skkn sử dụng hình ảnh để học các từ khóa và một số lệnh trong pascal

Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Cơ sở lý luận
2. Cơ sở thực tiễn
II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
2. Phạm vi nghiên cứu
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
V. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI
VI. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU
B. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
IV. KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
V. NHỮNG ĐIỂM CÒN HẠN CHẾ
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN CHUNG:
II. KIẾN NGHỊ:
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Trường THCS Chí Tân Trang 1 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1. Cơ sở lý luận
Ngày nay, chúng ta đang đứng trước một xã hội phát triển trong nhiều
lĩnh vực và nhiều ngành công nghiệp hoá khác nhau. Một trong những
lĩnh vực phát triển nhất đó chính là khoa học kỹ thuật. Trong đó, ngành

Công nghệ thông tin góp phần không nhỏ vào lĩnh vực này.
Máy vi tính giúp ích cho con người rất nhiều, nó có thể giúp con
người làm những công việc văn phòng, liên lạc với nhau thông qua thư
điện tử… Bên cạnh đó nó còn giúp cho chúng ta tạo lập ra những chương
trình để phục vụ cho công việc hàng ngày thông qua ngôn ngữ lập trình.
2. Cơ sở thực tiễn
Là một giáo viên giảng dạy Tin học trong trường THCS không những
giúp học sinh biết soạn thảo văn bản và sử dụng máy tính mà còn phải có
khả năng phân tích, tổng hợp, trừu tượng hoá, khái quát hoá vấn đề và đặc
biệt là phát triển tư duy, sáng tạo.
Ngôn ngữ lập trình Pascal là một loại ngôn ngữ lập trình bậc cao, các
câu lệnh và từ khóa rất gần gũi với ngôn ngữ của con người. Là một môn
lập trình nên đòi hỏi người lập trình phải có tính tư duy, có khả năng phân
tích, tổng hợp. Chính vì những điều đó nên Pascal cũng là một môn học
gây khó khăn cho không ít học sinh, nhất là học sinh lớp 8. Ở lứa tuổi này,
các em đang phát triển không đồng đều về tâm sinh lý nên gây không ít
khó khăn cho các em khi phải sử dụng Pascal để lập trình.
Đặc biệt, đối với những học sinh yếu, kém thì lại càng khó hơn. Mặt
khác, nhiệm vụ của năm học là không ngừng nâng cao chất lượng giảng
dạy của Giáo viên và việc học của học sinh.
Chính vì những lý do trên nên tôi đã chọn đề tài “Sử dụng hình ảnh
để học các từ khóa và một số lệnh trong Pascal”.
Trường THCS Chí Tân Trang 2 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
Đề tài “Sử dụng hình ảnh để học các từ khóa và một số lệnh trong
Pascal” nhằm giúp cho học sinh lớp 8:
- Giúp các em học sinh lớp 8 có thể nắm vững được các “Từ khóa và
một số lệnh” trong Pascal và lập trình được những bài toán trong chương
trình quyển 3.

- Vận dụng để viết chương trình giải các bài toán trong toán học mà
các em đã được học.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
- Học sinh khối lớp 8.
2. Phạm vi nghiên cứu
- Trong quá trình giảng dạy môn tin học trung học cơ sở quyển 3 dành
cho học sinh khối lớp 8.
- Học kì I các năm học 2011– 2012 và 2012– 2013
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Phương pháp khảo sát thực tiễn.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.
- Phương pháp thống kê.
V. TÍNH MỚI CỦA ĐỀ TÀI
Hiện nay, chúng ta đang áp dụng và phát huy phương pháp dạy học
trực quan, phát huy tối đa sự tư duy sáng tạo của học sinh thông qua sơ
đồ tư duy. Chính vì vậy, việc sử dụng hình ảnh để học các từ khóa và
một số lệnh trong ngôn ngữ lập trình Pascal sẽ giúp cho học sinh dễ
nhớ, dễ hiểu và phát huy được khả năng tư duy sáng tạo của mình.
VI. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU
- Từ tháng 8/2011 đến 11/2012
Trường THCS Chí Tân Trang 3 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Trường THCS Chí Tân Trang 4 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
B. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Trước khi muốn học một ngôn ngữ lập trình nào đó ta phải biết và
hiểu được các khái niệm sau:
Ngôn ngữ lập trình là gì? Ngôn ngữ lập trình là một ngôn ngữ dùng

