skkn:một số biện phấp pháp hiện và bồi dưỡng học sinh giỏi toán lớp 4

Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
nhA/ Đặt vấn đề:
Trong công cuộc đổi mới CNH- HĐH đất nớc, con ngời đợc đặt ở
trung tâm chiến lợc phát triển kinh tế- xã hội.Trong đó, lớp Thiếu niên
Nhi đồng hôm nay sẽ là những công dân, những ngời chủ tơng lai của
đất nớc. Hơn nữa, đứng trớc những nhu cầu và sự phát triển đa dạng
phong phú của Thiếu nhi, đòi hỏi những ngời làm công tác chăm sóc
và giáo dục Thiếu niên nhi đồng phải cố gắng, phấn đấu để thực sự trở
thành những nhà giáo dục và có đầy đủ những kiến thức khoa học về
công tác xây dựng Đội và phong trào Thiếu nhi.
Để làm đợc điều đó, đòi hỏi ngời giáo viên TPT phải chủ động, sáng
tạo trong quá trình tổ chức các hoạt động nhằm thu hút đợc toàn thể
Đội viên và nhi đồng tham gia một cách tích cực, có hiệu quả. Thông
qua các hoạt động đó nhằm giúp các em thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ
dạy, phấn đấu học tập và rèn luyện trở thành những con ngoan, trò
giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ.
B/ Đặc điểm ,tình hình:
Quảng Hợp là một xã vùng cao, đời sống của nhân dân ở đây còn
nhiều khó khăn. Hơn nữa, địa hình bị chia cắt bởi đồi núi, khe suối
nên có tới 4 điểm trờng, đóng ở 4 địa bàn thôn khác nhau.
Năm học 2007 2008 Liên đội có 10 Chi đội và 14 lớp nhi đồng.
Tổng số HS 550 em : Trong đó :
Đội viên 240 em, Nhi đồng 310 em. Cụ thể từng điểm trờng nh sau:
Điểm trờng Trung tâm có 4 Chi đội (86 em) và 5 lớp Nhi đồng (112
em).
Điểm trờng Hợp Phú có 2 Chi đội ( 62 em) và 3 lớp Nhi đồng (56 em).
Điểm trờng Bởi Rỏi có 2 Chi đội (47 em) và 3 lớp Nhi đồng (66 em)
Điểm trờng Thanh Xuân có 2 chi đội (45 em) và 3 lớp Nhi đồng (69

em ).
ở mỗi điểm trờng đều có các lớp từ khối 1 đến khối 5 nên đợc cơ cấu
nh một Liên đội độc lập. Chính vì vậy việc tổ chức các hoạt động

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
Đội một cách đồng bộ và thống nhất gặp rất nhiều khó khăn. Vì vậy,
để xây dựng đợc phong trào Đội ở các điểm trờng lẻ là một việc làm
hết sức khó khăn và gặp không ít trở ngại.
Song bên cạnh những khó khăn mà Liên đội gặp phải, liên đội luôn
nhận đợc sự quan tâm, chỉ đạo và tạo điều kiện của BGH nhà trờng,
của HĐĐ các cấp cũng nh sự nhiệt tình của tập thể GV chủ nhiệm nên
trong những năm học vừa qua, đặc biệt là năm học 2007 2008
phong trào hoạt động Đội của liên đội nói chung và các điểm trờng lẻ
nói riêng đã có nhiều chuyển biến rõ rệt và đạt đợc những thành tích
đáng khích lệ.
C/ Các giải pháp cơ bản:
1.Khảo sát đặc điểm, tình hình:
Vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát cụ thể, toàn diện các
điểm trờng để nắm bắt đặc điểm, tình hình từng khu vực, thông qua
việc trò chuyện với học sinh, với GV phụ trách khu vực và với Ban đại
diện phụ huynh của từng khu vực để nắm bắt đợc những tâm t, nguyện
vọng cũng nh những mặt thuận lợi và khó khăn của từng điểm trờng.
Trong đó, lu ý nhất với điểm trờng có học sinh là công giáo.
2.Xây dựng kế hoạch hoạt động:
Sau khi khảo sát, nắm đợc đặc điểm tình hình của các điểm trờng,

tôi đã tiến hành xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng khu vực một
cách cụ thể, phù hợp với đặc điểm từng điểm trờng. Đồng thời, dựa
vào đó để tôi xây dựng kế hoạch hoạt động chung cho toàn Liên đội,
bám sát chơng trình hoạt động của HĐĐ Huyện, chọn các nội dung
hoạt động trọng tâm, phù hợp với từng đặc điểm, tình hình của Liên
đội, của các điểm trờng. Phân chia thời gian cụ thể cho từng hoạt
động, theo chủ điểm từng tháng, từng tuần, sát với chơng trình hoạt
động ngoài giờ lên lớp của nhà trờng.
Sau khi xây dựng xong kế hoạch hoạt động của từng điểm trờng và kế
hoạch chung của toàn Liên đội, tôi trình lên BGH nhà trờng với HĐĐ
xã để xin ý kiến chỉ đạo. Từ đó, có sự thống nhất giữa Liên đội, Nhà

