Giao án văn 8 cực hay

Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
Ngày soạn : 22/8/2010
Ngày dạy : 23/8/2010
Tiết 3 : cÊp ®é kh¸i qu¸t cđa nghÜa tõ ng÷
A. mơc tiªu.
Kiến thức:
Phân biệt cấp độ khái quát về nghóa của từ.
Vận dụng hiểu biết vào đọc hiểu và tạo lập văn bản.
Kó năng:
Thực hành so sánh, phân tích về cấp độ khái quát nghóa của từ.
Tích hợp: tích hợp với phần nghóa của từ (tiếng việt 6)
B. chn bÞ .
G: Gi¸o ¸n , b¶ng phơ .
H: Soạn bài, học bài cũ .
C. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra b µi cò . kiểm tra vỡ soạn
III. Bµi míi .
Ho¹t ®éng 1. Giíi thiƯu bµi:
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ cho häc sinh trong giê häc
- Ph¬ng ph¸p: Thut tr×nh.
ë líp 8 , chóng ta sÏ nãi vỊ mèi quan hƯ kh¸c vỊ nghÜa cđa tõ ng÷ , ®ã lµ mèi quan hƯ bao hµm , hay nãi mét c¸ch
kh¸c ®ã lµ ph¹m vi kh¸i qu¸t cđa nghÜa tõ ng÷ . NghÜa cđa tõ cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸t nhng trong mét ng«n ng÷ , ph¹m vi kh¸i
qu¸t nghÜa cđa tõ kh«ng gièng nhau . Cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t réng , cã nh÷ng tõ cã ph¹m vi kh¸i qu¸t hĐp h¬n .
Chóng ta sÏ t×m hoi bµi häc h«m nay ®Ĩ râ h¬n .
2 . TiÕn tr×nh bµi d¹y:
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2 : H×nh thµnh kh¸i niƯm tõ ng÷
nghÜa réng , tõ ng÷ nnghÜa hĐp .
Mục tiêu: giúp học sinh hiểu được cấp độ
khái quát nghóa của từ và mối quan hệ

khái quát nghóa của từ.
Phương pháp: trưc quan, vấn đáp, phân
tích
Kó thuật: động não.
? G treo b¶ng phơ ghi s½n s¬ ®å trong SGK /
10 .
? NghÜa cđa tõ ®éng vËt réng h¬n hay hĐp
h¬n nghÜa cđa tõ thó , chim , c¸ . T¹i sao ?
? NghÜa cđa tõ thó réng hay hĐp h¬n nghÜa
cđa tõ '' voi , h¬u '' . Tõ chim réng hay hĐp
h¬n nghÜa cđa tõ '' tu hó , s¸o ''. Tõ c¸ réng
hay hĐp h¬n nghÜa cđa tõ '' c¸ r« , c¸ thu '' .
V× sao ?
? C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' réng h¬n nghÜa
cđa nh÷ng tõ nµo ? §ång thêi hĐp h¬n nghÜa
cđa nh÷ng tõ nµo ?
G : Nh vËy tõ '' ®éng vËt '' lµ tõ cã nghÜa
réng . Tõ '' voi , h¬u , tu hó , s¸o '' lµ tõ cã
nghÜa hĐp .
? VËy em hoi thÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã nghÜa
réng vµ nghÜa hĐp ?
Hs quan s¸t s¬ ®å .
-> NghÜa cđa tõ ®éng vËt réng h¬n
nghÜa cđa tõ '' thó , chim , c¸ '' . V×
ph¹m vi nghÜa cđa tõ ®éng vËt bao hµm
nghÜa cđa ba tõ '' thó , chim , c¸ '' .
-> C¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi
nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , h¬u , tu
hó , s¸o '' . V× c¸c tõ '' thó , chim , c¸
'' cã ph¹m vi nghÜa bao hµm nghÜa cđa

c¸c tõ
-> C ¸c tõ '' thó , chim , c¸ '' cã ph¹m vi
nghÜa réng h¬n c¸c tõ '' voi , h¬u , tu hó
'' vµ cã ph¹m vi nghÜa hĐp h¬n tõ ''®éng
vËt ''.
-> - Mét tõ nng÷ cã nghÜa réng khi
ph¹m vi nnghÜa cđa nã bao hµm ph¹m vi
nghÜa cđa mét tõ ng÷ kh¸c .
- Mét tõ cã nghÜa hĐp khi ph¹m vi nghÜa
®ỵc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cđa
mét tõ ng÷ kh¸c .
I. Tõ ng÷ nghÜa
réng, tõ ng÷ nghÜa
hĐp .
1 Xét ví dụ/SGK/10
- NghÜa cđa tõ ®éng
vËt réng h¬n nghÜa
cđa tõ '' thó , chim ,
c¸ '' . V× ph¹m vi
nghÜa cđa tõ ®éng vËt
bao hµm nghÜa cđa
ba tõ '' thó , chim ,
c¸'' .
- C ¸c tõ '' thó ,
chim , c¸ '' cã ph¹m
vi nghÜa réng h¬n c¸c
tõ '' voi , h¬u , tu hó ''
vµ cã ph¹m vi nghÜa
hĐp h¬n tõ ''®éng vËt
''.

? Mét tõ ng÷ cã thĨ võa cã nghÜa réng , võa - > Mét tõ ng÷ cã thĨ võa cã nghÜa réng,
1
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
cã nghÜa hĐp ®ỵc kh«ng ? T¹i sao ?
? Gäi hs ®äc ghi nhí SGK / 10 ?
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn h/s lun tËp cũng
cố .
- Mục tiêu: học sinh vận dụng kiến thức
đã học vào làm bài tập, rèn luyện tư duy
trong việc nhận thức mối quan hệ về cấp
độ khái quát nghóa của từ.
Phương pháp: vấn đáp. Kó thuật: khăn
trải bàn
Bài tập 1:Gv híng dÉn h/s tù lµm bµi 1.
Bài tập 2? §äc yªu cÇu bµi 2 . Lµm c¸ nh©n
Bài tập 3: thảo luậ, lấy ý kiến cá nhân,
sau đó thống nhất ý kiến cả nhóm, cử đại
diện trình bày.
Chia 4 nhãm . Nhãm nµo nhanh , chÝnh x¸c
( 3 tõ trë lªn ) nhãm ®ã th¾ng
Bµi tËp 4: làm nhanh tại chổ.
Bµi tËp 5: thảo luậ, lấy ý kiến cá nhân, sau
đó thống nhất ý kiến cả nhóm, cử đại diện
trình bày.
võa cã nghÜa hĐp v× tÝnh chÊt réng , hĐp
cđa nghÜa tõ ng÷ chØ lµ t¬ng ®èi.
Hs ®äc ghi nhí .
a. Y phơc
Qn ¸o
qn dµi , qn ®ïi ¸o dµi , ¸o s¬

mi
b. Vò khÝ
Sóng Bom
sóng trêng , ®¹i b¸c bom bi , ba cµng

2. Ghi nhí /sgk/11
II. Lun tËp.
Bµi 1:
Bµi 2 :
a. ChÊt ®èt c. Thøc ¨n e. §¸nh .
b. NghƯ tht d. Nh×n
Bµi tËp 3 : .
a, Xe cé : xe ®¹p ; xe m¸y ; « t« .
b, Kim lo¹i : s¾t ; ®ång ; ch× ; thiÕc .
c, Hoa qu¶ : cam ; chanh ; chi ; mÝt .
d, Hä hµng : chó ; d× ; c« ; b¸c .
e, Mang : x¸ch ; khiªng ; g¸nh .
Bµi tËp 4 : Lo¹i bá nh÷ng tõ kh«ng thc ph¹m vi nghÜa cđa mçi nhãm tõ ng÷ :
a, thc lµo . c, bót ®iƯn .
b, thđ q . d, hoa tai .
Bµi tËp 5 : ba ®éng tõ thc mét ph¹m vi nghÜa : khãc , nøc në , sơt sïi .
khãc : nghÜa réng nøc në , sơt sïi: nghÜa hĐp
IV. H íng dÉn vỊ nhµ :
Häc thc phÇn ghi nhí , hoàn thiện bt vào vỡ.
Chn bÞ bµi : tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n
Ngày soạn : 22/8/2010
Ngày dạy : 23/8/2010
Tiết 4 : tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n
A. mơc tiªu.
Gióp h/s : - N¾m ®ỵc chđ ®Ị cđa v¨n b¶n , tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n .

- BiÕt viÕt mét v¨n b¶n ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị ; biÕt x¸c ®Þnh , lùa chän , s¾p xÕp c¸c phÇn trong v¨n b¶n nh»m nªu
bËt ý kiÕn , c¶m xóc cđa m×nh .
1. Kiến thức:
Chủ đề văn bản.
Những thể hiện của chủ đề văn bản.
2. kó năng:
2
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
Đọc hiểu, có khả năng bao quát toàn bộ văn bản.
Trình bày một văn bản có tính thống nhất về chủ đề.
3. Tích hợp:
Tích hợp với phần chủ đề lớp 7.
B. chn bÞ .
GV: Gi¸o ¸n , b¶ng phơ .
HS: T×m hiĨu tríc phÇn t×m hiĨu bµi, học bài cũ.
C. TIẾN TRÌNH Lªn líp.
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc.
II . k iĨm tra bµi cò .
III. b µi míi .
HĐ1. Giíi thiƯu bµi :
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ cho häc sinh trong giê häc
- Ph¬ng ph¸p: Thut tr×nh.
Chóng ta ®· ®ỵc t×m hiĨu rÊt nhiỊu v¨n b¶n . VËy chđ ®Ị trong v¨n b¶n lµ g× ? T¹i sao trong v¨n b¶n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thèng
nhÊt vỊ chđ ®Ị . §Ĩ tr¶ lêi cho nh÷ng c©u hỏi Êy chóng ta cïng t×m hiĨu bµi häc .
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y :
Ho¹t ®éng GV Ho¹t ®éng HS ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn h/s t×m
hiĨu vỊ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n .
Mục tiêu: giúp học sinh nắm
được chủ đề của văn bản.

Phương pháp: vấn đáp, phân
tích. Kó thuật: động não.
G yªu cÇu h/s ®äc thÇm v¨n b¶n
'' T«i ®i häc '' cđa Thanh TÞnh .
? Trong v¨n b¶n t¸c gi¶ nhí l¹i
nh÷ng kØ niƯm s©u s¾c nµo trong
thêi th¬ Êu cđa m×nh ? Sù håi t-
ëng Êy gỵi lªn nh÷ng Ên tỵng g×
trong lßng t¸c gi¶ ?
? H·y nªu lªn chđ ®Ị cđa v¨n
b¶n ?
? VËy em hiĨu chđ ®Ị cđa v¨n
b¶n lµ g× ?
? Gäi h/s ®äc ghi nhí 1 ?
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn h/s
h×nh thµnh kh¸i niƯm tÝnh thèng
nhÊt vỊ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n .
Mục tiêu: giúp học sinh nắm
được tính thống nhất của chủ
đề văn bản.
Phương pháp: vấn đáp, phân
tích. Kó thuật: động não
? §Ĩ t¸i hiƯn nh÷ng kØ niƯm vỊ
ngµy ®Çu tiªn ®i häc , t¸c gi¶ ®·
®Ỉt nhan ®Ị cđa v¨n b¶n vµ sư
dơng tõ ng÷ c©u ntn ?

->Hs ®äc thÇm v¨n b¶n .
T¸c gi¶ nhí l¹i kØ niƯm vỊ bi ®Çu tiªn ®i
häc . Sù håi tëng Êy gỵi lªn c¶m gi¸c b©ng

khu©ng , xao xun kh«ng thĨ nµo quªn
vỊ t©m tr¹ng n¸o nøc , bì ngì cđa nh©n
vËt '' t«i'' trong bi tùu trêng .
->Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n : Nh÷ng kØ niƯm
s©u s¾c vỊ bi tùu trêng ®Çu tiªn .
->Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n lµ nh÷ng vÊn ®Ị chđ
chèt ®ỵc t¸c gi¶ nªu lªn , ®Ỉt ra trong v¨n
b¶n .
->Hs ®äc ghi nhí .
- Nhan ®Ị '' T«i ®i häc '' gióp chóng ta
hiĨu ngay néi dung cđa v¨n b¶n nãi vỊ
chun ®i häc .
+ C¸c c©u ®Ịu nh¾c ®Õn nh÷ng kØ niƯm
cđa bi tùu trêng ®Çu tiªn trong ®êi .
- H«m nay t«i ®i häc .
- H»ng n¨m cø vµo ci thu lßng t«i l¹i
nao nøc nh÷ng kØ niƯm m¬n man cđa bi
tùu trêng .
- Hai qun vë míi ®ang ë trªn tay t«i ®·
b¾t ®Çu thÊy nỈng .
- T«i bỈm tay gh× thËt chỈt , nhng mét
qun vë còng xƯch ra vµ chªnh ®Çu chói
xng .
*. Khi cïng mĐ tíi trêng :
Con ®êng quen ®i l¹i l¾m lÇn nay thÊy l¹ ,
I. Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n .
Xét văn bản: tôi đi học
Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n : Nh÷ng kØ
niƯm s©u s¾c vỊ bi tùu trêng
®Çu tiªn .

=> Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n lµ
nh÷ng vÊn ®Ị chđ chèt ®ỵc t¸c
gi¶ nªu lªn , ®Ỉt ra trong v¨n
b¶n .

II. TÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị
cđa v¨n b¶n .
->V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt
vỊ chđ ®Ị khi chØ nãi tíi chđ ®Ị
®· x¸c ®Þnh , kh«ng xa rêi hay
l¹c sang chđ ®Ị kh¸c .
->§Ĩ viÕt ®ỵc mét v¨n cÇn
3
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
? T×m c¸c tõ ng÷ , c¸c chi tiÕt
nªu bËt c¶m gi¸c míi l¹ xen lÉn
bì ngì cđa nh©n vËt '' t«i '' khi
cïng mĐ ®i ®Õn trêng , khi cïng
c¸c b¹n vµo líp ?
G: TÊt c¶ c¸c chi tiÕt trªn ®Ịu
tËp trung kh¾c häa t©m tr¹ng
cđa nh©n vËt '' t«i '' trong bi
tùu trêng ®Çu tiªn .
? VËy tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị
thĨ hiƯn ë nh÷ng ph¬ng diƯn
nµo trong v¨n b¶n ?
? Lµm thÕ nµo ®Ĩ cã thĨ viÕt
mét v¨n b¶n ®¶m b¶o tÝnh thèng
nhÊt vỊ chđ ®Ị ?
Gäi h/s ®äc phÇn ghi nhí .