để viết ra các chương trình máy tính.
Máy tính có hiểu ngay các chương trình này không? Câu trả lời là
không! Muốn máy tính hiểu được các chương trình này thì phải thông qua
một chương trình biên dịch.
Chương trình biên dịch là gì? Chương trình biên dịch là một chương
trình dùng để chuyển đổi từ ngôn ngữ lập trình sang ngôn ngữ máy.
Ngôn ngữ máy là gì? Ngôn ngữ máy là một dãy các bit nhị phân 0 và
1. Trong đó 0 cho biết không có tín hiệu và 1 cho biết có tín hiệu.
Làm sao con người điều khiển được máy tính? Con người đã lập trình
ra những chương trình và sử dụng chương trình biên dịch để chuyển thành
ngôn ngữ máy, từ đó máy tính có thể hiểu và làm theo sự điều khiển của
con người.
Khi chúng ta hiểu được rõ ràng những khái niệm như vậy thì việc lập
trình cũng không còn mấy khó khăn nữa! phần còn lại của việc lập trình là
chúng ta phải thuộc được các câu lệnh, các từ khóa mà ngôn ngữ lập trình
quy định. Việc thuộc và viết được các câu lệnh và các từ khóa của Pascal
cũng không mấy khó khăn đối với những học sinh học giỏi về Anh văn
hay siêng năng rèn luyện, nhưng nó cũng không dễ dàng đối với những
học sinh kém về Anh văn.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
Hiện nay, hầu hết tất cả các trường THCS đều đã đưa môn Tin học
vào giảng dạy, trong đó học sinh lớp 8 được học Quyển 3 với chương
trình học là Ngôn ngữ lập trình Pascal.
Nhưng hầu hết tất cả các giáo viên đều bám sát theo sách giáo khoa
và yêu cầu học sinh phải học thuộc các khái niệm, từ khóa và một số lệnh
Trường THCS Chí Tân Trang 5 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
bằng chữ viết, điều này khiến cho học sinh khó nhớ dẫn đến việc viết
chương trình cũng rất khó khăn. Đặc biệt, đối với những học sinh cá biệt,
học sinh yếu kém lại càng khó hơn.

Học “từ khóa và một số lệnh” bằng hình ảnh là một phương pháp học
trực quan và sinh động hơn, giúp học sinh dễ nhớ các từ khóa và một số
lệnh hơn và khi viết chương trình cũng như thực hành trên máy sẽ làm cho
học sinh phát huy hết được khả năng phân tích, tổng hợp, trừu tượng hóa
của vấn đề.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Học “từ khóa và một số lệnh” bằng hình ảnh là như thế nào? Trước
hết, tôi đã chọn và quy ước các từ khóa và một số lệnh tương ứng với các
hình ảnh như sau:
TỪ KHÓA VÀ MỘT SỐ
LỆNH
HÌNH TƯƠNG ỨNG
Begin
(Bắt đầu chương trình)
End
(Kết thúc chương trình)
Program
(Khai báo tên chương trình)
Trường THCS Chí Tân Trang 6 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Read (Readln)
(nhập dữ liệu vào từ bàn
phím hay tạm dừng chương
trình)
Write (Writeln)
(In dữ liệu ra màn hình)
Var
(Khai báo biến)
Uses
(Khai báo thư viện)

