Báo cáo khoa học: "Bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ sư phạm cho giảng viên trẻ ở đại học giao thông vận tải hiện nay" pptx

Bồi dỡng kỹ năng nghiệp vụ s phạm
cho giảng viên trẻ ở đại học giao thông vận tải hiện nay

ThS. Nguyễn sỹ trung
Bộ môn Chủ nghĩa xã hội khoa học
Khoa Mác Lênin, t tởng Hồ Chí Minh
Trờng Đại học GTVT

Tóm tắt: ở trờng Đại học Giao thông Vận tải đội ngũ cán bộ giảng viên trẻ chiếm tỷ lệ
không nhỏ. Vì vậy, song song với việc nâng cao nhận thức chính trị, đạo đức, lối sống v trình
độ chuyên môn, thì việc bồi dỡng các kỹ năng nghiệp vụ s phạm cho giảng viên trẻ cần phải
đợc coi l chìa khoá của quá trình nâng cao chất lợng giảng dạy ở trờng Đại học Giao thông
Vận tải hiện nay.
Bi viết ny, bớc đầu đề xuất một số giải pháp có tính tham khảo về việc bồi dỡng các kỹ
năng nghiệp vụ s phạm cho giảng viên trẻ ở Trờng Đại học Giao thông Vận tải hiện nay.
Summary: The number of young lecturers at the UTC accounts for a high percentage in
the teaching staff. In parallel with improving their political awareness, morality, healthy lifestyles
and qualification, improvement of their teaching skills should be considered as an important key
in promoting the teaching quality at the UTC.
Therefore, this article proposes some measures for reference on provision of teaching
skills to young lecturers at the UTC.

KT-ML
i. đặt vấn đề
Sự nghiệp xây dựng và phát triển của
trờng ĐHGTVT luôn gắn liền với quá trình
tuyển chọn, bổ sung lực lợng giảng viên trẻ.
Những năm qua cùng với quá trình tuyển dụng
nhà trờng cũng không ngừng chăm lo, bồi
dỡng mọi mặt đối với đội ngũ cán bộ giảng

viên trẻ về chính trị, t tởng, đạo đức, chuyên
môn nghiệp vụ Nhiều giảng viên trẻ bằng sự
nỗ lực của chính bản thân mình, cùng với sự
giúp đỡ, tạo điều kiện của nhà trờng, đồng
nghiệp đã trởng thành và khẳng định đợc vị
trí trong nghề nghiệp. Nhng bên cạnh đó vẫn
còn một bộ phận giảng viên trẻ cha đáp ứng
đợc yêu cầu của ngời giảng viên đại học,
đặc biệt là kỹ năng nghiệp vụ thực hành s
phạm. Thực tế đó phần nào đã làm hạn chế
đến chất lợng đào tạo của nhà trờng và uy
tín của đội ngũ giảng viên. Đứng trớc thực
tiễn sự nghiệp xây dựng và phát triển trờng
ĐHGTVT trong giai đoạn mới, đòi hỏi phải tiến
hành bồi dỡng và nâng cao các kỹ năng
nghiệp vụ s phạm cho đội ngũ giảng viên trẻ
để giúp họ đáp ứng đợc yêu cầu của ngời
giảng viên đại học chuyên nghiệp.
ii. nội dung
Nguồn giảng viên trẻ đợc tuyển hàng
năm về trờng ĐHGTVT bao gồm: những sinh
viên tốt nghiệp loại khá, giỏi ở các chuyên
ngành do trờng đào tạo đợc giữ lại, số còn
lại chủ yếu từ ĐHSP Hà Nội, PVBCTT, ĐHQG
Hà Nội, ĐHBK, ĐHKTQD Để trở thành giảng
viên của trờng, yêu cầu bắt buộc đối với các
thí sinh dự tuyển là kiểm tra hồ sơ, lý lịch và
vòng sát hạch bằng thi vấn đáp, hình thức thi

là các thí sinh soạn bài giảng sau đó giảng thử

và trả lời một số câu hỏi của Hội đồng tuyển
công chức. Trong số các thí sinh dự tuyển làm
giảng viên hàng năm của trờng ĐHGTVT thì
chỉ có các thí sinh học ĐHSP Hà Nội và
PVBCTT là đợc rèn luyện các kỹ năng
nghiệp vụ s phạm một cách hệ thống, bài
bản. Còn các thí sinh đến từ các trờng đại
học khác không đợc trang bị các kỹ năng
nghiệp vụ s phạm.
Sau khi đợc tuyển dụng, giảng viên trẻ
đợc nhà trờng dành cho sự quan tâm đặc
biệt trong việc bồi dỡng chuyên môn và các
kỹ năng nghiệp vụ s phạm. Nhà trờng đã
tạo điều kiện để giảng viên trẻ học tập các
chơng trình sau đại học, các lớp bồi dỡng
chuyên môn, các lớp học ngoại ngữ , tin học,
quản lý Hằng năm, nhà trờng phối hợp với
trờng Cán bộ quản lý giáo dục và đào tạo mở
lớp bồi dỡng về giáo dục học đại học cho
giảng viên trẻ và có cấp chứng chỉ. Bên cạnh
đó, giảng viên trẻ phải trải qua thời gian trợ
giảng một năm, họ phải dự giờ giảng của các
giảng viên có thâm niên công tác lâu năm,
giàu kinh nghiệm trong giảng dạy đại học
Toàn bộ quy trình trên đã trở thành nề nếp từ
nhiều năm nay của trờng ĐHGTVT. Mặc dù
nhà trờng và các khoa, các bộ môn cùng
giảng viên trẻ đã có nhiều cố gắng nh vậy,
song vẫn còn tồn tại những bất cập và hạn
chế trong việc nâng cao kỹ năng nghiệp vụ s