c¶nh vËt xung quanh ®Ịu thay ®ỉi thÊy
m×nh trang träng vµ ®øng d¾n trong bé
qn ¸o míi , cè lµm ra vỴ nh mét häc trß
thùc sù '' tay bỈm gh× hai qun s¸ch , ®ßi
mĐ cÇm bót thíc ''.
* Khi quan s¸t ng«i trêng : cao r¸o s¹ch sÏ
h¬n c¸c nhµ trong lµng , xinh x¾n , oai
nghiªm , s©n réng ®©m ra lo sỵ vÈn v¬ .
Nghe trèng thóc thÊy ch¬ v¬ , toµn th©n
run run , ®ỵc mäi ngêi nh×n th× tá ra lóng
tóng , nghe gäi tªn m×nh th× giËt m×nh,
lóng tóng .
* Khi xÕp hµng vµo líp ; thÊy nỈng nỊ ,
dói ®Çu vµo lßng mĐ khãc nøc në .
* Trong líp häc : c¶m thÊy xa mĐ nhí
nhµ.
->V¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị
khi chØ nãi tíi chđ ®Ị ®· x¸c ®Þnh , kh«ng
xa rêi hay l¹c sang chđ ®Ị kh¸c .
->§Ĩ viÕt ®ỵc mét v¨n cÇn x¸c ®Þnh râ
chđ ®Ị cđa v¨n b¶n . Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n
®ỵc thĨ hiƯn trong ®Ị bµi , ®Ị mơc , trong
quan hƯ gi÷a c¸c phÇn cđa v¨n b¶n vµ ë
c¸c tõ ng÷ then chèt lỈp ®i lỈp l¹i .
->Hs ®äc ghi nhí .
x¸c ®Þnh râ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n.
Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n ®ỵc thĨ
hiƯn trong ®Ị bµi , ®Ị mơc ,
trong quan hƯ gi÷a c¸c phÇn
cđa v¨n b¶n vµ ë c¸c tõ ng÷

then chèt lỈp ®i lỈp l¹i .
Ghi nhí/SGK/10
Ho¹t ®éng 4: CŨNG CỐ Híng
dÉn häc sinh lun tËp .
MỤC TIÊU: học sinh vận
dụng kiến thức làm bài tập.
Nhận biết được chủ đề văn
bản và tính thống nhất của
chủ đề văn bản trong một số
văn bản cụ thể, biết viết một
văn bản có tính thống nhất về
chủ đề.
Phương pháp: vấn đáp
Kó thuật:Động não, khăn trải
bàn.
BT 1:§äc yªu cÇu bµi tËp 1.
Suy nghó làm nhanh
Suy nghó trả lời
III. Lun tËp .
Bµi 1 .
- V¨n b¶n nãi vỊ c©y cä ë vïng
s«ng Thao quª h¬ng cđa t¸c gi¶.
- Thø tù tr×nh bµy : miªu t¶ h×nh
d¸ng c©y cä , sù g¾n bã cđa c©y cä
víi ti th¬ t¸c gi¶ , t¸c dơng cđa
c©y cä , t×nh c¶m g¾n bã cđa c©y cä
víi ngêi d©n s«ng Thao.
- Khã thay ®ỉi ®ỵc trËt tù s¾p xÕp v×
c¸c ý nµy ®· rµnh m¹ch , liªn tơc.
Chđ ®Ị : VỴ ®Đp vµ ý nghÜa cđa

rõng cä quª t«i .
Chđ ®Ị ®ỵc thĨ hiƯn qua nhan ®Ị
cđa v¨n b¶n , c¸c ý miªu t¶ h×nh
d¸ng , sù g¾n bã cđa c©y cä víi ti
th¬ t¸c gi¶ , t¸c dơng cđa c©y cä vµ
t×nh c¶m gi÷a c©y víi ngêi .
C ¸c tõ ng÷ lỈp l¹i nhiỊu lÇn : rõng
cä , l¸ cä vµ c¸c chi tiÕt miªu t¶ vỊ :
+ h×nh d¸ng cđa c©y cä .
+ sù g¾n bã cđa c©y cä víi t¸c gi¶ .
+ c«ng dơng cđa c©y cä ®èi víi ®êi
sèng .
Hs th¶o ln nhãm vµ cư ®¹i diƯn
tr×nh bµy .
C¨n cø vµo chđ ®Ị cđa v¨n b¶n th× ý
b vµ d lµm cho bµi l¹c ®Ị v× nã
kh«ng phơc vơ cho viƯc chøng
minh ln ®iĨm '' V¨n ch¬ng lµm
cho t×nh yªu quª h¬ng ''
Bµi 2 .
- Cã nh÷ng ý l¹c chđ ®Ị : c, g .
- Cã nh÷ng ý hỵp víi chđ ®Ị nhng
do c¸ch diƠn ®¹t cha tèt nªn thiÕu
sù tËp trung vµo chđ ®Ị: b,e .
Bµi 3 .
4
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
Bài tập 2,3
Học sinh thảo luận nhóm, nêu
ý kiến của từng cá nhân và

thống nhất ý kiến chung.
-> thảo luận thống nhất ý kiến và cử
đại diện trình bày.
a, Cø mïa thu vỊ , mçi lÇn thÊy c¸c
em nhá xèn xang .
b, C¶m thÊy con ®êng '' thêng ®i l¹i
l¾m lÇn '' tù nhiªn còng thÊy l¹ ,
c¶nh vËt ®Ịu thay ®ỉi .
c, Mn thư søc m×nh b»ng viƯc tù
mang s¸ch vë nh mét cËu häc trß
thùc sù .
d, C¶m thÊy ng«i trêng vèn qua l¹i
nhiỊu lÇn còng cã nhiÌu biÕn ®ỉi,
Líp häc vµ nh÷ng ngêi b¹n míi trë
nªn gÇn gòi , th©n th¬ng.
IV. H íng dÉn vỊ nhµ .
- Häc thc phÇn ghi nhí , làm lại các bài tập hoàn chỉnh.
- Chn bÞ bµi : '' trong lòng mẹ ''.
Ngày soạn : 22/8/2010
Ngày dạy : 23/8/2010 Tiết 5,6
v¨n b¶n trong lßng mĐ
( trÝch : nh÷ng ngµy th¬ Êu )
nguyªn hång
a. mơc tiªu :
kiến thức:
khái niệm thể loại hồi kí
cốt truyện nhân vật sự kiện trong đạon trích.
Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thòt cháy bỏng.
Ýù nghóa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể ;làm khô héo tình cảm ruột thòt cháy
bỏng.

Kó năng:
Bước đầu biết đọc hiểu một văn bản hồi kí.
Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện.
Tích hợp: văn bản mẹ tôi lớp 7.
b. chn bÞ .
G: Gi¸o ¸n , tËp trun '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' vµ ch©n dung nhµ v¨n Nguyªn Hång.
H: So¹n bµi, học bài.
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. k iĨm tra bµi cò .
Hs1: Ph©n tÝch t©m tr¹ng vµ c¶m gi¸c bì ngì cđa nh©n vËt '' t«i '' trong bi tùu trêng ®Çu tiªn.
Hs2: NhËn xÐt nµo ®óng nhÊt nh÷ng u tè gãp phÇn t¹o nªn chÊt th¬ cđa t¸c phÈm ?
A. Trun ®ỵc bè cơc theo dßng håi tëng , c¶m nghÜ cđa nh©n vËt '' t«i '' theo tr×nh tù thêi gian cđa bi tùu trêng .
B. Cã sù kÕt hỵp hµi hoµ gi÷a c¸c ph¬ng thøc t¹o lËp v¨n b¶n nh tù sù , miªu t¶ , biĨu c¶m .
C. T×nh hng trun chøa ®ùng chÊt th¬ kÕt hỵp víi viƯc sư dơng c¸c h×nh ¶nh so s¸nh giµu chÊt tr÷ t×nh .
(D). C¶ A,B,C ®Ịu ®óng .
III. Bµi míi
1. Ho¹t ®éng 1: g iíi thiƯu bµi :
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, dònh hướng cho häc sinh chú ý trong giê häc
- Ph ¬ng ph¸p: Thut tr×nh.
Gv cho hs quan s¸t ch©n dung nhµ v¨m Nguyªn Hång vµ cn håi kÝ tù trun “Nh÷ng ngµy th¬ Êu'' . Nguyªn hång lµ mét
trong nh÷ng nhµ v¨n cã ti th¬ thËt cay ®¾ng , khèn khỉ . Nh÷ng kØ niƯm Êy ®· ®ỵc nhµ v¨m viÕt l¹i trong tËp tiĨu thut tù
tht “Nh÷ng ngµy th¬ Êu” . KØ niƯm Êy vỊ ngêi mĐ ®¸ng th¬ng qua cc trß chun víi bµ c« vµ cc gỈp gì bÊt ngê lµ mét
trong nh÷ng ch¬ng trun c¶m ®éng nhÊt .
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y :
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2 : Giíi thiƯu
chung
- Nguyªn Hång lµ mét trong nh÷ng
nhµ v¨n lín cđa nỊn v¨n häc VN

I. Giíi thiƯu chung.
1. T¸c gi¶:
5
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
- Mơc tiªu: + Häc sinh n¾m ®ỵc
nh÷ng nÐt c¬ b¶n vỊ t¸c gi¶ và
đoạn trích trong lòng mẹ. Bước
đầu hiểu về thể văn hồi kí. ph -
¬ng ph¸p: Sư dơng ph¬ng ph¸p
vÊn ®¸p, thut tr×nh vµ kü
tht ®éng n·o.
? Bằng sự hiểu biết cá nhân và
qua việc soạn bài, hãy giới thiệu
về tác giả? Và văn bản?
? Bỉ sung, giíi thiƯu thªm.
? vậy em hiểu hồi kí là gì?
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn h/s ®äc ,
t×m hiĨu chó thÝch.
- Mơc tiªu: +Th«ng qua ho¹t ®éng
gióp HS cã kÜ n¨ng ®äc, tr×nh bµy sù
viƯc trong ®o¹n trÝch
- Ph ¬ng ph¸p, kü tht: Sư
dơng ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p, nªu vµ
Giải qut vÊn ®Ị kÕt hỵp
víi ph¬ng ph¸p thut tr×nh vµ
kü tht ®éng n·o.
? Gv nªu yªu cÇu ®äc : giäng chËm,
t×nh c¶m , chó ý c¸c tõ ng÷ h×nh ¶nh
thĨ hiƯn c¶m xóc cđa nh©n vËt ''
t«i''. C¸c tõ ng÷ , h/¶ , lêi nãi cđa bµ

c« ®äc víi giäng ®ay ®¶ , béc lé s¾c
th¸i ch©m biÕm , cay nghiƯt .
? Gv ®äc mÉu , gäi 3-4 h/s ®äc tiÕp?
? Gv cho h/s hái ®¸p chó thÝch theo
2 nhãm : 6,8,12,13,14,17 ?
? ®oan trÝch '' Trong lßng mĐ '' cã
thĨ chia lµm mÊy phÇn ?
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn h/s
®äc - hiĨu v¨n b¶n .
- Mơc tiªu: + Hiểu đợc cảnh
ngộ đáng thương và nổi buồn của
bé hồng. Niềm khát khao tình mẹ, và
tình mẩu tử thiêng liêng khi gặp mẹ.
- Ph ¬ng ph¸p, kü tht: Sư
dơng ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p, nªu vµ
Giải qut vÊn ®Ị kÕt hỵp
víi ph¬ng ph¸p thut tr×nh,
bình giảng. kü tht ®éng n·o,
khăn trải bàn
? Chó bÐ Hång ®ỵc sinh ra trong
hoµn c¶nh gia ®×nh ntn ?
G: Râ rµng hoµn c¶nh gia ®×nh nh
vËy cho nªn chó bÐ Hång sèng dùa
vµo nh÷ng ngêi hä hµng th©n thÝch
bªn néi trong ®ã cã bµ c« .
? Vậy nổi buồn của bé hồng là gì?
hiƯn ®¹i . ¤ng lµ t¸c gi¶ cđa nhiỊu
cn tiĨu thut nỉi tiÕng : '' Cưa
biĨn '', BØ vá , tËp th¬ trêi xanh ,
S«ng nói quª h¬ng

- Thêi th¬ Êu tr¶i nhiỊu cay ®¾ng ®É
trë thµnh ngn c¶m høng cho t¸c
gi¶ viÕt cn håi kÝ tù trun c¶m
®éng '' Nh÷ng ngµy th¬ Êu '' 1938-
1940 . T¸c phÈm gåm 9 ch¬ng , mçi
ch¬ng kĨ
-> Suy nghó trả lời
Hs nèi nhau ®äc trun . NhËn xÐt
c¸ch ®äc cđa b¹n .
->Hs tù hái - ®¸p chó thÝch dùa vµo
SGK / 19.
P1: Tõ ®Çu ngêi ta hái ®Õn chø :
Cc ®èi tho¹i gi÷a ngêi c« vµ chó
bÐ Hång ý nghÜ , c¶m xóc cđa bÐ
Hång vỊ ngêi mĐ .
P2: Cßn l¹i : Cc gỈp gì gi÷a hai
mĐ con bÐ Hång .
- Bè ch¬i bêi nghiƯn ngËp ,-> mÊt
sím .
- MĐ bá nhµ tha h¬ng cÇu thùc , gÇn
n¨m trêi kh«ng cã tin tøc g× ?
- Hång ph¶i sèng víi bµ c« trong sù
c« ®¬n , bn tđi .

-> Cô đơn, nhớ mẹ, mong ước
được sống bên mẹ.
1918- 1982 , quª ë Nam §Þnh nhng
sèng chđ u ë H¶i Phßng .
- Lµ nhµ v¨n lín cđa nỊn v¨n häc
VN. Là nhà văn của những người

cùng khổ. Có nhiều sáng tác ở các
thể loại tiểu thuyết, hồi kí.
2. V¨n b¶n:
Trích trong chương 4 của tập hồi kí
những ngày thơ ấu.
3. Hồi kí: là thể ăn ghi chép lại những
biến cố sãy ra trong quá khứ mà tác giả
đồng thời là người kể, người tham gia
hoặc là người chứng kiến.
II. §äc , hiểu chó thÝch.
1. §äc .
2. Giải thích từ khó
III. PHÂN TÍCH
1. Cảnh ngộ đáng thương và nổi
buo àn của bé Hồng.
- Bè ch¬i bêi nghiƯn ngËp ,-> mÊt
sím .
- MĐ bá nhµ tha h¬ng cÇu thùc ,
gÇn n¨m trêi kh«ng cã tin tøc g× ?
- Hång ph¶i sèng víi bµ c« trong sù
c« ®¬n , bn tđi .
-> Cô đơn, nhớ mẹ, mong ước
được sống bên mẹ.
6
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
? Ngay ë phÇn ®Çu trun bµ c«
xt hiƯn víi cư chØ '' cêi hái ''
bÐ Hång . VËy cư chØ vµ néi
dung c©u hái cã thĨ hiƯn ®ỵc
t×nh yªu th¬ng cđa bµ c« víi

®øa ch¸u hay kh«ng ?
? Em hiĨu '' cêi rÊt kÞch '' cã
nghÜa lµ g×?
C©u hái th¶o ln : lấy ý kiến
cá nhân và thống nhát ý kie1n
của nhóm, trả lòi.
? Sau lêi tõ chèi cđa bÐ Hång
cc ®èi tho¹i tëng chõng chÊm
døt , nhng ngêi c« ®©u ®· chÞu
bu«ng tha . VËy bµ hái l¹i bÐ
Hång nh÷g g× ? NÐt mỈt vµ th¸i
®é cđa bµ thay ®ỉi ra sao . H·y
ph©n tÝch ?
(G: Râ rµng bµ c« qu¶ lµ cay
nghiƯt vµ cao tay tríc chó bÐ
®¸ng th¬ng vµ bÞ ®éng .Cho ®Õn
khi chó phÉn t , nøc në , níc
m¾t rßng rßng , råi ''cêi dµi
trong tiÕng khãc '' hái l¹i , ngêi
c« vÉn cha chÞu bu«ng tha .)
? tiÕng gäi th¶ng thèt , bèi rèi :
Mỵ ¬i ! cđa bÐ Hång vµ gi¶
thiÕt t¸c gi¶ ®Ỉt ra qua h×nh ¶nh
so s¸nh ®éc ®¸o . Em h·y thư
h×nh dung t©m tr¹ng bÐ Hång
lóc ®ã ra sao vµ t¸c dơng cđa
biƯn ph¸p so s¸nh Êy ?
(G: Cã ®Ỉt c¸i thÊt väng cïng
cùc tríc khi chÕt kh¸t nh vËy
míi thÊy niỊm vui síng , h¹nh

phóc trÇn gian v« h¹n cđa ®øa
con ®ang khao kh¸t t×nh mĐ , ®-
ỵc gỈp mĐ vµ ®ỵc n»m trong
lßng mĐ .)
- Ngêi c« '' cêi hái '' chø kh«ng ph¶i lo
l¾ng , nghiªm nghÞ hái l¹i , kh«ng ph¶i
lµ ©u m hái l¹i . LÏ thêng , c©u hái ®ã
sÏ ®ỵc tr¶ lêi r»ng cã, nhÊt lµ ®èi víi
chó bÐ vèn ®· thiÕu thèn t×nh yªu th¬ng
Êp đ . Nhng vèn nh¹y c¶m , nỈng t×nh
th¬ng yªu vµ lßng kÝnh mÕn mĐ chó bÐ
Hång lËp tøc nhËn ra nh÷ng ý nghÜ cay
®éc trong giäng nãi vµ trªn nÐt mỈt khi
cêi rÊt kÞch cđa ngêi c« . V× thÕ chó cói
®Çu kh«ng ®¸p .
-> RÊt kÞch : gièng nh ®ãng kÞch trªn
s©n khÊu , nhËp vai , biĨu diƠn nghÜa lµ
rÊt gi¶ dèi . Bµ c« cêi , hái ngät ngµo ,
dÞu dµng nhng kh«ng cã ý ®Þnh tèt ®Đp
mµ ®ang cã d¾p t©m xÊu ®èi víi ngêi
ch¸u cđa m×nh.
Hs th¶o ln nhãm .
*. C« t«i hái lu«n , giäng vÉn ngät : hai
con m¾t long lanh nh×n ch¸u ch»m
chỈp . Lêi nãi vµ cư chØ cµng chøng tá
sù gi¶ dèi vµ ®éc ¸c cđa bµ . Bµ vÉn tiÕp
tơc ®ãng kÞch , tiÕp tơc diƠu cỵt , l«i kÐo
®øa ch¸u ®¸ng th¬ng vµo mét trß ch¬i
®éc ¸c ®· dµn tÝnh s½n .
*. C« t«i liỊn vç vai t«i cêi mµ nãi r»ng