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
trờng và HĐĐ xã trong việc tổ chức thực hiện các hoạt động trên. Kế
hoạch hoạt động này đợc thảo luận trong HĐSP, Chi đoàn nhà trờng,
BCH liên đội và nó là một phần của bản Phơng hớng hoạt động của
Liên đội trong năm học 2007 2008 đợc trình bày trớc Đại hội Liên
đội.
3.Xây dựng hệ thống tổ chức :
Tôi đã đề xuất với BGH trong việc xây dựng đội ngũ phụ trách
chi đội, phụ trách nhi đồng, đảm bảo phối hợp có hiệu quả giữa công
tác chủ nhiệm với công tác phụ trách Đội, phụ trách Nhi đồng. Tham
mu với BGH chọn mỗi điểm trờng một GV có đầy đủ phẩm chất, năng
lực, đặc biệt là sự nhiệt tình, tâm huyết với phong trào Đội và đóng vai
trò nh là một Tổng phụ trách khu vực để phối hợp cùng với Liên đội

trong việc chỉ đạo, tổ chức các hoạt động ở khu vực.
Hớng dẫn các Chi đội tiến hành Đại hội, chọn đại biểu đi dự Đại
hội Liên đội ( mỗi lớp 5 em). Thông qua Đại hội Liên đội để bầu ra
BCH Liên đội gồm có 5 em ( mỗi điểm trờng1 em, riêng ở Trung tâm
có 2 em ) BCH Liên đội thực sự là những Đội viên u tú, nhiệt tình với
phong trào Đội, năng nổ sáng tạo trong mọi hoạt động. Từ đó, lên kế
hoạch để bồi dỡng nghiệp vụ công tác Đội cho đội ngũ Phụ trách chi
đội và tổ chức tập huấn hớng dẫn cho đội ngũ BCH về mọi cộng việc
và kĩ năng công tác Đội để làm sao các em có khả năng chủ động
triển khai, hớng dẫn đội viên của chi đội mình hoạt động.
Riêng đối với phụ trách sao, tôi đã phối hợp chặt chẽ với GV chủ
nhiệm để lựa chọn những em ở các khu vực có khả năng làm phụ trách
sao. Từ đó, bồi dỡng các em tiến hành các bớc tổ chức sinh hoạt sao
Nhi đồng, các kĩ năng hoạt động, tập múa, dạy hát, hớng dẫn trò chơi
vv Làm thế nào để các em thấy thích thú công việc mình đang làm
và hoàn thành tốt công việc đợc giao.
Mục tiêu của việc xây dựng hệ thống tổ chức nhằm hình thành
một đội ngũ cán bộ có đủ tâm huyết, có năng lực tổ chức các hoạt

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
động Đội từ phụ trách các chi đội đến BCH Đội. Đó phải là một ê kíp
(Theo nghĩa tích cực) hiểu biết lẫn nhau, đoàn kết thân ái, có tinh thần
hợp tác, cộng đồng trách nhiệm vì phong trào chung của toàn Liên
đội.
4.Tổ chức thực hiện:

Để có sự thống nhất trong một số họat động giữa các điểm trờng,
tôi đã quy định thời gian cụ thể cho từng hoạt động nh đọc báo đội,
truy bài, thể dục, múa hát, sinh hoạt sao vv Bên cạnh đó, thành lập
các Đội cờ đỏ để theo dõi và kiểm tra các hoạt động ở từng điểm tr-
ờng.
Nhằm khuyến khích sự hứng thú trong học tập và rèn luyện giữa
các lớp trong khu vực với nhau, Liên đội đã in 4 lá cờ thi đua phát cho
4 khu vực. Trong tuần, lớp nào đạt thành tích cao sẽ đợc nhận cờ thi
đua và đợc tuyên dơng trớc cờ vào sáng thứ 2. Chính vì vậy đã tạo đợc
phong trào thi đua học tập sôi nổi giữa các lớp trong khu vực với nhau.
Ngoài ra, Liên đội còn kết hợp với nhà trờng và các đoàn thể trong và
ngoài nhà trờng phát động các phong trào thi đua với những nội dung
thiết thực, cụ thể mang tính tập trung nhân các ngày lễ lớn nh 20/11,
22/12, 3/2, 26/3,19/ 5 vv cụ thể nh làm báo tờng, làm biểu đồ thi đua
gắn sao học tập, sao chiến công. Phối kết hợp với Ban đại diện phụ
huynh, xin kinh phí để tổ chức một số hoạt động nh hội điễn văn nghệ
chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, tổ chức HKPĐ cấp trờng
nhân dịp 22/12, Thi Phụ trách sao giỏi, thi Nghi thức đội viên nhân
dịp 26/3 vv sau mỗi Hội thi Liên đội cùng với BCH Chi đoàn, Ban
hoạt động ngoài giờ của nhà trờng tiến hành đánh giá, rút kinh nghiệm
và khen thởng kịp thời cho các đội đạt thành tích cao.
Thông qua các hội thi đã tạo ra đợc các sân chơi lành mạnh cho
các em Học mà chơi - Chơi mà học gây dựng đợc phong trào TDTT,
VHVN trong trờng học, đồng thời thông qua các Hội thi đã phát hiện
và tuyển chọn những em có năng khiếu ở các môn để từ đó tiến hành

