chuyen doi cau chu dong...

Kiểm tra bài cũ:
Trong đoạn trích sau đây, câu nào là câu bị động?
Vì sao?
Bị oan ức nhưng không biết kêu vào đâu, Thị Kính giả trai,
vào tu ở chùa Vân Tự, lấy pháp hiệu là Kính Tâm.Thị Mầu, con
gái phú ông, vốn tính lẳng lơ, say mê Kính Tâm. Ve vãn Kính
Tâm không được, Thị Mầu về nhà đùa ghẹo, ăn nằm với anh Nô
là người ở, rồi có thai. Làng bắt vạ. Bí thế, Thị Mầu khai cho
Kính Tâm.
Thị Mầu đem con bỏ cho Kính Tâm.
Kính Tâm chịu oan, bị đuổi ra tam quan (cổng chùa).


Bµi 24. TiÕt 99
Gi¸o viªn: L£ Thu Hµi
Líp : 7D


I. Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
1) Ví dụ:
Hai câu sau đây có gì giống và khác nhau?
(Về nội dung và hình thức).
a) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
được hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.
b) Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
hạ xuống từ hôm “hoá vàng”.

ỏp ỏn:
a) Về nội dung:
- Hai câu a và b cùng miêu tả một sự việc.
- Hai câu a và b cùng là câu bị động (Định nghĩa
về câu bị động)
b) Về hình thức:
-
Câu a có dùng từ đ%ợc.
-
Câu b không dùng từ đ%ợc.


Câu sau đây có thể xem là câu có cùng một
nội dung miêu tả với hai câu a và b (ví dụ 1)
không?
Ngời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
ông vải xuống từ hôm hoá vàng .
Nhận xét:

Có cùng nội dung miêu tả
với 2 câu a và b.

Đây là câu chủ động t7
ơng ứng với 2 câu bị động a
và b.


Bµi tËp nhanh:
Cho c©u sau:

a) ThÇy gi¸o khen b¹n An.
B¹n An ®7îc thÇy gi¸o khen.
b) B¸c n«ng d©n cµy ruéng.
Ruéng cµy ( xong ).


2. Quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động:
Cách 1: Câu chủ động chuyển đổi có dùng bị hay đ7ợc.
Câu
chủ
động
Từ hay
cụm từ
chỉ chủ
thể
của
hoạt động
Từ
chỉ
hoạt
động
Từ
hay
cụm
từ chỉ
đối t7ợng
của hoạt
động
Câu
bị

động
Từ hay
cụm
từ chỉ
đối t7ợng
của
hoạt động
Bị
hay
đ7ợc
Từ hay
cụm từ
chỉ
chủ thể
của
hoạt động
Từ
chỉ
hoạt
động
(1) (2) (3)
Công nhân may áo.

(3) BĐ (1) (2)
áo đ7ợc (công nhân) may.


C©u
chñ
®éng

Tõ
hay côm
tõ chØ
chñ thÓ
cña
ho¹t ®éng
Tõ
hay
côm tõ
chØ
ho¹t ®éng
tõ
hay côm
tõ chØ
®èi t7îng
cña
ho¹t ®éng
C©u
bÞ
®éng
Tõ
hay
côm tõ
chØ
®èi t7îng
cña
ho¹t ®éng
Tõ hay
côm tõ
chØ ho¹t ®éng

kh«ng b¾t
buéc cã tõ
chØ chñ
thÓ ®i kÌm
C¸ch 2: C©u chñ ®éng chuyÓn ®æi kh«ng dïng bÞ hay ®îc
(1) (2) (3)
C«ng nh©n may ¸o
(3) (2)
¸o may(xong)


3. Mét sè l%u ý vÒ c©u bÞ ®éng:
- B¹n em ®7îc gi¶i nhÊt trong k×
thi häc sinh giái.
-
Tay em bÞ ®au.
a. XÐt vÝ dô
Nh÷ng c©u sau ®©y cã ph¶i lµ c©u bÞ
®éng kh«ng? V× sao?