'' Mµy d¹i qu¸ ''
Râ rµng cư chØ Êy kh«ng chØ lé râ sù gi¶
dèi , ®éc ¸c mµ cßn chun sang chiỊu
híng ch©m chäc , nhơc m¹ . Qu¶ kh«ng
g× cay ®¾ng h¬n khi vÕt th¬ng lßng l¹i bÞ
chÝnh ngêi c« rt cđa m×nh s¨m soi ,
hµnh h¹ . Hai tiÕng '' em bÐ '' mµ c« t«i
ng©n dµi ra
*. C« t«i vÉn cø t¬i cêi kĨ c¸c chun
cho t«i nghe .
-> - TiÕng gäi '' Mỵ ¬i ! '' bèi rèi, mõng
tđi , xãt xa , ®au ®ín , hi väng . ChØ lµ
bãng cđa mét ngêi tr«ng gièng mĐ th«i
nhng bÐ Hång ®· cÊt tiÕng gäi vang lªn
gi÷a ®êng thĨ hiƯn niỊm khao kh¸t gỈp
mĐ ®ang ch¸y lªn trong t©m hån non nít
cđa ®øa trỴ må c«i .
- H×nh ¶nh so s¸nh ë ®©y chØ mang
2. Nổi cô đơn và nie àm khao
khát tình mẹ thể hiện qua cuộc
đối thoại với bà cô.
Bà cô Bé Hồng
- Lần 1: cười
hỏi ->
nghiêm nghò
hỏi: giọng
cay độc, nét
mặt rất kòch.
- Lần 2:
giọng ngọt

ngào, bình
thản, móa
mai…
-Lần 3: vỗ
vai cười,
châm chọc,
nhục mạ…
- Tươi cười
kể chuyện về
mẹ bé H.
Cúi đầu
không đáp ->
cười đáp lại.
Im lặng, cúi
đầu, khóe
mắt cay.
Nước mắt
ròng ròng.
Phẫn uất, nức
nở.
=> Mặc cho sự lạnh lùng cay
độc, cùng với những thành kiến
cổ hủ nhỏ nhen của bà cô. Bé H
vẫn khát khao gặp mẹ, tình yêu
mẹ trong lòng bé H vẫn mãnh
liệt bất chấp sự lạnh lùng tàn
nhẫn của bà cô.
? Cư chØ , hµnh ®éng vµ t©m tr¹ng
cđa bÐ Hång khi bÊt ngê gỈp ®óng
mĐ m×nh ntn ?

tÝnh gi¶ ®Þnh nhng l¹i rÊt ®éc ®¸o ,phï
hỵp víi viƯc béc lé t©m tr¹ng thÊt väng
råi ®Õn tut väng cđa bÐ Hång . Tét
cïng h¹nh phóc, tét cïng ®au khỉ , c¶m
gi¸c gÇn víi c¸i chÕt . §ã lµ phong c¸ch
v¨n ch¬ng riªng cđa Nguyªn Hång.
-> Cng cng ®i theo xe mĐ , thë
hång héc , rÝu c¶ ch©n l¹i , oµ khãc nøc
b, Cảm nhận cđa bÐ Hång
ve à tình mẩu t ử thiêng liêng
kh i gỈp mĐ .
- TiÕng gäi '' Mỵ ¬i ! '' bèi
rèi, mõng tđi , xãt xa , ®au
®ín , hi väng . ChØ lµ bãng
cđa mét ngêi tr«ng gièng mĐ
th«i nhng bÐ Hång ®· cÊt
tiÕng gäi vang lªn gi÷a ®êng
7
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
G b×nh : Chó bÐ Hång bỊnh tr«i
trong c¶m gi¸c vui síng , r¹o rùc,
kh«ng m¶y may nghÜ ngỵi g× .
Nh÷ng lêi cay ®éc cđa ngêi c« ,
nh÷ng tđi cùc võa qua bÞ ch×m ®i
gi÷a dßng c¶m xóc miªn man Êy .
? Cã ý kiÕn cho r»ng ®o¹n v¨n ci
bµi t¶ l¹i c¶m gi¸c trong lßng mĐ
cđa bÐ Hång lµ mét ®o¹n v¨n hay ,
mét bµi ca ch©n thµnh , c¶m ®éng
vỊ t×nh mÉu tư thiªng liªng , bÊt diƯt

? ý kiÕn cđa em ra sao?
Ho¹t ®éng 4: Híng dÉn h/ s tỉng
kÕt .
- Mục tiêu:
Giúp học sinh thấy được nghệ
thuật tiêu biể sử dụng trong văn
bản, và nội dung chính của nó.
- Phương pháp: vấn đáp, phân
tích, bình giảng, Nêu vấn đề.
- kó thuật: động não.
? Qua ®o¹n trÝch , h·y chøng minh
r»ng v¨n Nguyªn Hång giµu chÊt tr÷
t×nh ?
në . Giät níc m¾t lÇn nµy kh¸c h¼n víi
lÇn tríc ( khi tr¶ lêi bµ c« ) dçi hên mµ
h¹nh phóc, tøc tëi mµ m·n ngun .
- C¶m gi¸c sung síng ®Õn cùc ®iĨm cđa
®øa con khi ë trong lßng mĐ ®ỵc
Nguyªn Hång diƠn ®¹t b»ng nh÷ng rung
®éng rÊt tinh tÕ , c¶m nhËn b»ng nhiỊu
gi¸c quan .
+ C¶m nhËn g¬ng mỈt mĐ , ®«i m¾t , n-
íc da , hai gß m¸
+ C¶m gi¸c Êm ¸p , ªm dÞu m¬n man
kh¾p da thÞt .
+ H¬ng th¬m : h¬i qn ¸o , mïi trÇu
nhai : võa l¹ lïng , võa gÇn gòi .
TÊt c¶ lµ h×nh ¶nh vỊ mét thÕ giíi ®ang
bõng në , håi sinh, mét thÕ giíi dÞu
dµng kØ niƯm vµ Êm ¸p t×nh mÉu tư.

-> Hs th¶o ln , nªu vÊn ®Ị :
§o¹n v¨n ®· diƠn t¶ niỊm sung síng v«
bê khi ®ỵc n»m trong lßng mĐ . §ã lµ
nh÷ng gi©y phót thÇn tiªn h¹nh phóc
®Đp nhÊt cđa con ngêi . Ngêi mĐ , trong
lßng ®øa con trë nªn vÜ ®¹i biÕt bao. §-
ỵc sèng trong lßng mĐ nh÷ng sÇu ®au ,
phiỊn mn , tđi hỉ dêng nh tan biÕn
hÕt chØ cßn l¹i t×nh mÉu tư thiªng liªng ,
bÊt diƯt .
->ChÊt tr÷ t×nh thÊm ®ỵm ë néi dung
c©u chun ®ỵc kĨ ë nh÷ng c¶m xóc xãt
xa , c¨m giËn , yªu th¬ng lªn ®Õn cùc
®iĨm vµ c¸ch thĨ hiƯn ( giäng ®iƯu , lêi
v¨n ) cđa t¸c gi¶ .
+ T×nh hng vµ néi dung c©u chun :
hoµn c¶nh ®¸ng th¬ng cđa chó bÐ
Hång , c©u chun vỊ mét ngêi mĐ ©m
thÇm chÞu ®ùng nhiỊu cay ®¾ng .
thĨ hiƯn niỊm khao kh¸t gỈp
mĐ ®ang ch¸y lªn trong t©m
hån non nít cđa ®øa trỴ må
c«i .
- Cng cng ®i theo xe
mĐ , thë hång héc , rÝu c¶
ch©n l¹i , oµ khãc nøc në .
Giät níc m¾t lÇn nµy kh¸c
h¼n víi lÇn tríc ( khi tr¶ lêi
bµ c« ) dçi hên mµ h¹nh
phóc, tøc tëi mµ m·n

ngun .
- C¶m gi¸c sung síng ®Õn
cùc ®iĨm cđa ®øa con khi ë
trong lßng mĐ ®ỵc Nguyªn
Hång diƠn ®¹t b»ng nh÷ng
rung ®éng rÊt tinh tÕ , c¶m
nhËn b»ng nhiỊu gi¸c quan .
+ C¶m nhËn g¬ng mỈt mĐ ,
®«i m¾t , níc da , hai gß m¸
+ C¶m gi¸c Êm ¸p , ªm dÞu
m¬n man kh¾p da thÞt .
+ H¬ng th¬m : h¬i qn ¸o ,
mïi trÇu nhai : võa l¹ lïng ,
võa gÇn gòi .
TÊt c¶ lµ h×nh ¶nh vỊ mét thÕ
giíi ®ang bõng në , håi sinh,
mét thÕ giíi dÞu dµng kØ niƯm
vµ Êm ¸p t×nh mÉu tư.
=> Tình mẩu tử thiêng
liêng, bất diệt.
IV. Tỉng kÕt .
1. NghƯ tht :
- Tạo dựng mạch truyện,
mạch cảm xúc tự nhiên,
chân thật.
+ DiƠn biÕn t©m tr¹ng cđa chó bÐ Hång
trong st ®o¹n trÝch : tõ nçi ®au tđi hên
v× hoµn c¶nh sèng thiÕu thèn t×nh Êp đ ®Õn
sù ph¶n øng qut liƯt ®èi víi nh÷ng lêi
ch©m chäc cđa bµ c« vµ c¶m gi¸c sung s-

íng khi n»m trong lßng mĐ .
+ C¸ch thĨ hiƯn cđa t¸c gi¶ còng gãp phÇn
quan träng t¹o nªn chÊt tr÷ t×nh cđa ch¬ng
håi .
- C¸c h×nh ¶nh thĨ hiƯn t©m tr¹ng , c¸c so
s¸nh g©y sinh ®éng vµ Ên tỵng
- KÕt hỵp nhn nhun gi÷a kĨ víi béc
lé c¶m xóc .
- Lêi v¨n ( nhÊt lµ phÇn ci ch¬ng ) ®ỵc
viÕt trong dßng c¶m xóc d¹t dµo.
Håi kÝ lµ mét thĨ cđa kÝ , ë ®ã ngêi viÕt kĨ
l¹i nh÷ng chun , nh÷ng ®iỊu chÝnh m×nh
®· tr¶i qua , ®· chøng kiÕn.
Hs ®äc ghi nhí .
- Kết hợp lời văn kể
chuyện và miêu tả, biểu
cảm. Tạo nên rung động
cho người đọc.
- khắc họa hình tượng
nhân vật bé H với lời nói ,
hành động, tâm trạng
chân thật, sinh động.
8
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
Gäi h/s ®äc phÇn ghi nhí / sgk ?
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn lun tËp .
- Mơc tiªu: Häc sinh vËn dơng
kiÕn thøc hiĨu biÕt vµo lµm bµi
tËp.
- Ph ¬ng ph¸p: Kh¸i qu¸t ho¸.

- kó thuật: động não
Bµi tËp 1 :Cã nhµ nghiªn cøu nhËn
®Þnh Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n cđa
phơ n÷ vµ nhi ®ång . Qua ®o¹n trÝch
''Trong lßng mĐ '' h·y chøng minh
nhËn ®Þnh trªn ?
Bµi tËp 2 : Theo em , nhí l¹i cc
trß chun víi ngêi c« tøc lµ t¸c gi¶
nhí l¹i ®iỊu g× ?
A. C¶nh ngé téi nghiƯp cđa mét ®øa
trỴ .
B. C¶nh ngé th¬ng t©m cđa ngêi mĐ
hiỊn tõ .
C. Sù x¶o qt vµ ®éc ¸c cđa ngêi
c« .
(D). Gåm A vµ B .
-> - Nguyªn Hång lµ nhµ v¨n viÕt nhiỊu
vỊ phơ n÷ vµ nhi ®ång . §©y lµ nh÷ng con
ngêi xt hiƯn nhiỊu trong thÕ giíi nh©n
vËt cđa «ng . ¤ng ®· dµnh cho hä lßng th-
¬ng yªu vµ th¸i ®é n©ng niu tr©n träng .
+ Nhµ v¨n ®· kĨ l¹i mét c¸ch thÊm thÝa
nh÷ng nçi c¬ cùc , tđi nhơc mµ ngêi phơ
n÷ vµ nhi ®ång ph¶i g¸nh chÞu thêi tríc .
+ Nhµ v¨n tr©n träng vỴ ®Đp t©m hån , ®øc
tÝnh cao qóy cđa phơ n÷ vµ nhi ®ång .
2. Nội dung
Ghi nhí /SGK/29
IV. Lun tËp .
IV. H íng dÉn vỊ nhµ .

- Häc thc ghi nhí .
- ph©n tÝch diƠn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång trong ®o¹n trÝch .
- So¹n bµi míi : '' trêng tõ vùng'' .
Ngµy so¹n :29/ 8/ 2010
Ngµy gi¶ng :30/ 8/ 2010
Tn :2 TiÕt :7
trêng tõ vùng
a. mơc tiªu.
Gióp h/s :- HiĨu ®ỵc thÕ nµo lµ trêng tõ vùng , biÕt c¸ch x¸c lËp c¸c trêng tõ vùng ®¬n gi¶n .
Kiến thức:
Khái niệm trường từ vựng.
Kó năng:
Tập hợp từ có chung nét nghóa vào trường từ vựng.
Vận dụng kiến thức vào đọc-hiển và tạo lập văn bản.
Tích hợp: từ nhiều ngóa, danh từ, động từ, tính từ. (lớp 6).
b. chn bÞ .
G: Gi¸o ¸n , b¶ng phơ .
H: soạn bài, học bài .
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra bµi cò .
1. Khi nµo mét tõ ng÷ ®ỵc coi lµ cã nghÜa réng ? Khi nµo mét tõ ng÷ ®ỵc coi lµ cã nghÜa hĐp ? LÊy vÝ dơ minh häa ?
2. tõ nµo cã nghÜa bao hµm ph¹m vi nghÜa cđa c¸c tõ sau ®©y : h/s , sinh viªn , gi¸o viªn, b¸c sÜ , kÜ s , lt s , n«ng d©n , c«ng
nh©n, néi trỵ .
A. Con ngêi . C. NghỊ nghiƯp .
B. M«n häc . D. TÝnh c¸ch .
III. Bµi míi .
Ho¹t ®éng 1. g iíi thiƯubµi .
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, dònh hướng cho häc sinh chú ý trong giê häc
- Ph ¬ng ph¸p: Thut tr×nh.

