thực trạng điều kiện lao độngvà tình hình sức khỏe người lao động ngành xây dựng dân dụng, năm 2012

1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Xây dựng là một trong những ngành công nghiệp lớn trên thế giới có
hoạt động bao trùm hầu hết các lĩnh vực khác. Mặc dù đã được cơ khí hóa,
ngành xây dựng vẫn là ngành sử dụng nhiều lao động, chiếm từ 9 – 12%, có
khi tới 20% lực lượng lao động của mỗi quốc gia [1].
Cũng như Xây dựng công nghiệp và quân sự, Xây dựng dân dụng có liên
quan mật thiết tới các lĩnh vực khác nhau của khoa học kỹ thuật như: công
nghệ vật liệu xây dựng, kỹ thuật công trình và kiến trúc Xây dựng dân
dụng- một ngành kỹ thuật lâu đời, chuyên nghiệp của xây dựng, bao gồm nhà
ở (nhà chung cư, nhà riêng lẻ) và các công trình công cộng (công trình văn
hóa, công trình giáo dục, công trình y tế) đã có đóng góp đáng kể vào những
thành tựu rất quan trọng, góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế và ổn định
chính trị của đất nước [2].
Nhưng bên cạnh đó ngành xây dựng cũng gặp phải một số khó khăn
như: hầu hết lực lượng lao động là lao động phổ thông chưa có trình độ
chuyên môn về xây dựng; cơ sở vật chất kỹ thuật, nguyên vật liệu còn thô sơ,
lạc hậu. Đồng thời với điều kiện lao động đặc thù, khó khăn, phức tạp, nguy
hiểm và độc hại, người lao động phải làm việc ngoài trời, trên cao, dưới sâu,
sản phẩm đa dạng, địa bàn lao động luôn thay đổi [3]. Đó là những nguyên
nhân gây ảnh hưởng không nhỏ dến sức khỏe NLĐ, đặc biệt là gây tai nạn
trong lao động và bệnh nghề nghiệp cho NLĐ, ảnh hưởng đến năng suất, hiệu
quả lao động.
Hiện nay, tình hình tai nạn lao động, BNN có xu hướng tăng về số lượng
và mức độ nghiêm trọng. Theo thống kê của Bộ Lao động – Thương binh và Xã
hội năm 2011: cả nước xảy ra gần 6000 vụ tai nạn lao động làm 6.154 người bị
nạn, trong đó có 574 người chết, 1.314 người bị thương nặng, tăng 6% so với
năm 2010 [4]. Các lĩnh vực xảy ra nhiều tai nạn lao động nhất là xây dựng (công
trình dân dụng, công nghiệp, giao thông) chiếm 51,11% tổng số vụ tai nạn chết
người; khai khoáng 12,7%; sản xuất vật liệu xây dựng 8,3% và cơ khí chế tạo
8%. Tuy nhiên, đây được coi mới chỉ là con số thống kê “bề nổi” theo báo cáo,

còn phần “chìm” rất lớn không được các doanh nghiệp báo cáo [5].
Tuy đã có những nghiên cứu về điều kiện lao động cũng như sức khỏe
người lao động trong ngành xây dựng, đồng thời đưa ra các giải pháp phòng
chống, nhưng phạm vi nghiên cứu còn hẹp, quy mô nghiên cứu còn nhỏ và
các nghiên cứu còn chưa thật toàn diện. Để có được bức tranh tổng thể hơn về
YHLĐ của ngành Xây dựng, trước hết là ngành xây dựng dân dụng, có thêm
cơ sở khoa học làm nền tảng cho các bước nghiên cứu tiếp theo, chúng tôi
tiến hành nghiên cứu:“Thực trạng điều kiện lao động và tình hình sức khỏe
người lao động ngành Xây dựng dân dụng, năm 2012” với hai mục tiêu sau:
1. Mô tả thực trạng điều kiện lao động của ngành Xây dựng dân dụng
năm 2012.
2. Mô tả tình hình sức khỏe của người lao động ngành Xây dựng dân
dụng năm 2012 và một số yếu tố liên quan.
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Các khái niệm, định nghĩa trong nghiên cứu
1.1.1. Xây dựng dân dụng
Xây dựng dân dụng là một ngành kỹ thuật lâu đời, chuyên nghiệp của
xây dựng, bao gồm nhà ở (nhà chung cư, nhà riêng lẻ) và các công trình công
cộng (công trình văn hóa, công trình giáo dục, công trình y tế) [2].
Trong ngành xây dựng dân dụng có hai nghề lao động chủ yếu là:
22
 Sản xuất vật liệu xây dựng (khai thác chế biến đá, sản xuất xi măng,
gạch ngói, vật liệu chịu lửa).
 Xây lắp tại các công trình xây dựng (Sửa chữa/xây mới).
1.1.2. Điều kiện lao động
ĐKLĐ là các yếu tố tự nhiên, xã hội, kinh tế, kỹ thuật được biểu hiện
thông qua các công cụ và phương tiện lao động, đối tượng lao động, quá
trình công nghệ, môi trường lao động và sự xắp xếp bố trí chúng trong
không gian và thời gian, sự tác động qua lại của chúng trong mối quan hệ

với NLĐ tại chỗ làm việc, tạo nên một điều kiện nhất định cho con người
trong quá trình lao động [1].
Những đặc trưng của quá trình lao động, tính chất và cường độ lao
động, tư thế của cơ thể con người khi làm việc, sự căng thẳng của các bộ
phận cơ thể tình trạng vệ sinh môi trường sản xuất đặc trưng bởi: điều kiện
vi khí hậu, nồng độ hơi, khí, bụi trong không khí, mức độ tiếng ồn, rung
động, độ chiếu sáng.
1.1.3. Vệ sinh lao động
Vệ sinh lao động là một môn Khoa học dự phòng, nghiên cứu điều kiện
thiên nhiên, điều kiện làm việc, các yếu tố có hại trong sản xuất, các yếu tố
tâm sinh lý trong lao động và BNN. Từ đó tìm ra các biện pháp phòng ngừa
tác hại nghề nghiệp đối với NLĐ [6], [7]. Do đó, nhiệm vụ chính của Vệ sinh
lao động là dùng những biện pháp để cải tiến lao động, quá trình thao tác,
sáng tạo điều kiện sản xuất hoàn thiện để nâng cao trạng thái sản xuất và khả
năng lao động cho NLĐ.
33
Các yếu tố nguy cơ môi trường
(Tự nhiên hoặc xã hội)
Sức khỏe người lao động
Các tác hại nghề nghiệp
Mối quan hệ đa chiều tạo nên trạng thái cân bằng động hoặc mất cân
bằng, suy giảm sức khoẻ và lao động cùng với các tác hại nghề nghiệp có thể
thể hiện qua sơ đồ sau [8]:
1.1.4. Tác hại nghề nghiệp và bệnh nghề nghiệp
1.1.4.1. Tác hại nghề nghiệp [8], [3], [9].
Tác hại nghề nghiệp là những yếu tố trong quá trình sản xuất và ĐKLĐ
có ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ và khả năng lao động, gây nên những rối loạn
bệnh lý hoặc các BNN đối với những người tiếp xúc .
44
Các tác hại liên quan đến quá trình sản xuất bao gồm:

