Phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp thương mại và những giải pháp nâng cao hiệu quả cho doanh nghiệp

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
ph¸t triÓn nguån nh©n lùc trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i
vµ nh÷ng gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ cho doanh nghiÖp
Phần Mở Bài
Tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp
thương mại hiện nay là cực kỳ cần thiết. Nếu cả trình độ năng lực của nhân
viên lẫn trang thiết bị ngày càng nâng cao; khi công việc ngày càng phức tạp,
đa dạng và yêu cầu của công việc ngày càng tăng; khi hầu hết các doanh
nghiệp đều phải đối đầu sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường; phải
vật lộn với các cuộc suy thoái kinh tế và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của
nhân viên. Đặc biệt trong nền kinh tế chuyển đổi, nơi mà các sản phẩm đã
được hoạch định, các nhà quản lý không hề có ý tưởng về việc phát triển quản
lý doanh nghiệp, kết quả là họ không có khả năng đề ra quyết định, không có
khả năng để chấp nhận rủi ro, làm việc đơn thuần như một nhân viên hành
chính, vấn đề áp dụng và phát triển nguồn nhân lực được coi như một trong
những điểm mấu chốt của các doanh nghiệp. Việt Nam chúng ta cũng không
phải là trường hợp ngoại lệ. Quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường
đã bộc lộ nhiều yếu kém trong quản lý kinh tế nhất là về vấn đề nhân lực.
Điều này được coi như một trong những nguyên nhân quan trọng nhất cản trở
kinh tế phát triển. Thêm vào đó, Việt Nam còn phải đối đầu những vấn đề gay
gắt của một đất nước sau chiến tranh và một nền kinh tế kém phát triển. Đất
nước lâm vào tình trạng thiếu thốn đủ thứ, ngoại trừ lao động không có trình
độ lành nghề. Tromh khi vấn đề này chưa kịp giải quyết xong, vấn đề khác đã
xuất hiện. Đổi mới quản lý kinh doanh nói chung, quản lý và phát triển nguồn
nhân lực nói riêng thực sự là nguồn tiềm năng to lớn thúc đẩy kinh tế phát
triển và nâng cao mức sống cho nhân dân. Tuy nhiên, khái niệm và thực tiễn
áp dụng những vấn đề phát triển nguồn nhân lực không giống nhau ở các
quốc gia khác nhau. Trong một nền kinh tế chuyển đổi như Việt Nam, nơi
trình độ công nghệ, kỹ thuật còn ở mức độ thấp, kinh tế chưa ổn định và nhà
nước chủ trương “quá trình phát triển phải thực hiện bằng con người và vì con

1
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
người”, thì việc phát triển nguồn nhân lực là hệ thống các triết lý, chính sách
và hoạt động chức năng về thu hút, đào tạo-phát triển và duy trì con ngưòi của
một tổ chức nhằm đạt được kết quả tối ưu cho cả tổ chức lẫn nhân viên.
Giải quyết vấn đề
Phần 1: Phát triển nguồn nhân lực trong doanh nghiệp:
I. Vị trí và đặc điểm của người lao động:
1. Vị trí lao động trong doamh nghiệp thương mại:
Lao động của ngành thương mại giữ vị trí quan trọng trong quá trình tái
sản xuất xã hội và sự phát triển của nền kinh tế quốc dân: Một bộ phận khá
lớn lao động của ngành thương mại thực hiện chức năng tiếp tục quá trình sản
xuất trong lưu thông. Lao động này mang tính chất sản xuất, nó tạo ra giá trị
và giá trị mới của hàng hoá. Ngoài ra còn là bộ phận lao động cần thiết phục
vụ và thúc đẩy nhanh quá trình tái sản xuất xã hội. Nó chuyên môn hoá tổ
chức lưu thông hàng hoá nên giải phóng lao động sản xuất khỏi việc thực hiện
chức năng lưu thông hàng hoá tập chung vào sản xuất, góp phần nâng cao
năng suất lao động xã hội; nắm chắc nhu cầu thị trường và tổ chức tiêu thụ
nhanh chóng hàng hoá, thu vốn nhanh để tiếp tục chu kỳ sản xuất tiếp theo.
Lao động thương mại và dịch vụ thương mại không chỉ đơn thuần đáp ứng
nhu cầu mua bán hàng hoá của người tiêu dùng, mà còn góp phần giải phóng
lao động trong việc nội trợ của từng gia đình, tăng thời gian nhàn rỗi cho nhân
dân để tự nâng cao trình độ văn hoá, khoa học, kỹ thuật và thời gian nghỉ
ngơi. Nước ta chuyển từ nền kinh tế hàng hoá quan liêu, bao cấp sang nền
kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường, các doanh
nghiệp thương mại, dịch vụ phát triển với tốc độ rất nhanh ở khắp mọi miền
của đất nước, số lượng lao động hoạt động trong ngành thương mại và dịch vụ
ngày càng đông, phục vụ đắc lực cho sự phát triển nền kinh tế và sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại háo đất nước.