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp

Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
luyện tập và tham gia các Hội thi do Phòng Giáo Dục và Huyện tổ
chức.
Song song với việc xây dựng các phong trào bề nổi, Liên đội còn
đẩy mạnh phong trào thi đua học tập và rèn luyện vì đây chính là hoạt
động trọng tâm của Liên đội, bằng các hình thức gắn với chủ điểm của
từng tháng trở thành phong trào xuyên suốt trong năm học nh phong
trào: Bông hoa điểm 10 dâng tặng Thầy cô Nhân dịp 20/11. Bắn
trúng vòng 10 Nhân dịp 22/12. Làm biểu đồ thi đua với tiêu đề
Hành trình về thăm quê Bác Từ 03 / 02 đến 19 / 5. Bên cạnh đó,
Liên đội đã xây dựng đợc các mô hình học tập nh Đôi bạn cùng
tiến, Đôi bạn điểm 10. Phong trào Giúp bạn vợt khóvv
Các đợt thi đua đều có nội dung và tiêu chí cụ thể, phù hợp với mỗi
chủ điểm.
5. Công tác kiểm tra đánh giá:
Để đánh giá một cách khách quan và thực chất các hoạt động
Đội ở từng điểm trờng, hàng tháng BCH liên đội kết hợp với Đội cờ
đỏ đi kiểm tra. Công tác kiểm tra tiến hành một cách công bằng, đánh
giá thẳng thắn những việc làm tốt và những mặt còn tồn tại của từng
điểm trờng để từ đó phát huy những u điểm, thế mạnh và hạn chế
những yếu điểm của từng khu vực. Thông qua việc kiểm tra Liên đội
tiến hành xếp loại thi đua hàng tháng cho các lớp và từng điểm trờng.
Đồng thời, TPT Đội cùng với BCH Liên đội cũng tiến hành kiểm
điểm, đúc rút kinh nghiệm kịp thời.
6.Công tác phối kết hợp với các lực l ợng ngoài tr ờng học:
Nhằm để giáo dục thiếu niên và nhi đồng một cách đồng bộ,
đúng hớng và mang tính thống nhất thông qua hoạt động Đội. Tôi đã
trực tiếp trao đổi với HĐĐ xã và đặc biệt ở các Chi đoàn ở nông thôn
để triển khai các hoạt động Đội trên địa bàn dân c. Nhất là vào dịp hè,

tổ chức tốt bàn giao HS về sinh hoạt hè tại địa phơng. Nhằm giúp cho
các hoạt động trên địa bàn dân c có hiệu quả tôi đã trực tiếp tập huấn
cho các anh chị đoàn viên thanh niên một số kĩ năng hoạt động nh

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
cách tổ chức trò chơi, các bài múa hát về thiếu nhi vv và một số hình
thức hoạt động khác để các em đợc tham gia sinh hoạt và vui chơi
ngoài giờ lên lớp nhằm tạo cho các em có môi trờng vui chơi lành
mạnh và bổ ích. Giúp các em phát triển một cách toàn diện về Trí -
Thể - Mĩ.
D/ Kết quả đạt đ ợc :
Nhờ sự quan tâm, giúp đỡ và chỉ đạo sát sao của BGH nhà trờng,
của Chi đoàn và của HĐĐ các cấp cũng nh sự nhiệt tình, cố gắng của
bản thân, áp dụng các mô hình hoạt động phù hợp với từng điểm trờng
nên đã phát huy đợc sức mạnh của từng điểm trờng. Chính vì vậy
trong thời gian qua, Liên đội Trờng Tiểu học Quảng Hợp đã đạt đợc
một số thành tích đáng khích lệ, nhất là năm học 2007 2008.
* Kết quả đạt đợc: ở cấp Liên đội có:
- 8/10 Chi đội đạt chi đội mạnh xuất sắc.
- 12/14 Lớp nhi đồng xếp loại tốt.
- 40/42 Sao đạt Sao cháu ngoan Bác Hồ.
Dẫn đầu về phong trào học tập có các chi đội: Kim Đồng, Chi
đội Lê Văn Tám, Chi đội Lê Hồng Phong, Chi đội Nguyễn Bá Ngọc.
Về lớp Nhi đồng có các lớp 3C, 1C, .
Dẫn đầu về phong trào TDTT là điểm trờng Bởi Rỏi.

Về phong trào Văn hóa Văn nghệ có điểm trờng Thanh Xuân.
Điểm trờng có phong trào Thi đua học tập sôi nổi và có chất lợng là
Trung Tâm.
Dẫn đầu về việc thực hiện tốt CTRL Đội viên là điểm trờng Hợp Phú
* Trong năm học qua Liên đội đã tham gia tốt các phong trào và các
cuộc thi do Phòng GD và Huyện tổ chức:
- Tham gia viết th gửi chào mừng đại hội Đoàn toàn quốc lần
thứ IX đợc 290 bài
- Tham gia viết th Quốc tế UPU lần thứ 37 đợc 310 bài