 Yếu tố vật lý và hóa học:
- Điều kiện vi khí hậu trong sản xuất không phù hợp như: Nhiệt độ, độ ẩm
cao hoặc thấp, thông thoáng khí kém, cường độ bức xạ nhiệt quá mạnh,
các chất phóng xạ và tia phóng xạ.
- Tiếng ồn và rung động trong sản xuất
- Áp suất cao hoặc thấp, bụi và các chất độc hại trong sản xuất.
 Yếu tố sinhhọc:
Vi khuẩn, siêu vi khuẩn gây bệnh, nấm mốc và ký sinh trùng gây bệnh.
 Tác hại liên quan đến tổ chức lao động:
- Thời gian làm việc liên tục quá dài, làm việc thông ca.
- Cường độ lao động quá cao không phù hợp với tình trạng sức khỏe công nhân.
- Chế độ làm việc và nghỉ ngơi bố trí không hợp lý.
- Làm việc với tư thế gò bó.
- Sự hoạt động quá khẩn trương, căng thẳng quá độ của các giác quan và
hệ thống thần kinh, thính giác, thị giác
 Tác hại liên quan đến điều kiện vệ sinh và an toàn.
- Thiếu hoặc thừa ánh sáng, ánh sáng không hợp lý.
- Làm việc ở ngoài trời có thời tiết xấu, nóng về mùa hè, lạnh về mùa đông.
- Nơi làm việc chật chội, thiếu ngăn nắp.
- Thiếu trang thiết bị thông gió, chống bụi, chống nóng, phòng chống hơi
khí độc.
- Thiếu trang bị phòng hộ, trang thiết bị phòng hộ không tốt, không đúng
tiêu chuẩn.
- Việc thực hiện quy tắc vệ sinh và an toàn lao động thiếu sự nghiêm minh.
Các nhân tố trên có thể gây ra bệnh nghề nghiệp khiến NLĐ có bệnh
nặng thêm hoặc bệnh phát triển rộng, trạng thái sức khỏe của NLĐ xấu đi rất
nhiều. Ngày nay người ta đã thống kê được hơn 200.000 các hoá chất và dung
môi độc hại, gần 400 tác nhân vật lý có hại và hàng ngàn tác nhân sinh học có
thể gây hại cho người lao động. Ở nước ta cũng đang sử dụng hàng trăm các
tác nhân độc hại.

55
1.1.4.2. Bệnh nghề nghiệp:
Bệnh nghề nghiệp là bệnh phát sinh do ĐKLĐ có hại của nghề nghiệp,
tác động tới người lao động hay là sự suy yếu dần dần sức khoẻ của NLĐ, gây
ra do những điều kiện bất lợi trong sản xuất hoặc do tác dụng thường xuyên
của các chất độc lên cơ thể con người trong sản xuất [10].
1.1.5. Tai nạn lao động
Tai nạn lao động là tai nạn xảy ra trong quá trình lao động, công tác, do
sự tác động đột ngột từ bên ngoài làm chết người hoặc làm tổn thương, phá
hủy chức năng hoạt động bình thường của một bộ phận nào đó của cơ thể.
Khi NLĐ bị nhiễm độc đột ngột với sự xâm nhập vào cơ thể một lượng
lớn chất độc có thể gây chết người ngay tức khắc hoặc hủy hoại chức năng
nào đó của cơ thể thì gọi là nhiễm độc cấp tính và trong trường hợp này cũng
gọi là tai nạn lao động [10].
1.1.6. Bảo hộ lao động và an toàn lao động
Bảo hộ lao động là môn khoa học nghiên cứu các vấn đề về hệ thống các
văn bản pháp luật, các biện pháp về tổ chức kinh tế - xã hội và khoa học công
nghệ để cải tiến ĐKLĐ, nhằm:
- Bảo vệ sức khỏe, tính mạng con người trong lao động.
- Nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
- Bảo vệ môi trường lao động nói riêng và môi trường sinh thái nói
chung, góp phần cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của NLĐ [3].
1.2. Điều kiện lao động trong ngành xây dựng dân dụng.
Hiện nay trong mọi ngành nghề chúng ta phải đương đầu với hàng loạt
thách thức về an toàn vệ sinh lao động. Bên cạnh những lợi ích to lớn về kinh
66
tế, xã hội, vấn đề ô nhiễm môi trường, những yếu tố tác hại nghề nghiệp ảnh
hưởng tới sức khỏe người lao động gây bệnh nghề nghiệp là vấn đề đang được
quan tâm đặc biệt. Trong ngành xây dựng, vấn đề ô nhiễm môi trường lao động
với những tác hại nghề nghiệp nổi lên vẫn là các yếu tố truyền thống như vi khí

