SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
PHẦN 1 – ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Trong những môn học công cụ quan trọng đối với học sinh tiểu học là
Tiếng Việt và Toán, những năm qua việc học sinh tiếp cận với kiến thức Toán
học nhất là ở lớp 4, 5 được các nhà chuyên môn hết sức chú trọng vì muốn
cung cấp kiến thức toán học cho những năm bản lề khi chuyển lên bậc học
Trung học cơ sở các em có đủ các kiến thức số học căn bản tiếp tục lĩnh hội
chương trình toán ở bậc học cao hơn. Việc cung cấp kiến thức Toán học nhất
là những kiến thức khó, nâng cao là việc làm cần thiết trong xu hướng giáo
dục hiện nay là “Nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài” cho đất nước.
Tuy nhiên với việc cải cách phương pháp và nội dung chương trình sách giáo
khoa hiện nay việc bồi dưỡng học sinh Giỏi lớp 4, 5 ở trường Tiểu học phải
thay đổi về cả phương pháp giảng dạy và nội dung cho phù hợp với chương
trình sách giáo khoa mới đã làm nhiều giáo viên lúng túng, các tài liệu tham
khảo chưa nhiều như chương trình cũ, các dạng toán nâng cao không còn phù
hợp nhất là từ khi Bộ giáo dục và đào tạo bỏ kỳ thi học sinh Giỏi tiểu học
hàng năm.
Là một giáo viên dạy lớp nhiều năm và làm công tác quản lý chuyên môn
được giao bồi dưỡng kiến thức Toán cho học sinh giỏi lớp 4,5 và là thành
viên của hội đồng bộ môn Toán cấp Tỉnh, được trực tiếp giảng dạy và tham
gia nghiên cứu chương trình Toán tiểu học qua các năm triển khai thay sách
bản thân mạnh dạn đề xuất một số ít kinh nghiệm dạy kiến thức toán học cho
học sinh khá, giỏi lớp 4,5 trong những năm gần đây. Trong đề tài nầy ngòai
những cập nhật theo chương trình thay sách người viết sẽ so sánh với chương
trình bồi dưỡng học sinh giỏi Toán nhất là ở lớp 5 trong những năm chín
mươi thế kỷ trước từ đó rút ra được một số kinh nghiệm cung cấp kiến thức
1
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Toán cho học sinh lớp 4, 5 vì suy cho cùng kiến thức Toán tiểu học từ bao
năm nay trên thế giới cũng như trong nước chưa có thay đổi về căn bản mà
chủ yếu là đổi mới về phương pháp.
II. Mục đích nghiên cứu
…
III. Kết quả cần đạt
…
IV. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
…
PHẦN 2 - NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận nghiên cứu
Chương trình Tiểu học mới được ban hành theo quyết định số
43/2001/QĐ-BGD &ĐT ngày 9 tháng 11 năm 2001 của Bộ trưởng Bộ giáo
dục và đào tạo nêu rõ: Trọng tâm của của môn Toán ở Tiểu học là số học số
tự nhiên, phân số, số thập phân, các đại lượng cơ bản ; một số yếu tố hình học
cùng những ứng dụng thiết thực của chúng trong thực hành tính, đo lường,
giải bài toán có lời văn . Nội dung chương trình phối hợp một cách chặt chẽ,
hữu cơ với nhau, quán triết tính thống nhất của toán học, đảm bảo sự liên tục
giữa tiểu học và trung học. Các kiến thức và kỹ năng của môn Toán ở Tiểu
học được hình thành chủ yếu bằng họat động thực hành, luyện tập giải hệ
thồng các bài toán trong đó có các bài toán phát triển trí thông minh giành cho
một số học sinh Giỏi có năng khiếu về Toán đòi hỏi học sinh phải vận dụng
độc lập, linh họat, sáng tạo vốn hiểu biết của bản thân.
