BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
LÊ QUỲNH CHI
Chuyên đề 3:
ĐIỀU TRỊ VIÊM KHỚP TỰ PHÁT THIẾU NIÊN
THUỘC ĐỀ TÀI:
GIÁ TRỊ CỦA MỘT SỐ YẾU TỐ MIỄN DỊCH
TRONG CHẨN ĐOÁN, PHÂN LOẠI, TIÊN LỰỢNG
BỆNH VIÊM KHỚP TỰ PHÁT THIẾU NIÊN
Chuyên ngành: Nhi
Mã số: 62.72.16.25
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. Nguyễn Thị Ngọc Lan
HÀ NỘI - 2013
ĐẶT VẤN ĐỀ
!"#$%&''()*+,)-
./&0".1."2,3.'4!)5'"*,6
'786'59&'):)*+,;"<,=,.'4>=,(
?@,A&.B(CCC"#$!,=,*,(D..,%'
$;E2>'E):,%.A,FG.>4"&H'="0I;E
,;)"#*,9&.'.*JD.,%.K*!.
)H'="0="G,L&"#, *+.,',9M.,%,3.N)1.
)1.>4(O; )P,Q);=9,R=,,S.
*T.=)P'"-,+" ,5"*,,FE.
1P*T.1.GU,7VW
X3YYC,=,,N)P'"-$;<.*,$;
&.&)5'9ZEU.,=,[\]^9=,&',;",;9$";EE5E5
,=, ;'M,=,( '4 ,=,.,%'"*,)>4 ,;"_.
*J.'! '"*!. 1.,R=,(
*T."`H'&."*,)>4)*+,,;RK4"&'";.H'="0
E,L&*.,.a!5',=,>-
M.)&";.b.3";.b.c3!D.
>G(*T.9U9)*+,,%."
0K,U,.*!.<(cCd)eCd>-G
M.;a,)&fCd)cCd>G
U,,F;).*,9&.'.*J(;K.gCdhfCd
>,F'4Na.I;E&;.7,K .cdhcCd
>,5Ki''N";.)F,F,K&4(>
G*J.R'49F9="G1.,>_.P,P'E
g
,>,F$;,TH'&(?Z;.Cfd)dRK4"&,L4'
!D.>GM..'4>,D.
,%.;=F&E.,%.;F&),;VW(
XP'"-):&4)"2"";.c3H'&'4P'
"#$i1.)*+,)P'"-!,=,=,9jVW(_0G'"2
TP ,=,,N+k)G)P'"-,=, G>9. =,&',L&
,l.1,,'4)P“Điều trị viêm khớp tự phát thiếu
niên”gU,'m
( O=,'M,ES.";.)P'"-'
( Xa,)G)P'"-=,)7)P'"-<.G>9.$;\OnC(
g( XP'"-1.ES.'M,
f
1. CÁC THUỐC ĐIỀU TRỊ VIÊM KHỚP THIẾU NIÊN
1.1. Thuốc giảm đau (paracetamol)
&"&,$&;,&P'A)G)P'"-D."*J.+)&'
<&K(O59ZEU.P'*+.,R=,$;,>a.,L&"#(o"#$
<&,>ES."p.*+.,TGk*!.,%1.E&;"p.*+.
,)G;=P')P'"-(qP'A C.B.B5P'M)&6C
.B.B.4,;"#AE*6=."#P'YC.B.B.4)M
)&f.B.4)G)P'"-)&'E&Er.VgW(
OK=;
s &"&,$&; ,F =,EU.U *. ,FG .>4 ),.&(
1.E&;P','., !,=,9KR' t0R'*.ES.P'
Au(1.9ZEU.,=,,Q'M,.KF.,N,;"#9T9
"#$(";.H'Kk)&',;,=,>'.*J&
i, N&"b,L&'M,.K)&')T.Ka,ES,=,_.,%.
R=,'H'K)a,,L&'M,',b
,( ".,=,,'4.& '4 ES. &"&,$&;
";.J.&.@('M,41.9ZEU.I;EES.,S.
[\]^0F,FG.>4Nv(
1.2. Thuốc Opioid yếu (ví dụ: codeine).
O;E$$ ,w.,& D.P'At.M. &"&,$&;u)G
)P'"-)&'"'.0!"#$='([Z
EU.P'*+.,R=,$;,>a.,L&"#(qP',;E$$'M.!"#$
CchC .B.x fh6.J M)&g .B.B.4("# <&,> ES.
"p.*+.,TGk*!.,%1.E&;"p.*+.,)G
;=P'*+.VgW(
c
OK=;
sO=,=,EU.U,L&,;E$$,FGRK4"&";."*J.+'M,
1.,F=,EU..K)&'!D.>,F,'4GF&I(
•D.>,'4GF&&có thể.>4an thầnquá mức.
1.3 Thuốc kháng viêm không steroid truyền thống (các NSAID)
[\]^9)*+,'4,p&&)5')G)P'"-.K,;
>'(y&45',=,[\]^)P'%,,
;).,L&,4,;;R4.$&9$9E;)F,FK3..>4,,
'F&( n&E$9;";9;,FG,K "',%.4VcW(
Ol.&,zES.[\]^;a,'M,%,,O{`hJ)G(
9ZEU.>'E,=,[\]^;a,'M,%,,O{`hES.P'
,F'H'K([\]^,FG ES. $;"$R&$ 9ZEU.