hậu bất lợi, bụi, ồn…Đã có nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước về
môi trường lao động và điều kiện lao động của ngành xây dựng (trong sản xuất
vật liệu xây dựng như gạch ngói, xi măng, đá…; trong thi công xây lắp tại các
công trình như nhà làm việc, nhà ở, nhà hàng, khách sạn…).
1.2.1. Trên thế giới
Theo kết quả khảo sát của Joseph A.Lamonica và cộng sự (1971) cường
độ tiếng ồn tại vị trí máy khoan bằng khí nén trong hầm: 112 – 121 dBA; Xe vận
chuyển chạy dầu Diesel: 88 – 100 dBA; Gầu xúc chạy dầu Diesel 91 – 107 dBA;
Xe tải (trọng tải 15 tấn) 89 – 101 dBA .Những số liệu nghiên cứu ở Croatia,
Nam Phi tại các nhà máy gạch chịu lửa cho thấy có sự tiếp xúc bụi silic vượt quá
giới hạn cho phép với hàm lượng silic trong bụi cao tới 70% [11].
Theo Fua Hua [12] nghiên cứu tại Thượng Hải cho thấy nồng độ bụi
trong 1 nhà máy sản xuất vật liệu xây dựng rất cao 201,3 mg/m3. Ngoài ra
NLĐ còn phải tiếp xúc với các yếu tố tác hại nghề nghiệp khác như tiếng ồn,
nhiệt độ cao, các yếu tố ecgônômi bất lợi.
Zhu TL, He W, Zeng XL và cộng sự điều tra 291 cơ sở sản xuất xi măng
(chiếm tỷ lệ 2,87% tổng số cơ sở sản xuất xi măng của toàn Trung Quốc) với
tổng số công nhân điều tra là 9012 người. Kết quả nghiên cứu cho thấy 24,9%
mẫu hơi khí, 69,4% mẫu bụi và 57,1% mẫu đo các yếu tố vật lý (như tiếng ồn,
rung, vi khí hậu, chiếu sáng) không đạt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép. Tỷ lệ
công nhân mắc các bệnh nghề nghiệp là 11,3% [13].
77
Kết quả thống kê của Viện NIOSH (1988- 1990) tại Mỹ, trong ngành
xây dựng bao gồm cả sản xuất vật liệu xây dựng có 15,6- 24% công nhân tiếp
xúc với mức tiếng ồn trên 85 dBA.
1.2.2. Tại Việt Nam:
Lao động trong ngành xây dựng có đặc thù: Công việc thường được tiến
hành ngoài trời, trên cao, dưới sâu, sản phẩm đa dạng, phức tạp,địa bànlao
động luôn thay đổi, do đó ĐKLĐ của công nhân có những đặc điểm sau:
- Chỗ làm việc của CN luôn thay đổi ngay trong phạm vi một côngtrình,

phụ thuộc vào tiến độ xây dựng, do đó ĐKLĐ cũng thay đổi theo.
- Trong ngành xây dựng có nhiều nghề, nhiều công việc nặng nhọc (như
thi công đất, bê tông, vận chuyển vật liệu), mức độ cơ giới hóa thi công
còn thấp nên phần lớn công việc và CN phải làm thủ công, tốn nhiều
công sức và năng suất lao động thấp, yếu tố rủi ro còn nhiều.
- Có nhiều công việc buộc người CN phải làm việc ở tư thế gò bó, nhiều
công việc phải làm ở trên cao, những chỗ chênh vênh nguy hiểm, lại có
những việc làm ở sâu dưới đất, dưới nước nên có nhiều nguy cơ tai nạn.
- Nhiều công việc tiến hành trong môi trường độc hại, ô nhiễm (bụi, hơi,
khí độc, tiếng ồn) nhiều công việc thực hiện ở ngoài trời, chịu ảnh hưởng
xấu của khí hậu, thời tiết như nắng gắt, mưa gió làm ảnh hưởng lớn đến
sức khỏe NLĐ.
- Do địa bàn luôn thay đổi nên điều kiện ăn ở, sinh hoạt khó khăn, thường
là tạm bợ, công tác vệ sinh lao động chưa được quan tâm đúng mức.
Chính những yếu tố đó cũng là nguyên nhân trực tiếp hay gián tiếp gây
ốm đau, bệnh tật và tai nạn cho NLĐ.
- Người lao động chưa được đào tạo một cách có hệ thống nên trong xử lý
công việc, xử lý tình huống còn lúng túng, thậm chí thao tác sai dẫn đến
tai nạn lao động.
88
Qua phân tích như trên ta thấy rằng ĐKLĐ trong ngành xây dựng có
nhiều khó khăn phức tạp, nguy hiểm và độc hại, cho nên phải hết sức quan
tâm đến cải thiện điều kiện lao động, đảm bảo an toàn và vệ sinh lao động
trong quá trình lao động [3].
1.2.2.1. Vi khí hậu:
Theo Trình Công Tuấn và cộng sự nghiên cứu ảnh hưởng của môi
trường lao động lên sức khỏe 183 công nhân công ty đá ốp lát và xây dựng
Bình Định (2002) cho kết quả vi khí hậu vào mùa nóng tháng 7 là không đảm
bảo về chỉ tiêu nhiệt độ (nhiệt độ dao động từ 31,0-37,0 độ C (trung bình 32,2
± 2,25)), độ ẩm tương đối của không khí đều trong giới hạn cho phép dao

động từ 57-56%, tốc độ gió dao động từ 0,1-1,5 m/s (trung bình 0,88 ± 0,67
m/s), 2/5 mẫu đo không đạt chỉ tiêu về mức độ thông thoáng gió [14].
Theo Nguyễn Thị Thu và cộng sự (2007) thì CN phải chịu đựng một
môi trường lao động có vi khí hậu nóng. CN tại phân xưởng lò nung nhà
máy xi măng Bỉm sơn trong ca lao động, nhiệt độ của lò là 1450°C. Nhiệt
độ không khí nơi làm việc lên tới 40,3°C(1998); trong khi đó ở công ty sứ
Thái Bình là 38,2°C(2001) [15].
Lưu Minh Châu và cộng sự (2007) nghiên cứu ĐKLĐ, những yếu tố
nguy cơ ảnh hưởng đến bệnh tật, sức khỏe CN thi công hầm đường bộ Hải
Vân thì nhiệt độ không khí trong hầm cao hơn TCCP, nhiệt độ tại vị trí đo
trong hầm cách cửa hầm 1300 → 1800m là cao nhất 35.2 ± 1.1
o
C, độ ẩm
tương đối rất cao, cao nhất là 87.6 ± 0.5% tại vị trí đo cách cửa hầm ≤
100m và tốc độ lưu chuyển không khí rất thấp phụ thuộc vào hệ thống gió
nhân tạo thấp nhất là ở vị trí đo trong hầm cách cửa hầm tử 100 → 600m ở
mức 0.7 ± 0.6m/s [16].
99
NC của Đào Phú Cường và cộng sự về môi trường làm việc tại một số cơ
sở cơ khí vừa và nhỏ ở Nam Định (2008) cho thấy có 79,1% mẫu độ ẩm,
43,6% mẫu nhiệt độ không đạt tiêu chuẩn vệ sinh cho phép và 58,8% số CN
cho rằng môi trường làm việc nóng [17].
Theo Lê Thị Thu Hằng và cộng sự (2010), NC về môi trường lao động
và tình hình sức khỏe công nhân nhà máy xi măng Bút Sơn Hà Nam: nhiệt độ
tại nhà máy vượt TCCP ở mức cao. Nhiệt độ cao nhất là xưởng xi măng
(38.69 ± 3.51
o
C). Bên cạnh đó yếu tố độ lưu thông gió ở mỗi khu vực sản
xuất cũng không đạt TCCP nhưng ở mức thấp: tốc độ lưu thông gió ở mức
0.1m/s. Độ ẩm tại nơi làm việc của nhà máy đạt TCCP [11].