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
- Tham gia cuộc thi vẽ tranh nói không với trừng phạt thân thể
và tinh thần trẻ em do HĐĐ Tỉnh tổ chức đợc 131 bài
Nhờ làm tốt công tác chuẩn bị cũng nh sự đầu t thời gian luyện tập
nên Liên đội đã đạt đợc một số thành tích ở các cuộc thi:
+Tham gia HKPĐ cấp cụm đạt giải 3 toàn đoàn (trong đó có 2
giải nhất, 3 giải nhì và 3 giải ba).
+Tham gia HKPĐ cấp Huyện đợc xếp thứ 22 toàn đoàn (trong
đó có một giải nhì môn cờ vua và 1 giảI khuyến khích môn điền kinh)
+ Tham gia HKPĐ Tỉnh đạt một huy chơng đồng môn cờ vua
nữ
- Cuối năm đợc HĐĐ Huyện kiểm tra và công nhận là Liên đội
Mạnh xuất sắc
Tuy những thành tích còn khiêm tốn nhng phần nào nó đã đánh
dấu đợc sự chuyển biến một cách rõ rệt về phong trào hoạt động Đội

của một liên đội vùng cao, còn gặp nhiều khó khăn.
E/ Bài học kinh nghiệm :
1* Để xây dựng đợc phong trào hoạt động Đội ở liên đội có nhiều
điểm trờng, trớc hết, đòi hỏi ngời TPT phải nắm rỏ đặc điểm tình hình
của từng điểm trờng. Từ đó, lên kế hoạc hoạt động cụ thể phù hợp cho
từng khu vực, kế hoạch chung cho liên đội.
2* Phối hợp chặt chẽ với GV chủ nhiệm, với BCH liên đội. Tập huấn
các kĩ năng, nghiệp vụ công tác Đội cho đội ngũ này một cách đầy đủ
đúng quy trình.
3* Phối hợp với các lực lợng xã hội, lực lợng giáo dục khác để làm tốt
công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục Thiếu niên , nhi đồng.
4* Tranh thủ sự chỉ đạo của BGH nhà trờng, của Đoàn thanh niên và
HĐĐ các cấp để có sự phối hợp trong quá trình hoạt động.
5* Đòi hỏi ngời Tổng phụ trách phải nhiệt tình với phong trào Đội,
tính kiên trì và lòng yêu trẻ. Có năng lực, kinh nghiệm tổ chức các
hoạt động Đội. Không ngừng tự học, tự nghiên cứu và học hỏi đồng

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
nghiệp trong việc tổ chức hoạt động Đội để xây dựng vốn kinh
nghiệm, vốn kiến thức cho bản thân.
G/ Kết luận:
Trong những năm qua, Đội TNTP Hồ Chí Minh đã và đang
khẳng định đợc vị trí của mình, thể hiện rõ sự phát triển cả về số lợng
và chất lợng. Để đạt đợc kết quả này, bản thân tổ chức Đội đã có
những đổi mới về các loại hình hoạt động nhằm thu hút trẻ em vào tổ

chức, tạo cho mọi đội viên phát huy mọi khả năng của mình trong
hoạt động Đội, nhất là ở các trờng thuộc vùng khó khăn, để tổ chức
Đội thực sự là lực lợng giáo dục trong và ngoài nhà trờng.
Để hoạt động Đội ngày càng phát triển hơn nữa, đòi hỏi ngời Phụ
trách phải bết yêu trẻ, nhiệt tình, có năng lực và kinh nghiệm để làm
nòng cốt tập hợp các lực lợng phụ trách Đội và Thiếu nhi.
Bên cạnh đó đòi hỏi bản thân ngời TPT phải biết đổi mới cách
thức hoạt động sao cho phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ em
ngày một đa dạng và phong phú, phù hợp với đặc điểm từng trờng,
từng vùng miền. Từng bớc nâng cao nhận thức, năng lực học tập và
các hoạt động cho học sinh vùng khó khăn. Rút dần khoảng cách giữa
các trờng vùng khó khăn với các trờng đồng bằng.
Nhằm góp phần giáo dục các em một cách toàn diện về : Văn -
Trí -Thể - Mĩ, xứng đáng là những chủ nhân của tơng lai của đất nớc.

Quảng Hợp, ngày 15 tháng 5 năm
2008
Xác nhận của HĐKH nhà trờng Ngời viết sáng
kiến
Phan Tiến Lâm

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
Sáng kiến kinh nghiệm
Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng
học sinh giỏi toán LớP 4

Phần I - đặt vấn đề
Việc phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi toán nhằm tạo nguồn cho
các bậc học tiếp theo, góp phần chuẩn bị nhân tài cho đất nớc là một
nhiệm vụ quan trọng thờng xuyên của mỗi một giáo viên trong quá
trình dạy học toán ở tiểu học.
Lứa tuổi học sinh tiểu học bớc đầu đã có sự phân hóa về mặt trình
độ, nhịp độ hứng thú, động cơ nhận thứcVì vậy, để tạo điều kiện
cho những hoc sinh giỏi toán phát triển, giáo viên cần phải biết đổi
mới phơng pháp dạy học, dạy học sát với từng đối tợng học sinh.
Để công tác phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi toán đạt hiệu quả
cao, yêu cầu giáo viên phải có ý thức, kỹ năng, biện pháp, kế hoạch
phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi toán từ những năm đầu cấp tiểu
học.
Hiện nay, hầu hết các trờng tiểu học đã và đang quan tâm đến công
việc phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi toán; coi đây là mục tiêu u
tiên đã đầu t thời gian, cử nhiều giáo viên có năng lực bồi dỡng từng
chơng ,từng phần, từng lớp. Trờng tiểu học Quảng Hợp cũng không
nằm ngoài mục tiêu đó.
Tuy nhiên, Trờng Tiểu học Quảng Hợp là trờng thuộc xã miền núi
đặc biệt khó khăn, phần lớn ngời dân sống bằng nghề nông nên điều
kiện chăm lo con cái học tập ít đợc chú trọng. Học sinh đi học chủ yếu
là thời gian học ở trên lớp. Cô giáo dạy bao nhiêu biết bấy nhiêu chứ
cha có điều kiện để luyện tập thêm ở nhà.Hơn nữa, các loại sách tham