[\]^9 E. A. ,; D. "# 1. G 'M 'M, Vg f cW
"*, "#,5K i''N &R$RIE<.
[\]^9%,,O{`h<ehC.4)a,i''N,z0(
K;'N=,9/i''N)*&"&H'4)-",T9!<."*J.
+,UGVfcW(
[\]^*J.)*+,E'.M!"#$*.),,FGRK4
"&(OQN=,EU.U,L&'M,*3."M;. ,.L)&'U.
1.)a,'(K%.E&*.K;"4"&RK4"&!;K.cd"#$):
ES.&";R$(,%.4TE&"#$Rl,=
@.a"J(=,EU.,M..*.NG',5',L&,=,[\]^9v.>45
H'=%,)a,"#N).(
y5'"#$-9'4,FGES.,=,'M,[\]^9,=,&
;('4D."#..J-!=,T$E;&9".>4"&0
"',%.,L&,T$*J.)|'1a)A<.,S.
6
w";.b.g.J9&'Rl,[\]^>49&')F
K"= ,K,=,[\]^9(
s\9"1.)*+,'4,=;!"#$0.>4"&,%.n$4$V
fcW(1..M.*.*J"#$,-').[\]^" M
'%.U(
K.(qP'[\]^9,;"#$='ES.
)*J.'M.VgW
O$$,;Rhf.B.&5x.4
^,;}$&,.B.&5x.4
]'";}$C.B.ghf5x.4
]E;$&,CchC.B.hg5x.4
~$;R,&CchCgC.B.x.45
&";R$chec.B.&5x.4
";R,&ChCf.B.x.45
1.,F=,)=.G P &; .D&,=, [\]^9
1.,F[\]^)G0;,%.,F+"2". T
D.[\]^=,(
O %,,O{`h):1.)*+,.,%'!".!"#$
K*!. +1."2".(•5)>4";.,=,Z.>9.!
.*J'.*J&):)P,N).'4,T&,3.
ES. [\]^[*.,*&,F.,%'9;9=!"#$(~9M,=,
[\]^)*+,E'4!~j)G9ZEU.,;"#$EU&";R$;$
'";$VW(
Naproxen,F'H'K";.H'KkP'chC.B.B.4
&5x.4'N+)G)P'"-,;"#A('M,*J.)*+,E'.
M F ,-' € S. *+. - .a z ;K.( K %. .K
;"4"&!E&=,EU.U,L&'M,4)1,=,[\]^=,
e
)a,"*.!F.*,"a&4,=,',=,Rl,
=@.a"J*J.)G9€;1. *J.VfcW(
Ibuprofen =,> ,M. *T.)M€ *J. )*+,
E'.MP'*+.gc.•fc.B.B.4,&g•fP'ES.
9&'3(^.E'.E-,tCC.Bcu1.)*+, UM*E.
VcW(
;$ ,w. ES. 9&' 3 ,& g P' ";. . P' c
hgC.B.B.4,w.1.I5'H'KVcW(
Diclofenac,FGD',!.*J1.G,-').[\]^=,0
=,EU.UEE4.>4),,;NT,=,[\]^=,VcW(
Celecoxib, rofecoxib,=,, %,,O{`*T.):)*+,.
')G)P'"-!.*J(X>4D.'M,.,FK
3..>4F,-'!EE4;IEE4=".T9;,=,[\]^,wVcW(
Indomethacine P'hg .B.B.4 )M)&c.B.4"
D',";.)P'"-,=,"',%.9M..;,L&!
=GM.)a,,F.="-!"#$*.'9ZEU.)G.K)&'
,Fv1.,+0.>4)&')5')&'*+.-)1,F=,EU.U
."p.,L&"S.)$;a.>4,).VcW(
Piroxicam,zES.5B.4)a,D',!,=,"#;a,
-D.>F'>LES.'M,$;H'4)-VcW(
1.4. Glucocorticoid
'M,,;",;E)*+,,z)-,;D."*J.+M.
1.)*+,G9;=)$Ep&.ES.,x)G,D&.
7);;a,VcW(
Dùng corticoid toàn thân,z,;,)P'"-
MU,'>9."2".('M,ES.)*J.'M.;a,/
,)G)P'"-,=,"',%.;>TU,),)P'"-(
‚
XP'"-.',;,;",;E;>.&4,K!P',&;,FG,w.1.
"l.@E,L&;).*..l.3.<&,=,,%.
.;(
[ZEU.,;",;E)*J.;>,F=,EU.*ƒ,5'Mƒ.*:
)P'"-&)5't!%,);<&a.u,=,'M,,M.