2
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
2. Đặc điểm lao động trong doanh nghiệp thương mại:
Hoạt động trong ngành thương mại vừa mang tính chất sản xuất, vừa
thực hiện mua bán hàng hoá và vừa mang tính phục vụ sinh hoạt đời sống
nhân dân. Để đưa hàng hoá từ nơi sản xuất đến người tiêu dùng, hoạt động lao
động trong ngành thương mại tổng hợp nhiều lĩnh vực: khoa học-kỹ thuật,
tâm-sinh lý, văn hoá và nghệ thuật lao động thương mại góp phần thiết lập
quan hệ giữa các tầng lớp dân cư trong xã hội, quan hệ giữa người sản xuất
với người tiêu dùng, giữa người với người trong xã hội thông qua thực hiện
mua bán hàng hoá và cung ứng dịch vụ. Do vậy, hoạt động lao động trong
ngành thương mại mang tính chất xã hội rộng rãi. Trong thời đại hoà nhập và
thực hiện chính sách mở cửa, thiết lập và mở rộng quan hệ kinh tế thương mại
với các nước, lao động thương mại góp phần mở rộng kinh tế thương mại với
các nước.
II. Phát triển nguồn nhân lực:
1. Đưa ra tiêu chuẩn của người lao động đối với các doanh nghiệp
thương mại:
tiêu chuẩn cơ bản nhất: Có trình độ chính trị, nắm vững quan điểm,
đường lối của Đảng và vận dụng nó vào phát triển ngành thương mại; nắm
chính sách và nghiêm chỉnh chấp hành chính sách và pháp luật của nhà nước;
có trình độ quản lý và kinh doanh thương mại; phải biết ngoại ngữ. Có tinh
thần yêu nước tận tụy với công việc, phấn đấu thực hiện có hiệu quả đường
lối của Đảng và nhà nước trong hoạt động thương mại quốc tế, Việt Nam
muốn là bạn của các nước nhưng phải giữ vững mục tiêu độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội. Có phẩm chất đạo đức, không tham ô lãng phí, phải đặt lợi
ích cá nhân trong lợi ích quốc gia, lợi ích của doanh nghiệp và tập thể; phải có
ý thức tổ chức kỷ luật chấp hành mọi sự phân công của nhà nước và doanh
nghiệp, thiết lập quan hệ tốt với khách hàng, tận tình phục vụ khách. Ngoài ra