Trường THCS Chí Tân Trang 7 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Const
(Khai báo hằng số)
Các phép tính
Sau khi quy ước xong các từ khóa tương ứng với các hình ảnh, tôi bắt
đầu cho học sinh làm những bài tập từ cơ bản đến nâng cao.
Ví dụ 1: Viết chương trình in ra màn hình câu sau “Chao cac ban!”.
(sử dụng hình ảnh để tạo thành chương trình). Lúc đó học sinh có thể sắp
xếp các hình ảnh như sau:
Trường THCS Chí Tân Trang 8 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Sau khi các em đã sắp xếp xong các hình tôi lại yêu cầu một em khác
lên nhìn vào chương trình sắp xếp bằng hình ảnh để viết chương trình
bằng chữ và các em có thể viết như sau:
Program vd1; {Tên chương trình}
Begin {Bắt đầu chương trình}
Write(‘Chao cac ban!’); {In ra màn hình}
Readln; {Dừng chương trình}
End. {Kết thúc chương trình}
Ví dụ 2: Viết chương trình nhập các số nguyên x,y từ bàn phím, sau
đó hoán đổi giá trị và xuất kết quả ra màn hình.
Lần này tôi chia lớp ra thành 4 nhóm: Nhóm 1,2 sử dụng hình ảnh để
tạo thành chương trình. Nhóm 3,4 viết chương trình bằng chữ.
Chương trình nhóm 1,2 có thể thực hiện như sau:
Trường THCS Chí Tân Trang 9 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Trường THCS Chí Tân Trang 10 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Nhóm 3,4 có thể viết chương trình như sau:

Program vd2;
Var x,y,z : integer;
Begin
Write(‘Nhap x,y =’);
Read(x,y);
z:=x;
x:=y;
y:=z;
Write(x,y);
Readln;
End.
Ví dụ 3: Hãy viết chương trình Pascal để nhập vào bán kính của hình
tròn và in ra màn hình chu vi của hình tròn đó.
Tôi chia lớp thành 4 nhóm trong đó nhóm 1, 2 viết chương trình
bằng chữ còn nhóm 3, 4 sử dụng hình ảnh để viết chương trình:
- Nhóm 1, 2 thực hiện như sau:
Program chu_vi_hinh_tron;
Uses crt;
Var r, cv: real;
Const pi = 3.14;
Begin
Clrscr;
Write(‘nhap vào ban kinh cua hinh tron:’);
Readln(r);
Cv:= 2 * pi * r;
Trường THCS Chí Tân Trang 11 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Write(‘Chu vi cua hinh tron la: ’,cv:4:6);
Readln;
End.

- Nhóm 3, 4 thực hiện như sau:
Trường THCS Chí Tân Trang 12 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Trường THCS Chí Tân Trang 13 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Mỗi lần cho một ví dụ hay một bài tập nào đó tôi đều quan sát các
em thực hiện và nhận thấy 1 điều, khi các em sử dụng hình ảnh để tạo
thành chương trình thì lúc nào cũng thích thú và nhanh hơn so với các em
(nhóm) sử dụng chữ để viết chương trình. Điều đó có nghĩa rằng, khi các
em sử dụng hình ảnh thì các từ khóa và một số lệnh trong Pascal các em
đã học thuộc và nắm rất rõ để thực hiện.
Và một điều đặc biệt nữa là, khi gọi các em lên trả lời bài, nếu tôi
đưa một trong những hình ảnh đã quy ước ở trên ra để hỏi đó là từ khóa
nào và dùng để làm gì thì các em trả lời rất nhanh và chính xác. Ngược
lại, những em được gọi lên trả lời bài khi hỏi về tên từ khóa, ý nghĩa một
số lệnh và dùng để làm gì thì các em trả lời rất ấp úng và thiếu chính xác.
Chính từ những ví dụ, những bài tập, những lần trả lời bài như vậy
và tôi đã thấy được lợi ích của việc “sử dụng hình ảnh để học các từ
khóa và một số lệnh trong Pascal” nên tôi đã áp dụng cho tất cả các lớp
mà nhà trường phân công giảng dạy.
IV. KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI.
Kết quả khảo sát các lớp trước khi thực hiện:
Năm 2011 - 2012
LỚP TSHS GIỎI KHÁ TB YẾU KÉM GHI CHÚ
8A 29 2 14 13 0 0
8B 28 1 10 15 2 0
Năm 2012 – 2013
LỚP TSHS GIỎI KHÁ TB YẾU KÉM GHI CHÚ
8A 27 1 7 12 7 0
8B 26 0 4 21 1 0