1.2.2.2. Ánh sáng và tiếng ồn:
Theo Trình Công Tuấn và cộng sự (2002) đo tiếng ồn tại công ty đá ốp
lát và xây dựng Bình Định cho kết quả: Hầu hết tại các điểm đo cường độ
tiếng ồn đều vượt quá TCCP (90dBA), với cường độ tiếng ồn cao như thế
thì công nhân phải thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn trong một thời gian
dài, hậu quả khó tránh khỏi là công nhân sẽ mắc bệnh điếc nghề nghiệp do
tiếng ồn [14].
Theo Trần Văn Huy và cộng sự (2005) tiếng ồn với cường độ 50 dBA
gây giảm hiệu suất làm việc nhất là lao động trí óc, với mức ồn 70 – 80 dBA
gây đau đầu, mệt mỏi, giảm khả năng chú ý, tư duy, trí nhớ [18].
Cũng theo Lưu Minh Châu và cộng sự (2007) nghiên cứu ĐKLĐ, những
yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến bệnh tật, SKCN thi công hầm đường bộ Hải Vân
thì có vị trí không đạt tiêu chuẩn (74.9%) với độ rọi sáng rất thấp trung bình của
số mẫu không đạt TCCP, độ rọi sáng chỉ là 46.2 Lux và ở tất cả các vị trí đo
tiếng ồn đều vượt TCCP, có vị trí tiếng ồn vượt TCCP 12.3 → 15 dBA [16].
1010
Cũng theo Đào Phú Cường và cộng sự (2008), có tới 86,8% mẫu ánh
sáng, 83,1% mẫu tiếng ồn tại các cơ sở sản xuất cơ khí vừa và nhỏ ở Nam
Định không đạt TCCP. Tiến hành khảo sát ý kiến của CN về ĐKLĐ tại các cơ
sở sản xuất trên thì 67% số CN phàn nàn về môi trường làm việc ồn [17].
Theo Nguyễn Thị Toán và cộng sự (2003) NC tình hình sức nghe của
CN tại một số cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, kết quả cho thấy công nhân
phải tiếp xúc với tiếng ồn cao từ 86 – 103 dBA ở các công đoạn như khoan
đá, nghiền đá, xi măng, dập gạch [19].
Kết quả NC về môi trường lao động và tình hình sức khỏe công nhân
nhà máy xi măng Bút Sơn Hà Nam của Lê Thị Thu Hằng và cộng sự (2010),
cho thấy tiếng ồn trong các phân xưởng của nhà máy vượt TCCP ở mức cao:
cao nhất là xưởng xi măng (88.59 ± 7.19dBA). Ánh sáng tại vị trí làm việc
cũng không đạt TCCP nhưng ở mức thấp: độ chiếu sáng thấp nhất là xưởng
nguyên liệu (58.33 ± 17.85 Lux) [11].

1.2.2.2. Bụi và hơi khí độc:
Theo Trình Công Tuấn và cộng sự (2002) đo nồng độ bụi toàn phần và
bụi hô hấp tại công ty đá ốp lát và xây dựng Bình Định cho kết quả: Nộng độ
bụi toàn phần tại tất cả các vị trí làm việc của công nhân đều vượt quá TCCP.
Cũng như vậy hầu hết các mẫu đo bụi hô hấp đều vượt quá TCCP, nồng độ
bụi hô hấp trong MTLĐ đo được ở các vị trí công nhân đang làm việc tại
công ty vào khoảng từ 1,1- 3,7 mg/m
3
[14].
Theo Lưu Minh Châu và cộng sự (2007) nghiên cứu ĐKLĐ, những yếu
tố nguy cơ ảnh hưởng đến bệnh tật, sức khỏe CN thi công hầm đường bộ Hải
Vân thì hàm lượng bụi silic tự do trong bụi cao 38.4 ± 7.4%. Tỷ lệ bụi hô
1111
hấp/bụi toàn phần từ 44.3% → 58.1%. Nồng độ bụi vượt TCCP nhiều lần.
Nồng độ bụi hô hấp cao nhất 32.5mg/m
3
, bụi toàn phần 68.5mg/m
3
[16].
NC của Đào Phú Cường và cộng sự (2008), theo kết quả khảo sát ý kiến
CN tại các cơ sở sản xuất cơ khí vừa và nhỏ ở Nam Định có 33,5% số CN cho
rằng họ cảm thấy môi trường lao động có hơi khí độc.
NC phân bố dịch tễ học vùng nguy cơ cao của bệnh bụi phổi-silic tại
miền trung Việt nam của Viên Chinh Chiến, Phùng Thanh Tú và cộng sự
(2008), kết quả cho thấy tỷ lệ mẫu bụi vượt tiêu chuẩn cho phép là 55,7%
trong đó bụi hô hấp là 56,7% và bụi toàn phần là 54,3%. Trọng lượng trung
bình của bụi hô hấp là 2,4 ± 0,16 mg/m3, và của bụi toàn phần là 11,4 ± 1,7
mg/m3. Hàm lượng Silic trung bình là 52,7 ± 2,6%, tỷ lệ mẫu bụi có hàm
lượng Silic tự do cao hơn 50% là 67,8%. Tỷ lệ công nhân tiếp xúc là 70,4%
và tỷ lệ tiếp xúc với bụi có nồng độ vượt tiêu chuẩn cho phép là 26,4% [20].

