Tiểu luận môn nghệ thuật lãnh đạo chủ đề NHIỆM VỤ CHÍNH CỦA LÃNH ĐẠO

50
Harvard Business Review
December 2013



The Big
Idea

H
BR
.
OR
G

51
Harvard Business Review
December 2013





Le
ader





Daniel Goleman,

a codirector
of the
Consortium
for
Research on
Emotional
Intelligence
in
Organizations
at
Rutgers University, is
the
author
of
Focus: The Hidden Driver
of
Ex
cellence
(HarperCollins,
2013).

The
Focused








H
o
w
effective executives direct
t
heir
own - and
their organizations’ -
attention
by Daniel

Goleman











The Big
Idea
The
F
ocu
sed

Leade
r

52
Harvard Business Review
December 2013

NHIM V CHNH CA LNH
ĐO L ĐNH HƯNG S CH 
Đ lm đưc điu đ, ngưi lnh đo phi hc cch tp trung s
ch . Khi ni v tp trung, chng ta đu cho rng đ l vic ngh
v mt th trong khi l đi nhng vic khc. Nhưng nhiu nghiên
cu gn đây v b no cho thy chng ta tp trung bng nhiu
cch, cho nhng mc đch khc nhau, da trên nhng cong đưng
thn kinh khc nhau - mt vi trong chng thng nht vi nhau,
mt s khc đi lp nhau.

Vic nhm cc cch tp trung vo 3 mng ln -
tp trung vo bn thân, tp trung vo ngưi khc,
v tp trung vo th gii rng ln hơn - lm sng t
v thc t ca rt nhiu k năng lnh đo cơ bn.
Tp trung vo bên trong v tp trung c tnh xây
dng vo ngưi khc sẽ gip cc nh lnh đo nuôi
dưỡng cc yu t ca tr tu cm xc. Mt s hiu
bit đy đ hơn v cch h tp trung vo th gii
rng ln hơn c th ci thin kh năng lp chin

lưc, đổi mi, v qun l tổ chc.

Mỗi nh lnh đo cn phi nuôi dưỡng b ba
nhn thc ny, bng s phong ph v cân bng hp
l, bởi vì mt tht bi trong tp trung bên trong
khin bn mt phương hưng, mt tht bi trong tp
trung vo ngưi khc lm bn mt nhn thc, v tht
bi trong tp trung bên ngoi c th khin bn nhn
thc không đy đ


Tp trung vo bn thân
Tr tu cm xc bt đu bng s t nhn thc -
gi liên lc vi ting ni bên trong bn. Nhng
nh lnh đo ch  đn ting ni bên trong c th

c nhiu cơ sở đ ra quyt đnh tt hơn v kt ni
vi con ngưi tht ca bn. Điu đ đi hi gì?
Nhìn vo cch con ngưi tp trung bên trong sẽ
gip c th ha khi nim tru tưng ny.
T nhn thc .
Nghe ting ni bên trong ca
bn chnh l ch  k lưỡng cc tn hiu sinh l bên
trong. Nhng tn hiu không nhìn thy ny đưc
theo di bi v no thy đo, sâu bên dưi thy trn
ca no. S ch  đn bt kì b phn cơ th no sẽ
tăng cưng đ nhy ca v no thy đo đn b
phn đ. Điu khin nhp tim v v no thy đo
kch hot thêm nơ-ron cho h thng đin thn kinh.
Thc t, kh năng cm nhn nhp tim đưc dng đ

đnh gi s t nhn thc.
Linh cm l nhng thông đip t v no thy
đo v hch hnh nhân, ci m nh thn kinh hc
Antonio Damasio, thuc trưng Đi hc Southern
California, gi l nhng somatic marker. Nhng
thông đip ny l nhng cm nhn “c v” đng
hoc sai v s vt. Nhng somatic marker đơn gin
ha vic ra quyt đnh bng cch hưng s ch 
ca ta đn phương n tt hơn.
HBR
.ORG

53
Harvard Business Review
December 2013







Tm tt  tưng


Vn đ
Nhim v chnh ca lnh đo l
đnh hưng s ch 
.
Đ lm điu

đ, cc nh lnh đo phi hc cch
tp trung ch .


Tranh lun
Khi ni v “tp trung”, chng ta đu
cho rng đ l vic ngh v mt th
trong khi l đi nhng vic khc
Nhưng nhiu nghiên cu gn đây v
b no cho thy chng ta tp trung
bng nhiu cch, cho nhng mc
đch khc nhau, da trên nhng con
đưng thn kinh khc nhau



Câu tr li
Mi lnh đo cn nuôi dưng mt b ba
nhn thc – tp trung bên trong
, tp trung
vo ngưi khc, v tp trung bên ngoi
.
Tp trung bên trong v tp trung vo ngưi
khc

gip nh lnh đo trau di tr tu
cm xc
Tp trung bên ngoi c th gip
ci thin kh năng lp chin lưc
, sng

to v qun l t chc


Chng tht kh nhn bit (đ bao ln bn c
cm gic bn quên tt bp l v đng l như vy?),
vì vy cng tp cch đc chng, ta cng s dng
trc gic tt hơn.
Xem xét, v d,  ngha ca vic phân tch cc
cuc phng vn đưc thc hin bởi mt nhm cc
nh nghiên cu Anh vi 118 thương nhân chuyên
nghip v 10 cn b qun l cp cao ti bn thnh
ph ca cc ngân hng đu tư London. Cc thương
nhân thnh công nht (c thu nhp hng năm trung
bình 500.000 bng) đ không da hon ton vo
phân tch cũng như quyt tâm ca h. H tp trung
vo đy đ cc cm xc, m h s dng đ đnh
gi gi tr ca trc gic ca h. Khi h b thua lỗ,
h tha nhn s lo lng, trở nên thn trng hơn, v
nhn t ri ro hơn. Cc thương nhân t thành công
nht (c thu nhp trung bình chỉ 100.000 £) c xu
hưng b qua s lo lng ca h v tip tc đi vi
quyt tâm ca h. Bởi vì h không ch  đn mt
mng rng ln hơn ca tn hiu bên trong, h đ b
lc li.