DÉn d¾t tõ phÇn KTBC : tÊt c¶ nh÷ng tõ h/s , sinh viªn , b¸c sÜ ®Ịu bÞ bao hµm trong tõ nghỊ nghiƯp . Nh÷ng tõ ®ã ®Ịu cã
®iĨm chung vỊ nghÜa , n»m trong mét trêng tõ vùng . VËy trêng tõ vùng lµ g× ? chóng ta cïng t×m hiĨu bµi häc h«m nay.
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y .
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh cho h/s kh¸i I. ThÕ nµo lµ tr êng tõ
9
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
niƯm tr êng tõ vùng .
Mục tiêu: giúp học sinh hiểu được cấp
độ khái quát nghóa của từ và mối quan
hệ khái quát nghóa của từ. Một số lưu ý
về trường từ vựng.
Phương pháp: trưc quan, vấn đáp, phân
tích
Kó thuật: động não.
? G chÐp ®o¹n v¨n b¶ng phơ . Yªu cÇu h/s
®äc kÜ ®o¹n v¨n trªn .
? C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n v¨n trªn dïng
®Ĩ chØ ®èi tỵng nµo ?
? C¸c tõ in ®Ëm cã nÐt chung nµo vỊ
nghÜa?
? NÕu tËp hỵp c¸c tõ in ®Ëm Êy thµnh mét
nhãm tõ th× chóng ta cã mét trêng tõ vùng
. VËy theo em trêng tõ vùng lµ g× ?
Hs ®äc kÜ ®o¹n v¨n vµ chó ý c¸c tõ in
®Ëm .
- Ngêi mĐ cđa bÐ Hång .
- ChØ bé phËn c¬ thĨ cđa con ngêi .
- Trêng tõ vùng lµ tËp hỵp c¸c tõ cã Ýt
nhÊt mét nÐt chung vỊ nghÜa .

vùng .
1. xét VÝ dơ .
Mặt, mắt, da, gò má,
đầu, cánh tay=> cùng
chỉ bé phËn c¬ thĨ cđa
con ngêi.
=> Trêng tõ vùng lµ tËp
hỵp c¸c tõ cã Ýt nhÊt mét
nÐt chung
G: C¬ së h×nh thµnh trêng tõ vùng lµ ®Ỉc
®iĨm chung vỊ nghÜa kh«ng cã ®Ỉc ®iĨm
chung vỊ nghÜa th× kh«ng cã trêng tõ
? Gäi h/s ®äc ghi nhí / sgk ?
Bµi tËp nhanh : H·y ®Ỉt tªn trêng tõ vùng
cho d·y tõ díi ®©y : nåi, ch¶o, bÕp , ®òa
nÊu .
Ho¹t ®éng 3 : H íng dÉn h/s mét sè l u ý
vỊ tr êng tõ vùng .
Cho h/s ch¬i ®iỊn nèi d·y tõ phï hỵp víi
trêng tõ vùng .
Trêng tõ vùng '' m¾t '' cã nh÷ng trêng nhá
sau :
- Bé phËn cđa m¾t .
- §Ỉc ®iĨm cđa m¾t .
- C¶m gi¸c cđa m¾t .
- BƯnh vỊ m¾t .
- Ho¹t ®éng cđa m¾t .
G: Mét trêng tõ vùng cã thĨ gåm nhiỊu tr-
êng tõ vùng nhá h¬n .
? C¸c tõ thc trêng tõ vùng trªn thc tõ

lo¹i g× ?
? Trong mét trêng tõ vùng cã thĨ tËp hỵp
nh÷ng tõ cã tõ lo¹i kh¸c nhau ®ỵc kh«ng?
G: Treo b¶ng phơ ghi s½n VD :
Trêng mïi vÞ ; cay ,®¾ng
Ngät Trêng ©m thanh:the thÐ
Trêng thêi tiÕt : rÐt ngät .
? Qua VD em rót ra nhËn xÐt g× ?
G cho quan s¸t VD sgk trªn b¶ng phơ .
? H·y cho biÕt ®o¹n v¨n trªn t¸c gi¶ dïng
phÐp nghƯ tht g× ?
? H·y t×m nh÷ng tõ chØ suy nghÜ , hµnh
®éng , c¸ch xng h« cđa con ngêi ?
G: Trong ®o¹n v¨n t¸c gi¶ ®· chun c¸c
tõ trêng tõ vùng vỊ ngêi sang trêng tõ
vùng vỊ ®éng vËt .
? C¸ch chun trêng tõ vùng nh vËy cã t¸c
dơng g× ?
G chèt : - Thêng cã hai bËc trêng tõ
Hs ®äc ghi nhí .
=> Dơng cơ nÊu níng .
Hs ®iỊn c¸c d·y tõ phï hỵp
theo gỵi ý sgk .
->Tõ lo¹i DT chØ sù vËt ,
§T chØ ho¹t ®éng , TT chØ
tÝnh chÊt .
Cã thĨ tËp hỵp nh÷ng tõ
kh¸c nhau trong mét trêng
tõ vùng .
Hs quan s¸t vÝ dơ .

-> Mét tõ nhiỊu nghÜa cã
thĨ thc nhiỊu trêng tõ
vùng khac nhau .
-> Nh©n ho¸ con chã Vµng
cđa l·o H¹c cã suy nghÜ ,
hµnh ®éng nh con ngêi .
- > Suy nghÜ cđa con ngêi :
tëng, ngì,
- > Hµnh ®éng cđa con ngêi
: mõng , chùc .
2. Ghi nhí/sgk/21 .
II. L u ý .
a. mét trêng tõ vùng cã thĨ bao
gåm nhiỊu trêng tõ vùng nhá h¬n .
b. Mét trêng tõ vùng cã thĨ bao
gåm nh÷ng tõ ng÷ kh¸c biƯt nhau
vỊ tõ lo¹i .
c. Mét tõ nhiỊu nghÜa cã thĨ thc
nhiỊu trêng tõ vùng kh¸c nhau .
d. Trong th¬ v¨n , trong cc sèng
ngêi ta thêng dïng c¸ch chun tr-
êng tõ vùng lµm t¨ng søc gỵi c¶m .
10
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
vùng : lµ lín vµ nhá .
- C¸c trêng tõ vùng kh¸c nhau vỊ tõ lo¹i.
- Mét tõ nhiỊu nghÜa cã thĨ thc nhiỊu
trêng tõ vùng kh¸c nhau .
- C¸ch chun trêng tõ vùng lµm t¨ng søc
gỵi c¶m .

Ho¹t ®éng 4: H íng dÉn lun tËp củng
cố.
- > C¸ch xng h« : cËu .
- >Lµm t¨ng thªm tÝnh nghƯ
tht cđa ng«n tõ vµ kh¶
n¨ng diƠn ®¹t cho bµi v¨n .
- Mục tiêu: học sinh vận dụng kiến thức
đã học vào làm bài tập, biết đưa các từ
có nét chung về nghóa vào cùng trường
từ vựng.
Phương pháp: vấn đáp. Kó thuật: khăn
trải bàn
Bài tập 1:Gv híng dÉn h/s làm nhanh bµi
1.
Bµi 2? Cho h/s lµm bµi 4 theo nhãm :
Đưa ra ý kiến cá nhân, sau đó thống
nhất lại ý kiến trong nhóm ra bảng phụ.
? §äc yªu cÇu bµi tËp 4 ( lµm c¸ nh©n ) ?
? Chia 4 nhãm lµm bµi tËp 5 .
Đưa ra ý kiến cá nhân, sau đó thống
nhất lại ý kiến trong nhóm ra bảng phụ.
IV . H íng dÉn vỊ nhµ .
- Häc thc ghi nhí .
- Lµm bµi tËp còn lại.
- Chn bÞ bµi míi : bè cơc cđa v¨n
b¶n
Học sinh trả lời tại chổ.
Thảo luận làm bài.

Thảo luận làm bài.

III. Lun tËp .
Bµi 1 :
Trêng tõ vùng '' ngêi rt thÞt'' :
thÇy , mĐ , c« .
Bµi 2 : §Ỉt tªn trêng tõ vùng .
a. Dơng cơ ®¸nh b¾t thủ s¶n.
b. Dơng cơ ®Ĩ ®ùng .
c. Ho¹t ®éng cđa ch©n .
d. Tr¹ng th¸i t©m lÝ .
e. TÝnh c¸ch .
g. Dơng cơ ®Ĩ viÕt ( ®å dïng häc
tËp ) .
Bµi 4 :
Khøu gi¸c : mòi , th¬m , thÝnh
ThÝnh gi¸c : tai, nghe, ®iÕc, râ
Bµi 5 : a. Líi ( N1)
- Trêng dơng cơ ®¸nh b¾t thủ s¶n :
líi , n¬m , vã , c©u
- Trêng c¸c ho¹t ®éng s¨n b¾t cđa
con ngêi : líi , bÉy, b¾n , ®©m .
b. L¹nh ( N2 ) .
- Trêng thêi tiÕt vµ nhiƯt ®é: l¹nh ,
nãng , hanh ,Èm , m¸t .
- Trêng tÝnh chÊt cđa thùc phÈm :
l¹nh ( ®å l¹nh , nãng )
- Trêng tÝnh chÊt t©m lÝ ho¹ch t×nh
c¶m cđa con ngêi: l¹nh , Êm .
c. TÊn c«ng : ( N3 ) .
- Trêng tù b¶o vƯ b»ng søc m¹nh
cđa chÝnh m×nh : tÊn c«ng , phßng

thđ , cè thđ .
- Trêng c¸c chiÕn lỵc , chiÕn tht
hc ph¬ng ¸n t¸c chiÕn : ph¶n
c«ng , tÊn c«ng , tỉng tÊn c«ng .
Nh÷ng tõ in ®Ëm ®ỵc chun tõ tr-
êng qu©n sù sang trêng chiÕn sÜ.
Ngµy so¹n :29/ 8/ 2010
Ngµy gi¶ng :30/ 8/ 2010
Tn :2 TiÕt :8
11
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
bè cơc cđa v¨n b¶n
a.mơc tiªu .
gióp h/s : - N¾m ®ỵc bè cơc v¨n b¶n , ®Ỉc biƯt lµ c¸ch s¾p xÕp c¸c néi dung trong phÇn th©n bµi .
- BiÕt x©y dùng bè cơc v¨n b¶n m¹ch l¹c , phï hỵp víi ®èi tỵng vµ nhËn thøc cđa ngêi ®äc .
Kiến thức: Bố cục của văn bản, tác dụng của việc xây dựng bố cục.
Kó năng: sắp xếp đoạn văn theo bố cục nhất đònh.
Vận dụng kiến thức bố cục trong việc đọc hiểu văn bản.
Tích hợp: bố cục của văn tự sự, miêu tả, biểu cảm.
b. chn bÞ .
G: Gi¸o ¸n.
H: Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn t×m hiĨu bµi , học bài cũ.
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra bµi cò .
- Chđ ®Ị cđa v¨n b¶n lµ g× ? Mét v¨n b¶n cã tÝnh thèng nhÊt vỊ chđ ®Ị ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu g× ?
- KiĨm tra bµi tËp 3 cđa h/s .
III. Bµi míi .
Ho¹t ®éng 1 :Giíi thiƯu bµi .
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, dònh hướng cho häc sinh chú ý trong giê häc

- Ph ¬ng ph¸p: Thut tr×nh.
Trong tiÕt tríc chóng ta ®· ®ỵc t×m hiĨu vỊ chđ ®Ị cđa v¨n b¶n . VËy chđ ®Ị cđa v¨n b¶n cã liªn quan g× ®Õn bè cơc cđa
v¨n b¶n . Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiĨu vỊ mèi quan hƯ Êy vµ «n tËp l¹i bè cơc trong v¨n b¶n .
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y .
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2 : Híng dÉn «n tËp l¹i bè
cơc cđa v¨n b¶n.
Mục tiêu: nắm được bố cục của văn
bản.
Phương pháp: vấn đáp, phân tích, qui
nạp.
Kó thuật: động não
? Gäi h/s ®äc v¨n b¶n '' Ngêi thÇy ®¹o
cao ®øc träng '' .
? V¨n b¶n trªn cã thĨ chia lµm mÊy
phÇn ? ChØ ra cơ thĨ tõng phÇn ?
? H·y cho biÕt nhiƯm vơ cđa tõng phÇn
trong v¨n b¶n trªn ?
? Ph©n tÝch mèi quan hƯ gi÷a c¸c phÇn
trong v¨n b¶n ?
? Qua viƯc ph©n tÝch h·y cho biÕt bè cơc
cđa v¨n b¶n gåm mÊy phÇn ? NhiƯm vơ
cđa tõng phÇn ? Mèi quan hƯ gi÷a c¸c
phÇn trong v¨n b¶n ?
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn c¸ch bè trÝ ,
s¾p xÕp néi dung phÇn th©n bµi .
Mục tiêu:Nắm dược cách sắp xếp nội
dung trong phần thân bài.
Phương pháp: vấn đáp, phân tích, qui
Hs ®äc v¨n b¶n . NhËn xÐt c¸ch ®äc .

Chia lµm ba phÇn :
P1 : Tõ ®Çu kh«ng mµng danh lỵi .
P2 : TiÕp kh«ng cho vµo th¨m .
P3 : Cßn l¹i .
P1 : Giíi thiƯu vỊ Chu V¨n An .
P2 : C«ng lao , uy tÝn , tÝnh c¸ch cđa
Chu V¨n An .
P3 : T×nh c¶m cđa mäi ngêi ®èi víi
Chu V¨n An .
- C¸c phÇn lu«n g¾n bã chỈt chÏ víi
nhau , phÇn tríc lµ tiỊn ®Ị cho phÇn
sau , phÇn sau lµ sù nèi tiÕp phÇn tr-
íc .
- C¸c phÇn ®Ịu tËp trung lµm râ chđ
®Ị cđa v¨n b¶n lµ '' '' ''Ngêi thÇy ®¹o
cao ®øc träng ''.
-> Hs chốt ghi nhí
- PhÇn th©n bµi cđa v¨n b¶n kĨ vỊ 2 sù
kiƯn : c¶m xóc cđa t¸c gi¶ trong thêi
®iĨm hiƯn t¹i vµ håi øc vỊ bi ®Çu
tiªn ®i häc .
- Sù håi tëng vỊ bi ®Çu tiªn ®i häc
®ỵc s¾p xÕp theo tr×nh tù thêi gian ,
c¶m xóc khi cïng mĐ trªn ®êng ®Õn
I. Bè cơc cđa v¨n b¶n
Bè cơc cđa v¨n b¶n gåm 3
phÇn : MB , TB , KB . Më
bµi cã nhiƯm vơ nªu ra chđ
®Ị cđa v¨n b¶n . Th©n bµi
cã nhiƯm vơ lµm râ néi

dung mµ chđ ®Ị nªu ra .
KÕt bµi tỉng kÕt chđ ®Ị cđa
v¨n b¶n . Cã quan hƯ
chỈt chÏ víi nhau ®Ĩ tËp
trung lµm râ chđ ®Ị cđa
v¨n b¶n .
II. c¸ch bè trÝ , s¾p xÕp
néi dung phÇn th©n bµi
cđa v¨n b¶n .
12
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
nạp.
Kó thuật: động não
? PhÇn th©n bµi v¨n b¶n '' T«i ®i häc ''
cđa Thanh TÞnh kĨ vỊ nh÷ng sù kiƯn nµo
? C¸c sù kiƯn Êy ®ỵc s¾p xÕp theo thø tù
nµo ?
? V¨n b¶n '' Trong lßng mĐ '' cđa
Nguyªn Hång chđ u tr×nh bµy diƠn
biÕn t©m tr¹ng cđa bÐ Hång . h·y chØ ra
diƠn biÕn t©m tr¹ng cđa cËu bÐ trong
phÇn th©n bµi ?
? Khi t¶ ngêi , vËt , con vËt , phong c¶nh
em sÏ lÇn lỵt miªu t¶ theo tr×nh tù nµo ?
H·y kĨ mét sè tr×nh tù thêng gỈp mµ em
biÕt ?
? PhÇn th©n bµi cđa v¨n b¶n ''Ngêi thÇy
®¹o cao '' nªu c¸c sù viƯc ®Ĩ thĨ hiƯn
chđ ®Ị '' Ng thÇy ®¹o cao ®øc träng ''
.H·y cho biÕt tr×nh tù s¾p xÕp c¸c sù

viƯc Êy ?
? Qua bµi tËp trªn h·y cho biÕt c¸ch s¾p
xÕp néi dung phÇn th©n bµi cđa v¨n
b¶n?
? Gọi học sinh đọc lại ghi nhớ
Ho¹t ®éng 3 : H íng dÉn h/s lun tËp.
Mục tiêu: học sinh vận dụng kiến
thức vào làm bài tập, tìm hiểu cách
sắp xếp nội dung, khái quát của một
số trình tự trong các văn bản tự sự,
miêu tả, nghò luận, phân tích được
cách sắp xếp, trìn bày nội dung của
một văn bản cho trước.
Phuong pháp: gợi mở.
Kó thuật: động não, khăn trải bàn.
? §äc yªu cÇu bµi 1 . Ph©n tÝch c¸ch
tr×nh bµy c¸c ý trong ®o¹n trÝch .
Chia 3 nhãm , mçi nhãm mét phÇn.
Học sinh lấy ý kiến cá nhân, sau đó
trêng , c¶m xóc khi ®øng trong s©n tr-
êng , c¶m xóc khi rêi bµn tay mĐ bíc
vµo líp häc vµ b¾t ®Çu bi häc ®Çu
tiªn
+ C¶m xóc trong thêi ®iĨm hiƯn t¹i
cđa t¸c gi¶ ®ỵc s¾p xÕp theo sù liªn t-
ëng ®èi lËp víi c¶m xóc cïng vỊ mïa
thu trong bi tùu trêng tríc ®©y .
-> - T×nh th¬ng mĐ vµ th¸i ®é c¨m
ghÐt cùc ®é nh÷ng cỉ tơc ®· ®µy ®o¹
mĐ cđa bÐ Hång khi nghe bµ c« cè

t×nh bÞa chun nãi xÊu mĐ em .
- NiỊm vui síng cùc ®é cđa cËu bÐ
Hång khi ®ỵc ë trong lßng mĐ .


-> T¶ ngêi , vËt , con vËt theo tr×nh tù
thêi gian , theo quan hƯ t×nh c¶m ,
c¶m xóc , quan hƯ chđ thĨ - bé phËn .
- T¶ phong c¶nh : s¾p xÕp theo thø tù
kh«ng gian .
-> - C¸c sù viƯc nãi vỊ Chu v¨n an lµ
ngêi tµi cao .
- C¸c sù viƯc nãi vỊ Chu v¨n An lµ ng-
êi ®¹o ®øc , ®ỵc häc trß kÝnh träng .
-> Hs chốt ghi nhí
-> Hs đọc ghi nhí
- Néi dung phÇn th©n bµi
thêng ®ỵc s¾p xÕp theo thø
tù t thc vµo kiĨu v¨n
b¶n, chđ ®Ị v¨n b¶n , ý ®å
giao tiÕp cđa ngêi viÕt.
- C¸c ý trong phÇn th©n bµi
thêng s¾p xÕp theo tr×nh tù
thêi gian , kh«ng gian , sù
ph¸t triĨn cđa sù viƯc .