,S.l,@)5',=,;'M,,M. =,EU.,N(
> ,F "' ,%. ; > a. .>4 "& D. '4 N )=. G
"$E9;$*J.)*+,ES.P'CchC.B.B.4tM)&fC.uB
5'9=.;a,,&P'5!"#a.T([&'G9;=
)54)L,=,G';>"$E9;$)*+,.KE5Vc6W(
[ZEU.I;E.',;,;",;E;>Ei),%.%,,9
3."*!..:4R*T.)U,L4G.&3.4,K
"S.(~a,ES,FD.),1.G"=A.',;,;",;E
;>=,>H'&"p.'H'K)G)P'"-D.G'a.
,L&:(ON3."*!.*J.RK4"&!D."#)P'"-
9$";EI;EN,!P'A*T.)*T.%,)&49k
tghc.BB.4;a,CCechCc.B.B.4u(y'%.4,FH'&
) ,%. .KF. ;";3."*!..+,;&.$ ,N
"*!.,L&R*T.(=,).,L&.',;,;",;E"93."*!.
;=.F&R*T.,FG)*+,,K_.,=,9ZEU.E$}&„&,;"'
F,F9…VcW(
"#$.&)0KN%,)*+,D.E '' 'U
.',;,;",;E'M,1.)*+,.<.).";. ,%;,K
;0.'4,T.>49'4*+.N, (1Z&;a,',K4,L&"#
)&.)*+,)P'"-9$";E)bAKP'.',;,;",;E*T.)*T.
)a,,F, *T.."p.;a,9"$99(9'.9$";E,5
Y
"*,";..>4i''N(&,pE$R&$&9;$@
"*,;).4E";,;"9;$/,";.9'MH'="0)F(
•KP',;",;E*J.F09,.,L&"#)P'"-
,;",;E):>'(O;",;E,b.>4"&9%,KE<.'M,;a,
N,)&..KP',w.,FG.>43.),%.)&'
9M,,F,-'('M,,FG)*+,.KMG'.;a,T
H'="0E"&1.*J.R'4x•'5(
Liệu pháp Steroid liều xung (Pulse therapy)
XP'"-.',;,;",;EP'R'.)*J./,,=,,N=,
";."*J.+."p.1.)=%.(y'H'K.&4N%,
4p.),>'E9v)(~$4"$E9;;$'M,)*+,&
,pP'*+.<C)gCB.B.x5T/,x)+)P'
"-g.4,=,&'=.(q'=41.K1.,F),
."p.> K!)*+,.=9=E '' ,
";."'4PJ.&9&')F,5,lkP,>_.).K
)7*'*+.'5;.'4,T"M;-;a,3.'4=
, VcW(
Glucocorticoid tiêm nội khớp
'M, )*+,,z)-,;>G)=%.
1.,+[\]^9;a,*)P'"-+)G,M.(
Oz)-";.G)&,F;a,1.)=%.
,=,'M,[\]^9,=,'M,,M.VW('49M5,z)-
";.,z ,F .t,z &5 ";.3u(
"&,;;$$R&,$";E$ 'M,)*+,&,p!P'ChfC.,;
([ZEU..>4,x!E;,&5'"#$"e',FG
+=,L'N("#$D.>,F*T.
C
=.;a, D. ."p.)*+,P€,
L'N4j'N1"S.K)*+,)KK;(
y'H'K&;,L&9$";E):)*+,.,%'
!9M=,.K(y5'* ,K>)P')=%.M6Cd>
)'H'K)P'"-I;E 6=.fcd1.,F_.,%.
):";.b.3(.'4,T$;1E*E&$; 9@,M
E&,x,FG"=;a,.KG'_.,=,.3,a"b"z,L&
'M,"&1R'.H'&(1F&&4H'&RK4"&
;K.cd>):)P'"-)*+,,%."`H'&.(=,EU.
U;>" a,ES,FG.>4'H'K)P'"-"
=,1.)*+,(D.,F=,";.0 4"
9'>.>4,K"!9>M,L&.',;,;,;E";..3
,a)=%.)P'"-;;VceW(
1.5. Nhóm thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm (DMARD)
Các thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm cũ, ít dùng:
* Các hợp chất vàng dùng đường tiêm Parenteral Gold Compounds.
O=, + , 'M . )*J. t&" &'";;&&$
&'";;.',;9$u )*+,,z )- !"#$ )& 1.)=%.
[\]^"G!".("*,'=)P'"-.)*+,
3)5'"#,5)*+,G"&,=,,%,3.'4p,N.&t)
;=';5>,*,G''","$&$='7.)
$.&u(~P'@Zc.)*+,!)5'.'59&')FP'
)*+,3.E5);K.C(ec.h.B.B'5tM)&cC.B'5u(')
U,',KA&)=.;a,'4.K";.b.6=.
E'4"0P')F,%x'55";.;K.g=.9&')Fxg
'5";.g=.(',FE '',KU,.K;K.J.&
R'M. E5f'59&')F 9)P',z )-† E& " 93.
"*!.="G,L&"#VcW(
"*,x5ES.'M,"#,5)*+,)=.=R$,F †),
H'&;,r.*.E&.%&.K;
,L& =' G'=' ;a, ";$'( ' .K 9M*+.,,5' R'M.
E*gcCC;B
g
tgc•Bqu.K.="-'4)M,L&,,5'"'.
