Giáo án Hóa học lớp 9 : Tên bài dạy : CACBON (C = 12) ppt

CACBON (C = 12)
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức :
- HS biết được đơn chất Cacbon có 3 dạng thù hình chính, dạng
hoạt động hoá học nhất
là cacbon vô định hình.
- Tính chất hoá học của Cacbon: C có một số tính chất hoá học của
phi kim, tính chất hoá học đặc biệt của C là tính chất khử ở nhiệt
độ cao.
- Một số ứng dụng tương ứng với tính chất vật lý và tính chất hoá
học của Cacbon
2. Kĩ năng :
-Biết suy luận từ t/c của PK nói chung, dự đoán t/c hoá học của C.
Biết n/cứu TN để rút ra t/c hấp thụ của than gỗ, t/c đặc biệt của C
là tính khử.
3. Thái độ :
- HS có ý thức bảo vệ thiên nhiên
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh :
1. Giáo viên :
-Hoá chất: Nước có màu, than gỗ tán nhỏ, bông thấm nước
-Dụng cụ: Cốc, ống nghiệm, giá ống nghiệm,ống hình trụ, nút có
ống vuốt, kẹp, nút cao su có ống dẫn luồn qua, đèn cồn, diêm
2. Học sinh :
- Ôn tập tính chất hoá học của phi kim.
III. Tiến trình bài dạy :
1. Kiểm tra bài cũ : (4p)
Nêu cách điều chế clo trong PTN? Viết PTHH?(10đ)
TL:
- Nguyên liệu: Dung dịch HCl đậm đặc, MnO
2
, (KMnO

4
)
- Phương pháp: Đun nóng nhẹ hổn hợp dung dịch HCl và MnO
2
.
PTPƯ: t
o

HCl
(đ đ)
+ MnO
2
 MnCl
2
+ Cl
2
+ 2H
2
O.
* Đặt vấn đề vào bài mới : (1p) Ở bài trước chúng ta đã n/cứu
t/c của PK có rất nhiều ứng dụng là Clo. Hôm nay chúng ta tiếp
tục n/cứu xem C có những t/c gì đặc biệt? C có những ứng dụng gì
trong đời sống và sản xuất? Bài mới
2. Bài mới :
Hoạt động của giáo viên và
học sinh
Nội dung bài học
GV

?
HS


GV

?

HS



Gợi ý HS nhớ lại, bài oxi ta đã
biết oxi có 2 dạng thù hình là
O
2
và O
3
, đây là những đơn
chất
Dạng thù hình là gì ?


Cho HS q/sát hình vẽ SGK.
C có những dạng thù hình nào?
Nêu tính chất vật lí của từng
dạng thù hình?
Các bon có 3 dạng thù hình
I. Các dạng thù hình của

Cacbon: (10p)
1.Dạng thù hình la gì?


Dạng thù hình là những đơn chất
của cùng một nguyên tố
2. Các bon có những dạng thù
hình nào


- C có 3 dạng thù hình:
GV



GV


?

HS

?


GV

GV

chính: kim cương, than chì, các
bon vô định hình

Trong bài học này chúng ta chỉ
xét tính chất của cacbon vô
định hình

Cho HS làm TN: Mực chảy
qua lớp bột than gỗ - phía dưới
đặt 1 cốc thuỷ tinh.
TN trên ta thấy trong cốc có
hiện tượng gì?

Vì sao lại như vậy?


Thông báo qua nhiều TN khác
+ Kim cương: Cứng, trong suốt,
k
0
dẫn điện.
+ Than chì: Mềm, dẫn điện.
+ C vô định hình: Xốp không dẫn
điện.
II. Tính chất của Cacbon: (20p)
1. Tính chất hấp phụ:
+ TN: (SGK)

+ Hiện tượng: Dung dịch thu
được trong cốc thuỷ tinh không
màu.
+ Nhận xét: Than gỗ có tính chất
hấp phụ chất màu tan trong dung
dịch.



?

HS


GV






?

HS


HS

người ta đã rút ra tính chất hấp
phụ của than gỗ.



Giới thiệu thêm về than hoạt
tính. Than gỗ, than xương mới
điều chế có tính hấp phụ cao 
Than hoạt tính.
Cacbon là 1 phi kim. Cacbon
có những tính chất hóa học gì
?
Thảo luận, trả lời về tính chất
hóa học chung của phi kim
Cacbon là 1 phi kim hoạt động
hóa học yếu. Điều kiện xảy ra
phản ứng của các bon với hiđro

+ Kết luận: Than gỗ có khả năng
giử trên bề mặt các chất khí, chất
hơi, chất tan trong dung dịch 
tính chất hấp phụ.