2
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Để trả lời câu hỏi thế nào là phần cứng và phần mềm trong chương trình Toán
Tiểu học GS Phạm Đình Thực một chuyên gia về Toán Tiểu học đã khẳng
định : Phần cứng gồm những kiến thức và kỹ năng có tính chất bắt buộc đối
với tất cả học sinh, không trừ một em nào còn phần mềm là những kiến thức
và kỹ năng nâng cao không có tính chất bắt buộc đối với tất cả học sinh
nhưng rất cấn cho những học sinh khá giỏi được bồi dưỡng riêng.
Mỗi Giáo viên đều phải nắm vững chỗ nào thuộc về phần cứng, chỗ nào
thuộc về phần mềm trong chương trình để việc giảng dạy vừa đạt yêu cầu phổ
cập đối với học sinh đại trà lại vừa không kìm hãm sự phát triển trí tuệ đối với
các học sinh khá, giỏi.
Ví dụ 1:
Trong nội dung giải phương trình ở tiểu học thì :
Phần cứng là các phương trình có chứa một quan hệ
Phần mềm là các phương trình có chứa hai quan hệ
Trong “Các yếu tố về đại số “ thì tòan bộ vấn đề “Giải bất phương trình”
thuộc về phần mềm
Ví dụ 2 :
Đối với các lọai toán chuyển động có hai động tử ở Học kỳ II lớp 5 thì:
Lọai có hai động tử chuyển động cùng chiều (hoặc ngược chiều) cùng khởi
hành một lúc, không ngừng nghỉ giữa đường không thay đổi vận tốc thuộc về
phần cứng
Lọai toán : không khởi hành đồng thời ; có ngừng nghỉ, giữa đường, có thay
đổi vận tốc thuộc về phần mềm.
Như vậy trong chương trình Toán thay sách mà chúng ta đang thực hiện
cũng đã nói đến việc vừa dạy học sinh theo chương trình phổ cập đại trà vừa
3
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
phát hiện bồi dưỡng một số kiến thức nâng cao cho diện học sinh khá giỏi
không hề nhằm mục đích tham dự các kỳ thi học sinh Giỏi các cấp .
Muốn làm tốt cả hai nhiệm vụ trên người giáo viên dạy lớp cần tham
khảo các tài liệu giảng dạy, cần đầu tư bài soạn, đồ dùng giảng dạy và lưu ý
đến số học sinh khá giỏi trong lớp để vừa đáp ứng được nội dung kiến thức
theo chương trình và còn có những bài tập riêng đòi hỏi tư duy, vận dụng
nhiều hiểu biết của cá nhân học sinh giỏi toán.
II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
1. Thuận lợi:
Trong một lớp học luôn có những cá nhân nổi trội, đòi hỏi người dạy phải
đầu tư một cách đặc biệt hơn nhất là ở môn Toán, các em mong muốn có
những đề toán ứng dụng nhiều hơn, khó hơn để thử sức mình khi đã hòan tất
các bài tập trong sách giáo khoa như các bạn. Qua giảng dạy bản thân đã gặp
những học sinh ham hiểu biết luôn đặt câu hỏi về những kiến thức cao hơn
chương trình . Đó là nguồn động viên cho người dạy phải tìm hiểu thỏa mản
yêu cầu chính đáng cho các em cũng như ngừơi dạy phát hiện học sinh của
mình của năng khiếu cần được bồi dưỡng thì phải tìm tòi trong các tài liệu
tham khảo, các kiến thức đã được trang bị ở trường Sư phạm để có kế họach
bồi dưỡng cho các em nầy, không phải để tham gia các cuộc thi kiểu nuôi gà
chọi mà mục đích cuối cùng là hướng cho các em có năng khiếu một con
đường đi sau nầy về môn học mà các em yêu thích. Là người Giáo viên không
có hạnh phúc nào bằng được nhìn thấy thành quả của mình là những học sinh
xuất sắc trong các môn học các em yêu thích và thành quả nầy đôi khi kéo dài
cho đến lúc các em vào đại học, trưởng thành đóng góp nhiều cho xã hội.
