Giáo án Âm nhạc lớp 6 : Tên bài dạy : TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM ppt

TRANH DÂN GIAN VIỆT NAM


I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
- HS hiểu nguồn gốc, ý nghĩa và vai trò của tranh dân gian trong
đời sống xã hội Việt Nam.
_ HS hiểu giá trị nghệ thuật và tính sáng tạo thông qua nội dung
và hình thức thể hiện của tranh dân gian.
II. CHUẨN BỊ:
1.Tài liệu tham khảo:
– Phạm Thị Chỉnh – Nguyễn Thái Lai, Lược sử Mĩ thuật và Mĩ
thuật học, NXB Giáo dục, tái bản 2002, tr. 355 – 372.
_ Nguyễn Bá Vân - Chu Quang Trứ , Tranh dân gian Việt Nam,
NXB Văn hoá, 1984.
_ Lê Thanh Đức, dân gian Việt Nam, NXB Mĩ thuật, 2001.
_ Các tập tranh dân gian Việt Nam, các bài báo và nghiên cứu
viết về các tác phẩm, về dân gian Việt Nam.
2. Đồ dùng dạy học:
a) Giáo viên.
_ Hình minh hoạ ở ĐDDH MT 6 ( Phần tranh dân gian)
_ Tranh dân gian Đông Hồ.
_ Tập tranh dân gian ( NXB Văn hoá thông tin, 1996)
_ Sưu tầm trên báo chí các hình vẽ minh hoạ các bức tranh dân
gian.
b) Học sinh.
Sưu tầm tranh, ảnh về tranh dân gian ( ở báo chí, sách vở . . .)
3.Phương pháp dạy – học:
-Phương pháp thuyết trình, vấn đáp kết hợp với minh hoạ và
một một số phương pháp khác.
III. TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
1.Tổ chức: ổn định lớp

2.Kiểm tra:- Chấm và nhận xét cho điểm một số bài trang trí
hình vuông.
- kiểm tra đồ dùng học tập.
3.Nội dung bài mới:

HOẠT ĐỘNG I: Tìm hiểu về tranh dân gian.
TG

Hđ của giáo viên Hđ của học
sinh
Nội dung
10’

- Em biết gì về tranh
dân gian.
- Nằm trong dòng
nghệ thuật cổ VN
tranh dân gian có từ
lâu đời, truyền từ đời
này qua đời khác và
cứ mỗi dịp xuân về,
tết đến lại được bầy
bán cho mọi người
dân treo trong dịp tết.
Vì thế, tranh dân gian
còn gọi là “ tranh tết”

- Tranh dân gian do
một tập thể nghệ
nhân …

- HS nghe
giảng và trả
lời câu hỏi
theo cách hiểu
biết của mình
- HS xem
tranh .
- HS làm
phiếu học tập.
- Tranh dân
gian con có
tên gọi là gì?
được làm vào
thời gian nào
trong năm
cảm nhận của
I) Tìm hiểu về
tranh dân gian:
- GV treo tranh
dân gian cho HS
quan sát.
- GV cho HS xem
tranh dân gian ở
các đề tài khác
nhau.
- Tranh dân gian
do một tập thể
nghệ nhân …
- Tranh dân gian
có tranh tết tranh

thờ
- Tranh dân gian
- Tranh dân gian có
tranh tết tranh thờ
- Tranh dân gian
được làm ở nhiều nơi
và mang phong cách
tưng vùng: VD tranh
Đông Hồ (BNinh)
tranh hàng Trống
(HàNội) tranh Kim
Hoàng ( HàTây) tranh
Sình (Huế).
- Tranh dân gian được
in bằng ván gỗ hoặc
kết hợp giữa nét khắc
gỗ và tô mầu bằng
tay. Màu sắc tươi ấm,
nét đôn hậu, hồn
nhiên, được quần
người dân
ntn?
- Tranh dân
gian có những
loại tranh
nào? những
nơi nào làm
tranh dân
gian.
- Tranh dân

gian được làm
ntn? Màu sắc,
đường nét …
được làm ở nhiều
nơi và mang
phong cách tưng
vùng: VD tranh
Đông H
ồ (BNinh)
tranh hàng Trống
(HNội) tranh Kim
Hoàng ( HTây)
tranh Sình (Huế).
- Tranh dân gian
được in bằng ván
gỗ hoặc kết hợp
giữa nét khắc gỗ
và tô màu bằng
tay. Màu sắc tươi
ấm, nét đôn hậu,
hồn nhiên, được
quần chúng yêu
chúng yêu thích.


thích.