Tp trung vo n tưng gic quan ca mình
trong khonh khc l mt yu t chnh ca s t
nhn thc. Nhưng mt th khc cũng rt quan trng
đi vi lnh đo: kt hp kinh nghim ca chng ta
theo thi gian vo mt ci nhìn thng nht ca con

ngưi tht ca chng ta.

Con ngưi tht c ngha bn l cng mt ngưi
khi đi vi ngưi khc cũng như đi vi bn thân.

Trong phn đ đi hi phi ch  đn nhng gì
ngưi khc ngh v bn, đc bit l nhng ngưi
bn qu trng  kin ca h và nhng ngưi
thẳng thn trong phn hồi ca h. Mt loi tp
trung khc hu ch ở đây l nhận thức mở, trong
đ chng ta ch  nhng gì đang xy ra xung
quanh chng ta m không b bt gi hay cun trôi
bởi bt kỳ điu đc bit no. Trong ch đ ny,
chúng ta không phn xét, kim duyt, hoc điu
chỉnh, chng ta chỉ đơn gin l nhn thc.

Cc nh lnh đo quen vi vic cho đu vo
hơn nhn n c th gp kh khăn ny.

Bn đang lưt qua mu ny?
Bn c gp kh khăn trong vic nh nhng g đưc
nghe trong cuc tr chuyn
?

Bn đ tng đi lm m không nh mnh đi như th no
?
Bn c tp trung vo smartphone hơn l ngưi bn cng
ăn trưa
?

S ch  l mt loi cơ thn kinh; giống như bt kỳ loi cơ khc, n
có th đưc tăng cưng thông qua cc bi tp thch hp.Nguyên l rt
đơn gin. Khi tâm tr bn lơ đnh, ch  rng n lơ đnh, mang n tr
li đim tp trung bn mong muốn v gi n cng lâu cng tốt. Bi tp
cơ bn đ l ci r ca hu như tt c các loi thin đnh. Thin đnh
xây dng s tp trung v bnh tnh, to điu kin xoa du căng thẳng.

C mt tr chơi video đưc gi là Tenacity, phát trin bi mt nhóm
thit k và nhà thn kinh hc ti Đi hc Wisconsin. D kin phát hành vào
năm 2014, tr chơi cung cp mt cuc hành trình nhàn nhã qua bt kỳ su
cnh, t mt sa mc cn ci đ mt cu thang xoắn ốc lên tri tưng
tưng. Ở cp đ ca ngưi mi bắt đu nhp vào mt màn hình iPad vi
mt ngón mi khi bn th ra; ci kh l vic g hai ngón tay vi mi nhp
th th năm. Khi bn di chuyn đn cp đ cao hơn, bn đưc “tng km”
vi nhiu phin nhiu - mt chic trc thăng bay chắn trưc mt, mt
chic my bay lưt qua, mt đn chim đt ngt lưn ti.

Khi ngưi chơi đưc hòa hp vi nhp th ca h, h tri nghim vic
tăng cưng s chú ý chn lc như mt cm giác tp trung đim tnh, như
trong thin đnh. Đi hc Stanford đang thăm d kt nối đ ti Phòng Công
ngh Calming ca n, nơi phát trin các thit b thư gin, chẳng hn như
mt dây đai kim tra nhp th ca bn hay mt ng dng iPhone có th
hưng dẫn bn các bài tp đ làm du hơi th và tâm trí ca bn
54
Harvard Business Review
December 2013

The Big
Idea

The
F
ocu
sed

Leade
r






Mt s ngưi gp kh khăn vi vic duy trì nhn
thc mở, đin hình l h b mc kt bởi nhng chi
tit gây kh chu, v như l khi xp hng kim tra an
ninh ti sân bay, hnh khch phi đưa hnh l ca
mình vo my quét. Mt s ngưi c th gi s tp
trung ca mình theo phương thc mở sẽ ch  vo
hnh khch m không lo lng v h, v sẽ nm đưc
nhiu điu hơn xung quanh mình. (Xem thanh “Mở
rng nhn thc ca bn” (Expand Your Awareness).
D nhiên, vic đ mở ở khâu đu vo không đm
bo ai đ sẽ cung cp n cho bn. Buồn thay, cuc
sng trao cho ta t cơ hi đ bit đưc nhng ngưi
khc tht s nhìn ta như th no, v điu ny cng t
hơn đi vi cc nh qun l khi h đng lên qua
nhiu v tr. Đ c lẽ l l do ti sao mt trong cc
kha hc nổi ting v thu ht nhiu ngưi ghi danh
nht ti trưng kinh doanh Harvard l Pht trin lnh