2. Khó khăn:
4
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Việc cung cấp kiến thức toán cho học sinh nói chung và ở lớp 4, 5 nói riêng
chỉ được giáo viên có tâm huyết và yêu thích môn Toán mới nghiên cứu, tìm
hiểu để chắc lọc và cung cấp cho học sinh theo các đối tượng Giỏi, Khá
Trung bình, Yếu và nhất là khi có cấp trên tổ chức các cuộc thi học sinh Giỏi
các cấp vô tình đã khiến các trường học coi việc cung cấp kiến thức để bồi
dưỡng học sinh Giỏi là một phong trào, sau khi thi xong chẳng còn ai để ý và
nếu có một kế họach dài hạn cho số học sinh nầy chẳng qua để chạy theo
thành tích, nâng thương hiệu của đơn vị mình mà quên mục đích chính của
việc bồi dưỡng. Vì đã bỏ trường chuyên, lớp chọn nên đa số giáo viên không
đầu tư nhiều cho việc bồi dưỡng học sinh, dù trong phương giảng dạy đổi mới
mà giáo viên được tập huấn luôn coi việc dạy học cho từng đối tượng học
sinh là một phương pháp tích cực cần được thực hiện trong suốt quá trình dạy
học
Ngòai ra cũng có một số phụ huynh học sinh vì hòan cảnh gia đình không
muốn cho con em học thêm chương trình bồi dưỡng, ngược lại có một số phụ
huynh lại muốn con em mình được tham gia hầu hết các lớp bồi dưỡng dù
những em nầy không có năng khiếu, không tiếp thu được như các bạn.
3. Số liệu thống kê:
Cụ thể 5 năm học ở trường tiểu học THTH
Từ năm 20 20 trường tiểu học THTH đều đặn tổ chức bồi dưỡng cho số
học sinh khá, giỏi 2 môn Tiếng Việt và Toán vừa để cho các em dự thi cọ xát
với các bạn nhưng dù cấp trên không tổ chức các cuộc thi thì việc bồi dưỡng
đã thành nề nếp là cung cấp một số kiến thức nâng cao cho học sinh khá giỏi
có điều kiện theo học tốt ở các lớp trên
5
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Năm học
Học sinh lớp 4 Học sinh lớp 5
Tổng số
học sinh
Số HS
được
b.dưỡng
Trong đó
b.dưỡng
Toán
Tổng số
học sinh
Số HS
được
b.dưỡng
Trong
đó
b.dưỡng
Toán
20 20 175 14 14 172 20 16
20 20 174 16 16 181 22 18
20 20 170 32 32 181 40 40
20 20 136 52 42 182 55 55
20 20 192 36 20 139 43 40
Nhận xét qua bảng thồng kê: Hàng năm nhà trường đều tổ chức bồi
dưỡng học sinh Giỏi khối 4 và 5 để tham dự các kỳ thi như Hành trình Lê
Quý Đôn, Em vui học cùng bạn …những năm có tổ chức thi Tuy nhiên với số
lượng trên dưới 20 học sinh trên tổng số là ít chỉ chọn được mỗi lớp từ 2 đến
3 học sinh và bồi dưỡng cả Toán, Tiếng Việt và Tự nhiên –Xã hội. Đây là
hình thức theo phong trào không hướng đến học sinh giỏi mà chỉ bồi dưỡng
để dự thi. Những năm gần đây người viết đã chọn số học sinh giỏi Toán nhiều
hơn, bồi dưỡng cho các em kiến thức Toán không phải để dự thi các phong
trào mà để các em học lên và có điều kiện phát huy sở trường của mình ở
trường THCS và THPT
6
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
III. Mô tả nội dung
Qua các năm hướng dẫn triển khai công tác thay sách giáo khoa và
hướng dẫn cho giáo viên dạy các lớp 4, 5 môn Toán người viết đã phân tích 4
mạch kiến thức của toán tiểu học cho giáo viên gồm : Số học –các phép tính;
Các yều tố đo đại lượng; các yếu tố hình học và Giải toán có lời văn Trong
các mạch kiến thức trên trong từng bài đều có các khả năng gọi là phần mềm
cần chú ý khi dạy cho học sinh khá giỏi không nhất thiết phải tổ chức thành
một lớp bồi dưỡng dạng đội tuyển mà trong chính khóa giáo viên nào cũng có
thể bồi dưỡng cho học sinh của mình những kiến thức nâng cao về toán trong
các mạch kiến thức
Ví dụ : Trong các bài học về số, dãy số giáo viên có thể đưa thêm vào các bài
tập nâng cao như:
1 . Dùng ba chữ số : 3,6,8 hãy viết tất cả các số có ba chữ số trên?