<cCd"!="G,L&.KG',5';a,3.,,5'$;9
G'=';a,"',%.>9.),.E '',; 4
K.=);'=)P'"-(q'=,FG)*+,U,N
"p.P' T9&',=,"',%.;a,E '',L&),
):(OM.,z)-)P'"-..K,,5'a.;a,.K,
,5'";$'"F,E&;I.)=.G"M;)1.=''
U($;.,L&,=,=,.K,=,),*J..a G'
='E&(
~9M.,%'):)=.&,ES.,=,+, .)*J.
'M..&'"&;}."$4;9$ ";.)F,FZ.
.i',F)M,%.9;.9;.S)1";.b.6=.!TCC"#
$(.,%',F'N'H'K,L&&'"&;}M!%,M
,Fv1.MT)=.G9;F.KE*+,(O=,.,%'
,; 4&;,L&+, .'M.P'!)5'ChC
.B.B.4tM)&Y.B.4u),*T.)M€
* D- penicillamine
^h$,&$)*+,9ZEU.)P'"-"#$-
:G<.*J&N 4'H'K,&;,L&$;"$R&$F
'M,,M. =,EU.,N([&'g53.P';K.J.&‚•
'5B5))*+,P'C.B.B.4tM)&ecC.B.4u('M,K
'M.l,)FEE4"M."x.)G.3,a;a.";.%,3
,;F1.'H'K(O5>,;='*,G')54)L
x'55,;))P'M)&([&')F$;E2.=.(q
H'&)a,,FGRK4"&ES.'M,*,%..K''9E&
.KG',5'";$'(),^h$,&$1.
U',;P' ,FG H'& 9E,L& yq\h^‡gg
tyq\h^nguVcW(
,@)5'&4&4),=,'M,^~\n^)*+,R$&"b,L&
,=,,'4.& p,;&(=,9/,F&"bH'&"p.";.
,.=9=9'>L)P'"-,=,^~\n^'%.,L&,l.(=,
EU.U,L&)P'"-$;"$R&$&;.7'711 ;I
.F,-'!U.T&4),%,3..&t3.
"&9&&9$u"S.;a,&$&;;.,;R,4(O=,^~\n^*J.
)*+,9ZEU.=,&;.74E";R4,;";H'$9'}&9&&„$q$}';E$
^~\n^9p,t^~\n^9uVgW(
* Thuốc gây độc tế bào và thuốc ức chế miễn dịch
~9M'M,):)*+,.,%')G)P'"-,;>
Ga..>4;b."p.),9$";E>
,F,%.)$Ep&.&;.7m
6-mercaptopurine, azathioprine và cyclophosphamide và chlorambucil(
O=,,%.,L& )P'"- ,;"&', &;.7 19 3.
.'4,T@,,=,=,(XG)P'"-,1.;=F&E.
!"#$'*J.4',5'9ZEU.,;"&',(
";..,%'$;E2c36‚d"#$-:,F
,%.;=F&E. )*+,)P'"-_. ,;"&',tCC‚h
Cc.B.B.4u,b9M.?Z;.";.F1.)*+,)P'"-
CCd( q$}';E$ , %,, .+ 4"E )&.)*+,Z
.!"#$):,FH'K)=.,!.*JE.
VcW(
g
Cyclosporine
~9M.,%'P,4,;9;")G)P'"-:!"#
$ ):)*+,=;,=;('M,)*+,ES.)*J. 'M. P' <g)c
.B.B.4,&P',=,&'x.J(O5$;E2'4=";.
'59&')F)=.=)-†'4=,%,3.N>,*,
G'('M,,FG,F.'4,TA>'E,L&'.*,(
{9$9$)7..):)P'"-,;f"#$P'fhc.B.
B.4";.6hC=.(g>,FG.KP'.',;,;",;Ef"#,F
)+, ,L&)&.ES.'M,7.),"$&$'4&3.
";.>3.p,1. *J.RK4"&!f>3.
'4= ! "#( '=' RK4"&! Y > g>K
.<.)P'"-(&"b,L&'M,4";.)P'"-!"#$0
1.,@,,@ *. ,Fv ,,†H'&"p. ";.)P'"- ~\[
t$;&.;,4;99 K%.u( "-'+ $;"$R&$ ):)*+,
'4,=;"9M"# )-Vc6W(
^;),,L&F'M,4,FD.'4,=;,5,
,9ZEU.'M,('4,;)&4F'M,4i,b&
,p%&,;,=,"#,F)=%.(
Các thuốc chống thấp khớp tác dụng chậm cổ điển (DMARD cổ điểm)
Methotrexate
q;'M,9@)5',F'H'K)P'"-), ,FG,
N)*+,&,p%&)G)P'"-5'"#$-:
(ˆ')G,L&'M,4 ES.)*J.'M. x'5ES. 5(
y5'>,F)=%.'M,9&'g=.*.)1"#,5
J.&>'T('M,.>4),,L4'L4R*T..&"
!(`T.&1.K),,L&'M,P'ES..'5(
['4EE*‰..&9')==;)*J.I;0'M."*+'9v
f
3..'4,TRT.&(^;)F'4,=;,L&\On$;E2,%,3.