đo đch thc ca Bill George, trong đ, George đ
to ra nhm True North đ nâng cao kha cnh t
nhn thc ny.
Nhng nhm ny (bt kỳ ai cũng c th hình
thnh) da trên quy tc l s t bit mình bt đu
vi s t khm ph, soi ri bn thân. Theo đ, h
phi cởi mở v thân mt, “ mt nơi an ton”, George
gii thch, “nơi cc thnh viên c th tho lun
nhng vn đ riêng tư m h cm thy mình không
th nêu ra ở nơi khc-ngay c vi ngưi thân nht
trong gia đình.” Điu đ c ch gì? “Chng ta không
bit chng ta l ai cho đn khi chng ta nghe đưc
bn thân ni vi nhng ngưi chng ta tin tưởng v
cuc đi ca chng ta .” George ni. Đ l mt
phương thc cu thnh lm cho cch nhìn nhn bn
thân chng ta ph hp vi cch nhìn ca cc đồng
nghip m ta tin tưởng nht- mt s kim tra tnh
xc thc ca ta t bên ngoi.
T ch
. “Kim sot nhn thc” l thut ng
khoa hc đ cp đn vic ch  đn nơi mình mun
v duy trì s ch  đ trưc s cm dỗ ca vic suy
ngh lan man. S tp trung ny l mt kha cnh
ca chc năng qun l ca no b, n ta lc trong
v no trưc trn. Mt thut ng thông dng gi n
l “sc mnh  ch” (willpower).
Kim sot nhn thc to kh năng cho cc nh
qun l c th theo đuổi mt mc tiêu bt chp s
sao lng v tht bi. Cc mch thn kinh tương t
cho phép vic chuyên tâm theo đuổi mc tiêu cũng

qun l cc cm xc phng tng. Kim sot nhn
thc tt c th nhn thy đưc ở nhng ngưi bit
gi bình tnh trong khng hong, ch ng đưc
trng thi bi ri lo âu, v hồi phc t s tht bi.

Qua nhiu thp k nghiên cu cho thy tm quan
trng đc bit ca sc mnh  ch đi vi s thnh
công ca lnh đo. Ngưi ta nghiên cu theo chiu dc
s phn ca 1.037 đa tr đưc sinh ra trong sut 1
năm vo nhng năm 1970 ở thnh ph Dunedin ca
New Zealand. Trong nhiu năm sut thi thơ u , cc
đa tr đưc thc hin mt lot cc bi kim tra v sc
mnh  ch, bao gồm “bi kim tra ko do” thn kỳ
ca nh tâm l hc Walter Mischel-đ l s la chn
gia vic ăn mt viên ko do ngay lp tc hay l ly
đưc 2 viên ko chỉ sau 15 pht ch đi. Trong th
nghim ca Mischel, xp xỉ mt phn ba s tr đ vồ
ly ko ngay lp tc, mt phn ba s tr khc chu
đng lâu hơn, v mt phn ba cn li xoay sở đ vưt
qua ton b mt phn tư gi đ.
Nhng năm sau đ, trong nghiên cu Dudedin,
khi nhng đa tr vo đ tuổi 30, v tt c tr 4%
trong s chng li đưc theo di, cc nh nghiên cu
nhn thy nhng tr c kim sot nhn thc đ chng
li s cm dỗ ko do lâu nht thì đc bit khe
mnh hơn, thnh công hơn v ti chnh, v tuân th
php lut hơn nhng tr không th chu đng đưc
cht no. Thc t, cc phân tch thng kê cho thy
mc đ t ch ca mt đa tr l mt yu t d bo
v thnh công ti chnh mnh hơn c chỉ s IQ, giai

cp x hi hoc hon cnh gia đình.
Lm th no đ chng ta tp trung nm gi chìa
kha đ luyn tp sc mnh  ch. Ba phân th ca
kim sot nhn thc trong cuc chơi khi bn đưa ra
s t kim ch đ li vi s t mn: kh năng t
nguyn tp trung đ thot khi đi tưng ham mun;
kh năng chng li s sao lng đ đ bn không b
ht v đi tưng đ; v kh năng tp trung vo mc
tiêu tương lai v hình dung ra bn sẽ cm thy tt
như th no khi bn đt đưc n. Khi trưởng thnh,
nhng đa tr trong nghiên cu Dunedin c th đ
gi đưc t ch, bởi vì sc mnh tp trung đ pht
huy. (Xem thanh “Hc cch t km ch”-Learning
Self-Restraint)


Tp trung vo ngưi khc

T "attention" xut pht t ting Latin “attendere”,
c ngha l "ch  đn." Đây l mt đnh ngha hon
ho ca tp trung vo nhng ngưi khc, đ l nn
tng ca s đồng cm v ca kh năng xây dng
các mi quan h x hi – thnh t th hai v th ba
ca tr tu cm xc.