2 . Muốn viết tất cả các số tự nhiên
a/ Từ 1 đến 99 phải dùng bao nhiêu chữ số 5 ?
b/ Từ 100 đến 999 phải dùng bao nhiêu chữ số 9 ?
3 .Về dãy số hướng dẫn học sinh nhớ các quy luật sau để tùy trường hợp mà
áp dụng tìm số hạng chưa biết trong các dãy số:
+ Quy luật dãy số cách đều: Số hạng sau = số hạng trước + STN d
1, 4, 7, 10, 13, 16 (d= 3)
+ Quy luật mỗi số hạng kể từ số hạng thứ hai bằng số hạng trước + STN d và
+ thứ tự số hạng:
1, 6, 12, 17 (d= 3)
+Quy luật số hạng thứ ba bằng tổng hai số hạng liền trước:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8 …
+Quy luật Số hạng hai bằng tích số hạng liền trước với STN d
7
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
1, 3, 9, 27 (d=3)
+Mỗi số hạng kể từ số hạng hai bằng số hạng liền trước nhân với thứ tự số
hạng: 1, 2, 6, 24,….
+Mỗi số hạng của dãy bằng thứ tự của số hạng ấy nhân với thứ tự của nó:
1, 4, 9, 16, 25, …
+Mỗi số hạng bằng thứ tự số hạng ấy nhân với thứ tự của nó và cộng với 1
2, 5, 10, 17, 26 ,…
+Mỗi số hạng kể từ số hạng thứ ba bằng tích hai số hạng liền trước:
1, 2, 2, 4, 8, 32, …
4 .Về phép tính đối với lớp 4 và lớp 5 việc chia hết và chia có dư là rất cần
phải hướng dẫn thêm bằng các bài toán tương đối khó như:
4.1 .Cho bốn chữ số : 0,4,5,9 hãy viết tất cả các số có ba chữ số khác nhau
thỏa mản điều kiện:
a/ Chia hết cho 4
b/ Chia hết cho 2 và cho 5
4.2 . Cho a= x459y Hãy xác định x, y sao cho:
a : 2,5 và 9 đều dư 1
Hướng dẫn giải :
a : 2,5 mà r = 1 thì y = 1
a : 9 r = 1 suy ra x = 9
Vậy a = 94591
5. Về các yếu tố đo đại lượng :
Có các bài toán giành cho lớp 4 như sau:
5.1 Con trâu nặng 240kg, con bò kém con trâu 85kg . Con heo kém con bò
73kg. Hỏi con trâu nặng hơn con heo bao nhiêu kg?
8
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
5.2 Để cắt một khúc gổ dài 15m ra thành các đọan 4m, 3m,2m thì có bao
nhiêu cách cắt, mỗi cách cưa bao nhiêu lần để khi cắt xong không còn dư
phân gổ nào?
5.3 Em hãy cho biết từ lúc 6 giờ 5 phút sáng đến 3 giờ chiều thì kim dài và
kim ngắn của đồng hồ trùng nhau bao nhiêu lần ?
Để giải các bài toán có yếu tố đo lường trên học sinh cần phải biết suy luận và
thực hành trên mô hình giúp việc giảng dạy sinh động, tích cực.
6. Về các yếu tố hình học :
Tùy theo từng khối 4 hay 5 giáo viên có thể cho học sinh các đề toán nâng
cao như sau:
6.1 Có 10 cây trồng thành 5 hàng, mỗi hàng 4 cây Nêu cách trồng?
6.2 Hãy trình bày cách trồng 7 cây thành 6 hàng mỗi hàng 3 cây?
6.3 Cho hình chữ nhật có chiều dài bằng 24m chiều rộng bằng 8m .Tìm cạnh
của hình vuông có chu vi bằng chu vi hình chữ nhật?