2 Tính chất hóa học của cacbon.

GV




GV


HS











và kim loại rất khó khăn. Ta
xét một số tính chất hóa học có
nhiều ứng dụng trong thực tế
của cacbon.
Trong thực tế khi đốt củi, than

ta thấy có hiện tượng gì?
Thực hiện TN đốt cháy cacbon
trong oxi (hình 3.8, SGK)
Quan sát, viết phương trình hóa
học.
Phản ứng này tỏa ra nhiều
nhiệt, cacbon có nhiều ứng
dụng. Ngoài ra cacbon còn có
tính chất hóa học gì khác ?
Thực hiện phản ứng CuO + C
(hình 3.9. SGK).
Quan sát hiện tượng xảy ra:
a. Cacbon tác dụng với ôxi:


- C cháy trong ôxi 
Cacbonđiôxit + Q.
t
o

PTPƯ: C + O
2
 CO
2
+ Q




b. Cacbon tác dụng với ôxit kim

loại:
+ TN: (SGK)


+ Hiện tượng: Màu đen dần
GV








GV

?


HS





nước vôi trong vẩn đục, màu
của hỗn hợp CuO + C (chuyển
dần sang màu đỏ, khác màu
hỗn hợp trước khi nung). Giải
thích hiện tượng xảy ra.

- Màu hỗn hợp sau khi nung
chuyển từ đen thành đỏ vì đã
có Cu được tạo thành.
- Dung dịch nước vôi bị vẩn
đục vì có CO
2
được tạo thành.
- Viết phương trình hoá học.
Chú ý :  Cacbon chỉ tác dụng
với một số oxit kim loại hoạt
động trung bình, không tác
dụng với oxit của kim loại
mạnh như : Al
2
O
3
, MgO,
Na
2
O
chuyển sang màu đỏ, nước vôi
trong vẫn đục.
t
o

PTPƯ: 2CuO + C  2Cu +
CO
2
.
* Ngoài ra ở nhiệt độ cao C còn
khử được với một số ôxit kim loại
khác: PbO, ZnO




 Phản ứng của cacbon với oxi,
với oxit kim loại là loại phản
ứng oxi hoá  khử. Cacbon là
chất khử, oxi và oxit kim loại
là chất oxi hoá.
Cho HS đọc thông tin SGK
Từ những tính chất vật lí, t/c
hoá học của C hãy cho biết C
có những ứng dụng gì?
Thảo luận, trả lời những ý:
- Phản ứng cháy, toả nhiệt: ứng
dụng các bon làm nhiên liệu
- Các bon khử oxit kim loại
giải phóng kim loại - ứng dụng
trong luyện kim (điều chế kim
loại: luyện gang ).
- Kim cương quý, cứng: làm đồ

III. Ứng dụng của Cacbon: (5p)



- Than chì: Làm điện cực, chất
bôi trơn, ruột bút chì.
- Kim cương: Làm đồ trang sức,
mủi khoan, dao cắt kính.
- C vô định hình: Than hoạt tính
làm chất khử màu, mùi, phòng
độc; Nhiên liệu, chất khử các ôxit
kim loại.
trang sức, mũi khoan
- Than hoạt tính: mặt nạ phòng
độc, khử mùi, màu
3. Củng cố, luyện tập : (4p)
- Làm bài tập 3,4 SGK
BT 3. A là CuO, B là C (cacbon), C là khí CO
2
, D là dung dịch
Ca(OH)
2
.
BT 4. Vì lượng oxi bị giảm đi do đốt cháy than, củi, sản phẩm phụ
là khí CO
2
, khí CO, SO
2
gây

độc cho con người, gây mưa axit và
nhiệt lượng toả ra từ các lò này lớn. Biện pháp chống ô nhiễm môi
trường tốt nhất là nên xây lò ở nơi xa dân cư, ở nơi thoáng gió.
Đồng thời tăng cường trồng cây xanh để giúp hấp thụ khí CO
2
tạo
thành và giải phóng khí oxi.
4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : (1p)
- Về nhà học bài cũ. Làm các bài tập 5 (SGK).
- Xem trước bài mới “Các ôxit của Cacbon”.