-
Về hình thức: cả 2 câu có sử dụng bị ,
đ7ợc .
-
Về nội dung: không phải là câu bị động.
Vì ta chỉ có thể nói đến câu bị động
trong đối lập với câu chủ động t7ơng ứng. (
ở đây không có câu chủ động t7ơng ứng)
b) Nhận xét:

Bài tập nhanh:
1.Trong những câu có chứa từ bị, đ7ợc sau đây,
câu nào không phải là câu bị động:
a.Bệnh nhân ấy đ7ợc mổ rồi.
b.Bác sĩ ấy đ7ợc mổ bệnh nhân rồi.
c.Xe này bị hỏng.
2.Câu chủ động sau có biến đổi thành câu bị
động đ7ợc không?
Nó rời lớp học.
(CBĐ)
( không phải là CBĐ)
(không phải là CBĐ)
(không nói: Lớp học bị nó rời.)


II. LUYỆN TẬP
- Ngôi chùa ấy / đã được ( một nhà sư
vô danh) xây từ thế kỉ XIII.
Bài tập 1.
- Ngôi chùa ấy / đã xây từ thế kỉ XIII.
a. Một nhà sư vô danh / đã xây
ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
- Tất cả cánh cửa chùa / được (người ta) làm bằng gỗ
lim.
- Tất cả cánh cửa chùa / làm bằng gỗ lim.
b. Người ta / làm tất cả cánh
cửa chùa bằng gỗ lim.

Bài tập 2.
- Em / bị thầy giáo phê bình.
- Em / được thầy giáo phê bình.
a.Thầy giáo / phê bình em.
- Ngôi nhà ấy / đã được người ta phá đi.
- Ngôi nhà ấy / đã bị người ta phá đi.
b. Người ta / đã phá ngôi nhà ấy đi.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn / đã bị
trào lưu đô thị hóa thu hẹp.
- Sự khác biệt giữa thành thị với nông thôn / đã
được trào lưu đô thị hóa thu hẹp.
C.Trào lưu đô thị hoá / đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị
với nông thôn.


Sắc thái ý nghĩa của câu dùng từ “được” với câu dùng
từ “bị”.
* Câu bị động dùng từ “được” có hàm ý đánh giá tích
cực về sự việc được nói đến trong câu.
* Câu bị động dùng từ “bị” có hàm ý đánh giá tiêu cực
về sự việc được nói đến trong câu.
•
Lưu ý :
Khi dùng câu bị động có chứa từ bị hoặc được cần chú ý
đến sắc thái ý nghĩa khi đặt chúng trong văn cảnh.


Bài t p 3ậ
Viết đoạn văn ngắn nói

về lòng say mê văn học
của em, hoặc về ảnh
hưởng của tác phẩm văn
học đối với em, trong đó ít
nhất có dùng một câu bị
động.


“Những lúc ngả lòng, tôi vịn câu thơ đứng dậy”. Câu nói ấy của
nhà thơ Phùng Quán khiến tôi nghĩ ngay đến chức năng nâng đỡ
tâm hồn con người của văn học. Thật vậy, khi bạn đang buồn bã,
chán chường nếu đọc một bài thơ hay thì tâm hồn bạn sẽ cảm thấy
thư thái, cân bằng trở lại. Bạn định làm một việc không tốt nhưng
nếu lúc ấy bạn lại đọc tác phẩm “Những tấm lòng cao cả” của Ét-
môn-đô Đơ A-mi-xi thì có thể rằng bạn sẽ dừng lại trước vực thẳm
tội lỗi. Rõ ràng tâm hồn ta đã được văn học làm cho thay đổi hẳn.



1. Chú ý phân biệt câu bị động với các câu bình thường có từ
“bị”, “được”.
2. Cần thường xuyên xác định câu bị động trong các văn bản gặp
trong chương trình và ngoài chương trình.
3. Tập chuyển đổi câu chủ động sang câu bị động và ngược lại.
4. Lµm bµi tËp 1 phÇn c,d