6.4 Một căn phòng hình chữ nhật có chu vi 48m .Nếu tăng chiều rộng lên 6m
và giảm chiều dài 6m thì ta được một hình vuông có chu vi bằng chu vi căn
phòng. Người ta dự định lót gạch căn phòng .Hỏi cần bao nhiêu viên gạch,
biết 1m
2
cần 25 viên ?
6.5 Một mảnh đất hình chữ nhật có chu vi 160m . Ở giữ người ta đào một cái
hồ hình vuông có cạnh bằng 1/6 chiều rộng của mảnh đất, chiều rộng của
mảnh đất lại kém chiều dài 20m .Phần đất còn lại trồng lúa bình quân mỗi
mét vuông thu được 0,2kg lúa . Tìm số kg lúa thu được ?
Các bài toán có yếu tố hình học bắt buộc học sinh trước khi giải phải vẽ hình
Vẽ hình đúng là đã giải quyết một phần quan trọng trong các bước giải toán
có yếu tố hình học
9
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Ví dụ : Bài 6.5
A | 20 m B
_
_
_
_
_
D Chu vi : 160 m C
Nhìn chung các dạng toán có yếu tố đo đại lượng và hình học trên
không khó, chỉ cần giáo viên hướng dẫn học sinh cách suy luận từ cái đã cho
để tìm cái chưa biết
7. Giải toán có lời văn :
Là một mạch kiến thức tổng hợp nằm rải rác tòan bộ chương trình để tạo cho
học sinh thực hành có hiệu quả. Sau mỗi bài mới xong phần lý thuyết giáo
viên cần cho các em khá giỏi thực hành giải toán nhiều hơn số bài quy định
trong sách giáo khoa, bên cạnh đó giáo viên cần sưu tầm các đề toán phù hợp
với trình độ học sinh lớp mình, từ dễ đến khó, đừng dùng những đề toán
mang tính chất đánh đố cả thầy lẫn trò, cũng đừng dùng cách giải lập phương
trình để giải quyết các bài toán khó ở tiểu học mà phải chú trọng việc vận
dụng tư duy lôgic những kiến thức đã học, việc sử dụng quá sớm công cụ hết
sức “máy móc” nầy sẽ làm giảm tính linh họat trong tư duy của Học sinh, dễ
làm cho tư duy các em bị xơ cứng. Do đó người ta chỉ cho phép học sinh tiểu
học giải toán theo cách số học, nghĩa là không được dùng chữ x, y,… thay
10
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
cho số phải tìm, không được thiết lập phương trình và không được dùng phép
biến đổi tương đương các phương trình để giải. Chính sự hạn chế nầy làm cho
các cách giải tón ở Tiểu học trở nên phong phú, đa dạng và hết sức độc đáo,
chúng tạo điều kiện thuận lợi để rèn luyện trí thông minh và phát triển óc
sáng tạo cho các em
Ví dụ: Với bài toán quen thuộc Gà và chó :
“Vừa gà vừa chó, bó lại cho tròn, ba mươi sáu con, một trăm chân chẵn. Hỏi
có bao nhiêu chó, bao nhiêu gà?”
Giáo viên không được hướng dẫn giải theo cách giải Đại số như:
Gọi x là số gà ; y là số chó, ta có hệ phương trình :
x + y = 36 (1)
2x + 4y = 100 (2)
Nhân đôi cả hai vế của (1) ta có:
2x + 2y = 72 (3)
Đem (2) trừ đi (3) vế với vế ta có:
2y = 28
=>y = 14
Thay vào (1) ta có: x = 26 - y = 36 - 14
x = 22
Đáp số: Có 22 con gà ; 14 con chó
Đối với bài toán nầy giải theo số học có nhiều cách, đơn cử một cách
giải:
Giải
Giả sử mỗi con chó chỉ có 2 chân. Do đó có thể coi 36 con đều là gà cả.