Theo NCcủa Lê Thị Thu Hằng và cộng sự (2010) về môi trường lao động
và tình hình sức khỏe công nhân nhà máy xi măng Bút Sơn Hà Nam, kết quả cho
thất nồng độ bụi trong các phân xưởng của nhà máy vượt TCCP ở mức cao: bụi
trong lượng cao nhất là xưởng nguyên liệu (6.04 ± 3.47mg/m3) [11].
Kết quả đo kiểm tra môi trường lao động của các đơn vị ngành xây dựng
( Do Bệnh viện Xây dựng thực hiện). Kết quả đo cho thấy tỷ lệ các mẫu đo
vượt TCVS cao nhất là tiếng ồn (20,9- 30,4%).
Về vấn đề ecgônômi, qua khảo sát điều kiện lao động xây dựng nhà cao
tầng của công ty LIGOGI cho thấy yếu tố nguy cơ chính là chịu ảnh hưởng
của điều kiện lao động ngoài trời và trên cao, ở những vị trí lơ lửng không có
che chắn có nguy cơ ngã cao. Nhiều tư thế lao động xấu và gò bó, nhất là
công việc ghép cốt pha [21].
1212
1.3. Tình hình sức khỏe của công nhân ngành xây dựng dân dụng và một
số yếu tố liên quan
1.3.1. Trên thế giới
Nghiên cứu ở Malaysia cho thấy tỷ lệ hiện mắc bệnh bụi phổi silic ở
công nhân khai thác đá là 25% và 36% ở người làm bia mộ [22].
Những nghiên cứu khác về tình hình mắc bệnh phổi silic cho thấy đây là
bệnh chiếm tỷ lệ cao nhất trong các bệnh phổi nghề nghiệp: ở Nigeria số CN
mắc căn bệnh này lên tới 39%, còn ở Ấn Độ bệnh phổi silic gặp ở 35% CN
cắt đávà 18% ở CN đập đá [15].
Điếc nghề nghiệp cũng là một trong những bệnh nghề nghiệp phổ biến,
hay gặp nhất là điếc do ồn. Theo một nghiên cứu ở Astralia tỷ lệ điếc nghề
nghiệp của CN nước này là 7% [15].
Theo Trung tâm bảo vệ quyền lợi người lao động Mỹ, chi phí phải trả cho
bảo hiểm ốm đau và tử vong do nghề nghiệp của ngành xây dựng cao nhất trong
tất cả các ngành công nghiệp, cao hơn các ngành công nghiệp khác 23% [23].
Tỷ lệ tử vong do bệnh tật liên quan đến nghề nghiệp ở công nhân ngành
xây dựng đứng thứ 3 trong 10 ngành công nghiệp hàng đầu ( như Úc, Mỹ,

Nhật, Đức, Thụy Điển, Hà Lan) là 13,9/ 100.000 công nhân. Các nguyên nhân
dẫn đến tử vong và tổn thương được thống kê là ngã từ trên cao, tai nạn do sử
dụng công cụ lao động, tiếp xúc với các yếu tố độc hại nguy hiểm ( bụi silic,
bụi amiăng, hơi chì, rung, ồn…), điện giật, tai nạn khi đào đường hầm. Ngoài
ra còn nhiều yếu tố nguy hiểm, độc hại không gây chết người nhưng để lại
hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng lâu dài tới sức khỏe người lao động như các
stress, căng thẳng thần kinh- tâm lý[23].
1313
Tại Ấn Độ, theo Durvasula (1990), ước tính 150 người chết mỗi năm
và 3500 người đã chết trong vòng 25 năm vì bệnh bụi phổi – silic trong công
nhân làm việc ở các mỏ đá mà ở đó tình trạng thông gió kém. Prakash Tyagi
(2001) cho thấy tỷ lệ mắc bệnh bụi phổi silic ở các mỏ đá trong vùng tây
Rajasthan Ấn Độ là rất phổ biến.
Trong nghiên cứu của Hossein Kakooei (2010), ảnh hưởng của bụi xi
măng lên chức năng phổi của công nhân tại một số nhà máy xi măng ở Iran,
kết quả cho thấy 35,7% số công nhân tiếp xúc trực tiếp với bụi có các rối
loạn chức năng hô hấp so với 5,7% số công nhân không tiếp xúc trực tiếp.
Phân tích thống kê chỉ ra rằng những công nhân tiếp xúc trực tiếp với bụi biểu
hiện sự suy giảm đáng kể chức năng hô hấp khi so sánh với những công nhân
không tiếp xúc trực tiếp [24].
1.3.2. Tại Việt Nam
Nghiên cứu của GS. Lê Trung và cộng sự (2004) trong đề tài nhánh cấp
Nhà nước cho thấy trong ngành xây dựng, vấn đề ô nhiễm môi trường lao
động, tác hại nghề nghiệp nổi lên vẫn là các yếu tố truyền thống như vi khí
hậu bất lợi, bụi, tiếng ồn…Các bệnh nghề nghiệp chủ yếu là bệnh bụi phổi-
silic (35,37% trong sản xuất vật liệu chịu lửa, 19% trong sản xuất gạch ngói,
16,1% trong khai thác đá), bệnh điếc nghề nghiệp trong khai thác đá là 10,6%,
xi măng 9,7%; bệnh da nghề nghiệp trong sản xuất xi măng là 40,1%, khai
thác đá là 35,8% Khi nghiên cứu chức năng hô hấp ở công nhân khai thác,
chế biến đá Bình Định cho thấy: Tỷ lệ công nhân có rối loạn chức năng hô

hấp là 30,4%, trong đó hội chứng hạn chế là 18,1%, hội chứng tắc nghẽn là
1,4% và hội chứng hỗn hợp là 10,9%. Tỷ lệ công nhân có rối loạn chức năng
hô hấp tăng theo tuổi đời, tuổi nghề [21].
1414
Theo nghiên cứu của Lê Thị Hằng (2007) ở công nhân sản xuất vật
liệu xây dựng cho thấy tỷ lệ hiện mắc bệnh bụi phổi silic là 3,8% và khác
nhau ở các nhóm nghề, cao nhất là nhóm nghề khai thác đá và sản xuất vật
liệu xây dựng [24].
Trong nghiên cứu của Nguyễn Văn Thái và Đỗ Hàm về công nhân nhà
máy xi măng La Hiên – Thái Nguyên sau 6 năm sản xuất 1999 – 2005 chỉ ra
tỷ lệ bệnh đường hô hấp ở công nhân nhà máy này năm 2005 (5,06%) cao hơn
so với năm 1999 (2,02%) và bệnh bụi phổi Silic tăng lên đáng kể sau 6 năm
sản xuất từ 0,16% (năm 1999) tăng lên 1,26% (năm 2005).
Phan Bích Hòa và Đỗ Hàm, nghiên cứu trên công nhân nhà máy xi măng
La Hiên,Thái Nguyên năm 2008. Kết quả cho thấy tỷ lệ công nhân có sức
khỏe tốt giảm, sức khỏe kém tăng lên so với năm 2005 (Loại IV &V:
5/10,15). Một số chứng bệnh có liên quan đến ô nhiễm môi trường vẫn có tỷ
lệ cao: bệnh hô hấp (3-5%), tai mũi họng 68-69%.
Theo Lưu Minh Châu (2007) nghiên cứu ĐKLĐ, những yếu tố nguy cơ
ảnh hưởng đến bệnh tật, SKCN thi công hầm đường bộ Hải Vân thì các bệnh
chiếm tỉ lệ cao là bệnh răng hàm mặt (41.9%); bệnh tai mũi họng (34.5%);
mắt (10.5%); da liễu (14.5%) [16].
Theo Nguyễn Thị Toán và cộng sự (2002) nghiên cứu tình hình sức nghe
của CN tại một số cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, kết quả cho thấy tỷ lệ điếc
nghề nghiệp là 10,07% trong đó ngành khai thác đá là 16,46%; ngành sản
xuất gạch chịu lửa 7,29%; ngành sản xuất xi măng 6,45%. Các triệu chứng
thu được qua phiếu phỏng vấn như sau: 97,6% thợ khoan đá bị ù tai, thợ
nghiền đá là 85,7%, thợ dập gạch là 88,9%, và thợ đóng bao là 50,8%. 85,4%
thợ khoan đá nghe kém; tỷ lệ này ở thợ nghiền đá, thợ dập gạch, và thợ đóng
1515