Nhng nh điu hnh tp trung hiu qu vo ngưi khc s
xut hin như l nh lnh đo t nhiên bt chp cp bc t

chc hay x hi
HBR
.
OR
G

55
Harvard Business Review
December 2013







M rng nhn thc ca bn





Cc nh qun l c th tp trung hiu qu vo
nhng ngưi khc thì dễ dng nhn ra. H l nhng
ngưi tìm thy lp trưng chung, c  kin mang
trng lưng nht v nhng ngưi khc đu mun
lm vic vi h. H nổi lên như l nh lnh đo t
nhiên ở bt kì tổ chc hoc cp bc x hi no.
B ba đng cm
. Chng ta ni v s đồng cm

thông thưng như mt thuc tnh đơn nht. Nhưng
quan st cc nh lnh đo đang tp trung ngưi ta
thy h th hin ba loi khc nhau, mỗi loi đu quan
trng cho lnh đo hiu qu:
•

S đồng cm v nhn thc: l kh năng hiu quan
đim ca ngưi khc

•

S đồng cm v cm xc—kh năng hiu cm gic
ngưi khc;
•

S quan tâm thông cm—kh năng phn đon ci
ngưi khc cn t bn.
Sự đng cm về nhận thức cho phép các nhà lãnh
đo gii thch bn thân h theo nhng cch c 
ngha - mt kỹ năng cn thit đ thc hin tt nht
cc bo co trc tip ca h. Tri vi nhng gì bn
c th mong đi, vic luyn tp đồng cm v nhn
thc đi hi cc nh lnh đo suy ngh nhiu v tình
cm hơn l cm nhn trc tip.
Giống như camera c th ci đt nông trên mt đim hoc
rng đ chp ton cnh, bn c th tp trung hp hay rng.

Mt đo lưng nhn thc m hin th mt dòng ch và số, chẳng hn như
S, K, O, E, 4, R, T, 2, H, P
.

Lưt qua chui ny, rt nhiu ngưi ch 
đn số đu tiên,4, nhưng sau đ h đ mt ch 
.
Nhng ngưi trong
trang thi nhn thc m cng s nhn bit số th 2

Tăng cưng kh năng duy tr nhn thc m đi hỏi cc nh lnh đo
làm mt ci g đ không t nhiên: nuôi dưng t nht vi ln sẵn sàng
không kim sot, không đưa ra quan đim ca mình, không phán xét
ngưi khác
.
Mt con đưng đ thc hin điu chỉnh đ l thông qua sc mnh kinh
đin ca suy ngh tch cc, bi v s bi quan thu hp tp trung ca chúng
ta, trong khi cm xúc tích cc m rng s ch  v tip thu ca chúng ta
đn ci mi và bt ng. Mt cch đơn gin đ chuyn sang ch đ tích cc
là t hỏi mnh, “Nu tt c mi th hoàn ho trong cuc sống ca tôi, tôi s
làm g trong 10 năm?” Ti sao n hiu qu? Bi vì khi bn đang  trong mt
tâm trng lc quan, nhà thn kinh hc Richard Davidson thuc Đi hc
Wisconsin pht hin, khu vc no trưc trán bên trái ca b não ca bn
sáng lên. Khu vc nuôi dưng h thn kinh nhắc nh chúng ta chúng ta s
cm thy tuyt vi th no khi đt đưc mt số mc tiêu tìm kim t lâu.
"Vic nói v mc tiêu v ưc mơ tốt đp kích hot trung tâm não b, m ra
cho bn nhng kh năng mi," Richard Boyatzis, mt nhà tâm lý hc ti
Case Western Reserve cho bit. “Nhưng nu bn thay đi cuc trò chuyn
ti nhng gì bn nên lm đ sửa cha bn thân, nó s mt đi Bn cn
nhng tiêu cc đ tn ti, nhưng tch cc cho phát trin mnh
.”

Bn tnh t m nuôi dưỡng s đồng cm v
nhn thc. L mt trong nhng gim đc điu
hnh thnh công vi đc đim ny đ ni: "Tôi
luôn luôn mun tìm hiu mi th, đ hiu bt c
ai xung quanh tôi - ti sao h ngh ra nhng gì h
lm, ti sao h lm n, ci gì lm vic cho h v
ci gì không lm ". Nhưng s đồng cm v nhn
thc cũng l mt kt qu t nhiên ca s t nhn
thc. Cc mch điu hnh cho phép chng ta tư
duy v nhng suy ngh ca chnh mình v gim
st nhng cm xc đưa chng ta ti tâm tr ca
ngưi khc khi chng ta chn hưng s ch  ca
chng ta theo cch đ.

Đng cm về cm xc l quan trng đi vi
hiu qu tư vn, qun l khch hng v nhn
bit nhm năng đng
. N ny sinh t nhng phn
lâu đi bên dưi v no hch hnh nhân, vng dưi
đồi, hồi hi m, vng v no trn ổ mt) cho phép
chng ta cm thy nhanh m không cn suy ngh sâu
sc. N điu chỉnh chng ta bng cch đnh thc
cơ th chng ta nhng trng thi cm xc ca
ngưi khc:

Tôi cm nhn đưc nỗi đau ca bn .
Mô hình b no ca tôi ph hp vi bn khi tôi
lng nghe bn k mt câu chuyn hp dẫn.





The Big
Idea
The
F
ocu
sed

Leader

56
Harvard Business Review
December 2013

Theo Tania Singer, ch nhim khoa x hi
thn kinh hc ti Vin khoa hc nhn thc v no
b con ngưi Max Planck ở Leipzig, ni: "Bn cn
phi hiu đưc cm xc ca mình trưc đ hiu
đưc cm xc ca ngưi khc." Năng lc cho s
đồng cm v tình cm ca bn ph thuc vo vic
kt hp hai loi ch : ch  tp trung vo s đồng
điu ca bn vi cm xc ca ngưi khc v mt
nhn thc mở khuôn mt, ging ni v cc du
hiu bên ngoi ca cm xc con ngưi. (Xem phn
"Khi s đồng cm cn phi đưc hc")
Sự quan tâm thông cm, c liên quan cht chẽ
vi s đồng cm v cm xc, cho phép bn cm
nhn đưc không chỉ l cch mi ngưi cm thy
v bn m cn l nhng gì h cn t bn. Đ l
nhng gì bn mun t bc s, bn đi v “sp” ca
bn. Quan tâm thông cm như s ch  ca cha m
đn con ci ca h. Hy theo di nh mt mi
ngưi khi ai đ mang mt em bé đng yêu vo mt
căn phng v bn cũng sẽ thy no b phn chn.