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4

khảo còn ít. Vì vậy, nhiều năm qua số em dự thi học sinh giỏi toán lớp
4 cấp trờng đều đạt kết quả cha cao, đặc biệt là chất lợng học sinh giỏi
qua các đợt kiểm tra đầu năm và giữa học kỳ 1 năm học 2007-2008 rất
thấp.
Cụ thể:Học sinh giỏi toán : 3/20 Tỷ lệ : 15%
Với chất lợng nh vậy đặt ra cho tôi một suy nghĩ làm sao để nâng
cao chất lợng học sinh giỏi của lớp. Điều đó định hớng cho tôi trong
khi dạy môn toán phải làm thế nào để các em say mê và quan tâm hơn
đến toán học. Xuất phát từ tình hình thực tế học sinh và yêu cầu về
môn toán đối với học sinh lớp 4, bản thân tôi đã không ngừng nghiên
cứu, tìm tòi các giải pháp thực hiện vàKinh nghiệm phát hiện và bồi
dỡng học sinh giỏi toán lớp 4 của tôi không nằm ngoài việc tìm hiểu,
đúc rút kinh nghiệm vốn có của giáo viên tiểu học nói chung và bản
thân tôi nói riêng nhằm đóng góp những ý kiến góp phần vào việc bồi
dỡng học sinh giỏi toán lớp 4 ở trờng tiểu học có hiệu quả hơn.
Phần II - Biện pháp
phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi toán lớp 4
I/ Biện pháp phát hiện học sinh giỏi toán lớp 4.
1/ Những biểu hiện học sinh có năng khiếu toán .
Năng hiếu toán đợc hiểu là tài năng bẩm sinh về một mặt nào đó (ví
dụ: năng khiếu toán, năng khiếu âm nhạc)
Biểu hiện của những học sinh có năng khiếu toán là lòng yêu thích
bộ môn có tính tò mò ham hiểu biết, có ý thức vợt khó, tự giác tổ chức
tốt việc học.Những học sinh này thờng tiếp thu nhanh, nắm chắc và
vận dụng tốt kiến thức, t duy phát triển tốt, linh hoạt, có trí tởng tợng
không gian, kết quả học tập tốt
2/Biện pháp phát hiện học sinh có năng khiếu toán .
a/Căn cứ vào kết quả học tập từ dới.
Việc phát hiện học sinh có năng khiếu toán đợc tiến hành ngay từ
đầu năm học. Vào năm học mới giáo vên chủ nhiệm phải nắm đợc số

lợng học sinh giỏi toán ở lớp 3 ( các em thờng có điểm cao, giỏi đều
các môn) để có kế hoạch bồi dỡng số học sinh này. Việc phát hiện cần
đi đôi với bồi dỡng, qua bồi dỡng lại tiếp tục phát hiện
b/ Phát hiện học sinh có năng khiếu toán học ngay trong giờ dạy
bài mới, luyện tập, ôn tập và kiểm tra. Những học sinh có năng khiếu
toán thờng chăm chú nghe giảng, có những thắc mắc khi không hiểu
bài, hoàn thành nhanh chính xác bài tập.
c/ Phát hiện học sinh có năng khiếu toán qua các kỳ thi học sinh
giỏi lớp ,trờng, thi đố vui toán học, trò chơi toán học .

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
d/ Một số bài toán phát hiện học sinh có năng khiếu toán.Các
bài toán phát hiện học sinh có năng khiếu toán thờng đa dạng, có tính
tổng hợp và chứa đựng tình huộng có vấn đề.Đặc biệt các bài toán này
có sử dụng các tính chất của các phép toán trong quá trình giải toán.
Ví dụ:Thực hiện phép tính bằng cách nhanh nhất.
1/ 47 + 52 + 63 + 49 + 28 + 71
2/ 2 x3 x 4 x 8 x 50 x25 x 125
3/ 24 x 17 + 4 + 18 x 76
* Một số dạng toán điển hình:
1/ Tìm 4 số, biết trung bình cộng của chúng là 50 và mỗi số bằng 1 /
3 số liền sau.
2/ Tổng của 2 số lẻ là 1146. Biết giữa 2 số đó còn 5 số lẻ nửa. Tìm 2
số lẻ đó.
Giáo viên cần lựa chọn đúng đối tợng học sinh. Cần tổ chức thi