bao là 81%, 77,8% và 50%. 78% thợ khoan đá bị đau đầu, tỷ lệ này ở thợ
nghiền đá là 85,7%, thợ dập gạch 87,1%, và thợ đóng bao 50,0%. 9,8% thợ
khoan đá, 14,3% thợ nghiền đá, 15,3% thợ dập gạch và 2,5% thợ đóng bao
thường xuyên sử dụng nút tai [19].
Theo nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ học bệnh bụi phổi silic ở công
nhân sản xuất vật liệu xây dựng của Lê Thị Hằng và cộng sự (2008), kết quả
cho thấy: nồng độ bụi silic cao hơn nồng độ tối đa cho phép. Tỷ lệ mắc bệnh
bụi phổi-silic là 7,8% gồm các thể bệnh từ 1/0p đến 2/1q. Ngoài ra, có 77
trường hợp bụi phổi-silic 0/1p (6,4%) [24].
Theo Nguyễn Thị Hồng Tú, Lương Mai Anh và cộng sự (2008), kết quả
phân tích tình hình thương tích do lao động ở Việt Nam cho thấy: trong các
ngành công nghiệp, trung bình hàng năm có 4.639 tai nạn tại nơi làm việc làm
2.617 người bị thương năng và 499 trường hợp tử vong. Các ngành công
nghiệp có tỷ lệ tử vong cao là xây dựng, khai thác mỏ, sản xuất vật liệu xây
dựng và cơ khí. Thương tích do lao động chiếm 5,5% số trường hợp tử vong
do mọi nguyên nhân thương tích. 85% trường hợp tử vong do lao động là nam
giới, 71% là ở nhóm tuổi từ 15-34 tuổi [25].
Kết quả nghiên cứu môi trường lao động và tình hình sức khỏe công
nhân nhà máy xi măng Bút Sơn Hà Nam của Lê Thị Thu Hằng và cộng sự
(2010), cho thấy CN mắc những bệnh thông thường khác nhau, cao nhất là tai
mũi họng (49.62%), răng hàm mặt (47.54%), mắt (21.4%), tiêu hóa (13.83%),
phụ nữ với bệnh phụ khoa chiếm tỷ lệ đáng kể (25.37%).Có 2 BNN mà CN ở
đây mắc, tỷ lệ đáng quan tâm: Bệnh bụi phổi silic (2.46%) và điếc nghề
nghiệp (0.19%) [11].
1616
Nguyễn Thị Toán nghiên cứu về công nhân ở một số cở sở vật liệu xây
dựng: tỷ lệ điếc nghề nghiệp là 10,07%. Các triệu chứng gặp ở công nhân là ù
tai (97,6% thợ khoan đá, 85,7% thợ nghiền đá, 88,9% thợ dập gạch và 50,8%
thợ đóng bao bì bị ù tai).
Khảo sát mới đây của Viện nghiên cứu khoa học kỹ thuật –Bảo hộ lao

động về tình hình sức khỏe và bệnh nghề nghiệp (BNN) của 550 công nhân
tại 28 công trường xây dựng ở cả 3 miền Bắc, Trung và Nam, kết quả cho
thấy: Dù thời gian làm việc trung bình 8,19 giờ/người/ngày, nhưng có đến
24,5% công nhân cảm thấy căng thẳng trong giờ làm việc. Các triệu chứng
đau mỏi thường gặp trong khi làm việc là mệt mỏi (40,79%), đau đầu
(28,57%), đau thắt lưng (19,25%) và chóng mặt (17,06%). Tỷ lệ công nhân
cảm thấy mệt mỏi sau giờ làm việc chiếm 21,1%, đặc biệt có 23,03% cảm
thấy nhanh mệt hơn so với vài năm trước.
Theo GS.TS. Lê Vân Trình Viện trưởng viện NCKHKT-BHLĐ, các
triệu chứng trên không chỉ bắt nguồn từ cường độ làm việc căng thẳng, mà
còn do công nhân cùng lúc phải tiếp xúc với các yếu tố độc hại như bụi
(70,3%), tiếng ồn (70,1%) và nóng (66,2%), chưa kể các yếu tố khác như
phóng xạ, hóa chất.
Theo số liệu thống kê của Sở LĐ-TB-XH TPHCM, trong 5 năm (2006-
2010), TPHCM xảy ra 4.020 vụ TNLĐ, trong đó có 496 vụ TNLĐ chết
người. Tỉ lệ TNLĐ chết người ở lĩnh vực xây dựng luôn cao nhất so với các
lĩnh vực khác và tăng đột biến từ 45% trong năm 2008 lên 62% trong năm
2009 và tiếp tục tăng lên 65% trong năm 2010. Số người chết do TNLĐ từ
năm 2006-2010 là 505 người, trong đó lĩnh vực xây dựng có 242 người chết.
Tính ra, trung bình mỗi tuần có một CN xây dựng tử nạn. Hiện nay, tình hình
tai nạn lao động, BNN có xu hướng tăng về số lượng và mức độ nghiêm
1717
trọng. Theo thống kê của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội năm 2011:
cả nước xảy ra gần 6000 vụ tai nạn lao động làm 6.154 người bị nạn, trong đó
có 574 người chết, 1.314 người bị thương nặng, tăng 6% so với năm 2010.
Các lĩnh vực xảy ra nhiều tai nạn lao động nhất là xây dựng (công trình dân
dụng, công nghiệp, giao thông) chiếm 51,11% tổng số vụ tai nạn chết người;
khai khoáng 12,7%; sản xuất vật liệu xây dựng 8,3% và cơ khí chế tạo 8%.
Tuy nhiên, đây được coi mới chỉ là con số thống kê “bề nổi” theo báo cáo,
còn phần “chìm” rất lớn không được các doanh nghiệp báo cáo.