phạm giảng viên trẻ ở trờng ĐHGTVT hiện
nay. Trong khi giải quyết vấn đề này chủ yếu
vẫn dựa vào kinh nghiệm là chính chứ cha
tiến hành một cách khoa học, toàn diện, đồng
bộ và mang tính chiến lợc lâu dài.
Đa số giảng viên trẻ đợc tuyển dụng
những năm qua có lập trờng chính trị vững
vàng, đạo đức tốt, kiến thức chuyên môn chắc
và có lòng nhiệt tình với nghề nghiệp Nhng
các kỹ năng nghiệp vụ s phạm còn nhiều
hạn chế, thậm chí có một bộ phận rất yếu.
Tình trạng phổ biến ở giảng viên trẻ là cha
làm chủ và kiểm soát đợc toàn bộ quá trình
giảng dạy. Còn lúng túng, bị động trớc các
tình huống s phạm có vấn đề, xử lý những
tình huống này thờng mang tính tự phát chứ
không dựa vào các nguyên tắc của khoa học
giáo dục. Vì vậy, đã làm giảm chất l
ợng và
hiệu quả giảng dạy hoặc có khi còn gây ra
hậu quả đáng tiếc. Trong tình hình hiện nay,
khi tiếp cận với những phơng pháp giáo dục
tiên tiến, có sự trợ giúp của các phơng tiện kỹ
thuật hiện đại, nhiều giảng viên trẻ do cha
chuẩn bị đầy đủ các kỹ năng nghiệp vụ s
phạm cần thiết nên không thể đáp ứng đợc
các yêu cầu mới đặt ra và đã bị tụt hậu khá xa.
Có nhiều nguyên nhân của tình trạng trên
nh: ở nhiều ngời vẫn còn quan niệm cha
đúng đắn khi cho rằng chỉ cần có có kiến thức

chuyên môn giỏi là có thể trở thành giảng viên
đại học. Vì thế, khi tuyển dụng giảng viên trẻ,
các khoa và các bộ môn chuyên môn đã cha
chú ý đúng mức về tầm quan trọng của kỹ
năng nghiệp vụ s phạm đối với quá trình tác
nghiệp của giảng viên trẻ trong tơng lai. Các
lớp giáo dục học đại học dành cho giảng viên
trẻ vẫn còn nặng về hình thức, thậm chí là qua
loa, chiếu lệ. Học để lấy bằng cấp, chứng chỉ
để đủ điều kiện làm giảng viên đợc xem là
mục tiêu của nhiều giảng viên trẻ và của cả
phía cơ sở mở lớp. Vì vậy, những kiến thức
thực hành nghiệp vụ s phạm mà giảng viên
trẻ thu lợm đợc là không đáng kể. Hơn nữa,
những kiến thức thuộc về kỹ năng nghiệp vụ
s phạm mà giảng viên của trờng Cán bộ
quản lý giáo dục và đào tạo trình bày không
mang tính thực tiễn cao, phần lớn là bàn về xu
thế phát triển của nền giáo dục đại học hiện
đại, của các nền giáo dục tiên tiến trên thế
giới, trong khi giảng viên trẻ lại cần những kỹ
năng nghiệp vụ thực hành s phạm cụ thể.
Cùng với đó là việc kiểm tra, giám sát toàn bộ
các quy trình bồi dỡng giảng viên trẻ của
trờng ĐHGTVT còn nhiều lỏng lẻo. Có thể
thấy trong thời gian mở lớp giáo dục học đại
học tại trờng, mỗi buổi chỉ có rất ít giảng viên
trẻ đến học. Do thi thì bằng phơng pháp trắc
nghiệm nên các học viên có thể chép đợc
bài của nhau và vẫn đợc công nhập kết quả.