chọn lọc qua vài vòng loại để lựa chọn chính xác đối tợng học sinh
vào bồi dỡng. Cần đánh giá học sinh một cách khách quan, chính xác
không chỉ qua bài thi mà cả qua việc học tập, bồi dỡng hằng ngày.
Việc lựa chọn đúng không chỉ nâng cao hiệu quả bồi dỡng mà còn
tránh bỏ sót học sinh giỏi và không bị quá sức đối với những em
không có tố chất.
II/ Biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi toán lớp 4.
1/ Vai trò của ngời thầy.
Tục ngữ có câu không thầy đố mày làm nên. trớc hết ta phải xác
định rõ vai trò của ngời thầy là hết sức quan trọng . Bởi vì ngời thầy
có trách nhiệm dẫn dắt học sinh các phơng pháp giải toán, các phơng
pháp kiểm tra kết quả, cách thức trình bày bài giảiNhững học sinh
có kiến thức cơ bản tốt, có tố chất thông minh mà không đợc bồi dỡng
nâng cao tốt thì sẽ ít hiệu quả hoặc không có hiệu quả.
Đồng thời giáo viên lại phải chọn đúng đối tợng học sinh vào bồi d-
ỡng và phải tự soạn thảo chơng trình bồi dỡng một cách hợp lý, khoa
học sáng tạo.
2/ Xây dựng chơng trình bồi dỡng.
Hiện nay có rất nhiều sách nâng cao và các tài liệu tham khảo,
song chơng trình bồi dỡng cha có sách hớng dẫn chi tiết, cụ thể từng
tiết, từng buổi học nh trong chơng trình chính khóa. Vì thế soạn thảo
chơng trình bồi dỡng là một vấn đề hết sức quan trọng và rất khó khăn
nếu nh chúng ta không có sự tham khảo, tìm tòi và chọn lọc tốt.
Giáo viên cần soạn thảo nội dung bồi dỡng, dẫn dắt học sinh từ cái
cơ bản của nội dung chơng trình học chính khóa, tiến dẫn tới chơng
trình nâng cao. ( Tức là trớc hết phải khắc sâu kiến thức cơ bản của
học chính khóa, từ đó vận dụng để mở rộng và nâng cao dần).
Cần soạn thảo chơng trình theo vòng xoáy; Từ cơ bản đến nâng
cao, từ đơn giản đến phức tạp.Đồng thời cũng phải có ôn tập, củng cố.

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
Ví dụ: Cứ sau 2, 3 tiết củng cố kiến thức cơ bản và nâng cao, thì
cần có một tiết luyện tập củng cố kiến thức, và cứ 5 -6 tiết thì cần có
một tiết ôn tập để củng cố khắc sâu.
Cần soạn thảo một tiết học có:
-Kiến thức cần truyền đạt (lý thuyết)
- Bài tập vận dụng.
- Bài tập về nhà luyện tập thêm ( tơng tự bài ở lớp )
Không nên xây dựng chơng trình nh sách nâng cao hiện nay. Vì nh
thế học sinh khó nắm chăc, dễ nhầm lẫn. Mặt khác, trong sách nâng
cao có một số bài quá khó đối với học sinh.
Một số giờ ôn tập, giáo viên cần giúp các em tổng hợp các dạng
bài, các phơng pháp giải theo hệ thống. Vì hầu hết các em cha tự mình
hệ thống đợc mà đòi hỏi phải có sự giúp đỡ của giáo viên.Điều cần
thiết, giáo viên cần đầu t nhiều thời gian, tham khảo nhiều tài liệu để
đúc rút, soạn thảo cô động nội dung chơng trình bồi dỡng.Cần lu ý
rằng: Tùy thuộc vào thời gian bồi dỡng, khả năng tiếp thu của học
sinh mà chọn lựa mức độ bài khó và từng dạng luyện tập nhiều hay ít.
3/ Bồi dỡng học sinh giỏi toán cần đi đôi với việc nâng cao trình
độ chung về toán của cả lớp, thực hiện phơng châm:
Phát triển năng khiếu toán đồng thời với giáo dục toàn diện
Bồi dỡng toán không tách rời với việc dạy học các môn khác nh
Tiếng Việt, Âm nhạc, Mỹ thuật, Thể dụcNh vậy sẽ giúp học sinh
phát triển toàn diện đồng thời kiến thức của các môn học này sẽ bổ trợ
rất nhiều trong quá trình học sinh học toán. Chẳng hạn: Học môn

Tiếng Việt sẽ giúp các em phát triển vốn ngôn ngữ nhờ đó mà làm cho
t duy của các em sắc bén hơn, học môn Mỹ thuật giúp trí tởng tợng
không gian của các em phát triển, học Thể dục giúp cơ thể của các em
thoải mái khi phải đối mặt với các bài toán khó
4/ Bồi dỡng học sinh giỏi toán cần tiến hành cả nội khóa lẫn
ngoại khóa, bồi dỡng liên tục trong năm và ở tất cả các lớp.
Bồi dỡng học sinh giỏi toán ngoài những giờ dạy trên lớp, chúng ta
cũng cần mở lớp học tự chọn , ngoại khóa toán nh su tầm, báo cáo,
tham quan thực tế, làm đồ dùng học tập trò chơi toán học, kết hợp với
hoạt động Đội để tổ chức các cuộc thi nh giải toán OLYMPIC, toán
tuổi thơĐồng thời phải bồi dỡng thờng xuyên, liên tục ngay từ
những năm đầu cấp tiểu học nhằm hình thành kỹ năng giải toán, giúp
các em có một hệ thống kiến thức ,kỹ năng vững vàng chuẩn bị cho
các bậc học tiếp theo.
5/ Để giúp học sinh giỏi toán, trớc hết đòi hỏi ngời giáo viên
phải bồi dỡng cho học sinh lòng say mê và tinh thần quyết tâm học
tập. Không lùi bớc trớc những bài toán khó. Tôi suy nghĩ : Bất kì viêc
gì nếu lòng say mê thì việc thực hiện mới có kết quả cao.Để bồi dỡng
lòng say mê và tinh thần quyết tâm học toán, giáo viên luôn chuẩn bị
cách đặt vấn đề vào bài tạo tâm thế (giáo dục thái độ, động cơ )