1818
CHƯƠNG 2
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Địa điểm nghiên cứu
• Nghiên cứu được tiến hành tại 23 cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng và
công trình thi công xây lắp (7 cơ sở sản xuất gạch ngói, 4 cơ sở sản
xuất đá xây dựng, 5 cơ sở sản xuất xi măng và 7 cơ sở thi công xây lắp)
của 6 tỉnh/thành phố:Hà Nam, Thanh Hóa, thành phố Đà Nẵng, Quảng
Ngãi, thành phố Hồ Chí Minh và Đồng Nai thuộc 3 vùng miền Bắc -
Trung - Nam của cả nước.
2.2. Đối tượng nghiên cứu
Bao gồm:
- Điều kiện lao động và môi trường lao động của công nhân ngành Xây
dựng dân dụng.
- 712 người lao động trong ngành Xây dựng dân dụng.
- 69 cán bộ quản lý (gồm cán bộ lãnh đạo quản lý; cán bộ phụ trách công
tác ATVSLĐ và cán bộ phụ trách công tác Y tế) tại 23 cơ sở xây dựng
thuộc 6 tỉnh/thành phố.
- Sổ sách, hồ sơ sức khỏe của công nhân ngành Xây dựng dân dụng.
- Các văn bản, chính sách, chế độ về CSSK cho người lao động trong
ngành xây dựng.
2.3. Phương pháp nghiên cứu
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả cắt ngang, kết hợp định tính và định lượng.
2.3.2. Cỡ mẫu
 Cỡ mẫu cho nghiên cứu định lượng được tính theo công thức ước
lượng tỷ lệ cho một quần thể:
2
2
α/2)(1

d
p)p(1
Zn
−
=
−
1919
Trong đó:
⋅ n: Cỡ mẫu (Tổng số đối tượng cần điều tra).
⋅ α: Mức ý nghĩa thống kê là xác suất của việc mắc sai lầm loại 1, lấy α =
0,05 ứng với độ tin cậy 95%.
⋅
2/1
α
−
Ζ
= 1,96 tương ứng với α = 0,05.
⋅ p: Tỷ lệ NLĐ mệt mỏi sau giờ làm việc= 8,0% [26].
⋅ d: Độ chính xác tuyệt đối của p (Sai số tối đa cho phép so với trị số
thực trong quần thể). Chọn d = 0,02.
⋅ Thay vào công thức tính được n = 707, thực tế chúng tôi đã nghiên cứu
được 712 người lao động.
 Cỡ mẫu cho nghiên cứu định tính:
Tại mỗi cơ sở phỏng vấn sâu 3 cán bộ quản lý (bao gồm 01 cán bộ lãnh
đạo doanh nghiêp, 01 cán bộ phụ trách công tác ATVSLĐ và 01 cán bộ
phụ trách công tác Y tế), như vậy tổng số là 3CBQL x 23 CSNC trong 6
tỉnh/thành phố = 69 cuộc PVS.
2.3.3. Cách chọn mẫu
- Chọn cơ sở nghiên cứu:Trên cơ sở 2 nghề lao động chủ yếu trong
ngành Xây dựng dân dụng là sản xuất Vật liệu xây dựng và Thi công

xây lắp, chúng tôi chọn chủ đích mỗi tỉnh/thành phố 5 cơ sở vào nghiên
cứu (trong đó có 3 cơ sở sản xuất VLXD và 2 cơ sở Thi công xây
lắp).Như vậy tổng số đã chọn 30 cơ sở tại 6 tỉnh/thành phố trên vào
nghiên cứu. Tuy nhiên trong quá trình triển khai nghiên cứu tại các
tỉnh/thành phố đã gặp không ít khó khăn. Mặc dù đã được các TT
YTDP các tỉnh/thành phốgiúp đỡ liên hệ với các cơ sở sản xuất và các
công trình thi công xây lắp, nhưng khi chúng tôi đến thì có một số cơ
sở đã biện lý do từ chối không tiếp, vì vậy thực tế chúng tôi đã nghiên
2020
cứu được tại 23 cơ sở sản xuất và công trình thi công xây lắp của 6
tỉnh/thành phố.
- Chọn mẫu chonghiên cứu định lượng: chọn ngẫu nhiên vào thời
điểm nghiên cứu. Mỗi tỉnh chúng tôi chọn 120 người lao động (mỗi cơ
sở nghiên cứu là 24 NLĐ x 5 cơ sở/1 tỉnh).
- Chọn mẫu cho nghiên cứu định tính: Tại mỗi cơ sở nghiên cứu chọn
chủ đích 3 cán bộ quản lý để PVS(bao gồm 01 cán bộ lãnh đạo doanh
nghiêp, 01 cán bộ phụ trách công tác ATVSLĐ và 01 cán bộ phụ trách
công tác Y tế).
2.3.4. Các biến số/chỉ số nghiên cứu và kỹ thuật, công cụ thu thập thông tin
Thu thập số liệu nghiên cứu định lượng và định tính được tiến hành
song song trong cùng một một đợt nghiên cứu.
Bảng 2.1. Chỉ số, biến số nghiên cứu
Mục
tiêu
Chỉ số/ biến số nghiên cứu
Kỹ
thuật
thu thập
thông
tin

Công
cụ thu
thập
thông
tin
Mô tả
thực
trạngđiề
u kiện
lao động
của
ngành
Xây
dựng
dân
- Tỷ lệ cơ sở sản xuất có đo và lập hồ sơ môi
trường lao động theo ngành nghề.
- Kết quả đo môi trường lao động các cơ sở sản
xuất vật liệu xây dựng, kinh doanh vật liệu xây
dựng và thi công xây lắp.
- Tỷ lệ người lao động tiếp xúc với các yếu tố
độc hại theo ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động làm việc trong các điều
kiện khác nhau theo ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động ở các chế độ làm việc
khác nhau theo ngành nghề.
PV, PVS
BCH
điều tra
cơ sở;