HOẠT ĐỘNG II: Kỹ thuật làm tranh khắc gỗ dân gian Việt
Nam.

10’

Tranh Gà mái có bao
nhiêu màu? Các mảng
màu được ngăn cách
ntn?.
Tranh Ngũ hổ đươc
vẽ bằng những màu
nào.
Hai bức tranh trên có
điểm gì giống nhau,
điểm gì khác nhau.
Bức tranh Gà Mái và
Ngũ Hổ đều là tranh
- HS quan
sát tranh và
trả lời câu
hỏi.
- HS làm
phiếu học
tập.
- HS kết
luận .
Để có một
bức tranh ra
đời các
II: Kỹ thuật làm
tranh khắc gỗ dân
gian Việt Nam.
GV treo tranh Gà

mái và Ngũ Hổ
Bức tranh Gà Mái
và Ngũ Hổ đều là
tranh khắc gỗ dân
gian.
*Bức tranh Gà Mái
tất cả các màu đều
đươc in bằng các
khắc gỗ dân gian.
Bức tranh Gà Mái tất
cả các màu đều đươc
in bằng các bản gỗ
khác nhau ( mỗi màu
một bản ). Sau đó in
nét viền hình bằng
màu đen.
Bức tranh Ngũ Hổ
chỉ có một bản khắc,
nét màu đen còn các
màu đều được tô bằng
bút lông.
Bức tranh Gà mái
thuộc dòng tranh
Đông Hồ còn tranh
Ngũ Hổ thuôc dòng
tranh Hàng Trống.
nghệ nhân
phải thực
hiện những
công đoạn

khác nhau
từ khắc hình
trên ván gỗ,
in và tô màu
từng bước
một theo
một quy
trình rất
công phu.
bản gỗ khác nhau (
mỗi màu một bản ).
Sau đó in nét viền
hình bằng màu đen.
* Bức tranh Ngũ Hổ
chỉ có một bản
khắc, nét màu đen
còn các màu đều
được tô bằng bút
lông.
*Bức tranh Gà mái
thuộc dòng tranh
Đông Hồ còn tranh
Ngũ Hổ thuôc dòng
tranh Hàng Trống.
Các màu của tranh
Gà mái rõ ràng nét
viền đen to thô tròn
Các màu của tranh Gà
mái rõ ràng nét viền
đen to thô tròn lẳn và

rất rõ ràng, đậm nền,
màu tươi mà không bị
dợ.
Các mầu của tranh
Ngũ Hổ tô bằng tay
nên có những chỗ
được vờn chồng lên
nhau tạo cho tranh
mềm mại hơn, tươi
sáng hơn mà không
chói, nét viền đen của
tranh Ngũ Hổ
mảnh,trau chuốt và
nhiều chỗ lẫn cùng
với màu.
lẳn và rất rõ ràng,
đậm nền, màu tươi
mà không bị dợ.
Các mầu của tranh
Ngũ Hổ tô bằng tay
nên có những chỗ
được vờn chồng lên
nhau tạo cho tranh
mềm mại hơn, tươi
sáng hơn mà không
chói, nét viền đen
của tranh Ngũ Hổ
mảnh,trau chuốt và
nhiều chỗ lẫn cùng
với màu.

HOẠT ĐỘNG III: Đề tài tranh dân gian.
10’

- GV hướng dẫn HS
xem tranh trong
sgk:
? Các tranh trong sgk
vẽ những nội dung gì.
? Tranh của những đề
tài này là gì.
- Tranh khắc gỗ dân
gian phục vụ cho
quảng đại quần
chúng nêu đề cập
tới nhiều đề tài
khác nhau và gần
gũi với đời sống
của người lao động.

1- Tranh chúc tụng
tranh về những
HS xem tranh
trả lời câu hỏi
theo phiếu học
tập.
* Gà “ Đại
cát”, vinh hoa
, phú quý,
phúc lộc thọ,

tư tôn vạn đại.
*Đánh vật ,
hứng dừa múa
rồng, bịt
mắt…
*Đi bừa, lợn
nái, gà mái…
*Hai Bà
Trưng, Bà
III: Đề tài tranh
dân gian.
GV treo tranh
dân gian có các
đề tài khác nhau
phù hơp với nội
dung bài học.
*Tranh chúc tụng
tranh về những
ước mơ một cuộc
sống ấm no ,
hạnh phúc và
chúc mọi điều tốt
lành.
*Tranh sinh hoạt
vui chơi.
*Tranh về lao
ước mơ một cuộc
sống ấm no , hạnh
phúc và chúc mọi
điều tốt lành.