* Ghi nhí /SGK/25
III. Lun tËp .
thống nhất ý kiến cả nhóm, cữ đại
diện trình bày.

C¸c nhãm lÇn l ỵt tr×nh bµy .
N1 : a, Tr×nh bµy theo thø tù kh«ng
gian : nh×n xa- ®Õn gÇn - ®Õn tËn n¬i -
®i xa dÇn .
N2: b, Tr×nh bµy theo thø tù thêi
gian : vỊ chiỊu , lóc hoµng h«n .
Bµi 1 :
13
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
.
? Tr×nh bµy lßng th¬ng mĐ cđa chó bÐ
Hång ë v¨n b¶n
'' Trong lßng mĐ '' ?
Học sinh suy nghó, làm bài.
N3 : c, C¸c ý trong ®o¹n trÝch ®ỵc s¾p
xÕp theo c¸ch diƠn gi¶i : ý sau lµm râ
bỉ sung cho ý tríc .
- Bµn vỊ mèi quan hƯ gi÷a sù thËt lÞch
sư vµ trun thut .
- Ln chøng vỊ lêi bµn trªn .
- Ph¸t triĨn lêi bµn vµ ln chøng .
Bµi 2 :
MB : Nªu kh¸i qu¸t t×nh c¶m cđa chó
bÐ Hång ®èi víi mĐ .
TB : - H×nh ¶nh ®¸ng th¬ng cđa chó
bÐ Hång vµ sù khoa kh¸t t×nh yªu th-
¬ng cđa mĐ .
- Sù cay nghiƯt cđa bµ c« vµ ph¶n øng
qut liƯt cđa chó bÐ Hång tríc th¸i
®é cđa bµ c« khi nãi vỊ mĐ m×nh .

- NiỊm sung síng h¹nh phóc cđa bÐ
Hång khi ®ỵc ë trong lßng mĐ .
Bµi 2 :
IV . H íng dÉn vỊ nhµ .
- häc thc phÇn ghi nhí .
- Lµm tiÕp bµi tËp 3 .
chn bÞ bµi míi : '' tøc níc vì bê'' .

Ngµy so¹n :29/ 8/ 2010
Ngµy gi¶ng :30/ 8/ 2010
Tn :3 TiÕt :9,10
v¨n b¶n
tøc níc vì bê
( trÝch : t¾t ®Ìn )
ng« tÊt tè
a. mơc tiªu .
- Biết đọc hiểu một tác phẩm truyện hiện đại.
- Thấy được bút pháp nghệ thuật viết truyện của nhà văn Ngô Tất Tố.
- Hiểu được cảnh ngộ cơ cực của người nông dân trong xã hội tàn ác, bát nhân, thấy được sức phản kháng mãnh liệt tiềm
tàng của người nông dân hiền lành và quy luật cuộc sống : có áp bức- có đấu tranh.
Kiến thức :
Cốt truyện, nhân vật sự kiện trong đoạn trích.
Giá trò hiện thực và nhân đạo trong văn bản.
Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện.
Kó năng :
Tóm tắt văn bản.
Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phảm tự sự theo
khuynh hướng hiện thực.
Tích hợp :
b. chn bÞ .

G: ¶nh ch©n dung Ng« TÊt Tè , t¸c phÈm '' T¾t ®Ìn '' - Gi¸o ¸n .
H: Bµi so¹n , ®äc vµ tãm t¾t t¸c phÈm '' T¾t ®Ìn '' , học bài cũ.
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra bµi cò .
? Ph©n tÝch t©m tr¹ng cđa bÐ Hång khi n»m trong lßng mĐ .
14
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
? Em hiĨu g× vỊ chó bÐ Hång qua ®o¹n trÝch '' Trong lßng mĐ '' .
A. Lµ chó bÐ ph¶i chÞu nhiỊu nçi ®au mÊt m¸t .
B. Lµ chó bÐ dƠ xóc ®éng , tinh tÕ vµ nh¹y c¶m .
C. Lµ chó bÐ cã t×nh th¬ng yªu v« bê ®èi víi mĐ .
D. C¶ A, B , C ®Ịu ®óng .
III. Bµi míi .
Ho¹t ®éng 1. Giíi thiƯu bµi .
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, dònh hướng cho häc sinh chú ý trong giê häc
- Ph ¬ng ph¸p: Thut tr×nh.
Ng« TÊt Tè lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n xt s¾c nhÊt cđa trµo lu v¨n häc hiƯn thùc tríc c¸ch m¹ng . §Ị tµi trong c¸c t¸c
phÈm v¨n häc cđa «ng chđ u viÕt vỊ ngêi n«ng d©n , cho nªn «ng ®ỵc mƯnh danh lµ '' nhµ v¨n cđa n«ng d©n '' . '' T¾t ®Ìn '' lµ
t¸c phÈm tiªu biĨu trong sù ngghiƯp v¨n häc cđa Ng« TÊt Tè . T¸c phÈm ®· ph¶n ¸nh ®ỵc nh÷ng nçi c¬ cùc , khèn khỉ cđa ng-
êi n«ng d©n trong vơ th ë lµng quª ®ång b»ng B¾c Bé .
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y .
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 2 : Giíi thiƯu chung
- Mơc tiªu: + Häc sinh n¾m ®ỵc
nh÷ng nÐt c¬ b¶n vỊ t¸c gi¶ và
đoạn trích tức nước vỡ bờ.
- ph ¬ng ph¸p: Sư dơng ph¬ng ph¸p
vÊn ®¸p, thut tr×nh vµ kü tht
®éng n·o.

? Bằng sự hiểu biết cá nhân và qua
việc soạn bài, hãy giới thiệu về tác
giả? Và văn bản?
? Bỉ sung, giíi thiƯu thªm.
Ho¹t ®éng 3: Híng dÉn h/s ®äc , t×m
hiĨu chó thÝch.
- Mơc tiªu: +Th«ng qua ho¹t ®éng
gióp HS cã kÜ n¨ng ®äc, diễn biến
tâm lí theo tuyến nhân vật,
hiểu thêm một vài từ khó.
- Ph ¬ng ph¸p, kü tht: Sư
dơng ph¬ng ph¸p vÊn ®¸p, nªu vµ
Giải qut vÊn ®Ị kÕt hỵp
víi ph¬ng ph¸p thut tr×nh vµ
kü tht ®éng n·o.
? Gv nªu yªu cÇu ®äc : giäng vừa, t×nh
c¶m , chú ý ngữ điệu đàm thoại của
nhân vật chò Dậu, người nhà Lí
Trưởng.
? Gv ®äc mÉu , gäi 3-4 h/s ®äc tiÕp?
? Gv cho h/s hái ®¸p chó thÝch theo 2
nhãm : Chó thÝch : su , cai lƯ , x¸i , lùc
®iỊn , hÇu cËn .
? Cho h/s kiĨm tra chó thÝch b»ng c¸ch
hái - ®¸p ?
? Gäi h/s tãm t¾t l¹i ®o¹n trÝch?
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn h/s ®äc - hiĨu
v¨n b¶n .
- Mục tiêu: giúp học sinh hiểu được
cảnh ngộ người nông dân trong xã

hội tàn ác. Bất nhân ở chế độ cũ.
Thấy được sự phản kháng mãnh liệt
của người nông dân hiền lành.
- Phương pháp: vấn đáp, phân tích,
bình giảng, Nêu vấn đề.
-> Dựa theo chú thích SGK trình
bày.
Hs nèi nhau ®äc tiÕp v¨n b¶n.
NhËn xÐt phÇ ®äc cđa b¹n .
Hs tãm t¾t dùa vµo hai néi dung
chÝnh:
- C¶nh bi s¸ng ë nhµ chÞ DËu .
- Cc ®èi mỈt víi bän cai lƯ; ng-
êi nhµ lÝ trëng chÞ DËu vïng lªn
chèng cù l¹i.
- T×nh thÕ cđa chÞ DËu trong bi
s¸ng sím :
+ Vơ th ®ang trong thêi ®iĨm
gay g¾t nhÊt : quan s¾p vỊ tËn
lµng ®Ĩ ®èc th , bän tay sai
x«ng vµo tËn nhµ ®Ĩ ®¸nh trãi ,
®em ra ®×nh cïm kĐp
+ ChÞ DËu ph¶i b¸n con , b¸n
chã , c¶ g¸nh khoai nhng vÉn
kh«ng ®đ tiỊn ®Ĩ nép c¶ xt su
cho em chång ®· chÕt tõ n¨m
ngo¸i .
+ Anh DËu ®ang èm ®au rỊ rỊ vÉn
cã thĨ bÞ b¾t trãi , ®¸nh ®Ëp , hµnh
h¹ bÊt cø lóc nµo .

I. Giíi thiƯu chung.
1. T¸c gi¶:
Ngô tất tố (1893-1954), là nhà
văn xuất sắc trong trào lưu
hiện thực trước cách mạng,
viết về đề tài người nông dân.
Là người am tưởng trên nhiều
lỉnh vực nghiên cứu, học
thuật, sáng tác.
2. V¨n b¶n:
Trích trong chương XVII của tác
phảm tắt đèn. Là tác phẩm đặc sắc
nhất của nhà văn NTT.
II. §äc , hiểu chó thÝch.
1. §äc .
2. Giải thích từ khó
III. §äc - hiĨu v¨n b¶n .
1. T×nh thÕ cđa gia ®×nh chÞ
DËu khi bän tay sai x«ng ®Õn.
- T×nh thÕ cđa chÞ DËu trong
bi s¸ng sím :
+ Vơ th ®ang trong thêi ®iĨm
gay g¾t nhÊt : quan s¾p vỊ tËn
lµng ®Ĩ ®èc th , bän tay sai
x«ng vµo tËn nhµ ®Ĩ ®¸nh trãi ,
®em ra ®×nh cïm kĐp
+ ChÞ DËu ph¶i b¸n con , b¸n
chã , c¶ g¸nh khoai nhng vÉn
kh«ng ®đ tiỊn ®Ĩ nép c¶ xt su
cho em chång ®· chÕt tõ n¨m

ngo¸i .
15
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
- kó thuật: động não, khăn trải bàn.
? Khi bän tay sai x«ng vµo nhµ chÞ
DËu , t×nh thÕ cđa chÞ ntn ?
? Trong t×nh thÕ Êy chÞ DËu mong mn
®iỊu g× ?
=> ChÞ DËu ngêi ®µn bµ ®¶m
®ang , nghÌo x¸c x¬ nµy cßn biÕt
lµm g× h¬n ngoµi sù lo l¾ng , hi
väng c¬ may ®Õn ®Ĩ lµm sao b¶o
vƯ ®ỵc ngêi chång ®ang èm nỈng .
+ Anh DËu ®ang èm ®au rỊ rỊ
vÉn cã thĨ bÞ b¾t trãi , ®¸nh
®Ëp, hµnh h¹ bÊt cø lóc nµo .
=> Lo l¾ng , hi väng c¬ may
®Õn ®Ĩ lµm sao b¶o vƯ ®ỵc ngêi
chång ®ang èm nỈng .
G: T×nh thÕ nµy cã thĨ coi lµ thÕ '' tøc
níc ®Çu tiªn '' ®ỵc t¸c gi¶ x©y dùng vµ
dån tơ . Qua ®©y thÊy râ t×nh yªu th¬ng
cđa chÞ DËu ®èi víi chång m×nh. ChÝnh
t×nh th¬ng yªu nµy vµ qut ®Þnh phÇn
lín th¸i ®é vµ hµnh ®éng cđa chÞ trong
®o¹n tiÕp theo .
? Em hiĨu '' cai lƯ '' cã nghÜa lµ g× ? Tªn
cai lƯ cã mỈt ë lµng §«ng X¸ víi vai trß
g× ?
? Khi ®Õn nhµ chÞ DËu tªn cai lƯ ®ỵc

miªu t¶ ntn ? Lêi nãi , c chØ , hµnh ®éng
cđa y ®èi víi anh DËu , b¶n chÊt , tÝnh
c¸ch cđa y béc lé ra sao ?
? ChØ lµ tªn tay sai m¹t h¹ng nhng t¹i
sao h¾n l¹i cã qun ®¸nh trãi ngêi v«
téi v¹ nh vËy ? Qua nh©n vËt cai lƯ em
hiĨu ntn vỊ chÕ ®é x· héi ®¬ng thêi ?
G nªu c©u hái h/s th¶o ln theo
nhãm :
? ChÞ DËu ®èi phã víi bän tay sai ®Ĩ
b¶o vƯ chßng b»ng c¸ch nµo ? Qu¸ tr×nh
Êy diƠn ra ntn ? Ph©n tÝch sù biÕn
chun th¸i ®é chÞ DËu tõ c¸ch xng
h«®Õn nÐt mỈt , cư chØ , hµnh ®éng ?
Cai lƯ : viªn cai chØ huy mét tèp lÝnh ,
lµ chøc quan thÊp nhÊt trong qu©n ®éi
thùc d©n phong kiÕn .
ë lµng §«ng X¸ , cai lƯ ®ỵc coi lµ tªn
tay sai ®¾c lùc cđa quan phđ , gióp
quan trãc n· nh÷ng ngêi nghÌo cha
nép ®đ tiỊn su th . Cã thĨ nãi ®¸nh
trãi ngêi lµ nghỊ cđa h¾n , ®ỵc h¾n
lµm víi mét kÜ tht thµnh th¹o vµ sù
say mª.
- Cư chØ , hµnh ®éng cđa cai lƯ : sÇm
sËp tiÕn vµo víi roi song , tay thíc vµ
d©y thõng trỵn ngỵc hai m¾t qu¸t ,
giËt ph¾t c¸i d©y thõng vµ ch¹y sÇm
sËp ®Õn chç anh DËu , bÞch lu«n vµo
ngùc chÞ DËu , t¸t vµo mỈt chÞ mét c¸i

®¸nh bèp
- Lêi nãi : h¾n chØ biÕt qu¸t , thÐt ,
hÇm hÌ , nham nh¶m gièng nh tiÕng
sđa , rÝt , gÇm cđa thó d÷ .
B¶n chÊt cai lƯ ®ỵc béc lé : ®ã lµ
kỴ tµn b¹o , kh«ng chót t×nh ngêi .
H¾n cø nh»m vµo anh DËu mµ kh«ng
bËn t©m ®Õn viƯc h«m qua anh èm
nỈng tëng chÕt . H¾n bá ngoµi tai mäi
lêi van xin , tr×nh bµy lƠ phÐp cã lÝ cã
t×nh cđa chÞ DËu . Tr¸i l¹i , h¾n ®· ®¸p
l¹i chÞ DËu b»ng nh÷ng lêi lÏ th« tơc ,
hµnh ®éng ®Ĩu c¸ng , hung h·n , t¸ng
tËn l¬ng t©m .
- > Trong bé m¸y XH ®¬ng thêi , cai
lƯ chØ lµ g· tay sai m¹t h¹ng nhng nóp
díi bãng quan phđ h¾n tha hå t¸c oai
t¸c qu¸i . H¾n hung d÷ , s½n sµng g©y
téi ¸c mµ kh«ng hỊ chïn tay, còng
kh«ng hỊ bÞ ng¨n chỈn v× h¾n ®¹i diƯn
cho '' nhµ níc '' nh©n danh
'' phÐp níc '' ®Ĩ hµnh ®éng .
Cã thĨ nãi , tªn cai lƯ v« danh kh«ng
chót t×nh ngêi lµ hiƯn th©n ®Çy ®đ
nhÊt , râ nÐt nhÊt cđa x· héi thùc d©n
phong kiÕn ®¬ng thêi .
Hs th¶o ln . Cư ®¹i diƯn tr×nh bµy .
- Tríc th¸i ®é hèng h¸ch , ®e däa , sØ
nhơc chÞ DËu cè '' van xin tha thiÕt '' .
Bän tay sai hung h·n ®ang nh©n danh

