Vật lý lớp 10 cơ bản - SỰ RƠI TỰ DO (Tiết 1) pot

SỰ RƠI TỰ DO (Tiết 1)

I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Trình bày, nêu ví dụ và phân tích được khái niệm về sự rơi tự do.
- Phát biểu được định nghĩa rơi tự do
2. Kỹ năng:
- Đưa ra được những ý kiến nhận xét về hiện tượng xảy ra trong các thí
nghiệm sơ bộ về sự rơi tự do.
II. PHƯƠNG PHÁP:
- Kết hợp các phương pháp trực quan, phát vấn
III. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Chuẩn bị những dụng cụ thí nghiệm đơn giản trong 4 thí nghiệm ở mục
1-1:
+ Một vài hòn sỏi.
+ Một vài tờ giấy phẳng nhỏ, khích thước khoảng 15cm-15cm.
+ Một vài hòn bi xe đạp (hoặc hòn sỏi nhỏ) và một vài miếng bìa phẳng
có trọng lượng lớn hơn trọng lượng của các hòn bi.
2. Học sinh:
- Ôn bài chuyển động thẳng biến đổi đều.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:
1. Ổn định lớp: 1 phút
2. Kiểm tra bài cũ: 7 phút
- Gia tốc của chuyển động thẳng nhanh dần, chậm dần đều có đặc điểm
gì?
- Viết công thức tính quãng đường và phương trình của chuyển động
nhanh dần, chậm dần đều. Nói rõ dấu của các đại lượng tham gia công
thức.
3. Bài mới: 21 phút

Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1: Tìm hiều
sự rơi trong không khí:
- Tiến hành các thí
nghiệ
m 1, 2, 3, 4.
Kiểm nghiệm sự rơi
trong không khí của các






I. Sự rơi trong không khí và sự
rơi tự do:
1. Sự rơi của các vật trong không
khí:


vật: cùng khối lượng
khác hình dạng, cùng
hình dạng khác khối
lượng, …
- Yêu cầu HS quan sát
và nêu dự đoán kết quả
trước mỗi thí nghiệm và
nhận xét sau thí nghiệm.

- Kết luận về sự rơi của
các vật trong không khí.
Hoạt động 2: Tìm hiểu
sự rơi trong chân không:
- Mô tả thí nghiệm ống
Niutơn và thí nghiệm
của Galilê.
- Đặt câu hỏi về cách
loại bỏ ảnh hưởng của
không khí trong thí
nghiệm của Niutơn và
Galilê.

- Nhận xét sơ bộ về sự
rơi của các vật khác nhau
trong không khí.

- Ghi nhận các yếu tố ảnh
hưởng đến sự rơi của các
vật trong không khí.


- Dự đoán sự rơi của các
vật khi không có ảnh
hưởng của không khí.
- Nhận xét về cách loại
bỏ ảnh hưởng của không
khí trong thí nghiệm của
Niutơn và Galilê.

- Các vật rơi nhanh hay chậm khác
nhau không phải vì nặng nhẹ khác
nhau mà là do sức cản không khí.



2. Sự rơi các vật không chân
không (sự rơi tự do):






* Kết luận:
- Sự rơi tự do là sự rơi chỉ dưới tác
dụng của trọng lực
- Trong không khí nếu sức cản
- Nhận xét câu trả lời.
- Định nghĩa sự rơi tự
do.
- Yêu cầu trả lời C2.
Hoạt động 3: Chuẩn bị
phương án tìm đặc điểm
của chuyển động rơi tự
do:

- Gợi ý sử dụng công
thức đường đi của
CĐTNDĐ cho các
khoảng thời gian bằng
nhau
t

để tính được:
2
)( tal 
.
- Trả lời C2.



- Chứng minh dấu hiệu
nhận biết một CĐTNDĐ:
hiệu quãng đường đi
được giữa hai khoảng
thời gian bằng nhau liên
tiếp là một hằng số.
không khí không đáng kể so với
trọng lực tác dụng lên vật có thể coi
như vật rơi tự do.

4. Củng cố: 8 phút
Hướng dẫn Hs làm bài tập 7, 8 trang 27 SGK.
5 . Hướng dẫn học tập về nhà: 8 phút
- Cần nắm được: yếu tố nào ảnh hưởng đến sự rơi nhanh hay chậm của
các vật khác nhau trong không khí, khái niệm sự rơi tự do.
- Làm bài tập sau:
* Bài tập: Chứng minh trong CĐTNDĐ hiệu quãng đường đi được giữa
hai khoảng thời gian bằng nhau liên tiếp là một hằng số.
Hướng dẫn:
- Lấy mốc thời gian là lúc vật bắt đầu chuyển động. Ta hãy tính độ dài
đường đi từ thời điểm t đến thời điểm
tt


; và từ thời điểm
tt


đến thời
điểm
tt


2

 
2
12
232

121
2
3
2
2
2
1
)
2
3
(
)
2
1
(
)2(
2
1
;
2
1
;
2
1
talll
tttassl
tttassl
ttasttasats






- Tích
2
ta
không phụ thuộc vào thời điểm t lúc ta bắt đầu đo. Điều đó có
nghĩa là:

342312
llllll
const
- Ngược lại nếu một chuyển động nhanh dần có đặc điểm như trên thì
chuyển động đó sẽ là CTĐNDĐ.