Lúc nầy tổng số chân là: 36 x 2 = 72 (chân)
11
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Vậy số chân chó đã bớt đi là:
100 - 72 = 28 (chân)
Suy ra số chó là: 28 : 2 = 14 (con)
Số gà là : 36 - 14 = 22 (con) …
Với giải toán có lời văn giáo viên cần tìm thêm các đề toán theo từng
dạng bài như: Toán tính tuổi, toán tìm hai số khi biết tổng và hiệu, tổng và tỉ,
hiệu và tỉ, toán chuyển động, đề toán có nội dung hình học, đo lường, trồng
cây …Lưu ý các đề toán như tính tuổi, tìm hai số … cần hướng dẫn học sinh
biết cách tóm tắt bằng sơ đồ đọan thẳng, tóm tắt đúng gọn chính xác theo yêu
cầu là đã phần nào giải quyết được bài toán .
Ví dụ:
Chị năm nay 21 tuổi, trước đây khi tuổi chị bằng tuổi em hiện nay thì
tuổi em bằng 3/5 tuổi chị. Hỏi năm nay em bao nhiêu tuổi?
Giải
Ta có sơ đồ sau chỉ quan hệ về tuổi của hai chị em là:
Tuổi em trước đây | | | |
Tuổi chị trước đây | | | | | |
Tuổi em hiện nay | | | | | |
Tuổi chị hiện nay | | | | | | | | (21 tuổi)
Tuổi em hiện nay: 21 : 7 x 5 = 15 ( tuổi)
Đáp số : Em năm nay 15 tuổi
Còn rất nhiều ví dụ khác nhưng vì khuôn khổ bài viết có hạn nên
không thể trình bày ở đây. Điều cần thiết là giáo viên phải sưu tầm trong các
12
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
sách tham khảo, sách nghiệp vụ bồi dưỡng thường xuyên và nên lập riêng cho
mình một sổ ghi các đề toán hay, tương đối khó để làm tài liệu bồi dưỡng cho
học sinh khá giỏi của lớp và mỗi tổ, khối khi sinh họat tổ chuyên môn cũng
cần trao đổi thảo luận làm phong phú thêm nguồn tài liệu không riêng môn
Toán.
IV. Kết quả nghiên cứu
Qua những năm trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn cho giáo viên dạy kiến thức
toán học nâng cao cho học sinh giỏi lớp 4,5 người viết nhận được những kết
quả đáng khích lệ sau đây:
Số học sinh giỏi được bồi dưỡng lên lớp trên thường đạt học sinh giỏi ở cấp
THCS và PTTH nhất là các em ham thích học toán được tiếp tục bồi dưỡng ở
cấp THCS dự thi học sinh giỏi Toán Tỉnh,Huyện thường đạt giải cao.
Giáo viên lúc đầu e ngại việc không đủ giờ để dạy chung cho cả lớp dần dần
các thầy cô đã biết phân công hợp lý để chú ý đến đối tượng học sinh giỏi,
cho bài tập về nhà, dạy trong các ngày nghỉ, việc tiến bộ của các em là nguồn
động viên lớn cho thầy cô. Ngòai ra có một số phụ huynh rất tâm đắc trong
việc cùng con em giải các bài toán khó, cùng trao đổi với giáo viên hình thành
một cách học xã hội hóa giúp cho sự phối hợp giáo dục giữa nhà trường và
gia đình đạt hiệu quả cao.
Trong các kỳ thi do Huyện, Tỉnh tổ chức các em chứng tỏ sự vượt trội trong
tư duy, trong khả năng tính toán.
Số liệu cụ thể qua những năm áp dụng sáng kiến:
Năm học 20 20 : Số học sinh lớp 4, 5 được giáo viên bồi dưỡng Toán tăng
gấp đôi những năm trước . Một học sinh lớp 4 đạt giải Trạng nguyên khối tiểu
13
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
học qua cuộc thi hành trình Lê Quý Đôn cấp Huyện. Đội thi chương
trình:”Em vui học cùng bạn “ Khối 5 đạt giải nhì cấp Hưyện.