'' phÐp níc '' '' ngêi nhµ níc '' ®Ĩ ra
tay , cßn chång chÞ chØ lµ kỴ cïng
®inh ®ang cã téi nªn chÞ ph¶i van xin .
2. Chò D đương đa àu với
bọn cai lệ.
a. Nh©n vËt cai lƯ .
- Hµnh ®éng : sÇm sËp tiÕn
vµo víi roi song , tay thíc
vµ d©y thõng trỵn ngỵc hai
m¾t qu¸t , giËt ph¾t c¸i d©y
thõng vµ ch¹y sÇm sËp ®Õn
chç anh DËu , bÞch lu«n
vµo ngùc chÞ DËu , t¸t vµo
mỈt chÞ mét c¸i ®¸nh
bèp
- Lêi nãi : h¾n chØ biÕt
qu¸t, thÐt , hÇm hÌ , nham
nh¶m gièng nh tiÕng sđa ,
rÝt , gÇm cđa thó d÷ .
=> Lµ kỴ tµn b¹o , kh«ng
cã t×nh ngêi .
- > Trong bé m¸y XH ®¬ng
thêi , cai lƯ chØ lµ g· tay sai
m¹t h¹ng nhng nóp díi
bãng quan phđ h¾n tha hå
t¸c oai t¸c qu¸i . H¾n hung
d÷ , s½n sµng g©y téi ¸c mµ
kh«ng hỊ chïn tay, còng
kh«ng hỊ bÞ ng¨n chỈn v×
h¾n ®¹i diƯn cho '' nhµ níc

'' nh©n danh
'' phÐp níc '' ®Ĩ hµnh ®éng.
Cã thĨ nãi , tªn cai lƯ v«
danh kh«ng chót t×nh ngêi
lµ hiƯn th©n ®Çy ®đ nhÊt ,
râ nÐt nhÊt cđa x· héi thùc
d©n phong kiÕn ®¬ng thêi.
16
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
G: Nhng ®Õn khi tªn cai lƯ kh«ng thÌm
nghe chÞ lÊy nưa lêi , ®¸p l¹i chÞ b»ng
nh÷ng qu¶ '' bÞch '' vµo ngùc vµ cø x«ng
®Õn anh DËu , ®Õn lóc Êy chÞ ®· liỊu
m¹ng cù l¹i .
G: §Õn khi tªn cai lƯ kh«ng thÌm tr¶
lêi , cßn t¸t vµo mỈt chÞ mét c¸i ®¸nh ''
bèp '' råi nh¶y vµo c¹nh anh DËu , chÞ
®· vơt ®øng dËy víi niỊm c¨m giËn
ngïn ngơt ?
? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ c¶nh t-
ỵng chÞ DËu qt ng· hai tªn tay sai ?
G: Võa ra tay , chÞ DËu ®· nhanh chãng
biÕn hai tªn hòng h·n , vò khÝ ®Çy m×nh
thµnh nh÷ng kỴ t¶m b¹i xÊu xÝ , t¬i t¶.
Sù thÊt b¹i cđa chóng thËt hµi híc .
TiÕn sÜ Vò Ngäc Phan cã nhËn xÐt : ''
§o¹n v¨n ®Ỉc biƯt sèng ®éng vµ to¸t lªn
mét kh«ng khÝ hµo høng rÊt thó vÞ lµm
cho ®éc gi¶ h¶ hª mét chót sau khi ®äc
nh÷ng trang rÊt bn ''.

? V× sao chÞ DËu l¹i cã ®đ dòng khÝ ®Ĩ
qt ng· hai tªn ®µn «ng ®éc ¸c , tµn
nhÉn Êy ? ViƯc hai tªn tay sai th¶m h¹i
tríc chÞ DËu cßn cã ý nghÜa vµ chøng tá
®iỊu g× ?
? Qua ph©n tÝch ®o¹n trÝch ta thÊy chÞ
DËu lµ ngêi ntn ?
Bëi v× chÞ lu«n biÕt râ th©n phËn m×nh
lµ h¹ng thÊp cỉ bÐ häng , cïng víi
b¶n tÝnh méc m¹c , quen nhÉn nhơc
khiÕn chÞ chØ biÕt van xin rÊt lƠ phÐp,
cè kh¬i gỵi chót tõ t©m, lßng th¬ng
ngêi cđa «ng cai .
- Tho¹t ®Çu chÞ cù l¹i b»ng lÝ lÏ ''
chång t«i ®au èm «ng kh«ng ®ỵc phÐp
hµnh h¹ '' . ChÞ kh«ng viƯn ®Õn ph¸p
lt mµ chØ nãi c¸i lÝ ®¬ng nhiªn, c¸i
®¹o lÝ tèi thiĨu cđa con ngêi . ChÞ ®·
thay ®ỉi c¸ch xng h« t«i- «ng nh mét
ngêi ngang hµng .
- - C¸i nghiÕn r¨ng vµ c©u nãi bt ra
tõ miƯng ngêi ®µn bµ vèn rÊt hiỊn dÞu
Êy cho thÊy c¬n giËn ®· lªn ®Õn ®Ønh
cao , kh«ng nghÜ g× ®Õn th©n phËn ,
®Õn hoµn c¶nh , chÞ DËu ®· qu¸t l¹i
«ng cai b»ng lêi lÏ nanh näc , ®anh ®¸
vµ th¸ch thøc b¸o hiƯu hµnh ®éng b¹o
lùc tÊt u ph¶i x¶y ra '' Mµy
trãi ''.
- >Víi tªn cai lƯ '' lỴo kho '' v×

nghiƯn ngËp , chÞ chØ cÇn mét ®éng
t¸c '' tóm lÊy cỉ h¾n, Ên dói ra cưa ''
lµm y kh«ng kÞp trë tay ng· '' cháng
qo '' trªn mỈt ®Êt .
- §Õn tªn ngêi nhµ lÝ trëng, cc ®ä
søc cã dai d¼ng h¬n mét chót , nhng
còng kh«ng l©u h¾n bÞ chÞ '' tóm tãc
l¼ng cho mét c¸i ng· nhµo ra thỊm'' .
-> - Hµnh ®éng chèng tr¶ d÷ déi,
qut liƯt cđa chÞ DËu xt ph¸t tõ
lßng yªu th¬ng chång hÕt mùc . ChÞ
kh«ng cam lßng khi nh×n thÊy chång
®au èm lƯt bƯt mµ bÞ hµnh h¹ , cho
nªn chÞ ®· quªn m×nh ®Ĩ b¶o vƯ chång
cđa m×nh khái sù tra tÊn cđa bän tay
sai .
- ChiÕn th¾ng cđa chÞ DËu cho thÊy
søc m¹nh tiỊm tµng cđa ngêi n«ng
d©n , ngêi phơ n÷ VN . ChiÕn th¾ng
cđa chÞ lµ tÊt u , phï hỵp víi quy
lt cã ¸p bøc cã ®Êu tranh .
-> ChÞ DËu lµ ngêi phơ n÷ hiỊn dÞu ,
yªu th¬ng chång con , biÕt nhÉn nhơc
chÞu ®ùng nhng kh«ng hỊ u ®i ,
mµ tr¸i l¹i cã søc sèng m¹nh
3. Nh©n vËt chÞ DËu .
Tríc th¸i ®é hèng h¸ch , ®e
däa , sØ nhơc chÞ DËu cè ''
van xin tha thiÕt '' . Bän tay
sai hung h·n ®ang nh©n

danh'' phÐp níc '' '' ngêi nhµ
níc '' ®Ĩ ra tay , cßn chång
chÞ chØ lµ kỴ cïng ®inh
®ang cã téi nªn chÞ ph¶i
van xin .
Bëi v× chÞ lu«n biÕt râ th©n
phËn m×nh lµ h¹ng thÊp cỉ
bÐ häng , cïng víi b¶n tÝnh
méc m¹c , quen nhÉn nhơc
khiÕn chÞ chØ biÕt van xin
rÊt lƠ phÐp, cè kh¬i gỵi
chót tõ t©m, lßng th¬ng ng-
êi cđa «ng cai .
- Khi thấy rằng không thể
nói lí lẽ được chò đã phản
kháng :
- Tho¹t ®Çu chÞ cù l¹i b»ng
lÝ lÏ '' chång t«i ®au èm «ng
kh«ng ®ỵc phÐp hµnh h¹ '' .
ChÞ kh«ng viƯn ®Õn ph¸p
lt mµ chØ nãi c¸i lÝ ®¬ng
nhiªn, c¸i ®¹o lÝ tèi thiĨu
cđa con ngêi . ChÞ ®· thay
®ỉi c¸ch xng h« t«i- «ng
nh mét ngêi ngang hµng .
- C¸i nghiÕn r¨ng vµ c©u
nãi bt ra tõ miƯng ngêi
®µn bµ vèn rÊt hiỊn dÞu Êy
cho thÊy c¬n giËn ®· lªn
®Õn ®Ønh cao , kh«ng nghÜ

g× ®Õn th©n phËn , ®Õn hoµn
c¶nh , chÞ DËu ®· qu¸t l¹i
«ng cai b»ng lêi lÏ nanh
näc , ®anh ®¸ vµ th¸ch thøc
b¸o hiƯu hµnh ®éng b¹o lùc
tÊt u ph¶i x¶y ra '' Mµy
trãi ''.
- Hµnh ®éng chèng tr¶ d÷
déi, qut liƯt cđa chÞ DËu
xt ph¸t tõ lßng yªu th¬ng
chång hÕt mùc . ChÞ kh«ng
cam lßng khi nh×n thÊy
chång ®au èm lƯt bƯt mµ bÞ
hµnh h¹ .
? Sau khi t×m hiĨu ®o¹n trÝch em hiĨu g×
vỊ nhan ®Ị '' Tøc níc vì bê '' . Theo em
c¸ch ®Ỉt tªn nh vËy cã tho¶ ®¸ng
kh«ng ? V× sao ?
mÏ , khi bÞ ®Èy tíi ®êng cïng chÞ
vïng lªn chèng tr¶ qut liƯt .
- >§o¹n trÝch ®· diƠn t¶ t©m tr¹ng chÞ
DËu tõ chç cam chÞu, van xin tªn cai
lƯ cho ®Õn khi vïng dËy qt ng· tªn
cai lƯ vµ ngêi nhµ lÝ trëng .
Ngßi bót hiƯn thùc NTT ®·
cho ta thÊy quy lt : cã ¸p bøc, cã
®Êu tranh , tøc níc th× vì bê . Trong
t¸c phÈm mỈc dï NTT cha chØ ra ®ỵc
con ®êng ®Êu tranh CM lµ tÊt u cđa
qn chóng bÞ ¸p bøc nh÷ng b»ng

- ChiÕn th¾ng cđa chÞ DËu
cho thÊy søc m¹nh tiỊm
tµng cđa ngêi n«ng d©n ,
ngêi phơ n÷ VN . ChiÕn
th¾ng cđa chÞ lµ tÊt u ,
phï hỵp víi quy lt cã ¸p
bøc cã ®Êu tranh .
=> CD Lµ ngêi phơ n÷ hiỊn
dÞu , yªu th¬ng chång , biÕt
nhÉn nhơc chÞu ®ùng nhng
l¹i tiỊm tµng søc sèng
17
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
Ho¹t ®éng 3 : Híng dÉn h/s tỉng kÕt rót
ra ghi nhí.
- Mục tiêu:
Giúp học sinh thấy được nghệ thuật
tiêu biể sử dụng trong văn bản, và nội
dung chính của nó.
- Phương pháp: vấn đáp, phân tích,
bình giảng, Nêu vấn đề.
- kó thuật: động não.
? Nªu nh÷ng nÐt ®Ỉc s¾c vỊ NT cđa
®o¹n trÝch ?
? Qua bµi nµy chóng ta nhËn thøc thªm
®ỵc nh÷ng ®iỊu g× vỊ XH , vỊ n«ng d©n
VN tríc c¸ch m¹ng T8 , vỊ ngêi n«ng
d©n , ®Ỉc biƯt lµ ngêi phơ n÷ n«ng th«n
VN tõ h/¶ chÞ DËu .
c¶m quan hiƯn thùc nhµ v¨n ®· c¶m

nhËn ®ỵc xu thÕ '' tøc níc vì bê '' vµ
søc m¹nh vµ søc m¹nh cđa nã.
=> Kh¾c häa nh©n vËt râ nÐt nhÊt lµ
hai nh©n vËt cai lƯ vµ chÞ DËu .
+ Cai lƯ ®ỵc t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶
nỉi bËt . Giäng nãi hèng h¸ch , lêi nãi
xá xiªn ®Ĩu c¸ng , th©n h×nh lo
kho v× nghiƯn ngËp , t thÕ '' ng·
cháng qo '' mµ miƯng vÉn cßn ''
nham nh¶m thÐt trãi'' , tÊt c¶ ®Ịu lµm
nỉi bËt h/¶ ®Çy Ên tỵng vỊ mét tªn tay
sai tr¾ng trỵn , tµn ¸c , ®Ĩu gi¶ ®ª
tiƯn .
+ N/ vËt chÞ DËu : miªu t¶ tÝnh c¸ch
rÊt ®a d¹ng võa van xin thiÕt tha lƠ
phÐp , võa ngç nghÞch , '' ®anh ®¸ '' ,
qut liƯt , võa chan chøa t×nh yªu th-
¬ng võa ngïn ngơt c¨m thï diƠn
biÕn t©m lÝ cđa chÞ DËu ®ỵc thĨ hiƯn
thËt tù nhiªn , ch©n thùc , ®óng l«gÝc
tÝnh c¸ch cđa chÞ .
- Ngßi bót miªu t¶ linh ho¹t , sèng
®éng : ®o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh chÞ DËu
liỊu m¹ng cù l¹i hai tªn tay sai , ®óng
lµ '' tut khÐo '' . ãc quan s¸t tinh
têng , rÊt chu ®¸o .
- Ng«n ng÷ kĨ chun , miªu t¶ cđa
t¸c gi¶ vµ ng«n ng÷ ®èi tho¹i cđa
nh©n vËt rÊt ®Ỉc s¾c.
§ã lµ lêi ¨n tiÕng nãi b×nh dÞ , sinh

®éng trong ®êi sèng hµng ngµy . Mçi
nh©n vËt ®Ịu cã ng«n ng÷ riªng .
Ng«n tõ cđa cai lƯ th× th« lç , ®Ĩu
c¸ng. Lêi nãi cđa chÞ DËu th× thiÕt
tha , mỊm máng khi van xin , ®anh
thÐp qut liƯt khi liỊu m¹ng cù l¹i .
KhÈu ng÷ qn chóng nh©n d©n ®ỵc
nhµ v¨n sư dơng nhn nhun khiÕn
cho c©u v¨n gi¶n dÞ , ®Ëm ®µ .
m¹nh mÏ .
III. Tỉng kÕt .
1. NT .
- Tạo tình huống có kòch
tính : tức nước vỡ bờ.
- Kể chuyện, miêu tả
nhân vật chân thật, sinh
động.
2 . Néi dung
* Ghi nhí (SGK/29)
? Hs ®äc phÇn ghi nhí .
Ho¹t ®éng 4 : Híng dÉn h/s lun tËp.
- Mơc tiªu: Häc sinh vËn dơng kiÕn
thøc hiĨu biÕt vµo lµm bµi tËp.
- Ph ¬ng ph¸p: Kh¸i qu¸t ho¸.
- kó thuật: động não.
? Nhµ v¨n Ngun Tu©n cho r»ng t¸c
phÈm '' T¾t ®Ìn '' NTT ®· '' xui ngêi
n«ng d©n nỉi lo¹n'' . Em hiĨu thÕ nµo vỊ
nhËn xÐt ®ã . Qua ®o¹n trÝch , em h·y
lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn ?

Hs tù ra tõ phÇn ghi nhí .
NhËn ®Þnh nµy hoµn toµn ®óng v×
trong t¸c phÈm NTT tuy cha chØ ra
cho ngêi n«ng d©n c¸ch ®Êu tranh CM
nhng «ng ®· lµm to¸t lªn c¸i ch©n lÝ
hiƯn thùc cđa cc sèng : tøc níc ¾t
vì bê , ë ®©u cã ¸p bøc ë ®ã cã ®Êu
tranh vµ con ®êng tù gi¶i phãng cøu
lÊy m×nh lµ mét con ®êng tÊt u cđa
ngêi n«ng d©n díi chÕ ®é cò . Hµnh
®éng liỊu m¹ng vïng lªncđa chÞ DËu
®· kh¬i dËy cho nh÷ng ngêi n«ng d©n
®ang sèng trong c¶nh lÇm than , cùc
khỉ tríc CM ý thøc s©u s¾c h¬n vỊ
nh©n phÈm , gi¸ trÞ cđa m×nh .
IV. Lun tËp .
IV. H íng dÉn vỊ nhµ .
- Häc thc ghi nhí . Thư vÏ tranh minh häa ch©n dung chÞ DËu sau chiÕn th¾ng hc c¶nh 2 tªn cai lƯ vµ ngêi nhµ lÝ trëng
th¶m b¹i díi tay ngêi ®µn bµ .
18
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
- So¹n bµi míi : '' x©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ''.
Ngµy so¹n :6/ 9/ 2010
Ngµy gi¶ng :7/ 9/ 2010
Tn :3 TiÕt :11,12
x©y dùng ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n
a. mơc tiªu.
Gióp h/s : - HiĨu ®ỵc kh¸i niƯm ®o¹n v¨n , tõ ng÷ chđ ®Ị , c©u chđ ®Ị , quan hƯ gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy
néi dung ®o¹n v¨n .
- ViÕt ®ỵc c¸c ®o¹n v¨n m¹ch l¹c ®đ søc lµm s¸ng tá mét néi dung nhÊt ®Þnh .