.&*J.R'49.&1.,F,z)-Vgfc6W(
,=,K*!.",%,3.E;~$;"$R&$.>4"&.a!"#$(
~9M[\]^,FG.>4K*!.),.@,=,";$
,L&$;"$R&$P'*+.,L&'M,.D)-";.9'MH'=
"0)P'"-(\R};,.B.4;a,};,&,EES.+ES.
,S.$;"$R&$)G.K),!)*J.'F&*.1..K'
H'K)P'"-V‚W(
•=9=),,L&'M,m$;E29M*+.,=,;='.K
,,5'>;,=, ; ,,5' 9M*+.G',5'$.&
&'V‚W(
'M,)*+,ES.P'.'5E'4 "*,39=.fcl;a,
,=,=,"*,).L .J9&'3M;.4%9=';a,
%K4"=H';D..4)p,(^'.E-,'M.,F9…E.c
B,FG)*+,9ZEU.!"#$P'):9…,R=,(qP'
'M.!)5'MG'C.B
E&.'5t*T.)*T.Cg.B.u(
')=%.'M,1.S+;a,''M."#'711,FG
ES.E.E*E&P'&4)C6chC.B.M)&gC)cC
.B'5(~$;"$R&$)*+, '!EE4h"'<cCd)‚Cd!P'E*
C.B'5*.1.M!P'C.;a,P'Tx'5(^<.)P'
"-~`'1.,F)=%.;a,),,L&'M,3.a,ES):)*+,
.KP'(@,w.,F'H'K*.1.,5(
OK>9.,L&),*T.)M ,L&~`
):)*+,=;,=;";.9M.,%'(X=.=&;.79M*+.
-9*.,%.'9=."',%.;>,L&P'"'.0
..4,L&.',;,;",;ERI.OnM,)='@.(.,%'
c
!Š&&,$,.9,; 4)=%.~`! ,K,=,"#";.)F
Z&9M"#))*+,'(n'$";,=,)7..=;,=;?
)=%.~`66d(X=%.I G!=M.)=
%.M GVcW(
XP'"-~$;"$R&,FG.>49M&4)PE-,.K
O^f•O^‚h;.&&E$&([&'))*+,'">9.
'=$;"$R&$i)*+,U,('E<.)P'"-99v.>4
9=="!,L&,@)5'9ZEU.9ZEU.=,)71.
Kl,;,w.,;H'K*;.'M('4!D."#):)
)*+,9'0,E<.$;"$R&$" ,5*. )P
E<.;(~.,%',L&n&$)7..,; 4Bg9M"#
$==9&'E<.'M,(D."#,F.'4,T,&;F"#,'4G
<G9&.G)&VcW(
~$;"$R&$*J.):)*+,&4,=,'M,,M. F
"',F)=%.1.)54)L0)*+,+,L&[\]^
$;"$R&$=.‹(
Hydoroxychloroquine
X>4'M,+D',";.)P'"-!
"#(y'H'K)P'"-,L&4E;";R4,;";H'$*J.>5
4"2"*,hg=.)P'"-('1.,K9&')P'"-6=.
.*.'M,(
y4E;";R4,;";H'$1.&;.J)*+,9ZEU.0*J.
+[\]^P'ES.ch6.B.B.4('M,,FE.CC
.*J.ES.,1.%,P'.'59&')F>M,R=,
9M'M.";.'5('M,'M.9&'3!0F,FG.>4,,
'F&(=@&;.7G"&-,-"*J.*J.3)5'
6
"*,)*+,)P'"-,%9&'x6=.(P'*+.),
@1.'4,=;,;,==)&.)*+,R$
RIVc6W(
F,'.'M,1.)*+,'4,=;!"#$E*f')1
!D."#E*e'0"#A1.,FK3.N)54)LP
'9@,;a,,=,/,-"*J.a,ES),,L&2.,"
*.4E;";R4,;";H'$.*.',F..Jk2.
,!0D.=,).4,L&'M,)*+,,w4(q@.).,L&'M,
".=,,,w.,FGRK4"&>)*+,,z)-.KP'T
.<. 'M,( O;";H'$ )*+, 9Z EU. *J. R'4 T
4E";R4,;";H'$,FG,F),!@T(y'H'K)P'"-,L&
4E";R4,;";H'$ ):1.)*+,,%.";.,=,.,%'S)1
.i'(~.,%'Z.)P'"-H'&);K.fC"#
$,K>9.<cd)ecd'4.K";.fcd>0
),,L&'M,)6Cd"#$CdK4',5'.<.'M,(
Sulfasalazine
['}&9&&„$)*+,=;,=;,F'H'K<&K!9M"#-
:'M,@)5'='4=,EU.,M.&T
9;,=,'M,,M. =,EU.,N=,('M,41.9Z
EU.,;"#$H'=i,K'M,9'}&;a,9&,4&9'4.K,%,
3. N ;a, .& ,M. ,z )- )a, * "M ; ,'4G F&
;"4";a,'U$•6^(D.=,EU.U."p.*
9M=&3.$.&,%.;F&),;t~\[u):
)*+,=;,=;!"#$M.!=(['}&9&&„$)*+,@
)5'P' cCC .B.4 ES.9&'3(XM"# A c.B.( qP'
*+.4*J.)*+,3.E5,;))P'cC.B.B.4tM)&
CCC.u(['}&9&&„$ES.9&'3,FG,+T)G.K"',%.