Năm học 20 20 vá năm học 20 20 : Số học sinh lớp 4, 5 được giáo
viên bồi dưỡng Toán tăng gấp ba lần những năm trước .Học sinh lớp 4, 5 tuy
không dự thi các [phong trào học sinh Giỏi nhưng đã thể hiện cách giải toán
nhanh nhẹn, hợp lý khiến Giáo viên dạy rất phấn khởi
Như đã nói ở trên kết quả những hội thi không phản ánh hết những thành quả
mà thấy trò nhà trường đạt được, đều quan trọng là các em được thỏa mản
tính ham hiểu biết tìm tòi những kiến thức nâng cao hơn yêu cầu sách giáo
khoa làm tiền đề cho các em học lên bậc học cao hơn và có những thành tích
đáng khích lệ sau nầy.
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
14
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
Qua những năm thực hiện sáng kiến người viết đúc kết được kinh
nghiệm trong việc cung cấp kiến thức toán cho học sinh khá, giỏi lớp 4, 5
như sau:
-Đa số học sinh tiểu học có năng khiếu do bản tính tò mò của lứa tuổi rất cần
có những thử thách trong các môn khoa học mà toán là một công cụ giúp các
em khẳng định năng khiếu của mình : nhạy bén trong tư duy, có cách suy
nghĩ và làm việc khoa học giúp học tốt các môn học khác nên việc bồi dưỡng,
cung cấp thêm các kiến thức toán nâng cao cho các em là rất cần thiết.
-Không cần phải tổ chức lớp chọn hay lớp bồi dưỡng riêng, giáo viên dạy lớp
có nhiệt tình và chịu khó tìm hiểu kiến thức nâng cao ở từng bài học giành
một ít thời gian trong chính khóa và các buổi khác trong tuần là có thể bồi
dưỡng, cung cấp thêm kiến thức toán cho các em khá giỏi.
-Việc phát hiện và bồi dưỡng học sinh khá giỏi không nhằm mục đích nuôi gà
cho những cuộc thi mà phải làm thường xuyên kết quả thường không nhất
thời nhưng điều quan trọng là hướng các em có năng khiếu một phương pháp
học rèn luyện cho các em tư duy khoa học để học lên bậc cao hơn. Việc phối
hợp với gia đình học sinh không phải chỉ để giáo dục những học sinh yếu kém
mà đối với học sinh giỏi nếu giáo viên làm tốt sẽ đem lại sự tin tưởng và hợp
tác chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường. Phụ huynh học sinh rất phấn khởi
khi cùng giáo viên giải quyết những khó khăn trong việc giáo dục học sinh, từ
niềm tự hào có con em học khá giỏi phụ huynh càng tin tưởng giáo viên, tin
tưởng nhà trường.
PHẦN 3 – KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
15
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
I. Kết luận
Kinh nghiệm dạy kiến thức toán học cho học sinh khá Giỏi lớp 4, 5
được trình bày khi người viết có một số năm trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn
giáo viên trong tổ thực hiện với phương châm Tất cả vì học sinh thân yêu, dạy
theo đối tượng học sinh, phát hiện và bồi dưỡng nhân tài theo chủ trương của
Đảng và nhà nước cùng những hướng dẫn cụ thể của Bộ Giáo dục và đào tạo
trong chương trình thay sách giáo khoa tiểu học, đổi mới phương pháp giảng
dạy, đổi mới cách đánh giá học sinh tiểu học . Bước đầu có ý đồ tạo dựng cho
học sinh giỏi toán có tư duy khoa học, vận dụng những hiểu biết của mình để
động não suy nghĩ hợp lý, trình bày bài giải mạch lạc làm tiền đề cho những
bước phát triển sau nầy của học sinh khi học lên và khi tự nghiên cứu. Với
ước mơ đó người viết sẽ hòan thiện hơn nữa sáng kiến của mình trong những
năm học tới, góp phần đào tạo thế hệ trẻ cho một thành phố công nghiệp trong
tương lai.
II. Kiến nghị
…
…………., ngày … tháng … năm 20…
Người viết
16
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
17
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
18
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
19
SKKN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TOÁN LỚP 4, 5 CHO HỌC SINH KHÁ, GIỎI
20