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
phát triển t duy thông qua thu nhận , tổng hợp, mở rộng, tinh lọc và
vận dụng có hiệu quả kiến thứckhơi dậy năng lực trí tuệ của học
sinh.

6/ Dạy nh thế nào cho đạt hiệu quả?
Trớc hết cần chọn lọc những phơng pháp giải dễ hiểu nhất để hớng
dẫn học sinh . Không nên máy móc theo cách sách giải. Giáo viên cần
phải thờng xuyên cải tiến phơng pháp, nội dung, hình thức tổ chức dạy
học phù hợp với nội dung từng bài; phát huy tính tích cực , độc lập, tự
giác của học sinh, tôn trọng và khích lệ những sáng tạo của học sinh.
Những bài hớng dẫn kiến thức mới giáo viên cần lấy ví dụ và ra bài
tập mang tính chất vui chơi để gây hứng thú học tập cho học sinh,
đồng thời giúp các em ghi nhớ đợc tốt hơn.

Ví dụ: Ra bài toán vui, bài toán là một bài thơ, bài toán lấy tên học
sinh hay
đáp số là ngày tháng có ý nghĩa, đáng ghi nhớ. (nh các ngày lễ
lớn,ngày thi)
Tuy nhiên, những bài toán nh thế, giáo viên phải tìm hiểu kĩ, thử và
kiểm tra kết quả nhiều lần. Trong quá trình dạy học sinh giái các bài
toán giáo viên chỉ nên gợi mở để học sinh tìm tòi ra cách giải , không
nên giảng giải, cung cấp những lời có sẵn ,đầy đủ, chính xác để học
sinh thụ động hiểu ghi chép mà chủ yếu phải dạy cho học sinh biết
suy nghĩ để từ đó có thể giải đợc những bài toán đòi hỏi t duy độc
lập , linh hoat, có óc phán đoán và phơng pháp giải toán.
. Chú ý tạo tình huống có vấn đề để học sinh tích cực chủ động, tự
giác tìm cách giải bài toán. Ngợc lại, khi chữa bài giáo viên lại phải
giải một cách chi tiết ( không nên giải tắt) để giúp học sinh hiểu sâu
sắc bài toán ; đặc biệt là những bài toán khó , những bài học sinh
nhiều sai sót và chấn chỉnh cách trình bày của học sinh một cách kịp
thời. Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo cho việc giải các bài toán nh sau.
- Giải nhiều cách ( tìm ra hết cách giải ), chọn cách giải tối u,
cách giải có phơng pháp hay ứng dụng tốt .
- Xây dựng đợc yêu cầu của bài toán và trình độ kiến thức tơng

ứng để có thể ôn tập , củng cố trớc khi giải toán ( nếu cần ).
- Dự kiến khó khăn sai lầm của học sinh, cách khắc phục ( về
hình vẻ, sơ đồ kẻ bảng phụ , biến đổi bài toán, vận dụng lý
thuyết và các bài tập đã biết)
- Xem xét mối quan hệ giữa các bài toán khác nhau để hệ thống
hóa về dạng phơng pháp nếu có.
- Chuẩn bị một hệ thống vốn câu hỏi giúp học sinh:
. + Củng cố kiến thc liên quan.
+ Hớng dẫn hoạt động tìm tòi lời giải bài toán ( phân tích,
tổng hợp hoặc biến đổi bài toán, kẻ bảng phụ cắt ghép hình, xét trờng
hợp đặc biệt đa về bài toán đơn giản, quen thuộc).

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
+ Vận dụng kết quả bài toán trong trờng hợp đặc biệt , tơng
tự khái quát, thực tiễn, hoặc sáng tạo mở rộng phạm vi bài toán nh :
- Thay đổi giả thiết hoặc xem xét bài toán có giả thiết thừa.
- Thay đổi kết luận , ra câu hỏi phụ hớng dẫn học sinh giải .
- Xem xét mệnh đề đảo các bài toán ngợc với bài toán vừa giải.
- Thay đổi nội dung thực tế của bài toán.
7/ Trong quá bồi dỡng toán giáo viên cũng cần cho học sinh làm
quen với suy luận, chứng minh, tập sử dụng các thao tác phân tích,
tổng hơp, so sánh, tơng tự, đặc biệt hóa, khái quát hóa phơng pháp
quy nạp (chủ yếu là quy nạp không hoàn toàn) đồng thời giúp học
sinh nắm chắc thuật toán (những thao tác bớc đi cụ thể theo một trình
tự nhất định để đi tới kết quả) để giải các bài toán; cho các em làm