e
F'(X=.=P),,L&'M,,l.&KG"&$;.;
9M*+.,,5'>;,=,,,5'G',5'.;'E-,
,%,3..&Nxf'5)5'9&')F,%g)6=.(y'H'K,L&
'M,*J."2".";.b.fh‚'59&'@)5')P'"-Vc6W(
1.6. Globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch
]]•)*+,,z)-)P'"-)&;a,
!=GM.D. =,):N)*+,9,lk
)=.G(H'KZ.>9.,L&]]•)P'"-,;>G
M.,; 4'M,,F'H'K9;F.KE*+,(~Z.
=,,L&]]•!"#$G)&P'chC.B.4)*+,"'4P
&5=.";.=.)5'9&')F.=.,;)6=.9&'
)FP'M)&CC.1.,F=,EU.U(O=,=,.K'N"_.
.5ecd"#$G)&,F+<*T.=)P'"-]]•Vc6W(
1.7. Các tác nhân sinh học
q'=9p,):)*&"&D.K*!.)54"Gp.";.
)P'"->(.'4@,,L&'=9p,1U,
9)-,L&E-,_.,=,",,=,,4;$,
,;a,%,,,=,9KQ.@,=,,4;$b&&.>4,K"!9
,=,"$,$;"%,,H'="0Ei"'4PE-,(";.,=,
*T.=)F0,;.A&,=,,4;$A"&,FH'KZ.
'4J P3. ";.)P'"-Vc6‚W
;.A&,4;$,FG))*+,_.,=,ES.,=,"$,$;"=
+b&&=.G"'.b&)TEb.,=,";$&.,4;$)G
;"&H'="0.*.E-,(";.H'="0)F0";$+
51.&4),L&>Z=.G(Œ&$",$tŒ"$u
]}R&)*+,ES. ";.,=,4'M9p,;.A&
,4;$Vc6YCgW(
‚
Etanercept (Enbrel) ";$=+.7"$,$;",L&4'M
;Z't‹nu+5‹,,L&].•,L&.*J(F,FG.@
‹‹"$,$;";.A&9=,).H'&.D&‹‹n(
‹)F.&"bH'&"p..>4=L4";.‹,FG
,,),;}";&9$E;$';a,4;,4$)G;"&,=,
, "'..&F&p,,=,$„4$,=,,4;$";.H'="0*
t";9&.&E]qh‚u(‹,w..>4,,,=,;.;E-,.>4
0,=,.=';.A&,=,L4,M;0,=,L4,M
;.>4;b(Œ&$",$.KD."',%.<"'.0
)a.,L&,=,"',%.)&.;).VYgfW
F)*+,ES.P'MG'Cf.B.E*E&&5
'5tM)&c.,;5u,S.,=,;'M,"*,)Fi
ES.,r.*$;"$R&$[\]^("*,@)5'"-
'!=,>9p,9MRI.,TKt,1.%,='
,=,, ,'4GF&Œ[nOn*,G'u)a,K%.~&;'R(
[&')F$;E2>9.RI.K)=.=*)P'"-
$;"$R&
,=,ES.P'E'4 x'5P'c.;a,T!D.
>)*+,,Q);=!"#tfhe'uP')P'"-E'4 x
'5c.;a,T('P'.'5Tc.&-"
E*E&)*+,9ZEU.(qP',&;tC‚h‚.B.u):)*+,'4,=;
,;)=%.>9.&)5'1.)54)L*.'H'K,b
,";..,%',L&‚"#$(X=.=7.)";.=',L&
$&$",$9v*.EiP'*+.!>,F)=%.1.)54
)L(1.)P'"-'=9p,!"#-"S.;a,,FP9Z
&;'Q==.&4,KD.E '''Q)=;(
O=,"',%.,L&'Q,5K)*+,=9)P'"--
Y
J)a,!"#$t6'"!R'M.u(XP'"-KE<.',F
"S.;a,";..&);"*,i''N("#,FG,F.'4,T
=;).,L&&;;a,="G';a, ,;"#
,5)*+,$;E2)G=(
Infliximab. X>4=.G)TEb..@",‹&&
t‹h•u!-""$,$;"E;)F.>4,K"!;).,L&‹h•9(
~.,%'):,%.'H'K,L&]}R&.56Cd",=,
>('4D.K*!. +9&']}R&
K%.E-%.",="G,=,=.GVYgW(
Adalimumab (Humira). q=.G)TEb.=.‹hα,F
'H'K*T.$&$",$}R&";.VYgW(
Certolizumab pegol (Cimzia). q=.G)TEb.,F,%&
);‹&=+,FK3.NE‹(O$";„'&M+
~`,F'H'K!D.>1.)=%.)54)L~`
,w.,F'H'K)*+,9ZEU.)T"-'!D.>
,=,^~\n^'4'H'K4 T9;9=,M
+~`VYgW(
Golimumab (Simponi). =.G)TEb.)a,')M,K‹
*',w.*‹.@.;(O=,Z.>9.,;
4.;'&,F'H'K&;)M>'
,*&9ZEU.~`>)=%.1.)54)L~`;a,
'M,=.‹VYgW(
Thuốc kháng IL-6: Tocilizumab (Actemra). ;,„'&=.