Kiến thức: khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, quan hệ giửa các câu trong đoạn văn.
Kó năng: nhận biết được từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giửa các câu trong đoạn.
Hình thành chủ đề, viết các từ ngữ và câu chủ đề, viết các câu liền mạch theo chủ đề.
Trình bày một đoạn văn theo qui nạp, diễn dòch, song hành, tổng hợp.
Tích hợp: Tính thống nhất về chủ đề văn bản.
b. chn bÞ .
G: Gi¸o ¸n .
H: tr¶ lêi c©u hái phÇn t×m hiĨu bµi, học bài cũ.
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra bµi cò .
- Bè cơc cđa v¨n b¶n gåm cã mÊy phÇn ? Nªu nhiƯm vơ cđa tõng phÇn .
- C¸c ý trong phÇn TB cđa v¨n b¶n thêng ®ỵc s¾p xÕp theo tr×nh tù nµo ?
III. Bµi míi .1. Giíi thiƯu bµi .
- Mơc tiªu: T¹o t©m thÕ, dònh hướng cho häc sinh chú ý trong giê häc
- Ph ¬ng ph¸p: Thut tr×nh.
§o¹n v¨n chÝnh lµ ®¬n vÞ trùc tiÕp t¹o nªn v¨n b¶n . VËy viÕt v¨n b¶n nh thÕ nµo ®Ĩ ®¶m b¶o vỊ h×nh thøc vµ néi dung . §iỊu
®ã chóng ta sÏ ®ỵc t×m hiĨu trong bµi häc h«m nay .
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y .
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
Ho¹t ®éng 1 : H×nh thµnh kh¸i niƯm ®o¹n
v¨n .
Mục tiêu: nắm đượckhái niệm về đoạn
văn.
Phương pháp: vấn đáp, phân tích, qui
nạp.
- Gåm hai ý, mçi ý ®ỵc viÕt thµnh mét
®o¹n .
B¾t ®Çu tõ chç viÕt hoa , lïi ®Çu dßng vµ
kÕt thóc ®o¹n cã dÊu.

I. ThÕ nµo lµ ®o¹n
v¨n.
Đo¹n v¨n lµ : + §¬n vÞ
trùc tiÕp t¹o nªn v¨n
b¶n .
+ VỊ h×nh thøc : viÕt
hoa lïi ®Çu dßng vµ cã
19
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
Kó thuật: động não
? Yªu cÇu h/s ®äc thÇm hai ®o¹n v¨n SGK
?
? Dùa vµo dÊu hiƯu h×nh thøc nµo gióp em
nhËn biÕt ®o¹n v¨n ?
? §o¹n v¨n lµ g× ?
G chèt : §o¹n v¨n lµ ®¬n vÞ trªn c©u , cã
vai trß quan träng trong viƯc t¹o tËp v¨n
b¶n .
§o¹n v¨n lµ : + §¬n vÞ trùc tiÕp t¹o nªn
v¨n b¶n .
+ VỊ h×nh thøc : viÕt hoa lïi ®Çu dßng
vµ cã dÊu chÊm xng dßng .
+ VỊ néi dung : thêng biĨu ®¹t mét ý t-
¬ng ®èi hoµn chØnh.

dÊu chÊm xng dßng .
+ VỊ néi dung : thêng
biĨu ®¹t mét ý t¬ng ®èi
hoµn chØnh.
Ho¹t ®éng 2 : H×nh thµnh kh¸i niƯm tõ

ng÷ chđ ®Ị vµ c©u chđ ®Ị cđa ®o¹n v¨n .
Mục tiêu: : - HiĨu ®ỵc , tõ ng÷ chđ ®Ị ,
c©u chđ ®Ị , quan hƯ gi÷a c¸c c©u trong
®o¹n v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy néi dung
®o¹n v¨n .
Phương pháp: vấn đáp, phân tích, qui
nạp.
Kó thuật: động não, khăn trải bàn.
? §äc thÇm ®o¹n 1 . T×m c¸c tõ ng÷ cã
t¸c dơng duy tr× ®èi tỵng trong ®o¹n v¨n?
? Tõ ng÷ Êy gäi lµ tõ ng÷ chđ ®Ị. VËy em
hiĨu tõ ng÷ chđ ®Ị lµ g×?
? §äc thÇm ®o¹n 2 . T×m c©u then chèt
cđa ®o¹n v¨n .T¹i sao em cho ®ã lµ c©u
chđ ®Ị ?
? VËy c©u chđ ®Ị thêng ®ãng vai trß g×
trong v¨n b¶n ?
G chèt : - Tõ ng÷ chđ ®Ị
- C©u chđ ®Ị
Ho¹t ®éng 3 : T×m hiĨu c¸ch tr×nh bµy
néi dung ®o¹n v¨n .
G chia 2 nhãm th¶o ln, lấy ý ki61n cá
nhân, sau đó thống nhất ý kiến nhóm lại
và trình bày vào bảng phụ.
N1 : §o¹n 1 : ®o¹n 1 cã c©u chđ ®Ị
kh«ng ? ý tè nµo duy tr× ®èi tỵng trong
®o¹n v¨n . c¸c c©u trong ®o¹n v¨n cã
quan hƯ ntn ?
N2 : C©u chđ ®Ị §2 n»m ë ®©u ?
ý cđa ®o¹n v¨n triĨn khai theo tr×nh tù

nµo ?
N3 : C©u chđ ®Ị §3 n»m ë ®©u ? Néi
dung ®o¹n v¨n tr×nh bµy theo tr×nh tù nµo?
G chèt :- §1 gäi lµ c¸ch tr×nh bµy theo
kiĨu song hµnh .
- §2 : gäi lµ c¸ch tr×nh bµy theo kiĨu diƠn
dÞch .
- §3 : theo kiĨu quy n¹p .
? Gäi h/s ®äc ghi nhí / sgk ?
§o¹n 1 : Ng« TÊt Tè ( «ng , nhµ v¨n ) .
- Tõ ng÷ chđ ®Ị lµ c¸c tõ ng÷ ®ỵc dïng
lµm ®Ị mơc hc ®ỵc lỈp l¹i nhiỊu lÇn
nh»m duy tr× ®èi tỵng ®ỵc nãi ®Õn trong
®o¹n v¨n .
C©u chđ ®Ị : '' T¾t ®Ìn '' lµ t¸c phÈm
§ã lµ c©u chđ ®Ị v× nã chøa ®ùng ý kh¸i
qu¸t cđa ®o¹n v¨n .
C©u chđ ®Ị lµ c©u mang néi dung kh¸i
qu¸t cho toµn ®o¹n v¨n .
Hs th¶o ln . Cư ®¹i diƯn nhãm tr×nh
bµy .
N1 : §o¹n 1 kh«ng cã c©u chđ ®Ị , chØ
cã tõ NTT ®ỵc duy tr× trong c¶ ®o¹n v¨n
.
C¸c c©u tr×nh bµy ngang b»ng nhau
N2 : C©u chđ ®Ị n»m ë ®Çu ®o¹n v¨n . ý
chÝnh n»m trong c©u chđ ®Ị , c¸c c©u
tiÕp theo cơ thĨ ho¸ ý chÝnh .
N3 : C©u chđ ®Ị n»m ë ci ®o¹n v¨n .
ý chÝnh n»m trong c©u chđ ®Ị ë ci

®o¹n . C¸c c©u tríc ®ã cơ thĨ ho¸ cho ý
chÝnh .
Hs ®äc ghi nhí sgk /36 .
II. Tõ ng÷ vµ c©u
trong ®o¹n v¨n .
1. Tõ ng÷ chđ ®Ị vµ
c©u chđ ®Ị cđa ®o¹n
v¨n .
20
Giaựo aựn vaờn (2010-2011) Buứi Thũ Hong
Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập .
Yêu cầu đọc thầm văn bản . Văn bả có thể
chia thành mấy ý ? Mỗi ý đợc diễn đạt ntn
?
Chia nhóm bài tập 3 . Mỗi nhóm một phần
.
Bài tập 3 làm hình thức cá nhân .
G yêu cầu viết đoạn văn theo cách diễn
dịch sau đó biến đổi thành đoan văn quy
nạp .
Đoạn văn diễn dịch : câu chủ đề nằm ở
đầu đoạn văn . Đoạn văn quy nạp nằm ở
cuối đoạn .
Văn bản gồm 2 ý . Mỗi ý đợc diễn đạt
thành một đoạn văn .
N1 : a, Đoạn văn diễn dịch.
N2 : b, Đoạn văn song hành .
N3 : c, đoạn văn song hành .
Gợi ý : - Câu chủ đề .
- Các câu triển khai.

Nên dùng các quan hệ từ nối câu chủ đề
với các câu triển khai : vì vậy , cho nên .
* Ghi nhớ .
III. Luyện tập .
Bài 1 .
Bài 2 :
Bài 3 .
IV. H ớng dẫn về nhà .
- Học thuộc phần ghi nhớ .
- Làm bài tập 2 .
- Chuẩn bị nội dung cho tiết viết bài số 1 .
Ngày soạn :6/ 9/ 2010
Ngày giảng :7/ 9/ 2010
Tuần :4 Tiết :13,14

viết bài tập làm văn số 1
văn tự sự
a. mục tiêu .
Giúp h/s : - Ôn lại kiểu bài tự sự đã học ở lớp 6 , có sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm .
21
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
- Lun tËp viÕt thµnh ®o¹n v¨n , bµi v¨n .
b. chn bÞ .
G: ®Ị bµi , ®¸p ¸n , biĨu ®iĨm .
H: GiÊy kiĨm tra .
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra sù chn bÞ cđa h/s .
III. Bµi míi .
§Ị bµi : KĨ l¹i ngµy ®Çu tiªn ®i häc .

§¸p ¸n
1. Më bµi : ( 1,5 ® ) .
- Nªu lÝ do gỵi nhí kØ niƯm .
- T©m tr¹ng khi nhí l¹i .
2. Th©n bµi : ( 6 ® ) .
KĨ theo tr×nh tù thêi gian , kh«ng gian .
+ H«m tríc ngµy ®i häc
+ Bi s¸ng tríc khi ®i häc .
+ Trªn ®êng tíi trêng .
+ Trªn s©n trêng .
+ Khi ë trong líp häc .
3 . KÕt bµ i : ( 1,5 ® ) . Kh¼ng ®Þnh l¹i c¶m xóc : m·i m·i kh«ng bao giê quªn .
Trình bày tốt, đẹp, sạch sẽ, không mắc lỗi chính tả: cộng 1 điểm
BiĨu ®iĨm
- Từ 9-> 10 điểm: Viết đúng chủ đề, bố cục rõ ràng hợp lí, bài viết mạch lạc, liên kết chặt chẽ, sạch đẹp, không mắc lỗi
chính tả.
- Từ 7-> 8 điểm: Viết đúng chủ đề, bố cục rõ ràng hợp lí, bài viết còn đôi chổ lủng củng, không mắc lỗi chính tả.
- Từ 5->6 điểm: Viết đúng chủ đề, bố cục rõ ràng , bài viết chưa mạch lạc, chưa liên kết.
- Từ 3->4 điểm: Viết đúng chủ đề, bố cục không rõ ràng , bài viết chưa mạch lạc, chưa liên kết, còn lỗi chính tả.
- Từ 0->2 điểm: các trường hợp không viết được bài, viết quá tệ.
III. củng cố-dặ dò
Thu bài, kiểm tra số lượng.
Chuẩn bò bài lão Hạc.

Ngµy so¹n : 19/ 9/ 2010
Ngµy gi¶ng :20/ 9/ 2010
Tn : 4 TiÕt : 15;16 .

v¨n b¶n : l·o h¹c
nam cao

a. mơc tiªu .
1. KiÕn thøc : Bíc ®Çu n¾m ®ỵc
- Nh©n vËt , sù kiƯn , cèt trun trong t¸c phÈm trun viÕt theo khuynh híng hiƯn thùc .
- Sù thĨ hiƯn tinh thÇn nh©n ®¹o cđa nhµ v¨n .
- Tµi n¨ng nghƯ tht xt s¾c cđa nhµ v¨n Nam Cao trong viƯc x©y dùng t×nh hng trun , miªu t¶ , kĨ chun,
kh¾c ho¹ h×nh tỵng nh©n vËt.
2. Kü n¨ng .
- §äc diƠn c¶m , hiĨu ,tãm t¾t ®ỵc t¸c ph©m trun viÕt theo khuynh híng hiƯn thùc .
- VËn dơng kiÕn thøc vỊ sù kÕt hỵp c¸c ph¬ng thøc biĨu ®¹t trong v¨n b¶n tù sù ®Ĩ ph©n tÝch t¸c phÈm tù sù viÕt
theo khuynh híng hiƯn thùc.
3. Th¸i ®é .
22
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
- Gi¸o dơc lßng yªu thu¬ng con ngêi. HiĨu ®ỵc t×nh c¶nh khèn cïng , nh©n c¸ch cao q cđa ngêi n«ng d©n qua
h×nh tỵng nh©n vËt l·o H¹c. , tr÷ t×nh vµ triÕt lÝ .
- RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt qua ®éc tho¹i , ®èi tho¹i .
4. Tích hợp: chủ nghóa hiện thực của văn bản “tức nước vỡ bờ”, từ láy, từ tượng thanh, tượng hình.
b. chn bÞ .
G: Gi¸o ¸n , ¶nh ch©n dung Nam Cao.
H: So¹n bµi , ®äc kÜ chó thÝch , học bài cũ.
c. lªn líp .
I. ỉ n ®Þnh tỉ chøc .
II. KiĨm tra bµi cò .
- Qua c¸c nh©n vËt anh DËu , chÞ DËu em cã thĨ kh¸i qu¸t ®iỊu g× vỊ sè phËn vµ phÈm
c¸ch cđa ngêi n«ng d©n VN tríc CM T8 .
- NhËn ®Þnh nµo sau ®©y nãi ®óng nhÊt néi dung chÝnh cđa ®o¹n trÝch '' Tøc níc vì bê ''
A. V¹ch trÇn bé mỈt tµn ¸c cđa XHTD phong kiÕn ®¬ng thêi .
B. ChØ nçi cùc khỉ cđa ngêi n«ng d©n bÞ ¸p bøc .
C. Cho thÊy vỴ ®Đp t©m hån cđa ngêi phơ n÷ n«ng th«n : võa giµu lßng yªu th¬ng võa cã søc sèng tiỊm tµng m¹nh
mÏ .

D. KÕt hỵp c¶ 3 néi dung trªn .
III. Bµi míi .
1. Giíi thiƯu bµi .
* Ho¹t ®éng 1. Giíi thiƯu bµi .
- Mơc tiªu : T¹o t©m thÕ cho häc sinh häc tËp .
- Ph¬ng ph¸p : Thut tr×nh + Trùc quan .
- Thêi gian :1’
- Giíi thiƯu bµi :cho häc sinh xem ¶nh Nam Cao vµ tËp trun ng¾n cđa «ng .
Nam Cao ®ỵc coi lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n xt s¾c trong dßng v¨n häc hiƯn thùc . §Ị tµi trong c¸c s¸ng t¸c
cđa «ng chđ u viÕt vỊ ngêi n«ng d©n vµ trÝ thøc tiĨu t s¶n . trun '' L·o H¹c '' lµ mét bøc tranh thu nhá vỊ ®êi
sèng ngêi n«ng d©n tríc c¸ch m¹ng th¸ng 8 . Trong trun t¸c gi¶ kh«ng trùc tiÕp ph¶n ¸nh sù bãc lét , ®µn ¸p cđa
cêng hµo , lÝ trëng mµ tËp trung miªu t¶ qu¸ tr×nh ngêi n«ng bÞ bÇn cïng ho¸ ®ªn chç bÞ ph¸ s¶n , lu vong . Qu¸
tr×nh Êy diƠn ra ntn ? Chóng ta cïng t×m hiĨu bµi häc .
2. TiÕn tr×nh bµi d¹y .
Ho¹t ®éng G Ho¹t ®éng H ND cÇn ®¹t
* Ho¹t ®éng 2. T×m hiĨu chung .
- Mơc tiªu : Giíi thiƯu vỊ t¸c gi¶ t¸c
phÈm kh¸i qu¸t .
- Ph¬ng ph¸p : VÊn ®¸p gỵi më .
- Thêi gian :5
Gäi häc sinh ®äc chó thÝch * trong
SGK
? Nªu vµi nÐt vỊ tiĨu sư cđa nhµ v¨n
Nam Cao.
?VÞ trÝ cđa «ng trong dßng v¨n häc
hiƯn thùc ?
?Sù nghiƯp s¸ng t¸c cđa «ng
?Nªu ®«i nÐt vỊ v¨n b¶n “L·o H¹c”.
* Ho¹t ®éng 3. §äc hiĨu chú
thích.

