1920)
1. Max Weber (1864 – 1920)
•
7 nguyên lý:
7 nguyên lý:
-
Cần chỉ định người quản lí
Cần chỉ định người quản lí
-
Trả lương thỏa đáng với người quản
Trả lương thỏa đáng với người quản
lí.
lí.
-
Người quản lí không nên là người sở
Người quản lí không nên là người sở
hữu đơn vị mình điều hành.
hữu đơn vị mình điều hành.
-
Mọi hoạt động QL phải tuân thủ chặt
Mọi hoạt động QL phải tuân thủ chặt
chẽ mọi quy tắc, chuẩn mực và chịu
chẽ mọi quy tắc, chuẩn mực và chịu
sự kiểm tra.
sự kiểm tra.