G)TEb.=.9;F&,L&UG,L&]qh6,KE..@"
.;E.b&&(O=,Z.>9.,; 4;,„'&
'M,,F'H'K=&;";.)P'"-^!E.)T
C
"-'t,F'H'KT9;~`uG,KD.>,F)=%.
1.)54)L~`,=,'M,=.‹(;,„'&)*+,,
'N)P'"-^%,)<&a.M+~`,;D.
>1.)=%.;a,P''M,=.‹t~j,>'Ž'u
;a,,=,'M,^~\n^tO>'Ž'uVYgW(
X>4,T,!PK.)P'"-,1.,L&GM.!
"#$(qP'ES.fh‚.B."'4P/,x=.5M+
~`;a,^~\n^=,(Xa,&;*T.*,=,'M,9p,
=,(=,EU.U)*+,.N&;.73..'4,T"S.
K%.H'&),"'4P'M,(=,EU.U=,H'&)
,T,=,EU.*.K,,5'"'.G',5'3.$.&
.;"&,w.,F>,F3.q^qy^q(
Thuốc kháng tế bào lympho B: Rituximab (MabThera, Rituxan).
n'R&=.G)TEb.=.>ZO^C"P
a;P4;;"*!.,F=,EU..>4),
;Ei).K9M*+.;('M,1.K*!.;
5t!L4R*T.u;P4;*T.;(";.
"'R&)*+,,%.,F'H'K)MD.>1.)=
%.,=,'M,%,,‹h•(D.>,F'4&E*T.
n‹&hOOK3.)=%."'R&,&;T(n'R&
)*+,, 'N9ZEU.,;D.>1.E'.;a,)=%.
1.)54)L,=,'M,=.‹VYgW(
Thuốc ức chế tế bào lympho T:Abatacept (Orencia)
\&&,$';.;'E>ZOq\hf(>
ZOq\hf,L&'M,,FK3..@O^‚";E;)F.3
,K9*T.=,,L&O^‚>ZO^‚CB‚6,L&;"0E=.
.'4<)F%,,9;F&,L&;4;(\&&,$,F'
H'KM+~`";.)P'"-^,;H'K*T.*
,=,'M,%,,‹h•'4)=%.,F,NT(\&&,$,w.,F
=,EU.!D.>1.)=%.,=,'M,%,,‹h•VgW(
\&")&."KH'&Z."-')G)P'"-:
!"#$(XF=+=.UG]qh!.*J(
]‹.&&=+):)*+,Z.(";..,%'.*J
&):ES.]‹.&&,;6"#-GM.g"#G)&"#
GD."#4):1.,F)=%.)P'"-=,9&'J
.&Ec•3(OF‚>,F,K)=.Ge>)'
(y&>GM.1.,F)=%.f>-==(
~>,F"S.a.(
Một số lưu ý khi sử dụng các thuốc sinh học
O=,'M,9p,0,'.=&;(O=,=,EU.U,L4'
.70".3.N4,K"S..'4,T"G"!,L&
k=,,%.5('4*J..a D.K
%.E;,xE;"'4P'M,";.)F,FG,F,K0".9M,K
(,%.'Q'4.aT9;.";.D.=,EU.
Ua.("*,;a,)&.ES.D.,Q9p,,5)a,
,lk).'4,T'Q'4)M,M.,z)-9ZEU.,;
D.>)&.,F0".'Q"GVfcW(
q&;";."S.,T*J..a !>9Z
EU.,=,,Q9p,(O5KRI.;&"<0".
&;P.tG1.;).u)=.=.'4,T&;! ,K
,=,>"*,@)5'ES.,=,=,>9p,(>
)*+,K%.E&~&;'Rt$9E&'$",']^nu;a,$9.KF.
]‹hγ)GR=,)-&;P.,URH'&.RI.)
',5(q*'kD.>^*J.,F0".K%.
~&;'R>.KE;0".%,,E-,(
1.8. Ghép tế bào tự thân
*T.=.I;>'=%,,;,FG
'=&4),'M,S.)G)P'"-,;,=,>Ga.
=.'M,(F,'.,=,&&)P',F)=%.M
*T.=.I;>(~a,ESH'K" )*+,;.)+*.
j'N,b,F.'4,TZ;.,&;,b";..&);Z.Vc6W(
1.9. Phẫu thuật chỉnh hình, cắt bỏ màng hoạt dịch, thay khớp nhân tạo
H'K,L&*T.=4,bP'"&'N(•&,;9$tY‚cu
4"_.*T.=4,F=,EU..K)&';a,,KK
3.N).,L&*.F.K9'.>'E(.;"&,b,F
=,EU..KD."',%.,L& 3?==
" (K&4;=..M,;D.