3
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
đối với lãnh đạo và nhân viên doanh nghiệp thì phải nắm vững đường lối chủ
trương và chiến lược phát triển ngành thương mại, nghiệp vụ quản lý kinh
doanh, hiểu biết tâm lý của từng đối tượng khách hàng và có phương pháp
giao tiếp tốt khách hàng, biết ngoại ngữ nếu là bộ phận có quan hệ giao dịch
với nước ngoài, có sức khoẻ…
2. Cần có sự sắp xếp vị trí hợp lý của người lao động trong doanh
nghiệp dựa trên trình độ và năng lực:
Việc xác định rõ ràng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tiêu chuẩn trong
phân tích công việc cá nhân chưa đủ mà các công ty còn cần thiết thực xác
định, phân công chức năng, nhiệm vụ và mối quan hệ trong bộ máy quản lý
sao cho hợp lý như: (1)Liệt kê tất cả những chức năng, nhiệm vụ chủ yếu cần
được thực hiện trong toàn công ty, và trong các phòng ban bộ phận.(2)Liệt kê
tất cả những chức năng, nhiệm vụ chủ yếu, thực tế đang được thực hiện tại
các phòng ban, bộ phận …(3)tổng hợp các chức năng nhiệm vụ ở mục 2, đối
chiếu với chức năng nhiệm vụ của công ty ở mục 1 để: bổ sung thêm nhiệm
vụ còn bị bỏ xót, điều chỉnh , phân công lại công việc còn chồng chéo, việc
tiến hành phân công bố chí lại được thực hiện căn cứ theo: yêu cầu, đặc điểm,
nội dung từng công việc; theo quy chế hoạt động của doanh nghiệp và dựa
trên năng lực thực tế của các cán bộ lãnh đạo, các bộ phận trong bộ máy của
doanh nghiệp: sao cho mổi công việc đều có người thực hiện và chọn được
người phù hợp nhất để thực hiện. (4)Dùng ký hiệu để ghi lại tên của các chức
năng thực hiện công việc trong bộ phận và sự phối hợp với các bộ phận khác
trong quá trình thực hiện từng chức năng nhiệm vụ chính.(5)Xác định hao phí
thời gian thực tế cần thiết để thực hiện từng chức năng nhiệm vụ chính thông
qua phương pháp chụp ảnh ngày làm việc hoặc nghi nhật ký công việc hàng
ngày.(6)Thảo luận với người phụ trách để xác định lại các hao phí thời gian
hợp lý cần thiết cho từng chức năng nhiệm vụ chính của các phòng ban, bộ
phận.(7)xác định tổng thời gian cần thiết để thực hiện công việc của mỗi

4
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
phòng ban, bộ phận trên cơ sở tổng hợp hao phí thời gian hợp lý trong bước 6,
có tính thêm thời gian cho các công việc lặt vặt.
3. Sử dụng và phát huy sức mạnh mọi tiềm năng người lao động
trong doanh nghiệp:
Doanh nghiệp cần sử dụng hết mọi năng lực của nhân viên, không để
lãng phí và rảnh rỗi tài năng của mỗi cá nhân. Đặt ra các yêu cầu, tiêu chuẩn,
tạo cơ hội cho nhân viên làm việc độc lập, sáng tạo đồng thời có sự quan tâm,
ủng hộ cao đối với nhân viên trong công việc. Điều này sẽ giúp cho nhân
viên, đặc biệt là các nhân viên mới tuyển hình thành thói quen làm việc tốt,
chuẩn bị các điều kiện tốt cho thăng tiến, phát triển nghề nghiệp sau này…
4. Chính sách tuyển dụng bổ sung nguồn nhân lực cho
doanh nghiệp:
a) Cơ chế tuyển dụng nhân lực: Tuyển chọn nhân lực đóng vai trò quan
trọng đối với sự phát triển kinh doanh và nâng cao hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp, tạo ra một đội ngũ lao động có năng lực để thực hiện mục tiêu
chiến lược kinh doanh. Tuyển chọn lao động phải đáp ứng những yêu cầu:
Đảm bảo tuyển chọn đúng tiêu chuẩn của từng loại lao động, đúng số lượng
và cơ cấu đã qui định trong kế hoạch, tuyển chọn phải đúng quy trình, phải
công khai và khách quan. Để thực hiện những yêu cầu trên, doanh nghiệp
phải thành lập hội đồng tuyển dụng do phó giám đốc phụ trách nhân sự làm
chủ tịch và một số thành viên tổ chức biên soạn nội dung thi tuyển và thành
lập ban chấm thi
b) Quy trình tuyển dụng: Thông báo công khai trên các phương tiện
thông tin đại chúng và đăng ký tại các trung tâm tư vấn việc làm về số lượng
từng loại lao động cần tuyển, thu nhận hồ sơ, phân tích và xem xét các điều
kiện dự tuyển. Trực tiếp phỏng vấn người được dự tuyển để đánh giá sơ bộ
kiến thức, độ nhanh nhạy, cách diễn đạt, những cá tính và ngoại hình của họ,

tổ chức kiểm tra lý thuyết, kiểm tra sức khoẻ, tổ chức kiểm tra thực hành. Hội

5