Mt l thuyt thn kinh cho thy phn ng đưc
kch hot trong hch hnh nhân (thông qua b
“radar” d tìm nguy him ca b no) v trong v
no trưc trn (bng vic sn sinh oxytocin,
hormone ca s yêu thương). Điu ny chỉ ra rng

s quan tâm thông cm l nhng cm gic 2 mt.
Chng ta cm nhn nỗi đau khổ ngưi khc như
chnh bn thân mình. Nhưng trong vic quyt đnh
liu chng ta sẽ đp ng nhu cu mt ngưi, chng
ta cân nhc mc đ hnh phc ca ngưi đ.
Vic kt hp đng đn gia trc gic v tnh
ton c  ngha rt ln. Nhng ngưi qu giu lng
nhân i c th sẽ lm tổn thương chnh mình. Trong
nhng ngnh ngh gip đỡ, n c th dẫn đn hin
tưng căng thẳng sau chn thương th cp; trong
điu hnh, n to cm gic sao lng ca s lo lng
v nhng con ngưi v hon cnh không ai c th
kim sot
. Nhưng nhng ngưi bo v bn thân
bng cch bp cht nhng cm gic ny sẽ lm mt
liên lc vi s đồng cm.S quan tâm thông cm
đi hi chng ta qun l căng thẳng bn thân m
không lm chng ta chai sn vi nỗi đau ngưi
khc
.
(Xem
“Khi s đồng cm cn đưc kim sot
.
”)

Hơn na, mt vi nghiên cu trong phng th
nghim cho thy vic p dng thch hp s quan
tâm thông cm l cn thit đ đnh gi đo đc.
My quét cho thy trung tâm b no ca nhng
ngưi đưc th nghim sng lên tc thì khi nghe v

nỗi đau th xc ca ngưi khc, điu đ cho thy
h cũng cm gic mt nỗi đau tương t
.

Nhưng
phn ng ca trung tâm b no chm hơn khi nghe
v nỗi đau tâm l ca ngưi khc. Cn mt khong
thi gian cho vic nm bt kha cnh đo đc v
tâm l ca mt tình hung
. Chng ta cng mt tp
trung, chng ta cng kh nuôi dưỡng hình thc t
nh ca s cm thông.

Xây dng mi quan h
. Rt dễ đ tìm kim
nhng ngưi thiu s nhy cm x hi. H b lc
li gia chng ta. Gim đc ti chnh l nhng
ngưi gii k thut nhưng li hay c hip, vô hiu
ha ngưi khc v thiên v – nhưng li nổi gin
khi b chỉ trch – không phi l ngưi xu; chỉ l
h không nhn thc đưc khuyt đim ca mình.
Nhy cm x hi xut hin c liên quan đn
s đồng cm v nhn thc. Nhng nh điu
hnh đồng cm nhn thc c th công tc tt ở
nưc ngoi, vì c lẽ h nhanh chng hc đưc
nhng mô hình tr tu ca nn văn ha mi. Ch
 đn ng cnh x hi khin chng ta hnh đng
vi nhng k năng không ph thuc tình hung,
tuân th công thc chung ca phép x giao, v
lm ngưi khc dễ chu

H
B
R
.
ORG

57
Harvard Business Review
December 2013





Trong thc t, lp bn đồ quan tâm đn quyn
lc trong mt tổ chc đưa ra mt du hiu r rng
ca h thng phân cp: Thi gian đp ng ca
ngưi A cho ngưi B cng lâu thì quyn lc tương
đi ca ngưi A so vi ngưi B cng nhiu. Bn
đồ đp ng thi gian trên ton tổ chc, v bn sẽ
nhn đưc mt biu đồ kh chnh xc v đa v x
hi. Ông ch đ li e-mail chưa tr li trong nhiu
gi; nhng ngưi thp hơn phn hồi trong vng vi
pht. Điu ny c th d đon bng mt thut ton
đưc thit lp đưc gi l s pht hin h thng
phân cp x hi t đng - đ đưc pht trin ti
Đi hc Columbia. Cơ quan tình bo bo co đang
p dng cc thut ton đ đưa ra mi nghi ng đn
cc băng nhm khng b liên kt li vi nhau

nhng chuỗi nh hưởng v xc đnh nhân vt trung
tâm.

Nhưng thc t l: Ở nơi m chng ta thy bn thân mình trên nc
thang x hi thì đ đt mc đnh rng chng ta phi ch  nhiu
như th no. Điu ny sẽ l mt cnh bo cho nhng gim đc
điu hnh hng đu, nhng ngưi cn phi ng ph cc tình hung
cnh tranh chuyn đng nhanh bng cch khai thc đy đ cc 
tưởng v ti năng trong mt tổ chc. Nu không c mt s thay
đổi c ch  trong s ch , khuynh hưng t nhiên ca h l c
th b qua nhng  tưởng thông minh t cc cp bc thp hơn.