quen với một số phơng pháp giải toán thờng dùng ở tiểu học ( nh ph-
ơng pháp sơ đồ đoạn thẳng, phơng pháp tỷ lệ, phơng pháp rút về đơn
vị, phơng pháp giả thiết tạm, phơng pháp khử ) biết phối hợp các
phơng pháp khi giải một bài toán.
8/ Bồi dỡng toán cho học sinh tiểu học, giáo viên cần phải biết
phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trờng, gia đình ,đoàn thể và xã hội
Nhằm kịp thời động viên học sinh giúp các em có hứng thú trong quá
trình tham gia bồi dỡng .Bởi nếu tinh thần và thái độ học tập của học
sinh cao thì đó là một biện pháp hiệu quả nhất.
Phần III - Kết quả .
Qua thời gian thực hiện các giải pháp trên chất lợng học sinh
giỏi có sự chuyển biến rõ rệt thể hiện qua đợt thi học sinh giỏi trờng
cùng với đợt kiểm tra chất lợng cuối năm đã đi đến kết luận: phong
trào bồi dỡng học sinh giỏi toán ở lớp tôi đã có những thành công
đáng khích lệ.
* Cụ thể : Học sinh giỏi toán : 7/20 Tỷ lệ : 35%
Đúng với kế hoạch của lớp đề ra ở đầu năm học. Đó là thành quả
gần một năm cô trò phấn đấu đợc.

Phần IV - Bài học kinh nghiệm.
Con đờng đi đến đỉnh cao của toán học có rất nhiều nhng điều
quan trọng là chúng ta đi bằng cách nào để đạt kết quả nhanh nhất.
Theo tôi, để nâng cao chất lợng học sinh giỏi toán thì mỗi giáo viên
cần thực hiện những thao tác sau :
* Đối với học sinh:
a/ Phải có lòng say mê và quyết tâm học toán.

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp

Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4
b/ Phải đọc kỹ đề bài , nắm chắc đợc yêu cầu của bài tập , xác định
đợc bài toán thuộc dạng nào từ đó để định hớng cách giải.
* Đối với giáo viên:
a/ Giáo viên nghiên cứu kỹ mục đích yêu cầu. Xây dựng chơng
trinh bồi dỡng hợp lý.
b/ Đọc và nghiên cứu thêm các tài liệu có liên quan phục vụ cho
việc bồi dỡng .
c/ Cần vận dụng đổi mới phơng pháp giảng dạy phù hợp với nội
dung từng bài.
d/ Khuyến khích các em làm nhanh , đúng nhằm kích thích tinh thần
hăng say học tập của học sinh.
e/ Bồi dỡng thờng xuyên cho học sinh ngay trong từng buổi học
,tiết học, chú trọng đến từng đối tợng học sinh.
f/ Giáo viên cần kiểm tra đôn đốc thờng xuyên, kết thúc mỗi tuần
giáo viên ra bài kiểm tra sau đó xếp loại chung . Kết quả kiểm tra đợc
ghi vào biểu đồ thi đua để kích thích phong trào thi đua của học sinh.
g/ Kết hợp với nhà trờng , với liên Đội để thi học sinh giỏi toán cấp
trờng, thi giải toán OLYMPIC , toán tuổi thơ
h/ Thờng xuyên trao đổi với cha mẹ học sinh ( gặp gỡ, viết vào sổ
liên lạc ) để thông báo , bàn bạc, khắc phục những nhợc điểm của học
sinh.
Phần V - Kết luận và kiến nghị.

1/ Kết luận:
Qua những năm trực tiếp giảng dạy và bồi dỡng học sinh giỏi toán lớp
4 , tôi nhận thấy rằng: ngời thầy cần không ngừng học hỏi và tự học
hỏi để nâng cao trình độ , đúc rút kinh nghiệm, thờng xuyên xây dựng

chơng trình và sáng tạo trong phơng pháp giảng dạy. Nh vậy, để đa
con thuyền đến bến bờ vinh quang thì vai trò của ngời cầm lái thật vô
cùng quan trọng
.
2/ Kiến nghị :
. Nhà trờng quan tâm hơn nữa đến công tác phát hiện và bồi dỡng
học sinh giỏi toán. Cần soạn thảo nội dung, chơng trình bồi dỡng học
sinh giỏi cho tất cả các khối lớp.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi. Bản thân tôi đã áp
dụng và thu đợc kết quả khả quan. Tuy nhiên, chắc chắn vẫn cha phải
là tối u. Xin đa ra để đồng nghiệp tham khảo , vận dụng và góp thêm ý
kiến để góp phần vào việc bồi dỡng học sinh giỏi toán trong những
năm tới có kết quả tốt hơn.

Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu
học Quảng Hợp


Một số biện pháp phát hiện và bồi dỡng học sinh giỏi
toán lớp 4

XáC NHậN CủA HĐKH TRƯờNG Quảng Hợp, ngày 15 tháng
5 năm 2008
Ngời viết

Nguyễn Thị Thúy Lài



Ngời thực hiện Nguyễn Thị Thúy Lài Trờng Tiểu

học Quảng Hợp