KT-ML
Quá trình rèn luyện và cọ sát thực tế
trong thời gian trợ giảng của giảng viên trẻ rất
quan trọng, đây là môi trờng tốt để giảng
viên trẻ tích lũy kinh nghiệm phục vụ cho quá
trình giảng dạy trong tơng lai. Nhng tình
hình cũng không mấy khả quan, giảng viên có

ý thức thì đi dự giảng của giảng viên giàu kinh
nghiệm, ngời không có ý thức thì coi đó là
chuyện biết rồi không cần thiết
Để khắc phục những hạn chế trên, đồng
thời góp phần nâng cao kỹ năng nghiệp vụ s
phạm cho giảng viên trẻ ở trờng ĐHGTVT
trong giai đoạn hiện nay, cần thực hiện những
giải pháp đồng bộ sau đây:
1. Nhà trờng cần rà soát, xây dựng và
ban hành một quy chế mới hợp lý, khoa học,
thống nhất về tuyển dụng, đào tạo, bồi dỡng
giảng viên trẻ. Toàn bộ quy trình đào tạo, bồi
dỡng kỹ năng nghiệp vụ s phạm cho giảng
viên trẻ nên cụ thể hoá và chi tiết hoá nhằm
tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên trẻ trong
khi thực hiện.
2. Cần đặc biệt chú ý đào tạo, bồi dỡng
thờng xuyên, liên tục cho giảng viên trẻ khoa
học về giáo dục học đại học; khoa học về tâm
lý giáo dục; lý luận dạy học đại học và giáo
học pháp chuyên ngành Đặc biệt là trang bị
các kỹ năng tác nghiệp s phạm, các phơng

pháp giải quyết tình huống s phạm nhạy
cảm Gắn bó chặt chẽ giữa trang bị lý luận
s phạm với quá trình thực hành của giảng
viên trẻ, tránh tình trạng lý luận xa rời thực tiễn
và ngợc lại. Trong thời gian trợ giảng của
giảng viên trẻ phải có sự kiểm tra giám sát
đánh giá kết quả chính xác, khách quan. Cần
có sự giúp đỡ, kèm cặp của giảng viên giàu
kinh nghiệm với giảng viên trẻ.
KT-ML
3. Trong quá trình tổ chức các lớp đào
tạo bồi dỡng nghiệp vụ s phạm cho giảng
viên trẻ ở trờng ĐHGTVT cần mời các giáo
s, tiến sĩ, giảng viên giàu kinh nghiệm kỹ
năng nghiệp vụ s phạm của các trờng đại
học, các trung tâm giáo dục s phạm chuyên
nghiệp nh: ĐHSP Hà Nội; Trờng Cán bộ
quản lý giáo dục và đào tạo; Trung tâm
phơng pháp Học viện CTQG Hồ Chí Minh;
Viện Tâm lý học; Phân viện BCTT đến đào
tạo, bồi dỡng, trao đổi những kinh nghiệm và
nghiệp vụ s phạm cho giảng viên trẻ của
trờng ĐHGTVT.
4. Thờng xuyên tổ chức hội thảo chuyên
đề về trang bị kỹ năng nghiệp vụ s phạm để
giảng viên trẻ đợc bộc lộ mong muốn và ý
tởng của bản thân, từ đó đề ra giải pháp sát với
thực tế giảng dạy của trờng ĐHGTVT Hà Nội.
5. Quy trình bồi dỡng kỹ năng nghiệp vụ
s phạm cho giảng viên trẻ cũng cần đợc đổi

mới cả về nội dung và hình thức. Gắn toàn bộ
quy trình tuyển dụng với việc kiểm tra, đánh
giá kết quả rèn luyện t tởng chính trị, đạo
đức, tác phong, chuyên môn, kỹ năng nghiệp
vụ s phạm của giảng viên trẻ trong suốt quá
trình trợ giảng, nhằm nâng cao ý thức trách
nhiệm, lòng nhiệt tình nghề nghiệp và khả năng
tác nghiệp của giảng viên trẻ. Việc kiểm tra,
đánh giá kết quả rèn luyện đối với giảng viên trẻ
là rất quan trọng, vì vậy tránh làm qua loa, đại
khái mà cần phải chính xác và khách quan.
6. Cần đầu t xây dựng một trung tâm
dành riêng cho việc thực hành kỹ năng nghiệp
vụ s phạm cho giảng viên trẻ, với trang thiết
bị giáo dục đại học phù hợp theo hớng tiếp
cận với giáo dục đại học hiện đại, nhằm tạo
điều kiện cho giảng viên trẻ có môi trờng
thuận lợi để thể hiện khả năng của mình, từ đó
giải phóng tiềm năng sáng tạo trong nghề
nghiệp của họ.
iii. Kết luận
Tiếp bớc truyền thống giảng dạy tốt của
các thế hệ giảng viên trờng ĐHGTVT 60
năm qua, ngày nay đội ngũ giảng viên trẻ
đang có nhiều nỗ lực trong rèn luyện t tởng
chính trị, đạo đức, lối sống, chuyên môn và kỹ
năng nghiệp vụ s phạm để xứng đáng là lực
lợng kế cận hùng hậu, đáp ứng yêu cầu sự
nghiệp xây dựng, phát triển trờng ĐHGTVT
trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện

đại hóa đất nớc theo định hớng xã hội chủ
nghĩa.
Tài liệu tham khảo
[1]. Tạp chí Báo chí và Tuyên truyền, số 3, 2005.
[2]. Kỷ yếu hội thảo: Cán bộ giảng viên trẻ với sự
nghiệp xây dựng và phát trển trờng Đại học Giao
thông vận tải. Hà Nội, tháng 7/2002.
[3]. Tài liệu: Hội nghị cán bộ công chức trờng Đại
học Giao thông vận tải. Hà Nội, tháng 10/2002