BCH
định
lượng
và
Hướng
2121
dụng
năm
2012
- Tỷ lệ người lao động làm việc trong điều kiện
có trang thiết bị xử lý môi trường.
dẫn
PVS
Mô tả
tình
hình sức
khỏe
của
người
lao động
ngành
Xây
dựng
dân
dụng
năm
2012 và
một số
yếu tố
liên

quan.
- Tình hình nhân lực của các doanh nghiệp
nghiên cứu theo ngành nghề.
- Phân bố người lao động theo giới tính và theo
ngành nghề.
- Phân bố người lao động theo tuổi đời và theo
ngành nghề.
- Phân bố người lao độngtheo tuổi nghề và theo
ngành nghề.
- Phân bố người lao độngtheo trình độ học vấn và
theo ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động mắc các triệu chứng sau
ngày làm việc theo ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động mắc bệnh và nghỉ ốm trong
2 tuần qua theo ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động mắc bệnh mạn tính theo
ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động mắc bệnh nghề nghiệp và
liên quan nghề nghiệp theo ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động mắc bệnh nghề nghiệptheo
ngành nghề.
- Tỷ lệ người lao động bị tai nạn lao động và tình
hình sơ cấp cứu trong 3 năm gần đây theo ngành
nghề.
- Mối liên quan giữa tuổi nghề và bị bệnh nghề
nghiệp, bệnh liên quan nghề nghiệp.
- Mối liên quan giữa tiếp xúc với các yếu tố độc hại
và bị bệnh nghề nghiệp, bệnh liên quan nghề
nghiệp.
- Mối liên quan giữa điều kiện làm việc và bị bệnh

nghề nghiệp, bệnh liên quan nghề nghiệp.
- Mối liên quan giữa chế độ lao động và bị bệnh
nghề nghiệp, bệnh liên quan nghề nghiệp.
- Mối liên quan giữa tuổi nghề và bị tai nạn lao
động.
- Mối liên quan giữa tiếp xúc với các yếu tố độc hại
PV, PVS BCH
điều tra
cơ sở;
BCH
định
lượng
và
Hướng
dẫn
PVS
2222
và bị tai nạn lao động.
- Mối liên quan giữa điều kiện làm việc và bị tai
nạn lao động.
- Mối liên quan giữa chế độ lao động và bị tai nạn
lao động.
2.3.5. Nội dung nghiên cứu
2.3.5.1. Điều kiện lao động
- Số liệu đo môi trườnglao động trong 03 năm gần nhất, bao gồm vi khí hậu,
bụi (bụi toàn phần), tiếng ồn, hơi khí độc (theo 03 ngành nghề).
- Tình hình sử dụng các biện pháp kỹ thuật (thông gió, hút bụi, hút hơi khí độc,
xử lý ồn) tại các cơ sở nghiên cứu.
- Phỏng vấn người lao động về:
o Môi trường làm việc: các yếu tố độc hại tiếp xúc.

o Tính chất công việc: nặng nhọc, căng thẳng thần kinh tâm lý, đơn
điệu, tư thế gò bó.
o Chế độ làm việc: Thời gian làm việc, nghỉ ngơi, ca kíp
2.3.5.2. Tình hình sức khỏe, bệnh nghề nghiệp, bệnh liên quan đến nghề
nghiệp, tai nạn lao động:
- Mô tả đặc điểm đối tượng nghiên cứu: Số lượng người lao động trực tiếp,
gián tiếp, giới, tuổi đời, tuổi nghề theo các ngành nghề.
- Mô tả tình hình sức khỏe, bệnh tật
o Phỏng vấn công nhân về các dấu hiệu, triệu chứng sau ngày làm việc.
o Bệnh nghề nghiệp và bệnh liên quan nghề nghiệp người lao động mắc phải.
- Tình hình TNLĐ từ năm 2009 đến năm 2012.
o Số vụ, số người bị TNLĐ
o Loại hình TNLĐ
o Mức độ tổn thương
o Nguyên nhân
2.4. Khống chế sai số trong nghiên cứu
2323
- Thiết kế bộ câu hỏi rõ ràng, dễ hiểu.
- Phỏng vấn những đối tượng tình nguyện tham gia nghiên cứu.
- Cán bộ thực hiện phỏng vấn được tập huấn cách hỏi phiếu trước khi tiến hành
điều tra.
- Làm sạch số liệu đã thu thập.
2.5. Phân tích và xử lý số liệu
- Số liệu định lượng: Được mã hóa và nhập bằng phần mềm Epidata 3.1, phân
tích bằng phần mềm SPSS 16.0.
- Số liệu định tính: Băng ghi âm được giải ra bản Word và phân tích theo chủ
đề.
2.6. Thời gian nghiên cứu
Bắt đầu từ 10/2012 đến 8/2013.
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu

- Đối tượng tham gia nghiên cứu được thông báo về mục đích nghiên cứu.
- Chỉ thu nhận những đối tượng đồng ý tham gia nghiên cứu.
- Kết quả nghiên cứu được phản hồi về cho địa phương.
- Trong quá trình phỏng vấn, đối tượng sẽ được giáo dục sức khỏe trong trường
hợp cần thiết.
CHƯƠNG 3
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Thực trạng điều kiện lao động của ngành xây dựng dân dụng
Bảng 3.1. Tỷ lệ các cơ sở có đo môi trường lao động
Ngành nghề SX Số cơ sở
Có đo MTLĐ
Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011
Sản xuất Sản xuất đá 4 3 (75,0%) 3 (75,0%) 3 (75,0%)
2424
vật liệu
xây dựng
Sản xuất xi măng 5 3 (60,0%) 3 (60,0%) 5 (100,0%)
Sản suất gạch ngói 7 3 (42,8%) 3 (42,8%) 4 (57,1%)
Thi công xây lắp 7 0 (0,0%) 0 (0,0%) 0 (0,0%)
Tổng số 23 9 (39,1%) 9(39,1%) 12(52,2%)
Nhận xét:
Kết quả nghiên cứu thực tế tại 23 cơ sở trong 3 năm thấy tỷ lệ cơ sở có
đo MTLĐ chiếm 39,1-52,2%, trong đó năm 2011 đạt tỷ lệ cao nhất.
Đặc biệt 100% các cơ sở thi công xây lắp không đo MTLĐ trong suốt 3
năm 2009-2011. Khi chúng tôi phỏng vấn sâu các nhà lãnh đạo cơ sở về lý do
không đo MTLĐ thì hầu như đều nhận được câu trả lời mang tính chất biện
hộ tương tự nhau.
Hộp 1.Lý do không đo MTLĐ của các cơ sở ngành xây dựng
“Ở đây môi trường có yếu tố độc hại nhưng không thường xuyên,
chỉ có tính chất tức thời, công nhân không thường xuyên tiếp xúc nên

không cần thiết phải đo MTLĐ”
LMH – Chỉ huy trưởng 1công trình xây dựng Khách sạn ở miền Trung
“Môi trường lao động cũng có bụi, ồn nhưng do đặc thù các công
trình thay đổi theo giai đoạn nên không thấy Công ty đo MTLĐ bao giờ”
TN – Giám đốc dự án xây dựng một chợ trung tâm ở miền Trung
Qua hộp 1 cho thấy lãnh đạo các công trình xây dựng dân dụng đều có
nhận định môi trường lao động của doanh nghiệp có các yếu tố độc hại, tuy
nhiên tất cả (7/7) cơ sở thi công xây lắp đều không đo MTLĐ.
Bảng 3.2. Kết quả đo môi trường lao động năm 2009-2011 tại các cơ sở
2525