Tp trung vo th gii rng ln hơn

Nhng lnh đo tp trung gii va bit lng nghe va bit đt câu hi.
H c th cm nhn nhng quyt đnh mơ hồ v hình dung kt qu
trong tương lai. H mở nhng con đưng đng kinh ngc vi d liu
dưng như không liên quan đn li ch. Melinda Gates cho v d trong
60 Minutes rng chồng cô c th đc c cun sch v phân bn. Ti
sao l phân bn ? Bill Gates, ngưi liên tc tìm kim tin b công ngh
c th cu s sng trên quy mô rng ln, đ đưc kt ni. "Mt vi t
ngưi sẽ cht nu chng ta không tìm ra phân bn," ông tr li.

Hc cch t kim ch




H thng thn kinh trong vng hồi hi m
trưc đc ng cnh x hi v dẫn chng ta đn nhng

hnh đng trc gic khc vi bn b, ngưi thân hay
đồng nghip ca mình. Kt hp vi vng v no
trưc trn, n pht ra mt xung thn kinh đ lm
điu gì đ không hp l
.
Theo đ, mt bi kim tra
no b v đ nhy vi ng cnh đnh gi chc
năng ca hồi hi m. Nh thn kinh hc Richard
Davidson ti trưng đi hc Wisconsin gi thuyt
rng nhng ngưi linh đng vi nhng tình hung
x hi biu l s hot đng mnh v nhiu s liên
kt gia hồi hi m v vng v no trưc trn hơn
nhng ngưi không linh đng như vy
.

Mt h mch thn kinh tương t đưc diễn ra
khi chng ta liên kt cc mng x hi trong mt
nhm – mt k năng gip chng ta điu hưng cc
mi quan h trong mng tt hơn . Nhng ngưi
gii trong vic nh hưởng tổ chc chẳng nhng c
th cm nhn đưc cc liên kt c nhân m cn c
th nhn ra nhng ngưi c tm nh hưởng, vì vy
c th tp trung vo vic thuyt phc nhng ngưi
c kh năng thuyt phc.
Đng buồn l nghiên cu cho thy khi ngưi ta
tăng cp bc v đt đưc quyn lc, kh năng nhn
thc v duy trì kt ni c nhân c xu hưng b tiêu
gim. Nghiên cu v cuc gp gỡ gia ngưi ở cc
đa v khc nhau, Dacher Keltner, nh tâm l hc
ti Berkeley, đ pht hin ra rng cc c nhân cp

cao hơn luôn tp trung nh mt ca h t hơn vo
ngưi cp thp v c nhiu kh năng lm gin
đon hoc chim lnh cuc đm thoi.
Đây l bi kim tra s kim sot nhn thc. Cc mi tên  gia mi dng
chỉ v hưng no
-> -> -> <- <-
-> <- <- <- <-
-> -> <- -> ->
Bi kim tra, gi là Eriksen Flanker Task, đo đ nhy cm ca bn vi cc phin
nhiu. Khi n đưc thc hin trong điu kin phòng thí nghim, đ chnh xc mt
phn nghìn giây có th đưc phát hin trong tốc đ m đối tưng nhn thc
hưng mi tên gia trỏ. Kim sot nhn thc cng mnh th s nhy cm vi
phin nhiu cng it.
Can thip vo tăng cưng kim soát nhn thc có th không phc tp như mt
tr chơi ca Simon Says hoc Red Light – bt k bi tp no m bn đưc yêu cu
dng li đng lc. Nghiên cu cho thy rng mt đa trẻ chơi  Musical Chairs cng
tốt, h thống dây thn kinh no trưc trán ca n cho kim soát nhn thc s tr
nên mnh m hơn.
Hot đng trên mt nguyên tắc đơn gin tương t phương php hc tp xã hi
và tình cm (SEL) đ đưc sử dng đ tăng cưng kim soát nhn thc  hc
sinh Hoa Kỳ. Khi phi đối mt vi mt vn đ khó chu, cc em đưc bo hy suy
ngh v tín hiu giao thông. Đn đỏ c ngha l dng li, bnh tnh li, v suy ngh
trưc khi hnh đng. Đn vng c ngha l chm li v ngh v mt số gii pháp có
th. Đn xanh lá c ngha l thử mt k hoch và xem nó hot đng ra sao.
Nhng suy ngh ny cho phép các em chuyn t xung hch hnh nhân đn hành
vi có ch ý điu khin bi vỏ no trưc trn
Nó cng không quá mun cho ngưi ln đ tăng cưng mch thn kinh. Bui
luyn tp không tp nim hng ngy cng cho kt qu tương t như Musical
Chairs và SEL. Trong các bui này bn tp trung s chú ý vo hơi th và luyn
tp theo dõi nhng suy ngh v cm xúc ca bn mà không b chng cuốn đi. Bt

c khi nào bn nhn thy rng tâm trí ca bn lang thang, bn chỉ đơn gin là
quay v vi hơi th ca bn. Nghe có vẻ d dng nhưng hy thử nó trong 10
phút, và bn s thy n l c mt đưng cong hc tp.