2- Tranh sinh hoạt
vui chơi.
3- Tranh về lao động
sản xuất.
4- Tranh về đề tài
lịch sử : Bà Triệu
…
5- Tranh vẽ theo tích
chuuyện.
6- Tranh vẽ mang
tính phê phán thói
hư tật xấu trong
xã hội.
7- Tranh ca ngợi
Triệu…
*Thạch Sanh,
Thánh
Gióng…
*Đánh ghen,
Đám cưới
chuột, thầy đồ
cóc.
*Tứ quý, lý
ngư, ngũ hổ…

động sản xuất.
*Tranh về đề tài
lịch sử : Bà Triệu
…
*Tranh vẽ theo

tích chuuyện.
*Tranh vẽ mang
tính phê phán
thói hư tật xấu
trong xã hội.
Tranh ca ngợi
cảnh đẹp của tien
nhiên đất nước và
phục vụ tôn giáo
đền chùa…
cảnh đẹp của tien
nhiên đất nước và
phục vụ tôn giáo
đền chùa…
HOẠT ĐỘNG IV: Giá trị nghệ thuật tranh dân gian.
5’

GV kết luận:
* Tranh dân gian Việt Nam
đã được da số nhân dân yêu
thích, và một bộ phận của nền
văn hoá dân tộc vã của nhân
loại.
* Về giá trị nghệ thuật.
- Tranh dân gian đã chứng tỏ
sự thống nhất, hoàn chỉnh
trong nếp nghĩ và lao động có
truyền thống của một dân
tộc…
HS nghe

giảng
quan sát
và trả lời
câu hỏi
theo
phiếu học
tập.
? Tranh
dân gian
được
quảng đai
IV: Giá trị nghệ thuật tranh
dân gian.
GV kết luận:
* Tranh dân gian Việt Nam
đã được da số nhân dân
yêu thích, và một bộ phận
của nền văn hoá dân tộc vã
của nhân loại.
* Về giá trị nghệ thuật.
- Tranh dân gian đã chứng
tỏ sự thống nhất, hoàn
chỉnh trong nếp nghĩ và lao
- Dù phản ánh đề tài nào,
tranh dân gian cũng hết sức
hồn nhiên, trực cảm tạo ra
được cái đẹp hài hồa giữa ý tứ
và bố cục, nét vẽ và màu
sắc…
- Hình tượng trong tranh có

sức khái quát cao, hình trong
tranh vừa hư vừa thựckhiến
người xem nhìn thuận mắt,
nghĩ thuận tình và ngắm
không chán.
- Bố cục tranh theo lối ước lệ,
thuận mắt vì thế nhiều bố cục
phong phú hấp dẫn. Chữ và
thơ trên tranh giúp cho bố
cục thêm ổn định minh hoạ
thêm cho chủ đề tranh.
quần
chúng
cảm nhận
ntn?
? Giá trị
nghệ
thuật
tranh dân
gian.
động có truyền thống của
một dân tộc…
- Dù phản ánh đề tài nào,
tranh dân gian cũng hết sức
hồn nhiên, trực cảm tạo ra
được cái đẹp hài hồa giữa ý
tứ và bố cục, nét vẽ và màu
sắc…
- Hình tượng trong tranh có
sức khái quát cao, hình

trong tranh vừa hư vừa
thựckhiến người xem nhìn
thuận mắt, nghĩ thuận tình
và ngắm không chán.
- Bố cục tranh theo lối ước
lệ, thuận mắt vì thế nhiều
bố cục phong phú hấp dẫn.
Chữ và thơ trên tranh giúp
- Các nghệ nhân dân gian đã
biết khai thác nguyên liệu,
hoạ phẩm để tìm kiếm tronng
thiên nhiên ( như hoa hoè, cây
chàm, than rơm).
cho bố cục thêm ổn định
minh hoạ thêm cho chủ đề
tranh.
- Các nghệ nhân dân gian
đã biết khai thác nguyên
liệu, hoạ phẩm để tìm kiếm
tronng thiên nhiên ( như
hoa hoè, cây chàm, than
rơm).
HOẠT ĐỘNG V: Kết quả học tập.
GV nêu câu hỏi
? Xuất xứ của tranh dân gian.
? Kỹ thuật làm tranh khắc gỗ dân gian .
? Đề tài trong tranh dân gian.
? Giá trị nghệ thuật của tran dân gian.
- GV tóm tắt một vài ý chính tiêu biểu.
dặn dò:

- Sưu tầm thêm tranh dân gian Việt Nam.
- HS tóm tắt bài theo câu hỏi.