>"#*.,=,=,.K "_.)>4,z*T.=,'M,S.
)G.KMG'9,5,L&H'="0,&;)%&"#VccW(
1.10. Lọc máu:,w.):)*+,)P.-D.Ga.)a,)*+,
,z)-',F%,3.,&;,L&%,+E-,(^'.!'M.
,;&.$4]])*+,R$**T.%,)P'"-_.,=,.>4"&9
E'.,=,$;$,L&y[6C*'=)P'"-P3.!
"#$,w.)*+,)P,N)Vc6W(
2. TIẾP CẬN PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ VKTPTN THEO ACR 2011
$;\OnC)P'"-)*+,,&$;,=,F)P'"-
*9&'V6Wm
g
2.1. Nhóm của thể viêm ít khớp (viêm của bốn khớp hoặc ít khớp).
F4&;.7D.>)*+,>;$;]q\nG
.>-Q4H'&
,=,)G=.>G 1. )*+,R;,F
;).,z";.M;a,T";.9'MH'="0E
,L&(
2.2. Nhóm của thể viêm từ 5 khớp trở lên
F4&;.7D.>)*+,>;$;]q\nG
!".)&n‹thu)&n‹t•u
K4H'&)G=.>G1.
)*+,R;,FG';).";.3;a,P'
T";.H'="0E,L&(
2.3. Nhóm viêm khớp cùng chậu hoạt động
Nhóm này bao gồm tất cả những bệnh nhân có triệu chứng lâm
sàngvàhình ảnhcủa viêm khớp,S.,N'hoạt động(Có thể bao gồm
những bệnh nhântừ các thể theo phân loại của ILAR.
2.4. Nhóm viêm khớp hệ thống với các đặc điểm toàn thân hoạt động (và
không có viêm khớp hoạt động).
F4&;.7 ,KD.>)=%.,=,',,L&
]q\n,;M.)a,)G9M,L&GM.
,F;a,1.,F,=,)a,)GM.=,*.1.,F
;).(
2.5. Nhóm viêm khớp hệ thống với viêm khớp hoạt động (và không có
đặc điểm toàn thân hoạt động).
F4&;.7 ,KD.>)=%.,=,',,L&
]q\n,;GM.,F;).*.1.
,F"',%.;>;).(
f
.;,=,>;$;cF)P'"-,%, p,H'M,
,b)*&"&,=,)=.=%,);).,=,)a,)G
*+.R ',UG<.F)P'"-,L&>'(
Bảng 1. Đặc điểm tiên lượng xấu và mức độ hoạt động bệnh của thể viêm
ít khớp
ĐẶC ĐIỂM TIÊN LƯỢNG XẤU (PHẢI THỎA MÃN 1)
=.;a,,9M.
,,>;a,,&43.)=.GI;E,L&,=,&"$"
*T."`H'&.0;b;a,€$
MỨC ĐỘ HOẠT ĐỘNG BỆNH
Mức độ hoa động thấp
(phải thỏa mãn tất cả)
Hoạt động bệnh trung
bình (không thỏa mãn
đặc điểm của hoạt động
bệnh cao hoặc thấp
Hoạt động bệnh cao
(phải thỏa mãn ít nhất 3)
9M;).
;a,T
OF;a,P'T,=,
)a,)G,L&%,)
;).
Tg)a,)G,L&;
).,&;
9M;).‘
M,)='@.;a,
On0*J.
M,)='@.On
. )1.="-0
*J.
X=.=;).
,L&54'M,’gBC
X=.=;).
,L&54'M,‘eBC
X=.=;).
,L&>B.&)0
’BC
X=.=;).
,L&>B.&)0‘
fBC
Bảng 2. Đặc điểm của tiên lượng xấu và hoạt động bệnh của thể viêm đa
khớp ( từ trên 5 khớp )
c
Đặc điểm tiên lượng xấu (phải thỏa mãn)
=.;a,,9M.
“'ME. t•u;a,=.G=.OOt•u
*T."`H'&.0K;b;a,€$
Cách đánh giá mức độ hoạt động bệnh
Cách đánh giá mức độ hoạt động của bệnh
Hoạt động bệnh
thấp(phải thỏa mãn tất
cả)
Mức độ hoạt động bệnh
trung bình (không thỏa
mãn tiêu chuẩn hoạt
động bệnh thấp hay cao)
Hoạt động bệnh cao
(phải thỏa mãn ít nhất
3)
f;a,T9M
;).0*J.
;a,P'T)a,
)G;).
Tg)a,)G
,L&;).,&;
[M(;).‚
;a,T
M,)='@.
OnT. 5
.",L&0
*J.
X=.=;).
,L&54'M,’fBC
X=.=;).
,L&54'M,‘
eBC
X=.=,L&
>B,&€’BC
X=.=,L&
>B,&€‘cBC
Bảng 3. Đặc điểm của tiên lượng xấu và hoạt động bệnh của viêm khớp
cùng chậu
Xa,)G*+.R '
*T."`H'&.! ,%;t;b;a,€$"
`H'&.u