Kết quả sau các lớp sau khi thực hiện:
Năm 2011 - 2012
Trường THCS Chí Tân Trang 14 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
LỚP TSHS GIỎI KHÁ TB YẾU KÉM GHI CHÚ
8A 29 6 16 7 0 0 Áp dụng đề tài
8B 28 5 18 5 0 0 Áp dụng đề tài
Năm 2012 – 2013
LỚP TSHS GIỎI KHÁ TB YẾU KÉM GHI CHÚ
8A 27 4 15 7 1 0 Áp dụng đề tài
8B 26 0 4 21 1 0 Không áp dụng đề tài
Qua kết quả trên tôi nhận thấy đa số học sinh đều hiểu rõ về các từ
khóa và một số lệnh cũng như sử dụng chúng trong các ví dụ và các bài
tập.
Tuy nhiên, với phương pháp này chúng ta chỉ có thể áp dụng tập trung
vào những học sinh yếu, trung bình và khá, còn đối với học sinh giỏi thì
cần phải phát triển và sáng tạo ra các phương pháp khác cho phù hợp hơn.
V. NHỮNG ĐIỂM CÒN HẠN CHẾ
- Là môn khoa học mới đưa vào chương trình giảng dạy học sinh bước
đầu làm quen với môn khoa học mới nên việc giảng dạy cho học sinh
nắm và lĩnh hội kiến thức còn chưa đạt hiệu quả cao. Đặc biệt là tiết thực
hành, học sinh còn lúng túng trong việc sử dụng chuột và bàn phím nên
thời gian thực hành chưa đủ.
- Do phòng mày vi tính chưa đủ số lượng máy cho học sinh (mỗi em 1
máy) để các em quan sát, viết chương trình và chạy chương trình nhiều
hơn trên máy tính.
Trường THCS Chí Tân Trang 15 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Trường THCS Chí Tân Trang 16 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal

C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN CHUNG:
Qua thực tế giảng dạy theo phương pháp trên bước đầu đem lại một
số kết quả:
- Học sinh hứng thú, say mê hơn khi học, đạt được độ bền kiến thức.
- Học sinh phát huy tính độc lập suy nghĩ, rèn luyện tư duy sáng tạo
cho học sinh.
- Học sinh được rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, thực hành, liên hệ
thực tế tốt hơn.
- Từ những học sinh học kém về anh văn, cũng như những học sinh lười
biếng thì phương pháp này cũng phần nào giúp các em hứng thú hơn và
có thể học tốt hơn môn học này.
II. KIẾN NGHỊ:
- Nên phân chia số học sinh trong mỗi lớp sao cho phù hợp với phương
pháp dạy học mới để hiệu quả đạt được cao hơn.
- Tổ chức những cuộc hội thảo về phương pháp giảng dạy để giáo viên
rút kinh nghiệm và tìm ra các phương pháp giảng dạy hay, phù hợp.
- Bổ sung kịp thời các loại phương tiện, thiết bị dạy học cho bộ môn như:
đủ số lượng máy cho học sinh (mỗi em 1 máy) phục vụ cho tiết dạy tốt
hơn.
Trên đây là những kinh nghiệm mà tôi đúc kết được từ trong quá
trình thực dạy, tuy nó không nhiều nhưng hy vọng nó sẽ giúp ích cho quý
thầy, cô dạy tốt cũng như các em học sinh có thể học tốt hơn đối với môn
học này. Rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến, nhận xét chân tình của
quý thầy (cô).
Chí Tân, ngày 28 tháng 11 năm 2012
Người thực hiện
Trường THCS Chí Tân Trang 17 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
Lê Thị Hồng Anh

Trường THCS Chí Tân Trang 18 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tin học dành cho Trung học cơ sở (Quyển 3) của Bộ Giáo Dục.
2. Tin học đại cương turbo Pascal của Tô Văn Nam
Trường THCS Chí Tân Trang 19 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal
NHẬN XÉT




















Trường THCS Chí Tân Trang 20 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal

NHẬN XÉT


















Trường THCS Chí Tân Trang 21 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal





NHẬN XÉT

Trường THCS Chí Tân Trang 22 GV: Lê Thị Hồng Anh
Sử dụng hình ảnh để học các từ khoá và một số lệnh trong Pascal






Trường THCS Chí Tân Trang 23 GV: Lê Thị Hồng Anh