Bệnh cao huyết áp nguyên phát, tăng huyết áp nguyên phát, bệnh học và điều trị, y học cổ truyền, đông y trị bệnh, bài giảng bệnh học ppsx

Bệnh cao huyết áp nguyên phát
(tăng huyết áp nguyên phát)
(Kỳ 5)

4. Đơn thuốc nghiệm phương và phương pháp điều trị hỗ trợ:
4.1. Thuốc nghiệm phương.
-“Ngưu hoàng hạ áp hoàn”: linh dương giác, chân trâu, ngưu hoàng, thủy
phiến, hoàng kỳ, uất kim. Mỗi lần 1 hoàn, ngày 2 lần.
“Tễ áp tán”: đởm hãn chế ngô thù du 500g, long đờm thảo chế 60g, lưu
hoàng 50g, chế bạch phàn 100g, chu sa 50g . Tất cả tán bột mịn, mỗi lần dùng
thuốc bột khoảng 200mg (0,2g); thuốc có độc tính nên phải thận trọng.
-Phương pháp gài dán huyệt ở tai: thường dùng các điểm tâm, thận, can,
tuyến thượng thận, rãnh hạ áp, điểm hạ áp, não, giao cảm, nội phân tiết, dưới vỏ.
Trước khi dùng cần thăm dò điểm mẫn cảm, sau đó dùng hạt vương bất lưu hành
dán gài trên các điểm mẫn cảm , mỗi lần 4 - 5 huyệt hai ngày đổi 1 lần phải và trái
thay đổi, mỗi ngày bệnh nhân tự day ấn nhiều lần (sau bữa ăn và trước khi ngủ).
-Châm thích: phong trì, thái xung. Nếu đau đầu kịch liệt, mắt đỏ, mắt mờ
dùng: thái dương; Nếu nhiệt thịnh, mắt đỏ thì dùng huyệt hợp cốc, kích thích
mạnh, lưu châm 20’.
4.2. Phương pháp điều trị hỗ trợ.
Điều tiết tình chí, ẩm thực, luyện tập khống chế tăng cân, duy trì nề
nếp khí công liệu pháp, luyện ý, luyện chí, luyện thở, kết hợp với luyện thư giãn
4.3. Dự phòng.
-Bệnh thường phải điều trị củng cố sau khi huyết áp ổ mức bình
thường lại thì phải duy trì thuốc thảo mộc đến khi bệnh ổn định, tránh được tai
biến, tàn phế .
Nếu có biến chứng nguy hiểm, tinh thần bị kích thích quá mạnh, lao động
quá sức, quá mệt mỏi, hàn lạnh từ dưới làm cho huyết áp đột ngột tăng cao, đau
đầu kịch liệt, phiền táo bất an, phát sốt, phát hãn, tai ù mắt hoa, nôn khan hoặc nôn
mửa, tâm quí, thị lực giảm hoặc là mù tạm thời, co giật là triệu chứng của can
dương bạo cang, can phong nội động, cần cho bệnh nhân nằm nghỉ ngơi cao đầu,

thở ôxy phối hợp dùng thuốc hạ áp của y học hiện đại như: nifedipin (adalat),
aldomet, thuốc chẹn b, captopril, reserpin kết hợp thuốc lợi niệu furosemid (lasix).
-Duy trì bằng châm các huyệt: phong trì, can du, thận du, hành gian, hiệp
khê (tả pháp).
hoặc cho uống “an cung ngưu hoàng hoàn”.

4.4. Tham khảo tiêu chuẩn phân thể bệnh (Thượng Hải, 1978).

- Thể dương vượng: đau đầu căng dãn như bốc hoả, mặt hồng, hay cáu gắt
giận dữ, mạch huyền.
- Thể âm hư - dương vượng: chóng mặt, đau đầu, căng dãn đầu, tâm quí
thất miên, nhìn mờ hay quên (kiện vong), miệng khô, mắt đỏ, mạch huyền tế, chất
lưỡi hồng.
- Thể âm - dương lưỡng hư: chóng mặt, đau đầu, căng dãn đầu, chi lạnh, 2
chân mệt mỏi, tâm quí mắt mờ, thiên kiềm chế, đa mộng, thăng hoả, tai ù, mồm
khô, mặt đỏ, đái đêm nhiều (dạ niệu phiền), đi lại khó thở, mạch huyền tế, chất
lưỡi hồng.
- Thể dương hư: chóng mặt, chi lạnh, niệu phiền, chi dưới mỏi, tai ù, mạch
nhu tế, chất lưỡi nhợt hoặc bệu.
- Phong đàm kèm ứ: có thể xuất hiện chi thể tê bại, hoạt động không linh
hoạt, tinh thần không minh mẫn, lưỡi cứng, nói kém linh hoạt, bất thanh đa đàm.

4.5. Tham khảo tư liệu.

Theo Chương Cúc Nhân: cơ thể con người ở thời kỳ cận đại thì quá nửa âm
thường bất túc, dương thường hữu dư, do âm bất túc mà thận hàn thủy tổn nặng
thêm, dương cang thượng nặng thêm, chóng mặt thêm nặng lâu ngày, đàm nhiệt
nội nhiễu làm cho ngôn ngữ bất thanh tạo nên thượng thực hạ hư, hình thành nội
phong; nội phong huyết động sinh chóng mặt tâm quí, hãn xuất thủ ngoan, thời khí
muốn thoát.

Cơ chế bệnh sinh bệnh cao huyết áp:
Tình chí thất tiết, thương can, can dương thiên cang dẫn đến can phong,
can hỏa ®trúng phong.
Tiên thiên bất túc, sinh hoạt thất thường làm cho thận hư; thận âm bất túc,
âm tổn cập dương dẫn đến can thận âm hư; hoặc âm - dương đều hư; dương không
tiềm tàng cả hai đều sinh bệnh cao huyết áp.
Mặt khác, ẩm thực bất tiết, nhiễu tư thương tỳ dẫn đến thương cập tâm tỳ
làm cho tâm tỳ lưỡng hư; tỳ mất kiện vận, phế mất thanh túc dẫn đến can khí hành
nghịch; đàm trọc thượng nhiễu dẫn đến can mất điều đạt đều là những nguyên
nhân sinh ra bệnh cao huyết áp.