58
Harvard Business Review
December 2013

The Big Idea The Focused Leader






Tp trung vo chin lưc
. Bt kì kha hc
kinh doanh no cũng cung cp hai yu t chnh:
Khai thc li th hin ti v khm ph nhng li
th mi. 63 nh ra quyt đnh doanh nghip đ
đưc “quét” no khi h theo đuổi hay chuyn đổi
gia hai chin lưc khai thc v khm ph. Kt qu
đ tìm ra đưc cc mch thn kinh đc bit c liên
quan. Không qu ngc nhiên, vic khai thc đi hi
tp trung trên công vic, trong khi vic khm ph
đi hi nhn thc mở đ nhn din cc kh năng
mi. Nhưng vic khai thc đi km vi hot đng
cc mch thn kinh v d đon v phn thưởng.
Ni cch khc, n thy tt khi đi men theo cc thi
quen cũ. Khi chúng ta chuyn sang khm ph,

chúng ta phi thc hin mt nỗ lc nhn thc c 
rt ra khi thi quen m đ đi lang thang v theo
đuổi con đưng mi.

Nhng gì ngăn cn chng ta thc hin nỗ lc
đ? Thiu ng, ung rưu, căng thẳng tt c can
thip vo mch thn kinh điu hnh đưc s dng
đ thc hin vic chuyn đổi nhn thc. Đ duy trì
s tp trung bên ngoi dẫn đn s đổi mi, chng
ta cn mt thi gian không b gin đon đ phn
nh v lm mi s tp trung ca chng ta.
Nơi khi ngun sng to.

Trong mt thi
đi khi gn như tt c mi ngưi c quyn truy cp
vào các thông tin tương t, gi tr mi pht sinh t
vic đt nhng  tưởng li vi nhau theo nhng
cch mi v đt nhng câu hi thông minh mở ra
tim năng chưa đưc khai thc. Nhng khonh
khc trưc khi chng ta c mt s am hiu sng
to, b no cho thy mt xung đin kéo di 1/3
giây trong sóng gamma, chỉ ra tnh đồng b ca
cc t bo no xa. Cng c nhiu nơ-ron pht ra
cng lc thì xung ny cnh ln. Thi gian ca n
gi  vic hình thnh mt mng thn kinh mi
đang diễn ra- c lẽ l to ra mt liên kt hon ton
mi.
Nhưng c lẽ l hơi v nu xem sng gama l b
mt ca s sng to. Mt mô hình cổ đin ca s
sng to cho thy cch cc phương thc khc nhau

ca s ch  đng vai tr quan trng. Trưc tiên
chng ta chuẩn b tâm tr ca chng ta bng cch
thu thp nhiu thông tin cn thit, v sau đ chng
ta luân phiên gia tp trung chăm ch vo nhng
vn đ v đ tâm tr ca chng ta đi lang thang t
do. Cc hot đng đ chuyn thnh cnh gic, khi
trong khi đm mình trong tt c cc loi đu vo,
chúng ta vẫn cnh gic vi bt c điu gì liên
quan đn vn đ sẽ xy ra
; s ch  c tnh la
chn đn thch thc sng to c th
; v nhn thc
mở, trong đ chng ta cho phép tâm tr liên kt mt
cch t do v gii php xut hin mt cch t nhiên
.

Đ l l do ti sao cc  tưởng mi li xut hin
trong khi chng ta đang tm, đi hoc chy b

Mn qu đng ng ca nhn thc h
thng
.
Nu cho mt ngưi nhìn nhanh vào mt
hình nh ca rt nhiu du chm nh và yêu cu
h đon c bao nhiêu du chm thì nhng ngưi
có h thng tư tưởng mnh trong nhóm có xu
hưng làm d đon tt nht. Kỹ năng ny xut
hin trong nhng ngưi gii ở thit k phn mm,
dây chuyn lp ráp, các tổ chc ma trn, hoc can
thip đ cu h sinh thái b hy hoi- đ l mt

món quà rt mnh mẽ thc s. Sau cùng, chúng ta
đang sng trong các h thng vô cùng phc tp.
Nhưng, nghiên cu ca các nhà tâm lý hc Đi hc
Cambridge Simon Baron-Cohen (mt anh em h
ca dòng h Sacha) cho thy rng trong mt s
lưng nh nhưng đng k ca ngưi dân, nhn
thc h thng mnh mẽ đưc kt hp vi s thiu
đồng cm - đim mù cho nhng gì ngưi khác
đang suy ngh v cm nhn v đc tình hung xã
hi. Vì l do đ, mc dù nhng ngưi có hiu bit
h thng là tài sn ca tổ chc, h không nht thit
l cc nh lnh đo hiu qu.



“Ngun thông tin di do lm
ngho đi s ch ”, Herbert
Simon, nh kinh t hc, vit
năm 1971
59
Harvard Business Review
December 2013

The Big Idea The Focused Leader

Khi đng cm cn đưc hc

S đng cm v tình cm có th đưc phát trin.
Đ là kt lun đưc đ xut bi nghiên cu đưc tin hành vi
cc bc s do Helen Riess, Gim đốc Chương trnh Khoa hc
Đng cm và Quan h ti Bnh vin Massachusetts Boston
tin hnh. Đ gip cc bc s t theo di, cô thnh lp mt
chương trnh trong đó h luyn tp s tp trung bi th sâu
bng cơ honh v nuôi dưng mt s tch ri nht đnh đ
xem s tương tc t trn nhà ch không phi là b lc trong
suy ngh v cm xc ca h . “Vic ngưng s tham gia ca
riêng bn đ quan sát nhng g đang xy ra cho bn mt nhn
thc đn s tương tc m không b phn ng hoàn toàn,” cô
ni. “Bn có th nhn ra sinh l ca bn đang trong trng thi “
sc” hay cân bng. Bn có th nhn thy nhng g đang din
ra.” Nu mt bc s nhn ra cô y cm thy b cu, v d, đ
cng l mt du hiu cho thy bnh nhân bun chn.
Nhng ngưi hon ton không c s đng cm c th
gi mo n cho đn khi h c nó, Riess ni thêm. Nu bn
hnh đng mt cch chu đo – nhn mt ngưi v ch ý
đn biu hin ca h, ngay c khi bn không đc bit muốn
- bn có th bắt đu cm thy hiu h hơn.