- Mơc tiªu : Giíi thiƯu c¸ch ®äc ,
hiĨu chó thÝch , n¾m bè cơc, - Ph¬ng
ph¸p : vÊn ®¸p gỵi më , thut tr×nh ,
b×nh gi¶ng .kü tht
Động não, kh¨n phđ bµn .
- Thêi gian :20’
?Nªu c¸ch ®äc cho phï hỵp víi v¨n
b¶n: §äc víi giäng biÕn ho¸ ®a
d¹ng ,chó ý ng«n ng÷ ®éc tho¹i, ®èi
tho¹i phï hỵp víi tõng nh©n vËt.
Häc sinh nªu tªn mét sè t¸c phÈm
cđa «ng.
- -Lµ trun ng¾n xt s¾c viÕt vỊ
ngêi n«ng d©n(1943)
-Häc sinh kh¸c nhËn xÐt vµ bỉ
sung.
I.T×m hiĨu chung :
1. T¸c gi¶:
NamCao(1915-1951)
-¤ng lµ nhµ v¨n hiƯn
thùc xt s¾c viÕt vỊ
ngêi n«ng d©n vµ trÝ
thøc nghÌo trong x·
héi cò.
2. T¸c phÈm :
'' L·o H¹c '' lµ trun
ng¾n xt s¾c vỊ ngêi
n«ng d©n , ®¨ng b¸o
1943 .
II. §äc -hiĨu chú

thích v¨n b¶n
1. §äc :
23
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
- Gi¸o viªn ®äc mÉu.
-Gäi häc sinh ®äc.
- Gi¸o viªn kiĨm tra viƯc ®äc chó thÝch
cđa häc sinh . Chó ý c¸c chó thÝch:
5,6,9,10,11,15,21,24,28,30,31,40,43.
?Gi¶i thÝch tõ''bßn'',''Çng Ëng''.
? Trun ng¾n nµy cã thĨ chia lµm
mÊy phÇn . Néi dung cđa tõng phÇn ?
Hs tãm t¾t l¹i v¨n b¶n ?
Hs nèi nhau ®äc tiÕp . NhËn xÐt
phÇn ®äc cđa b¹n .
-> + Bßn: tËn dơng, nhỈt nh¹nh
mét c¸ch chi ly tiÕt kiƯm .
+ Çng Ëng: n'íc m¾t d©ng lªn, s¾p
sưa trµn ra ngoµi mi m¾t.
-> Hs tãm t¾t l¹i theo c¸c ý sau :
- T×nh c¶nh cđa l·o H¹c : nhµ
nghÌo , vỵ ®· chÕt , con trai phÉn
trÝ v× kh«ng cã tiỊn cíi vỵ bá nhµ
®i . - T×nh c¶nh cđa l·o H¹c víi
con chã Vµng , con chã nh ngêi
b¹n lµm khu©y , nh kØ vËt cđa ®øa
con trai .
2.T×m hiĨu chó
thÝch:
3. Bè cơc:

-PhÇn 1:Nh÷ng viƯc
lµm cđa l·o H¹c tríc
khi chÕt.
- PhÇn 2: C¸i chÕt cđa
l·o H¹c .
4. Ph©n tÝch:
a.Nh©n vËt l·o
H¹c :
a1.T©m tr¹ng cđa
l·o H¹c sau khi
b¸n cËu Vµng :
* Ho¹t ®éng 4. Ph©n
tÝch
- Mơc tiªu : Ph©n tÝch
nh©n vËt l·o H¹c , hiĨu
t©m tr¹ng cđa l·o H¹c
sau khi b¸n cËu vµng. ®i
s©u m« t¶ c¸i chÕt cđa
l·o H¹c qua nghƯ tht
miªu t¶ cđa t¸c gi¶ ,
nh©n vËt «ng gi¸o vµ
diƠn biÕn néi t©m t¸c gi¶
vµ th¸i ®é ®èi víi l·o
H¹c .
- Ph¬ng ph¸p : §µm
tho¹i gỵi më , gi¶ng
b×nh , kü tht động
não,kh¨n phđ bµn
- Thêi gian : 25
? V× sao l·o H¹c rÊt yªu

th¬ng '' cËu Vµng '' mµ
vÉn ph¶i qut ®Þnh b¸n
cËu Vµng?
? Khi qut ®Þnh b¸n cËu
Vµng t©m tr¹ng cđa l·o
H¹c thĨ hiƯn ra sao ?
? Em hãy tìm các từ láy
có trong đoạn trich trên
và cho biết thành công
mà tác giả đạt được là
gì?
*T¸c gi¶ sư dơng tõ ng÷
giµu tÝnh gỵi c¶m , tõ
l¸y,c¸ch thĨ hiƯn ch©n
thËt , chÝnh x¸c t©m lý
nh©n vËt cho thÊy l·o
H¹c v« cïng ®au ®ín xãt
xa . L·o èm u, nghÌo
->L·o H¹c ph¶i ®µnh lßng b¸n
con chã Vµng còng lµ ®iỊu v¹n
bÊt ®¾c dÜ , lµ con ®êng ci
cïng mµ th«i . L·o H¹c qu¸
nghÌo , l¹i u mƯt sau trËn èm ,
kh«ng cã viƯc lµm , hoa mµu bÞ
b·o ph¸ s¹ch . §ång tiỊn bÊy l©u
nay dµnh dơm ®· c¹n kiƯt . §·
vËy , l·o ph¶i nu«i thªm cËu
Vµng . CËu l¹i ¨n rÊt kh , nu«i
th©n ch¼ng nỉi , lµm sao cã thĨ
nu«i chã . Mµ ®· nu«i, l·o kh«ng

nì ®Ĩ cho nã ®ãi , nã gÇy . Nh
vËy chØ cßn c¸ch duy nhÊt lµ b¸n
nã ®i .
Tríc khi qut ®Þnh b¸n cËu
Vµng , l·o H¹c ®· ph¶i ®¾n ®o,
suy tÝnh nhiỊu l¾m ( thĨ
hiƯn ë viƯc l·o nãi ®i nãi l¹i
ý.®Þnh b¸n cËu Vµng víi «ng
gi¸o ) . L·o coi ®ã lµ mét viƯc rÊt
hƯ träng bëi cËu Vµng lµ ngêi
b¹n th©n thiÕt , lµ kØ vËt cđa anh
con trai mµ l·o rÊt yªu th¬ng .
-> Cè lµm ra vui vỴ , cêi nh
mÕu , m¾t Çng Ëng níc , mỈt ®ét
nhiªn co róm l¹i ,vÕt nh¨n x«
l¹i , Ðp cho níc m¾t ch¶y ra ,
miƯng mÕu m¸o , hu hu khãc .
Tù tr¸ch m×nh giµ b»ng nµy ti
råi mµ cßn ®¸nh lõa mét con
chã-> Gỵi lªn g¬ng mỈt cò kÜ,
giµ nua, kh« hÐo, mét t©m h«n
®au khỉ ®Õn c¹n kiƯt c¶ níc m¾t,
mét h×nh hµi ®¸ng th¬ng.
T©m tr¹ng day døt , ¨n n¨n v× giµ
-Con chã lµ kØ niƯm ci cïng, lµ b¹n
cđa l·o . B¸n nã lµ viƯc bÊt ®¾c dÜ v×
l·o nghÌo , u sau trËn èm,kh«ng ai
gióp ®ì. CËu Vµng ¨n rÊt kh, l·o
kh«ng nu«i nỉi.
- - T¸c gi¶ sư dơng mét lo¹t tõ l¸y:Çng

Ëng, mãm mÐm, hu hu lét t¶ sù ®au
®ín , hèi hËn, xãt xa, th¬ng tiÕc d©ng
trµo, ®ang vì oµ. C¸ch thĨ hiƯn ch©n
thËt cơ thĨ, chÝnh x¸c diĨn biÕn t©m
tr¹ng nh©n vËt rÊt phï hỵp víi t©m lý,
h×nh d¸ng cđa ngêi giµ.
-Ta cµng thÊm thÝa lßng th¬ng con s©u
s¾c cđa ngi cha nghÌo khỉ. L·o H¹c
cã lÏ ®· mßn mái ®ỵi chê vµ ¨n n¨n
''m¾c téi víi con. C¶m gi¸c day døt v×
kh«ng cho con b¸n vên cíi vỵ nªn l·o
cã tÝch cãp dµnh dơm ®Ĩ kho¶ lÊp c¶m
gi¸c Êy .Dï rÊt th¬ng cËu Vµng nhng
còng kh«ng thĨ ph¹m vµo ®ång tiỊn,
m¶nh vên cho con.
=> L·o H¹c lµ con ngêi sèng rÊt t×nh
nghÜa , thủ chung , trung thùc . Qua ®ã
cµng thÊm thÝa lßng th¬ng con s©u s¾c
24
Giáo án văn (2010-2011) Bùi Thò Hồng
khỉ nhng giµu lßng yªu
th¬ng, t×nh nghÜa, thủ
chung
?S©u xa h¬n, ®»ng sau sù
®au ®ín cđa viƯc b¸n cËu
Vµng, ta cßn hiĨu g× vỊ
l·o H¹c ?
®¸nh lõa mét con chã .
C¶ ®êi l·o sèng nh©n hËu , l¬ng
thiƯn kh«ng lõa dèi ai , lo· hỉ

thĐn víi l¬ng t©m cđa m×nh . L·o
bËt khãc hu hu tríc viƯc lµm cđa
m×nh , l·o v« cïng ®au ®ín ; xãt
xa ; ©n hËn .
=> Tình thương con tha thiết
của ngêi cha nghÌo khỉ.
? Qua viƯc l·o H¹c b¸n cËu
Vµng cho thÊy l·o lµ con ngêi
ntn?
+Nh÷ng lêi chua ch¸t,
ngËm ngïi ®ỵm mµu s¾c
triÕt lý dung dÞ cđa ngêi
n«ng d©n nghÌo thÊt häc
nhng ®· tr¶i nghiƯm cïng
n¨m th¸ng . §ã lµ nçi
bn vỊ sè phËn hiƯn t¹i vµ
t¬ng lai mê mÞt.
+''Kh«ng nªn ho·n ''thĨ
hiƯn sù l¹c quan, pha chót
hãm hØnh cđa ngêi b×nh
d©n.
BT : C©u v¨n '' KiÕp con chã
lµ kiÕp khỉ kiÕp ngêi nh
kiÕp t«i ch¼ng h¹n '' . BiĨu
hiƯn ®iỊu g×?
A. Sù chua ch¸t cđa l·o H¹c
khi nãi vỊ th©n phËn m×nh .
B. Sù tù an đi cđa l·o H¹c ®èi
víi b¶n th©n m×nh .
C. Sù th¬ng tiÕc cđa l·o H¹c

®èi víi cËu Vµng .
D. C¶ A,B,C ®Ịu sai .
Ho¹t ®éng 5 : TiÕp tơc t×m
hiĨu nh©n vËt l·o H¹c .
? Sau khi b¸n cËu Vµng l·o
H¹c chän cho m×nh c¸i chÕt .
VËy theo em c¸i chÕt cđa l·o
H¹c b¾t ngn tõ nguyªn
nh©n nµo ?
Tríc khi t×m ®Õn c¸i chÕt
sỵ sÏ g©y phiỊn hµ cho
hµng xãm nªn l·o H¹c ®·
thu xÕp , nhê cËy «ng gi¸o
råi sau ®ã t×m ®Õn c¸i chÕt .
? Cã ý kiÕn cho r»ng l·o
H¹c lµm thÕ lµ gµn dë . L¹i
cã ý kiÕn cho r»ng l·o H¹c
lµm nh thÕ lµ ®óng . VËy ý
kiÕn cđa em ntn ?
? Qua viƯc lµm ®ã gióp em
-> L·o H¹c lµ con ngêi sèng rÊt t×nh
nghÜa , thủ chung , trung thùc . Qua
®ã cµng thÊm thÝa lßng th¬ng con s©u
s¾c cra ngêi cha nghÌo khỉ . Tõ ngµy
anh con trai phÉn chÝ bá ®i phu ®ån
®iỊn v× kh«ng cã tiỊn cíi vỵ , l·o lu«n
mang t©m tr¹ng ¨n n¨n c¶m gi¸c m¾c
téi v× kh«ng lo liƯu nỉi cho con . L·o
®· cè tÝch cãp , dµnh dơm ®Ĩ bï ®¾p
l¹i cho con vµ chê ®ỵi khi con trë vỊ .

V× thÕ dï rÊt th¬ng cËu Vµng ®Õn t×nh
c¶nhnµy l·o còng qut ®Þnh b¸n bëi
nÕu kh«ng sÏ tiªu ph¹m vµo ®ång
tiỊn , m¶nh vên mµ l·o ®ang cè gi÷
trän cho con trai.
T×nh c¶nh nghÌo khỉ , ®ãi r¸ch, tóng
qn ®· ®Èy l·o H¹c ®Õn c¸i chÕt nh
mét hµnh ®éng tù gi¶i tho¸t cho
chÝnh m×nh . L·o ®· tù chän c¸i
chÕt ®Ĩ b¶o toµn c¨n nhµ , ®ång
tiỊn , m¶nh vên , ®ã lµ nh÷ng vèn
liÕng ci cïng l·o ®Ĩ l¹i cho con .
-> - Nh×n tõ mét phÝa ( mét sè ngêi
hµng xãm cđa l·o H¹c ) th× gi¶i
qut vÊn ®Ị nh thÕ lµ gµn dë , lµ
d¹i . Cã tiỊn mµ chÞu khỉ . tù l·o
lµm l·o khỉ ®Êy chø . NhËn xÐt
cđa vỵ «ng gi¸o chÝnh lµ ®¹i diƯn
cho ý kiÕn mét sè ngêi nghÌo khỉ
sèng chung quanh l·o H¹c .
- Cã thĨ l·o H¹c lµm nh thÕ lµ
®óng . L·o hiĨu t×nh c¶nh cđa
m×nh lóc nµy , l·o sỵ tiÕp tơc sèng
sÏ ¨n vµo sè tiỊn ba m¬i ®ång cđa
con trai mµ l·o dµnh dơm ®ỵc . C¸i
chÕt cđa l·o xt ph¸t tõ lßng th-
¬ng con ©m thÇm s©u s¾c vµ lßng
tù träng ®¸ng kÝnh cđa l·o .
=> đó cũng là giá trò nhân đạo cao
cả mà nam cao thể hiện sâu sắc

trong tác phẩm.
a2. C¸i chÕt cđa l·o H¹c :
nguyên nhân : T×nh c¶nh nghÌo khỉ,
®ãi r¸ch, tóng qn ®· ®Èy l·o H¹c
®Õn c¸i chÕt nh mét hµnh ®éng tù gi¶i
tho¸t cho chÝnh m×nh . L·o ®· tù
chän c¸i chÕt ®Ĩ b¶o toµn c¨n
nhµ , ®ång tiỊn , m¶nh vên , ®ã lµ
nh÷ng vèn liÕng ci cïng l·o ®Ĩ
l¹i cho con .
- -Sư dơng nhiỊu tõ l¸y : vËt v·, rò
rỵi, xéc xƯch, long sßng säc, tru
trÐo.
→
T¹o h×nh ¶nh cơ thĨ, sinh ®éng
vỊ c¸i chÕt d÷ déi,thª th¶m, bÊt
ngê.
-C¸i chÕt ®au ®ín vỊ thĨ x¸c nhng
ch¾c ch¾n l·o l¹i thanh th¶n vỊ
t©m hån v× ®· hoµn thµnh nèt c«ng
viƯc ®èi víi con vµ bµ con hµng
xãm vỊ ®¸m tang cđa m×nh.
-L·o chän c¸i chÕt ®Ĩ ®¶m b¶o
cho t¬ng lai cđa con:b¶o toµn c¨n
nhµ vµ m¶nh vên
+C¸i chÕt xt ph¸t tõ lßng th¬ng
con ©m thÇm vµ lín lao.
- Gưi vên, nhµ cho con
- TiỊn lo ma.
- Tõ chèi th¼ng thõng sù gióp ®ì,

thµ nhÞn ¨n.
→
TÝnh cÈn thËn, chu ®¸o, lßng tù
träng cao cđa l·o .
''ChÕt trong cßn h¬n sèng ®ơc''
25