Khi đng cm cn kim sot
C đưc s kim sot s đng cm v cm xc
ca chng ta đối vi ngưi khác có th giúp chúng
ta đưa ra quyt đnh tốt hơn khi cm xc ca ai đ
c nguy cơ “trn ngp” chng ta.
Thông thưng, khi chúng ta nhìn thy mt ngưi no đ
b đâm bng mt cái kim, não ca chúng ta phát ra mt tín
hiu cho thy chúng ta đang ti hin ni đau đ. Nhưng cc
bc s hc  trưng y t cch ngăn chn cc phn ng t
nhiên đ. S gây mê ch  ca h dưng như đưc trin
khai bi cc đưng giao nhau cc vng ca vỏ não, mt
mch thn kinh lm tăng s tp trung bng cch điu chỉnh
cm xúc. Đ l nhng g đang xy ra trong b não ca bn
khi bn gi khong cch vi ngưi khc đ bnh tnh v
giúp h
.
Các mng lưi thn kinh tương t cng gp phn khi
chúng ta thy mt vn đ trong mt môi trưng tình cm thi
qu v cn phi tp trung tìm kim mt gii pháp.
Nu bn
đang ni chuyn vi mt ngưi đang bun, h thống này s
giúp bn hiu quan đim ca h bng cách chuyn t đng
cm v cm xc sang đng cm v nhn thc

Gim đc điu hnh ti mt ngân hng gii
thích rng h đ to ra cc nc thang s nghip
cho cc nh phân tch h thng đ h c th tin
trin đa v v mc lương trên cơ sở ca cc h
thng thông minh ca h. Bng cch đ, cc ngân
hng c th tham kho  kin ca h khi cn thit

trong khi cc nh lnh đo đưc tuyn dng t
nơi khc – nhng ngưi c tr tu cm xc.


Tng kt

Đi vi nhng ngưi không mun nhng kt
lun riêng rẽ, thông đip l rõ ràng. Nhà lãnh
đo tp trung không phi l ngưi tp trung vào
ba ưu tiên quan trng nht ca năm, hay cc nh
tư duy h thng xut sc nht, hay ngưi tt
nht trong điu chỉnh văn ha doanh nghip.
Cc nh lnh đo tp trung c th điu khin s
ch  ca h: liên lc vi nhng cm xc bên
trong, kim sot ưc mun, nhn thc cch
ngưi khc nhìn mình, hiu ngưi khc cn gì
t mình, loi b phin nhiễu v cho phép tâm tr
lang thang, vô đnh kin.
Đ là thch thc. Nhưng nu s lnh đo v đi chỉ
l mt bi luyn tp, thì cc nh lnh đo v đi không
c gì đc bit. Mi hình thc tp trung c th đưc
tăng cưng bng tp luyn. Nhưng s khổ luyn
không dẫn đn ti năng - vic thc hin cc mch
thn kinh no b ca s ch  cũng ging luyn tp
kỹ năng phân tch v cc h thng khc ca cơ th.
Mi liên quan gia s ch  v ti năng vẫn
cn l b ẩn
.
Tuy nhiên, s ch  l cơ sở quan
trng nht ca kỹ năng lnh đo – tr tu cm

xc, tổ chc, v chin lưc. V n cũng chưa b
công kch. S trn ngp ca d liu dẫn đn s
tm lưc cẩu th - chng ta chỉ đc dng tiêu đ
email, b qua nhiu thư thoi, lưt nhanh cc bn
ghi nh v bo co. Không phi thói quen chú ý
làm chng ta kém hiu qu, m khi lưng đồ s
nhng thông bo khin chng ta qu t thi gian
đ suy ngh v  ngha thc s ca chng. Điu
ny đ đưc d kin hơn 40 năm trưc đây bởi
nh kinh t đot gii Nobel, Herbert Simon.
Thông tin "ăn mn s ch  ca ngưi nhn n", ông
vit trong 197
1.
“Nguồn thông tin dồi do lm ngho
đi s ch 
.
”

Hy hc cch điu khin s ch  ca bn, v
bn sẽ lm ch nơi bn v tổ chc ca bn tp
trung .
Khi s đng cm cn đưc hc
Khi đng cm cn đưc kim sot
The Big Idea The Focused Leader

Nhng ngưi thc hin : Nhm 9 lp Đêm 5 khoa Qun tr Kinh doanh Cao hc kinh t Kha 22

Biên dch:
1. Nguyễn Khánh Hưng
2. Lê Bo Ngc

3. Phan Khánh Sơn
4. Huỳnh Trng Tài
5. Huỳnh Trí Thanh
6. Lê Thanh Tuấn
7. Nguyễn Th Hương Tho
8. Nguyễn Th Ngc Yn

Biên tp:
Lê Thanh Tuấn

Xin trân trng cm ơn nhng  kin đng gp ca ton th hc viên lp đêm 5 đ gip nhm chng tôi
hon thnh bi dch ny!